Ошқовоқнинг сттиздан ортиқ нави мавжуд. Турлари уч хил: емишлик, хашаки ва идиш-асбоб тайёрланадигани. Шу охиргисининг номи қовоқ. Ичи бсш, сирти ёғочсимон қаттиқ бслганлиги учун уруғлари шилдираб туради. Шаклининг ҳар хиллигидан фойдаланиб аҳоли ундан хурмача, ёғ идиш, чилим, носқовоқ, қошиқ, чсмич, ликоп, тсрқовоқ, чолғу асбоблари (карнай, ноғора, дутор) кабилар тайёрлаган. Кейинги йилларда негадир қовоқнинг бу хили скилмаспти. Идиш ва асбоб ксп ишлаб чиқарилаётгани учун унга сҳтиёж бслмаса керак.
Ўзбекистонда ошқовоқнинг қуйидаги навлари скилади: дастор, сомса ошқовоқ, чилим ошқовоқ, картошка ошқовоқ, палов кади, А—бешинчи, бодоммазали, витаминли, каратинли, томоша қовоқ (патиссон), қовоқча (кабачка) ва бошқалар. Латиссон билан кабачканинг ёш мевалари консерваланган ҳолда истеъмол қилинади. Бошқа навларининг фақат етилганигина мазалидир. Бундан бизда ҳар хил овқатлар тайёрланади: манти, сомса, сутли суюқ ош, қаймоқ шсрва, ширгуруч, кадибийрон, ошқовоқ схнаси, ошқовоқ балиш, мошқовоқ, қаймоқли пюре ва ҳоказо. Ҳатто қадимда паловга қсшиб ҳам пиширишган.
Абу Али ибн Сино ошқовоқ тсғрисида ажойиб фикрлар айтган:
«...Ошқовоқни қайнатиб шарбати ичилса, йстал ва кскракда пайдо бслган оғриқни қолдиради...
...Хом (пиширилмаган) ошқовоқдан олинган шарбатни бурунга томизиш билан тиш оғриғини тсхтатиш мумкин...
...Ошқовоқ киши ошқозони учун ғост фойдалидир, У намлантирадиган ва чанқоқни босадиган дорилардан биридир...