Umumiy bo'lim > Ro'za

Laylatul qadr

(1/6) > >>

AbdulAziz:
LAYLATUL QADR FAZILATLARI
Abu Zakariyya al-Madaniy
Bismillahir Roxmanir Rohim

Barcha Olamlar Robbisi bo‘lgan Allox ta’ologa xamdu sanolar, paygambarimiz, Uning oilasi va barcha saxobalariga salavotu salomlar bo‘lsin.

Muxtaram va aziz dindoshlar, kuni kecha ramazon kirishini zavk bilan kutib olgandik. Mana bugun esa uning ko‘pi ketib ozi kolibdi. Xash-pash deguncha ramazon tugab xayit xam kelib koladi. Xammangizga ma’lum ramazon oyi oylarning eng ulugi bo‘lganidek, bu oyning xam kecha va kunduzlarining fazilatli va uluglari bor. Ular ramazonning oxirgi o‘n kunligi. Ularning fazilati shu kechalarda yashiringan «Laylatul kadr-Kadr kechasi» sabablidir. Kadr kechasining kadrini kuyida zikr kilinadigan oyat va xadislarni taammul kilgan kishi anglab yetadi. Allox taolo Kur’on Karimda dedi: «Albatta Biz u (Kur’on)ni Kadr kechasida nozil kildik. (Ey Muxammad sallalloxu alayxi va sallam), Kadr kechasi nima ekanligini Siz kaerdan xam bilar edingiz?! Kadr kechasi ming oydan yaxshirokdir. U (kecha) da farishtalar va Rux (ya’ni, Jabroil alayxissalom) Parvardigorlarining izni-ixtiyoriy-la (yil davomida kilinadigan) barcha ishlar bilan tushurlar. U (kecha) to tong otguncha tinchlik-omonlikdir.» (Kadr surasi)

Duxon surasida esa shunday deydi: «Ochik-ravshan Kitob-Kur’onga kasamki, albatta Biz uni bir muborak kechada nozil kildik. Darxakikat, Biz (insu-jinlarni ushbu Kur’on bilan oxirat azobidan) ogoxlantiruvchi bo‘ldik» (Duxon: 2,3).

Abu Xurayra roziyalloxu anxu rivoyat kiladi, rasulullox sallalloxu alayxi va sallam dedilar: «Kimki Kadr kechasida iymon bilan va savob umidida bedor bo‘lsa, uning avvalda kilgan gunoxlari kechiriladi» (Muttafakun alayxi).

Paygambarimiz Muxammad sallalloxu alayxi va sallamning odatlari doimo fazilatli ishlarga shoshish va Ummatini unga targib kilishdir. Rasulullox sallalloxu alayxi va sallam bir ishga targib kilsalar, o‘zlari bu ishda o‘rnak bo‘lardilar. Oisha roziyalloxu anxo rivoyat kiladilar: «Rasulullox sallalloxu alayxi va sallam oxirgi o‘n kunlikda boshkasida misli ko‘rilmagan darajada ibodatlarga tirishar edilar» (Imom Muslim rivoyati).

Paygambar sallalloxu alayxi va sallam bu kechalarning xammasida namoz, Kur’on tilovati, Olloxning zikri va e’tikof kabi turli xil ibodatlar bilan bedor bo‘lardilar. O’zlarigina bedor bo‘lmasdan ko‘l ostidagilarini xam bunga buyurar edilar. Oisha roziyalloxu anxo rivoyat kiladilar: «Paygambar sallalloxu alayxi va sallam oxirgi o‘n kunlik kirsa, izorlarini maxkamlardilar (ya’ni, ayollaridan uzlat kilardilar) kechasini bedor o‘tkizardilar va axli-oilasini (ibodat uchun) uygotar edilar» (Muttafakun alayxi).

Ul zot axli-oilasini ibodat, Alloxning zikri uchun uygotardilar. Chunki, bu kechalar tezda tugab koladigan juda xam ozdir, uni ganimat bilib, ibodatlar kilib kolishga loyikdir. Bugungi kunda odamlar Kadr kechasini o‘tkizish uchun uylarda jamlanadilar, anvoi taomlar tayyorlab, dasturxon ustida tuni bilan gurunglab chikadilar. Saxar bo‘lgach o‘zlaricha biz laylatul kadrda uxlamadik, bizning gunoxlar xam kechirildi deb, uy-uylariga tarkaladilar. Ularning Kadr kechasi bilan paygambar sallalloxu alayxi va sallamning Kadr kechasi o‘rtasida osmon bilan yercha fark bor.

Oisha onamiz roziyalloxu anxo rasulullox sallalloxu alayxi va sallamdan so‘radilar: «Ey rasulullox, agar men Kadr kechasiga muvofik kelib kolsam nima deb duo kilay? Rasulullox sallalloxu alayxi va sallam dedilar: «Alloxumma innaka afuvvun tuxibbul afva fa’fu anniy» «Parvardigoro, Sen afv etuvchisan, afvni yaxshi ko‘rasan, meni afv et» deng, dedilar.

Bu ulug kechalarni ganimat bilib, unda mazkur duoni takror-takror kilmogimiz darkor. Kishi vaktidan unumli foydalanmogi lozim, nafs malollanuvchidir, shuning uchun kishi kechani malollanmasdan o‘tkizishi uchun turli ibodatlar bilan mashgul bo‘lishi kerak. Masalan: avval namoz o‘kisin, namozdan charchasa, o‘tirib kur’on tilovat kilsin, ma’lum vakt kur’on o‘kigach, duoga ko‘l ochib, parvardigorga yolborsin. Yolborish yukorida zikri o‘tgani kabi duolarni kayta-kayta kilishdir. Va xokazo shu tartibni kaytadan takrorlasa xam bo‘ladi. Muximi vaktini bexuda o‘tkizmasin.

Kadr kechasi oyning muayyan bir kunida deb birov jazm kila olmaydi. Chunki, odamlar ko‘prok ibodatda bo‘lishlari va unga muvofik kelishga tirishishlari uchun Allox subxanaxu va taolo uni oxirgi o‘n kunlikda yashirib ko‘ydi. Rasulullox sallalloxu alayxi va sallam dedilar: «Kadr kechasini oxrigi o‘n kunning tok kechalaridan izlanglar» (Imom Buxoriy rivoyati).

Ibn Taymiyya roximaxullox dedilar: «Tok o‘tgan kunlar e’tibori bilan bo‘lishi mumkin. U xolda kadr kechasi 21-kecha, 23- kecha, 25- kecha, 27- kecha va 29- kechalardan izlanadi. Tok kolgan kunlar e’tibori bilan bo‘lishi xam mumkin. Bu xakda rasulullox sallalloxu alayxi va sallam shunday dedilar: «Uni kolgan to‘kkizinchi kechadan, kolgan yettinchi kechadan, kolgan beshinchi kechadan izlanglar» (Imom Buxoriy rivoyati). Bunga ko‘ra agar oy o‘ttiz kun bo‘lsa, mazkur kechalar juft sonli kechalarda bo‘ladi. Ya’ni, 22- kolgan to‘kkizinchi, 24- kolgan yettinchi va xokazo. Abu Sa’iyd al-Xudriy buni saxix xadisda shunday izoxlaganlar. Agar oy 29 kun bo‘lsa, yukorida aytganimizdek bo‘ladi. Ya’ni o‘tgan kunlar e’tibori bilan xam, kolgan kunlar e’tibori bilan xam tok kechalar ayni kechaga to‘gri keladi.

Demak, mu’min kishi Kadr kechasini oxirgi o‘n kunlikning xammasida izlashi kerak bo‘ladi. Bunga rasulullox sallalloxu alayxi va sallam kuyidagi xadisda ishora kilganlar: «Uni oxirgi o‘n kundan izlanglar» (Imom Buxoriy rivoyati).

Kadr kechasi oxirgi yetti kechada bo‘lishi ko‘prok, bunga Abdullox ibn Umar roziyalloxu anxumoning xadisi dalolat kiladi: «Paygambar sallalloxu alayxi va sallamning asxoblaridan bir nechtalari tushlarida Kadr kechasini oxirgi yetti kechadaligini ko‘rdilar. Paygambar sallalloxu alayxi va sallam: «Men sizlarning tushlaringiz oxirgi yetti kechaga muvofik kelganini ko‘rmokdaman. Kimki Kadr kechasini izlamokchi bo‘lsa, oxirigi yetti kechada izlasin» — dedilar. Imom Muslim kilgan rivoyatda: «Uni oxirgi o‘n kunlikdan izlanglar, agar sizlardan biringiz zaiflik kilsa yoki ojiz bo‘lsa, kolgan yetti kechada (uykuga) maglub bo‘lmasin».

Oxirgi yetti kechaning toklarining extimolga yakinrogi 27- kechadir. Bunga Ubay ibn Ka’bning xadisi dalolat kiladi: «Alloxga kasam ichib aytamanki, men rasulullox sallalloxu alayxi va sallam bizni turishga buyurgan kecha kaysi kechaligini bilaman. U 27- kechadir» (Imom Muslim rivoyati). Undan siz buni kanday bildingiz deb so‘radilar? U: rasulullox sallalloxu alayxi va sallam xabar bergan belgi bilan, dedi. «Kadr kechasining tongida kuyosh chikkanida uning nuri bo‘lmaydi to ko‘tarilguncha xuddi togoradek bo‘lib turaveradi» deganlar. Bu xabar saxix bo‘lsada, kishi yalkovlik kilmasdan Kadr kechasini topish uchun kattik tirishishi lozim. Yukorida zikr kilganimizdek paygambar sallalloxu alayxi va sallam oxirgi o‘n kunlikda o‘zlari bedor bo‘lar va axli ayollarini xam uygotar edilar. Aliy va Fotima roziyalloxu anxumolarning eshiklarini kokib, «Turib namoz o‘kimaysizlarmi!» derdilar. Keyin Ummaxotul mu’miniynlarning xujralariga yuzlanib: «Xujra soxibalarini uygotinglar, bu dunyoda kancha-kancha kiyimlilar bor, Kiyomat kunida yalangochdir» derdilar. (Imom Buxoriy rivoyati).

Allox subxanaxu va taolodan barchalarimizni Kadr kechasiga muvaffak kilishi, tutgan ro‘zalarimizni va tarovex namozlarimizni kabul kilishini so‘raymiz.

AbdulAziz:
QADR SURASI

Qadr surasining audioqiroatini shu yerdan tinglaysiz va saqlab olishingiz mumkin.

Bu sura ham Makkada nozil qilingan bo‘lib, besh oyatdan iboratdir.
Unda so‘z insoniyat tarixida misli ko‘rilmagan bir Kecha haqida — insonlarga bu hayoti dunyodan chin insoniy hayot kechirib o‘tish yo‘l-yo‘riqlarini ko‘rsatib beradigan so‘nggi muktammal Ilohiy dasturul-amal bo‘lmish Qur’oni Karim nozil bo‘la boshlagan nihoyat qadrli bir Kecha va uning fazilatlari haqida boradi.

Mehribon va Rahmli Alloh nomi bilan.

1. Albatta Biz u (Qur’on)ni Qadr kechasida nozil qildik.

2. (Ey Muhammad alayhissalom), Kadr kechasi nima ekanligini Siz qaerdan ham bilar edingiz?!

3. Qadr kechasi ming oydan yaxshiroqdir.
Izoh: Demak, u kechada qilingan toat ibodat ham ming oylik ibodatdan yaxshiroq bo‘ladi. Bu kechaning barakoti haqida «Duxon» surasining 2-5-oyatlari izohida aytib o‘tilgan. Ko‘pchilik ulamolarning aytishlaricha, Qadr kechasi Ramazon oyining yigirma yettinchi kechasidir.

4. U (kecha)da farishtalar va Ruh (ya’ni, Jabroil alayhissalom) Parvardigorlarining izni-ixtiyori-la (yil davomida qilinadigan) barcha ishlar bilan (osmondan zaminga) tushurlar.

5. U (kecha) to tong otguncha tinchlik-omonlikdir.

Alouddin Mansur tarjimasi.

AbdulAziz:
DUXON SURASI

Duxon surasining audioqiroatini shu yerdan tinglaysiz va saqlab olishingiz mumkin.

Mehribon va Rahmli Alloh nomi bilan.

2-3. Ochiq-Ravshan Kitobga — Qur’onga qasamki, albatta Biz uni bir muborak-barakotli kechada nozil qildik. Darhaqiqat, Biz (insonlarni ushbu Qur’on bilan Oxirat azobidan) ogohlantirguvchi bo‘ldik.
Izoh: Ko‘pchilik ulamolarning aytishlaricha, bu kecha Ramazon oyidagi Qadr kechasi bo‘lib, Qur’oni Karim o‘sha kechada nozil bo‘la boshlagandir. Uning "muborak-barakotli kecha" deyilishiga sabab esa jaholat zulmatlarida qolib, o‘z yo‘lini yo‘qotib qo‘ygan insoniyat olami o‘sha kechada osmon bilan bog‘lanib, undan o‘zi uchun to Qiyomat dasturul-amal bo‘ladigan Ilohiy yo‘l-yo‘riqlar ola boshlaganidir. Bu kechaning yana boshqa xislatlari ham borki, u haqda quyidagi oyatlarda bayon qilinadi.

4. U (kecha)da barcha puxta-aniq ish(lar) ayrilur (belgilanur).
Izoh: Ibn Abbos (Alloh undai rozi bo‘lsin) aytadilarki, Alloh taolo bu kechada to kelgusi sananing shu kechasigacha bo‘ladigan, bandalarga taalluqi barcha ishlar hiqida hukm qilur.

5. (Bu kechada taqdir qilinadigan barcha ishlar) Bizning huzurimizdan bo‘lgan Ishdir. Darhaqiqat, Biz (bashariyatga payg‘ambarlar) yuborguvchi bo‘ldikki;

6. (Bu) Parvardigiringiz tomonidan bo‘lgan rahmat-mehribonlikdir. Albatta Uning O’zi (barcha narani) Eshitguvchi, Bilguvchidir.

Alouddin Mansur tarjimasi.

UmmatiY_MuhammadiY:
As-salamu alaykum varahmatulloh!

Mana INSHA ALLOH Qadr kechalari ham yetib keldi. Buning uchun ALLOH ga hamd sanolar bo'lsin! Hamma forumdoshlarga Qadr kechalari muborak bo'lsin!

Ma'assalama

Muslimaxon:
BISMILLOHIR RAHMONIR RAHIYMI

Laylat ul-Qadrning fazilati qaqida

Olloh taolo bunday deydir: «Biz ushbu Qur’onni Qadr Kechasi nozil qildik. Laylat ul-Qadr deganda, neni tushung‘aysen va Laylat ul-Qadr o‘zi nedir? Laylat ul-Qadr ming oydan ham yaxshiroqdir. O’shal kecha parvardigorlari hukmi ila farishtalar va Jabroil tushg‘aydirlar, ul kecha tong otguncha omonliq kechasi bo‘lg‘aydir».

Abu Hurayra raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Nabiy sallallohu alayhi va sallam: «Kimki Ramazonning farz ekanlig‘iga ishonib, unga ixlos qilib va uning savobidan umid aylab, ro‘za tutgaydir, ilgarigi qilgan gunohlarining barchasi kechirilg‘aydir, va shuningdek, kimki Qadr Kechasini, uning ulug‘ligiga inonib, unga ixlos qilib va undan savob umid aylab, bedor o‘tkazg‘aydir ham, ilgari qilgan gunohlarining barchasi kechirilg‘aydir»,- deganlar».

Navigation

[0] Message Index

[#] Next page