* * *
O’sha paytlarda Mati’ Rasululloh (s.a.v.) oldilariga qo‘llari va oyoqlari xinali holda keltirilgandi. Yana shunga o‘xshash harakatlar qilgan edi. Holbuki, Payg‘ambarimiz (s.a.v.) erkak kishining ayollarga xos qiliqlar qilishini, ayollarning ham erkaklar qiyofasida yurishini yeqtirmas, hatto bu xildagi erkak va ayollarni la’natlagan edilar.
Inson qadr-qimmati ayolning ayollarga, erkakning erkaklarga xos harakatlar qilishini talab qiladi. Hayot har bir mavjudotning yaratilish maqsadiga qarab yashashiga bog‘liq tarzda davom etadi.
Bu odam oxirgi marta Toif qurshovida bo‘lgandi. Hazrat Payg‘ambar (s.a.v.)ning qayn og‘asi bo‘lgan Abdulloh bin Abu Umayya opasi hazrat Ummu Salamaning yoniga kelgandi. Mati’ o‘zini tutolmay Rasululloh (s.a.v.)ning va hurmatli onamizning yonlarida:
- Ey, Abdulloh, agar ertaga Toif fath etilsa, senga Jaylaning qizi Badiyani ko‘rsataman. Faqat uni qo‘ldan chiqarma. Bir qo‘rsang edi xipcha bellarini...
Rasululloh (s.a.v.) bu uyatsiz odamga qarab:
- Ey, Allohning dushmani, u xotin bechoraga shunchalik tikilib qaradingmi?—dedilar va Ummu Salamaga boshqa buni yonlariga yaqinlashtirmasliklarini uqtirdilar.
Shundan so‘ng Mati’ning Madinada qolishi fisqu fasodga zamin yaratishini o‘ylab, shaharni tark etishi va Xamo degan joyda yashashini lozim topdilar.
Bir kuni Abu Bakr (r.a.) qon tupurgan bir odamning dardini eshitishga majbur bo‘ddilar.
- Qanday shikoyating bor?
U odam asabiylashgan edi. Yonidagi odamni ko‘rsatdi.
- Bu odam bilan urishdik. Barmog‘ini tishlagandim, birdan tortib oldi va tishimning sinishiga sabab bo‘ldi... Uni jazolashingni istayman.
Hazrat Abu Bakr (r.a.) narigi odamga qaradilar va undan so‘radilar:
- Voqeani endi sen ayt-chi.
- Xuddi shunday bo‘ldi, ey, xalifa, javob berdi ikkinchi kishi.
Hazrat Abu Bakr (r.a.) kulimsiradi va:
- Ikkingizning ham bir-biringizdan qarzingiz yo‘q, ishingizga boring, — dedi.
- Ammo mening tishim nima bo‘ladi. Tishim sindi-ku axir.
Bu odam yo juda sodda edi, yoki haq-huquqini bilmas edi.
- Sening xohishingga ko‘ra, bu odam barmog‘ini senga berishi kerak, sen esa uni istaganingcha chaynashing kerak edi. Ammo, bu odamning joni og‘rimasligi va sening og‘zingdan qo‘lini tortmasligi kerak edi, shundaymi? O’ylaymanki, sen shuni istarding. Istasang bir marta u ham sening barmog‘ingni tishlasin. Nimalar bo‘lishini ko‘r.
Hazrat Abu Bakr (r.a.) so‘ziga shularni ilova qildi:
- Aynan sen kabi bir kishi Rasululloh (s.a.v.)ga shikoyat qilgan va Payg‘ambarimiz (s.a.v.)dan ayni shu javobni olgan edi.