712/2. Oishadan (r.a.)  rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Mo‘minlarning imon jihatidan mukammal va xulqi jihatidan yaxshilari ahllari uchun xushmuomalali bo‘lganlaridir», dedilar. Termiziy va Nasaiylar  rivoyati.

233-bob Erning xotini qarindoshlari bilan muomala odobi bayonida

Bilingki, er kishi xotinining qarindoshlaridan birortasiga xotinlari bilan jimo’ qilish yoki o‘pish yo quchoqlash yoxud bulardan boshqa holatlarda foydalaniladigan lafzlar ila xitob qilmasligi mahbub amaldir.

713/1. Ali (r.a.)  rivoyat qilib aytdilar: «Men ko‘p maziy ko‘ruvchi kishi edim. Qizlari mening ko‘l ostimda bo‘lgani uchun Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan bu haqda so‘rashga uyalib, Miqdodga (r.a) u zotdan so‘rashni buyurdim. Bas, u bu haqda so‘radi». Imom Buxoriy va Muslim  rivoyatlari.

234-bob Tug‘ayotgan paytda va to‘lg‘oq tutayotganda aytiladigan duolar

714/1. Fotimadan (r.a.)  rivoyat qilinadi. Bu onamizning tugishlari yaqinlashganida, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Ummu Salama va Zaynab binti Jahshlarga (r.a.) Fotimaning (r.a.) huzurlarida «Oyatal kursi»ni va A’rof surasining 54-oyatini oxirigacha hamda ikkita «Qul a’uvzuni» o‘qishni buyurdilar. Ibn Sunniy  rivoyatlari.

235-bob Tug‘ilgan bolaning qulog‘iga azon aytish haqida

715/1. Abu Rofe’dan (r.a.)  rivoyat qilinadi. Fotima (r.a.) tuqqan paytlarida Rasululloh sollallohu alayhi vasallam (nevaralari) Husayn ibn Alining qulogiga namozdagi azonni aytdilar. Abu Dovud  va Termiziylar rivoyati.

Ulamolar: «Bolaning o‘ng qulogiga azon va chap qulogiga iqomat (takbir) aytish mahbub amaldir», deganlar.

716/2. Husayn ibn Alidan (r.a.)  rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Biror bola tugilganida o‘ng qulogiga azon va chap qulogiga iqomat (takbir) aytilsa, jodugar zarar bera olmaydi», dedilar. Ibn Sunniy  rivoyatlari.

236-bob Yosh bolaning tanglayini ko‘tarayotganda aytiladigan duo

717/1. Oishadan (r.a.)  rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam huzurlariga yosh go‘dak olib kelinsa, unga duo qilib, tanglayiga xurmo qo‘yib qo‘yardilar. Abu Dovud  rivoyatlari.

Boshqa bir  rivoyatda «Ularga baraka tilab duo qilardilar», deyilgan.

718/2. Asmo binti Abu Bakrdan (r.a.)  rivoyat qilinadi: «Abdulloh ibn Zubayrga Makkada homilador bo‘lib, Madinaga kelgach, Quboga tushib, o‘sha yerda tugdim. So‘ngra Rasululloh sollallohu alayhi vasallam huzurlariga olib bordim. U zot tizzalariga qo‘yib, xurmo olib kelishni buyurdilar. Bas, uni chaynab, ogziga tuflab qo‘ydilar. Bolaning qorniga birinchi kirgan narsa Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning muborak tupuklari bo‘ldi. So‘ngra u zot xurmoni tanglayi tagiga ko‘yib, unga baraka tilab duo qildilar». Buxoriy va Muslim  rivoyatlari.

719/3. Abu Muso al-Ash’ariydan (r.a.)  rivoyat qilinadi: «Men o‘g‘il ko‘rganimda, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam huzurlariga olib bordim. U zot unga Ibrohim deb ism ko‘yib, tanglayiga xurmo ko‘yib, unga baraka tilab duo qildilar». Buxoriy va Muslim  rivoyatlari.

Ammo Muslimning  rivoyatlarida «... unga baraka tilab duo qildilar», degan lafz yo‘q.

ISMLAR KITOBI

237-bob Tug‘ilganlarga ism qo‘yish haqida

Bolaga yettinchi kunida yoki tug‘ilgan kunida ism qo‘ymoq sunnatdir.

720/1. Amr ibn Shu’aybdan (r.a.), u zot otalaridan, otalari esa bobolaridan qilgan  rivoyatlarida Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bolaga yettinchi kuni ism ko‘yishga va turli aziyat beruvchi narsalarni olishga hamda jonliq so‘yishga buyurdilar. Termiziy kitoblarida  rivoyat qilganlar.

721/2. Samura ibn Jundubdan (r.a.)  rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Har bir bola tug‘ilganida yettinchi kuni jonliq so‘yib aqiqa qilinishiga, sochi oldirilishiga va ism qo‘yilishiga garovdir», dedilar. (Ya’ni, bular ota-onaning burchlaridir.) Abu Dovud , Termiziy, Nasaiy va Ibn Mojalar  rivoyati.

Ammo tug‘ilgan kuni ism qo‘yilishiga yuqoridagi Abu Musodan (r.a.)  rivoyat qilingan 719-raqamli hadis dalildir.