123-bob. Ota-onaning izni birlan jihod qilinur

Abdulloh ibn Umar raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Bir kishi Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning huzurlariga kelib, jihod qilmoqqa izn so‘radi. Shunda ul zot: «Ota-onang tirikmi?» — dedilar. U: «Ha», — dedi. Ul. zot: «Unday bo‘lsa, ana o‘shalarning yo‘lida jihod qilgil (ya’ni, ota-onangni rizo qilmoq uchun mol-dunyongni sarf qil, kecha-kunduz xizmat qilib, ularning duosini ol!)» — dedilar».

124-bob. Tuyalar bo‘ynidagi qo‘ng‘iroq va shu kabilar haqida

Abu Bashir al-Ansoriy raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Men Rasululloh sallallohu alayhi va sallam birlan birga safarda erdim. Odamlar o‘z yotoqlarida erdilar. Shunda ul zot bir odamni (ya’ni, Zayd ibn Horisani) yuborib, ul orqali: «Tuyalarning bo‘yniga osilgan (qo‘ng‘iroq va shu kabi narsalar) bog‘ichini qirqib tashlangizlar!» — deb amr qildilar». (Ya’ni, tuyalar buynidagi qo‘ng‘iroq, ko‘zmunchoq kabi narsalar bog‘ichi ularni bo‘g‘ib qo‘yishi mumkin, buning ustiga bunday narsalar Islomga zid bo‘lib, Olloh taolo iroda qilgan narsani aslo qaytara olmas!).

125-bob. Bir kishining ismi (g‘azotga borguvchi) qo‘shin ro‘yxatiga kiritib qo‘yilgan bo‘lsa-yu, keyin uning, xotini haj qilgani yo‘lga chiqsa, shu vajdan unga g‘azotdan qolmoqqa ruxsat beriladimi?

Ibn Abbos raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Men Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning: «(Nomahram) erkak yonida mahrami bo‘lgan ayol huzuridagina o‘ltirmog‘i mumkin, ayol mahram birlangina safar qila oladi» — deb aytganlarini eshitdim. Shunda bir kishi o‘rnidan turib: «Yo Rasulalloh, mening ismim falon g‘azotga borguvchilar ro‘yxatiga kiritib qo‘yilgan erdi, ammo xotinim haj qilmoqqa yo‘lga chiqdi», - dedi. Ul zot: «Borgil, xotining birlan birga haj qilgil!» — dedilar».

126-bob. Ayg‘oqchi, ayg‘oqchilik va so‘roq qilish haqida

Olloh taoloning qavli: «Ey musulmonlar, mening dushmanimni va o‘zlaringizning dushmaningizni do‘st tutmangizlar!» — («Al-Mumtahana» surasi, 1-oyat).

Ali raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam men, Zubayr va Miqdodni junatayotib: «Xox degan bog‘ga yetib borgunlaringizga qadar yuraveringizlar, ul yerda ko‘shkda o‘ltirgan bir ayol bo‘lib, unda maktub bor. Undan o‘shal maktubni olingizlar!» — dedilar. Biz ul ayoldan g‘azabnok holda yo‘lga tushib, nihoyat mazkur bog‘ga yetib bordik. Qarasak, haqiqatan ham ul yerda bir ayol ko‘shqda o‘ltiribdi. Biz unga: «Maktubni ber!» — dedik. U: «Menda hech qanday maktub yo‘q», — dedi. Biz: «(Yaxshilikcha) maktubni bergil, aks holda kiyimlaringni (echib), otib yuborurmiz!»— dedik. Ayol noiloj xatni sochlari orasidan olib berdi. Biz uni Janob Rasulullohga keltirdik. Bilsak, maktub Hotib ibn Abu Balta’adan bir guruh makkalik mushriklarga yo‘llangan bo‘lib, unda Janob Rasulullohning ba’zi rejalari xabar qilingan erkan. Janob Rasululloh: «Ey Hotib, bu ne qilganing?» — dedilar. Hotib: «Yo Rasulalloh, menga jazo berishga oshiqmangiz, (avval ne maqsadda bunday qilganimni tushuntirayin!). Men Quraysh qabilasiga mansub bo‘lmasam-da, ular birlan do‘st tutingan erdim. Siz birlan (Madinaga) hijrat qilganlarning Makkada qirindoshlari bo‘lib, ular muhojirlarning ul yerda qolgan bola-chaqa va mol-mulklarini himoya qilurlar. Mening ersa Makkada qarindoshlarim yo‘q, shul boisdan men ul yerda bola-chaqam va uy-joyimga qarab turguvchi bir madadkor odamim bo‘lsa, degan maqsadda maktub jo‘natib erdim. Ammo, bul ishni kufrga qaytganim boisidan qilganim yo‘q»,— dedi. Shunda Janob Rasululloh: «Bu sizlarga haq gapni aytdi», — dedilar. Hazrat Umar: «Yo Rasulalloh, menga ruxsat beringiz, bul munofiqning bo‘ynini uzib tashlayin!»— dedilar. Janob Rasululloh: «U Badrda ishtirok qilgan, sen nimani ham bilarding! Olloh taolo Badr ishtirokchilarining o‘z mag‘firatiga xilof ish qilmasliklarini bilganidan (va ulardan benihoyat rizo bo‘lganidan): «Xohlagan amallaringizni qilingizlar!» — deb aytgandur», — dedilar».

127-bob. Asirga kiyim kiydirmoq haqida

Jobir ibn Abdulloh raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Badr kuni bir qancha asirlarni keltirishdi. Ular orasida Abbos ham bo‘lib, ko‘ylaklari yo‘q erdi. Janob Rasululloh (sahobalarning ko‘ylaklarini birma-bir ko‘zdan kechirib), nihoyat Abdulloh ibn Ubayning ko‘ylaklari Abbosga to‘g‘ri keladi, deb hisobladilar. Shul bois, ul kishining ko‘ylaklarini (echdirib) Abbosga kiydirdilar-da, evaziga o‘z ko‘ylaklarini yechib berdilar».

128-bob. Bir kishining musulmon bo‘lmog‘iga sababchi bo‘lgan odamning fazilati haqida

Sahl raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Xaybar kuni: «Men ertaga bayroqni Olloh taolo birlan uning Rasulini sevguchi va Olloh taolo birlan uning Rasuli ham uni sevguvchi shunday bir kishiga topshirurmanki, parvardigor ul tufayli fath (zafar) ato etur», — dedilar. Odamlar: «Ul zot bayroqni qaysi birimizga berar erkanlar?» — degan xayolda uyquga ketishdi-da, barchalari shu umidda tong ottirishdi. (Ertalab) Janob Rasululloh: «Ali qaerda?» — dedilar. Odamlar: «Ko‘zi og‘rib qoldi», — deyishdi. (Hazrat Alini chaqirib kelishgach), Janob Rasululloh ul kishining ko‘zlariga tupurdilar va duo qildilar. Shunda Hazrat Alining ko‘zlari, go‘yoki og‘rimagandek, tuzalib qoldi. Keyin, ul zot Hazrat Aliga bayroqni topshirib: «Biz kabi (musulmon) bo‘lmagunlariga qadar jang qilurman! Avval, ohista ularning yeriga borib tushgil, so‘ng ularni Islomga da’vat qilgil-da, ularga nelar vojib ekanligini aytgil! Olloh taolo haqi, agar Olloh taolo sen tufayli bir kishini hidoyat qilsa ham, bu sening uchun eng sara tuyalar podasiga ega bo‘lmog‘ingdan afzaldur!» — dedilar».

129-bob. Zanjirband asirlar xaqida

Abu Hurayra raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam bunday deb marhamat qildilar: «Olloh taolo (bu dunyoda musulmonlar tomonidan jihodlarda asirga olinib, bo‘yinlaridan) zanjir birla (Islom tomon yetaklangan, keyin ersa Islomning haq din ekanligini anglab qolib, musulmon bo‘lgan va shul tufayli) oxiratda jannatga kirayotgan bir qavmdan rozi bo‘ldi». [Mazkur hadisning mazmunini Olloh taoloning «Ey musulmonlar, sizlar (butun jahon) insonlarini (Islomga) hidoyat qilmoq uchun yuborilgan jamoalarning eng yaxshisidursizlarki, (ularni) yaxshi ishlarga buyurib, yomon ishlardan qaytarursizlar...» degan oyati karimasi yanada oydinlashtirur, «Oli Imron» surasi, 110-oyat].

130-bob. Ikki Kitob (Tavrot va Injil) ahliga mansub musulmon bo‘lgan kishining fazilati haqida

Abu Muso (al-Ash’ariy) raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam bunday deb marhamat qildilar: «Uch (toifa) kishiga ikki ajr ato etilur: birinchisi — bir kishining joriyasi bo‘ladi-yu, u unga mehribonlik birla (din borasida vojib bo‘lgan bilimlarni) o‘rgatadi hamda mehribonlik birla uni (xushxulq, xushodob qilib) tarbiyalaydi, so‘ng uni ozod qiladi-da, (mahr berib) unga uylanadi; ikkinchisi — o‘z payg‘ambariga hamda Rasululloh sallallohu alayhi va sallamga iymon keltirgan Kitob (Tavrot yoki In-jil) ahliga mansub kishi; uchinchisi — Olloh taoloning haqini (ya’ni, namoz, ro‘za kabilarni) ado etayotgan hamda o‘z xojasiga sidqidildan xizmat qilayotgan qul».

131-bob. Tunda mushriklarning manzillariga bostirib borilganda (kattalar birlan birga) xotin va bolalarning (ham) o‘ldirilishi haqida

Sa’b ibn Jassoma raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Abvo’da (yoki Vaddonda) mening yonimdan o‘tib ketayotgan erdilar, tunda mushriklarning manzillariga bostirib borilganda qorong‘u bo‘lgani boisidan bilmay ularning xotin va bolalari ham o‘ldirib qo‘yilishi haqida so‘raldi. Shunda Janob Rasululloh savol bergan kishiga javoban: «Ular ham mushriklardandur»,— dedilar». (Ya’ni, mushriklarning xotin va bolalarini qasddan o‘ldirish man’ qilingan bo‘lib, g‘orat chog‘ida qorong‘u bo‘lganligi boisidan bilmay o‘ldirib quyilsa yoxud er va  otalarini o‘ldirishga xalal berganlarida o‘ldirilsa, joizdur).

132-bob. Urushda bolalarni o‘ldirish haqida

Abdulloh ibn Umar raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning g‘azotlaridan birida bir xotinni o‘ldirilgan holda topishdi. Shunda ul zot xotin va bolalarni o‘ldirishni qoraladilar».

133-bob. Urushda xotinlarni o‘ldirish haqida

Bu yerda yuqoridagi hadis takrorlangan.