Oh Ayasofya, İstanbulga kelganlarning nafasini kesadigan obidalardan biri. Tarixi juda qiziq.
Ayasofya (Yunoncha: Αγιά Σοφιά, tam adı: Ναός τῆς Ἁγίας τοῦ Θεοῦ Σοφίας, Latince: Sancta Sophia ya da Sancta Sapientia), Vizantiya İmperatori I. Justinyen tarafidan M.So'ngra 532 - 537 yillari orasida İstambulning tarihiy yarimorolidagi shahar markaziga insho ettirgan bir kadedrali bo'lib, 1453 sanasida İstanbulni Fotih Sulton Muhammad fath etgandan keyin, ilk Juma namozini o'qitgan joydir. Fotih Sulton, Ortodoks monastırini buzdirmasdan bino ichidagi rasmlarni, hullas Musulmon diniga mos kelmagan ashyolarni ustini bo'yatgan. Me'mor Sinan tarafidan keyinchalik 4 minora qo'shilgan. Vizantiya davrida bino eski bo'lganligi uchun, necha marta yiqilgan, lekin minoralar qo'shilgandan keyin bino kuchlanib haligacha oyoqda qolgan. Musulmonlarning qanchalik madaniyatga hurmat bilan qaraganlarini bu misoldan ham ko'rsak bo'ladi. Fotih hohlasa edi, Ruslarni bizni Jome'larimizni othona sifatida foydalanganiday hor qilishi yoki nurab bo'lgan obidani yer bilan yakson qilishi mumkin edi. Farg'ona vodiysida hech qanday tarihiy, diniy obidaning kunimizga qadar qolmaganligi meni juda qattiq yaralaydi. (Barmoq bilan sanarli qolgan bo'lsa kerak) Bu ham bo'lsa, oldin Chor keyinchalik Sovet tuzimiga qarshi kurashgan Vatanparvar insonlarimizdan yetaricha o'ch olaolmaganlari uchun, bizga ma'naviy shaklda azob berish maqsadida obidalarimizni to'plar bilan yakson qilishganidir:(