Москвадан ссзласамми, Лос-Анжелес ёки Ҳиндистондан?
Мазкур ҳикослар менинг Москва, Ҳиндистонга қилган қисқа сафарларим, Жанубий Коресдаги срим йиллик таассуротларим ва Малайзисдаги бугунги ҳаётим ҳақидадир. Улар оддий бир ҳаваскорнинг ҳикослари. Шунинг учун анча-мунча камчиликлардан холи бслмаслиги аниқ. Бунинг учун мени маъзур тутасиз. Ҳикослар юзасидан фикр ва мулоҳазалар учун мен очиқман. Уларни, агар лозим топсангиз, қуйироқдаги смайл-манзилимга йсллашингиз мумкин. Ҳикослар фақат саргузаштлардан иборат бслмай, баъзида қиёслаш, таҳлил, айрим хулосалар чиқариш каби бслиши ҳам мумкин. Тушунарлики, бундай таҳлил ва хулосалар мутлақо субъектив бслади ва фактни бошқа такрорламасликка рухсат берасиз.
А аҳмат,
Абдурашид
[email protected] --------------------------------------------------------------------------------
Москвада нимадан фахрланибман?
--------------------------------------------------------------------------------
Менинг илк хорижий сафарим Москвага бслган. Ўшанда 29 ёшда сдим. 2002 йилнинг апрел ойида биз Ўзбекистондаги турли фан ва таълим муассасаларининг 20 га сқин вакиллари Москва Давлат Университетига икки ҳафталик малака ошириш учун борган сдик. Машғулотлардан бсш вақтимда биринчи қилган ишим Кремлни бориб ксриш бслди. В.И. Ленин мақбараси олдида суратга тушдим ( мен балоғат ёшигача Советлар мамлакатида сшаганман, қарангки, 2002 йилда ҳам Ленин мақбараси олдида суратга тушишни сзим учун фахр деб ҳисоблаган сканман). Машҳур Третьсков галерессини томоша қилдим. Тасвирий санъат асарларини схши тушунаман деб айтолмайман. Лекин Третьсков галерессидаги санъат асарлари ростдан ҳам мени завқлантирди, улардан завқ олиш учун бу соҳанинг устаси бслиш шарт смас скан, деган хулосага келдим. Москвага саёҳатим ғаниматлигидан фойдаланиб, "œБольшой" театрга, Чайковскийнинг "œИоланта" операсига тушдим. Лекин тан олишим керак, опера шунчалик узоққа чсзилдики, сабрим тоқ бслди. Лекин срта чиқиб кетишни сзимга сп билмадим. Тарихий Москва ксчаларида ёлғиз айландим, Москва дарёси қирғоқларида хаёллар сурдим...МДУ қаршисида "œСмотровас плос‰адка" деган жой бор. Кечқурунлари бу ерга сочлари тақир қилиб олинган ёки аксинча, типратикандек қилиб сстирилган, алламбало кийимлар кийган рус ёшлари мотояиклларда чиқишар ва унинг олд ғилдирагини кстарган ҳолда у ёқдан бу ёққа бориб келишар, гитара чалишар, қсшиқ айтишарди. Уларни томоша қилиб, бир тарафдан ста сркин сканлигига ҳавасим келса, иккинчи томондан аҳлоқсизликни фазилат деб билиб, ксз-ксз қилаётганларига ачинардим.
--------------------------------------------------------------------------------
Амалга ошмаган сафар
--------------------------------------------------------------------------------
2005 йилнинг носбр ойида мен АҚШнинг Лос Анжелес шаҳрига ...боролмадим. Виза ҳам, авиа-чипта ҳам олинган сди. Учиш куни ҳам келди, юкларимни кстариб асропортга чиқдим. Биз тахминан 20 кишидан иборат гуруҳ-ҳайъат сдик. Шунча-шунча югур-югурлардан кейин шундоққина асропортда сафарни уюштираётган ташкилот вакиллари саёҳатимиз айрим молисвий сабабларга ксра бекор қилинганини айтишди. Анди ҳолимизни тасаввур қилаверинг!...Бошқаларни-ку билмадим, аммо менга роса алам қилди...
--------------------------------------------------------------------------------
Аҳҳ, Агра, Агра
--------------------------------------------------------------------------------
2006 йилнинг феврал-март ойларида Ҳиндистонга бордим. Аью Деҳлидаги СМС Ltd номли IT компаниссида 3 ҳафта малакамни оширдим. Москва — Оврспо шаҳри, Тошкентдан анча узоқда, Аью Деҳли сзимизнинг Осиёдаги шаҳар, Тошкентга сқин. Лекин Тошкент ва Москва орасида жуда ксп схшашликлар бор: рус миллати бизга таниш, уларнинг тилини ҳам биламиз, шаҳар қурилиш архитектураси ҳам бизникидан жуда кам фарқ қилади, хуллас, Москвада мен ста бегона ҳолатга дуч келмагандим. Ҳиндистон сса, мутлақо бошқача мамлакат, бошқа одамлар, сзгача табиат, сзгача иқлим...Ҳиндистонда гсзаллик ва хунуклик, озодалик ва ифлослик, бойлик ва камбағалликни ёнма-ён ксрдим. Бундай икки қутбдаги хислатлар ораси у ерда бир-бирига жуда сқин сди. Ҳиндистонга ҳам гуруҳ таркибида борган сдим. Биз ҳайъатимиз билан асосан Аью Деҳлида бслдик, фақат бир кунга Аграни ксришга бордик. Мақсадимиз гсзаллиги тилларда достон сша Тож Маҳални томоша қилиш сди. Тож Маҳал баҳона Қизил қалъани ҳам ксрдик. Айниқса, Тож Маҳалнинг гсзаллигидан ҳайратландим. Уни сзимизнинг Бобурийлар қурдирганидан фахрландим. Шундай ажойиб обида Ҳиндистондамас, Ўзбекистонда қурилиши мумкин бслгани ҳолда, ундай бслиб чиқмаганидан афсусландим. Бобурнинг ватани Ўзбекистон сканлигини бугунги ҳиндлар билмаслигидан жаҳлим чиқди. Улар Бобурни муғул, деб айтишди, мен рад қилдим. Кейинроқ тарихчилардан бу ҳақда суриштирсам, ҳиндларнинг гапида жон бор скан — бизнинг тарихимиз муғуллар билан чатишиб кетган скан. Маълумки, Тож Маҳал Шоҳ Жаҳон томонидан суюкли рафиқаси Мумтоз Маҳалга қурдирилган мақбара. У Жамна дарёси бсйида, оқ мармардан 23 йил давомида қурилган. Дарёнинг иккинчи қирғоғига Шоҳ Жаҳоннинг сзи учун қора мармардан мақбара қурилиши режалаштирилган скан, лекин бу режани амалга оширолмаган, натижада Шоҳ Жаҳоннинг ҳоки ҳам Тож Маҳалга, хотини Мумтоз билан ёнма-ён қсйилган. Тошкентда она шарафига қсйилган ҳайкаллар ксп. Бу бежиз смас — сзбеклар онани улуғлашади, уни бошларига кстаришади. Оналаримиз бунга арзийди ҳам. Шу билан бирга, аёлларимиз, рафиқаларимиз ҳам севишга, ардоқлашга муносиб. Тож Маҳал ёрга бслган МУҲАББАТга қсйилган ҳайкал сди. Бироз истиҳола қилсам-да, сна шуни айтишим керакки, Ҳиндистоннинг ҳиди ссимда қолди. Учоғимиз Аью Деҳлидаги "œИндира Ганди" номли асропортга қснаркан, унинг сшиклари очилиши билан ичкарига ста ёқимсиз бир ҳид кириб келди. Кспчилик, "œБу ниманинг ҳиди?" дегандек, атрофга аланглардик. Тажрибали стюардесса қизнинг жавоби мен учун кутилмаган бслди, у шундай деди: "œКечирасизлар, бу сизлар сйлаган ҳид смас, бу Ҳиндистон ҳиди, Ҳиндистонга хуш келибсиз!" Ҳақиқатан ҳам, сафаримиз давомида ана шу ҳид бизга ҳар доим ҳамроҳ бслди. Очиғи, бу ҳид манбаини — айнан ниманинг ҳиди сканлигини мен ҳалигача билмайман. Кейинроқ Жанубий Коресда ҳам шунга схшаш, лекин анча кучсиз ҳид сездим. Балки бу серёғин слкалардаги балчиқ ҳидидир. Лекин Малайзис ҳам серёғин мамлакат, бироқ сша ёқимсиз ҳид бу ерда йсқ.
--------------------------------------------------------------------------------