9-bob. Musulmonlarning‘ Makkadan Habashiston yeriga qilgan hijrati haqida

Oisha raziyallohu anho rivoyach qiladilar: «Rasuludloh sallallohu alayhi va sallam (menga): «Ikki toshloq yer (yoki ikki tog‘) oralig‘idagi xurmozor Hijrat uyini (eki Hijrat diyorini, ya’ni Madinani) ko‘rdingmi? Madinaga hijrat qilguvchilar ul yerga hijrat qildilar va Habashiston yeriga hijrat qilgan guruh Madinaga qaytib keldi», — dedilar».

Ubaydulloh ibn Adiy ibn al-Xisr raziyashohu anhu rivoyat qiladilar: «Misvar ibn Maxrama va Abdurrahmon ibn al-Asvad ibn Abdu Yag‘us menga: «Usmonga birodarlari Validni (afv etmoqlarini so‘rab) gapirmog‘ingga senga nima mone’lik qiladi? Odamlar uning yonini olib ko‘p gapirayotirlar», — deyishdi. Shunda men Hazrat Usmonga gapirmoqqa jazm qildim. Ul kishi namozga chiqqanlarida: «Mening sizda bir maslahatli ishim bor», — dedim. Ul kishi: «Sendan bir maslahatli gap chiqarmidi?!» — dedilar. Men (xafsalam pir bo‘lib) ular ikkalasining oldiga qaytib bordim. Ammo, bir ozdan so‘ng Hazrat Usmon ortimdan bir odamni yubordilar, men ul kishining huzurlariga bordim. Shunda ul kishi: «Qanday maslahatli ishing bor erdi?» — dedilar. Men: «Darhaqiqat, Olloh subhonahu Muhammad sallallohu alayhi va sallamni haq (din) birla yuborgandur va ul zotga Kitob (Quron) nozil qilgandur. Men ersam, Olloh taolo birlan uning Rasuli da’vatiga javob berib, ikki bor hijrat qildim, ul zotta sahobalik qilib, yo‘llarini mahkam tutdim. Odamlar Validning yonini olib, ko‘p gapirayotirlar», — dsdim. Hazrat Usmon: «Hali o‘zingni Janob Rasulullohg‘a teng qilayotirsanmi?!» — dedilar. Men: «Yo‘q, aslo! Ammo, men ichkarida o‘tiradirgan bokira qiz visoliga yetishgan kishi singari ul zotning bilimlaridan bahramand bo‘lganman», — dedim. Hazrat Usmon: «Ammo, ba’d darhaqiqat, Olloh taolo Muhammad sallallohu alayhi va sallamni haq (din) birla yuborg‘an bo‘lib, men (ham sen kabi) Olloh taolo birlan uning Rasuli da’vatiga ijobat qilg‘anman, Olloh taolo ul zot birlan nimaiki yuborgan bo‘lsa, barisiga iymon keltirganman, sen aytganingdek ikki bor hijrat qilganman, ul zotga sahobalik hamda bay’at qilganman. Olloh taolo haqi, parvardigor Janob Rasulullohni vafot ettirguniga qadar ham ul zotga na osiylik va na aldamchilik qildim! Sung, Abu Bakrga (bay’at qilib, xuddi shunday ixlos birla sahobalik qildim). Keyin, Hazrat Umarga ham shunday qildim. So‘ng, o‘zim xalifa bo‘ldim. (Qani aytchi, ularning huquqlari kabi hukuqqa egamanmi, yo‘qmi?!» — dedilar). Men: «Ha, egasiz», — dedim. Hazrat Usmon: «Sizlar xususingizda men eshitayotgan gaplar qanday gap bo‘ldi?! Ammo, sening Valid haqida qilgan iltimosing xususiga kelsak, biz uni qilgan gunohiga yarasha albatta jazolagaymiz!» — dedilar. So‘ng, Validga qirq darra urdilar, keyin Alini (chaqirib, yana qirq) darra urmoqni amr qildilar. O’shanda Hazrat Ali (Validga qirq) darra urgan erdilar.

Oisha raziyallohu anho rivoyat qiladilar: «Ummu Habiba Ummu Salama o‘zlari Habashistonda ko‘rgan, devorlariga suratlar solingan bir kanisa haqida eslashib, shul haqda Rasululloh sallallohu alayhi va sallamga gapirishdi. Janob Rasululloh: «Darhaqiqat ular, agar o‘zlaridan biror solih kishi o‘lsa, uning qabri ustiga ibodatxona qurishib, (sizlar aytgandek devorlariga), suratlar chizishar erdi. Ana o‘shalar Qiyomat kuni Olloh taolo nazdida eng bmon xalqdurlar», dedilar».

Ummu Xolid binti Xolid raziyallohu anho rivoyat qiladilar: «Men Habashiston yeridan (mamlakatidan) keldim. Shunda men bir qizaloq bo‘lib, Rasululloh sallallohu alayhi vasallam menga bir gulli ko‘ylakchani kiygizib qo‘ydilar-da, gullarini qo‘llari birlan silab turib: «(Biram) chiroyli, (biram) chiroyli!» — dedilar».

Abdulloh (ibn Mas’ud) raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Biz Rasululloh sallallohu alayhi va sallamga namoz o‘qib turganlarida ham salom beraverar va ul zot bizga alik olaverar erdilar. Najoshiy huzuridan (ya’ni, Habashiston hijratidan) qaytganimizda ul zotga (namoz o‘qib turganlarida) salom berib erdik, alik olmadilar. Namozni tugatganlaridan so‘ng, biz: «Yo Rasulalloh, ilgari biz (namoz o‘qiyotganingizda) sizga salom bersak, alik olar erdingiz-ku?!» — dedik. Ul zot: «Namozda (buyuk) mashg‘ullik bordur», — dedilar» (ya’ni, «Namozxon namoz vaqtida Olloh taologa bor vujud birlan munojot qilmog‘i, uning zikri birlangina mashg‘ul bo‘lmog‘i lozim bo‘lib, bo‘lak narsalarga chalg‘imasligi kerak — deb aytdilar. Haqiqatan, ilgari namozxonlar namoz chog‘ida bir-birlari birlan salom-alik qilishaverganlar va hatto dunyoviy ishlar xususida ham gaplashaverganlar. Habashistonga qilingan ikkinchi hijratdan keyin, Olloh taolo maxsus oyat nozil qilib,  namozda sukut saqlamoqni, ya’ni Ollo taoloning zikri va unga ibodat qilish birlangina mashg‘ul bo‘lib, dunyoviy narsalarga chalg‘imaslikni amr qilgandur).

Abdulloh ibn Mas’ud: «Men Ibrohimdan: «(Namoz o‘qiyotganingda senga salom berilsa), nima qilasan?» — deb so‘radim. U: «Ichimda alik olaman» — dedi», — deydilar.

Abu Muso raziyallohu anhu rivoyat qitadilar: «Biz Yamandalik vaqtimizda Rasululloh sallallohu atayhi va sallamning payg‘ambar qilib yuborilganlarini (yoki hijrat qilganlarini) eshitiboq, kemaga minib ul zot tomon yo‘lga tushdik. Kemamiz bizni Habashiston (podshohi) Najoshiyning huzuriga eltib qo‘ydi. Biz (ul yerda) Ja’far ibn Abu Tolibni uchratib, to barchamiz (Janob Rasulullohning huzurlariga) borgunimizga qadar u birlan birga bo‘ldik. Biz Rasululloh sallallohu alayhi va sallamni Xaybarni fath qilgan kezlarida uchratdik. Shunda ul zot (bizga): «Sizlar, ey kema ahli, ikki bor (biri — Habashistonga, ikkinchisi — mening huzurimga) hijrat qildingizlar!» — dedilar».

10-bob. Najoshiyning vafoti haqida

Jobir raziyallohuanhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Najoshiy vafot qilganda: «Bugun bir solih kishi vafot qildi, turingizlar, habash birodaringizga janoza o‘qingizlar!» — dedilar».

Jobir ibn Abdulloh al-Ansoriy raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam bizni orqalariga saf qilib Najoshiyga janoza o‘qidilar. Shunda men ikkinchi yoki uchinchi safda turgan erdim».

Jobir ibn Abdulloh raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam habash Najoshiyga janoza o‘qidilar. Shunda ul zot to‘rt bor takbir aytdilar».

Abu Hurayra raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Habashiston podshohi Najoshiyning vafot qilganini bizga uning o‘lgan kuni xabar qildilar, so‘ng: «Birodaringiz uchun Olloh taologa istig‘for aytingizlar!» — dedilar».

Abu Hurayra raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam bizni namozgohda saf qilib Najoshiyga janoza o‘qidilar. Shunda ul zot to‘rt bor takbir aytdilar».

11-bob. Mushriklarning Rasululloh sallallohu alayhi va sallamga qarshi o‘zaro til biriktirib, qasam ichganlari haqida

Abu Hurayra raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Ertaga, inshoolloh, Banu Kinona (mushriklari meni tutib bermoq bo‘lib) o‘zaro kufrga qasam ichgan joy — Xayfga borgaymiz!» — dedilar».

12-bob. Abu Tolib qissasi

Abdulloh ibn al-Xaras rivoyat qiladilar: «Abbos ibn Abdulmuttalib raziyallohu anhu Rasululloh sallallohu alayhi va sallamga: «Amakingizga biror foydangiz tegdimi? Olloh taolo haqi, ul kishi sizni avaylar, sizni deb o‘egalarga g‘azab qilar erdilar», — dedilar. Shunda ul zot: «Abu Tolib jahannamning sayoz joyidalar, men bo‘lmaganimda uning eng tubida bo‘lar erdilar», — dedilar».

Musayyib raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Abu Tolibning qoshlariga o‘lim kelganda Rasululloh sallallohu alayhi va sallam ul kishining huzurlariga kirdilar. Shunda ul yerda Abu Jahl o‘ltirgan erdi. Janob Rasululloh Abu Tolibga: «Ey amaki, «Lo iloha illallohu» deb aytingiz, toki men Olloh taolo huzurida siz uchun bul kalimani hujjat qilayin!» — dedilar. Abu Jahl va Abdulloh ibn Abu Umayya ersa: «Ey Abu Tolib, Abdulmuttalib millatidan (ya’ni, dinidan) voz kechasizmi?! — deya takror-takror aytaverishdiki, hatto pirovardida Abu Tolib: «Abdulmuttalib dinidaman» — degancha jon taslim qildilar. Janob Rasululloh: «Agar (Olloh taolo tomonidan) qaytarilmasam, siz uchun istig‘for aytgayman», — dedilar. Shunda Olloh taoloning «Na payg‘ambar va na mo‘minlarning mushriklar uchun, garchi ular yaqin qarindoshlari bulsalar-da, do‘zax ahli ekanliklari ayon bulganidan keyin, istig‘for aitmoqlari joiz emasdur» («Tavba» surasi, 113-oyat) hamda «(Ey Muhammad), darhaqiqat siz o‘zingiz suygan kishilarni hidoyat, qila olmassiz...» («Qasas» surasi, 56oyat) degan oyati karimalari nozil bo‘ldi».

Abu Sa’id al-Xudriy raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning huzurlarida ul zotning amakilari (Abu Tolib) haqlarida so‘zlashdi. Shunda Janob Rasululloh: «Shoyad, Qiyomat kuni ul kishiga shafoatimning nafi tegib, jahannamning (otash) to‘piqlarini(gina) ko‘madirgan va miyalarini(gina) qaynatadirgan sayoz joyidan nasib etsa!» — dedilar».

13-bob. Isro’ haqidagi hadis

Olloh taoloning qavli: «(Olloh) kechalardan birida o‘z bandasi (Muhammad)ni... Masjid al-Haromdan... Masjid al-Aqsoga sayr qildirgan pok zotdur» («Al-Isro’» surasi, 1-oyat).

Jobir ibn Abdulloh raziyallohu anhu Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning bunday deb aytayotganlarini eshitgan erkanlar: «Quraysh (mushriklari Makkadagi Masjid al-Haromdan Quddusdagi Masjid al-Aqsoga bir kechada borib kelganimni aytganimda) meni yolg‘onchiga chiqarishganda Hijr (Ka’baning shimoli-g‘arbidagi muayyan joy)ga borib tek turdim. Shunda Olloh taolo menga Bayt al-Maqdisni (Masjid al-Aqsoni) namoyon qildi. Men unga qarab turib Quraysh mushriklariga (uning) belgilarini (kurinishini) tasvirlab berdim».

14-bob. Me’roj haqida

Molik ibn Sa’sa’a raziyallohu anhu rivoyat qiladilarki Rasululloh sallallohu alayhi va sallam sahobalarga o‘zlarini (Hazrat Jabroil) sayohat qildirgan kecha haqida so‘zlab beribdilar. Ul zot shunda bunday debdilar: «Men Hatiym (Ka’bani o‘rab turgan devorning bir qismi bo‘lib, Janob Rasululloh «Hijr» deb aytgan bo‘lishlari ham mumkin) ichkarisida yonboshlab yotgan erdim, bir kishi (ya’ni, Hazrat Jabroil) kelib, uzunasiga (ko‘ksimni) yordilar. (Roviy Qatoda: «Men Anasning «Mana bu yerdan bu yergacha yordilar» deb aytayotganlarini eshitdim», — deydilar. Roviy Sa’sa’a: «Bo‘g‘izlari ostidagi chuqurchadan to qovuqlarigacha yordilar», — deydilar). So‘ng, yuragimni chiqarib oldilar. Keyin, yonimga iymon to‘la bir oltin jom keltirildi.  (Ma’lumki,   Islom shariy’ati Oltin va kumush idishlardan foydalanmoqni harom qilgandur. Bu yerda oltin idishdan foydalanilganining boisi, ehtimol, bu voqeannng oltin va kumush idishlardan foydalanmoq harom kilinmasidan burun sodir bo‘lgani uchundur yoki bu hukmning faqat foniy dunyogagina taalluqli ekanligi uchundur? Chunki, jannat ahli bunday idishlardan bemalol foydalanurlar. Isro’ kechasi sodir bo‘lgan voqea ersa, g‘ayb hodisotlaridan biri bo‘lib, ohirat hukmlariga itoat etur). Keyin, yuragim (asli jannatdan bo‘lmish zamzam suvi birlan) yuvildi. So‘ng, (iymon va hikmat birlan) to‘ldirildi. Keyin, qaytib joyiga solib qo‘yildi, So‘ng, menga xachirdan pastroq, eshakdan balandroq bir oq ulov keltirildi. (Roviy: «Bu «Buroq» — chaqmoq kabi tez» ulov bo‘lib, oyoqlarini nihoyatda uzoqqa tashlab yugurar erdi», — deydilar). Men unga mindirildim. Keyin, Hazrat Jabroil men birlan birga yo‘lga tushib, osmonning eng yaqin (qavatiga chiqib) bordilar-da, (osmon eshigini) ochmoqlarini so‘radilar. Shunda: «Kim bu?» — deyildi. Hazrat Jabroil: «Bu men, Jabroilman», — dedilar. «Yoningizdagi  kim?»   —  deyildi.  Hazrat Jabroil:  «Muhammad alayhissalom)», — dedilar. «Ul kishini (o‘zingiz birlan birga) osmonga olib chiqish uchun yuborilgaimi(dingiz)?» — deyildi. Hazrat Jabroil: «Ha». — dedilar. «Marhabo, xush kelibdilar, qadamlariga hasanot!» — deyildi. So‘ng, (osmon eshikboni   eshikni)   ochdi.   Men  ichkariga  kirib,   Odam alayhissalomni) ko‘rdim. (Hazrat Jabroil menga): «Bul otangiz Odam (alayhissalom) bo‘ladilar, ul kishiga salom beringiz!» — dedilar. (Chunki, o‘tib ketayotgan odam o‘ltirgan odamga salom bermog‘i kerak, agarchi u o‘ltirgan odamdan afzalroq bo‘lsa ham). Men ul kishiga salom berdim, salomimga alik oldilar. Keyin, (menga): «Marhabo, (ey) solih o‘g‘il va solih payg‘ambar!» — dsdilar. (Chunki, Rasululloh sallallohu alayhi va sallamdek bir ulug‘ zotga ota ekanliklaridan faxrlandilar). So‘ng, (Hazrat Jabroil) men birlan birga ko‘tarilib, ikkinchi osmonga (chiqib) bordilar-da, (osmon eshigini) ochmoqlarini so‘radilar. Shunda: «Bu kim?» — deyildi. Hazrat Jabroil: «Bu men, Jabroilman», — dedilar. «Yoningizdagi kim?» — deyildi. Hazrat Jabroil: «Muhammad. (alayhissalom)», — dedilar. «Ul kishini (osmonga olib chiqishingiz uchun) yuborilganmidingiz?» — deyildi. Hazrat Jabroil: «Ha», — dedilar. «Marhabo, xush kelibdilar, qadamlariga hasanot!» — deyildi. So‘ng, (osmon eshikboni eshikni) ochdi. Men ichkariga kirib, ikki xolavachcha Yahyo va Iso (alayhissalomni) ko‘rdim. Jabroil alayhissalom: «Bular Yahyo va Iso (alayhissalom) bo‘ladilar, ularga salom beringiz!» — dedilar. Men ularga salom berdim, ular salomimga alik olishdi. Sung, ular (menga): «Marhabo, (ey) solih birodar va solih payg‘ambar!» — deyishdi. So‘ng, (Hazrat Jabroil) men birlan birga uchinchi osmonga ko‘tarilib, (osmon eshigini) ochmoqlarini so‘radilar. Shunda: «Kim bu?» — deyildi. (Jabroil alayhissalom): «Bu men, Jabroilman», — dedilar. «Yoningizdagi kim?» — deyildi. (Hazrat Jabroil): «Muhammad (alayhissalom)», — dedilar. «Ul kishini osmonga olib chiqishingiz uchun yuborilganmidingiz?» — deyildi. (Hazrat Jabroil): «Ha», — dedilar. «Marhabo, xush kelibdilar, qadamlariga hasanot!» — deyildi. Keyin, (osmon eshikboni eshikni) ochdi. Men ichkariga kirib, Yusuf (alayhissalomni) ko‘rdim. (Hazrat Jabroil menga): «Bul Yusuf (alayhissalom) bo‘ladilar, ul kishiga salom beringiz!»— dedilar. Men ul kishiga salom berdim, salomimga alik oldilar. So‘ng, (menga): «Marhabo, (ey) solih birodar va solih payg‘ambar!» — dedilar. Keyin, (Hazrat Jabroil) men birlan birga ko‘tarilib, to‘rtinchi osmonga (chiqib) bordilar-da, (osmon eshigini) ochmoqlarini so‘radilar. Shunda: «Bu kim?» — deyildi. (Hazrat Jabroil): «Bu men, Jabroilman»,— dedilar. «Yoningizdagi kim?» — deyildi. (Hazrat Jabroil): «Muhammad (alayhissalom)», — dedilar. «Ul kishini (osmonga olib chiqmog‘ingiz uchun) yuborilganmidingiz?» — deyildi. (Hazrat Jabroil): «Ha», — dedilar. «Marhabo, xush kelibdilar, qadamlariga hasanot!» — deyildi. Sung, (osmon eshikboni eshikni) ochdi. Men ichkariga kirib, Idris (alayhissalomni) ko‘rdim. (Hazrat Jabroil menga): «Bul Idris (alayhissalom) bo‘ladilar, ul kishiga salom beringiz!» — dedilar. Men ul kishiga salom berdim, salomimga alik oldilar. Keyin, (menga): «Marhabo, (ey) solih birodar va solih payg‘ambar!» — dedilar. So‘ng, (Hazrat Jabroil) men birlan birga ko‘tarilib, beshinchi osmonga (chiqib) bordilar-da, (osmon eshigini) ochmoqlarini so‘radilar. Shunda: «Bu kim?» — deyildi. (Hazrat Jabroil): «Bu men, Jabroilman», — dedilar. «Yoningizdagi kim?» — deyildi. (Hazrat Jabroil): «Muhammad (alayhissalom)», — dedilar. «Ul kishini (osmonga olib chiqmog‘ingiz uchun) yuborilganmidingiz?» — deyildi. (Hazrat Jabroil): «Ha», — dedilar. «Marhabo, xush kelibdilar, qadamlariga hasanot!» — deyildi. So‘ng, (osmon eshikboni eshikni) ochdi. Men ichkariga kirib, Horun (alayhissalomni) ko‘rdim. (Hazrat Jabroil): «Bul Horun (alayhissalom bo‘ladilar), ul kishiga salom beringiz!» — dedilar. Men ul kishiga salom berdim, salomimga alik oldilar. Keyin, (menga): «Marhabo, (ey) solih birodar va solih payg‘ambar!» — dedilar. So‘ng, (Hazrat Jabroil) men birlan birga ko‘tarilib, oltinchi osmonga (chiqib) bordilar-da, (osmon eshigini) ochmoqlarini so‘radilar. Shunda: «Bu kim?» — deyildi. (Hazrat Jabroil): «Bu men, Jabroilman», — dedilar. «Yoningizdaga kim?» — deyildi. (Hazrat Jabroil): «Muhammad (alayhissalom)», — dedilar. «Ul kishini (osmonga olib chiqmog‘ingiz uchun) yuborilganmidingiz?» — deyildi. (Hazrat Jabroil): «Ha», — dedilar. «Marhabo, xush kelibdilar, qadamlariga hasanot!» — deyildi. Keyin, (osmon eshikboni eshikni) ochdi. Men ichkariga kirib, Muso (alayhissalomni) ko‘rdim. (Jabroil alayhissalom): «Bul Muso (alayhissalom bo‘ladilar), ul kishiga salom beringiz!» — dedilar. Men ul kishiga salom berdim, salomimga alik oldilar. So‘ng, (menga): «Marhabo, (ey) solih birodar va solih payg‘ambar!» — dedilar. Keyin, men Muso (alayhissalomning) yonlaridan o‘tib ketayotgan erdim, yig‘lab yubordilar. Shunda ul kishiga: «Nechun yig‘layotirsiz?» — deyildi: (Muso alayhissalom): «(Olloh taolo umrim davomida menga ato etmagan ne’matni) bir bolaga (ato etib), uni mendan keyin payg‘ambar qilib yuborgani hamda uning ummatidan jannatga kiradirganlari mening ummatimdan jannatga kiradirganlardan ko‘proq ekanligi boisidan (afsus chekib) yig‘layotirman», — dedilar. (Muso alayhissalom payg‘ambarimizni «bola» deganlarida ul zotdan yoshlari ulug‘roq ekanligini nazarda tutganlar). Keyin, (Hazrat Jabroil) men birlan birga yettinchi osmonga ko‘tarildilar-da, (osmon eshigini) ochmoqlarini so‘radilar. Shunda: «Bu kim?» — deyildi. (Hazrat Jabroil): «Bu men, Jabroilman», — dedilar. «Yoningizdagi kim?» — deyildi. (Hazrat Jabroil): «Muhammad (alayhissalom)», — dedilar. «Ul kishini (osmonga olib chiqmog‘ingiz uchun) yuborilganmidingiz?» — deyildi. (Hazrat Jabroil): «Ha», — dedilar. «Marhabo, xush kelibdilar, qadamlariga hasanot!» — deyildi. So‘ng, (osmon eshikboni eshikni) ochdi. Men ichkariga kirib, Ibrohim (alayhissalomni) ko‘rdim. (Jabroil alayhissalom menga): «Bul otangiz Ibrohim (alayhissalom) bo‘ladilar, ul kishiga salom beringiz!» — dedilar. Men ul kishiga salom berdim, salomimga alik olgach: «Marhabo, (ey) solih o‘g‘il va solih payg‘ambar!» — dedilar. Keyin, menga Sidrat al-Muntaho (Nilufar daraxti) namoyon qilindi. (Bu daraxt Yerdan osmonga chiqadirganlar uchun chegara bo‘lib, undan nariga o‘tkazilmaslar). Uning mevalari Hajar (o‘lkasida qilinadirgan ko‘zalardek va barglari fil qulog‘idek (katta) erkan. (Hazrat Jabroil menga):  «Bu Sidrat al-Muntahodur»,  — dedilar (Qarasam, uning ildizlari ostidan) to‘rt daryo (oqib chiqayotir), Ikkisi (ko‘zga) yashirin va ikkisi (ko‘zga) zohir bo‘lib, men: «Ey (Hazrat) Jabroil, bu (botiniy) ikki daryo qanday daryo?» — dedim. (Ulamolarning aytishlaricha, Janob Rasululloh ko‘zga zohir ikki daryoni birinchi osmonda ko‘rganlar. Ko‘zga yashirin ikki daryoni ersa Sidrat al-Muntaho namoyon qilingan yettinchi osmonda ko‘rganlar. Shul boisdan boqiy ko‘z birlangina ko‘rib bo‘ladirgan ikki botiniy daryo xususida so‘radilar. Hazrat Jabroil bir yo‘la to‘rttala daryo haqida tushuntirdilar). Hazrat Jabroil: «(Foniy ko‘zga) yashirin (bu) ikki daryo jannatda (oqib turguvchi daryolar bo‘lib, biri — Salsabil va ikkinchisi— Kavsardur). Ammo, (foniy ko‘zga) zohir ikki daryo ersa, (biri) — Nil va (ikkinchisi) — Furotdur», — dedilar. So‘ng, menga Bayt al-Ma’mur (Odam alayhissalom Olloh taoloning amriga binoan qurgan Baytulloh bo‘lib, Nuh to‘foni vaqtida vayron bo‘lmasligi uchun farishtalar uni yettinchi osmonga olib chiqib qo‘yganlar. Har kuni uni yetmish ming farishta tavof qilib turgani boisidan «Baytul Ma’mur» — «Obod uy» deb atalur) namoyon qilindi. Unga har kuni yetmish ming farishta kirib, (tavof qilur erkan). Keyin, menga bir idishda (mast qilguvchi) ichimlik, bir idishda sut va bir idishda asal keltiriddi. Men sutni olib ichdim. Shunda (Hazrat Jabroil menga):   «Bu (ya’ny,  Olloh taolo harom qilgan ichimlikni yoxud dunyoviy nafsni qondirguvchi asalni olmay, inson bolasiga eng dastlab halol qilingan sutni olib ichganingiz) siz va sizning ummatingizga xos islomiy tabiatdur», — dedilar. So‘ng, menga (va mening ummatimga) har kuni (ya’ni, bir kecha-kunduzda) ellik vaqt namoz o‘qimoqlik farz qilindi. Keyin, men Muso (alayhissalomning) huzurlariga qaytib keldim. (Muso alayhissalom menga): «Nima qilmog‘ingiz amr qilindi?» — dedilar. «Menga (ummatimga) har kuni ellik vaqt namoz uqimoqlik amr qilindi», — dedim. (Muso alayhissalom): «Ummatingiz har kuni ellik vaqt namoz o‘qimoqlikka toqat qilolmaslar. Chunki men, Olloh taolo haqi, sizdan ilgari odamlarda (ya’ni, o‘z ummatimda) buni sinab ko‘rganman, Banu Isroilni (Olloh taolo ularga farz qilgan namozlarni kanda qilmay o‘qimoqlikka) ko‘p undaganman, (lekin bo‘lmagan). Rabbingiz qoshiga qaytib borib, ummatingizga yengillik tug‘dirmog‘ini unda iltimos qilingiz!»— dedilar. So‘ng, men (parvardigorim qarshiga) qaytib borib, (ummatimga yengillik tug‘dirmog‘ini undan iltimos qildim), u menga (va ummatimga farz qilingan ellik vaqt namozni) o‘ntaga kamaytirdi. Keyin, men Muso (alayhissalomning) qoshlariga qaytib keldim. Shunda ul kishi yana avvalgi gaplarini qaytardilar. Men (parvardigorimning huzuriga) qaytib borib, (yana kamaytirmog‘ini iltimos qildim), u (tag‘in) o‘ntaga kamaytirdi. So‘ng, men Muso (alayhissalomning) qoshlariga qaytib keldim. Ul kishi yana avvalgi gaplarini qaytardilar. Men (parvardigorimning qoshiga) qaytib bordim, u yana o‘ntaga kamaytirdi. So‘ng, men Muso (alayhissalomning) huzurlariga qaytib keldim. Ul kishi yana avvalgi gaplarini qaytardilar. Men (parvardigorimning) qoshiga qaytib bordim, u yana o‘ntaga kamaytirdi. Men (va ummatim) har kuni o‘n vaqt namoz o‘qimoqlikka buyurildim. Keyin, men Muso (alayhissalomning) qoshlariga qaytib keldim. Ul kishi yana avvalgi gaplarini qaytardilar. Men (parvardigorimning) huzuriga qaytib bordim, shunda men (va ummatim) har kuni besh vaqt namoz o‘qimoqlikka buyurildim. So‘ng, Muso (alayhissalomning) qoshlariga qaytib kelib erdim, ul kishi: «Nima qilmoqlikka buyurildingiz?» — dedilar. Men: «Men (va ummatim) har kuni besh vaqt namoz o‘qimoqlikka buyurildim», — dedim. Ul kishi: «Ummatingiz har kuni besh vaqt namoz o‘qimoqqa toqat qilolmas, chunki men sizdan ilgari odamlarda buni sinab ko‘rganman, Banu Isroilni (Olloh taolo farz qilgan namozlarni kanda qilmay o‘qimoqlikka) ko‘p undaganman. Parvardigoringiz qoshiga qaytib borib, ummatingizga yengillik tug‘dirmog‘ini iltimos qilingiz!» — dedilar. Shunda (men ul kishiga): «Parvardigorimdan hadeb iltimos qilaverib, uyalib ketdim. (Endi qayta iltimos qilmasman. Agar uning qoshiga yana iltimos qilib borsam, unda na uning irodasiga rozi bo‘lgan va na unga bo‘yinsungan bo‘laman), men uning (irodasiga) rozi bo‘lib, unga itoat eturman!»— dedim. So‘ng, (ul kishining qoshlaridan) nari ketayotganimda (hotifdan) menga: «Farzimni (besh vaqt qilib) tasdiqlab, bandalarimga yengillik tug‘dirdim» — deyildi».