ҚАЗО ААМОЗЛАА 

Савол: Бирор намозни фавт қилса қачон сқийди?

Жавоб: А­сига келганда сқийди, лекин ман стилган вақтларда сқимайди.

Савол: Бир киши бир неча намозни фавт қилди у қандай сқийди.

Жавоб: Қазони сқишда тартиб билан сқийди, аслида тартиб вожиб бслгандек бу вожибдур соҳиби тартиб бслган кишиларга.

Савол: Соҳиб тартиб маъноси нима?

Жавоб: Олти вақтдан кам намозни фавт қилган бслса бу одам соҳиб тартибдур фуқаҳолар урфларида. Вожиб бслади соҳиб тартибга тартиб билан адо қилмоқликни сз вақтидаги намозларни ва қазо бслган намозларни вақтли намозни қазодан илгари сқимайди. Агар аксинча қилса, намозларни қайта сқийди. Бунга мисол айтамиз: Бирор одам соҳиб тартиб қазони сқишда асрни пешиндан аввал сқиди. Бу одамга вожиб бслди пешинни сқиб асрни қайта сқийди. Бу қазолар сртасидаги тартиб. Аммо қазо бслган намоз билан вақтидаги намоз тартиби: Бас уни мисоли бир соҳиб тартиб киши қазо қилган бир намозини сслади. Лешин вақтида ва пешинни сқиди, қазодан илгари. Унга вожиб аввал қазони сқиб кейин пешинни қайтиб сқийди.

Савол: Витр билан фарз сртасида тартиб вожибми.

Жавоб: Ҳа, у вожиб, хуфтондан аввал витрни сқиган бслса витрни қайтариб сқимоқлиги вожиб фарздан сснг. Витр намозида ухлаб қолган бслса, ҳатто тонг отди аввал витрни сқиб сснг бомдодни адо қилади. Агар акси бслса бомдодни қайтиб сқиш вожиб.

Савол: Баъзи ҳолларда тартиб соқит бсладими?

Жавоб: Уч ишдан бири билан тартиб соқит бслади.
1. Қазолар олти вақтга айланиши билан витрдан бошқа.
2. Қазо бслган намозни унутиш билан.
3. Вақт торлиги билан.
Агар қазо олтитага етса, қайси намозни аввал сқиса жоиз. Шунга схшаш сз вақтидаги намозни сқиш мумкин. Қазоси ссида бслса ҳам. Қазо намозини унутиб сз вақтидаги намозни сқиса, кейин қазони ссласа аввалги намози жоиз қайтиб сқиш вожиб смас. Кун чиқишига сқин уйғонса биладики у хуфтонни сқигани йсқ бомдодни аввал сқиб кун чиқиб кстарилгандан сснг хуфтонни сқийди. Бомдодни қайтиб сқиш вожиб бслмайди. Вақт танглиги учун тартиб соқит бслди.

Аамозни бузувчи нарсалар

Савол: Аамозни бузувчи феъллар ва ссзлар нималар?

Жавоб: Аамозни бузадиган ишлар:

   1. Емоқлик, ичмоқлик, ссида йсқ бслса ҳам.
   2. Ксп иш қилишлик.
   3. Қасддан таҳоратни бузиш.
   4. Тсхтовсиз уч ёки учдан ортиқ қадам ташлаш.
   5. Кскрагини қибладан сгириш.
   6. Тутқаноқ тутиш.
   7. Жинни бслиш.
   8. Жунуб бслиш.
   9. Аёл киши билан, бир намозда сртада тссиқсиз бирга туришлик.
  10. Бир рукнни авратини бекитмасдан адо стиш ёки нажосат билан адо стиш.
  11. Ўзи сшитгудек кулмоқлик.

Аммо ссзлардан номозни бузадигани:

   1. Бир калима ссзламоқ қасдданми, ссида йсқми, адашибми барибир.
   2. Бирор кишига салом бермоқлик.
   3. Бировни саломига жавоб бермоқлик.
   4. Уф тортмоқлик.
   5. Инграмоқ.
   6. Ох тортмоқ.
   7. Бирор нарсадан ачиниб овозини чиқариб йиғламоқ, жаннат ёки дсзахни сйлаб йиғласа бузилмайди.
   8. Туш ксрган одамга срхамукаллоҳ демоқлик.
   9. Аамоздаги одам, Аллоҳни шериги борми? деб ссраган кишига ла илаха иллоҳ деб жавоб бермоқлиги.
  10. Бирор ёмон хабарга намозда туриб инна лилаҳи ва инна илайҳи рожиун демоқлиги.
  11. Яхши хабар сшитганда алҳамдулиллоҳ демоқлиги.
  12. Таажжубни билдирмоқлиги, субхоналлоҳ ёки ла илаха иллоҳ дейиш билан.
  13. Ҳар бир ссзки у билан жавоб ёки хитобни қасд қилса. Масалан бировга қараб с схс ҳузил китоба биқувваҳ деса.
  14. Ўз имомидан бошқага луқма беришлиги.
  15. Қироатда ёки такбирларда маънони бузгудек хато сқимоқлиги. Масалан бирда ҳамзани чсзишга схшаган.

Ўн иккита хилофлик масалалар

   1. Тасммумлик киши намозда туриб сувни ксрса ва ишлатишга қодир бслса.
   2. Масх тортган сди масхни муддати тутади.
   3. Аки масхиси салга ечилиб кетди.
   4. Аки одам бир остни срганиб олди.
   5. Аки сланғоч одам кийимга сга бслди.
   6. Имо билан сқиётган одам А уку ва саждага қодир бслди.
   7. Бир вақт намозни қазо қилгани ссига тушди сзи сохиб тартиб сди.
   8. Аки қори Имомни таҳорати кетди ва срнига омийни имом қилди.
   9. Аки бомдод намозида қуёш чиқиб қолди.
  10. Жума намозида асрни вақти кириб қолди.
  11. Аки срага масх тортган сди тузалиб тушиб кетди.
  12. Истихоза қони билан намоз сқиётган сди у тсхтаб қолди.

Шуларнинг барчасини намози бузилди имом Аъзам рахматуллоҳи алайҳ қовларида, агар чандийки шу ишлар қаъдайи охирда, аттахиёт миқдорига стиргандан сснг воқеъ бслса ҳам намоз бекор бслади, Имом Абу Юсуф билан имом Муҳаммад айтдилар аттахиёт миқдорича охирги қаъдада стирган бслса шу ишлардан бири воқеъ бслса намози дуруст.

Аамознинг макруҳлари

Савол: Аамозда қилишдан қайтарилган макруҳ ишларни айтиб беринг?

Жавоб: Аамозхон учун макруҳдир:

   1. Кийими ёки аъзоси билан сйнаб, ҳазл фахмлаб, бепарво бслиш.
   2. Майда тошларни жилдирмоқлиги, агар сажда қилишга имкони бслмаса бир мартага рухсат.
   3. Ланжаларини қисирлатмоқ ёки панжаларини бир-бирига кириштирмоқ.
   4. Қслларини кскраги устига қсймоқ.
   5. Кийимини осилтирмоқ ёки йиғиштирмоқ.
   6. Сочларини сркак киши турмакламоқ.
   7. Бсйнини буриб снг чапга қарамоқ.
   8. Ит стириш қилиб стирмоқ.
   9. Саждада билагини ерга ёзиб турмоқ.
  10. Чордона қуриб стирмоқ.
  11. Қсли билан саломга жавоб қайтармоқ.
  12. Лешона ва бурнини тупроқдан тозаламоқ.
  13. Қироатга ҳалал бергудек бирор нарсани оғзида олиб турмоқ.
  14. Кснгилдаги хотиржамликни бузадиган ҳар ишни қилмоқ.

Жамоат ва имомат баёни

Савол: Шариати мутаххародаги жамоат савоби срнини айтиб беринг?

Жавоб: Жамоат сркаклар учун суннати муаккададур ва савоби улуғдир. Батахқиқ айтдилар Лайғамбар алайҳиссалом «Жамоат билан сқилган намоз танҳо сқилган намозга нисбатан йигирма етти даража савоби ортиқ", имом Бухорий ва Муслим ибни Умар розисллоху анҳумадан ривост қиладилар, ҳазрати Абу Дардо розисллоҳу анхудан айтдилар, Айтдилар А осулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам. Бир қишлоқ ёки саройда учта одам бор бслиб жамоат билан намоз сқилмаса, албатта у ерда шайтон ғолиб бслади. Ўзингизга жамоатни лозим билинг. Албатта бсри четда қолганини ейди. Имом Абу Довуд, Аҳмад ва Аасаъи ривост қилдилар. Абу Ҳурайра розисллоҳу анхудан айтдилар пайғамбар алайҳиссалом: Бир зотига қасамки мени нафсим у зотни қслида: Албатта қасд қилдим буюриб стни қсймоқликка, кейин намозга азон айтмоқликка буюрсам кейин бир кишини одамларга имомликка буюрсам, кейин қишлоқни айланиб чиқсам, намозга чиқмаганларни уйига ст қсйиб юборсам.

Савол: Имомликка ким хақлирок?

Жавоб: Одамларнинг снг суннатга олими сьни шариат масалаларини схши билгани, айниқса намоз масалаларни схши билгани имомликка ҳақлидир. Бу ҳазрат: Абу Ханифа рахматуллоҳи алайҳни гаплари. Имом Абу Юсуф рахматуллоҳи алайҳ айтдилар, имомликка хақлироқ қироати схшироғи, қироатда баробар бслсалар, нархезкорлари, агар бунда ҳам баробар бслсалар олий насаблари.

Савол: Одамлар орасида имомлиги макруҳ кишилар ҳам борми?

Жавоб: Қулни, саҳройини, фосиқни ва ксрни(агар у таҳоратда схтиёт қилолмаса) имомлиги макруҳ. Хароми кишиларни ҳам. Шу билан бирга агар улар имомликка стсалар намозлари жоиз.