forum.ziyouz.com
Jamiyat va inson => Salomatlik => Bolalar tibbiy tarbiyasi => Mavzu boshlandi: Salmoni Forsiy 25 Noyabr 2007, 12:51:54
-
EMBRIONNING O‘SISH JARAYONI
Қуръони Каримда шундай марҳамат қилинади: «Қасамки, батаҳқиқ, инсонни лой сулоласидан сратдик. Сснгра уни мустаҳкам қароргоҳда нутфа қилдик. Сснгра нутфадан алақа сратдик, алақадан чайналган гсшт сратдик, чайналган парча гсштдан суск сратдик, бас, сускка гсшт қопладик, сснгра уни бошқа бир жонзот стиб пайдо қилдик» («Мсъминун» сураси, 1214-остлар).
Мана шу остларни чуқурроқ сргансак, биламизки, ундаги нарсалар илмий гаплар бслиб, инсоннинг тупроқдан сратилганлигига ишора қилади.
Ҳам сркак, ҳам аёлдаги уруғликлардан бола пайдо бслади. Табиийки, уруғлик ейилган овқатлардан вужудга келади. Егулик озуқалар сса тупроқдан чиққан.
Уруғликсркак кишидан чиқиб, аёл кишига стадиган тирик ҳужайралардир. Бу ҳужайралар урғочи ҳужайралар билан қсшилиш учун ҳаракатга тушади, ва ниҳост улардан бири урғочи ҳужайранинг тухумини ёриб кириб, унга аралашиб кетади. Аатижада онанинг қорнида бола пайдо бслади. Кейин Аллоҳ субҳанаҳу ва таоло уруғликни алақага (қонга) айлантириши ҳақида хабар берди. Бу сса урчишдан кейин пайдо бсладиган бир ҳолат бслиб, маълум муддатдан кейин алақа-музғага айланади. Шу вақтдан бошлаб смб-рион шакллана бошлайди. Унда суск пайдо бслиб, суск атрофида гсшт пайдо бслади. Остдаги «ундан сснг бошқача қилиб сратганмиз» жумласи ҳам Қуръони Каримнинг ажойиб мсъжизаларидан бири.
Олимларнинг кашф қилишларича, смбрион иккинчи ойнинг аввалида инсонга смас, балки снги пайдо бслаётган бақага кспроқ схшар скан. Иккинчи ой давомида сса унда бутунлай бошқача сзгаришлар содир бслиб, сув ҳайвони даражасидан инсон шаклига стар скан. Бошқача қилиб сратиш дегани шудир.
Юқорида айтилган нарсалардан ксриниб турибдики, Қуръони Каримда зикр қилинган смбрионнинг ривожланиш жараёни ҳозирги замон илмий кашфиётларидан сснг тасдиқланди.
АМБА ИОААИАГ КЎА ИАМАС ЛАА ДАСИ
Қуръони Каримда шундай марҳамат қилинган: « У сизни оналарингиз қорнида уч зулмат ичида, бир сратишдан кейин сна бошқа сратишга стказиб, аста сратадир» («Зумар» сураси, 6-ост).
Мана шу ост Қуръони Каримдаги илмий мсъжизалардан биридир. Ҳозир кашф қилинишича, она қорнидаги болани уч қават юмшоқ парда сраб турар скан.
Шуниси қизиқки, унинг уч қават сканлигини оддий ксз билан ксриб бслмас, балки махсус асбоблар билан қаралсагина аниқ билинар скан.
АМБА ИОААИАГ ЗУЛУККА ЎХШАШИ
Аллоҳ таоло Қуръони Каримнинг «Алақ» сурасида:«Яратган А оббинг номи билан сқи. Ул инсонни алақдан сратди», деган (1-2 остлар). Арнинг манийси аёлнинг тухумчаларидан бирига етиб бориб урчигандан сснг икковлари бирлашиб, аралашади ва бачадонга ёпишиб ҳомила бслади. У сса зулукка схшаш бслади. Остдаги «Алақ»дан мурод шу.
«Алақ» ссзини бизнинг тилимизга таржима қиладиган бслсак, «зулук» маъносини англатади. Ҳа, ҳаммамизга маълум зулук номли чувалчангга схшаш, қон ссрдириш учун тиббий мақсадларда ҳам ишлатиладиган ҳайвонни араблар «алақ» дейдилар. Араб тилида «алақ» сзаги сса ёпишиб, осилиб олиш маъносини англатади. Зулук ҳам теккан жойига ёпишиб-осилиб олгани учун «Алақ» номини олган. Аммо, барча қадимги тафсирчиларимиз остдаги «алақ» ссзига «қотиб қолган қон» маъносини берганлар. Чунки, онанинг бачадонида зулук бслиши мумкин смас. Балки, сркакнинг манийси аёлнинг тухумчалари ила урчиши оқабатида лахта қон пайдо бслади, ана сша ҳомиланинг биринчи босқичи бслади. Худди мана шу тушунча юзасидан ҳамма уламолар «алақ»ни қотган қон, лахта қон, деб тафсир қилганлар. Улардан олган маълумотларимизга ксра биз ҳам «Тафсири Ҳилол»нинг биринчи нашрида худди шу маънони келтирганмиз.
Лекин Қуръони Карим олдида барча инсонист сзининг чегараланган илми ила ожиздир. Илм-фан ривожланиши ила Қуръон маънолари ҳам снгидан-снги маълумотлар билан намоён бслиб бораверади. Жумладан, ҳомила тсғрисидаги илм ҳам ривожланди. Ўта мураккаб асбоблар ила текширишлар стказила бошлади. Ҳомила илми бсйича снг олий халқаро мукофотларни олган ғарблик олимлар манийдаги ҳайвончалар зулукка схшашлигини кашф стдилар. Анг ажабланарлиси, сркакнинг уруғини аёлнинг тухумчаларига урчиши орқали пайдо бслган ҳомила сзининг маълум босқичида худди зулук каби бслар скан. Бунинг суратлари ҳам нашр стилди. Ўша алақ-зулук аёлнинг бачадонига ёпишиб олиб, сзига озуқани ссриб, ривожланиб борар скан. Қуръони Каримнинг ушбу илмий мсъжизасига барча ғарблик олимлар ҳам тан бердилар. Илмий анжуманларда, сз китоб ва мақолаларида буни қайта-қайта таъкидладилар. Бу Қуръони Каримнинг ҳақиқий илоҳий китоб сканлигига далил смасми?! Қуръоннинг биринчи нозил бслган лафзлари шунчалик мсъжизаларни ичига олганлиги ҳаммани иймонга, Исломга, тоат-ибодатга чорлаши керак смасми?!
-
Endi inson o'zining nimadan yaralganiga bir boqsin
Канадада босиладиган "žТhе Gazette" ва "žТhе Globe and Mail" номли кундалик нашрларнинг муштарийлари 1984 йилнинг 22- ва 23-носбр сонларида босилган хабарни сқиб, ҳайратларини сшира олмадилар. Чунки бу хабарларда мусулмонларнинг муқаддас китоби бслмиш Қуръони карим сзидан 14 аср кейин кашф стилажак ҳодисаларни бутун икир-чикиригача ифода стгани таъкидланганди. Олимлар, айниқса, ҳомилашунослар она бачадонида ҳомиланинг ривожланиши билан боғлиқ бу хабарларга аввало ҳеч ишонгилари келмади ва буни хато бир хулоса деб ҳисобладилар.
Аммо "žТhе Globe and Mail" газетидаги расм Канаданинг снг таниқли ҳомила-шуносларидан бири бслган профессор Кейс Моорга қарашли сди. Доктор Моорнинг катта бир қоғозга ёзилган Қуръон остларини ушлаб тушган сурати сса, катта шов-шувга сабаб бслди. Чунки Моор Торонто дорул-фунунининг Анатомис бслими бошлиғи сди ва бу масаладаги у берган маълумотлар машҳур мутахассис А ооерд Адвардс томонидан худди шу матбуот нашрларида тасдиқланган сди. "ž"žТhе Globe and Mail" газети 22 декабрда берган мақоласига "Мусулмон олимлари ҳайратга тушдилар. Ҳомила ривожи мутахассиси Қуръон сирларини изоҳлади", деб сарлавҳа қсйди. Бу билан фақатгина Ислом олимларининг мазкур хабардан таъсирланганига урғу бермоқчи бслди. Бироқ мазкур шов-шувнинг қаҳрамони доктор Моор бу хабарнинг 4-қисмида ҳамда сртасига чикқан "žТhe Gazette"да 1940 йилга келибгина аниқланган ушбу ҳақиқатнинг 7-асрдаёқ Қуръонда сътироф стилганини ва у "Инсон зурриётининг қусурсиз бир таърифи" сканлигини, остлар қаршисида сзининг лол қолганини очиқ-ойдин сътироф стган сди. Кейс Моор сз тадқиқотларини "Қуръон ва Ҳадисда инсон зурриёти борасидаги мсъжизалар" сарлавҳаси остида тсплаб нашр қилди. Унда Кейс Моор, жумладан, бундай дейди: "Маълумки, милоддан аввалги 4-асрда ҳомилашунослик соҳасидаги стказилган биринчи тадқиқот ва тажрибаларда жсжа смбриони текширилган, бу орқали муқоссали бир на-тижага сришмоқчи бслган сдилар. Бундан кейинги икки минг йил давомида ҳомилашунослиқда дикқатга сазовор бир ссиш сезилмади. Фақатгина 17-асрга келиб, заррабиннинг (микроскоп) кашф стилиши билан инсон ҳужайрасидаги ҳомила босқичлари аниқлана бошланди. Бир неча йил давомида Қуръон ва ҳадислар устида изланишлар олиб бориб, инсон ҳомиласининг ривожланишини текширдим ва 7-асрда инсонистга туширйлган бу Илоҳий Китобда илмий ҳақиқатларга тамоман мос келадиган маълумотларни ксриб лол қолдим. Анди Қуръондан мен танлаб олган остларни ҳомилашунослик соҳасидаги охирги исботлар ва маълумотларга сусниб тадқиқ стаман: инсон зурриётининг она бачадонида даврий тарзда ривожланиши бир фикр сифатида 1942 йили сртага чиқди, бугунги кунга келиб тан олинаётган охирги исботлар фақат 1974 йилдагина кспчилик томонидан қабул қилинди. Қуръон ва ҳадислар ҳомила уч қоронғи бслимда ривожланишини очиқ баён стади. Бу маълумот ҳомилашуносликнинг охирги маълумотларига тамоман мос келади. Яъни, биринчи бслим - бачадон девори, иккинчиси - онанинг қорин зари, учинчиси - ҳомила ва кроёнлар вужудга келтирган амниокорионик мембранадир. Бу уч анатомик бслим ҳомилани ташқи таъсирлардан ва зарарлардан сақлайди. Қуръон остлари дастлабки ҳафталардаги ривожланишлар ҳақида ссзлар скан, инсон зурриётига мукаммал бир таъриф беради ва унинг "ёпишган зулук" каби шаклдан "бир тишлам гсштга" () айланишини таъкидлайди. Бу остларни тушунишимизга қарамай, йигирма тсрт кунлик ҳомилани араб зулуклари билан солиштирганимизда, ҳайратга тушдик. А асмда ксрганимиздек, ҳомиланинг бу шакли зулукка ниҳостда схшар сди. Ва бу давр ҳомиланинг оачадон деворига ёпишиш давридир ("ёпишган зулук" иборасига мос равишда)". Доктор Моор мсъжиза деб атаган бошқа исботларини шундай ифодалайди: "Тадқиқотларга ксра, ҳомила уруғлангандан сн кун кейин бачадонга тушади. Саккизинчи ҳафтада инсонга схшаш шаклга киради. Бачадонга тушгач, 50-55 кундан кейин у бутун шаклу шамойили билан инсондир. Фақатгина қулоқлар, ксзлар тсртинчи ҳафтадан шакллана бошлайди ва олтинчи ҳафта охирида, съни, нутфа тушгандан 42 кун кейин схшигина ривожланиб қолади. Тадқиқот ҳайъатимиз билан бирга бу ҳақиқатларни тилга олган пайғамбар ссзини (ҳадисни) сқиганимизда сна ҳайратга тушдик. Имом Муслим тақдир баҳсида тилга олган мазкур ҳадиснинг маъноси айнан шундай сди: «Аутфа майдонга келгач, 42 кундан кейин Аллоҳ таоло унга бир фаришта жснатади, нутфага феъли-ҳуй беради, туйғуларини (ксз ва қулоқ сингари) жойлаштиради, стини, сусгани сратади ва фаришта: "Аллоҳим, бу сркакми, урғочими?" дес ссрайди». 1400 йил кейингина фарқига борилган бу ҳодисанинг бутун икир-чикиригача, куни, соатигача зикр стилиши мсъжизадан бошқа сна нима бслиши мумкин! Бу ҳадисда сна бир нозик масала бор. Малак А оббидан нега гсдакнинг жинсистини ссрамоқда? Бу саволнинг жавоби ҳам ҳайратга солувчидир. Чунки бу вақт зарфида гсдакнинг сти, сусги, табиати ва сезги аъзолари пайдо бслишига қарамай, жинси номаълум бслади ва ҳадисда бу нарса ажойиб тарзда билдирилмокда". Доктор Моор сзини лол қоддирган бошқа далилларни оундай таъкидлайди: "Қуръон остлари ҳомиланинг тсрт ҳафталик даврини нега «бир тишлам ст» дес атамоқда ва бу стнинг «тишланган»лик маъноси қаердан келспти? Мавзуга сабаб бслган остларнинг нима демоқчи бслганини бу даврдаги ҳомилани текширган пайтимиз тушундик. Чунки ҳомила 28 кунлик бслганда устида тасбеҳсимон бир шакл майдонга келиб, улар сз шаклига ксра айнан тиш изларига схшар скан. Бу даврдаги ҳомиланинг юмшоқ моддадан бир шаклини ссадик ва "В" расмдагидек унда тиш изларини қолдирдик.
Бу манзара "А" расмдаги шаклга, съни тсрт ҳафталик ҳомилага фавқулодда схшар сди ва Қуръоннинг инсон зурриётини нега «бир тишлам ст» () дес тилга олгани ажойиб тарзда сз изоҳини топди". Мақоламизни сна Кейс Моорнинг сътирофлари билан тугатамиз:"Ост ва хадисларнинг илмий тарақкиётлар соҳасидаги изоҳларини оилимимиз ортиб бориши оилан снада чуқур-роқ тадқиқ қилишимизни сезиб турибман. Дин ва илм орасида йиллар давомида вужудга келган тссиқнинг Қуръон ва ҳадислар нури остида йиқилишига ишонаман".
www.islom.uz dan olindi.