Qizaloqning ilk so'zi
Канаданинг Торонто шаҳрида истиқомат қилувчи шайх хонадонида ғаройиб воқеа содир бслди. Шайхнинг 3 ёшли сғли ва 18 ойлик қизи бор.Фарзанд тарбиссига жиддий қаровчи шайх 3 ёшлик сғлига қуръону Каримдан кичик сураларни сргатмоқда.

 Машаллаҳ, бола аллақачон Фотиҳа сурасини ва бир нечта бошқа сураларни ёддан билади. Бир куни болакай синглисини сйнатиб стирганида, отаси ундан Фотиҳа сурасини сқишини ссрайди, бола қироат ила Фотиҳа сурасини сқиётган вақтида тутилиб қолади ва "Иҳдина Сурат" дес тсхтаб қолади. Шу вақт кутилмаганда 18 ойлик қизалоқ "Ал Мустақим" деб юборади ва сурани сна давом сттириб кетди! Субҳаноллоҳ! Бу қизалоқнинг тили чиқиб 1-айтган ссзи қуръони Каримдаги муқаддас ссз бслади! Тақводор отанинг сз сғлига қуръон сргатётган вақтида қизалоқ бу ссзларни ёдлаб олгани бунга сабаб бслган. Фарзандларни ёшлигиданоқ Исломий руҳда тарбислаш, уларни одоб-ахлоқли, ҳалол инсон қилиб восга етказиш ота-она учун фарздир. Фарзандларига Қуръон сқишни сргатиш уларнинг тарбиссига ижобий таъсир ксрсатади. Ашлигиданоқ тсғри ва сгри йслни фарқини англаб етади. Масалан, дарахт ксчатлигида бир сзингиз тиргович ёрдамида осонгина тсғирлаб юборишингиз мумкин. Аммо у ссиб, катта дарахтга айланганида 20та одам ҳам уни тсғирлай олмайди, чунки вақт стган, фурсат бой берилган бслади. Мазкур воқеа бир нечта фарзандларни ота-онаси бслсалар ҳам ҳали бошлари саждага тегмаган, фарзандларга қуръон сқишни сргатиш у ёқда турсин сзлари ҳали билмайдиганлар учун ибрат бслади деган умиддамиз. Аллоҳнинг каломи бслмиш Қуръони Карим инсонларни фақат ва фақат сзгуликка, тсғриликка йсналтиради. Ассалому алайкум ва раматиллоҳу ва баракотуҳ!

Manba: http://translator.ucoz.com/news/2008-04-23-1
 

                   Dadajon, 10$ berib tura olmaysizmi?

Ишдан кеч қайтгач, чарчаган ота сшикни олдида 5 ёшли сғли уни кутаётганини ксрди.
"œДада, сизга бир савол берсам майлими?"
"œХа, албатта, нима савол скан?" жавоб берди ота.
"œДада, сиз бир соатда қанча пул ишлайсиз?"
"œБу сени ишинг смас! Қаердан олдинг бунақа саволни?" деди жахли чиқиб ота.

 Ота ғазабланди. "œАгар мен қанча пул топишимни билишинг шунчаки бир ахмоқона сйинчоқ ёки бошқа бир бслмағур нарса сотиб олиш учун керак бслса, у холда дархол хонангга кириб жойингга ёт! Аима учун бундай сзбошимчалик қилганинг хақида сйла. Мен куни билан узоқ, оғир соатлар мехнат қилдим ва бундай сйинқароқликка вақтим йсқ."
Болакай индамай хонасига кириб кетди ва кетидан сшикни ёпиб қсйди. Ота стириб, сғлининг берган саволидан ғазаби қайнарди. Қандай қилиб у шунчаки пул олиш учун бундай саволлар беришга журъат стди. Бир соатлардан кейин, ота тинчланди ва сғлига қаттиқ гапириб қсйганига афсуслана бошлади. Балки у ростдан хам $10 га арзийдиган нарса олмоқчидир, ундан ташқари у мендан ксп пул ссрамайди, деб сйларди у. Ота сғлининг хонаси олдига келиб сшикни очди. "œЎғлим ухласпсанми?" секин ссради у.

"œЙсқ дада, уйғоқман," жавоб берди бола.
"œМен сйладим, балки аввал сенга қаттиқ гапириб қсйгандирман," бошлади ота. "œБугун кун узун бслди ва мен чарчаганим учун сенга озгина жахл қилиб қсйдим. Мана сен ссраган $10."
Бола срнидан турди ва қувонганидан "œА ахмат дадажон!" деб қичқирди. Кейин у ёстиғини тагига қслини тиқиб, бошқа ғижимланган пулларини чиқарди. Ота, сғлининг берган пулидан ташқари пуллари борлигини ксриб, сна жахли чиқа бошлади. Болакай шошилмай пулини санаб, отасига қаради.

"œЛулинг бор бслса, мендан нега пул ссрадинг?" ғазабланди ота.
"œЧунки бор пулим етарли смас сди, лекин снди етарли," жавоб берди бола. "œДадажон, мени снди $20им бор... Бир соат вақтингизни сотиб олсам бсладими?"...

Manba:  http://translator.ucoz.com/news/2008-04-25-2

Абу Саид Абдуллоҳ, Ибни Саққа ва Абдулқодир Жийлоний ёшлик чоғларида илм срганиш учун Боғдодга борган сдилар.
Ўша вақтларда Аизомис мадрасида Юсуф Ҳамадоний ҳазратлари дарс берар, халқни иршод қилар сдилар. Бу уч сспирин Юсуф Ҳамадонийнинг зиёратларига боришга қарор қилдилар. Ибн Саққа:
- Устозга шундай савол берайки, жавобини беролмасин, деди. Абу Саид Абдуллоҳ ҳам:
- Мен ҳам шундай мушкул бир савол бераман, ксрамиз устоз мукаммал жавоб бера олармикан? деди.
Абдулқодир Жийлоний ёшлари кичик бслишига қарамай, буюк одоб тимсоли сдилар. Дсстларига:
- Аллоҳ сақласин. Мен қандай қилиб савол ссраб, устозни имтиҳон қилай? Ҳузурларида фақат кутиб тураман, у зотни ксришга мушарраф бсламан, файз оламан, дедилар.
Учовлари ниҳост Юсуф Ҳамадоний ҳазратларининг ҳузурлаирга кирдилар.
Юсуф Ҳамадоний аввал Ибн Саққага юзланиб:
- Ҳайф сенга сй Ибн Саққа! Сен мендан жавоб бера олмайдиганим савол ссраймоқчисан! Сенинг ссрамоқчи бслган саволинг мана бундай ва жавоби мана бундай. Сенда куфр нафаси келмоқда... дедилар.
Кейин Абу Саид Абдуллоҳга юзландилар.
- Сен ҳам мендан бир савол ссраб, мукаммал жавоб бериш-бермаслигимни ксрмоқчисан, шундайми? Сенинг ссрамоқчи бслган саволинг мана бу. Жавоби сса бундай. Аммо сен ҳам одобга риос қилмаганинг учун умринг узун ва қийинчиликлар, муаммолар билан стади, дедилар.
Охирида Жийлонийга юзланиб:
- А­й Абдулқодир! Одобингнинг гсзаллиги билан, Аллоҳ таолони ва А асулини рози қилдинг.
Мен сенинг Боғдодда иршод курсисига стириб: "œМенинг оёғим, барча авлиёларнинг елкаси устидадир" десётганингни ксрмоқдаман. Мен сна сенинг атрофингдаги барча авлиёларни сенинг буюклигинги қаршисида бсйинларини сгиб турган ҳолатларини ҳам ксрмоқдаман... дедилар.
Орадан ксп йил стди. Ҳақиқатан ҳам Абдулқодир Жийлоний ҳазратлари маънавистда шу қадр етишдиларки, нитажада авлиёлар султони бслдилар.
Ибн Саққа сса, сша воқеадан кейин шаръий илмлар билан машғул бслди. Шуҳрати сз даврининг султонига қадар етиб боргач, султон уни Византисга слчи қилиб юборди. Христианлар унга жуда схши муомала қилдилар. Византисда ксрган бу муомалага ва дунё ҳаётининг жозибасига алданиб Христиан бслди ва Христиан ҳолида вафот стди. Юсуф Ҳамадоний ҳазратларининг: "œСенда куфр нафаси келмоқда" ссзларининг сирри мана шундай ксринди.
Абу Саид Абдуллоҳ сса, Шомда турли вазифаларга сришди. Аммо ҳаёти Юсуф Ҳамадоний айтганларидек, фақат қийинчиликлар ва қайғуларга тсла бслди.  http://irfon.ucoz.ru/news/2008-06-09-56

                                                  ЖОЙААМОЗ

Тонг сқин...
Чарчоқнинг оғирлиги билан сйқуга кетди. Бир инграш овозидан сйғониб кетди. Атроф қоронғулик. "œТуш сди шекилли", деди секин. Лаблари чанқоқликдан қсриганди. Чироқни ёқмасдан ошхонага кирди ва қониб қониб сув ичди ва сна ётоғига қайтди. Ксзларини уйқу босганида, снга такрор сша инграш овозини сшитгандай бслди. Аммо бу тушми ёки снг фарқига бора олмасди. Овоз келган тарафга қаради. Ҳа, туш скан, дес сйлади. Чунки инграётган овоз соҳиби уйидаги биргина жойнамози сди.
Ҳайратланган киши қсрқув билан:
- Инграган сенми?
- Ҳа, деди жойнамоз.
- Аега йиғласпсан?
- Сени сйқунгдан уйғотган чанқоқликни, туйиб сув ичиб қондирдинг. Менинг чанқоғимни қондирувчи кимса йсқ.
- Ахир, сенинг жонинг бслмаса, қандай қилиб чанқайсан.
- Бу менинг ҳам сҳтиёжим. Аммо менинг чанқоғимни тавбакор бандаларингни ксз ёшлари қондиради.
- Тушунмадим, деди киши жойнамозга қизиқиш билан қараркан.
- Йиғлайман, чунки Аллоҳнинг қсллари қабрдаги азобдан, қиёматда ёруғ юз билан тирилишни истайдилару, лекин кечалари туриб таҳажжуд сқимайдилар. Ҳар куни сенга қарайман, лекин бирон марта шукр қилиб икки ракаат намоз сқиганингни ксрмадим.
- Мени сз ҳолимга қсй, деди киши ётоғига қайтаркан.
Жойнамоз давом стти:
- А­й Аллоҳнинг қули, қара, бомдод намозининг вақти кирди. Азонда намоз уйқудан хайрлидир, дес сени намозга чақирмоқда. Оҳ, тонг намози , тонг намози. Аамозлар ичида бошқача намоздир. Қалб ва танани ҳаётга қайтарган намоздир бу. Етмайдими, кеча кундуз шошганинг, Азиз ва Қаҳҳор бслган Аллоҳнинг чақириғини нега ижобат етмайсан?!
Одам секин тсшагидан бошини кстариб:
- А­й жойнамоз, мени сз ҳолимга қсй. Кундузи ишлаб жуда чарчаганман. Бироз дам олай, дес иссиқ ётоғига бурканди киши.
- Демак, сен дунёни охиратдан афзал ксрасан.
Бу ссзлардан кишининг жаҳли чиқди:
- Бслди, етар, бошқа гапирма, дес бақирди.
Бу ссзлардан сснг жойнамоз бироз жим турди ва сна секин овоз билан:
- Оҳ, фажр вақтидаги одамлар, Оҳ фажр вақтидаги одамлар, деди, - сен Лайғамбаримиз с.а.в. нинг бу вақт ҳақидаги ссзларини биласанми? "œҲар ким қуёш чиқмасдан ва ботмасдан олдинги намозларни сқиса, оташга кирмайди", ва ниҳост: "œMунофиқга снг оғир келган намоз тонгги ва кечки намозлардир. (Бомдод ва Хуфтон). Агар бу икки намознинг ажрини билсалар сди шошилиб кетардилар..."
Бу ссзларга киши тушагидан бошини кстариб:
- Ҳақсан, тонгги намоз ҳақиқатан жуда унумли, деди.
- Ундай бслса, тур срнингдан, намоз сқи.
- А­ртага ИншаАллоҳ, бугун жуда чарчадим.
Жойнамоз сснгги умид билан:
- Киши солиҳ амалларнинг ажрини билмаса бу амаллар унга қийин ксринади. Қабрда уйқуга туссан-ку ахир. Тур намозингни сқи, сй Аллоҳнинг қули!
Бу ссзларга киши ҳеч нарса дес жавоб бермади. Жойнамоз ҳам бир неча вақт жим қолди. Киши уйқусида давом стти. Чунки у умридаги снг узун уйқуга чсмганди. Жойнамознинг охирги ссзларини сшитиш унга насиб бслмаганди. Жойнамоз сса:
- А­й тавбасини сртага қолдирган, сртага уйқудан туришингга ким кафил.

Дунё дардида тавбамизни унутиб, гуноҳ ишлаймиз. Тавбаларимизни кундан кунга сурамиз, қариб ақлимиз озишини кутамиз, гсё. Худдики биз аввал гуноҳ ишлаб, сснг қариганда тавба учун сратилганмиз. Худдики, асли дунёдан келиш мақсади нима сканлигини унутгандай, худдики, сртага биз учун бор, балки бу сртага биз учун келмас, балки бу биз учун берилган охирги тавба. http://www.muslima.uz/joynamoz

Men sening namozlaringman


Shom kirishiga o‘n besh daqiqa qolibdi. «Yana kechiktiribman namozni», dedi o‘ziga-o‘zi. Tezgina tahorat olib, yuz-qo‘lini artmasdan xonasiga yugurdi. Yana shunday tezlik bilan ibodatini ado etdi. Tasbeh o‘girib o‘tirarkan, xayolidan buvisi ketmasdi. «Bu holimni ko‘rganlarida urishib bergan bo‘lardilar. Qanday namoz o‘qirdilar-a buvim...»

Duo qilib bo‘lgach, ustidan qandaydir yuk bosayotganini his qildi va astagina sajdaga uzandi. Ko‘zlari yumilib ketayotgan edi. «Rosa charchabman bugun» deb o‘yladi. Shu tarzda uxlab qolganini sezmay qoldi...

Qiyomat qoyim... Mahshargohda odam qaynaydi. Kimdir dong qotib qolgan, nima qilishini bilmay harakatsiz turar, kimlardir esa har qayoqqa chopgan, yana kimdir boshini ikki qo‘lining orasiga olgancha tiz cho‘kkan...

Uning yuragi qinidan chiqib ketguday urar, vujudidan muzdek ter oqardi. Hayotligida qiyomat, savol-javob, tarozi haqida o‘qigan, bilgan edi. Biroq Mahsharning bunchalik vahimali bo‘lishini hech o‘ylamagandi. Hisob-kitob davom etmoqda.

Bir payt uning ismi o‘qildi. Hayrat ichida bir o‘ngga, bir chap tomonga qaradi. «Mening ismim o‘qildimi?» deya titradi lablari. Shu dam olomon ikkiga bo‘lindiyu ro‘parasida uzun yo‘l paydo bo‘ldi. Ikki farishta ikki qo‘ltig‘idan olib, oldinga surgilay boshladilar. Tarozibonning huzuriga yetganlarida farishtalar g‘oyib bo‘lishgandi.

Butun hayoti ko‘z o‘ngida bir-bir o‘tayotgan edi. «Shukurlar bo‘lsin, - dedi o‘ziga-o‘zi. - Umrim davomida faqat din yo‘lida xizmat qilganlar bilan birga bo‘ldim. Otam mol-davlatini Islom uchun sarf qildi. Uyda amri-ma’ruflar o‘tkazardi, onam esa kelgan mehmonlarni kutib olar, dasturxon tuzardi. Men ham odamlarga xizmat qildim, ularga Allohning dinini tushuntirdim. Namoz o‘qidim, ro‘za tutdim, nimaiki farz bo‘lsa, hammasini bajardim. Xaromdan qochdim».

Ko‘zlaridan yoshlar duv-duv to‘kilarkan, «Rabbimni sevaman, Rabbimni sevaman» deya takrorlardi. «Nima qilgan bo‘lsam ham, jannatga kirishim uchun yetarli emas, umidim faqat Allohimdan».

Hisob-kitob cho‘zilgandan-cho‘zildi. Uning esa butun vujudi titrar, terlar, xayolida turli fikrlar g‘ujg‘on o‘ynardi. Bir mahal qo‘lida qog‘oz tutgan farishta olomonga o‘girilib, hukmni o‘qishga kirishdi. Eng avval uning ismi o‘qildi. Oyoqlari tamomila majolsiz edi, yiqilay-yiqilay deb turibdi, ammo jon qulog‘i bilan farishtaning og‘ziga ko‘z tutgan.

Olomon bir qalqib tushdi: u jahannamga mahkum etilibdi! Nima?.. Quloqlariga ishonmadi. «Bo‘lishi mumkin emas!..» baqirdi bor ovozi bilan u. Telbalarcha har tomonga yugura boshladi. «Qanaqasiga jahannamiy bo‘larkanman? Axir butun umr dinimga xizmat qildim-ku!»

Farishtalar yana ikki qo‘ltig‘idan olishdi. Oyoqlarini yerga tekkizmay olovi osmonga o‘rlagan jahannam tomon sudrab ketishdi. U esa tinmay chirpanardi. Lablaridan yarim-yorti so‘zlar chiqardi: «Xizmatlarim... tutgan ro‘zalarim... Qur’on o‘qiganlarim... namozlarim... Hech biri qutqarib qolmaydimi meni?..» Baqirib-chaqirib, yolvorishga tushdi. Qani endi farishtalar quloq solsa.

Jahannamga juda yaqin kelib qoldilar, hatto olovining tafti sezila boshladi. Payg‘ambar alayhissalom «Uyining oldidan oqib o‘tadigan suvda kuniga besh marta yuvingan odam qanday tozalansa, kuniga besh mahal o‘qilgan namoz ham odamni xuddi shunday gunohlardan poklaydi» degan edilar. «Unday bo‘lsa, namozlarim meni qutqarib qolmaydimi?» deya o‘yladi. «Namozlarim... namozlarim... namozlarim...»

Farishtalar uning yolvorishlariga mutlaqo beparvo edilar. Jahannam o‘rasining boshiga kelishdi. Undan chiqayotgan olov tafti yuzlarini yondirib yuborgudek darajada edi. U umid to‘la ko‘zlari bilan ortiga o‘girilib qaradi: yo‘q, hech qanday najot yo‘q!.. Qo‘llaridan tutib turgan panjalar bo‘shaldi... va uni jahannam tomonga itarib yubordi...

Xuddi shu mahal kimdir uning qo‘lidan tutib koldi. Yo Rab!.. Boshini ko‘tarib yuqoriga qaradi. Oppoq soqolli nuroniy bir chol uni jahannam o‘rasidan tortib olayotgan edi.

- Siz kimsiz? - so‘radi u dahshat makonidan uzog‘lasharkan.
Nuroniy chol kulimsiradi:
- Men sening namozlaringman! http://www.muslima.uz/men-sening-namozlaringman

                                           Муслиманинг таоми

- Сен шундай ширин ва лаззатли таом пиширгинки, у фарзандларимизнинг ҳар бир қадамини залворли қилсин. Онгларини покласин, юракларини сзгу нистларга тслдирсин. Ксзларига нур, белларига қувват бағишласин. Қалбларига беғуборлик ва сътиқодни жойласин! Токи пиширган таоминг қувватидан қизларимиз жамистга фойдали инсонларни тарбисловчи Она, сғилларимиз сса юртга посбон устунлар бслиб етишишсин!

Муслима шундай турмуш сртоқ ато стгани учун Аллоҳга шукрлар айтиб, буюрилган таомни пиширишга киришибди. Қозонни поклик ила ювиб, счоққа мурувват ва меҳрдан ст ёқибди. Иймон ва диёнатдан, хайрихоҳлигу биродарликдан хамир қориб нон ёпибди. Мусулмонларни сзаро ғамхср ва оқибатли қилишини Яратгандан ссраб, хушхулқлик, муроса, сахийлик, вафо, камтарлик ва ҳаёдан иборат масаллиқни қозонга солибди. Таомни мулойимлик ва вазминлик каби зираворлар ила снада мазали қилибди. Таомни дамлаш мақсадида қозонни Ислом дес аталмиш қопқоқ ила беркитиб, мазасининг ширин бслиши масъулистини мусулмонларнинг иштиёғи ва ғайрати оловига ҳавола қилибди...   http://www.muslima.uz/muslimaning-taomi

Bir shamni o’chirib, boshqasini yoqdi
Bir kuni Abduraxmon bin Avf mo’minlarning Xalifasi Hazrat Umar (R..A.)ning ziyoratiga keldi. Salom berdi-da, kutib turdi.
Xalifa Hazrat Umar (R.A.) yonib turgan shamni o’chirib, keyin boshqasini yoqdi.
Bu ahvol mehmon diqqatini tortdi, u Hazrat Umarga:
-   Ey Amiral — mo’minin! Oldingizda sham yonib turardi, uni o’chirdingiz. Yana unga o’xshash boshqa shamni yoqdingiz. Buning bir hikmati border? — dedi.
Amiral — mo’minin Hazrat Umar tabassum bilan:
-   Yo, Abduraxmon! O’chirganim davlatning shami (molidir). Yoqqanim esa o’zimning shaxsiy shamim, o’z pulimga olganman. Davlat ishlarini qilganimda, Davlatning shamini yoqaman. Hozir sen biln suhbat qurib o’tirganimda, davlat shamini yoqishim halollik bo’lmaydi, shuning uchun uni o’chirdim, o’z shamimni yoqdim. Shunday qilmasam, Allohga qanday hisob beraman, - dedi.
Abduraxmon bin Avf:
-   Yo Rabbiy! Hattob o’g’li Umarni boshimizdan nari qilmagin, - deb duo qildi

Bo’lsa — Baham ko’ramiz,
Bo’lmasa — shukur qilamiz
Hazrati Shaqiqiy Balxiy Ibrohim Adhamdan so’radi:
-   Kun kechirmoq uchun siz nima qildingiz? Qayerdan mablag’ topyapsiz, yashashingiz uchun nimalar qildingiz?
Ibrohim Adham bunday javob berdi:
-   Bo’lsa — shukur qilamiz, bo’lmasa — sabr qilamiz.
Shaqiqiy Balxiy ushbu javobni — irshodni aytdi:
-   Yo Ibrohim! Sening bu ishingchi Xuroson ko’ppaklari ham qila oladilar. Bo’lsa — yeydilar, bo’lmasa — sabr qiladilar.
Ibrohim Adham:
-   Hazrat,sizchi? Siz nima qilasiz? — dedi.
Hazrat Shaqiqiy Balxiy:
-   Bo’lsa -  baxam ko’ramiz, bo’lmasa — shukr qilamiz, - dedi. Ibrohim Adham:
-   Juda to’g’gri so’zladingiz ustoz, - dedi.

«Бир куни Шақиқ Хотамдан ссрадилар: «Мана, сттиз йил мобайнида илмдан нима наф ксрдинг? Ҳотам айтдилар: «Шу срганган илмимдан саккиз фойда олдим. Умид қиламанки, шу саккиз фойда мени стдан (жаҳаннам сти) сақламоқда кифос қилади». «Бу нечук фойда?», деб ссралганда жавоб бердилар:
— «Биринчи фойда шулки, халққа юз тутдим ва ксрдимки, ҳар бирининг маҳбубию маъшуди бор. Баъзи маҳбублар то слим шарбатини татигунча ҳамсуҳбатдирлар. Баъзи маҳбуб-маъшуқалар (севишганлар) қабр ёқасигача бирга бслишади. Кейин унинг (оламдан стганини) ёлғиз сзини қабрга қсйиб қайтишади, — бирон бир маҳбуб ёки маъшуқ йсқки, маҳбуб ё машуқи билан бирга қабрга кирса!.. (Оламдан стгач) бу маҳбуб ё машуқанинг биронтаси унга ҳамдард бслолмайди. Шуларни сйлаб, сз-сзимга айтдим: А­нг афзал маҳбуб улким, киши билан бирга қабрга киради ва ҳамдардлик қилади. Ўзимга сзгу амалдан сзга садоқатли маҳбубни топмадим ва шунигина дсст тутдим, — токи ул қабримда менга ёруғ нур бслсин ва мени ёлғиз қолдирмасин.
  Иккинчи фойда — халққа юз тутдим ва ксрдимки, барчаси кснгли тусаган мақомга сргашиб, нафси тилаган нарсаларга ошиқади. Буни ксриб, Оллоҳ таолонинг шу ссзларини ссладим: «Кимики Оллоҳ ҳузурида жавоб беришдан қсрқиб, нафсини ёмонликдан тийса, албатта жаннат унинг жойидир. Аниқ билдимки, Қуръон ҳақ ва рост. Дафъатан Оллоҳнинг ибодатига рози бслиб, бсйсунмагунингча нафсимга қарши турдим, унга қарши уруш очиб, сзимни ёмон истаклардан қайтаришга енг шимардим.
   Учинчи фойда шу бслдики, ҳар инсонларни ксрдим — молу дунё учун елиб-югуради, тсплаган молини маҳкам тишлаб, хайрли ва савоб ишларга сарфламайди. Буни ксриб Оллоҳ таолонинг ссзини ссладим: «Сизларда бслган молу бойлик тугайди. Оллоҳ ҳузуридаги бойликлар туганмасдир». Бу дунёда нимаики бойлик орттирган бслсам, барчасини Оллоҳнинг розилиги йслида сарф стдим ва унинг ҳузурида менга захира бслсин деб камбағалларга тарқатдим.
   Тсртинчи фойда. Баъзи слатларни ксрдим: «Бизнинг обрс-иззатимиз, қавмимиз ва қариндошларимизнинг ксплиги туфайли» деб, шунга мағрурланишади. Айрим халқлар сзларининг обрс-иззатлари сабабини моддий бисот ва фарзандларининг ксплигида ксришади ва бу билан фахрланишади. Бошқалари сса сз обрс-сътибори баландлиги боисини бировларга зулм қилиб, мол-мулкини зсравонлик билан тортиб олишда деб билса, сна бир тоифа борким, мол-дунёсини номақбул жойларга исроф стиб сарфлашда деб хаёл қилади. Шунда Оллоҳ ссзи ёдга тушади: «Батаҳқиқ сизнинг обрс-иззатли бслишингиз, — Оллоҳдан қсрқиб тақво қилганингиз-дадир». Бас, тақвони ихтиёр стиб, Қуръоннинг ҳақ ва ростлигига имон келтирдим. Ҳалиги кишиларнинг фикр ва гумонлари ботил ва ғофиллнкларидан далолатдир.
   Бешинчи фойда шу бслдики, инсонларни ксрдим: Баъзилари баъзиларини мазаммат, ҳақорат ва ғийбат қилурлар. Бунинг баҳонаси — бандаларининг мол-дунё, мансаб-мартаба учун бир-бирига ҳасад қилишида деб билдим ва Оллоҳ таолонинг шу ссзларини ссга олдим:«Мен уларнииг бу дунёда тскис сшамоқлари учун етарли ризқ-насибаларини бслиб бердим». Билдимки, ризқ-рсй тақсимланган азалдан Оллоҳ таоло томонидан белгиланган скан. Бас, ҳеч бир кишига ҳасад қилмасдан, Оллоҳ сратган қисматга рози бслдим.
   Олтинчи фойда шулким, одамларни ксрдим: Ўткинчи дунёнинг мартаб-мансабаси, ҳою-ҳаваси туфайли бир-бировини душман тутиб, сзаро ғараз-адоват сақлайди. Шунда Оллоҳнинг ссзини ссладим: «Шайтон сизларнинг душманингиздир. Шайтонни сзингизга душман деб билинг». Ва англадимки, шайтондан сзгани душман гумон стмоқ жоиз смас скан.
   Еттинчи фойда шул срур: Ҳар кишиларни ксрдим — бойлик тсплаш илинжида жадду-жаҳд ила елиб-югуриб, сзларини стга-чсққа уриб, қийнаб юришибди. Ким тарикчилик қиламан деб, ҳаром шубҳалардан ҳам парҳез қилмай, қадрини пастга уриб, сзини хор стиб... Шунда Оллоҳ таоло ссзини хотирладим: «Ер юзидаги барча махлуқнинг ризқини адо стувчи ёлғиз Оллоҳ таолодир». Бас, иқрор бслдимки, ризқ Оллоҳнинг инон-ихтиёрида скан, унинг ибодати ила машғул бслдим. Бошқа тарафардан умидимни уздим.
   Аиҳост, саккизинчи фойда шу бслди: Қай бир бандани ксрмайин, суснчиғи таснадигани — сзига схшаган сна бир банда, съни сратилмишдирким, сша махлуқни паноҳ тутади. Баъзиси пулига, бисотига, баъзиси касб-корига ва сна баъзиси ҳали айтганимиздек, сзига схшаган ночор махлуқ - сратилмишга таснади. Шунда Оллоҳ таолонинг ушбу каломи ёдимга тушди: «Кимики Оллоҳ таолога таваккал қилса (суснса), Оллоҳ уни кифос стгувчидир Албатта, Оллоҳ у кишининг ишини мукаммал қилувчидир. Оллоҳ таоло батаҳқиқ ҳар бир нарса ва ҳодисани сз тақдири билан ато стган. Бас, Оллоҳ таолога таваккал қилдим, у менинг кифос стгувчимдир, у менииг онқадар буюк суснчиғимдир»

Umar ibn Xattobdan  rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytdilar: «Albatta, amallar niyat bilandir. Har bir kishi niyat qiluvchidir. Kimning hijrati Alloh va rasuli uchun bo‘lsa, bas, Alloh va rasuli uchun hijrat qilibdi. Kimning hijrati dunyoga yetishish yoki xotinga uylanish uchun bo‘lsa, uning hijrati o‘sha narsaga bo‘libdi».