Halol va harom  ( 66551 marta o'qilgan) Chop etish

1 2 3 B


AbdulAziz  27 Sentyabr 2006, 06:02:13

Margilanets:

Assalomu alaykum!
Man oldin bu haqda eshitmagan edim. Qanaqadir E-322 degan modda bor ekan. Buni tarkibida cho'chqa yog'i bor ekan. Uni ba'zi oziq-ovqatlarga qo'shisharkan.
Shu haqda ma'lumotlar bormi?
E-322 nima o'zi?

Qayd etilgan


AbdulAziz  27 Sentyabr 2006, 06:03:38

Озик-овкат саноатида якуний махсулотнинг хусусиятларини яхшилаш максадида турли кўшимчалар кўшилиши кенг таркалган. Бу кўшимчаларни таснифи умумкабул килинган "œCodex Alimentarius" (лотинча таржимаси: озик-овкат кодекслари) стандарти билан Е харфи ва ракамлар ёрдамида турларга ажратилади.

Озик-овкатга махсулотларига кўшиладиган кўшимчалар таснифи
Е100-Е182    Ранг берувчилар - Махсулотнинг табиий рангини тиклайди ёки тиниклаштиради.
Е200-Е299    Махсулотнинг узок муддат сакланишини таъминлайдиган консервантлар - Турли микробларда, замбуругларда ва бактериофаглардан саклаган холда махсулот сакланиш муддатини оширади.
Е300-Е399   Нордонлашишни секинлаштирадиган аксилокислителлар - Махсулотни эскирганлигини билдирадиган табиий нордонлашишни секинлаштиради.
Е400-Е499   Модда зичлигини (консистенциясини) саклаб турадиган куюклаштирувчилар ва стабилизаторлар
Стаблизаторлар - махсулотнинг зичлигини саклаб туради
Куюклаштирувчилар - махсулот эластиклигини ва зичлигини оширади
Е500-Е599   Махсулот структурасини тутиб турувчи ачиткилар - Табиий холда аралашмайдиган моддаларни, масалан сув ва ёгни, бир массага айлантиради.
Е600-Е699   Ароматизаторлар - Таъм ва хушбўй хидни кучайтиради.
Е900-Е999   Кўпиклашишнинг олдини олувчи антифлеминглар - Эскирганлик аломати бўлган кўпик хосил бўлишини тўхтатади ёки секинлаштиради.
Е1100-Е1105     Биологик катализаторлар, ферментлар.
Е1400-Е1450   Зарур зичликни ушлаб туриш учун таркиби ўзгартирилган крахмаллар.
Е1510-Е1520   Эритувчилар.

Бу кўшимчалар, (айникса уларнинг сунъий синтезлаш оркали олинганлари) жуда кўп холатларда инсон организми учун зарарли бўлади. Озик-овкат махсулотларига кўшиладиган бир катор кўшимчаларни (Е моддаларини) ишлатиш турли мамлакатлар худудида таъкикланади ва мамлакатга олиб кирилиши конунан ман эътилади.

Хавфли Е моддалари

Биргина ширкат ёки компания ўзи ишлаб чикарадиган битта махсулотни уч хил категориясини ишлаб чикариши мумкин. Биринчиси, ички бозор учун (саноати ривожланган малакатларда); иккинчиси, бошка саноати ривожланган мамлакатларга экспорт килиш учун; ва учинчи категорияси, ривожланаётган мамлакатлар бозорларида сотиш учун.

Осиёнинг бошка мамлакатлари, Африка ва лотин америкаси каторида, Мустакил давлатлар хамдўстлигига хам (МДХ) саноати ривожланган мамлакатлардан экспорт килинаётган тамаки, ичимликлар, ва озик-овкат махсулотларининг тахминан 80% учинчи категориядаги махсулотлардир. "Валле-Нувель" (Франция), "Дасамахирин" (Буюк Британия), шунингдек БМТ нинг озик-овкатлар бўйича кўмитасининг маълумотларига караганда айрим гарб фирмалари ривожланаётган мамлакатларга нафакат экологик хавфли, балки Гарб мамлакатларида таъкикланган кишлок хўжалиги махсулотларини экспорт хажмини тобора кенгайтирмокдалар. Бу турли махсулотларни ишлаб чикариш хозирги кунда Багама оролларида, Кипрда, Филлипинда, Мальтада, Пуэрто-Рикода, Сенегалда, Исроилда, Мароккода, австралияда, Кенияда, Голландияда, Германияда, Швейцарияда, Туркияда, ЖАР кундан-кунга жадал суратлар билан ортиб бормокда. Масалан, Голландия ва Германияда ишлаб чикарилиб Шаркий Европага ва МДХ га экпорт килинадиган кола ва маргарин таркибида организм учун хафли бўлган Е330 моддаси мавжуддир. Таркибида айнан шу кўшимчаси бўлган хар кандай махсулотни Иктисодий хамкорлик ва тараккиёт ташкилотига (OECD) аъзо мамлакатларга сотиш таъкикланади.

Шунингдек, турли касалликларга сабаб бўладиган Е моддаларидан озик-овкат саноатида фойдаланиш тараккий этган мамлакатларда таъкикланади.

Qayd etilgan


AbdulAziz  27 Sentyabr 2006, 06:04:06

Шуларни хисобга олган холда махсулот сотиб олишда унинг таркиби хакида ёрликдаги маълумотларни синчиковлик билан ўрганишингизни ва куйидаги Е моддларидан бири бўлган такдирда бундай махсулотни харид килмаслигингизни тавсия киламиз. Бу тавсиямиз факат ва факат сог-саломат бўлиш нуктаи-назаридан. Биз буларни ХАРОМ ДЕМАЙМИЗ чунки харом ва халол килишлик ёлгиз Аллохга оиддир.

E-102 - хавфли
E-103 -     таъкикланган
E-104 -     шубхали
E-105 -     таъкикланган
Е 106 -     таъкикланган
E-110 -     хавфли
E-111 -     таъкикланган
E-120 -     хавфли
E-121 -     таъкикланган
E-122 -    шубхали
E-123 -     жуда хавфли
E-124 -    хавфли
E-125 -     таъкикланган
E-126 -    таъкикланган
E-127 -    хавфли
E-130 -     таъкикланган
E-131 -     Канцероген модда (рак касаллигига сабаб бўлади)
E-141 -     шубхали
E-142 -     Канцероген модда (рак касаллигига сабаб бўлади)
E-150 -    шубхали
Е 151 -     шубхали
E-152 -     таъкикланган
Е 160А -     хавфли
Е 161 -     шубхали
E-171 -     шубхали
E-173 -     шубхали
E-180 -     шубхали
Е 191 -     таъкикланган
E-210 -     Канцероген модда (рак касаллигига сабаб бўлади)
E-211 -     Канцероген модда (рак касаллигига сабаб бўлади)
E-212 -     Канцероген модда (рак касаллигига сабаб бўлади)
E-213 -     Канцероген модда (рак касаллигига сабаб бўлади)
E-215 -     Канцероген модда (рак касаллигига сабаб бўлади)
E-216 -     Канцероген модда (рак касаллигига сабаб бўлади)
E-217 -    Канцероген модда (рак касаллигига сабаб бўлади)
Е 220 -     Б1 витаминини йўк килади
E-221 -     Хазм килишни бузади
E-222 -     Хазм килишни бузади
E-223 -     Хазм килишни бузади
E-224 -     Хазм килишни бузади
E-226 -     Хазм килишни бузади
E-230 -     тери учун зарарли
E-231 -     тери учун зарарли
E-232 -    тери учун зарарли
Е 233 -     тери учун зарарли
E-238 -     тери учун зарарли
E-239 -    Канцероген модда (рак касаллигига сабаб бўлади)
Е 240 -     шубхали
E-241 -     шубхали
E-250 -     кон босимини бузади
E-251 -    кон босимини бузади
Е 252 -    гипертонияда (юкори кон босимида) хавфли
Е 271 -     Канцероген модда (рак касаллигига сабаб бўлади)
E-311 -     аллерген (терида турли тошмаларга сабаб бўлади)
E-312 -     аллерген (терида турли тошмаларга сабаб бўлади)
E-313 -     аллерген (терида турли тошмаларга сабаб бўлади)
E-320 -    жигар ва буйрак хасталиги (кўп микдорда холестеринли)
E-321 -    жигар ва буйрак хасталиги (кўп микдорда холестеринли)
E-322 -     жигар ва буйрак хасталиги (кўп микдорда холестеринли)
E-330 -     Канцероген модда (рак касаллигига сабаб бўлади)
E-338 -     ичаклар хасталиги (Хазм килишни бузади)
E-339 -     ичаклар хасталиги (Хазм килишни бузади)
E-340 -    ичаклар хасталиги (Хазм килишни бузади)
E-341 -    ичаклар хасталиги (Хазм килишни бузади)
E-407 -     ичаклар хасталиги (Хазм килишни бузади)
E-450 -     ичаклар хасталиги (Хазм килишни бузади)
Е-450А -    хавфли
E-453 -    ичаклар хасталиги (Хазм килишни бузади)
E-455 -    ичаклар хасталиги (Хазм килишни бузади)
E-456 -    ичаклар хасталиги (Хазм килишни бузади)
E-461 -    ичаклар хасталиги (Хазм килишни бузади)
E-462 -    ичаклар хасталиги (Хазм килишни бузади)
E-463 -    ичаклар хасталиги (Хазм килишни бузади)
E-465 -    ичаклар хасталиги (Хазм килишни бузади)
E-466 -    ичаклар хасталиги (Хазм килишни бузади)
E-477 -    шубхали

http://halol.uz/index.php?option=com_content&task=view&id=19&Itemid=41

Qayd etilgan


AbdulAziz  27 Sentyabr 2006, 06:04:50

САВОЛ - Маргарин, шоколад ва бошка баъзи бир озик-овкат махсулотларининг ёрлик когозида унинг таркибида Е-322 моддаси борлиги ёзилади. Баъзиларнинг айтишига караганда бу чўчка ёги экан. Чиндан хам шундайми? Шунингдек, бизга номаълум бўлган мана шундай махсулотларнинг халол эканлигига кандай ишонч хосил килиш мумкин?

ЖАВОБ — Албатта, бу хозирги кунда кўп такрорланадиган саволлардан хисобланади. Факат Е-322 эмас, балки шунга ўхшаган рамз билан ишора килинган кўпгина моддалар бор. Ана ўша моддалар озик-овкат махсулотларини маълум бир савияда ушлаб туриш, ёки кандайдир бир бошка вазифаларни бажарадиган моддалар бўлади. Улар битта чўчка ёгидан ташкил килинган эмас, балки бир неча коришма нарсалардан ташкил килинган — «жалатин» ё шунга ўхшаган турли моддалар хисобланади. Уларнинг ичида чўчка ёги кўшиб ишлатилган бўлиши мумкин, ёки кўпрок хайвонларнинг суяклари ишлатилган бўлади ва ўшанинг ичида чўчканинг суяги хам бўлиши мумкин.
Мана бу масалага аввал бўлмаганлиги учун эски китобларда жавобини топа олмаймиз, лекин хозирги замон уламолари бу масалаларни пухта, нихоятда диккат билан ўрганишган, мана шу озик-овкат махсулотларини тайёрлайдиган кишилар билан, олимлари билан ўтириб, таркибларини, тахлилларини — хамма нарсаларини кўпчилик бўлиб ўрганиб чикишган ва ўз хулосаларини айтишган.
Бу масала бизнинг диёримизда, халкимизнинг орасида энди-энди суриштириб борилаётгани эътиборидан, мўмин-мусулмонлар бунга кизикиб, хукмини ўрганишга кизикаётганлиги эътиборидан бу масалага батафсил тўхтаб ўтмокчимиз ва ана ўша тўхтаб ўтишда асосан, Ислом фикхи академиялари, тиббий илмлар бўйича ислом ташкилоти уламолари ва бугунги кунимизда кўзга кўринган факихларининг мажлислар ўтказиб, маслахат ва чукур тахлил килиб ўрганиб чиккандан кейинги хулосаларини сизларга етказишга харакат киламиз.

Мана шундай савол бошка уламоларга хам берилган. Бизга берилган саволда Е-322 дейилган бўлса, бошкаларда, мана мисол учун «Мусулмон озчиликлар фикхи» деб номланган китобдаги саволда Е-422, Е-553 деб рамз килинган моддалар хакида сўралади. Унда хам, бизнинг саволимиздаги каби «мана шу моддалар ичига аралаштирилган озик-овкат махсулотларини еса бўладими, бизга айтилишича ана шу нарсаларнинг асли чўчканинг ёги ёки суягидан эмиш?» деган саволлар берилган.
Жавобга айтиляптики, ана ўша ракамланган моддаларнинг хаммасининг хам асли чўчканинг суягидан ёки ёгидан бўлавермайди. Баъзи холатларда ўша нарсаларсиз килинган холатлар хам бор. Лекин харом нарсадан килинган фаразни эътиборга олсак хам, фукахоларнинг барча жумхурлари карор килишганки, «Агар нажас нарса бошка нарсаларга аралашиб йўк бўлиб кетса, унинг хукми хам ўзгаради.

Мисол учун: арок моддаси — маст килувчи ичимлик ўзи жойида турган холида маст килувчи ичимлик холидан ўтиб сиркага айланиб колса, халол бўлади. Ёки нажосат нарса куйиб кул бўлса, унинг хам хукми ўзгаради - покка айланади.
Шунингдек, нажосат нарса тузнинг ичига тушиб, туз уни еб юборса, унинг хам хукми ўзгаради. Мисол учун, бир хайвон, хох у ит бўлсин ёки чўчка бўлсин туз конига кулаб тушган бўлса-ю, туз уни тамоман еб юборса, унинг итлик ёки чўчкалик хусусияти тамоман йўколади, у умуман вужудда бўлмай йўкка айланиб кетади. Энди ўша ерда тузгина колади, ана шу пайтда сифати ўзгарган бўлади ва исми хам колмайди, ўзгаради. Шунга биноан унинг хукми хам ўзгариб нажосатдан покликка айланади.
Мана шу гаплардан хулоса чикариб айтамизки - биз бундай холатларда нарсаларнинг аслига караб хукм чикармаймиз, чунки арокнинг асли ўзи узумдан бўлади, ёки шунга ўхшаган шариатда рухсат берилган мубох нарсалардан бўлади. Лекин, ўша узум, ёки бугдой, ёки бир нарса ишлов бериш окибатида узумлик, бугдойлик холини ўзгартириб, маст килувчи ичимликка айланади. Ана шу пайтда «бунинг асли узум эди, ичса бўлаверади» демаймиз. Чунки турган холига караб хукм чикарамиз — «бу узум эди, хозир хамрга-арокка айланибди, харом бўлди» деймиз. Ана шу арокка айланиб турган нарса маълум бир муддат ўтиб, ўзгариб, сиркага айланиб колса, «бу асли арок эди, энди сирка бўлибди, ишлатмаймиз» демаймиз, балки «бу сирка, буни ишлатса халол, ўзи покдир» деган хукмни чикарамиз.

Хозирги кундаги баъзи бир гизо ёки даволарга чўчканинг бирор нарсаси аралашган бўлса хам, лекин ўша аралашган нарса ўзининг асл хусусиятини йўкотган бўлади. Бошкача ибора билан айтганимизда, «кимёвий ўзгариш окибатида бутунлай бошка бир нарсага айланиб колади. Энди унинг нопоклиги, нажаслиги колмайди ва ўша нарсада «чўчканинг гўшти харом» деб айтадиган хукмга хеч кандай дохил бўлмай колади.
Мисол учун, ўша нарсалардан килинган моддалардан баъзилари хайвоннинг суягидан килинади, гохида ўша суяк чўчканинг суяги хам бўлиши мумкин. Бу ишдан хабардор бўлган, эътикодли одамларнинг айтишича ана ўша кўшилган модда — чўчканинг ёги ёки гўшти бўлган нарса кимёвий аралашув окибатида ўзининг хусусиятини батамом йўкотган бўлади. Ана шундай нарсалардан баъзи вактларда совун килиш мумкин, ёки тиш тозалайдиган «маъжун» - пасталар килиш мумкин ва булардан фойдаланиш мумкин. Чунки хали айтганимиздек, мазкур моддалар ўзининг асл мохиятини йўкотган, батамом пок-халол нарсага кўшилиб кетган нарсалар бўлади.

Qayd etilgan


AbdulAziz  27 Sentyabr 2006, 06:05:20

Яна мана шу маънода сизларнинг эътиборингизга 1995 йил милодий санада, 22-24 май кунлари Кувайт давлатида бўлиб ўтган «Тиббий илмларнинг исломий муноззамаси» номли ташкилотнинг катта илмий анжуманида озик-овкат махсулотлари ва баъзи дори дармонларга кўшиладиган асли харом бўлган моддалар тўгрисида бугунги куннинг кўзга кўринган уламолари ва тиб ходимларининг жуда катта илмий анжумани ва унда такдим этилган 1112 сахифали хужжатнинг охирида чикарилган карорни кискача маъноси билан хам танишиб ўтишга ижозат бергайсиз:

«Гизо ва даводаги харом килинган ва нажас бўлган моддалар хакидаги карор»

Хар бир мўмин-мусулмон одам шариати исломия хукмларини ўзига лозим тутмоги вожибдур. Хусусан, озик-овкат ва даво сохасида бунга алохида эътибор бериш керак. Чунки мўмин-мусулмон одамнинг ейдиган нарсаси пок бўлмоги, ичадиган нарсаси пок бўлмоги, даволаниш учун истеъмол киладиган дорилари пок бўлмоги лозимдур.
Аллох субхану ва таолонинг рахмати кенг. Ўз бандаларига рахм киладиган бу улуг Зот ўзининг шариатига эргашиш йўлларини хам енгиллаштириб кўйган ва бу борада зарурат тугилганда баъзи бир нарсаларнинг риоясини эътиборга олишни шариатига киритган. Ана шундай коидалардан бирида — «зарур бўлган холда ман килинган нарсаларга рухсат берилади» дейилган.

Шунингдек, «хожат тушган пайтда бу хожат заруратнинг ўрнига ўтади» деган коида хам бор. Аслида барча нарсалар мубохдир, илло харомлигига эътиборли далил бор нарсаларгина харом хисобланади. Шунингдек, «барча нарсалар аслида ўзи пок» деб хисобланади, лекин «нажаслиги, нопоклигига далил ишончли холда келтирган нарсаларгина пок эмас» деб хисобланади.

Ажнабий тиллардаги «алкогол» сўзи араб тилида «ал-Кухл» деб аталади, Лекин ажнабийлар хам алкоголни «ал - Кухл»дан олишганлиги маълум ва машхур. Ана шу алкогол нарсалар шариат нуктаи-назаридан нажас хисобланмайди. Бу нарса «хамма нарсанинг асли покдир» коидаси асосида бўлган. Хусусан, ўша алкогол нарсалар холис ўзи бўлса хам, бошка нарса аралаштирилган бўлса хам, ёки сувга аралаштирилган бўлса хам барибир.
Шу билан бирга, «хамр», яъни арок ва ичиб маст бўлиш учун тайёрлаб кўйилган нарсалар нажосат хисобланади. Шунга биноан, шариат нуктаи-назаридан алкогол - яъни спиртли нарсалар тиббий хожат учун ишлатиладиган килиб тайёрланган бўлса, уларни терини, яраларни ва тиббий асбоб-ускуналарни тозалаш учун, микробларни ўлдириш учун ишлатиш мумкин.
Шунингдек, тиббий маънода ва тиббий ниятда тайёрлаб кўйилган спиртларни хиди яхши бўладиган атирлар учун ишлатилса бўлади. Чунки, бу ердаги баъзи бир атирга кўшиладиган моддалар факат ана ўша спирт билангина эриши мумкин.
Шунингдек, баъзи бир кремларга хам мана шу нарса ишлатилади. Бу халиги ичадиган, маст бўлиш учун тайёрлаб кўйилган хамр — арок хукмига кирмайди. Аммо, алкогол нарса маст килувчи модда бўлганлиги учун уни ичмок, танаввул килмок мутлако харомдир.
Шунингдек, мўмин-мусулмонлар караб, ўрганиб билиб олишлари керакки, ўша ўзлари ичадиган даволарда ва унинг таркибида арок моддаси, маст килувчи ичимлик моддалари бўлмаслиги керак. Хусусан, болалар учун, хомиладор аёллар учун бериладиган нарсаларда.
Шунингдек, яхши билиб кўймок лозимки, хозирги кунда тайёрланаётган баъзи бир дориларнинг таркибида жуда хам оз микдорда алкогол моддаси бўлиши мумкин, бу маст килиш ниятида эмас, балки дорини ушлаб туриш ниятида ёки баъзи бир даволовчи моддаларни эритиб юмшатиш маъносида, сув ва бошка нарсалар билан уларни юмшатиб бўлмаслиги юзасидан бироз кўшилган бўлади. Буларни истеъмол килса жоиз, рухсат берилган.
Шунингдек, баъзи бир озик-овкат махсулотларига маст килувчи ичимлик учун тайёрланган нарсаларни жуда оз микдорда кўшилган бўлса хам истеъмол килиш мутлако мумкин эмасдир. Бунга баъзи бир шоколадларнинг, музкаймокнинг турлари ва шунга ўхшаш махсус овкатлар киради. Баъзи бир газли ичимликлар хам бор, ана ўша нарсаларда маст килувчи нарсалар кўшилган бўлади — арокми, конякми ёки бошка нарсалар кўшилган бўлади — буларни ичишга мутлако рухсат йўк. Чунки шариат коидаси бўйича, кўпи маст килган нарсанинг ози хам харом бўлади.

Баъзи бир озик-овкат махсулотларини тайёрлаш пайтида алкогол моддасини жуда хам оз микдорда ишлатилиши бор. Бунда унинг мазаси учун эмас, балки сув ёки бошка нарсалар билан эримайдиган нарсаларни эритиш учун килингандир. Бу кўп таркалган нарса бўлганлиги учун ва ўша озик-овкат махсулотини тайёрлаш пайтида кўшилган жуда оз микдордаги алкогол нарса хавога буг бўлиб таралиб кетиши эътиборидан ундан озик-овкатларни истеъмол килишга рухсат берилгандир.

Баъзи бир озик-овкат махсулотлари борки, унинг таркибига чўчканинг ёги кўшилади ва у эриб бошка нарсага айланиб кетмаган бўлади хамда ўз холида мазкур озик-овкат махсулотларини таркибида туради. Бунга мисол айтадиган бўлсак — баъзи бир пишлокларр, мойлар, ёглар ва шунга ўхшаган нарсалар бор. Баъзи печенъеларни, шоколадларни ва музкаймокларни килишда чўчканинг ёгидан фойдаланилади. Мазкур нарсаларда чўчканинг ёги ўзи туради. Бундай таомларнинг барчаси харомдир. Уларни емок мутлако мумкин эмасдир. Чунки ахли илмнинг барчаси чўчканинг хамма нарсаси нажас эканлигига ва уни еб бўлмаслигига иттифок килишган.
Яна бир конун шуки, чўчканинг моддасидан тайёрланган «инсулин» дориси. Буни канд касаллигига гирифтор бўлган беморлар учун даво сифатида ишлатилади ва уни шаръий коидаларга биноан зарурат учун истеъмол килса бўлади.

Агар гизо ва давога кўшилган харом нарса бошка моддаларга аралашиб, ўз хусусиятини тамоман йўкотиб, бошка бир холатга айланиб колса, уларни истеъмол килиши мубох бўлади. Мана шу коидага биноан, хайвонларнинг суягидан, терисидан ёки пайларидан килинган «жалатин» моддаси халол хисобланади.
Шунингдек, чўчканинг ёки ўзи ўлган хайвоннинг ёгидан килинган совунлар мазкур чўчка ёги ёки ўзи ўлган хайвоннинг ёги бошка моддаларга — пок нарсаларга аралашиб, ўзининг хусусиятини батамом йўкотса, шакли-шамоили умуман колмаса, хеч кандай аломати бўлмай бутунлай йўк холга айланиб кетган бўлса, ўшандан тайёрланган совунларни хам ишлатса бўлади.
Шунингдек, баъзи бир суриладиган малхамлар, кремлар, пардоз-андоз ашёларини таркибида чўчканинг ёгидан кўшилган бўлиши мумкин, лекин ана ўша нарсани зийнат нарса бўлганлиги учун ишлатиб бўлмайди. Факат хали айтганимиздек, бу нарса жуда оз бўлиб, ўша ёгни бутунлай бошка нарсага айланиб кетганлиги, унинг асорати умуман колмаганлиги аник бўлсагина, ишлатиб бўлади.
Шунингдек, кишининг хушини йўкотадиган, араб тилида «мухаддир» деб аталадиган, бизда тиббий маъноларда ишлатиладиган нарсалар бор — нашанаванд, наркотик моддаларни бирортасини танаввул килиб бўлмайди. Факат тиббий маънода, муайян бир микдорда, муайян бир шаклда, табибларни бошчилигида ва уларни тайинлаши асосидагина улардан фойдаланиш мумкин, холос».
(Арабчадан сўзма — сўз таржима тугади)

Алохида, таъкидлаб айтиб ўтишимиз керакки, мана бу бўлаётган изнлар, рухсатлар фатво тарикасида айтилган нарсалардир. Яъники, ўрганиб чикиб, «мана шу нарса жоиз бўлади» деган хулоса чикарилгандир. «Буни хамма истеъмол килиши мажбур, килмаса бўлмайди» деган маъно мутлако йўк. Кишиларнинг ичида такво йўлини тутиб, «мана шу нарсаларни ўзим истеъмол килмайман, нима бўлса хам ичида шубхали нарса борлиги кўнглимни хира киляпти» деган одамлар бўлса, улар албатта такво йўлини тутганлари афзал. Кўнгиллари тортган холатда энг шубхасиз нарсаларни истеъмол килиб юришлари ўзларининг иши — такволари.
Лекин, уламолар рухсат бериб кўйган тарафни олиб «уламолар рухсат берган, мана шу нарсалардан истеъмол килсак жоиз экан» деб баъзи бир одамлар истеъмол килса, такво йўлини тутганлар уларни маломат килмасликлари керак. Аксинча, фатво йўлини тутиб турганлар такво йўлини тутганларни маломат килмасликлари керак.
Хар ким муфтийларнинг фатво беришлари билан бирга яна ўз калбига ўзи фатво бериб, шариат худудида турган икки тарафдан бирини олишга хакки бор хисобланади.

Аллох субхану ва таоло барчаларимизни озик-овкатимиз, дори-дармонимиз халол, пок бўлишини Ўзи насиб килган бўлсин, барчаларимизга Ўзи пок юришни таъминлаган бўлсин. Омийн!

http://www.islam.uz/fatvolar/fatvo118.htm

Qayd etilgan


Abu Muslim  27 Sentyabr 2006, 19:08:17

Jazakallohu hayr

Qayd etilgan


AbdulAziz  28 Sentyabr 2006, 05:33:14

Shamshir:

har doim oylayman,duoga qol ochamiz, ollohdan so`raymiz, eshitmadimikin degan hayolga ham boramiz.Aslida har soniyada Ollohning nazari har bir bandasiga 60 martadan tushub turadi...biz esa goyoki dozaxdan qorqamiz, jannatdan umidvormizu hatto halol luqma yemaymiz, shunga etibor bermaymiz....shunchalik iymoni sust bolganmanki, nomoz oqib yurgan vaqtlarimda ham xot-dog, gabburger yerdim, boshqasiniku qoyaverasiz....Jamshid degan yangi kursdosh keldi, u hatto rossiyadan keltirilgan konfetlarni yemas ekan.Luqmasiga buqadar etiborli odamni kormaganman ochigi....Duolarimiz balki shundan qabul emasdur.Bizning yeb ichganimiz , kiyganimiz, amalimiz gayridinlardan farqsizku yana,, tangrim bandalaringmiz sani tan olganmiz , muhammadni paygambarimiz deganmiz deb iltijo ham qilib qoyamiz.Amalimizni luqmamizni halollamay,konglimizni qusurlardan vorig etmay , gonohlardan tiyilmay qilgan amallarimiz qabulmasdur...shundoq bolsada Ollohdan soraylik ,, tangrim halolidan rizqlantir, iymonimni salomat, gunohlardan saqla, osiy bolib qolishdan asra.Yegan luqmamni, qilgan amalimni mominni musulmonni amalidan qilgin.....Amin

Qayd etilgan


AbdulAziz  28 Sentyabr 2006, 05:34:10

Ushbu mavzu yuzasidan www.islam.uz saytidan Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf fatvolaridan oldik:

SAVOL: Men o‘qiyman va ishlayman, shuning uchun ko‘chada ovqatlanishga to‘g‘ri keladi. Turli oshxona va kafelarda sotiladigan taomlarning xalol yoki yuqligini qanday bilishim mumkin?

JAVOB: Albatta mo‘min musulmon odam o‘zi tanavvul qiladigan ozuqaning xalol pok bo‘lishiga etibor berishi, buning uchun xarakat qilishi maqluxdir, farzdir, vojibdir. Bu eng katta islomiy xususiyatlardan biri bo‘ladi. Chunki xarom narsalar kishining sog‘ligiga, tabiatiga va yana ko‘pgina narsalarga kata zarar yetkazadigan narsadir. Shuning uchun har bir inson taomni tanovvul qilishdan oldin xalolmi ya’ni foydalimi yoki xarommi ya’ni zararlimi ekanligini aniqlab olish kerak. Savol bergan tinglovchimizni demak, holatlarida ko‘chadagi turli oshxona, kafelarda ovqatlanishga to‘g‘ri keladigan bo‘lsa, albatta o‘sha yerdagi taom tayyorlovchi shaxslardan mana shu maskanlarning mas’ul kishilaridan taomni qanday tayyorlanishi,nimadan tayyorlanishi, xalolmi yoki xalol emasligini so‘rash kerak. Shuningdek, bunaqa umumiy ovqatlanish maskanlaridan tashqarida ham taomni qay holda ekanligida ma’lumot bo‘lmasa albatta o‘sha yerdagi bu narsani haqiqatini biladigan kishilardan so‘rab surishtirib faqat xalol narsani tanovvul qilishga o‘tish kerak.Alloh taolo barchalarimizni jumladan o‘shbu savolning soxibi bo‘lgan tinglovchimizni ham doim xalol pok yurishga va xalol pok narsadan ozuqalanishga nasib etgan bo‘lsin. Alloh taolo mana shu aytib o‘tilgan gaplarni javoblarni to‘g‘riligini ta’minlagan bo‘lsin va hammamizni mana shu narsalarga amal qilib borishligimizni nasib etgan bo‘lsin.

Qayd etilgan


AbdulAziz  28 Sentyabr 2006, 05:35:50

SAVOL: Xizmat yuzasidan bir marosimga borgan edim. Dasturxonda turli spirtli ichimliklar bor edi. Atrofdagilar ichishdi, albatta bu menga yoqmadi, lekin chiqib ketishning iloji yuq edi. Shunday vaziyatda nima qilish kerak?

JAVOB: Albatta spirtli mast qiluvchi ichimliklar mo‘min musulmon insonlarga Alloh taolo tarafidan xarom qilingan. Avval ham aytib o‘tganimizday xarom qilinganligi uni o‘ta zararli bo‘lganidandir. Shuning uchun mo‘min musulmon inson bunday narsalarga umuman yaqin yo‘lamasliklari kerak. Ana o‘sha yaqin yo‘lamaslik bobida, mazkur ichimliklarni boshqalar ichayotgan paytidagi dasturxon atrofida yoki o‘sha joyda turishlari mumkin emas. Savol egasini aytganlaridek, xizmat yuzasidan yoki qandaydir bir boshqa yuzadan marosimga boradigan odam, boradigan joyini qanday ekanligini o‘rganishi, bilishi lozim. Agar u joyda spirtli ichimliklar ichiladigan bo‘lsa, noshar’iy xarom-xarij ishlar bo‘ladigan bo‘lsa imkon darajasida u yerga bormaslikga xarakat qilish kerak. Mabodo bilmay borib qoladigan bo‘lsa, savol egasiga o‘xshab noqulay holatni ustidan chiqib qolsalar albatta u yerdan bir imkonini qilib chiqib ketishga to‘g‘ri keladi. Mana shu shariatni amri bu yerda o‘tirish, ularni gunoh ish qilayotganlarini, o‘zlari uchun, oilalari uchun, jamiyatlari uchun xarom bo‘lgan zararli bir ichimliklarni ichayotganligiga guvox bo‘lib, ularni ishiga rozi bulib birga o‘tirish shariat buyicha durust bo‘lmaydi. Balki unday majlisni tark etish kerak. U yerdan chiqishni xarakatida bo‘lish kerak.

Qayd etilgan


Muslima_subh  29 Sentyabr 2006, 02:33:36

Baqara surasi
172. Ey mo‘minlar, sizlarga rizq qilib berganimiz — pokiza narsalardan yenglar va agar Allohning O’zigagana ibodat qilguvchi bo‘lsangizlar U zotga shukr qilingiz!
173. U sizlarga faqatgina o‘laksa, qonni, to‘ng‘iz go‘shtini va Allohdan o‘zgaga atalib so‘yilgan narsalarnigina harom qildi. Endi kimki zolim va haddan oshmagan holida nochor vaziyatda qolsa gunohkor bo‘lmaydi. Albatta Alloh mag‘firat qilguvchi, rahmlidir.


Qayd etilgan