forum.ziyouz.com
Umumiy bo'lim => Yangiliklar => Futbol => Mavzu boshlandi: Muhammad Amin 25 Sentyabr 2007, 19:32:20
-
Oq va qora Rivaldo qismati
Sport yulduzlari
Marvaridlar O‘lkasi
Amazonka daryosi o‘z tomirlarini yoygan dalalarda, puma yirtqichi chorvaga oralagan yaylovlarda, Atlantika okeani sohilini yuvgan oltin qumlarda o‘sib-ulg‘aygan minglab charm to‘p ustalari ana shu qum zarralari singari Yer yuzasining turli burchaklariga sochilib ketishadi. Taqdir shamoli ularni shu ko‘yga soladi. Sabr-bardosh g‘alviridan o‘ta olganlarigina yo‘lida davom etadilar. Braziliyada bu qadriyatga aylangan. Vaqti kelib ana shu qumlarning orasida, tub-tubida yashirinib yotgan marvaridlarni ham shabboda yuzaga chiqaradiki, ulardan taralgan yorqin nur nafaqat ko‘zni qamashtiradi, balki qalbga hayajon baxsh etadi. Uni uchirib ketishga shamolning qurbi yetmaydi, chunki bu kabi marvaridlarda salmoq va baho bo‘ladi, shuning uchun ularni qidiradilar, topganlar quvonadi, topmaganlar xo‘rsinadi, qo‘lga kiritganlar xursandligidan do‘ppisini osmonga uloqtiradi, uni bir marta bo‘lsa ham o‘z ko‘zi bilan ko‘rmaganlar - ushlay olmaganlar armonda qoladi.
Yulduz darajasiga ko‘tarilish uchun tinimsiz harakatlarning o‘zi kam, uning uchun tug‘ma iqtidorni omad va baxt bilan uyg‘unlashtira olish kerak. Aslida yulduz bo‘lish uchun maxsus retsept yo‘q. Rivaldo bilan suhbatlashgan inson shunga ishonch hosil qilgan holda, barcha qonuniyatlar mashÂhurlardan keyin paydo bo‘lganiga amin bo‘lishadi. Undan gap olishning o‘zi qiyin, yetti o‘lchab so‘ng so‘zlaydigan qahramonimizning portugal tili bilan ispanchani aralashtirib gapirishi suhbatdoshni noqulay ahvolga solib qo‘yadi. Shunda futbolchining o‘zi hamma yaxshi ko‘radigan mavzuga murojaat etadi: "Mening xotiram hali yaxshi ishlaydi. 10-15 yil oldin meni hech kim o‘z jamoasida ko‘rishni istamas, meni go‘yo hamma tark etgandi. O‘z-o‘zimga do‘st, o‘z-o‘zimga dushman edim o‘shanda. Hatto Pernambuku shtatining Resifi shahri o‘smirlar jamoasida to‘p surgan paytlarimda ham muxlislar meni "maymoq o‘rdak" deb haqorat qilishdan charchashmasdi". Shunday qilib, Rivaldo Yevropaga yo‘l olguncha ko‘p sargardon bo‘lgandi.
-
Rivaldoning g‘amgin bug‘doy rang yuzida hamon unga qiyinchiliklarni yengishni o‘rgatgan hayotni sevuvchi bir beg‘ubor bolakay yashaydi. Bolaligida uning kelajagi yo‘q ekanini ko‘p ta'kidlashgan, murabbiy va boshqaruvchilar ham Rivaldoning o‘yinlariga qiziqish bilan qarashmagan. Uning chin do‘sti, istiqboli haqida qayg‘urgan yagona inson otasi edi. Resifi hokimining kotibi, tug‘ilishidan to vafotigacha futbol bilan yashagan Romildo Vitor Gomesh Ferreyra uch o‘g‘liga qofiyadosh qilib Rikardo, Rinaldo va Rivaldo deb ism qo‘ydi. Kenjatoy 1972 yil 19 aprel kuni dunyoga kelgandi. Ota farzandlarining har uchalasi ham futbolchi bo‘lishini istagan edi. Orzuni amalga oshirishga faqatgina uchinchi o‘g‘il bel bog‘ladi. Eng nimjon, kasalmand, g‘amgin Rivaldo qaerga bormasin otasi olib bergan to‘p uning sirdoshi va ovunchog‘i edi. "Otam meni nima uchundir juda yaxshi o‘ynaydi, deb hisoblardi, -deya jilmayib eslaydi u. - Aslida jamoadagi hamma bola deyarli mendan yaxshi o‘ynardi. O‘n yoshimda otam menga oilamiz bilan muxlislik qiladigan shtatning "Santa Krus" klubi maykasini sovg‘a qildi, yana butsi ham. O‘shanda quvonchdan o‘zimni qo‘yarga joy topolmagandim".
1989 yil 6 yanvarda ro‘y bergan hodisa hamma narsani ostin-ustun qilib yubordi. Shu kuni uning otasi bir necha oydan buyon berilmayotgan maoshini olib, uyiÂga oshiqayotganda, avtobus tagida qolib ketdi. Rivaldo esa 6 yanvar kuni ertalab shtab o‘smirlar terma jamoasi tarkibiga olinmasligini eshitib, otasiga endi nima deyishi haqida o‘ylardi. Uyiga kelgandan keyin esa...
Dafn etish marosimidan so‘ng, ko‘zlarida yosh qolmagan kenja o‘g‘il futbolni butunlay tark etishga chog‘landi. Ona o‘g‘lini bag‘riga bosib, odatiy mashg‘uloti bilan birga qolishga ko‘ndirdi. Shundan so‘ng, u volidasini rozi qilish uchun o‘zi istiqomat qiladigan Xardim Paulist qo‘rg‘onidagi juda ham kuchsiz jamoa "Baia" tarkibiga olishlarini so‘radi. 19 yoshida maktabni bitirib, "Baia"da to‘p tepib yurgan o‘smirni Braziliyaning ikkinchi divizionida ishtirok etayotgan "Santa Krus" klubi nima uchundir o‘z tarkibiga chaqirib qoldi. U yerda ham Rivi bergan so‘zining ustidan chiqish uchun haqorat va dashnomlarga chidadi. "Har doimgidek bolalar mendan hamma tomonlama kuchli edi", - deydi u keyinchalik. Rivaldoni 1992 yili "Santa Krus"dan unchalik ham tanilmagan "Moji-Mirim" klubi deyarli tekinga sotib oldi. Unga yangi joyda choy pulidan boshqa hech narsa berishmadi. Hujumchi 27 o‘yinda bor-yo‘g‘i 9 ta gol urdi. Shuning uchun yangi naynov o‘yinchini gimnastika zaliga jo‘natishdi.
-
Ota ishonchi va ona duosi bag‘ishlagan kuch
Sport majmuasi uni butunlay o‘zgartirib yubordi.
Uni zaldan olib chiqishning o‘zi mushkul vazifaga aylandi, Rivi muskullarini chiniqtirishda madori quriguncha davom etdi. Bolalikning quvonchli va alamli xotiralari, otasining so‘nggi so‘zlari, onasining duolari Rivaldoga madad berdi. QisÂqa vaqt ichida mashqlar samara bera boshladi. O‘yinning chiroyi ochildi, ketma-ket gollar kiritila boshlandi. Mashhur klub "Korintians" rahbariyati vaqtinchalik tavakkalga qo‘l urmaslik uchun, uni 1993 yilda 250 ming dollar evaziga ijaraga olib turdi. Kunlar o‘tib kuchli, samarali va mohir o‘yinchiga aylana boshlagan Rivini yangi klubda yana yarim yilga qolishga ko‘ndirishdi. U 41 marta maydonga tushib 17 bor raqiblarini "xafa qildi". Baxti chopib, milliy terma jamoaga ko‘rikka taklif qilindi. Rivaldoning oldingi klubi mutasaddilari ishonch bilan shunday deyishdi: "Rivaldo kerak bo‘lsa, avval 4 million to‘lab qo‘ying". "Korintians", tabiiyki, taklifni rad etdi. Odatdagidek sahnaga chiqqan uning asosiy raqobatchisi "Palmeyras" uzoq tortishuvlardan so‘ng Rivaldoni 2,4 million dollar evaziga o‘z safiga qo‘shib oldi. O‘shanda Rivaldoning sevinchi yuragiga sig‘may: "Bu "Barsa" Figuni qo‘lga kiritish uchun sarflagan puldan ko‘proq ma'noga ega!" degandi. Mazkur so‘zlar bolalikning achchiq xotiralari sari eltguvchi jarohatlarga sal bo‘lsa-da malham bo‘ldi, yurakdagi g‘uborlar tarqadi.
1994-1996 yilgi mavsumlarda 104 o‘yinda 53 ta gol urib, mamlakat birinchiligida klubining eng yuqori o‘rinni olishiga ulkan hissa qo‘shgan bo‘lsa-da, 1994 yilda AQShda o‘tkazilgan navbatdagi jahon chempionatiga jalb etilgan tarkibda nima uchundir uning ismi yo‘q edi.
-
"Rivaldo - Pele"
1996 yilda u Braziliyaning eng yaxshi o‘yinchisi deb topildi. Futbolchining mashhurligi va mahorati yevropalik selektsionerlarning boshini aylantirib qo‘ydi. "Kavasaki"dek kompaniya homiylik qilgan "Parma" Rivini o‘ziniki qilib olishga shoshildi, italiyaliklarning bu boradagi asosiy raqibi La-Korunyaning "Deportivo"si edi. Rivaldo ham turmush o‘rtog‘i bilan nafaqat Ronaldo, Romario, Bebeto kabi yulduz o‘yinchilar, balki oddiy va o‘rtamiyona futbolchilar to‘p surayotgan ko‘hna qit'aga yo‘l olish haqida orzulardi. Faqat u, onasi aytganidek, o‘z vaqtini kutdi. QisÂqa vaqt o‘tib, Atlanta shahri yozgi olimpiada o‘yinlariga mezbonlik qildi. Bosh murabbiy Mario Zagalo terma jamoaga Romarioni olmay, uning o‘rniga Rivaldoni taklif etdi. Muxlislarning bu harakatdan qoniqmaganini eshitgan Zagalo shunday degandi: "Rivaldo - Pele. Kim buni ko‘rmayotgan ekan, demak, uning ko‘zlari ojiz". Murabbiyning mazkur xatti-harakati Rivaldoning ahvoliga maymunlar yig‘lashiga sabab bo‘ldi. Yarim finalga chiqqan "sariq devlar" nigeriyaliklarga Rivaldoning xatosi tufayli imkoniyatni boy berdi. Gazetalar va televidenie unga tanqid va malomat toshlarini yog‘dirishdi. Xardim Paulistda esa bechora ona va qarindoshlar bir necha kun haqoratlarni eshitmaslik uchun eshikdan tashqariga chiqishmadi. Braziliyada mana shunaqa. Xullas, kenjatoy ketishning eng qulay imkoniyati paydo bo‘lganini sezib, undan foydalandi. Bebetoning taklifiga ko‘ra, Rivaldo 1996 yilda Ispaniyaning "Deportivo"sini tanladi. Bir yilda 41 matchda ishtirok etib, 21 gol kiritdi. DastÂlabki mavsumdagi omadsizlikka qaramasdan, u o‘zining juda ham baxtli ekanini yashirmadi. Klub rahbariyati bilan aloqalar boshqalardan farqÂli o‘laroq ijobiy edi. "Barselona"ga uni 16,5 million funt-sterling evaziga yulduz sifatida taklif etishdi.
-
"Oltin to‘p"ning oltmish bo‘lagi
1997 yildan tabiatan cho‘rtkesar va samimiy Rivaldo "Nou Kamp" arenasida mezbon sifatida to‘p surishga kirishganida, gollandiyalik murabbiy - diktator bilan ko‘plab mojarolar keltirib chiqarishini xayoliga keltirmagan bo‘lsa kerak. Chunki Lui van Galga shogirdlaridan hech biri yurak betlab e'tiroz bildira olmasdi. Shundan bo‘lsa kerak, ma'lum muddat o‘tib, kutilmaganda murabbiydan o‘ziga birinchi raqamli futbolchi sifatida munosabatda bo‘lishini talab qilishi katta portlash edi. Sababi "Barsa"ning chempion bo‘lishida 24 gol muallifi Rivaldoning hissasi katta edi. "Tun qiroli" Romario turli mojarolarga aralashib qolgan, "reklama bolasi" Ronaldo esa pul va kinos'yomkalar haqida ko‘proq o‘ylay boshlagan, Jovanni restoranlardagi asosiy janjalkashlardan biriga aylangan bir paytda o‘ziga nisbatan muomalani o‘zgartirishni so‘rashga Rivaldoning to‘la haqqi bor edi. Chunki u yuqoridagi qusurlardan xoli, mashÂg‘ulotlarga hammadan oldin kelar, raqs tushishni yoqtirmas, atrofiga tekinxo‘rlarni ham yig‘ib olmagan edi.
Ko‘p vaqt o‘tmay, u FIFAdan o‘zining "Oltin to‘pi"ni qabul qilib oldi va sovrinni tanish zargarga uzoq tortishib 60 bo‘lakka bo‘ldirdi. Har bir qismÂga ismlar yozilgan kumush parchalarni yopishtirib, parchalangan "Oltin to‘p"ni jamoadagilarga bo‘lib berdi. Uning fikricha, erishgan yutug‘ida jamoadoshlari, murabbiyi, shifokor, massajchi, jamoa kosibi, hatto kiyinish xonasidagi farroshning ham birdek hissalari bor ekan.
U boylikka juda ham mukkasidan ketmagan, balki uning asosiy maqsadlaridan biri Braziliyada o‘zining futbol maktabini ochish va moddiy jihatdan qiynalib qolgan oilalar farzandlarini o‘qitishdan iborat. Murabbiy bo‘lish orzusi umuman yo‘q. "Mening ishim menejment. Qachonlardir matematika fani jonu dilim edi", - deydi u.
-
"Oltin to‘p"ning oltmish bo‘lagi
1997 yildan tabiatan cho‘rtkesar va samimiy Rivaldo "Nou Kamp" arenasida mezbon sifatida to‘p surishga kirishganida, gollandiyalik murabbiy - diktator bilan ko‘plab mojarolar keltirib chiqarishini xayoliga keltirmagan bo‘lsa kerak. Chunki Lui van Galga shogirdlaridan hech biri yurak betlab e'tiroz bildira olmasdi. Shundan bo‘lsa kerak, ma'lum muddat o‘tib, kutilmaganda murabbiydan o‘ziga birinchi raqamli futbolchi sifatida munosabatda bo‘lishini talab qilishi katta portlash edi. Sababi "Barsa"ning chempion bo‘lishida 24 gol muallifi Rivaldoning hissasi katta edi. "Tun qiroli" Romario turli mojarolarga aralashib qolgan, "reklama bolasi" Ronaldo esa pul va kinos'yomkalar haqida ko‘proq o‘ylay boshlagan, Jovanni restoranlardagi asosiy janjalkashlardan biriga aylangan bir paytda o‘ziga nisbatan muomalani o‘zgartirishni so‘rashga Rivaldoning to‘la haqqi bor edi. Chunki u yuqoridagi qusurlardan xoli, mashÂg‘ulotlarga hammadan oldin kelar, raqs tushishni yoqtirmas, atrofiga tekinxo‘rlarni ham yig‘ib olmagan edi.
Ko‘p vaqt o‘tmay, u FIFAdan o‘zining "Oltin to‘pi"ni qabul qilib oldi va sovrinni tanish zargarga uzoq tortishib 60 bo‘lakka bo‘ldirdi. Har bir qismÂga ismlar yozilgan kumush parchalarni yopishtirib, parchalangan "Oltin to‘p"ni jamoadagilarga bo‘lib berdi. Uning fikricha, erishgan yutug‘ida jamoadoshlari, murabbiyi, shifokor, massajchi, jamoa kosibi, hatto kiyinish xonasidagi farroshning ham birdek hissalari bor ekan.
U boylikka juda ham mukkasidan ketmagan, balki uning asosiy maqsadlaridan biri Braziliyada o‘zining futbol maktabini ochish va moddiy jihatdan qiynalib qolgan oilalar farzandlarini o‘qitishdan iborat. Murabbiy bo‘lish orzusi umuman yo‘q. "Mening ishim menejment. Qachonlardir matematika fani jonu dilim edi", - deydi u.
-
Qolipga sig‘maydigan go‘zallik
Rivaldo uzoq davom etadigan taktik muhokamalarni ham yoqtirmaydi, bu uning usuli emas. "Men o‘yinchiman va maydondagi aniq vaziyatlarda qanday harakat qilishni tasavvur qila olishim kerak", - deydi u. Futbolchining charm to‘pni o‘ynatish borasida ko‘p narsaga qodirligini ko‘pchilik biladi. Uning boshqalardan ajralib turadigan jihati ham murabbiy tomonidan qat'iy tayyorlangan sxemani yaxshi tomonga "buzishÂ"ga harakat qilishdan iborat va bu ish ko‘pincha uddalanadi. O‘yinga o‘zining dunyoqarashidan kelib chiqib chiroy bag‘ishlaydi, yangi vaziyatlar yaratadi. U shu bilan ijod qiladi, hayajonlanadi, boshi osha butun tanasi bo‘ylab ana shu koptokni "sayrÂ"ga olib chiqadi. Biroq ayrim mutaxassislarning qarashicha, bugungi tijoriy futbolda Rivaldoga o‘xshagan eski firqalar uchun joy yo‘q. Birgina 2001 - 2002 yilgi mavsumdagi "Barselona" - "Valensiya" matchida "ko‘rshapalaklar" sardori Rubin Baraxaning dubliga Rivaldoning javoban yo‘llagan "xet-trik"i ana shu mutaxassislar doim ham to‘g‘ri so‘zlayvermasliklarini isbotlab qo‘ydi. Uchinchi gol 90-daqiqada "velosiped" yoki "qaychi" usulida chamasi 16-18 metrlardan darvozaga yo‘llangandi. O‘shanda u "Barsa"ni nafaqat Yevropa Chempionlar ligasi saralash bosqichiga olib chiqqandi, balki kuchli darvozabon Kanisaresni uch marta dog‘da qoldirib, o‘z gollari bilan futbol ko‘rsatuvlarini bezagani, hamon esimizda.
Shu bois, futbol solnomasiga Rivining nomi zarhal harflarda bitilgani haqiqat. 2002 yilgacha u "Barselona" tarkibida 157 o‘yinda maydonga tushib, 86 gol muallifiga aylandi.
-
Qoyaning qulashi
Ayni cho‘qqidan qulash ham aynan shu yilga to‘g‘ri keldi.
Zamon va makon odam ongu shuurida turli o‘zgartirishlar qilishi tabiiy. Rivaldo ham Yevropaga kelib ayyorlik, aktyorlikni o‘rgandi va bu keyinchalik uning parvozi nihoyasini tezlashtirib yubordi. 2002 yilda Yaponiya va Janubiy Koreya maydonlarida o‘tkazilgan jahon chempionatida Braziliyaning Turkiyaga qarshi o‘tkazgan matchi bu borada kulminatsiya bo‘ldi. Uchrashuvning so‘nggi daqiqalarida turk himoyachisi Hoqon Unsalning burchak sari tepib yuborgan to‘pi Rivaldoning soniga tekkan bir paytda, u qo‘llari bilan yuzini changallagancha, chim ustiga yiqilgan va bu keyinchalik ko‘p munozaralarga sabab bo‘lgandi. Videotasvirlar qayta ko‘rib chiqilgach, Rivaldoga ayyorligi uchun FIFA intizom qo‘mitasi 10 ming shveytsariya franki (6900 dollar) miqdorida jarima soldi. Munosabatlar ham asosan qahramonimizning zarariga ishladi. Ispan futbolchisi Ivan Elgera o‘sha paytda Rivaldoning bu qilig‘ini kechirib bo‘lmasligini aytgan, germaniyalik afsonaviy charm to‘p ustasi Frants Bekkenbauer esa futbol olamiga bunday sahnaviy ko‘rinishlar yarashmasligini ta'kidlagandi. Muxlislar afsusda edilar. Shundan so‘ng Rivaldodan omad yuz o‘girdi, deyish mumkin. Avvaliga Kataloniyani tark etib, Milanga yo‘l oldi. Keyin terma jamoa libosida 74 marta maydonga tushib, 34 ta gol kiritgan Rivi "sariq devlar" tarkibidagi o‘rnini yo‘qotdi. Italiyaning "Milan" jamoasi tarkibida zahirada o‘tiraverib charchadi, lekin Yevropa chempionlar ligasi g‘olibi bo‘ldi. Apennindan Vataniga qaytib, Bela Gorizontening "Kruzeyro"si safiga kelib qo‘shildi - 11 o‘yin, 2 gol. 2004 yilda yana ko‘hna qit'aga qaytib, Yunonistonning "Olimpiakos" klubi a'zosiga aylandi va uni grek fanatlari favqulodda xursandchilik bilan kutib olishdi. Bu yerda u 2006 yil nihoyasigacha 46 o‘yinda raqiblar darvozasini 26 marta ishg‘ol qilishga erishdi.
-
Zargar-futbolchi
Braziliyaning bir karra (1994 yil), Ispaniyaning ikki karra (1998 va 1999 yil), Gretsiyaning ikki karra chempioni (2005 va 2006 yil) va ikki karra mahalliy kubok egasi (2005 va 2006 yil), Italiyaning bir karra kubok sohibi (2003 yil), JCh-2002 va YeChL-2003ning oltin medallari ko‘ksida porlagan, shuningdek, terma jamoa tarkibida Amerika kubogini baland ko‘targan Rivaldoning muvafaqqiyat va omadsizliklari faqat shulardangina iborat emas. Sababi - Pele tomonidan dunyoning eng mashhur 125 futbolchisi safiga qo‘shilgan Rivaldo hali-hanuz charm to‘p bilan zargarona muomalada, demakki, futbol afsonalaridan biri hali ham yashil maydon, ishqiboz bilan hamnafas. Shuning uchun ham uni muxlislar oqu qorasi, fazilati va kamchiligi bilan yaxshi ko‘rishadi.
-
Zayniddin Zidan: Go’zal lahzalarda aks etgan umr"¦
Sport yulduzlari
U maydonga tushib, to‘p tepgan chog‘da butun stadion uzra qiyqiriqlar jonlanardi, ko‘pchilik uni ko‘rish uchungina, takrorlanmas fintlariyu original "œraqs"larini miriqib tomosha qilishni istagani tufayligina futbol ko‘rishga oshiqishardi. Frantsiyadami, Italiya «kolizey»laridami va yoxud Ispaniya "œteatr"larida o‘tkaziladigan dramatik uchrashuvlargami otlangan ishqibozlar yo‘lda so‘raganlarga «spektaklga ketayapmiz" — deya javob berishardi. Futbol va spektakl orasida qanday o‘zaro hamohanglik bor?! Nahot, tekis maydon ila dumaloq to‘p "œkadri" ortida oldindan tayyorlangan syujet mavjud bo‘lsa?! Yo‘q, unday emas! Futbol chindan ham spektakllar darajasidagi dilbarlikka erishdi Yevropada! Uning dunyo e’tirof etgan eng usta aktyori kechagina maydonning har qarichi uchun kurash olib borayotgandi...
Maydonlarda yangi kun boshlandi, biroq u Frantsiyada porlagan chinakam futbol afsungari Zayniddin Zidansiz boshlandi. Spektakllardan endi qandaydir fayz qochgandek, ma’no chekingandek! Endi jazoirlik mega-yulduzning muxlislari futbolga ketayotganliklarini shunchaki, "œfutbolga ketayapmiz" — deb bildirayotgan bo‘lsa, ajab emas. Qarang, kunlarning tez o‘tayotganini: bugun Zidandek shaxs o‘yini haqida "œhozirgi zamon fe’li"da gapirishning sira ham iloji yo‘q, chunki u futbolni tark etdi.
-
BIRINCHI TAYM:
Ot o‘rnini toy bosar...
Futbol atalmish xilqat qa’rida qo‘pol hodisotlar, ko‘ngilsizliklarning izg‘ib yurishini kim ham xayoliga keltiribdi, deysiz?! Axir shuhrat bor joyda hamisha hasadning badbo‘yi kezib yuradi... Chindan ham bugun futbol dunyo uzra globallashuv jarayonini o‘tab bormoqda, uning o‘zga sport turlarini takrorlamaydigan noyob xarakterlari tug‘ilishi bilanoq butun jahonni zabt etmoqda.
Xo‘sh, futbolning shu qadar ommalashib ketishiga kim, nima, qanday voqea-hodisalar sabab?! Uning sabablari kabi sababchilari ham bir talay. Zayniddin Zidan ana shularning biridir.
Buyuk futbolchi faoliyati davomida raqiblarning undan foydalanishlari ko‘p marotaba uchragan. Mishel Platinidan so‘ng deyarli ta’tilga chiqqan Frantsiya futbolini Zidanning chinakamiga qayta jonlantirishini o‘sha davrda kimlardir angladi, ayrimlar shunchaki qo‘l siltabgina qo‘yishgandi. Ular Frantsiyada Platini bir marta tug‘iladi, deb yurishardi. Ammo Misheldan ham o‘tib ketishga qodir Zayniddinning paydo bo‘lishini ular kutishmagandi.
1998 yili bo‘lib o‘tgan futbol bo‘yicha jahon chempionatida frantsuzlar oltin kubokning peshonasidan o‘pgandagina butun yevropaliklar Frantsiya bundan buyon Zidandan iboratligini bilib qolishdi. Zidan degani hatto Braziliyadek «sariq devlar»ga ega terma jamoani ham karaxtlik ko‘chasiga haydaganida esa dunyodagi «katta futbolchi»lar tizzalariga tayanib qolishdi.
Bu o‘xshashi yo‘q charm to‘p ustasining tan olinishidan alomat edi.
Siyosiy arenada go‘yo orasidan qil o‘tmas do‘stlardek tuyuladigan Yevropa davlatlari garchi ikkinchi jahon urushidan so‘ng «aka-uka» bo‘lib ketishgan esa-da, jang tugamagandi, balki u pinhoniy tarzda futbol maydonlariga ko‘chgandi. Endilikda kurashni harbiy qurollar bilan jihozlangan askarlar emas, birgina to‘p bilan g‘alabani hal qilishga qodir «futbol askarlari» rivojlantirardi. Shu bois 1997 yili Frantsiyada tinchgina o‘ynab yurgan jazoirlik futbolchini 2006 yilda Italiyaning «A» seriyasidan diskvalifikatsiya qilingan «Yuventus» jamoasi sotib oldi. Bu tashqi tomondan oddiy xariddek ko‘rinsa-da, aslida undan o‘zga maqsadlar ko‘zlanilgandi. Bu g‘ayri maqsad Angliya, Germaniya, Italiya va Ispaniya oliy ligalarida shu qadar ommalashib ketgandiki, uni ayrim yevropalik mutaxassislar «futbol mafkurasi» deb ham atay boshlashdi. Xuddi shu mafkura Italiyaga 2006 yili yozda Germaniya yashil maydonlarida o‘tkazilgan futbol bo‘yicha o‘n sakkizinchi jahon chempionatida juda qo‘l kelib qoldi.
Bu "œbuzoq mamlakati" vakillarini chempion qildi!
-
TANAFFUS:
Jazoirni yig‘latgan quvonch...
Futbol sayyorasining tirik afsonasi 1972 yil 23 iyunda Frantsiyaning asosan ko‘proq 1, 2-jahon urushlari davridagi migratsiya va boshqa turli sabablar bilan Sharqiy Afrika mamlakatlaridan ko‘chib kelgan muhojirlar istiqomat qiluvchi hududi — Marsel shahrida tug‘ildi. Bolaligidanoq futbolga mehr qo‘ygan bolaning shuurida olamga tatigulik orzular kurtagi ko‘z yorganda, fikrlar teranlashib, ko‘cha futbolidan ancha mahorat to‘plangandi ham. Biroq bu saviya bilan ko‘zlangan maqsadga erishib bo‘lmasligini chuqur his etgan jazoirlik "œfrantsuz" Marseldagi bolalar sport-klubiga qatnay boshladi. U bir vaqtning o‘zida ikki klubda tahsil oldi: «YuS Sent-Anri» va «Septem-le-Vallon» deb nomlanardi jamoalar. Zidan ko‘p o‘tmasdan shahar markazi Eks-an-Provansda «balo-g‘at»ga yo‘llanma olish uchun tanlovda qatnashdi va bir ovoz bilan o‘sha davrlarning o‘rtamiyona klublaridan biri «Kann»ga qabul qilindi. Bu voqea sodir bo‘lganda u 14 yoshga to‘lib ulgurmagandi: 1986 yil 20 may. Klub u qadar shuhratga ega bo‘lmasa-da, Zayniddin Zidan undan futbol olamida qanday yashash kerakligini o‘rgandi.
Zidanga ilk shuhratni keltirgan gol 1991 yil 8 fevral kuni "œNant" jamoasi darvozasiga urilgan to‘p bo‘ldi. 1992 yil "œBordo" Zidanning o‘yinlariga qiziqib qoldi va uni zudlik bilan o‘z tarkibiga qo‘shib oldi. Yosh futbolchi uchun bu yuksalish faslining ibtidosi edi. So‘ngra Zidanning xaridorlari haqli ravishda ko‘paya boshladi, boisi 1998 yilgi jasorat! Bu voqelikdan bir yil oldin "œYuventus" Zidanni katta miqdordagi mablag‘ hisobiga "œo‘ziniki" qilib olgandi.
Lekin futbolchining Ispaniyada chop etiluvchi "œXala Madrid" jurnaliga bergan intervyusida Turinning eng go‘zal go‘shalarida ajoyib uyi bo‘lgan esa-da, o‘zini doimo begonadek his qilib yashagani yozilgan. Buning sababi nima edi?
Italiyalik futbol ixlosmandlari Zidanni yoqtirishmasdi. Ular umuman kelgindilarni yomon ko‘rishadi, o‘z futbolchilaridan har qachon past o‘ringa qo‘yib kelishgan. Formasining raqami — 10, ampluasi — yarim himoyachi bo‘lgan Zidan "œYuve"ni tark etib, 2001 yili "œReal"ni yoqlaganda, sobiq jamoasining sobiq prezidenti Janpero Boniperti shunday degandi: "œUni biz — Turin ahli hech qachon xush ko‘rmaganmiz, lekin pinhona bo‘lsa-da, hamisha uning tengsiz mahorati qoshida ojiz qolaverardik". 2000/01 yilgi Italiya "œA" seriyasida "œYilning eng yaxshi legioneri" nominatsiyasi berilgani ham qaysidir ma’noda Zayniddinning tan olingani bilan barobar emasmi!
Zidanning futbolchilik faoliyati samarasiz ketmadi: 1 marotabadan La Liga, Yevropa Kubogi, Italiya superkubogi, Ispaniya superkubogini qo‘lga kiritgan bo‘lsa, 2 martadan Qit’alararo Kubok, Yevropa superkubogi, Italiya chempionligini haqli ravishda o‘ziniki qilishga erishdi. Bundan tashqari, 1998, 2000, 2003 yillarda FIFA tomonidan "œYilning eng yaxshi o‘yinchisi" deb e’tirof etildi. 1998 yil unga dunyoviy musobaqada ko‘rsatgan betakror o‘yini va 2000 yil Yevropa chempionatidagi driblinglari evaziga 2 marotaba nufuzli "œOltin to‘p" ham topshirildi. 2004 yilning may oyida UYeFA tomonidan o‘tkazilgan so‘rovnomaga asoslanib, Zayniddin Yevropaning so‘nggi 50 yillikdagi eng yaxshi o‘yinchisi, deb tan olindi. 18-jahon chempionatidagi shijoati va g‘ayrati inobatga olinib, u «Chempionatning eng yaxshi o‘yinchisi» nominatsiyasiga loyiq ko‘rildi.
Umuman, Zidan butun faoliyati davomida faqat muvaffaqiyatga erishgan desak, u qadar to‘g‘ri bo‘lmaydi, sababi u "œxayrlashuv"iga qadar 13 bora hakamlarning qizil kartochkalari bilan "œsiylanish"ga ham ulgurgan.
-
IKKINCHI TAYM:
Zayniddin Zidan va Italiya uchrashuvi...
Buni shu kunga qadar hech bir OAV to‘g‘ri yoritib, to‘g‘rirog‘i, sharhlab berolmadi. U Zidan va Italiya termasi a’zosi — himoyachi Marko Materatstsi o‘rtasida jahon chempionati finalida bo‘lib o‘tgan "œbosh va ko‘krak dueli" (110-daqiqa)ni tavsiflaydi. Futbol olamidagi oddiy muxlis sifatida nega bu xunuk voqea ro‘y bergani haqida hech o‘ylab ko‘rdingizmi?! Ehtimol ko‘nglingizda Materatstsiga nisbatan nafrat ham ko‘z ochgandir. Lekin bechora himoyachini ayblashga shoshilmay turing... asl aybdorlar boshqalar!
Bu tadbirda juda katta ma’no bor. Futbol qanchalik mukammallashib borgani sari uning sarhadlarida firibgarlik,
pastkashlik yashirin tarzda oyoqqa turar ekan. Bu bir tomondan fojeaga ham yetaklashi, bir tomondan esa futboldagi raqobatni kuchaytirishi mumkin. Lekin Italiyaning "œfinalda tug‘ilib qolgan antiqa hiyla"si ko‘pchilik futbol muxlislariga ayon bo‘lmasa-da, g‘azablanishlariga sabab bo‘ldi.
Italiyaliklar, ma’lumki, millatparvar xalq hisoblanishadi, ulardagi vatanga bo‘lgan muhabbatni tasvirlash qiyin. Yo‘q, ular vatanni so‘zda yoki ko‘zda sevishmaydi, o‘zlari bilib-bilmay sevishadi, ardoqlashadi. Bu Marchello Lippiga qo‘l ostidagi Del Pero, Kannavaro, Totti, Buffon singari dunyoviy yulduzlarni bitta jamoaga birlashtirishda foyda berdi. Ular maydonda, haqiqatan ham, bir tanu bir jon bo‘lib o‘ynashdi.
Buning mutlaqo aksi: Frantsiya terma jamoasidan ichki ahillik, jipslikni kutish qiyin edi. Sababi sodda: misol uchun Zidanning vatani Frantsiya emas — Afrikaning shimolidagi Jazoir mamlakatidir. Demakki, qolgan o‘yinchilarning ham ko‘pchiligi frantsiyalik emas, ehtiyoj sababli ushbu mamlakat fuqaroligini qabul qilishgan, xolos. Bu— birinchi mag‘lubiyat edi. Ammo shu ahvolida ham faranglar chempion bo‘lishlari muqarrar ekanligini italiyaliklar juda yaxshi bilishardi (axir frantsuzlar kimsan, Braziliyani dog‘da qoldirishdi!). Shunday ekan, ularni qanday bo‘lmasin, to‘xtatib qolish choralarini, yo‘llarini topish kerak edi.
O‘ylab-o‘ylab, oxir nozik tomon topildi!
Italiyaliklar yangi futbolning yangi hiylasini shu tariqa sahnalashtirishga kirishdi. Uning asosiy rol ijrochisi sifatida biroz asabiyroq bo‘lgani uchun sho‘rlik Materatstsi munosib topildi. Lippi tomonidan unga maydonda futbol o‘ynashdan ham ko‘ra ko‘proq Frantsiya jamoasi "œyuragi" Zayniddinning asabiga "œo‘ynab", biror jiddiy mojaro chiqarish buyurilgandi. Materatstsidan buni kutsa bo‘lardi, u ishonchni vaqtida oqladi. Kutilmaganda Frantsiya terma jamoasi bosh murabbiyi Teri Anridek strategik taktikaga ega o‘yinchisini almashtirishga ahd qildi. Bu sinchkov muxlis dilida allaqanday shubha-gumon uyg‘otgan bo‘lishi ham g‘alati emas. "œArsenal"chi maydonni tark etdi deguncha, Materatstsi vatan uchun o‘z missiyasini amalga oshirishga kirishdi. Axir o‘yinda Zidanni qo‘riqlash ham unga topshirilgandi. Bu bekorga emas. Zidanning asabiga tegish qiyin ish emas. Uning ustiga, Materatstsidek "œbolakay"dan haqorat tinglash Zidanni qalqitmasdan qolmasdi. Shunday ham bo‘ldi.
Yo‘l-yo‘lakay qilingan xiraliklardan charchagan Zidan Materatstsining so‘nggi haqoratlariga chiday olmadi va butun dunyo uni kuzatib turganini unutdi. "œInter" klubi o‘yinchisini qo‘l-oyoq ishlatmay(bosh bilan, xuddi xo‘rozlardek, e’tibor bering, Frantsiya terma jamoasi libosida ham xo‘rozning rasmi bor), poyiga to‘shalishiga majbur etdi. Xuddi shu narsani 110 daqiqa kutgan "œqahramon" yerda ancha vaqt chayqalib-chayqalib, to‘lg‘ona boshladi. Uni ko‘rgan hakam Zidanning dunyoviy nufuzi bilan qiziqib ham o‘tirmadi — o‘zicha tartibga qat’iyan rioya qiluvchi harbiy kabi qizil kartochka ko‘rsatib yubordi. Shuning o‘ziyoq Italiya deyarli chempion, deganini bildirardi. Kim biladi deysiz, ehtimol, o‘sha hakam hamon nima qilib qo‘yganini bilolmay karaxt yurgandir yoki Italiyadan "œsuyunchi"sini olgandir?!
Italiya shu taxlit to‘rtinchi bor jahon chempioni bo‘ldi. Lekin o‘sha kuni Italiyaning finalga munosib o‘ynaganini ham e’tirof etish kerak. Lotoreya bahslarida omad doim ham kuchlilarga emas, omadlilarga kulib boqishi esa ko‘pdan ma’lum. Bundan tashqari, Italiya terma jamoasi penaltilarni amalga oshirishda professional hisoblanadi, hech bo‘lmaganda ularning darvozaboni — Buffon shu nomni oqlaydi.
Xulosa shuki, Pele, Maradona, Gullit, Marko van Basten, Mishel Platini nomi eslanganda, Zidan ham, albatta, qayd etiladi.
Yo‘q, Zayniddinni eslash uchun ushbu futbolchilarni eslash ham shart emas, futbolni yodga olishning o‘zi kifoya qiladi. Usiz futbol mukammal emas, go‘yo!
O‘yin hali tugagani yo‘q!
-
Tilla bola haqida ertak
Sport - Sport yulduzlari
Asl ismi Luish Filipe Madiera Kaiero Figu deb ataluvchi futbol yulduzi 1972 yil 4 noyabr kuni Piriney yarim orolida joylashgan Portugaliya davlati poytaxti ko‘hna Lissabon shahrida tavallud topdi. Uning bolaligi haqida go‘yo o‘sha - bolaligi kechgan yillarning o‘zi so‘zlayotgandek.
Figu maktabga borib yurgan kezlari Portugaliyada futbol u darajada rivojlanmagan, milliy terma jamoa aytarli natijalarni qo‘lga kiritmagan edi. Garchi jahonning bir necha bor chempioni Braziliyadek davlatga bir zamonlar asos solib qo‘ygan bo‘lsa ham Luishning ota-bobolari futbolda oqsashardi. Ehtimol, bu holatni Figu bolaligida anglab yetmagandir, ammo bir narsa aniq edi - u xuddi Pelega o‘xshab mittigina to‘pning ortidan olamga tanilishni juda-juda istardi. Mana shuning o‘ziyoq kunlar kelib, portugaliyaliklarning ko‘chasida bayram bo‘lishi haqida sezilar-sezilmas ogohlantirardi.
Luish Figu ilk faoliyatini mamlakatning kichik-kichik klublarida boshladi. U ba'zi futbolchilar singari bir "sakrash"da "Barselona"da yoki "Real"da to‘p surib qolmadi. O‘zi ko‘p bora ta'kidlaganidek, ko‘zga ko‘rinmas yutuqlardan to ulkan muvaffaqiyatlargacha, hammasiga faqat mashaqqatli mehnati evaziga erishdi.
Agar iste'dod chindan ham mavjud bo‘lsa, u, albatta, o‘zini namayon etadi. Luish o‘z sa'y-harakatlari bois, 1991 yil, 19 yoshida professional futbol olamiga kirib keldi. Uni birinchi bo‘lib qarshi olgan va buyuk kelajagiga ishonch bildirgan jamoa Figuning ko‘ksida hamon lovullab turadi: u "Sporting" klubidir.
U bu jamoaga jalb etilganda, bir qator iqtidorli portugaliyalik futbolchilar nomi sekin-sekin porlayotgan edi. Shulardan biri Figuning avvaliga qadrdon do‘sti, keyinchalik maydondagi "birinchi raqamli" raqibiga aylangan Rui Koshtadir.
Luishda haqiqiy portugal qoni bor: u bosiq ko‘rinsa-da, o‘ta jizzaki, lekin o‘yin vaqtida kamdan-kam holatlarda asab otiga minishga majbur bo‘ladi. Qo‘pollikka "bilib-bilmasdan" yo‘l qo‘yganligi uchun ko‘p bora hakam uni maydondan chetlashtirgan. Garchi shunday bo‘lsa-da, Yevropada Luishning muxlislari Bekxemning muxlislaridan son jihatidan ham, sifat jihatidan ham qolishmaydi. Sabab nima? Chiroyli o‘yin ko‘rsatishgina emas, balki kerakli paytda sahnaga chiqa olish, kerakli so‘zni ayta olishdir. Figuda bu jihat yetarlicha. Uning ijrosidagi penaltilar, aylantirma uslubidagi jarima to‘plari, muhim uchrashuvlarda o‘zi urmasa-da, oldindagi hujumchilarga gol yasab berishi kabi nodir xususiyatlari Luishni faqat yevropalik futbol ishqibozlarigagina emas, balki butun dunyoga mashhur qilgan bo‘lsa, ne ajab.
"Millionlar o‘yini" muxlislari yaxshi bilishadi. Bir paytlar Figu va asli kelib chiqishi braziliyalik bo‘lgan Dekular o‘rtasida o‘zaro kelishmovchiliklar yuzaga kelgan edi. Chunki hozirgi kunda "Barselona"ning asosiy figuralaridan biri bo‘lgan o‘yinchi Braziliya terma jamoasining 3-tarkibiga ham kiritilmagach, Portugaliyadan boshpana izlab keladi. Bosh murabbiy Dekudek o‘yinchini o‘z jamoasida ko‘rishni xohlaydi, biroq jamoa sardori Figu bunga mutlaqo qarshi chiqadi. Shunday qilib, ustoz-shogird muhorabasi Dekuning Portugaliya fuqaroligini qabul qilishi bilan yakun topadi. Bu jarayonda Figu Dekuga xasad qilgan, deb tushunish to‘g‘ri emas, "tilla bola" shunchaki, Portugaliyani hamda uning milliy termasini chin dildan sevgani uchun oriyatsiz mehmon Dekudek mohir o‘yinchi bo‘lishidan qat'i nazar begonalarsiz ham o‘z jamoasining Braziliyadan kamchilik jihati yo‘q ekanligini ta'kidlab qo‘ymoqchi bo‘lgandi. Afsuski...
U universal o‘yinchi hisoblanadi: goh yarim himoyachi vazifasini bajarsa, gohida sof hujumchi sifatida namoyon bo‘ladi. Uning ajoyib tandemdoshlaridan biri Ronaldo jurnalistlarga intervyu bera turib, L.Figu faoliyat yuritayotgan klub yoki milliy terma jamoa g‘alaba qozonishi uchun u hatto darvozada turishga tayyorgarlik ko‘rib stadionga tushgan damlar ham uchrab turishligi to‘g‘risida hayratlanib gapirgan edi. Yana u haqida mahalliy mualliflardan biri "Figu faqat g‘alaba uchun tug‘ilgan" nomli kitob ham chop ettirgandi.
Rui Koshta va Figu juftligi hosil qilgan betakror tandemning barakali odimi 1991 yil FIFA tomonidan o‘tkazilgan futbol bo‘yicha yoshlar o‘rtasidagi jahon chempionatida Portugaliyaning porloq g‘alabasi bilan boshlandi. O‘shanda ular jahon chempioni degan sharafli nomga sazovor bo‘lishgandi.
Bundan tashqari, shu yilning o‘zida Yevropada o‘tkazilgan qit'a chempionatida ham bu tandem 16 yoshdan 20 yoshgacha bo‘lgan futbolchilardan iborat terma jamoalar orasida mutlaq g‘oliblikni qo‘lga kiritib, futbol sayyorasi fuqarolarini hayratga soldi.
Nomi bir yilning ichida mashhur bo‘lib qolgan Luishni uch yilgacha hech bir dongdor Yevropa klublari o‘z safiga qo‘shib olishga shoshilmadi. Kutilmaganda Italiyaning boshi berk ko‘chaga kirib qolayozgan "Yuventus"i 1995 yil "Sporting" tarkibida endigina mamlakat chempioni bo‘lgan Figuga nihoyat "sovchi" yo‘lladi. Omad bir kelsa, qo‘shilishib keladi, turinlik "oq-qoralar"ning savdosi pishib ulgurmay, "Parma"dan ham yaxshigina taklif tushib qoldi. Chayon burji ostida tug‘ilgan Luish Figu dunyoni yana bir bora karaxt qilib, har ikkala jamoada o‘ynashligi haqidagi antiqa shartnomaga imzo chekishiga bir bahya qolganda esa... ispaniyalik "qirol sher"lar italiyaliklarning barcha sa'y-harakatlarini yo‘qqa chiqardi - "tilla bola"ga faqat ulargina munosib xaridor ekanligini bildirib qo‘ydi. U - Ispaniyaning "Barselona"si edi! Kataloniyaliklarning sobiq bosh murabbiysi Yoxan Kriyuff (hozir uni Raykard boshqaradi) Figu bilan to‘rt yillik shartnomani imzoladi. Deku bilan boshlanib, Figu uchun nihoyasiga yetmay qolgan janjal Kataloniyada davom etishini Figu hech qachon tasavvur qilmagan bo‘lsa kerak o‘shanda... O‘zining nodir qobiliyati tufayli tez fursat ichida Luish katalonlarning eng sevimli, buning ustiga ishongan o‘yinchisiga aylandi. Luishning o‘yini ham nihoyatda ochildi, noyob qirralari shakllanib, shijoatu g‘ayrati cho‘qqiga ko‘tarildi. Katalon libosida 172 marotaba maydonga tushib, 30 ta gol urishga musharraf bo‘ldi. 1995 yilda esa UYeFAning Kubok egalari Kubogi turnirida g‘alaba qozondi. 1997/98 yilda "Copa del Rey"da shohsupaga ko‘tarilgan bo‘lsa, 1998 yilda Yevropa superkubogi egalaridan biriga aylandi. 1997-1998 yillarda La-liga chempioni tituliga sazovor bo‘ldi.
Ma'lumki, Ispaniyada futbol chinakam teatr tusini olgan, muxlislar esa tom ma'noda fanat maqomida harakat qilishadi. Buni hisobga olmaganmi, xullas, ajoyib kunlarning birida L.Figu "Barsa" bilan tuzilgan shartnomani bekor qilishi to‘g‘risida uzil-kesil qaror qabul qiladi. Tan olish kerak, o‘sha damlar portugaliyalik charm to‘p ustasi "yulduzlik kasali"ga chalingandi. Buni o‘z vaqtida yaxshi anglab qolgan "qirollik klubi" bu safar kataloniyaliklarning ustidan oshkora kulgandek, eng asosiy o‘yinchisini o‘sha vaqtgacha rekord natija hisoblangan qiymat evaziga sotib oldi: 38,7 million funt-sterling! "Barsa"ni hamisha avjida oyog‘idan chalishga odatlangan madridliklar bosh murabbiysi V.Del Boske Luishni hatto mutlaqo xusumati bo‘lmagan "Tumanli albion" jamoasi "MYu"ga ham bermadi. Vaholanki, o‘sha yillarda "qizil iblislar" bosh murabbiysi Ser Aleks Fergyusson "tilla bola" bilan o‘zaro kelishib ko‘rishni orzu qilgandi.
Xullas, 2000 yildan boshlab Figu madridliklar tarkibida to‘p sura boshladi, bu albatta kataloniyaliklarning g‘ashini keltirardi. Bir vaqtlar u bilan faxrlanib yurgan muxlislari endilikda, oldingi qatorda turib olishib, unga ichki o‘yinlarda qo‘liga ilingan narsalarni uloqtira boshladi.
Mana shunday xunuk ko‘rinishlardan biri 2002 yil "Nou Kamp" stadionida, "Barsa" -
"Real-M." tarixiy to‘qnashuvida sodir bo‘ldi. O‘yin paytida hakam burchak to‘pi belgilaydi va uni odatdagidek Luish tepish uchun boradi, shu choq kutilmaganda tribunada o‘tirgan muxlislar orasida alamli qiyqiriqlar yangray boshlaydi, bu haqoratnamo so‘zlar Figuga tegishli ekanligini bechora sportchi boshi uzra cho‘chqaning kesilgan kallasi va bo‘sh viski butilkalari yog‘ilgandan keyin anglaydi. Bir necha soniyalik gipnoz holatidan so‘ng atrofiga nigoh tashlaydi, tutunga bulg‘angan tribunada unga qarata fanatlar jo‘r bo‘lishib bir so‘zni takrorlashardi: "pesetero!!!"(ma'nosi:isp. pulga o‘ch, yollanma askar).
"Qirollik klubi" tarkibida ham u qator yutuqlarni qo‘lga kiritdi: 2001 yil FIFA tomonidan "Dunyoning eng yaxshi yil o‘yinchisi" deb topildi, 2001, 2003 yillarda Ispaniya chempioni, 2002 yilda YeChL g‘olibi, shu yili yana Qit'alararo Kubogi va Yevropa superkubogi sohibi bo‘ldi. 2004 yilda esa Yevropa chempionatiga Portugaliya mezbonlik qildi va qit'aning ikkinchi milliy terma jamoasi bo‘ldi. Bu ko‘rsatkichning qayd etilishida, albatta L.Figuning yuksak ulushi bor.
"Los Merengues" nashri tomonidan o‘tkazilgan sotsiologik tadqiqot Luishning barcha mamlakat chempionatlaridagi eng yaxshi jamoada o‘ynashi mumkin ekanligini ko‘rsatadi. Chindan ham shundaymi?
Bu savolga 2005 yilning 5 avgustida Italiyaning A seriyasida yetakchi jamoa hisoblanuvchi "Inter" ijobiy javob berdi. "Neradzurralar" 32 yoshli o‘yinchini 6 million funt-sterling evaziga o‘z tarkibiga qo‘shib oldi. Shu kunga qadar "In-
ter"da o‘ynab ham aytarli ko‘rsatkichlarni qayd etdi. Xususan, Italiya Kubogi sohibi (2006 y.), A seriya chempioni va Italiya superkubogi sohibi(2005, 2006 yy.) bo‘ldi.
Serqirra o‘yinchi Luish Figuning faoliyat yo‘li asosan mana shulardan iborat.
Xulosa o‘rnida so‘nggi mulohaza: to‘g‘ri, hayot futboldan iborat emas, umrning tashvishlari shu qadar ko‘pki, u futbolga sig‘maydi, lekin futbol shinavandalari uchun hayotni sevish futboldan boshlanadi.
-
Yuventus»ning jurnalist yulduzi
Sport - Sport yulduzlari
Futbol olamida butun professional faoliyatini bitta klubda o‘tkazgan mashhur o‘yinchilar kam uchraydi. Bu toifadagi futbolchilar o‘z jamoalariga shu qadar sadoqatli bo‘lishadiki, ular uchun futbol va o‘z sevimli klublaridan boshqa hamma narsa (terma jamoa manfaati bundan mustasno), hatto pul ham ikkinchi darajali hisoblanadi
-
Boshqacha aytganda, oshirib yubordi demang-u, ular o‘z klublariga bo‘lgan sadoqatlarini, muhabbatlarini pulga sotmaydilar. Badiiy til bilan ifodalaganda esa, zamon va makon ularni o‘zgartira olmaydi. Yo‘qsa, Paolo Maldinidek yulduz 20 yillab parvoz qilmasdan allaqachon «Milan» osmonini tark etgan bo‘lar edi. Yoki Raul Gonsalesdek futbolchining yuragida o‘z «Real»iga muhabbat bo‘lmasa, 14 yil ichida albatta kamida 2-3 bora klubni o‘zgartirgan bo‘lardi.
Jahon futbolida o‘zining munosib o‘rni va mavqeiga ega bo‘lgan Italiya mamlakatida ana shunday, ya'nikim, taqdirini faqatgina bitta klub bilan bog‘lagan futbolchilarga nisbatan «Bayroqdor inson» degan ajoyib ibora qo‘llaniladi. Bunday sharafli nomga «A» seriya tarixida Janni Rivera, Franko Barezi va sal avval ta'kidlaganimizdek, Paolo Maldini singari mashhur o‘yinchilar loyiq ko‘rilganlar. Shuningdek, Italiya futbolida yana bir «Bayroqdor inson» ham borki, uning nomini nafaqat Italiyada yoki Yevropada, balki butun dunyoda yaxshi bilishadi. Uni sevishadi, qadrlashadi. O‘z klubi boshiga tushgan qaro kunlarda uni tark etmagan superyulduz sifatida hatto unga muxlis bo‘lmaganlar ham uni hurmat qilishadi. Bu - mashhur «Yuventus» klubi hamda Italiya milliy terma jamoasi hujumchisi Alessandro Del Pero.
-
Ma’lumot uchun
To‘liq ismi: Alessandro Del Pero
Ampluasi: Hujumchi
Terma jamoasi: Italiya.
Klubi: «Yuventus» (Turin) Italiya
Tug‘ilgan yili va sanasi: 1974 yil, 9 noyabr.
Bo‘yi: 174 sm. Vazni: 73 kg.
Sovrinlari: Jahon chempioni — 2006 yil
Yevropa vitse-chempioni — 2000 yil
Yevropa ChL g‘olibi — 1996 yil,
Yevropa Superkubogi — 1996 yil,
Qit’alararo Kubok - 1996 yil,
Italiya chempioni — 1995, 1997,1998, 2002 yillar
-
VENETSIYALIK BOLAKAY
Bundan roppa rosa 32 yil muqaddam Venetsiya shahri yaqinidagi Konelyano shaharchasida yashovchi elektrik Jinno hamda oddiy uy bekasi Bryuna Del Perolar oilasida o‘g‘il dunyoga keldi. Uni Alessandro deb ataydilar.
Yosh Aleks («Aleks» - uning laqabi) barcha bolakaylar kabi to‘pga oshno tutilib ertadan kechgacha futbol o‘ynar, uning bunchalar bu o‘yinga mehr qo‘yganligini ko‘rgan onasi, o‘zi ham futbol muxlisasi emasmi, bundan juda-juda quvonardi. Vaqti kelib Alessandro 7 yoshga kirgach, uni senora Bryuno opaning o‘zi mahalliy futbol maktabiga olib boradi. O‘sha paytda uni qabul qilishar ekan, maktab jamoasi qanday bo‘lajak futbol yulduzini qabul qilayotganliklarini tasavvur ham qilishmagan bo‘lsa kerak. Darhaqiqat, Alessandro hali kichkinagina va nozikkina bolakay edi.
-
«PADOVA»DAGI O‘SMIR
1987 yil Italiya «V» seriyasida ishtirok etuvchi «Padova» jamosi Del Peroni o‘z safiga qo‘shib oladi. Aleks mazkur jamoa tarkibida kam maydonga tushgan va aytarli yutuqlarni qo‘lga kirita olmagan bo‘lsa-da, bitta narsani yutgan edi - u shu jamoada ham futbolchi, ham inson sifatida ulg‘ayadi, tajriba to‘playdi. Aynan shu klub safida ko‘rsatgan o‘yinlari evaziga mamlakatning yetakchi jamoalari - «Milan» hamda «Yuventus»ning nazariga tushadi. Bu grand klublar uni o‘z tarkiblariga chorlay boshlaydilar. Alessandro Del Pero o‘zi sevgan «Yuve»ni tanlaydi...
-
«YUVYENTUS»NING YULDUZI
1993 yil qahramonimiz uchun unutilmas yil bo‘ldi. U millionlab bolakaylarning orzusi, millionlab muxlislarning suyuklisi bo‘lgan dongdor jamoaning nomdor futbolchilari qatorida ilk bor asosiy tarkibda maydonga tushdi. Eh-he, o‘sha paytlari Turin superklubida kimlar o‘ynamasdi deysiz» Roberto Bajo, Janluka Vialli, Fabritsio Ravanelli... Ha, darvoqe, o‘sha Ravanellining o‘rniga ikkinchi bo‘limda maydonga tushib u «A» seriyadagi ilk golini «Rejina» darvozasiga urgan edi. («A» seriya, 1993/94 yilgi avsum 2-tur). Mana shunga ham 13 yildan ko‘proq vaqt bo‘libdi. Bu orada Del Pero hayotidagi o‘z futbolkasidagi yanglig‘ oq-qora kunlar ham bo‘ldi. Yutuqlar, unvonlar, mukofotlar. Bularga qarama-qarshi ravishda - mag‘lubiyatlar, jarohatlar... Ammo Del Pero hayotining biz uchun qiziq bo‘lgan bir jihati ham borki, uni aytmasdan sira ilojimiz yo‘q. Gap shundaki, bu mashhur yulduz faqatgina futbolchi emas, professional jurnalist hamdir. Aleksning professional sportchi bo‘la turib, tag‘in har mavsum 30-40 tadan o‘yin o‘tkazib, shu davr mobaynida universitetda jurnalistikadan tahsil olganligiga faqat qoyil qolish mumkin.
-
ORZULAR RO‘YOBI: DEL PYERO - JAHON CHYEMPIONI!
«Skuadra adzurra» tarkibida 10 yildan oshiq vaqt mobaynida to‘p surib Aleks o‘zi ishtirok etgan barcha yirik musobaqalarda jamoasi bilan birga omadsizlikka uchrab kelayotgan, aftidan shu yo‘sin u katta futboldan ketadi, degan taxminlar bo‘layotgan edi. Ne baxtki, terma jamoa bosh murabbiyi Marchello Lippi JCh - 2006 da qahramonimizga yana ishonch bildirdi. Natija bo‘lsa hammaga ma'lum.. Final uchrashuvida zahiradan maydonga tushgan Del Pero jamoaga katta foyda keltirdi. U zarur paytda penaltilardan birini bajarishga kuch topa oldi... Va chempion bo‘ldi!
-
DEL PYERO!.. ZARBA!.. GOOOOL!!!
Biz mazkur jumlani oynai jahon orqali juda ko‘p eshitganmiz. Va futbol muxlislari Del Peroning gollari deganda oddiy gollarni tasavvur qila olmasliklarini ham juda yaxshi bilamiz. Chunki haqiqatdan ham Aleks oddiy gol ura olmaydigan hujumchidir. U go‘yo faqat va faqat chiroyli gol urish uchun dunyoga kelgandek... Mening gapimni mubolag‘aga yo‘ysangiz, futbol olamining taniqli mutaxassislaridan biri Xans Yorgan Nilson aytgan quyidagi gaplarga quloq tuting: «Futbolchilar uch toifali bo‘ladilar. Birinchisi, hamma ko‘rib turgan aniq vaziyatlarda gol ura oladigan o‘yinchilar. Ikkinchi toifadagilar esa, o‘z sheriklariga ana shunday vaziyatni tuhfa qiladilar va bundan o‘zlari ham quvonib qo‘yadlilar. Uchinchi toifa futbolchilar bo‘lsa, gol urish imkoniyati umuman bo‘lmagan(!), hech kim kutmagan vaziyatlarda gol uradilar. Alessandro Del Pero aynan uchinchi toifadagi o‘yinchilar sirasiga kiradi».
-
«MEN HAM O‘YNAYMAN!»
Yaqinda OAVga intervyu berar ekan, hujumchi quyidagi mazmunda fikr bildirdi: «Men to 40 yoshga to‘lgunimcha ham «Yuventus», ham Italiya uchun o‘ynayveraman!»
Ha, bu kun 32 yoshni qarshi olgan millionlar yoqimtoyi - Alessandro Del Pero, hali yana sakkiz yil o‘z muxlislarini quvontiradi. Zero, uning o‘yinlaridan faqat va faqat zavq olish mumkin. Yana nima deyish mumkin!..
-
Yana bormi ma'lumotlar?
-
Ueyn Runi: 1-raqamli vunderkind
Sport - Sport yulduzlari
Ueyn Runi singari vunderkindlar har qadamda ham uchrayvyermaydi. Shu bois, bunday topilmalarga musharraf bo‘lgan murabbiylrning keyingi hayoti shon-shuhrat og‘ushida o‘tadi. Qahramonimiz hali yigirma yoshga ham to‘lmagan. Ammo uning nomi sayyoramizning barcha burchaklarida ma`lumu mashhur. Bugunga kelib, mana-man degan mutaxassislar uning iqtidoridan hayratga tushayotganligini yashirishmayapti. Aslida esa barchasi oddiygina boshlangandi.
Agar Ueyn Runining faoliyati tahlil qilinar ekan, u bosib o‘tgan yo‘lni uchga bo‘lib o‘rgangan ma`qul. Birinchi bosqich — u ilk marotaba to‘p surgan «Everton»dagi faoliyati bo‘lsa, ikkinchi bosqich terma jamoa Yevro — 2004. Nihoyat, so‘nggi bosqich esa bu «Manchester Yunayted»dir. Demak, qoidaga ko‘ra birinchi bosqichdan boshladik.
-
«Everton»: yorqin kelajak sari
Ueyn Liverpulning moviy qismida dunyoga kelgan. Shaharning u tug‘ilgan qismidagilar «Everton» jamoasiga muxlislik qilishadi. Shu tufayli, Ueyn tug‘ilgan mavzeni «moviy Liverpul» deb ham atashadi («Everton» jamoasining libosi moviy rangda). Ueyn tug‘ilgan oila juda ham boy-badavlat emasdi. Aksincha, ular yaqin-yaqingacha davlat uylarida istiqomat qilishardi. Tabiiyki, Ueynning uyidagilar «Everton»ning ashaddiy muxlislari bo‘lishgan.
Shu sababli bo‘lsa kerak, u futbolga dastlabki qadamini «Everton» maktabida tashlagan. To‘p ortidan qolmay yugurishlar tez orada o‘z samarasini bera boshladi. Yosh futbolchi klubdagi mutaxassislar nazariga tusha boshladi. Shu o‘rinda ta`kidlab o‘tish joizki, «Everton» o‘zining tarixiy an`analariga ega. Bu klubning taprbiyalanuvchilari o‘z vaqtida jahon futboli yulduzlari sirasidan joy olgan. Murabbiylar Ueynning ana shu an`anani davom ettirishiga ishonch bildira boshladi. Ueyn tengdoshlari orasida shunday mo‘`jizalar ko‘rsata boshladiki, bunday ishlar katta futbolchilarning ham qo‘lidan kelishi mushkul edi. Shu tariqa, qahramonimiz 14 yoshida «Everton»ning asosiy jamoasidan o‘rin oldi. Sababi, «Everton»da vundyerkind voyaga yetayotganidan klubning azaliy raqibi sanalgan «Liverpul» ham is oli qrolgan va futbolchini qo‘lga kiritish harakatini boshlab yuborgan edi.
16 yoshidan boshlab Ueyn «Everton»ning asosiy tarkibida tusha boshladi. Bu 2002 yilning kuziga to‘g‘ri kyeladi. Tyez orada, ya`ni oktyabr oyida Ueyn Runi nomi Angliyadagi sport nashrlarining birinchi sahifasida paydo bo‘ladi. Tinib-tinchimas bolakay «Arsyenal» darvozasini naqd yigirma metrdan zabt etib, barchani lol qoldirdi. Ushbu gol «Arsyenal»ning o‘ttiz o‘yinlik mag‘lubiyatsiz seriyasiga chek qo‘ydi. Eng qizig‘i, o‘yin qahramoni bir kundan so‘ng o‘rtoqlari bilan shahar bo‘ylab vyelosipyed uchirib yurar edi. 2003 yilga klub u bilan profyessional shartnoma imzoladi. Ueyning maoshi haftasiga 80 fundan 13 ming funtgacha ko‘tarildi. Darvoqye, uzoq masofadan to‘p kiritish Ueyn uchun cho‘t emasdi. U 2002 yili Angliya yoshlar Kubogi finalida «Tottyenxyem» darvozasini o‘ttiz metrdan turib ishg‘ol qilgan edi. Ushbu kubok Ueyn Runi «Everton» tarkibida erishgan yagona mukofot bo‘lib qoldi.
-
Yevro — 2004: Yosh Pyelye kashf etildi
O‘tgan yilning yozida Portugaliya maydonlarida o‘tkazilgan Yevropa chyempionati Ueyn Runi hayotida katta iz qoldirdi. U qandaydir o‘n bir kun ichida dunyo taniydigan futbolchiga aylandi. Jahon ommaviy axborot vositalari unga nisbatan «yosh Pyelye» degan iboralarni uyalmasdan ishlata boshladi.
Qahramonimiz terma jamoa borasida ham rekord o‘rnatganlardan sanaladi. U hozircha Angliya terma jamoasi tarkibida maydonga tushgan va gol kiritgan eng yosh futbolchi bo‘lib turibdi. U 2003 yilning fevralida Avstraliya terma jamoasiga qarshi o‘tkazilgan o‘yinda zahiradan maydonga tushgan. Ilk golini esa 2003 yilning sentyabrida Makedoniya terma jamoasi darvozasiga kiritgan.
Umuman olganda, Ueyning shiddati atrofdagilarni hayratga solardi. U hatto mas`uliyatli o‘yinlar oldidan ham hayajonga tushmaydi. Yevropa chyempionati saralash turniridan o‘rin olgan Turkiyaga qarshi bahs oldidan uning sovuqqonligini ko‘rgan terma jamoa bosh murabbiyi S.G. Eriksson hayratdan yoqa ushlagan edi. Chunki u quvonchili xabar yosh futbolchiga aks ta`sir etishidan cho‘chigan edi-da.
Ueyn Runi nomi Yevropa chyempionatlari tarixida ham muhrlangan. U qit`a chempionatlari tarixida gol kiritgan eng yosh futbolchi. Raqiblar darvozasini zabt etganda, Ueyn hali o‘n sakkizga ham to‘lmagan edi.
Xullas, Yevro — 2004 uning hayotida burilish onlarini boshlab berdi. Tez orada jahonning taniqli klublari uni o‘z safida ko‘rish istagida savdolarni boshlab yuborishdi. Futbolchining o‘zi esa «Manchester Yunayted»ni tanladi.
-
MY bilan olg‘a
Ueyn bu yerda ham barchani ajablantirishni boshlab yubordi. Klub tarkibidagi Chyempionlar ligasining debyut uchrashuvida Turkiyaning «Beshiktosh» jamoasi darvozasiga uchta to‘p yo‘lladi. Hali hech bir futbolchi Chyempionlar ligasiga bunchalik shiddat bilan kirib kelmagan edi.
Uning klubni o‘zgartirishiga bir qancha asosli sabablar bor. «Everton» har qancha kuchli klub bo‘lmasin, uning tarkibida Angliya chyempioni bo‘lish mushkul ish. Ana shu jihatni yosh futbolchi o‘ziga xos bo‘lgan aql bilan to‘g‘ri chamalay bildi.
Bugun Ueyn Runi «Manchester Yunaytyed»ning asosiy o‘yinchilaridan biri. MYni ham, Angliya termasini ham usiz tasavvur qilib bo‘lmaydi. To‘g‘ri, hali Ueyn Angliya chempioni bo‘lishdek orzusiga erishgani yo‘q. Biroq 2004-2005 yilgi mavsum yakuniga ko‘ra, u Angliyaning eng yaxshi yosh futbolchisi, deb tan olindi.
Ueynning oldida hali ko‘plab musobaqalar, o‘yinlar turibdi. Agar unga jarohatlar xalaqit bermasa, u yirik turnirlarning medallar shodasini bo‘yniga taqishi hech gam emas.
-
RIVALDO: OQ-QORA QISMAT
25.01.2007 18:24
...1989 yil 6 yanvarda ro‘y bergan hodisa hamma narsani ostin-ustun qilib yubordi. Shu kuni uning otasi bir necha oydan buyon berilmayotgan maoshini olib, uyiÂga oshiqayotganda, avtobus tagida qolib ketdi. Rivaldo esa 6 yanvar kuni ertalab shtab o‘smirlar terma jamoasi tarkibiga olinmasligini eshitib, otasiga endi nima deyishi haqida o‘ylardi. Uyiga kelgandan keyin esa...
Marvaridlar o‘lkasi
Braziliya — o‘zining go‘zal tabiati, shaharlari, plyajlari, teleseriallari bilan tanilgan mamlakat. Ammo dunyo Janubiy Amerikadagi ushbu ulkan davlatni uning futbol va futbolchilari orqali ko‘proq tanigan va tan olgan. Amazonka daryosi o‘z tomirlarini yoygan dalalarda, puma yirtqichi chorvaga oralagan yaylovlarda, Atlantika okeani sohilini yuvgan oltin qumlarda o‘sib-ulg‘aygan minglab charm to‘p ustalari ana shu qum zarralari singari Yer yuzasining turli burchaklariga sochilib ketishadi. Taqdir shamoli ularni shu ko‘yga soladi. Sabr-bardosh g‘alviridan o‘ta olganlarigina yo‘lida davom etadilar. Braziliyada bu qadriyatga aylangan. Vaqti kelib ana shu qumlarning orasida, tub-tubida yashirinib yotgan marvaridlarni ham shabboda yuzaga chiqaradiki, ulardan taralgan yorqin nur nafaqat ko‘zni qamashtiradi, balki qalbga hayajon baxsh etadi. Uni uchirib ketishga shamolning qurbi yetmaydi, chunki bu kabi marvaridlarda salmoq va baho bo‘ladi, shuning uchun ularni qidiradilar, topganlar quvonadi, topmaganlar xo‘rsinadi, qo‘lga kiritganlar xursandligidan do‘ppisini osmonga uloqtiradi, uni bir marta bo‘lsa ham o‘z ko‘zi bilan ko‘rmaganlar — ushlay olmaganlar armonda qoladi.
Yulduz darajasiga ko‘tarilish uchun tinimsiz harakatlarning o‘zi kam, uning uchun tug‘ma iqtidorni omad va baxt bilan uyg‘unlashtira olish kerak. Aslida yulduz bo‘lish uchun maxsus retsept yo‘q. Rivaldo bilan suhbatlashgan inson shunga ishonch hosil qilgan holda, barcha qonuniyatlar mashÂhurlardan keyin paydo bo‘lganiga amin bo‘lishadi. Undan gap olishning o‘zi qiyin, yetti o‘lchab so‘ng so‘zlaydigan qahramonimizning portugal tili bilan ispanchani aralashtirib gapirishi suhbatdoshni noqulay ahvolga solib qo‘yadi. Shunda futbolchining o‘zi hamma yaxshi ko‘radigan mavzuga murojaat etadi: "œMening xotiram hali yaxshi ishlaydi. 10—15 yil oldin meni hech kim o‘z jamoasida ko‘rishni istamas, meni go‘yo hamma tark etgandi. O‘z-o‘zimga do‘st, o‘z-o‘zimga dushman edim o‘shanda. Hatto Pernambuku shtatining Resifi shahri o‘smirlar jamoasida to‘p surgan paytlarimda ham muxlislar meni "œmaymoq o‘rdak" deb haqorat qilishdan charchashmasdi". Shunday qilib, Rivaldo Yevropaga yo‘l olguncha ko‘p sargardon bo‘lgandi.
-
Shirin-achchiq bolalik
Rivaldoning g‘amgin bug‘doy rang yuzida hamon unga qiyinchiliklarni yengishni o‘rgatgan hayotni sevuvchi bir beg‘ubor bolakay yashaydi. Bolaligida uning kelajagi yo‘q ekanini ko‘p ta’kidlashgan, murabbiy va boshqaruvchilar ham Rivaldoning o‘yinlariga qiziqish bilan qarashmagan. Uning chin do‘sti, istiqboli haqida qayg‘urgan yagona inson otasi edi. Resifi hokimining kotibi, tug‘ilishidan to vafotigacha futbol bilan yashagan Romildo Vitor Gomesh Ferreyra uch o‘g‘liga qofiyadosh qilib Rikardo, Rinaldo va Rivaldo deb ism qo‘ydi. Kenjatoy 1972 yil 19 aprel kuni dunyoga kelgandi. Ota farzandlarining har uchalasi ham futbolchi bo‘lishini istagan edi. Orzuni amalga oshirishga faqatgina uchinchi o‘g‘il bel bog‘ladi. Eng nimjon, kasalmand, g‘amgin Rivaldo qaerga bormasin otasi olib bergan to‘p uning sirdoshi va ovunchog‘i edi. "œOtam meni nima uchundir juda yaxshi o‘ynaydi, deb hisoblardi, —deya jilmayib eslaydi u. — Aslida jamoadagi hamma bola deyarli mendan yaxshi o‘ynardi. O‘n yoshimda otam menga oilamiz bilan muxlislik qiladigan shtatning "œSanta Krus" klubi maykasini sovg‘a qildi, yana butsi ham. O‘shanda quvonchdan o‘zimni qo‘yarga joy topolmagandim".
1989 yil 6 yanvarda ro‘y bergan hodisa hamma narsani ostin-ustun qilib yubordi. Shu kuni uning otasi bir necha oydan buyon berilmayotgan maoshini olib, uyiÂga oshiqayotganda, avtobus tagida qolib ketdi. Rivaldo esa 6 yanvar kuni ertalab shtab o‘smirlar terma jamoasi tarkibiga olinmasligini eshitib, otasiga endi nima deyishi haqida o‘ylardi. Uyiga kelgandan keyin esa...
Dafn etish marosimidan so‘ng, ko‘zlarida yosh qolmagan kenja o‘g‘il futbolni butunlay tark etishga chog‘landi. Ona o‘g‘lini bag‘riga bosib, odatiy mashg‘uloti bilan birga qolishga ko‘ndirdi. Shundan so‘ng, u volidasini rozi qilish uchun o‘zi istiqomat qiladigan Xardim Paulist qo‘rg‘onidagi juda ham kuchsiz jamoa "œBaia" tarkibiga olishlarini so‘radi. 19 yoshida maktabni bitirib, "œBaia"da to‘p tepib yurgan o‘smirni Braziliyaning ikkinchi divizionida ishtirok etayotgan "œSanta Krus" klubi nima uchundir o‘z tarkibiga chaqirib qoldi. U yerda ham Rivi bergan so‘zining ustidan chiqish uchun haqorat va dashnomlarga chidadi. "œHar doimgidek bolalar mendan hamma tomonlama kuchli edi", — deydi u keyinchalik. Rivaldoni 1992 yili "œSanta Krus"dan unchalik ham tanilmagan "œMoji-Mirim" klubi deyarli tekinga sotib oldi. Unga yangi joyda choy pulidan boshqa hech narsa berishmadi. Hujumchi 27 o‘yinda bor-yo‘g‘i 9 ta gol urdi. Shuning uchun yangi naynov o‘yinchini gimnastika zaliga jo‘natishdi
-
Ota ishonchi va ona duosi bag‘ishlagan kuch
Sport majmuasi uni butunlay o‘zgartirib yubordi.
Uni zaldan olib chiqishning o‘zi mushkul vazifaga aylandi, Rivi muskullarini chiniqtirishda madori quriguncha davom etdi. Bolalikning quvonchli va alamli xotiralari, otasining so‘nggi so‘zlari, onasining duolari Rivaldoga madad berdi. QisÂqa vaqt ichida mashqlar samara bera boshladi. O‘yinning chiroyi ochildi, ketma-ket gollar kiritila boshlandi. Mashhur klub "œKorintians" rahbariyati vaqtinchalik tavakkalga qo‘l urmaslik uchun, uni 1993 yilda 250 ming dollar evaziga ijaraga olib turdi. Kunlar o‘tib kuchli, samarali va mohir o‘yinchiga aylana boshlagan Rivini yangi klubda yana yarim yilga qolishga ko‘ndirishdi. U 41 marta maydonga tushib 17 bor raqiblarini "œxafa qildi". Baxti chopib, milliy terma jamoaga ko‘rikka taklif qilindi. Rivaldoning oldingi klubi mutasaddilari ishonch bilan shunday deyishdi: "œRivaldo kerak bo‘lsa, avval 4 million to‘lab qo‘ying". "œKorintians", tabiiyki, taklifni rad etdi. Odatdagidek sahnaga chiqqan uning asosiy raqobatchisi "œPalmeyras" uzoq tortishuvlardan so‘ng Rivaldoni 2,4 million dollar evaziga o‘z safiga qo‘shib oldi. O‘shanda Rivaldoning sevinchi yuragiga sig‘may: "œBu "œBarsa" Figuni qo‘lga kiritish uchun sarflagan puldan ko‘proq ma’noga ega!" degandi. Mazkur so‘zlar bolalikning achchiq xotiralari sari eltguvchi jarohatlarga sal bo‘lsa-da malham bo‘ldi, yurakdagi g‘uborlar tarqadi.
1994—1996 yilgi mavsumlarda 104 o‘yinda 53 ta gol urib, mamlakat birinchiligida klubining eng yuqori o‘rinni olishiga ulkan hissa qo‘shgan bo‘lsa-da, 1994 yilda AQShda o‘tkazilgan navbatdagi jahon chempionatiga jalb etilgan tarkibda nima uchundir uning ismi yo‘q edi.
-
Rivaldo — Pele"
1996 yilda u Braziliyaning eng yaxshi o‘yinchisi deb topildi. Futbolchining mashhurligi va mahorati yevropalik selektsionerlarning boshini aylantirib qo‘ydi. "œKavasaki"dek kompaniya homiylik qilgan "œParma" Rivini o‘ziniki qilib olishga shoshildi, italiyaliklarning bu boradagi asosiy raqibi La-Korunyaning "œDeportivo"si edi. Rivaldo ham turmush o‘rtog‘i bilan nafaqat Ronaldo, Romario, Bebeto kabi yulduz o‘yinchilar, balki oddiy va o‘rtamiyona futbolchilar to‘p surayotgan ko‘hna qit’aga yo‘l olish haqida orzulardi. Faqat u, onasi aytganidek, o‘z vaqtini kutdi. QisÂqa vaqt o‘tib, Atlanta shahri yozgi olimpiada o‘yinlariga mezbonlik qildi. Bosh murabbiy Mario Zagalo terma jamoaga Romarioni olmay, uning o‘rniga Rivaldoni taklif etdi. Muxlislarning bu harakatdan qoniqmaganini eshitgan Zagalo shunday degandi: "œRivaldo — Pele. Kim buni ko‘rmayotgan ekan, demak, uning ko‘zlari ojiz". Murabbiyning mazkur xatti-harakati Rivaldoning ahvoliga maymunlar yig‘lashiga sabab bo‘ldi. Yarim finalga chiqqan "œsariq devlar" nigeriyaliklarga Rivaldoning xatosi tufayli imkoniyatni boy berdi. Gazetalar va televidenie unga tanqid va malomat toshlarini yog‘dirishdi. Xardim Paulistda esa bechora ona va qarindoshlar bir necha kun haqoratlarni eshitmaslik uchun eshikdan tashqariga chiqishmadi. Braziliyada mana shunaqa. Xullas, kenjatoy ketishning eng qulay imkoniyati paydo bo‘lganini sezib, undan foydalandi. Bebetoning taklifiga ko‘ra, Rivaldo 1996 yilda Ispaniyaning "œDeportivo"sini tanladi. Bir yilda 41 matchda ishtirok etib, 21 gol kiritdi. DastÂlabki mavsumdagi omadsizlikka qaramasdan, u o‘zining juda ham baxtli ekanini yashirmadi. Klub rahbariyati bilan aloqalar boshqalardan farqÂli o‘laroq ijobiy edi. "œBarselona"ga uni 16,5 million funt-sterling evaziga yulduz sifatida taklif etishdi.
-
Qoyaning qulashi
Ayni cho‘qqidan qulash ham aynan shu yilga to‘g‘ri keldi.
Zamon va makon odam ongu shuurida turli o‘zgartirishlar qilishi tabiiy. Rivaldo ham Yevropaga kelib ayyorlik, aktyorlikni o‘rgandi va bu keyinchalik uning parvozi nihoyasini tezlashtirib yubordi. 2002 yilda Yaponiya va Janubiy Koreya maydonlarida o‘tkazilgan jahon chempionatida Braziliyaning Turkiyaga qarshi o‘tkazgan matchi bu borada kulminatsiya bo‘ldi. Uchrashuvning so‘nggi daqiqalarida turk himoyachisi Hoqon Unsalning burchak sari tepib yuborgan to‘pi Rivaldoning soniga tekkan bir paytda, u qo‘llari bilan yuzini changallagancha, chim ustiga yiqilgan va bu keyinchalik ko‘p munozaralarga sabab bo‘lgandi. Videotasvirlar qayta ko‘rib chiqilgach, Rivaldoga ayyorligi uchun FIFA intizom qo‘mitasi 10 ming shveytsariya franki (6900 dollar) miqdorida jarima soldi. Munosabatlar ham asosan qahramonimizning zarariga ishladi. Ispan futbolchisi Ivan Elgera o‘sha paytda Rivaldoning bu qilig‘ini kechirib bo‘lmasligini aytgan, germaniyalik afsonaviy charm to‘p ustasi Frants Bekkenbauer esa futbol olamiga bunday sahnaviy ko‘rinishlar yarashmasligini ta’kidlagandi. Muxlislar afsusda edilar. Shundan so‘ng Rivaldodan omad yuz o‘girdi, deyish mumkin. Avvaliga Kataloniyani tark etib, Milanga yo‘l oldi. Keyin terma jamoa libosida 74 marta maydonga tushib, 34 ta gol kiritgan Rivi "œsariq devlar" tarkibidagi o‘rnini yo‘qotdi. Italiyaning "œMilan" jamoasi tarkibida zahirada o‘tiraverib charchadi, lekin Yevropa chempionlar ligasi g‘olibi bo‘ldi. Apennindan Vataniga qaytib, Bela Gorizontening "œKruzeyro"si safiga kelib qo‘shildi — 11 o‘yin, 2 gol. 2004 yilda yana ko‘hna qit’aga qaytib, Yunonistonning "œOlimpiakos" klubi a’zosiga aylandi va uni grek fanatlari favqulodda xursandchilik bilan kutib olishdi. Bu yerda u 2006 yil nihoyasigacha 46 o‘yinda raqiblar darvozasini 26 marta ishg‘ol qilishga erishdi.
-
Zargar-futbolchi
Braziliyaning bir karra (1994 yil), Ispaniyaning ikki karra (1998 va 1999 yil), Gretsiyaning ikki karra chempioni (2005 va 2006 yil) va ikki karra mahalliy kubok egasi (2005 va 2006 yil), Italiyaning bir karra kubok sohibi (2003 yil), JCh—2002 va YeChL—2003ning oltin medallari ko‘ksida porlagan, shuningdek, terma jamoa tarkibida Amerika kubogini baland ko‘targan Rivaldoning muvafaqqiyat va omadsizliklari faqat shulardangina iborat emas. Sababi — Pele tomonidan dunyoning eng mashhur 125 futbolchisi safiga qo‘shilgan Rivaldo hali-hanuz charm to‘p bilan zargarona muomalada, demakki, futbol afsonalaridan biri hali ham yashil maydon, ishqiboz bilan hamnafas. Shuning uchun ham uni muxlislar oqu qorasi, fazilati va kamchiligi bilan yaxshi ko‘rishadi.
-
BEKXEM YEVROPADA QOLMAYDI
25.01.2007 17:41
Angliya futbol terma jamoasining sobiq sardori Devid Bekxem "œReyters"ga bergan intervyusida keyingi mavsumdan boshlab o‘z faoliyatini AQSh chempionati vakili "œLos-Anjeles Galaksi" jaÂmoasida davom ettirishini bildirib o‘tdi.
"œYaqinda "œReal" rahbariyati menga klub bilan tuzgan shartnomamni uzaytirishini taklif qildi. Mazkur taklifni oilam va advokat bilan maslahatlashgandan so‘ng, yevroklublarda to‘p surmaslikka qaror qildim. Bundan "œqirollik jamoasi" ham mustasno emas. 2007 yil avgustidan boshlab "œLos-Anjeles Galaksi" bilan tuzajak 5 yillik shartnoma kuchga kiradi", — deydi u.
"œBlumberg" AAning ta’kidlashicha, okean orti futbol ligasining eng mashhur futbolchisi bo‘lishi kutilayotgan Bekxem besh yil mobaynida 200 mln. dollar ishlash imkoniga ega bo‘ladi.
Esingizda bo‘lsa, 31 yoshli ingliz pleymekeri Fabio Kapello Madridga kelgach, asosiy tarkibdagi o‘rnini yo‘qotgan edi.
-
REKORDGA OZ QOLDI
25.12.2006 17:57 / 99 marta o`qilgan
«Dinamo» (Kiev) safida muvaffaqiyatli o‘yinlar namoyish etib kelayotgan hamyurtimiz Maksim Shatskix yaqinda urgan goli bilan klub doirasidagi rekord bilan tenglashdi. Gap shundaki, M.Shatskix Ukraina kubogining 1/4 final bahsida «Dnepr» darvozasini ishg‘ol etib, kubok o‘yinlaridagi gollari sonini 19 taga yetkazib, «Dinamo»ning Ukraina kubogi bahslarida eng ko‘p gol urgan o‘yinchisi Rebrov bilan tenglashib oldi.
to`liq
-
SPORT SAHNASIDA
14.12.2006 16:54
SHEVCHENKONI TEKINGA BERISHMOQCHI
Italiyaning "œMilan" klubi sobiq o‘yinchisi, ukrainalik forvard Andrey Shevchenkoni "œChelsi"dan tekinga ijaraga olishni mo‘ljallayapti. Milan shahrining futbol jamoasi prezidenti Silvio Berluskoni ham sevimli o‘yinchisini bir yil davomida "œSan-Siro"da ko‘rishi mumkinligidan baxtiyor ekanligini yashirmadi.
Bunday gap-so‘zlar "œaristokratlar"ning bosh murabbiysi Joze Mourinoning Andreyning o‘yinlaridan qoniqmayotganini aytgandan so‘ng paydo bo‘lgandi.
Agar Sheva Apenninga yo‘l olsa, faqat "œA" seriyada ishtirok etishiga to‘g‘ri keladi, chunki u Yevropa Chempionlar ligasi doirasidagi o‘yinlarda "œChelsi" tarkibida to‘p surib ulgurgan, deb yozadi "œGazzetta dello Sport".
37 YILLIK TANAFFUS
Shvetsiya Sport qo‘mitasi boks janglarini mamlakat hududida o‘tkazmaslik to‘g‘risida 1970 yilda qabul qilingan qonunga o‘zgartirish kiritdi. Endi 2007 yil 1 yanvardan boshlab Skandinaviyaning mazkur davlatida olti raundli janglarni tashkil etishga ruxsat beriladi va muxlis shvedlar boksning yurtga qaytishini bayram qilib nishonlashga ham ulgurishdi.
Dastlabki jang yangi yilning birinchi oyida Geteborg shahrida WBO yo‘nalishining sobiq chempioni Arman Krajnk va Asao Sandell o‘rtasida o‘tkaziladi.
Futbolchi O‘yin vaQtida vafot etdi
"œMatonense"(San-Paulu shtatining 4-divizion vakili) klubi a’zosi braziliyalik Aleks Sandro de Sauza Perera o‘rtoqlik uchrashuvlarining birida maydonda yurak xuruji tufayli vafot etdi. Qolgan ishtirokchilar Sauzaga birinchi yordamni ko‘rsatdilar, ammo barcha harakatlar muvaffaqiyatsiz yakunlandi.
Voqea yakshanba kuni Rio de Janeyrodan 600 km. uzoqlikdagi Avare shaharchasida yuz berdi. Bemorni mahalliy shifoxonalardan biriga olib borishning foydasi bo‘lmadi. AP ma’lumotiga qaraganda, Aleks ilgari havaskor komanda tarkibida to‘p surgan ekan.
Endi braziliyalik futbolchilar hayotida avval ham sodir bo‘lgan noxush voqealarga bir nazar solsak.
2004 yil oliy liga jamoasi "San Kaetano" himoyachisi Serjino ham o‘yin vaqtida olamdan o‘tgan. Yil oxirlariga kelib "Botafoko" himoyachisi Maks mashg‘ulot vaqtida hayotdan ko‘z yumgan edi. 2005 yili shifokorlar "Goyassa" forvardi Gabrisio Karvaloning hayotini asrab qolish maqsadida uning ikki yil futbol bilan shug‘ullanishini ta’qiqlab qo‘ydilar.
-
DIDAGA NIMA BO‘LDI?
14.12.2006 16:38
Italiyaning «Milan» jamoasi asosiy darvozaboni Dida ikki oyga safdan chiqdi. Bu xabar payshanba kuni braziliyalik golkiperning tibbiy ko‘rikdan o‘tganidan so‘ng ayon bo‘ldi. Tibbiy ko‘rik uning chap tizzasi shikastlanganini ko‘rsatdi.
Darvozabon bu jarohatni chempionlar ligasi doirasida Gretsiyaning AYeK jamoasiga qarshi o‘yinda orttirib oldi. Bu o‘yinda italiyaliklar kichik hisobda imkoniyatni boy berishdi. Shifokorlar Didaning sog‘ayish jarayoni 2-3 oygacha cho‘zilishi mumkinligini aytib o‘tishdi. Hozircha «Milan» darvozasini avstraliyalik Jelko Kalach qo‘riqlaydi.
-
GLEB YANA TENGSIZ
14.12.2006 16:39
UEFAning xabar berishicha, Belarus terma jamoasi va Angliyaning «Arsenal» jamoasi yarim himoyachisi Aleksandr Gleb Belarusning «Pressbol» sport nashri o‘tkazadigan an’anaviy so‘rovnomada mamlakatning tengsiz futbolchisi sifatida tan olindi. Bu Glebning so‘nggi 5 yildagi 4-muvaffaqiyati. So‘roqda Aleksandr Gleb 711 ball bilan 1-o‘rinni band etdi.
Bundan oldin Belarus futboli tarixida faqat bir sportchigagina Gleb singari tez vaqtda muvaffaqiyat qozonish nasib etgan. Sergey Gatsmonov 1983-85-87-89-yillarda tanho peshqadam bo‘lgan. 2006 yilgi so‘rovda Dnepropetrovskning «Dnepr» va milliy terma jamoa forvardi Sergey Kornilenko 422 ball bilan 2-bo‘ldi. 3-o‘rin sohibi esa, «Tom» vakili Aleksandr Kulchiy (200 ball) bo‘ldi. So‘rovda milliy va yoshlar terma jamoalari, oliy liga klublari murabbiylari hamda jamoa sardorlari, hakamlar, futbol mutaxassislari va jurnalistlardan tashqari 311 nafar ishqibozlar ham qatnashishdi.
-
sport yangiliklari
21.09.2006 18:10
BIR TURDA IKKI SUPERO‘YIN
O‘tgan hafta dam olish kuni Angliya premer ligasining navbatdagi turida to‘rt gigant jamoa o‘zaro to‘qnash keldi — "œChelsi" "œStemford Brij" o‘yingohida "œLiverpul"ni qabul qilgan bo‘lsa, "œManchester Yunayted" "œOld-Trafford" stadionida "œArsenal"ni mehmon qildi. Har ikki matchda umumiy hisob durangni keltirib chiqardi — mezbonlar — mehmonlar — 1:1.
Sababi Joze Mourino shogirdlari Petr Chexning mahorati va Kot d’ivuarlik hujumchi Dide Drogbaning 42-daqiqada kiritgan yagona goli evaziga Rafael Benites murabbiylik qilayotgan jamoadan ustun kelishdi. Yana shuni ta’kidlab o‘tish kerakki, "œaristokratlar"ning nemis legioneri Ballak 51-daqiqada raqib o‘yinchisi Muhammad Sissokoga ishlatgan qo‘polligi tufayli qizil kartochka olib, maydonni erta tark etdi. Ikkinchi match ham shiddat va chiroy borasida birinchisidan qolishmadi. Farqli tomoni — unda mehmonlar g‘alaba qozonishdi. 5-turgacha ochko yo‘qotmay kelayotgan "œManchester Yunayted" bu safar "œArsenal"ni yenga olmadi. Uchrashuv taqdiri so‘nggi dekadada hal qilindi. 85 daqiqa mobaynida gol urishga intilgan togolik futbolchi Adebayor, nihoyat, o‘z niyatiga yetdi. Uning birgina zarbasi "œkanonirlar"ga qimmatli ochkolarni keltirdi. Ayni paytda Angliya premer ligasida "œPortsmut" klubi karvonboshilik qilmoqda.
-
11-OKTYABRNI KUTAMIZ
11.09.2006 18:09 / 99 marta o`qilgan
"œOsiyo — 2007" va "œYevro — 2008" uchun saralash bosÂqichining navbatdagi turidagi Frantsiya — Italiya supermatchi ("œV" guruhi), shubhasiz, eng ko‘p muxlislarning qiziqishiga sabab bo‘ldi. Mezbonlar o‘yingohi — "œStad de Frans" da shu kuni anshlag kuzatildi. Futbol arenasiga tashrif buyurgan 78800 nafar tomoshabin juda chiroyli o‘yinning guvohiga aylanishdi. Ikki oy oldingi 18-jahon chempionati finalida barchaning diqqatini o‘ziga qaratgan mazkur ikki raqibning yevrochempionat kvalifikatsiya bosqichida bir guruhdan joy olishgani kelajakdagi o‘yinlarni intiqlik bilan kutishga undagandi. Mana o‘shalarning dastlabkisi nihoyasiga yetdi. Unda frantsuzlar 3:1 hisobida g‘alaba qozonishib, apenninlik charm to‘p ustalaridan o‘ziga xos revansh olishdi. Sidney Govuning 2 va 55-daqiqalardagi dubli hamda Anrining 18-daqiqadagi goliga "œko‘k gvardiyachilar"dan Jilardino 20-daqiqada bir marta javob qaytara oldi. Qolgan uchrashuvlarda quyidagi natijalar qayd etildi:
to`liq
-
Birinchi g‘alaba hibs bilan
22.08.2006 15:40
«Barselona»ning 10 nafar muxlisi o‘z komandalarining birinchi g‘alabasini qamoqxonada nishonlaydigan bo‘ldilar. Ispaniya superkubogining birinchi matchida «Barselona» «Espanol» bilan uchrashdi va 1:0 hisobida g‘alaba qozondi.
Bu yutuqni Barsaning muxlislari «Espanol» ishqibozlarini toshbo‘ron qilish bilan qutladilar. Natijada to‘rt kishi yengil jarohat oldi.
Ikkala futbol klublari ham Kataloniyaning vakillari hisoblanishadi. Biroq «Espanol»dan Âfarqli o‘laroq, «Barselona» jangari ayirmachilik xarakterdagi muxlislari bilan ajralib turadi.
Javob uchrashuvi kelgusi yakshanbada Kataloniyaning «Kamp Nou» stadionida o‘tkazilishi rejalashtirilgan.
-
Mavsum oxirigacha Ouensiz
22.08.2006 15:36
Angliya terma jamoasi forvardi Maykl Ouen jahon chempionati vaqtida olgan kuchli jarohati tufayli 2006-2007 yilgi uchrashuvlarda qatnasha olmaydigan ko‘rinadi.
Bu haqda Nyukasl bosh murabbiysi Glenn Reder ma’lum qildi.
Reder o‘yinchining qancha muddat maydondan tashqarida o‘tirishini aniq aytmadi: «Bu mavsumda Ouenning o‘ynay olishiga ko‘zim yetmayapti, — dedi u VVS kanaliga bergan intervyusida. —U eng yaxshi vrachlar nazorati ostida davolanadi».
Ouen 20 iyunda Angliya — Shvetsiya(2-2) uchrashuvi vaqtida o‘ng tizzasidan jarohat olgan edi. O‘yinchi oyog‘idagi birinchi operatsiya iyul oyida o‘tkazilgandi. Biroq jarrohlar tizza yorig‘idagi qoldiqlar to‘laligicha tozalanmaganini bildirgan. Ikkinchi operatsiya sentyabrda o‘tkazilishi rejalashtirilgan. O‘yinchining qaysi mavsumda maydonga tushishi ham aynan bo‘lajak jarrohlik amaliyotining natijalariga bog‘liq bo‘ladi. Biroq hozirdanoq davolash jarayoni yarim yildan kam bo‘lmasligi ma’lum bo‘ldi.
-
NAVBATDAGI YO‘QOTISH
08.08.2006 15:56
Italiyaning mashhur klublaridan biri "œYuventus" Ânavbatdagi a’zosini yo‘qotdi. Frantsiyalik mashhur yarim himoyachi Patrik Vieyra kuni kecha Milan shahrining "œInter" jamoasi bilan 9,5 mln. yevrolik shartnomani imzoladi. Esingizda bo‘lsa, u "œkeksa sinoralar" tarkibiga o‘tgan yili Londonning "œArsenal"idan taxminan 20 mln. yevro evaziga o‘tgandi. Turinliklar safini shu kungacha Fabio Kannavaro va Emerson ("œReal"), Lilian Tyuram va Janluka Zambrotta ("œBarselona") tark etishdi. Italiya OAV esa darvozabon Janluidji Buffon va shveÂtsiyalik hujumchi Zlatan Ibragimovich yaqin orada "œMilan" jamoasiga qo‘shilishlari haqida yozmoqda.
-
Hammasi futbol haqida
08.08.2006 15:21
Dunyoda futbol o‘yinlarida ehtirosga beriluvchi muxlislarning yurak xurujidan o‘limi 220 holatda kuzatilgan. Germaniyalik olimlarning fikricha, butun dunyoda (televizor orqali kuzatish ham hisobga olinganda) futbol bahslarini tomosha qilish chog‘ida 20 yil ichida kamida 40 ming kishi olamdan o‘tgan. Bularning ko‘pchiligi yurak ko‘tara olmasligidan albatta.
* * *
Angliyada qishki futbol mavsumida o‘yinlarga ham, hakamlarga ham ancha qiyin bo‘ladi. Nimaga deganda, maydonlar qalin tuman bilan qoplangani tufayli, uchrashuvni kuzatish qiyin kechadi. Ana shunday hodisa yuz bergan uchrashuvlardan birida qiziq holat kuzatilgan. Bu bahs 3:3 hisobida yakunlangan edi. Biroq bir jamoa hujumchisi Djord Odts «Uchrashuvda beshta gol urganimni aniq bilaman, lekin qaysi darvozaga ekanini bilmayman», deya javob beradi.
O‘yin yakunlanganligi haqidagi hushtakdan so‘ng hakamlar ham har bir jamoa tarkibida 18 tadan o‘yinchi to‘p surganini bilishgan.
* * *
Bu o‘ziga xos rekord sohibi 60-yillarda Italiyaning «Breshia» jamoasida to‘p surgan himoyachi Matstsiadir. U o‘z klubining «Montava» jamoasi bilan o‘tkazayotgan o‘yinning 38-soniyasida o‘z darvozasiga to‘p kiritib, eng tez avtogol muallifi nomiga sazovor bo‘lgan.
* * *
O‘tgan asrning 70-yillari oxirida Meksikaning ikki jamoasi o‘rtasidagi uchrashuvda hakam Gonsales tomonidan o‘yinchilarga 26 ta qizil kartochka ko‘rsatilgan. Dastlab qo‘pollik uchun bir qancha o‘yinchi maydondan chetlatiladi. Ikkinchi bo‘limda esa tomonlar o‘rtasida mushtlashuv yuz beradi va hakam ularga ham qizil kartochka ko‘rsatib, keyin jamoalar murabbiylari maydonga chiqib kelgani uchun ularni ham qizil kartochka bilan «siylagan».
* * *
Germaniya bundesligasida bir o‘yinda qo‘pollik uchun hakam 11 metrlik jarima to‘pi belgiladi. Aybdor jamoa o‘yinchilari hakam bilan bahslashayotgan bir paytda, u hech narsaga e’tibor bermayotgan edi, shunda himoyachilardan biri o‘z qarshiligini namoyish etish maqsadida 11 metrlik nuqtaga qo‘yilgan to‘pni o‘z darvozasi tomon zarb bilan tepdi va to‘p to‘g‘ri darvoza to‘ridan joy oldi. Jahli chiqqan hakam ham hech narsaga e’tibor bermay to‘g‘ri maydon markazini ko‘rsatdi.
-
Sport darvozasi
31.07.2006 17:01
RUD — UCHINCHI
Nihoyat, uzoq davom etgan jarayondan so‘ng "œManchester Yunayted"ning gollandiyalik hujumchisi Rud Van Nistelroy Ispaniyaning "œReal" klubi tarkibiga qo‘shildi. U bu yilgi mavsumda qirollik jamoasi safiga Fabio Kannavaro, Emersondan so‘ng qo‘shib olingan uchinchi o‘yinchiga aylandi. Shartnomani imzolash uchun xaridor 15 mln. yevroning bahridan o‘tdi. Uch yilga mo‘l tuzilgan hujjatga ko‘ra, Rud shu vaqt ichida 5 mln. yevro ishlab topadi. Kecha o‘tkazilgan tibbiy tekshiruvlardan so‘ng u yangi jamoadoshlari mashg‘ulot o‘tkazayotgan Avstriyaga jo‘nab ketdi.
-
"œFUTBOL KO‘RAYAPSANMI, ISHGA KELMASLIGING MUMKIN"
19.06.2006 20:30
Haqiqiy futbol ishqibozlarining ko‘nglini topib aytilgan sarlavhadagi so‘zlarning mualliflari okeanortida yashashadi. Aniqroq qilib aytganda, Meksikada. Yaqinda shu mamlakatdagi 240 mingdan ortiq ishchini o‘z qo‘l ostida birlashtirgan yig‘ish tsexlari assotsiatsiyasining rahbariyati buning uchun qaror ham qabul qildi. Tashkilot mutasaddilari endi sport, to‘g‘rirog‘i, Germaniyada shu kunlarda davom etayotgan futbol bo‘yicha jahon chempionati sababli ishga kela olmagan xodimlarga nisbatan hech qanday jazo chorasini qo‘llashmaydi. Endi ishchilar uylarida yoki boshqa biror joyda bemalol o‘tirib, sevimli jamoasiga muxlislik qilishlari mumkin, deya xabar beradi ITAR-TASS. Hujjatga ko‘ra, yig‘uvchilar faqatgina meksikalik futbolchilar rasmiy o‘yinlarda ishtirok etadigan kunlardagina ishga bormasliklari mumkinligi alohida ta’kidlab o‘tilgan.
Hatto ayni paytda korxonalarning o‘zidagi kafe va oshxonalarga katta ekranlar o‘rnatilgan, ishchi-fanatlar kiyinish xonalarida esa maxsus qurilmalar yordamida milliy terma jamoaning ramziy ranglari bilan yuzlarini bezashlari mumkin. Esingizda bo‘lsa, 11 iyun kuni "œkaktuslar yurti" vakillari eronlik raqiblarini 3:1 hisobida mag‘lub etishgandi. Bu esa, o‘z navbatida, tashkilot tomonidan yaratib berilgan imkoniyatdan foydalanayotganlarni xursand qilgani aniq. Buyuk Britaniya Qirollik pochtasi Angliya terma jamoasini futbol chempionati taxtiga chiqarish uchun tayyorgarligini allaqachon boshlab yubordi. Agar 9 iyul kuni Berlinda bo‘lib o‘tadigan finalda tumanli albion vakillari Sven-Yoran Eriksson boshchiligida g‘alabaga erishsa, ikki hafta o‘tib, ingliz futboli triumfini o‘zida aks ettirgan markalar iste’molga chiqariladi. Telegraph nashrida yozilishicha, ularda Angliya terma jamoasi futbolchilarining o‘yin paytidagi holatlari va jahon kubogini qabul qilib olish marosimidagi quvonchga to‘la chehralari ifodalanadi. Zamonaviy texnologiyalar pochta qog‘ozlarini katta tezlikda va ko‘p miqdorda chop etish imkonini beradi. Buyuk Britaniya pochta xizmati bunday tavakkalga birinchi marta qo‘l urayotgani yo‘q. 1978 yili chiqarilgan markalarga Shotlandiya terma jamoasi o‘yinchilarining fotosuratlari tushirilgan edi. Argentinada o‘tkazilgan futbol bo‘yicha jahon chempiontida shotlandiyalik futbolchilar jahon kubogini boshlari uzra baland ko‘tarishgan edi. Baxtga qarshi faqat
pochta markalarida. O‘shanda "œkatak yubkalilar" guruh bosqichidan u yoqqa o‘ta olishmagan edi. Natijada futbol markalarining narxi juda pastga tushib ketdi — ularni bor-yo‘g‘i 9 va 11 pensga xarid qilish mumkin edi. Uning ustiga yangi turdagi, ammo omad keltirmagan qog‘ozlarga kim ham alohida qiziqish va e’tibor bilan qarardi?
Bu safar ham pochtachilarning tavakkali nima bilan yakunlanishini vaqt ko‘rsatadi.
-
HAMMA O‘Z KUChIGA IShONGAN
FIFA bu yilgi mundialda doping mojarolari ro‘y bermasligini ishonch bilan ta’kidlagan edi. Hozircha ularning gapi to‘g‘ri chiqmoqda. Xususan, FIFA ning tibbiy qo‘mitasi raisi Irji Dvorjak 32 jamoaning to‘liq tarkibi doping nazoratidan o‘tkazilgani va 216 tahlildan birortasida ham qabul qilinishi ta’qiqlangan modda borligi qayd etilmagani haqida ma’lumot berdi. "œBundan keyin ham hech qanday qoidabuzarlik bo‘lmaydi, deyishga asoslarim bor, — deydi u FIFA ning Berlin shahrida tashkil etilgan navbatdagi matbuot anjumanida. — Ayni paytdagi natijalar odamni quvontiradi. Umid qilamanki, Germaniyada o‘tkazilayotgan futbol bo‘yicha dunyo birinchiligida doping bilan bog‘liq jiddiy muammolar yuzaga kelmaydi. Shuni ham unutmaslik lozimki, FIFA antidoping tizimini qulaylashtirish uchun test o‘tkazish strategiyasini yanada takomillashtirishda davom etadi".
Statistikaga murojaat etadigan bo‘lsak, 2005 yilning o‘zida FIFA global miqyosda 23842 ta doping-test o‘tkazgan va ulardan 78 tasi qoniqarsiz ko‘rinish olgan bo‘lsa, ulardan 9 holatda steroid qabul qilingani aniqlangan. Bu esa oldingi yilgi tekshiruv natijalari bir muncha yaxshi tomonga o‘zgarganini bildiradi.
-
Sukunatni buzgan hashtak va ertak
12.06.2006 17:50
Futbolchilar, murabbiylar, jurnalistlar, mutaxassislar, mutasaddilar, VIP-mehmonlar, ayniqsa, muxlislar, xullas, butun dunyo orziqib kutgan damlar yetib keldi. To‘rt yillik sukunatni Germaniya — Kosta Rika o‘yinini boshqargan hakamning hushtagi buzdi. Bu narsa jahon chempionati timsollari — Goleo va Pilleni ham quvontirdi. O‘ziga xos sarguzashtlarni boshdan kechirgan ikki qahramon ham endi boshÂqalar qatori maza qilib futbol tomosha qilishadi-da. Ularning tanishuv tarixini juda qiziq deyishadi. Bu so‘zlarga biz ham bir quloq tutib ko‘raylik-chi.
Goleo hamda Pille oldingi jahon chempionatlarining belgilaridan farqÂli o‘laroq, reklama uchun xizmat qilishdan tashÂqari o‘zlarining bosib o‘tgan ertaknamo hayot yo‘llariga ham ega. Har holda nemis ertaknavislari shunday yozishadi. Ularning hikoya qilishlaricha, shervachcha va koptok mazkur darajaga yetishishlari uchun ko‘p voqeliklarni boshdan kechirishgan. Ularning sarguzashtlarini ertaklarning odatiy kirish so‘zlari bilan boshlashga to‘g‘ri keladi.
Bir bor ekan, bir yo‘q ekan, Afrika degan tomonda Goleo ismli shervachcha o‘z oilasi bilan baxtli hayot kechirar ekan. 1985 yil 5 iyunda tug‘ilgan hayvonlarning bo‘lajak qiroli tabiat qo‘ynida sayr qilishni juda yoqtirarkan. Kunlardan birida u uyidan ancha uzoqda aylanib yurganida, ovchilarning tuzog‘iga tushib qolibdi. U quloqsizligi uchun shu ko‘yga tushganini anglabdi. Ovchilar uni sohilda turgan kemalardan biridagi savdogarga pullashibdi. Goleo o‘sha payt o‘zi uchun notanish bo‘lgan so‘zlarni birinchi bor eshitgandi: "œShervachchani hayvonot bog‘i yoki tsirkka katta pul evaziga sotamiz". Ammo yo‘lda sherni kema kapitani qandaydir sabab bilan ozod qilib yuborgach, u juda xursand bo‘libdi, ammo xavotir olmasliklari uchun bu haqda uyidagilarga xabar berishni unutibdi. Shundan so‘ng cheksiz suv kengliklaridagi hayot boshlanibdi.
Unda quruqlikka qaytish fikri faqatgina Gamburg degan shaharga kelib tushgan damda paydo bo‘lgan edi. Bu joy nimasi bilandir unga yoqqandi. Bir necha yil u Germaniyada yashadi, futbol degan o‘yinga qiziqib, oxir-oqibat uning ashaddiy ishqiboziga aylandi. Hatto Portugaliyada bo‘lib o‘tgan futbol bo‘yicha Yevropa chempionatida Germaniyaga muxlislik qilish uchun bordi. O‘sha yerda u Pille ismli gapiruvchi to‘p bilan tanishib qoldi. Pille 2003 yili 22 avgust kuni Adidas firmasida tikilib, g‘aroyib gazga to‘ldirilgandan keyin, g‘ayritabiiy koptokka aylangandi. U dunyoga kelganda, gapirishni bilar va ixtiyoriy yo‘nalishda harakatlanishi mumkin edi. ChemÂpionatning 1/4 finalida Angliya Portugaliya bilan to‘qnash kelganida, o‘ynalayotgan koptok uzoqqa, maydondan tashqariga uchib ketgani uchun oddiy to‘p bo‘la olish qobiliyati bor Pille futbolchilarga yordamga keldi. Uni uzoq o‘ynashdi. Uchrashuv g‘olibi penalti tepish bilan aniqlanadigan bo‘ldi. Pille inglizlarga yon bosardi. Uni o‘n bir metrlik nuqtaga Devid Bekxem o‘rnatganda, jamoa sardoriga ko‘pchilik qatori u ham bir hadik bilan qarab qo‘ygandi. Baxtga qarshi, Devid to‘pni bor kuchi bilan yuqori tribunaga tepib yubordi. Avvaliga biroz o‘zini yo‘qotib qo‘ygan Pille biroz vaqt o‘tib, hammasini tushundi — Angliya yutqazgandi. Shu payt u alamdanmi yoki ruhiy tushkunlik ta’siridanmi, bo‘lajak do‘sti Goleoning qo‘liga tushib qolganinin ham sezmagandi. Qo‘liga to‘p tushganidan o‘zida yo‘q xursand Goleo esa dumaloq narsaning joni borligini bilmasdi ham. U stadionga chiptasiz kirib kelganini ham, Germaniyaning sharmandali muvaffaqiyatsizligini ham unutib, qiyqirardi. To‘p esa birov yig‘lasa, boshqasi kulishi mumkinligini shu payt angÂlab yetgandi. Keyinroq hamrohining so‘zlay olishini sezgan shervachcha ham, sherigining sarguzashtlarini eshitgan Pille ham bir-birlari bilan o‘rtoq bo‘lib qolishdi. Ularni taqdir uchrashtirib, omadsizlik yaqinlashtirgan edi. O‘shandan beri Goleo va Pille birga. Hatto 2006 yilgi JChga ramz tanlash uchun e’lon qilingan timsollar tanlovida ham birga ishtirok etishdi. Ikki do‘st hakamlarni o‘zlarining chiroyli harakatlari bilan lol qilishgandi. Pille gravitatsiya qonunlariga qaramasdan o‘ziga xos xususiyatlari bilan san’atini namoyish etgan bo‘lsa, Goleo o‘zining chiroyli "œo‘kirishi" bilan raqiblarini tanlovni o‘z ixtiyorlari bilan tark etishga majbur etgan edi. Shundan so‘ng "œJCh—2006 timsollari"œ degan ulug‘ nomga ega bo‘lgan sher va koptoksiz muhim sport tadbirlari boshlanmaydigan, mashhur sportchilar va siyosatchilar bilan uchrashuvlar ularsiz tashkil etilmaydigan bo‘ldi. Doim mag‘rur va o‘ziga ishonib yuradigan Goleo ayni paytda qirol, unga endi rim raqamlari bilan bezalgan chiroyli ism berilgan. Sherga shohlar nomi —"œGoleo VI" yoki "œhazrati oliylari" deya murojaat qilish yoqmaydi deysizmi? Qirol sherning ayni paytdagi bo‘yi 230 sm., og‘irligi esa 220 kg. U hali ham sayr qilishni yoqtiradi. Uning ustiga qo‘lida g‘aroyib gazga to‘yintirilgan koptogi bor. Bolalikning achchiq xotiralariga qaramasdan, u odamlar bilan doim muloyimlik bilan gaplashadi, kichiklar va kuchsizlarga yordam berishga harakat qiladi, ayollar bilan doim shirinso‘zlik bilan suhbatlashadi. Har qanday tuzoq, qopqon va jonivorlarni qiynaydigan boshqa vositalarni juda yomon ko‘radi. U doim "œ06" raqamli futbolka kiyadi. Ammo raqamli futbolkasi raqamsiz shimiga mos tushmagan. Bu hol aslida ham e’tiborga arzimaydi. U oilasini ham yodidan chiqarmagan. Yaqin orada ota-onasini Yevropaga ko‘chirib olib kelishni mo‘ljallayapti. Ikkinchi qahramon — Pille (sher burji) esa jim turishni yoqtirmaydi, gapirish uning jonu dili. Ayniqsa, teleshoularda boshlovchilardan qolishmay sayrashni yaxshi ko‘radi. Goleo kabi futbol muxlisi, havoda parvoz qilish, uchish — xobbisi. Pille, shuningdek, 1966 yilgi jahon chempionatida ingliz futbolchisi Jeff Xerst nemislar darvozasi tomon tepgan to‘pning ashaddiy fanati. Sababi o‘shanda koptok darvoza to‘siniga tegib, qaytishida gol chizig‘ining ichkarisiga tushib (arbitrning xulosasi shunday bo‘lgan) so‘ngra maydonga qaytgandi. "œGapiruvchi shar"œning bir nuqsoni bor. U yo‘qolib qolish, daryoga yiqilib tushish va noma’lum tomonga qarab suzib yoki oqib ketish kasaliga chalingan. Shuning uchun Goleo VI uni hamisha o‘zi bilan olib yurishga ont ichgan. Hozircha ularning biografiyasidan shular joy olgan. Ertakchilarning fikricha, ikki do‘stning sarguzashtlari hali davom etadi. Endi ular Germaniyada boshlangan va bir oyda tugab qoladigan qiziqarli o‘yinlarni tomosha qilish bilan bandlar.
Bu ertakni sizga aytib berishimizning o‘ziga yarasha sabablari mavjud. Yuqorida aytib o‘tilganidek, tashkilotchilar ijodkorlar yordamida bu galgi chempionat timsollarining o‘ziga xos hayot yo‘lini ishlab chiqdilar. Bu esa birinchi navbatda yosh futbolchilar, umuman, yosh avlod tomonidan katta xursandchilik va hayrat bilan kutib olindi. Ertak ularning esida uzoq vaqt saqlanib qolsa, ajab emas. Bu esa bolakaylarning futbolga bo‘lgan qiziqishlarini yanada orttiradi.
Yangilikning xaridori har qanday vaziyatda topiladi. Mashhur multfilmning qahramonlari — pahlavon Shrek va uning do‘sti Eshakni eslatib yuboruvchi Goleo va Pille ham moddiy tomondan katta foyda keltirishi kutilmoqda. Sher hamda koptok gollivudlik akalari singari mudom biri-birlari bilan tortishib turishadi, janjallashishadi, asablarini buzishadi, ammo Âqiyin vaziyatlar kelganda bir tanu bir jon bo‘lib harakat qilishadi, bir-birini qo‘llashadi. Ikki urushqoq, aslida ahil do‘stlarni o‘yinchoq shaklida ishlab chiqarish ham allaqachon yo‘lga qo‘yilgan. Jumladan, ishlab chiqaruvchi — Nici AG kompaniyasi tomonidan tayyorlangan Goleo o‘yinchoqlari bozorda 19,95 yevro narx bilan paydo bo‘ldi. Ammo shuni aytib o‘tish kerakki, Germaniyada sher timsoli unchalik mashÂhur emas, nemislar millatning tarixiy ramzi bo‘lmish qushlar qiroli — burgutga ko‘proq hurmat nigohi bilan qarashadi. Aftidan, Goleoni burgutga aylantirish uchun uning biografiyasi mualliflarining dunyoqarashi biroz torlik qilgan ko‘rinadi, Pille koptok bo‘lgani uchun unga bunday xavflar tahdid sola olmaydi. Ammo tashkilotchilarning fikricha, qizg‘in va shiddatkor matchlar Goleoning bu boradagi obro‘sini yanada ko‘tarib yuboradi. Qolaversa, futbol sehri timsolning sher yoki burgut ekanligi bilan belgilanmaydi. Sizlarning futbolga bo‘lgan ishtiyoqingizni badiiy va yangicha uslubdagi ertak hamda timsollar bilan chalg‘ita olmaganimizga ishonchimiz komil. Bunday mashaqqatli, haqiqatan esa amalga oshirib bo‘lmaydigan yumushni hatto Goleo yoki Shrekka aylanib qolganimizda ham bo‘ynimizga olishni istamasligimiz aniq. Chunki biz ham ko‘pchilik qatori jozibador o‘yinning muxlisimiz, uning ustiga sabr bilan kutgan jahon chempionatini qoldirmay, gollar, fintlar, xavfli vaziyatlar va o‘yingohdagi "œsan’at asarlari"ni o‘zgacha lazzat tuyib, havas bilan tomosha qilishni istaymiz.
S.MAXSUMOV tayyorladi.
-
"œMILAN"DAN "œCHELSI"GA
05.06.2006 18:35
Ukraina terma jamoasi hujumchisi Andrey Shevchenkoning Italiyaning "œMilan" jamoasidan Angliyaning "œChelsi" klubiga 31 mln. funt sterling(45mln. yevro yoki 58 mln. dollar) evaziga o‘tishi uni London jamoasi tarixida xarid qilingan eng qimmat futbolchiga aylantirdi, deya xabar beradi Guardian.
Roman Abramovichning jamoasi bundan oldin Frantsiyaning "œLion" jamoasidan ganalik yarim himoyachi Mikael Essenni 28 mln. funt sterlingga sotib olib, bu boradagi transfer rekordini yangilagandi. Andrey Shevchenkoning sotib olinishi bilan jamoa yana o‘zining rekordini oshirdi.
Ukrainalik forvard 31 may kuni yangi klubi bilan shartnomaga imzo chekdi.
"œMen bu yerda premer-liganing bor shiddatkorligini tuymoqchiman. Bir katta jamoadan ikkinchi shunday klubga o‘tish nasib qilganidan baxtiyorman, — deya intervyu beradi Andrey "œChelsi"ning rasmiy saytiga. — Menga "œaristokratlar"ning xarakteri va g‘alabaga bo‘lgan ishonchi yoqadi. U Chempionlar ligasida g‘alaba qozonish uchun eng asosiy da’vogardir. Bu yo‘lda bizga mashhur murabbiy Joze Mourino katta yordam beradi".
-
Bu xabarlar Ma'rifat gazetasidan olindi
-
:as: Mashxur futbol yulduzlari haqida hamma ma`lumotlar.
Bu mavzu bordir balki lekin men topa olmadim, agar sizlarda ma`lumotlar bo`lsa joylashtirasiz degan umiddaman.
-
Mirjalol Qo’shoqovich Qosimov — O’zbekiston milliy futbol terma jamoasi bosh murabbiyi, o’zbek futboli tarixidagi eng zo’r o’yinchilardan biri, futbol bo’yicha 3 karra O’zbekiston chempioni, Rossiya chempioni, 1987-yilda yoshlar o’rtasidagi Jahon chempioni va 1987—1988 yillarda Yevropa chempioni.
Andrey Fyodorov bilan bir qatorda milliy terma jamoa tarkibida eng ko’p to’p surgan futbolchi.(65-marta)
Mirjalol Qosimov 2007-yil dekabr oyidan boshlab, Quruvchi futbol klubining bosh murabbiyi sifatida faoliyat yuritib kelmoqda. Unga qadar O’zbekiston milliy terma jamoasi katta murabbiyi bo’lgan. 2008-yil 19-sentabr kuni Qosimov O’zbekiston milliy futbol terma jamoasiga bosh murabbiy etib tayinlandi.
-
Krishtianu Rodaldo
Tug`ilgan sanasi: 05/02/1985
Tug`ilgan shaxri: Funshal, Madeyra
Bo`yi: 184sm. Vazni: 78kg
Jamoaviy Yutuqlari: Yevropa chempioni-2004, JCH-2006 bronza medal soxibi, УЕФА chempionlariligasi g`olibi-2008, klublar o`rtasida jaxon chempionati g`olibi-2008, Portugaliya chempioni-2003, Angliya chempioni-2007, Angliya supper kubogi soxibi-2007.
Shaxsiy yutuqlari: Jaxonning 2009-yildagi eng chiroyli gol muallifi, Yevropa va jaxonning eng yahshi fudbolchisi -2008, FIFPro(Professional fudbo`lchilari assatsiyasi) talqini bo`yicha dunyoning eng kuchli fudbo`lchisi-2008, Fudbolchilar va tomoshabinlar tasnifi bo`yicha Angliyaning eng yahshi fudbolchisi-2007,2008, "Manchestor Yunayted" to`p urari -2007,2008,2009
Portugaliya terma jamoasida 68 ta o`yin o`tkazib, 22 ta gol urgan
-
Криштиану А оналду - Toshkenda
[вложение удалено Администратором]
-
Криштиану А оналду-Toshkentda
[вложение удалено Администратором]
-
Angliya chempioni bo`lganida olingan bo`lsa kerak bu surat
[вложение удалено Администратором]
-
;) ;) :D
[вложение удалено Администратором]
-
Осиёлик иблис
Осиё қитъасидан чиққан футболчига Европа майдонларида сйнаб кетиш аввалдан жуда ҳам қийин бслиб келган. Бунинг устига сша осиёлик футболчининг жамоаси «Манчестер Юнайтед» бслсаю, сзи кимсан Бекхсм номуносиб ксрилган сринга даъвогарлик қилаётган бслса, коинотга парвоз қилиш ундан ксра осонроқ ксринса керак. Аммо мана шундай ста қийин ксринган ишни уддалаш кореслик иқтидорли футболчи Лак Жи Суннинг қслидан келди. Шу сабабли ҳам, гарчанд охирги йилларда Осиёнинг снг схшилари сифатида бошқа футболчилар зикр стиб келинаётган бслса-да, айнан мана шу йигитни қитъамизда тенгсиз, деб атасак бславеради.
Бугунги кунда кореслик футболчи дарҳақиқат манкунианлар учун муҳим футболчилардан бирига айланган. Ундан фақатгина Осиё бсйлаб стказиладиган турнелар вақтида қизиқувчилар сонини ошириш учун фойдаланмайдилар, ҳолбуки иқтидорли футболчи илк бор «МЮ» сафига стганида шундай гап-ссзлар ҳам тарқалганди.
Бугунги кунда Лак Жи Сун десрли ҳар бир учрашувда майдонга тушади ва жамоаси шаънини ҳимос қилиш учун сзи каби ишончни оқламоқчи бслган футболчиларга қарши тенгма-тенг курашади. У бу ишни бажариш билан биргаликда, тарихан жаҳоннинг буюк клубларидан бири бслмиш жамоасининг снада юксакларга кстарилишига сз ҳиссасини қсшмоқда. Агарда унинг «қизил иблислар» таркибидаги осиёлик бслган сгона футболчи сканлигини назарда тутадиган бслсак, бу йигитга бслган ҳурматимиз снада ошиб бораверади. Чунки у агар ҳаракат қилинса, уддалаб бслмайдиган ишлар бслмаслигини исботлай олди ва ҳар қандай футболчи ҳам, у ҳаттоки осиёлик бслса-да, ксп нарсаларга сришиши мумкинлигини исботлаб берди.
Бундан йигирма тсққиз йил аввал, узоқ Коресдаги Сувон шаҳрида бир чақалоқ дунёга келганди. Аввал бошдан сзга тенгдошларидан у қадар ҳам фарқ қилавермайдиган бу болакай улғайгани сайин улардан анчагина устун туришини исботлай бошлади. Бу устунликнинг асосий сабаби, Лакнинг тсп тепишдаги беназир иқтидори сди. Болакайнинг айнан футбол билан астойдил шуғуллана бошлашига сса туғилиб ссган юрти сабаб бслди. Чунки Сувон шаҳрини одатда Корес футболи маркази деб атайдилар. Бунга фақатгина Кореснинг снг машҳур клуби бслмиш «Сувон Самсунг Блювингз»нинг айнан мана шу шаҳар шарафини ҳимос қилиши сабаб бслмаган. Аслида тсп ортидан қувишни хуш ксрадиганлар учун бу шаҳарда жуда ҳам қулай шарт-шароитлар сратиб қсйилган. Бунинг устига Лакнинг бутун вужуди билан футбол сир-асрорларини срганишга киришиб кетганлигини назарда тутадиган бслсак, унинг қандай қилиб дунёнинг снг машҳур клубларидан бирининг асосий таркибига кирганлигини тушуниб олишимиз осон бслса керак. Аммо бу ҳолат бирданига вужудга келиб қолгани йсқ.
Ўша вақтларда дьюрасел батарейкалари срнатилган қуёнча мисол, чарчаш нималигини билмайдиган бу йигитчани камтарингина спон клуби «Киото Лёрпл Санг»дан келган скаутлар пайқаб қолгандилар. Ўша вақтларда J-лиганинг иккинчи даражали дивизионида сралашиб юрадиган бу клубда аста-секинлик билан ислоҳотлар стказилаётган ва кучли жамоа тузиш устида иш олиб борилаётган сди. Бу ерда бслажак юлдуз дарҳол сзини ксрсата олди. Аш йигитча қисқа вақт ичида жамоанинг снг асосий футболчисига айланди. 2001 йилда иккинчи дивизион ғолибига айланган киотоликлар, кейинги йили Император Кубогини ҳам ютиб олишга муваффақ бслдилар. Кореслик футболчи биронта ҳам учрашувни стказиб юбормасдан, сзининг нималарга қодирлигини ксрсата олди ва 11 бора рақиблари дарвозасига гол киритди.
Аммо сша йили бу кубок ҳам, Лак ва унинг жамоадошларининг қолган барча ютуқлари ҳам спонислик ва кореслик футбол мухлислари учун десрли аҳамистсиз бслиб қолганди. Сабабини ссрашнинг ҳожати бслмаса керак. Ҳа, жаҳон чемпионати, жаноблар, жаҳон чемпионати.
Ана сша жаҳон чемпионатида қатнашган ва жуда ксплаб шов-шувлар кстаришга муваффақ бслган Корес терма жамоаÂси сафида 21 ёшли Лак Жи Сун ҳам бор сди. Гарчанд бироз мантиққа зид ксринса ҳам, бу вақтга келиб ёш футболчи терма жамоанинг доимий аъзосига айланиб улгурган сди. Корейс халқининг барча вақтлар ва барча халқлар учун снг асосий қаҳрамонларидан бири деб тан олинган мураббийи Гуус Хиддинк Лакни 2000 йилдаёқ терма жамоа таркибига жалб қилган сди. Гарчанд бу вақтларда йигитча у қадар ҳам танилмаган ва бор-йсғи J-лиганинг қуйи дивизионида тсп сураётган бслса-да, иқтидорли мураббий учун бу нарсаларнинг десрли қизиғи йсқ сди. Умуман олиб қараганда ҳам, Коресга илк бор ташриф буюргандаёқ голландислик мутахассиснинг қандай таваккалга қсл урганлиги маълум бслиб қолганди. Қатор йиллар давомида Европанинг гранд клубларида ишлаб келган мураббий Осиёнинг снг схшиларидан бслсин, ҳар ҳолда олдинги жамоалари билан мутлақо солиштириб бслмайдиган кореслик футболчиларни ксрикдан стказганидан сснг, одатий қарорлари билан бирор иш чиқариб бслмаслигини фаҳмлаб қолганди.
Аммо шунга қарамасдан, техник томондан у қадар ҳам кучли бслмаган, тактик фикрлашлари фақат кейинчалик схшиланиб кетишига умид уйғотадиган бу йигитларнинг сзларига хос устунлик томонлари ҳам бор сди. Кореслик футболчилар шу қадар меҳнаткаш ва интизомли сдиларки, қсйиб берсанг, кун давомида майдондан чиқмасдан шуғулланишлари мумкин сди. Аммо Гуус томонидан снги шогирдларида кашф қилинган ижобий хусусистларнинг снг асосийси ҳам булар смасди. Кореслик чарм тсп усталарининг бошқа ҳамкасбларидан фарқли жиҳатлари шунда сдики, улар мураббийларининг буйруқларини ҳарбийлардан қолишмайдиган тарзда бажарар сдилар. Ҳаттоки бу футболчиларга срталабдан кечгача майдон бсйлаб бир оёқлаб сакраб юришлари лозимлиги буюрилса ҳам, қулоқ қоқмасдан бажарган бслардилар. Бундан ташÂқари, улардан биронтаси бу машқлар нимага керак бслишини ссраб ҳам қсймаган бсларди. Бунақанги жамоада Лак Жи Суннинг ссзсиз етакчи футболчилардан бирига айлангани ҳақида гапириб стириш ҳам шарт бслмаса керак.
2002 йилги мундиал коресликлар учун омадли келди. Гарчанд сша сйинлардаги ҳакамликлар ҳақида ҳамон гапириб келинаёган бслса-да, инсоф юзасидан айтиш лозим, Италис, Испанис ва Лортугалис терма жамоаларига қарши корейслар ҳам тенгма-тенг футбол сйнадилар. Ўзларини шубҳасиз кучли деб билган ва рақибини у қадар ҳам менсимаётган европалик футболчилар тспни қабул қилиб олганлари ҳамоно, сз олдиларида бирваракайига икки-учта кореслик футболчини ксрардилар. Баъзан ҳаттоки майдонга Хиддинк шогирдлари кспроқ туширилгандек тасаввур ҳам уйғонарди. Шу сабабли ҳам Корес терма жамоасининг сша йилги муваффақистларида фақатгина ҳакамларнинг «меҳнат»ларини сътироф ставериш ҳам нотсғри бсларди, назаримда. Лак Жи Суннинг сйинларини танқид қилишнинг-ку умуман ҳожати бслмаса керак.
2002 йилда Корес терма жамоаси билан қозонган тарихий ғалабаларидан сснг, Гуус Хиддинк оламшумул шон-шуҳрат билан биргаликда, сз ватанидаги солиқ инспекяисси билан боғлиқ бирталай муаммоларни ҳам орттириб олди. Шу сабабли ҳам Гуус сндиликда асосий вақтини Голландисда стказа бошлади. Бекор юришга срганмаган мураббий дарҳол ЛСВ клуби билан шартнома тузиб олди. Бу вақтда Европанинг ксплаб клублари кореслик футболчилар билан қизиқа бошлаган сдилар. Бу борада бошÂқаларга қараганда анча катта устунликка сга бслган голландислик мутахассис Корес срим оролидаги фаолисти давомида снг иқтидорли шогирдлари бслган қанот ҳимосчиси Ли Янг Льйо ва Лак Жи Сунларни ЛСВ таркибига жалб стди. Гарчанд Лакни «КиоÂто» жамоасида олиб қолиш учун клуб раҳбаристи унга йилига роппа-роса бир миллион доллар даромад олиб келадиган фантастик шартнома таклиф қилган бслса-да, футболчи камроқ маош свазига бслсин, ксҳна қитъани забт стишни маъқул ксрди.
Аммо бор-йсғи икки йилгина олдин Япониснинг қуйи лигаларидан бирида футбол сйнай бошлаган 21 ёшли сйинчининг бирданига Голландисда пайдо бслганлиги унинг фаолистига сз таъсирини ксрсатмай қолмади. Лак бу ердаги муҳитга бирданига мослашиб кета олмади. Мураббийнинг ишончини оқлаш учун бор кучи билан машғулотларга зср беравериши оқибатида бслса, тиззасидан жароҳат олди. Аатижада сқиндагина тугаган жаҳон чемпиоÂнати қаҳрамонларидан бирига айланган футболчининг фаолистида қора кунлар бошланди. Лак роппа-роса бир йилга «сйиндан ташқари ҳолатда» қолиб кетди. Айнан мана шу ерда футболчига коресликларга хос бслган босиқлик ва чидамкорлик хусусистлари қсл келди. Лак кутилмаганда пайдо бслган бсш вақтларини Европа футболини назарий жиҳатдан срганишга сарфлади. Шу сабабли ҳам снги мавсум бошланганидан сснг, ҳали ёш футболчи деб атаса бсладиган Лак худди ҳеч нарса бслмагандек ЛСВдаги асосий таркиб учун кетаётган курашга қсшилди. Ўша йили қслга киритилган мамлакат чемпионлиги ва кубоги учун кечган курашларда Жи ҳам сзини ҳар томонлама ксрсатишга муваффақ бслди. Келаси йили, Чемпионлар Лигаси доирасида кечадиган учрашувларда, Лак сндиликда Голландиснинг снг схши срим ҳимосчиларидан бири сифатида майдонга туша бошлади. Ўша мавсумда Европа майдонларида сзини схшигина ксрсата олган ЛСВ клуби ёз келгач, «оптомига» сйинчиларини сотиб юбора бошлади. Чемпионлар Лигасининг срим финалида «Милан» клубига қарши кечган икки учрашувда сзини ксрсата олган ва фақатгина Европа даражасидаги футболчи бслиб қолмасдан, етакчилик маъсулистини ҳам қсрқмасдан сз зиммасига олишини ксрсата олган Лак Жи Сунга алоҳида талаб тушаётганди. Европанинг бир қатор гранд клублари ичидан сса «Манчестер Юнайтед»дан келган жаноблар олғирроқ чиқиб қолдилар. Улар ЛСВ клуби раҳбаристини рози қилиш билан биргаликда, Жини ҳам сзлари билан туманли Альбионга олиб кетдилар.
Лак Жи Сун илк бора 2005 йил ёзида «Олд Траффорд» майсаларини босиб, жамоа аъзолари сафига келиб қсшилган вақтда, кспчилик унга десрли аҳамист ҳам бермаганди. Аммо тез орада Осиё қитъаси вакили ҳаммани сзининг шарқона одоби, камтаринлиги ва снг асосийси сзига нисбатан талабчанлиги ҳамда меҳнатсеварлиги билан ҳайратга сола олди. У машғулотларда шу қадар берилиб ишлар сдики, натижада баъзиларнинг ошкора ҳасад билан, чимирилиб қарашларига сабаб бслган бслса, жамоа учун сзини ҳам, бошқаларни ҳам асмайдиган А ой Киннинг чексиз ҳурматига сазовор бсла олди. Айнан мана шу хислатлари свазига ҳам Лак жамоага тез киришиб кетди. Илк мавсумидаёқ кореслик футболчи «қизил иблислар» сафида 42 бора майдонга тушди ва 2 та гол киритди. 2006 йилда қадрдон Сувон шаҳрида «Лак Жи Сун» номидаги ксча пайдо бслди. Футболчи сндиликда Англисдаги Осиё тимсоли, Осиёдаги Англис тимсолига айланганди. Аммо айнан ана сша йили Лак оёғидан жароҳат олади. Ҳали оёққа турмасдан, жамоасига ёрдамга отланган футболчи жароҳатини снада оғирлаштириб олганидан сснг, десрли икки йил мобайнида тайинли футбол сйнай олмади. Аммо сзининг камсонли учрашувларида ҳам Лак анчайин фойдали сйин ксрсатади. 14та сйинда 5 бора рақиблари дарвозасини ишғол қилиш, срим ҳимосчи тугул унча-мунча ҳужумчи учун ҳам схши ксрсаткич ҳисобланади. Захирадан тушиб, сйинга киришиб кета олиш борасида кореслик футболчи беназир чиқиб қолди. Бугунги кунга келиб ҳаттоки Сер Алекс Лакни захирада олиб қоладиган бслса, рақиб мураббийлари хавотирга тушадиган бслиб қолганлар.
Фақатгина бир томонлама Жининг омади келмай турибди. Гарчанд жамоаси у келганидан сснг, Чемпионлар Лигаси ғолиблигини қслга киритган бслса-да, Лак бу тантаналардан четда қолиб кетди. Москвада бслган финал учрашувида кореслик футболчи таркибга кира олмаган бслса, стган йилги «Барселона»га қарши кечган сйинда Лакнинг очиқчасига омади келмади. Агарда у учрашувнинг илк дақиқаларида вужудга келган имконистдан фойдалана олганидами...
Аммо бири кам дунё деганлар. Гарчанд бу томонлама ҳали Жининг омади келмай турган бслсада, футболчида ҳали имконист бор. Ўтган ҳафта футболчи Чемпионлар Лигаси баҳсида «Милан» дарвозасига гол киритди ва жамоасининг кейинги босқичга чиқишига сз ҳиссасини қсшиб қсйди. Лремьер лига доирасида «Ливерпул»га қарши кечган учрашувда ҳам сз номини таблога ёздириб қсйди. Демак, Лакнинг ишлари жойида, демак, Лак охирига қадар боради...
Зафар Қосимов
-
Manga KAKA yoqadi..
-
Manga KAKA yoqadi..
kakani qanaqasidan , shokoladligidanmi, ichada irisi boridanmi, marmeladligidanmi, qaysinisidan...... ;D ;D ;D
-
KaKA
[вложение удалено Администратором]
-
KAKA
[вложение удалено Администратором]
-
Manga KAKA yoqadi..
kakani qanaqasidan , shokoladligidanmi, ichada irisi boridanmi, marmeladligidanmi, qaysinisidan...... ;D ;D ;D
Irisi bori yaxshiro manimcha..Hazil...
-
(http://www.livesoccertv.com/images/articles/NicolasAnelka.jpg)
Nikolya Anelka ("Chelsi" va Fransiya terma jamoasi)
-
(http://i.a.cnn.net/si/2007/writers/world_soccer/12/03/tevez.qa/p1_tevez_1203.jpg)
Karlos Teves ("Manchester Siti" va Argentina terma jamoasi
-
(http://www.apuestas.pro/wp-content/uploads/2009/07/mario-gomez-bayern-munich.jpg)
Mario Gomes
("Bavariya" va Germaniya terma jamoasi)
-
(http://i.dailymail.co.uk/i/pix/2008/06/12/article-0-019605FC00000578-15_468x286.jpg)
Ivitsa Olich
("Bavariya" va Xorvatiya terma jamoasi)
-
(http://www.casafree.com/modules/xcgal/albums/userpics/83109/Bojan_Krkic.jpg)
Boyan Krkich
("Barselona")
-
(http://www.footballpictures.net/data/media/297/1024_x_768.jpg)
Mixael Rensing
("Bavariya")
-
(http://images1.turnir.com.ua/800x0s/pictures/2009-06-09/4c4c_majkon.jpg)
Maykon
("Inter" va Braziliya terma jamoasi)
-
(http://footballfan.com.ua/images/stories/clubs/dnipro/denisov.jpg)
Vitaliy Denisov
("Dnepr" va O'zbekiston terma jamoasi)
-
(http://www.pakhtakor.uz/typo3temp/pics/f73da28814.jpg)
Zayniddin Tojiyev
("Sho'rtan")
-
(http://cache.daylife.com/imageserve/00m93fDea32NL/610x.jpg)
Farxod Tojiyev
-
Uzbekistoni terma joamolarni rasimlarni qoyila..
-
(http://www.whoateallthepies.tv/eto%27o%20s.jpg)
Samuel Eto'O
("Inter" va Kamerun terma jamoasi)
-
(http://footballfan.com.ua/images/stories/biography/gudjohnsen0004.jpg)
Eydur Gudyonsen
("Tottenxem" va Islandiya terma jamoasi)
-
(http://soccerlens.com/wp-content/uploads/2007/06/fernando-torres.jpg)
Fernando Torres
("Liverpul" va Ispaniya terma jamoasi)
-
(http://felipeandlurds.files.wordpress.com/2009/04/gonzalo-higuain-bio.jpg)
Gonsalo Iguain
("Real M" va Argentina terma jamoasi)
-
(http://www.racingdiary.co.uk/wp-content/uploads/2009/10/Nani_united.jpg)
Nani
("MYU" va Portugaliya terma jamoasi)
-
(http://www.footballpictures.net/data/media/48/Alberto_Gilardino_8.jpg)
Alberto Jilardino
("Fiorentina" va Italiya terma jamoasi)
-
(http://moipariz.free.fr/news_02_04_09.jpg)
Frank Riberi
("Bavariya" va Fransiya terma jamoasi)
-
(http://www.fanatik.ro/mediaLibrary/2010/01/37348-mutu.jpg)
Adrian Mutu
("Fiorentina" va Ruminiya terma jamoasi)
-
(http://fannet.org/foot_fot/Slavjanic/Stelea.jpg)
Bogdan Stelya
(Ruminiya terma jamoasining sobiq darvozaboni)
-
(http://manutd.besthost.by/uploads/posts/2009-09/thumbs/1252143056_jjork.jpg)
Trinidad va Tobago futbol afsonasi - Duayt York
-
(http://www.uff.uz/images/wallpapers/Ignatiy-Nesterov.jpg)
Ignatiy Nesterov
("Bunyodkor" va O'zbekiston terma jamoasi)
-
(http://www.pakhtakor.uz/uploads/pics/24.ismoilov_02.jpg)
Anzur Ismoilov
("Bunyodkor" va O'zbekiston terma jamoasi)
-
(http://www.uff.uz/images/files/igor_shkvirin.jpg)
Igor Shkvirin
"Olmaliq" bosh murabbiyi
-
(http://www.sportportal.uz/download/1217404390_AzAbduraimov.jpg)
Azamat Abduraimov
("Dinamo-Samarqand" bosh murabbiyi)
-
(http://www.footballplayers.ru/img/players/Pagliuca_Gianluca_1.jpg)
Italiyaning 90yillardagi eng kuchli darvozaboni - Janluka Palyuka
-
(http://fcinter.narod.ru/phpagl01.jpg)
Janluka Palyuka
-
(http://spb.old.kp.ru/readyimages/340621.jpg)
Janluka Palyuka
-
(http://blog.taragana.com/sports/wp-content/uploads/2009/10/fabio-cannavaro.jpg)
Fabio Kannavaro
("Yuventus" va Italiya terma jamoasi)
-
(http://www.fansfc.com/UploadedImages/Players/ballack_633568126956406250.jpg)
Mixael Ballak
("Chelsi" va Germaniya terma jamoasi)
-
(http://api.ning.com/files/TGkaKLTu6*MQCyo1-aSmrpiYYjah-CkTTtOu4Yz0EERziK-SpZTvgW7MzdUGEmp742SdktlKNUP*eTV4WLJoANBsttMf3Ozu/MichaelBallack.jpg)
Mixael Ballak
-
(http://news.bbc.co.uk/media/images/41663000/jpg/_41663402_ballack_ap.jpg)
Mixael Ballak
-
(http://volkanbk3.files.wordpress.com/2009/03/vanbuyten.jpg)
Daniel van Buyten
("Bavariya" va Belgiya terma jamoasi)
-
PROFIL:
Исми-шарифи - Мирослав Мариан Клозе
Тугилган санаси ва жой - 1978 йил 9 июн Ополе, Лольша
Фукаролиги - Германис
Буйи - 182 см
Лозияис - Хужумчи
Клуби - Баварис (Мюнхен)
А аками - 18
Карьера
Уйнаган клублари
1998—1999 Хомбург 20 уйин (11 гол)
1999—2004 Кайзерслаутерн 120 (44)
2004—2006 Вердер 89 (53)
2007— Баварис (Мюнхен) 58 (20)
Миллий терма жамоадаги фаолисти
2001— Германис 93 (48)
-
(http://2.bp.blogspot.com/_J4ZdWSdVghE/SAZwZ4wyWTI/AAAAAAAAAF8/-Vf5MJ1W3Xg/s400/Luca+Toni.jpg)
Luka Toni
("Roma'' va Italiya terma jamoasi)
-
(http://www.universalfutbol.es/wp-content/luca-toni-celebra-un-gol-con-italia.jpg)
Luka Toni
-
(http://www.mypersianbay.com/serendipity1/uploads/Toni-Scotland2.jpg)
Luka Toni
-
(http://www.waagacusub.com/Sports/images/luca_toni.jpg)
Luka Toni
-
Машҳур пакана юлдузлар
Жаҳон футболида турли ксринишдаги футболчилар мавжуд. Ласт ёки баланд бсйли, ориқ ёки семиз, бақувват ёки гавдаси кичкина (нозик) футболчилар сизу бизни ажойиб сйинлари билан хушнуд стиб келмоқдалар. Бугун сизларга инглиз матбуотининг ажабтовур хабарлар билан таништиришдан чарчамайдиган «The Spoiler» нашри мухбирлари томонидан тузиб чиқилган дунёнинг паканалар рамзий терма жамоаси билан таништирамиз. Уларнинг аксаристи сз даврида машҳурлик чсққисида юрган бслсалар, қолганлари ҳозирги даврда ҳам етакчиликни қслдан бермай келсптилар. Аътиборлиси, паканалар термасига россислик ҳужумкор срим ҳимосчи Андрей Аршавин ҳам киритилган. Қуйида тартиб билан уларни таништириб чиқамиз.
1. А ЕАЕ ИГУИТА (Хосе А ене Игуита Сапата) — бсйи 175 см.
Ушбу дарвозабон «Чаён зарба»си билан барчага машÂҳур бслган. 1995 йил 7 сентсбрь куни «Усмбли»да мезбонлар вакили Жемми А еднапп йсллаган зарбани ғайритабиий тарзда қайтаради ва бутун дунёни сзига ром қилади. Аслида сша вазистда тспни қсллари билан ҳам ушлаб олса бсларди. Бироқ у қалтис ҳаракат қилишдан чсчимайди ва буни қойилмақом тарзда бажаради. Унинг қслга киритган ютуқларига назар ташлайдиган бслсак, Либертадорес кубоги (1989 йил), Қитъалараро кубок (1989 йил), Колумбис чемпиони (1991, 1994, 1995 йиллар) бслганлигини ксришимиз мумкин. Умуман ушбу дарвозабонга миллий терма жамоа шарафини ҳимос қилишида доим Оскар Кордоба рақобат ксрсатиб келган. Терма таркибида 68 бора майдонга тушган Игуита 54та тсп стказиб юборган ва 3 бора ҳамкасбларини ранжитишга муваффақ бслган.
2. А ОБЕА ТО КАА ЛОС (А оберто Карлос да Силва А оша) — бсйи 168 см.
Карлос ҳақида билмаган, сшитмаган футбол мухлиси бслмаса керак. Унинг чап қанотда қандай тезлик олишию, унинг зарба беришга чоғланган маҳали рақиб дарвозабонлари ичидан қандай сй стаётганлигини пайқаб олиш қийин смас. Карлос тепган тсп соатига 150 км/с тезлик билан учиши аниқланган. Футболчининг тезлиги сса ақл бовар қилмас даражада. Бироқ аниқлик борасида мақтана олмайди. Агарда ҳар бир тепган тспи манзилга аниқ етиб борганида у Лелени ҳам ортда қолдириши мумкин сди. Карлосга масофа ва дарвозабоннинг аҳамисти йсқ. У тспни сгаллаши ҳамоно ё олдинга югуради, ёки дарвоза сари «замбарак отиш»га чоғланади. 11 мавсум «А еал» таркибида тсп сурган Карлос, кейинги уч мавсумни ТуркисÂнинг «Фенербахче» жамоасида стказди. Жорий йилдан сса мамлакатига қайтган ва «Коринтианс» шарафини ҳимос қилмоқда.
3. А ОБЕА ТО АЙЯЛА (А оберто Фабиан Айсла) — бсйи 175 см.
Аргентинада доимо етакчилар бслган. Бири кетса, унинг срнини сгаллайдиган муносиб номзод ҳамиша топилган. Айсла жуда тартибли ва интизомли футболчилар тоифасига киради. У ҳимосда ишончли ҳаракатланади. Бежизга уни Аргентина терма жамоаси сардори стиб тайинлашмаган. Айсла 1995 йилгача Аргентина жамоаларида фаолист олиб борган. Жумладан, «А ивер Ллейт» таркибида ҳам. Ўша йили у Италиснинг «Ааполи» клуби сафига стади. У ерда уч йил тсп сурганидан кейин, Италиснинг бошқа бир клуби «Милан» сафида тсп суради. «Милан»да 1999 йил Италис чемпионлигини қслга киритган Айсла орадан бир йил стиб Испаниснинг «Валенсис» таркибига бориб қсшилади. Айнан «ксршапалаклар» таркибида фаолистининг снг ксп қисмини стказади. Етти йил давомида «Валенсис» мухлислари ёқимтойи бслиб келади. У «Валенсис» билан бирга 2004 йилда УЕФА кубоги (ҳозирги Европа лигаси) ва Суперкубогини қслга киритади. Ўша йили Олимпис сйинлари чемпионига айланади. Кейинчалик «Вильсрреал»га сркин агент сифатида йсл олган Айслани «Сарагоса» 6 миллион еврога сотиб олади. Ҳозирда футболчи Аргентинанинг «А асинг» клубида фаолистини давом сттирмоқда. Айсла терма жамоа таркибида 115 учрашув стказиб, 7та гол муаллифи бслган.
5. ФАБИО КААААВАА О (Фабио Каннаваро) — бсйи 176 см.
1992 йилдан профессионал футболчилик фаолистини бошлаган Каннаваро сзи туғилиб, катта бслган Аеаполь шарафини ҳимос қилувчи «Ааполи» жамоасида ҳақиқий футболчи бслиб етишади. Жамоа таркибида стказган уч йили давомида катта тажриба тсплайди ва бу унга келажакда асқотди. У Италис терма жамоаси сардори сифатида 2006 йили Германисда стказилган мундиалда бош совринни боши узра кстариш бахтига мусссар бслган. Яна сша йили дунёнинг снг схши сйинчиси унвонини ҳам қслга киритган. Кейинги жамоаси «Ларма»да сса фаолисти давомида снг ксп сйин стказган. 212 сйинда рақиблар дарвозасини беш бора аниқ нишонга ола билган. Кейинчалик, «Интер», «ЮвенÂтус» ва «А еал» жамоаларида муваффақистли тсп суради. 2009 йилдан сна «кекса синьоралар» таркибига бориб қсшилган Фабио ҳозирда ҳам туринликлар шарафини ҳимос қилиб келмоқда. У гарчи паст бсйли бслса-да, марказий ҳимосда исталган баланд бсйли ҳужумчиларга етарлича қаршилик ксрсата олади. У анча абжир ва чаққон футболчилар сирасига киради.
4. ЛОЛ ЛАА КЕА (Лол Андрю Ларкер) — бсйи 170 см.
Ушбу футболчи ҳозирда футболчилик фаолистини скунлаган. Аши каттароқ футбол мухлислари ушбу футболчини 1990 йил Италисда бслиб стган жаҳон чемпионатидан сснг схши таниб қолишган. Ласт бсйли бслишига қарамай, жамоасида марказий ҳимосчи амплуасида ҳаракат қилса, сша пайтдаги терма мураббийи Бобби А обсон ундан снг қанотда фойдаланади. Бунинг сзига сраша сабаблари бор сди. Биринчиси, марказда бсйдор ҳужумчиларга етарлича қаршилик ксрсата олмаслиги бслса, иккинчиси у бсйи паст бслишига қарамасдан, жуда тезкор футболчи сди. Қанотларда тезкор футболчилар қадрланишини биласиз. Шундай қилиб, у терма таркибига киритилади. Бироқ асосий таркибда унинг срнида Гари Стивенсу ишончли тсп сурарди. Бироқ сша Гари 1990 йилги мундиалнинг гуруҳ босқичидаги илк сйинида ста ишончÂсиз тсп суради ва А обсон унинг срнига бор-йсғи терма жамоага беш маротаба чақирув олган Ларкерни қссди. Ирландисга қарши баҳсда дебютини нишонлаган Ларкер мураббий ксрсатмаларини хатосиз бажаради. Ўша мундиалда Англис терма жамоаси срим финалга қадар етиб боради. ГФА билан сйинда Андреас Бременинг тепган тспи рикошет орқали инглизлар дарвозасидан срин олади. Қизиғи, сша тсп Ларкерга тегиб, сз йсналишини сзгартирган сди. Сснгра учрашув скунланишига сн дақиқа қолганида Гари Линекер ҳисобни тенглаштиради. Ленальтилар сериссида сса омад ГФА термасига кулиб боқади. Кейинчалик Лол «Манчестер Юнайтед» сафида тсп суради. Бироқ жароҳатлар спидемисси унга барқарор сйин намойиш стиш имконистини бермайди. Терма жамоа мураббийлигига Грсм Тейлор келганидан сснг худди клубдаги сингари унинг срнига ёш Гари Аевилл қсйилади. Ҳозир Ларкер Миллий конференяис слчиси сифатида иш олиб бормоқда. Шунингдек, телевидение орқали Миллий конференяис учрашувларини шарҳлаб бормоқда.
6. АДГАА ДАВИДС (Адгар Стивен Давидс) — бсйи 170 см.
«Аскс» тарбисланувчиси. Жамоаси сафида 1991 йилда фаолистини бошлаган футболчи тез орада селекяионерлар тилига тушади. Унинг майдонда жуда чаққонлиги ва тезкорлиги бошқалардан ажратиб турар сди. Яна бир ажралиб турувчи жиҳати, ксриш қобилисти пастлиги туфайли махсус ксзойнакда ва ажойиб соч турмаги билан тсп суриши сди. Тезда асосий таркиб футболчисига айланган Давидс 1992 йилда УЕФА кубогини ва 1995 йилда Чемпионлар кубоги (ҳозирги Чемпионлар лигаси)ни қслга киритади. 1996 йилда сса «Милан» клубига стади. У доимий сйин амалиётига сга бслган ва унинг катта ютуқларга сришишида шу жиҳат асқотган. Бир йил стиб, уни «Ювентус» сафида ксрдик. Давидс туринликлар таркибида ҳам сзини йсқотиб қсймади. «Ювентус» сафида уч маротаба (1998, 2002, 2003) Италис чемпиони бслади. Бироқ айнан Туринни тарк стганидан сснг унинг фаолистида чскиш кузатилади. Қисқа вақт ичида «Барселона» (2004), «Интер» (2004/05) ва «Тоттенхсм» (2005/07) сафида тсп суришга улгуради. 2007 йил қиш фаслида «Аскс»га қайтиб борган Давидс жамоасига Голландис чемпионлигини қслга киритишда сқиндан ёрдам беради. Терма жамоа таркибида 74 учрашувда 6 та тсп киритган Давидс ҳозирда сркин агент сифатида клубсиз юрибди.
7. КЛОД МАКЕЛЕЛЕ (Клод Макелеле) — бсйи 167 см.
2008 йил 17 июнь куни Италис терма жамоасига қарши бслиб стган сйиндан сснг, терма жамоадаги фаолистига скун ссаганлигини маълум қилган Макелеле ҳозирда ЛСЖ клубида тсп сурмоқда. Аслида умуман футболчилик фаолистиини ҳам скунлаганлигини маълум қилганди, бироқ кейинчалик у ЛСЖ билан сна бир йиллик шартномага имзо чекди. Макелеле таснч срим ҳимосчиси сифатида жуда самарали ҳаракатланади. Гарчи бсйи паст бслса-да, майдонда позияис танлашда десрли адашмайди. Кичкина бслса-да, сзидан катта гавдали футболчиларга қарши гавдаси билан муносиб қаршилик ксрсата олади. Унинг сна бир ютуғи шундаки, абжир ва тезкордир. Майдондаги вазистни сз вақтида англай олади. Гарчи Франяис фуқароси ҳисобланса-да, унинг киндик қони тскилган жой Африка қитъасига бориб тақалади. Заир мамлакатида туғилган Клод кейинчалик Франяисда қолиб кетган. У шу вақтгача «Аант», «Олимпик» (Марсель), «Сельта», «А еал» ва «Челси» жамоалари шарафини муносиб ҳимос қилиб келган. Айниқса, унинг «А еал» ҳамда «Челси» жамоаÂларида алоҳида ажралиб туришини айтиб кетмасак бслмайди. Макелеле майдонда бслганида срим ҳимосчилар хотиржам ҳужум қилишлари мумкин бсларди. Ҳозир ҳам ЛСЖ таркибида сз ортидан ёш авлоднинг малака оширишида сз ёрдамини асмай келмоқда.
8. ААДА ЕЙ АА ШАВИА (Андрей Сергеевич Аршавин) — бсйи 172 см.
А оссис футболида порлаб чиққан юлдуз кейинчалик Лондон осмонида ҳам порлашда давом стмоқда. Аршавин майдонда ксп меҳнат қилади. Тсп унда бслганида рақиб футболчилари унинг қандай услубда алдаб стишини билишмайди. Андрей тспни олдига солади, бир тезликда рақиб жамоанинг 5-6 нафар сйинчисини «ксрмай» стиб кетиб қолади. Бироқ шу билан бирга бироз қизғанчиқлигини айтиб стмасак, инсофдан бслмас. Ундан-да қулайроқ вазистда турган жамоадошини баъзан ё ксрмайди, ёки тспни унга оширгиси келмайди. Евро-2008 сйинларида Аршавин нималарга қодирлигини барчага ксз-ксз қилди. «Зенит» билан УЕФА кубоги ва УЕФА суперкубогини ҳам қслга киритди. Шундан сснг, Арсен Венгер бундай вингерни йсқотмаслик кераклигини тушуниб етди. «Арсенал»га стганидан сснг, Лондоннинг нам иқлимига тезда ксникиб кетди. Ҳаттоки, А ейна дарвозасига бир сйинда тсртта тсп киритишгача борди, азамат. Унинг сна бир камчилиги борки, жисмоний жиҳатдан етук смас. Майдонда тсқсон дақиқа бир хил сависда тсп сура олмайди. Терма жамоа таркибида шу вақтгача 51 маротаба майдонга тушган Аршавин рақиблар дарвозабонларини 16 бор хафа қилишга муваффақ бслган.
9. ЛИОАЕЛА¬ МЕССИ (Лионель Андрес Месси) — бсйи 169 см.
Месси! Ҳозирги кунда барчанинг диққат-сътиборида бслиб турган аргентиналик ёш иқтидор сгаси стган йили дунёнинг снг схши футболчиси деган номга ҳақли равишда сазовор бслди. Унинг майдондаги ҳаракатларини диққат билан кузатиб турсангиз, худди тсп унинг оёқларига ёпиштириб қсйилгандек таассурот уйÂғонади. Ундан тспни фақатгина сйин қоидасини бузиш орқали олиб қсйиш мумкин. Бошқача услубда ҳозирча ҳеч бир ҳимосчи бу вазифани уддалагани йсқ. Уни мухлислари қанчалар севишса, севимли жамоаси Месси туфайли мағлубистга учраган фанатларнинг уни ксрарга ксзлари йсқ. Бу табиий, албатта. Месси профессионал фаолистини «Барселона»да бошлаган, унгача сса Аргентинанинг «Аьюсллз Олд Бойз» ва «Барселона» фарм-клубида малака ошириб келган. 2004 йилдан сса каталонисликларнинг суюклиларига айланган. Шу вақтгача жамоаси сафида 206 бор майдонга тушган Месси рақиб дарвозаларига 120 та гол киритган. Ҳар бир ҳужумчи ҳавас қилса арзийдиган натижа, шундай смасми? Месси Аргентинанинг барча турдаги терма жамоаларида тсп суриб келмоқда. Аввалига, 20 ёшлилар термасида, сснгра Олимпис термасида ва ниҳост асосий терма жамоа сафида ишончли сйнамоқда.
10. ДИЕГО МАА АДОАА (Диего Армандо Марадона) — бсйи 167 см.
Марадона ҳақида билмаган, сшитмаган инсон бслмаса керак. Ҳаттоки, футболга қизиқмайдиган инсон ҳам Марадона деганда, «Али аканинг итига схшаб, бир тспнинг кетидан йигирма иккита жинни қувиб юриши»ни тушунади. Бироқ қанчалар машҳур бслманг, сизни оёғингиздан чалувчилар доим топилади, агарда топилмаган тақдирда ҳам, машҳурлик натижасида сзингиз «чапга» юришга мажбур бсласиз (қизиқиш натижасида). Марадона футболчилик даврида жуда катта шуҳрат қозона олди. Бироқ Аргентина терма жамоасига мураббий бслганидан сснг, футболчилик ва мураббийлик бир-бирига схшамайдиган касб сканлигини тушуниб етди. Гарчи Аргентина терма жамоаси мундиалга йслланма олган бслса-да, бу вазифани Аргентинага мос бслмаган сйин билан қслга киритди. Мундиал бошлангунича орада маълум вақт бор, балки танаффусда Диего сзига билдирилган сснгги ишончларни оқлар. Биз Марадонага сна кспроқ таъриф беришимиз мумкин сди, лекин унда саҳифа тслиб тошиб кетарди. У ҳақда катта бир китоб ёзиш мумкин-ку. Ҳозирча, шу ерда тсхтаб турамиз.
11. КЕААИ ДАЛГЛИШ (Кеннет Мстисон Далглиш) — бсйи 173 см.
Ушбу футболчи ҳақида ҳозирги ёш авлод билмайди. Далглишни 1970-90 йилларда футболни диққат билан кузатганлар схши танишади. Аввало, шуни айтиш керакки, Далглиш «Ливерпуль»нинг ёрқин мисолларидан биридир. «МерсиÂсайдÂликлар» таркибида 13 йил тсп сурган Кенни 6 карра Англис чемпиони бслган. 3 карра Европа Чемпионлари кубоги (ҳозирги ЕЧЛ) соҳиби ва бир марта Европа суперкубогини қслга киритган. Умуман ушбу футболчи ҳам майдонда, ҳам мураббий сифатида жуда самарали фаолист олиб борган. Дарвоқе, Далглиш «Ливерпуль»га келгунига қадар, «Селтик» сафида 4 карра Шотландис чемпиони, 4 карра Шотландис кубоги соҳиби бслган. Кейинчалик сса мураббийлик соҳасида «Ливерпуль» билан 3 маротаба, «Блскберн»ни сса бир маротаба шоҳсупага олиб чиқа олган. «Аьюкасл» билан сса вияе-чемпион унвонини қслга киритган. Шунингдек, «Селтик»ни ҳам 2000 йилда Шотландиснинг снг кучли иккинчи клуби бслишида муносиб ҳиссасини қсшган.
Муҳрим Аъзамхсжаев
Манба: "Чемпион" газетаси
-
Zlatan Ibrahimovich asli qayerlik? (adashmasam, albaiylik edi-a?)
U qaysi millat vakili? (tashqi qiyoasidan yahudiy-yevreyga'xshaydi)
-
Zlatan Ibrahimovich asli qayerlik? (adashmasam, albaiylik edi-a?)
U qaysi millat vakili? (tashqi qiyoasidan yahudiy-yevreyga'xshaydi)
Kelib chiqishi bolqonlik.
Lekin Shvetsiya terma jamoasida o'ynaydi!
-
(http://bizimasr.media-az.com/arxiv_2001/new_iyul/297/images/taffarel.jpg)
Klaudio Taffarel - Braziliya terma jamoasining sobiq darvozaboni/.
-
Roberto Karlos: Braziliyalik «zambarak»
Raqiblar darvozasi tomon jarima to‘pi belgilangan. Darvozagacha 30 metrlar masofa bor. Bu yaqin masofa emas. Lekin darvozabon qattiq xavotirda. «Jonli devor»dagi futbolchilarning ko‘zlarida esa allaqanday hadik... Qo‘rquv... Hayajon... negaki, to‘pning oldida unga zarba berishga shay turgan Roberto Karlos turibdi!
Ma’lumot uchun
To‘liq ismi: Roberto Karlos da Silva.
Ampluasi: himoyachi, yarim himoyachi va hujumchi.
Terma jamoasi: Braziliya.
Klubi: «Real» (Madrid, Ispaniya)
Tug‘ilgan yili va sanasi: 1973 yil 10 aprel.
Bo‘yi: 168 sm. Vazni: 79 kg.
Sovrinlari: jahon chempioni — 2002, jahon vitse-chempioni —1998. Amerika kubogi sohibi 1997, 1999. Olimpiya o‘yinlari bronza medali sohibi — 1996. Ispaniya chempioni 1997, 2001, 2003. Chempionlar Ligasi g‘olibi 1998, 2000, 2002, «Toyota» kubogi sohibi 1998, 2002. UEFA Superkubogi sohibi 2002.
Bu nomni eshitmagan, bilmagan futbol muxlisining o‘zi yo‘q bo‘lsa kerak. Roberto Karlos deganda uning do‘sti Ronaldoning ta’biricha, «har qanday futbol uchrashuvini shouga aylantira oladigan», bizningcha esa zamonaviy futbolchi uchun kerak bo‘lgan barcha jihatlarni (tezlik, jismoniy tayyorgarlik, texnika, maydonni ko‘ra olish, atletizm) o‘zida mujassamlashtirgan, kichik jussali bo‘lishiga qaramay maydonda katta ishni o‘z bo‘yniga oladigan «super universal» futbolchini ko‘z oldimizga keltiramiz. Shuningdek, u eng barqaror o‘yin ko‘rsata oladigan kamdan-kam futbol yulduzlari sirasiga kirishini ham aytib o‘tish joiz. Mana, 10 yildirki, qahramonimiz Madridning «Real» jamoasi tarkibidagi eng asosiy futbolchilardan bo‘lib kelmoqda.
1996 yilgi mavsumda ilk bor «Qirollik klubi» libosini kiygan Roberto Karlos shu paytgacha biron marta ham «ikkinchilar» safiga tushib qolmaganligi uning haqiqiy yulduz ekanligini ko‘rsatib turadi.
Uning kuchli va betakror zarbalari, yuqori tezligi, chiroyli fintlari hamda maydonda tinim bilmay harakatlanishi, shiddatli reydlari oldida ko‘pincha raqiblari ojiz qoladi. Roberto Karlosga xos bo‘lgan bunday xususiyatlardan ilhomlanib ketgan muxlislari uni bejiz «abadiy jonli dvigatel» deb atamaydilar. Ayrimlar esa uni zambarakka ham qiyoslaydilar. Bu uning kuchli zarba sohibi ekanligiga ishoradir. Erinmagan ba’zi mutaxassislar uning zarbalari tezligini ham bir necha bor hisoblab ko‘rishgan. Natija? Uning zarbasidan so‘ng darvozaga yo‘naltirilgan to‘pning tezligi soatiga 180 kilometrga yetgani ma’lum! Yoshi o‘ttizdan oshgan Roberto Karlos hamon o‘sha-o‘sha. 25 yoshida qanday yugurgan bo‘lsa, hozir ham shunday yugura oladi: 100 metr masofani 10,5 sekundda bosib o‘tish unga cho‘t emas!
Ammo bu hammaning ham qo‘lidan keladigan ish emas-da! Bo‘yiga nisbatan vazni ancha og‘ir bo‘lganiga qaramasdan gavdasini to‘g‘ri tutgan holda, joyidan turib 70 santimetrgacha balandlikka sakray olishini eshitib esa hayratdan yoqa ushlaysan kishi (Karlos ijrosidagi bunday holatlarni TV orqali ko‘p ko‘ramiz. Misol uchun o‘tgan yili Yevropa ChL bahslaridagi bir uchrashuvda uning ikki metrli raqibi chex Yan Kollerdan «ikkinchi qavat»dagi kurashda qanday ustun kelganligini eslang).
Roberto Karlosni boshqa futbol yulduzlaridan ajratib turadigan jihatlari faqat yuqoridagi xislatlari emas. U ajoyib futbolchi bo‘lishi bilan birga ajoyib inson hamdir. O‘qituvchi va sinfdoshlarining ta’kidlashlaricha, u yoshligida a’lochi, odobli, xushmuomala va mehribon bo‘lgan. «Real» ijrosidagi o‘yinlarni TV orqali tomosha qilganimizda, o‘yinchilar bir-birlari bilan janjallashib qolguday bo‘lsalar, darrov Karlos kelib, hammadan avval ularni ajratib qo‘yishiga guvoh bo‘lamiz. Shundan so‘ng esa Roberto hamon yoshligidagi ajoyib fazilatlarini tark etmaganiga ishonch hosil qilamiz.
U Braziliya terma jamoasi safida ham, «Real» tarkibida ham juda ko‘p sovrinlarni qo‘lga kiritgan. Jamoalarning bunday yutuqlariga u juda katta hissa qo‘shgan. Biroq Roberto Karlos shu paytgacha biron marta «oltin» yoki «brilliant» to‘pni qo‘lga kirita olmadi. Bundan esa uning muxlislari ko‘proq qayg‘uradilar. Ammo, ularni xursand qiladigan, ularga taskin beradigan bir jihat ham bor: Roberto Karlos hamon maydonda!
U chiroyli o‘ynashda davom etayotir!
Elmurod Nishonov
-
To`liq ismi : Francesko Totti
Tug`ilgan yili: 27.09.1976
Bo`yi : 1.80(5 ft 11in)(http://s001.radikal.ru/i193/1005/09/fb12fe9fabc1.jpg)
-
Raul Ganzales Blanco. (http://s42.radikal.ru/i097/1005/c4/73d04fe904f2.jpg)
-
Zlatan Ibrahimovich asli qayerlik? (adashmasam, albaiylik edi-a?)
U qaysi millat vakili? (tashqi qiyoasidan yahudiy-yevreyga'xshaydi)
Златан родилсс в 1981 в Malmö, Швеяис. Он принсл свою первую пару футбольнс‹х ботинок в возрасте псти лет, и бс‹ло очевидно даже в стом раннем возрасте, что у него бс‹л потеняиал, чтобс‹ стать скстраординарнс‹м футболистом. Он рос в позорной окрестности Rosengård, известнс‹й тем, что бс‹л одной из шведских самс‹х грубс‹х областей, но сто не препстствовало ему. Лосле игрс‹ длс местного шведского Клуба в течение нескольких лет он перешел к Malmö И СЛЕДУЮА©ИЕ в его подростках, и сто бс‹ло здесь, он начал преследовать карьеру как, профессиональнс‹й футболист.
(http://i.dailymail.co.uk/i/pix/2009/02/22/article-0-022856B4000004B0-707_468x662.jpg)
(http://gfx.dagbladet.no/labrador/618/618890/6188906/jpg/active/960x.jpg)
(http://www.blic.rs/_customfiles/Image/slike/2009/08_avgust/25/sport/galerija/ibrahimovic.jpg)
-
Man Ronaldoning muxlisasiman! Ronaldo olg'a!!!!!!!!! :1