Қабристонда жонлиқ ссйиш масаласи
Баъзи бир кишилар азиз-авлиёлар мақбараси ёки бошқа қабристон зиёратига борса, худди дам олиш ёки роҳат-фароғат қилиш учун тоққа чиққандек, тскин озуқалар олади, сйраб еб-ичади, жонлиқлар ссйиб, қовуриб, пишириб еб, роҳат-фароғат қилиб қайтади. Ҳолбуки, бу ҳаромдир. Бунда зиёрат мақсади ҳам срнига тушмаган бслади.
Қабрдаги зотга атаб жонлиқ ссйиш, уни ейиш ва бировга едириш қатъисн ҳаромдир. Бу ширк бслади. Чунончи, Ҳазрати Шайх Ссфи Аллоҳёр фатво ва тақво китоби бслмиш «Маслакул-муттақийн» номли машҳур форсий асарида айтадилар:
Жоҳилон, ки кунанд забҳ аммо
Аазди қабри машойиху шуҳадо,
Бар маризу ғайри инҳо гар
Забҳ созанд, кардаанд хабар:
«Ҳар чи гоҳе бувад ли-ғойриллоҳ,
Гар чи номи Худой гуфт он гоҳ,
Йакфуруна би золика! - бинвишт».
Худ нигоҳдор аз афъоли зишт!
Маъноси: «Аммо шайхлар (азиз-авлиёлар) ва шаҳидлар қабри олдида жонлиқ сссдиган жоҳиллар бордир. Агар фалон касалим тузалсин деб ёки бундан бошқа ишлар учун жонлиқ ссйсалар, бу ҳақда бундай хабар бердилар: «Аллоҳдан бошқасига атаб ссйилган ҳар бир нарсада, гарчи ссйиш чоғида Худонинг исмини айтган бслса ҳам, бу ишлари билан кофир бсладилар, деб ёзилгандир». (Ай инсон!) Бундай ёмон феъллардан сзингни сақла!» («Маслакул-муттақийн», Тошкент, Ғуломий матбааси, 1327-ҳижрий сана. 221-саҳифа).
Холис Аллоҳ учун, исломий қоидаларга мувофиқ сз уйида жонлиқ ссйиб, тарқатиб, унинг савобини сзи суйган азиз-авлиёлар руҳига ёки хонадонидан стганларнинг руҳига ҳадс стиши мумкин. Чунки, Аҳли суннат вал-жамоат сътиқодига ксра, сликлар тирикларнинг дуоларидан, садақа ва сҳсонларидан фойда олади.
Аммо уйида бслса ҳам, азиз-авлиёларга атаб ссйса, ҳаромдир. Масалан, Занги Отага атадим, ёки Ҳазрати Довудга атадим, Чспон отага атадим ёки Деҳқон отага атадим, деб ссйса, ҳаромдир.