Савол: Закот молига қул сотиб олиб озод қилса закот ҳисоб бсладими?

Жавоб: йсқ:

Савол: Закот берувчи одам сзини камбағал қариндошларига берса бсладими?

Жавоб: Қариндошлар икки қисм бслади. Бир қисми закот бергувчи билан туғиш сқинлиғи бор, ота она, катта ота, катта она фарзандлар ва невараларга схшаш ва бир қисми туғилиш йсқ, Ака-ука, опа-сингил, амма, амаки, тоғалар ва холалар уларни фарзандларига схшаш. Биринчи қисм қариндошларга бериш жоиз смас, агар берса закотини сз сғлига ёки сғлини сғлига, сркак бслсин ё аёл ҳар қанча пастга кетсин ё берса отасига ё онасига ё катта отасига ё акасига закот адо топмайди. Аммо иккинчи қисм уларга закотни берса жоиз. Уларга закот беришда закотни бериш ажри ва силаи раҳмни ажри бслади.

Савол: Агар уларга бу закот деб айтилса қабул қилмайдилар уларга беришни йсли қандай?

Жавоб: Буни закот деб айтишни ҳожати йсқ. Балки сиз молингизни закотини бермаган бслсангиз ва уларга ҳадс деб билдирсангиз кифос! Шу шарт биланки улар закот олишга лойиқ бслсалар юқорида баён қилинган синфларга ксра Ҳошим авлоди бслмасликлари шарт.

Савол: Закотни ср хотинга ёки хотин срга берса адо топадими?

Жавоб: Бу билан закот адо топмайди. Имом Абу Ҳанифа раҳматуллоҳи алайҳни назилларида, аммо икки шогирдлари назлида хотини срига закот берса срнига стади.

Савол: Закот бой кишига ё бой кишини боласига берса ҳукми нима?

Жавоб: Закотни нисобга қодир бойга бериб бслмайди. Қандай турдаги молга сга бслмасин бойни сғлига ҳам берилмайди агар у сағир бслса бойни сғли кабир бслиб камбағал бслса бериши мумкин.

Савол: Камбағал ва мискинлардан закот олиши мумкин бслмагани ҳам борми?

Жавоб: Ҳа, Бани Ҳошимга бериш мумкин смас камбағал мискин бслсалар ҳам. Улар Алини авлодлари, Аббосни авлодлари, Жаъфарни авлодлари Уқайилни аҳллари ва Хорис бинни Абдулмутталибни аҳду авлодлари, Аллоҳ булардан рози бслсин.

Савол: Агар ҳожатли бслсалар қандай ёрдам қилинади?

Жавоб: Уларга закот моли ва бошқа садақотлардан ташқари йсл билан сҳсон қилнади.

Савол: Бир одам закотни бир одамга берди гумонида закотга ҳақли деб, кейин билиндики у бой киши скан ё ҳошимий скан, ё кофир, ё қоронғида фақир деб берди кейин билинди у сзини отаси ё сғли скан закот ҳисобга стадими?

Жавоб: Закот ҳисобга стади. Имом Аъзамда, иккинчи марта закот бермайли. Имоми Муҳаммад ҳам шундай деганлар. Имом Абу Юсуфдан шу суратларни ҳаммасида қайтиб беради

Савол: Закотга ҳақли деб бир одамга берди сснг билинди у сзини сғли ё мукотаби скан бу ҳақда уч имомимиз нима дейдилар?

Жавоб: Ҳар учала имомимиз иттифоқ қилиб айтадилар бу закотдан ҳисоб бслмайди.

Савол: Бир киши соғлом ишга сроқли шунга закот берса бсладими?

Жавоб: Ҳа бслади.

Савол: Закот бергувчи одам садақасини сзи сшаб турган шаҳардан бошқа шаҳарга олиб борса бсладими?

Жавоб: Аслида закот ҳар қавмни ичида тарқатиш керак, бошқа шаҳарга чиқармаслик лозим, Агар шундай қилинса макруҳ бслади. Магар сзини қариндошлари бошқа шаҳарда бслса жоиз. Аки бошқа шаҳардагилар муҳтожроқ бслсалар дуруст бслади.

ФИТА  САДАҚАСИ

Савол: Садақаи фитрни ҳукми нима?

Жавоб: У вожибдур ҳар бир мусулмон озод киши агар қайси бир турли молдан нисобга қодир бслса, стирган жойи, кийими, уй палослари, оти ва сроқларидан ошиқча бслса.

Савол: Садақаи фитрни кимлар учун берилади?

Жавоб: Ўзи учун ёш болалари учун, ҳизматидаги қули учун, агарчи кофир бслса ҳам.

Савол: Закот бергувчи ёш боласиқа болани молидан чиқарадими ёки сз молиданми?

Жавоб: Агар болани моли бслса шу молдан, моли бслмаса сз молидан чиқаради.

Савол: Хотини ва катта болалари учун бериш вожибми?

Жавоб: Йсқ. Хотини ва катта фарзандлари учун бериш вожиб смас, агарчи қарамоғида бслсалар ҳам. Сотиш учун олган қуллар учун вожиб бслмаганга схшаш.

Савол: Бир қул икки кишининг сртасида шериклик, қайси бири садақаи фитрни бу қул учун ажратади?

Жавоб: Ҳар иккисига ҳам вожиб бслмайди.

Савол: Садақаи фитр қачон вожиб бслади?

Жавоб: Фитр ҳайити куни субҳ содиқдан бошлаб пайтдан илгари вафот стган кишига берилмайди.

Шунга схшаш субҳдан кейин туғилган киши учун ва шундан сснг мусулмон бслган киши учун ҳам берилмайди ва сшаларга вожиб ҳам бслмайди.

Савол: Садақаи фитрни адо қилишни мустаҳаб вақти борми?

Жавоб: Фитр намози учун намозга чиқмасдан туриб садақасини чиқариш мустаҳабдур.

Савол: Фитр садақасини вақтидан аввал берса ҳукми нима?

Жавоб: Бу жоиздур.

Савол; Фитр кунидан кеч қолдирилса нима бслади?

Жавоб: Бу одамдан соқит бслмайди. Бериш вожиб.

Савол: Фитр садақасини кимларга берилади?

Жавоб: Фақир ва мискинларга, бирор мол билан нисобга қодир бслмаган одамга.

Савол: Садақаи фитрни чиқаришдан нима фойда?

Жавоб: Имом Абу Довуд Абдуллоҳ масъуддан ривост қиладилар. А асулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи вассалам фарз қилдилар фитр садақасини рамазон рсзасини беҳудалик ва гуноҳлардан тозалаш учун ва камбағалларга таом қилиш учун.

Савол: Фитр садақасини миқдори қанча?

Жавоб: Садақа фитр учун срим соъ буғдой ёки бир соъ хурмо, ё майиз, ё арпа берилади.

Савол: Юқорида айтилган нарсалардан бошқа танга пул, гуруч, тариқдан масалан адо қилинса хукми нима бслади?

Жавоб: Бу қиймат билан адо стиладиган масала агар буғдой, хурмо, майиз арпа ва бошқа нарсалар билан қимматига тенг қилиб берилса ҳисобга стади.

Савол: Соъни миқдори қанча?

Жавоб: Имом Абу Ҳанифа ва имом Муҳаммадда ироқий саккиз ратлга тенг. Имом Абу Юсуфда беш ратл ва бир ратлни учдан бирига тенг.

Ҳозирги кунда Ханафий олимлари назарларида срим соъ 2 килони ташкил стади. Буғдой ҳисоби билан бир соъ саккиз ратлни ташкил стади.

Дини Исломда рсзани ҳукми нима?

Жавоб: А амазон рсзаси ҳар бир мусулмон, балоғатга етган ср ва аёлга фарз қилингандур. Аллоҳ таоло айтди (А­й иймон келтирган бандалар фарз қилинди сизлар учун рсза тутиш сизлардан аввалги умматларга фарз қилинганга схшаган шосдки Аллоҳдан қсрқсаларинг саноқли кунларда). А амазондан бошқа рсзалар нафлдур. Бошқа ибодатларга савоб бслгани каби нафл рсзаларга ҳам ажр берилади. Магар назр қилган рсзасини назрига вафо вожибдур.

Савол: Луғатда ва шариатдаа рсза (савм)ни маъноси нима ва уни бошланиши ва охири қачонгача?

Жавоб: Савмни луғатдаги маъноси сзини бир нарсадан тсхтатмоқ, шариатда сзини тсхтатмоқ ейиш ва ичишдан, жимоъдан, субҳи содиқдан кун ботгунгача рсза тутаман деган нист билан.

Савол: А амазонда бирор кишига рсза тутмасликка рухсат бериладими?

Жавоб: Ҳа агар муддати сафарда мусофир бслса, касал бслса, рсза тутса касали зиёда бсладиган бслса уларга рамазонда рсза тутмасалар жоиз, кейин қазосини тутадилар, лекин мусофирга рсза тутиш афзалдур, агар рсзадор қийналмаса.

Савол: Мусофир сафарда рсза тутмаса ёки касал одам касалликда тутмаса ва улар шу ҳолда слсалар сафарда ёки касалликда уларга ҳеч нарса вожиб бсладими?
Жавоб: Уларга ҳеч нарса вожиб бслмайди.

Савол: Касал тузалса ёки мусофир жойга келса бирор нарса вожибми?
Жавоб: Уларга қазо тутмоғи вожиб бслади. Касалга касал бслган кунгача мусофирга сафарда юрган муддатгача. .