DUODA QOLIPGA TUSHGAN, TAKRORLANADIGAN SO’ZLARNI AYTMASLIK
Duo deganda fikrimizga dastlab Allohni yodga olish, U Zotga ehtiyojlarini bildirish, istaklarini so‘rash, gunohlari uchun mag‘firat tilash kabilar keladi. Agar haqiqatdan ham shunday bo‘lsa duoda samimiy bo‘lish lozim. Ayrim kishilar duoni ixlos bilan bajariladigan ibodat emas, balki ma’lum qolipga tushgan so‘zlar tizimi, ma’nosini duo qilayotgan kishining o‘zi ham unchalik tushunib yetmaydigan, har safar qayta-qayta aytiladigan so‘zlarning takrorlanishi, shunga o‘rganib qolish yoki an’ana deb o‘ylashadi. Allohning buyukligini his qilgan, Uning azobidan qo‘rqqan va roziligini topishni istagan odam qalbidan kelgan samimiy va tabiiy ifodalar bilan U Zotga yuzlanadi. O’zini Allohga topshirgan, do‘st va yordamchi sifatida faqat Uni tanlagan odam, qalbida to‘lib-toshgan samimiy ifodalar bilan dardini faqat Unga aytadi hamda Yoqub alayhissalom kabi barcha dardu alamini faqatgina Allohga bildirib, Undan yordam so‘raydi:
«...Albatta, men dardu hasratimdan faqat Allohning O’ziga shikoyat qilmoqdaman"¦.» («Yusuf, 86»).
Duo qiluvchi samimiy bo‘lmasa, duoni bajarilishi kerak bo‘lgan rasmiy ish yoki qabul bo‘lish - bo‘lmasligi aniq bo‘lmagan narsa deb e’tiborsiz qarasa, asosan bir qolipga tushgan iboralarni qo‘llaydi. Nima deyotganini o‘zi ham tushunmayotgan bir qancha chiroyli so‘zlarni aytib o‘zicha duo qilgan bo‘ladi. Bu Qur’onda ta’rif etilgan duo emasligi aniq. Vaholanki duo bandaning O’z Robbisi bilan samimiy muloqotidir. Har bir odamning muammolari, istaklari, orzulari, ruhiy holati bir xil emas. Duo vaqtida so‘zlar emas , duo qiluvchining o‘sha vaqtdagi ruhiy holati muhimdir. Qur’onda bayon qilingan duolarning hech birida bu uslub ko‘rinmagan. Payg‘ambarlar, farishtalar, mo‘minlar tilidan qilingan duo namunalarida faqatgina ruhiy holatdan kelib chiqqan samimiy qalb ifodalari, iltijolarini ko‘ramiz.