Assalamu alaykum.
Forumchilarga malol kelmasa yana ba'zi savollarimga javob izlasam.Bu galgi savollarim biroz qaltisroq bo'lgani sabab hammangizdan uzr so'ragan holatda afsus bilan shunday voqealar atrofimizda ko'payib borayotgani sabab sizlarning fikrlaringizga qiziqib ko'rdim.O'ylaymanki buning uchun meni aybsitmaysizlar.
Abdulaziz, Birodar, Uzmusga savol.
Ikki jins orasidagi sevgi va ishq nima sizngingcha.Nikohli nikosiz bunday munosabatda chegara qanday bo'lishi kerak?
Sizning yoningizda siz hurmat qiladigan tanishingiz shunday "ishq va sevgi" otashidan nikohdan avval zino sababli "kuyib kul bo'lib"ota yoki ona bo'lishga majbur bo'lib qolganini sezib qoldingiz o'sha inson bilan munosabatlaringizni qay tarzda davom ettirasiz?
Assalomu alaykum!
Avvalambor bir-biridan qiziqarli va dolzarb savollaringiz uchun tashakkur!
Va savolingizga biroz kechikib javob yozayotganim uchun ma'zur tutasiz.
Farhod Shirinni jahonnamodagi aksini ko’riboq oshiqu beqaror bo’lganini yoxud Otabek Kumushni tasodifan ko’rib qolib ishq dardiga mubtalo bo’lganini, so’ngra esa uylangani ko’pchiligimizga ma’lum va mashhur. Demoqchimanki, inson avval sevadi yoki qalbida boshqa bir insonga nisbatan o’zgacha bir mehr va mayl paydo bo’ladi. Ko’ngilda uyg'ongan ana shu pokiza tuyg’uni nikoh qonuniylashtiradi. Bu esa o’rtadagi sevgi va muhabbat rishtasini yanada mustahkamlaydi...
Pok sevgi-muhabbat bu ilohiy ne’mat. Uni taqdir xatiga o’xshatgim keladi. Ko’ngilda pok muhabbatning uyg’onishi g’ayriihtiyoriy hodisa (inson ihtiyorida emas). Shunday ekan, uni ko’ngildan quvish ham uni qo’lidagi ish emas. «Muhabbat qalbning mahbubga maylidir. Muhabbat ko’ngil ishi. U zohiriy a’zolarning ishi emas. Oila er-xotin o’rtasidagi muhabbat va maylga asoslangandagina baxtli va foydali bo’ladi...» (
Muhammad Ahmad Kan’on. "œEr-xotinlik asoslari" risolasi ).
Mazkur muallifning nikohdan avvalgi munosabatlar chegarasi haqida shunday fikrlari bor: "œAlloh taolo musulmonlarga buzuq yo’llardan saqlanish uchun avvalo ko’zni tiyishni buyurdi. Zero, ko’rish qalb kalitidir. Xato va buzuqlikka oli boruvchi barcha yo’llarni, begona ayol bilan yolg’iz qolish, qo’l olishish va h.k. kabilarni harom qildi. Bu ishlar qalb mayliga sabab bo’ladi. Qalb mayl qilgach, nafsni jilovlash o’ta mushkul bo’ladi. Alloh taolo rahm qilganlargina o’zlarini tiyib qolishlari mumkin..."
Uylangach esa oilada musulmoncha-o’zbekona odobga rioya qilish lozim deb bilaman. Masalan, yigit kishi o’z juftini har qancha yaxshi ko’rsa-da, uni yaqinlaridan yuqori darajaga qo’yib, oiladagi avvaldan mavjud sokin va fayzli iqlimni barbod qilmasligi kerak. Deylik, ishdan yoki safardan qaytganida eng avval ota-onasini so’roqlashi, ularni ziyorat qilishi lozim; ularning huzurida ayoliga, go’yo e’tibor bermaganday o’zini tutishi kerak, ya’ni ayoliga chetdan qaraganda erish tuyuladigan muomalani qilmasligi kerak (qancha shirin gaplari bo’lsa marhamat uyga kirganda gapiraversin"¦)
Oxirgi savolingizga javob berishim biroz mushkul, chunki bunday vaziyatga tushmaganman. Lekin bu savolingiz menga yoshligimdagi bir ta’sirli voqeani esga soldi... Qo’shni qishloqda ikki sevishgan yigit va qizning to’ydan oldingi "œjiddiy ishqiy munosabatlari" haqida gap tarqaldi... Tez orada qishloq ahli ularni qishloqqa isnod keltirganlari uchun bir xafta ichida zudlik bilan qishloqni tark etishlarini talab qilishgandi. Ular shu zaylda qishloqdan badarg’a qilingandi. Aytishlaricha, ular o’shandan beri sira qaytib ko’rinmay ketgan ekanlar...
P.S.
Shu risolani (Muhammad Ahmad Kan’onning "œEr-xotinlik asoslari" ) forumga joylasak yaxshi bo'lardi. U "Hidoyat" jurnaling 2002-2003 sonlarida chop etilgan. Juda yaxshi risola. Bu boradagi ko'pgina savollarga u erdan javob olish mumkin.
