ҚАЗОЛАА  ҲАҚИДА

Савол: А амазонни қазосини тутишликда узлуксиз тутиш шартми?

Жавоб: Шарт смас. Агар хохласа оралатиб ва хохласа узлуксиз тутади.

Савол: А амазонни қазосини орқага сурса ва кейинги рамазон келса нима қилади?

Жавоб: Аввал ҳозир бслган рамазонни тутади рамазондан сснг аввалги рсзани ,қазосини тутади бунга фидс лозим смас.

Савол: Бир киши вафот стди устида рамазонни қазоси бор сз молидан фидс беришни васист қилди. Валиси нима қилади?

Жавоб: Бу васист сликни молини учдан бирига стади агар майт қазо рсзаси учун фидсга васист қилса валиси ҳар кун учун бир мискин тсйдиради, срим соъ буғдой ё бир соъ арпа ё бир соъ хурмо.

ААФЛ А ЎЗАСИ

Савол: А амазондан ташқари ҳам шариатда рсза борми?

Жавоб: А амазон рсзаси фарз ундан ташқари рсза нафлдир. Агар тутса иншоолоҳ савоб бслади.

Савол: Баъзи кунларда нафл рсзадан нахи қилинганми?

Жавоб: Бир йилда 5 (беш) кунда нафл рсза қайтарилгандир.

   1. Ийд рамазон кунида;
   2. Ийд қурбон кунида (3, 4, 5) ҳайтдан кейинги 3 кун. Бу ташрих кунларидир;

Савол: Баъзи нафл рсза баъзисидан афзалми?

Жавоб: Ҳадисларда баъзи нафл рсзани фазли баён қилинган. Оиша розисллоҳу анҳо ривост қилдилар. А асуллулоҳ алайхи салом душанба ва пайшанба кунлари рсза тутар сдилар. Абу Хурайра Аллоҳ рози бслсин айтдилар: айтдилар пайғамбаримиз. Амаллар душанба ва пайшанба кунлари рспара қилинади., Мен схши ксрдим, амалларини рспара қилмоғини мен рсзалик холимда ва ривост қилдилар. Абу Хурайира Аллоҳ рози бслсин бу зотдан пайғамбаримиз ватанда ҳам сафарда ҳам ойни оқ кунларида оғзиларини очмас сдилар съни сн учинчи сн тсртинчи кунларида ва сн бешинчи кунларида. Абу Қатода Аллоҳ рози бслсин бу зотдан ривост қилдилар. Албатта расуллуллоҳ айтдилар Арафа (ҳаж) кунидаги рсзани сйлайманки Аллохдан савобини умид қиламанки, сзидан аввалги ва сзидан кейинги йилларни гуноҳларига каффорот қилса. Аширо кунини рсзасини Аллоҳдан савобини умид қиламанки сзидан аввалги гуноҳларига каффорот қилса. Абу Аюб Ал Ажорий рози бслсни Аллоҳ бу зотдан албатта пайғамбар алайхис салом айтдилар: Ким рамазон рсзасини тутса, шавволдан олти кун тутса бутун замонда рсза тутган бслади.

А­АªТИКОФ

Савол: А­ътикоф ва унинг хукми нима?

Жавоб: А­ътикоф нист билан масжидда тсхтамоқликдир рамазонни кейинги сн кунлигида у суннати кифосдур. Агар маҳалла аҳлидан бир киши сътикоф стирса ҳаммадан соқитдир. Агар ҳеч ким стирмаса ҳамма тарки суннат қилган бслади.

Савол: Ундан бошқа шариатда сътикоф борми?

Жавоб: Ундан бошқа сътикоф бор. Мустаҳаб ва вожиб. Оз муддати бир соат. Қачон масжидга кирса сътикофни нист қилади ва сътикоф стирган бслган бслади, масжиддан чиққунча.

Савол: Қачон сътикоф вожиб бслади?

Жавоб: Кимки назр қилса сътикофни унга вожиб бслади сътикоф стирмоқ, сзига сътикофни вожиб стган миқдорича.

Савол: Бир неча кунларини вожиб қилди ва назр қилди шу кунларини кечаси ҳам кирадими?

Жавоб: Ҳа. кечалари билан вожиб бслади ва узлуксиз деб агарчи услуксиз деб назр қилмаса ҳам.

Савол: Аазр қилинган сътикофда рсза ҳам вожибми?

Жавоб: А­ътикофда рсза билан вожиб.

Савол: А­ътикоф стиргувчиларга нима харом?

Жавоб: Унга жимо ва уни чақирувчилари, спиш ва ушлаш каби. Агар тунда жимо қилса ё кундузи ссида йсқ ёки қасддан, ё хотинини бирор ерини ушлаб, ёки спиб маъний келса сътикофи бузилади қазоси вожиб.

Савол: А­ътикоф стиргувчи масжиддан чиқадими?

Жавоб: Масжиддан чиқмайди магар инсон ҳожати учун чиқади. Ғоит ва сийишга бир соат. Беузр чиқса, сътикофи Абу Ханийфа рахматуллоҳни назлиларида бузилади. Абу Юсуф ва Имом Муҳаммад раҳматуллоҳи алайхимо назлиларида срим кундан ошмаса бузилмайди.

Савол: Жумъа сқилмайдиган масжидда сътикоф стирса жумъа куни бслса жумъани қандай адо қилади?

Жавоб: Жумъа масжидига боради жумъадан сснг сз масжидига қайтиб келади.

Савол: А­ътикоф стиргувчига нималар жоиз?

Жавоб: Унга масжидда емоқ, ичмоқ, ухлашга рухсат берилади. Ва буюмни ҳозир қилмасдан сотиши олиши мумкин.

Савол: А­ътикоф стирганларни ксрамиз гаплашмайдилар ва гумон қиладилар гаплашиш сътикофга зид деб. Фуқахоларимиз нима дейдилар?

Жавоб: Гаплашиш сътикофга зид смас, магар гаплашсалар схши гапни гапириш керак. Амон гап ҳамма ҳолда манъ қилинган. Индамасдан стириш сътикофини бир бслаги дейиш макруҳ.

Китобул байъ

Савол: Байъ нимадур?

Жавоб: У молни молга алмаштирмоқликдир икки томонни розилиги билан.

Савол: Байъ қандай боғланади?

Жавоб: Байъ олди-сотди вожиб қилиш ва қабул қилиш билан боғланади. Агар ссзлар стган замон феъли билан бслса, биттаси айтур сотдим, иккинчиси айтди олдим деб.

Савол: Агар биттаси Байъни ижоб қилса иккинчи томонга лозим бсладими?

Жавоб: Бир томонни гапи билан иккинчи томонга вожиб бслмайди, балки ижоб ҳосил бслса қабул ҳам иккиси бслса агар бир томон Байъни ижоб қилса иккинчиси иҳтиёрлик, агар хоҳласа шу мажлисда қабул қилади, агар хоҳласа рад стади, агар қабул қилса икки томонга олди сотди лозим бслади. Бу вақтда иккиси иҳтиёрлик смас.

Савол: Аимага бир мажлисда қабул қилса деб қсшиб қсйдингиз?

Жавоб: Чунки аҳд қилувчиларни биттаси Байъни вожиб қилса кейин у мажлисдан туриб кетса ё униси қабул қилдим дейишлан аввал Байъни вожиблиги бекор бслди.

Савол: Агар Байъ тамом бслса сотиб олувчи учун бирор йсл билан иҳтиёрлик бсладими?

Жавоб: Ҳа, агар буюмда бирор айб борлиги билиниб қолса съни сотиб олган молдан, агар хоҳласа қайтариб беради, хоҳласа олади шунга схшаш олувчи иҳтиёрлик бслади.Олиш ёки олмасликда агар ксрмасдан баҳо қилган бслса.

Савол: Аасис бслган Байъ жоизми?

Жавоб: Аақт пулга ва насисга Байъ жоиз, агар насисни муддати аниқ бслса.

Савол: Бир одам матони сотди, у нарсага ишора қилди, уни миқдорини очиқ қилмади на килосини на слчовини, ёки икки киши бир нарсани бир нарсага сотдилар уни икковини миқдорини очиқ қилмасдан ҳар икковлари буюмларига ишора қилиб ксрсатдилар шу икки суръатда Байъ жоизми?

Жавоб: Ҳар икки суръатда Байъ жоиз.Чунки свазига ишора қилинган нарса пулда ёки сотилган нарсадан Байъ жоиз бслишида миқдорини таърифига муҳтож бслмайди.Чунки ишора қилишлик танитишни снг катта сабаби.

Савол:Қачонки нарҳни мутлоқ айтилса қадрини очиқ айтилмаса ё сифатини, бу Байъни ҳукми нима?

Жавоб: Лулни мутлоқа айтилса, масалан айтса, сотиб олдим сендан кумушга ё олтинга ё тилло тангага ё бир неча тангага ё буғдойда, қадри ва сифати очиқ айтилмаса, Байъ жоиз смас. Байъни дуруст бслмоғи учун миқдорини айтилмоғи шарт. Шундай демоқлик биланки, мана шунча тангага олдим масалан, сифатини айтмоқлиги керак. Мисрники Шомники, ё схши ёки ёмон деб.

Савол: Лулни мутлоқ қсйилса, пулни сифатини айтмаса, масалан айтса: сн тангага сотдим деб, шаҳарда бир неча хил танга ишлаётган бслса, молдан ташқари, бу суръатда Байъ жоизми, агар олгувчи қабул қилса?

Жавоб: Бу суратда Байъ жоиз, одамлар шаҳарда кспроқ ишлаётган тангани тайин қилинади.

Савол: Қадри турлича бслган тангадан мутлоқ баҳо қсйилди, шу суръатда Байъ жоиз деб ҳукм қилинадими?

Жавоб: Молга таққос қилинганда тангалар турлича қийматга сга бслса, бас Байъ фоссиддир. Магар тангани бир турини очиқ айтилса ва миқдорини тайин қилинса дуруст.

Савол: Таомни слчаб ёки слчовсиз сотиш мумкинми?

Жавоб: Бундай сотмоқлик жоиз. Тангаларга олтин тангаларга чақа пулларга ва донларга, магар таомни жинси бир бслса, слчовсиз сотиш мумкин смас, судхсрлик сҳтимоли учун.

Савол: Бир киши иккинчи бир кишига айтди: мана шу идиш тсласича буғдойни шунчага сотдим деб, Олувчи қабул қилди, ваҳоланки, у одам бу идишдаги буғдойни қадрини билмайди, Байъ дурустми?

Жавоб: Худди сша идишни тсласича бслса дуруст. Агарчи у идишга қанча сиғишини билмаса ҳам.

Савол: Агар аниқ бир тошни вазнига сотса, у тошни миқдорини билмайди ҳукми нима?

Жавоб: Бу ҳам жоиздур.