Umar ibn al-Hattob o’z hayotini, islomdan avval o’tgan kunlarini eslab, der ekan:
«Qilmishimning biriga yig’layman, boshqasiga kulaman. Jaxolatdan tug’ilgan qizlarimni tiriklayin ko’mganimga yig’layman. Хolvodan butlar yasab, keyinroq och qolganimizda uni yeb qo’yganimizdan kulaman».
Payg’ambar(sallallohu alayhi vassallam) bir kuni sahobalarga shunday deydi: «Hech biringizga bolalari, mol-mulki, ota-onasi, hatto o’zingizdan ham sevimli bo’lmagunimgacha, u kishi komil musulmon bo’lolmas».
Shunda Umar o’sha yerda ekan, u debdi:
— Yo Rasululloh, sin mening jonimdan boshqa har narsadan ham sevimlisiz.
Payg’ambar(sallallohu alayhi vassallam) bo’lsa unga javoban:
— Joningdan ham, yo Umar,— debdilar.
— Rost, jonimdan ham,— deb javob beribdi Umar.
Umar doimo payg’ambar yonida yurar, u zotning ilmidan, fazlu karamidan baxramand bo’lardi, payg’ambar(sallallohu alayhi vassallam) ham u kishini juda hurmat qilar, doim uning ra’yi-fikrlarini ma’qul topar edi. Hatto shunday bo’ldiki, payg’ambar Umardagi bu saloxiyatni ko’rib, u kishiga musulmonlarga fatvo berish ishini ham topshirib qo’ygan edi.
Abdulloh ibn Mas’ud degan islom tarixchisi Umarning o’qimishli, ilmi yetuk odamligini tasvirlab, fikrini ifodalab shunday degan ekan: «Umarning ilmini tarozuning bir pallasiga qo’yib, yer yuzidagilarning ilmini boshqa bir pallasiga qo’yganda, Umarning ilmi qo’yilgan tarozu pallasi ogir kelardi. U kishi Allohni eng yaxshi tanigan, Alloh kitobini eng yaxshi tushinib anglagan va dinni ham ich-ichidan tushinadigan bir odam edi».
*Bu yerda albatta, o’xshatishda mubolag’aga ketilgani ayon, lekin o’sha davrdagi diniy ishlar, olib borilgan siyosatlar yuzasidan qaralsa, u kishi yetuk, sog’lom fikrli, katta aql sohibi bo’lgani aniq. Islom tarixida tutgan o’rniga ko’ra u kishi maqomini belgilaydigan bo’lsak, islomni oyoqqa turg’azib, uni kuch-qudratini oshirishda, miqyosini kengaytirishda Umar ibn al-Xattobning tutgan o’rni g’oyat buyuk bo’lgan.