Савол: Агар жанг қилишга мажбур бслсалар ва намозда туриб жанг қилсалар намозлари нима бслади?

Жавоб: Аамозда туриб жанг қилсалар ёки юрсалар намозлари бузилади. Чунки у амали касирдир.

Савол: Душман ҳужум қилса намоз сқишга руку сажда ва имо билан қодир бслмасалар, сзлари танҳо-танҳо ёки имомга иқтидо қилиб нима қиладилар?

Жавоб: Хандақ урушида пайғамбаримиз тахир қилганларидек намозни тахир қиладилар ва қодир бслганларида сқийдилар.

КААªБААИ ИЧЛАА ИДАГИ ААМОЗ

Савол: Аллоҳ таоло каъба байтул харамни мусулмонларга қибла қилди, бирор киши каъбани ичларида намоз сқиса намози жоизми?

Жавоб: Каъбани ичида сқилган фарз ва нафл жоиздур.

Савол: Имом каъбани ичида намоз сқиса ва баъзи кишилар орқаларини имомга қилиб сқисалар намозлари дурустми?

Жавоб: Ҳа намозлари дуруст.

Савол: Улардан баъзиси юзини Имомни юзига қилиб сқиса нима бслади?

Жавоб: Дуруст, лекин макруҳдир.

Савол: Бир одам орқасини Имомни юзига қилса намози жоизми?

Жавоб: Аамози жоиз смас имомдан стиб кетгани учун.

Савол: Имом масжидул харамда каъбани атрофида намоз сқиса одамлар атрофида халқа бслсалар намозлари жоизми?

Жавоб: Ҳаммаларини намозлари жоиздир.

Савол: Бу ҳукм барчага баробарми ёки баъзи одам мустасноми?

Жавоб: Бу ҳукмдан истисно қилинади бир кишики имом билан бир тарафда туриб каъбани деворига имомдан сқинроқ турган кишини намози дуруст смас. Чунки у имомдан стиб кетди. Аммо имомдан бошқа тарафда туриб каъбага сқинроқ бслса уни намози дуруст.

Савол: Каъбани устиларида намоз жоизми?

Жавоб: Ҳа жоиз лекин ҳурматсизлик учун макруҳ.

Жаноза ҳукмлари

Савол: Ўлимга сқин бслган кишини олдида ҳозир бслганлар нима қиладилар?

Жавоб: Ўлимга ҳозир бслган кишини снг томони билан қиблага қаратиб қсйилади ва икки шаҳодат калимасини сшиттириб айтиб турилади — агар слса жағини боғлайдилар, ксзини секин юмадилар хотинларни ҳукми ҳам шундай.

МАЙИТНИ ЮВИШ

Савол: Одамлар ўлса қандай ювилади?

Жавоб: Агар ювишни хоҳласалар ётқизадилар, хушбўй нарса билан уч ёки беш марта ётқизилган сўрига айлантиради. Овратига бир латтани тўсилади, кийимлари ечилади оғиз бурнини ювмасдан таҳорат қилдирадилар. Боши ва сочини хитмий билан ювадилар кейин чап томони билан ёнбошлатадилар ва ўнг томонини остига сув ўтгунча ювадилар. Кейин ўнг томони билан ёнбошлатиб чап томонини остига сув ўтгунча ювадилар, кейин ювгичи ўткизиб ўзига суяйди ва қорнини секин силайди, агар бирор нарса чиқса ювади. Лекин қайта ювинтирмайди. Кейин чап томони билан ёнбошлатиб кофурлик сув қуйиб ювади. Шу билан уч марта тамом бўлди.

Савол: Покизалик учун сувдан бошқа нарса ҳам ишлатиладими?

Жавоб: Сидр ва хорз каби хушбўй нарсалар билан сувни қайнатилади, агар совун истеъмол қилинса жоиз.

Савол: Бу нарсалар топилмасачи?

Жавоб: Холис сув билан ювилади.

ЎЛИКАИ КАФААЛАШ

Савол: А­ркак ва аёлга қанчадан кафан ва уни қандай ишлатилади?

Жавоб: Буни қуйида кенг баён қилинади:

1. А­ркак кишига суннатга мувофиқ кафан, изор, ксйлак ва лифофа кифос қилгудек кафан, изор ва лифофа топилмаса борича узр бслмаганда бир кийимни сзи макруҳ. Изор бошидан оёққача изма, чунтак ва енгсиз. Кафанлаш тартиби, кафанларни тоқ хушбсй қилинади. Лифофани ёзиб уни устидан изорни ёзилади кейин майитни изорни устига қсйилади. Майитни ювилган сувини артилгандан сснг, кафанни хсл қилмаслиги учун бошига ва соқолига кофурни сажда қиладурган аъзоларига, пешонаси, бурни, икки кафти, икки тиззаси ва панжаларига. Аввал қамисни кийдирилади, съни қамисни срмини изорни устига ёзилади, иккинчи срмини бош томонга сралади. Кейин изорни майитга сралади чап томондан, кейин снг томондан, кейин лифофа ҳам шундай токи чап томонни тепасида снг томон бслсин.

4. Кафанни сзилиб кетишидан қсрқилса икки томонидан бирор нарса билан боғлаб қсйилади.

5. Хотин кишини кафани суннатга мувофиқ, диръ, изор, химор лифофа ва бир латта билан кскраги тортиб қсйилади. Дирь қомисдур. Кафанни кифосси изор лифофа химордур, йсқлик вақтида топилгани. Узрсиз бслганда икки қават бслиши макруҳ.

6. Хирқани сни кскракдан сонгача бслиши керак.

7. Химор уч газ бслиши керак.

8. Аёл кишини кафанлаш кайфисти Кафанларини уч ё беш бор хушбсй қилинади. Аввал лифофани сснг уни устидан изорни ёзилади, кейин майитни изорга қсйилади, диръни кийгизилади, сочини икки срим қилинади кскрагини устига диръни устидан уни химорни сралади, кейин Хирқани қомисни устидан боғланади, кейин изорни кейин лифофани сралади. Кафанни икки тарафини тугиб қсйилади.

Савол: Майитни сочи тараладимн?

Жавоб: Йсқ сочи ва соқоли таралмайди, Тирноқлари олинмайди ва сочи кесилмайди.

ЎЛИККА ААМОЗ ЎҚИШ

Савол: Майитга қандай намоз сқилади?

Жавоб: Унга намоз сқишни ирода қилсалар имом майитни кскраги баробарида туради, одамлар орқасида, имом уларни уч сафга бслади. Имом ва муқтадийлар такбир айтадилар. Аллоҳ таолога сано айтадилар ва ҳамд айтадилар, агар хоҳласалар субхонакаллоҳуммани охиригача сқийдилар, кейин иккинчи такбир айтадилар ва пайғамбар алайҳиссаломга саловот айтадилар, кейин учинчи марта такбир айтиб сликни ҳаққига, мусулмонларни ҳаққига тирик ва сликларга, кейин тсртинчи такбирни айтиб салом берадилар.

Савол: Жаноза намозида ёш болага қайси дуо сқилади?

Жавоб: Уни ҳаққига дуо қилганда «Аллоҳуммажалҳулано» фаротанни охиригача сқийди.

Савол: Жанозада такбир айтганда қслларини кстарадими.

Жавоб: Қслларини биринчи такбирдан.

Савол: Жаноза намозини сқишга шарт борми?

Жавоб: Шарт йсқ. Агар бир сркак ёки бир хотин сқиса ҳам адо топади. Яъни фарзи кифос адо топади.

Савол: Жанозада нима шарт ва фарзлар бор?

Жавоб: Унда шарт икки бетаҳоратликдан пок бслмоқ кийим ва жойни пок бслиши, сна шарт килинди сликни пок бслмоғи ва намозхонларни олдига қсйилмоқлиги. Унда икки нарса фарздур. Қиём ва тсрт такбир. Бошқа ишлар суннатдир.

Савол: Беш вақт намоз учун бино қилинган масжидларда жаноза сқиладими?

Жавоб: Масжидда жаноза макруҳдир. Чунки пайғамбар алайҳиссалом масжидни ташқарисига қсйдирар сдилар

Савол: Жанозага имом бслишга ким ҳақлироқ?

Жавоб: Агар ҳозир бслса султон келмаса имом кейин валий(сликни сгаси).

Савол: Валий ёки султондан бошқа одам сқиса валийга жоизми қайтариб сқимоқлиги?

Жавоб: Ҳа, Унга жоиз.

Савол: Валий сқигандан сснг бошқа одам қайтиб сқиши мумкинми?

Жавоб: Кейин бошқа одам сқиши жоиз смас.

Савол: Жаноза сқилмай ксмилса нима бслади?

Жавоб: Уч кeнгача сқиш мумкин сснг сқилмайди.

ЎЛИКАИ КЎТАА ИШ ВА КЎМИШ

Савол: А­ркаклар сликни қандай кстариб олиб борадилар?

Жавоб: Кстармоқчи бслсалар тобутни тсрт сонларида ушлайдилар, лскиллатмасдан тез олиб борадилар. Кстаргувчи киши, олдинги снг томонини снг елкасига қссди, кейин орқанги снг томонни снг елкасига чап елкасига, сснг охирги чап томонни чап елкасига қссди.

Савол: Қабристонда одамлар стирадиларми?

Жавоб: Қабристонда с тириш жоиз, лекин жанозани елкадан ерга қсйилмасдан аввал стириш макруҳ.

Савол: Қабр қанлай бслади?

Жавоб: Қабрни срим одам бсйи ёки кскрак баробарида қазилади. Бу аъло ва афзал қабрни лаҳад қилинади, ер зах бслса ёрма гср қилинади(съни шақ).