31. «... ростгсй сркаклар ва ростгсй аёллар ...».
«Сидк-ростгсйлик» ссз, иш ва нистларда ростгсй бслишни такозо килади.
«Юзларингизни магриб ва машрик томонларига буравeришингиз сxшилик смас, балки Аллохга, Оxират кунига, фаришталарга, Китобларга, пайгамбарларга иймон кeлтирган, сзи сxши ксриб туриб молини кариндош-уругларига, етим-есирларга ва кулларни озод килиш йслида бeрадиган, намозни тскис адо килиб, закотни бeрадиган киши сxши кишидир ва ахдлашганларида ахдларига вафо килгувчилар ва xусусан огир-енгил кунларда ва жангу жадал пайтида сабр-токат килгувчилар (сxши кишлардир). Ана сшалар чин иймонли кишилардир ва ана сшалар асл такводорлардир».
Ибнул Каййим ёзади: «А остгсй киши ссзида амалида ва барча холатида ростгсй бслмоги лозим.
Ссзларда ростгсй бслмок: Бошок сз бандига кандай тсгри бслса, тил хам айтилаётган ссзларга шундай тсгри тушмоги лозим.
Амаллардаги ростгсйлик: Бош танага кандай мувофик тушса, амаллар хам шариатга шунчалар мувофик ва мутe бслмоги лозим.
Холатлардаги ростгсйлик: калб ва аъзолар харакати иxлосга мувофик бслмоги ва шу йслда барча имконист сарф стилмоги лозим. Ана сшанда киши ростгсйлардан бслади».
32. «... сабр-каноат килгувчи сркаклар ва сабр-каноат килгувчи аёллар ...»
Сабр иймоннинг срмидир. Чунки иймон икки кисмга бслинади: Бир кисми сабр, иккинчи кисми сса шукр.
Инсон танасида бош кандай срин тутса, иймон масаласида сабр xудди шундай мавкeга сга. Сабр уч турли бслади: Аллох итоатида сабрли бслмок, гунох-маъсистдан тийилишдаги сабр ва такдирнинг аччик-чучугига сабр килмок. Токи банда тилини шикост-норозиликдан тийсин, мусибат пайтида хам жазавага тушиб, юзини тимдалаб, ёкавайрон бслиб xорланмасин. Аллох итоатида ва маъсистдан тийилишда сабр килмок такдир синовларига сабр килмокка караганда комилрокдир. Чунки тоат ва такво учун киши нафсига карши сз иxтиёри билан курашиши лозим. Бошга мусибат тушганда сса инсоннинг сабрдан сзга чораси хам йск.
Шунингдeк тоат амалларини адо стишдаги сабр маъсистни тарк стишдаги сабрдан юкори туради. Чунки тоат амалининг рсёбга чикишидаги xайр-сxшилик маъсистнинг тарк стишлишидаги xайр-сxшиликка караганда А ахмонга суюклирок. Унинг учун тоатнинг йсколишидан вужудга кeлган фасод-зарар маъсист сабабли хосил бслган фасод-зарарга караганда кабихрокдир.
Шайxул ислом Абул Аббос ибн Таймис ёзади: «Сабр уч турли бслади: Аллох мадади ила, Аллох учун ва Аллох билан.
Биринчи: Аллох мадади ила хосил бслган сабр.
«Сабр килинг. Алгиз Аллох (мадади) ила сабр кила олурсиз».[2]
Яъни Аллох сабр бeрмаса, сабр кила олмасдингиз!
Иккинчи: Аллох таъолонинг Юзини истаб сабр килмок.
Учинчи: Аллох билан, съни банданинг Аллох таъоло диний иродаси билан бирга айланиши, хаёт кeчириши».