VAHIY KELTIRGAN OYDINLIK
Janobimiz (s.a.v.) Hazrati Abu Bakrning uyiga bordilar. Oyisha hali ham yig‘lar edi.
— Ey Oyisha, el orasida yurgan gaiso‘zlar qulog‘ingga yetgandir. Ollohdan qo‘rq, mabodo bir yomon ish qilgan bo‘lsang, Ollohga tavba et. Olloh taolo qullarining tavbasini qabul qiladi.
Ko‘zyoshlari shashqator Hazrati Oyisha mahzun nigohini onasiga, so‘ng otasiga qaratdi. Ular ham xomush edilar. Bir so‘z aytishga hollari yo‘q.
— Mening nomimdan Rasululloh janobimizga javob bersalaringizchi!
Otaona baravariga:
— Vallohi, nima deb javob qilishni ham bilmayapmiz, — deyishdi.
Shunda Hazrati Oyisha Payg‘ambar janobimizga o‘girilib dedi:
— Vallohi, siz aytgan narsa uchun Ollohga tavba Qilmasman. Olloh taolo mening bunday gunohdan uzoq ekanimni biladi. Agar men odamlar aytib yurgan gaplarni tasdiqlasam, umuman bo‘lmagan bir narsani e’tirof etgan bo‘laman. Inkor etganim sayin esa, siz menga ishonmaysiz. Ammo men Yusuf Payg‘ambarning (a.s.) da Dasi nima degan bo‘lsa, o‘shani aytaman: «Menga lozimi chiroyli sabrdir. Sizlar aytayotgan narsaga qarshi yolg‘iz Olloh taolodangina yordam so‘ralur».
Hazrati Oyisha so‘zlarini tugatdi. Oradan hech qancha vaqt o‘tmay birdan Rasulullohni (s.a.v.) vahiy xolati qamrab oldi. Kiyimlarining bir qismi yuzlariga tashlandi, boshlari ostiga yostiq qo‘yildi.
Vahiy, hoynahoy, Hazrati Oyisha haqida bo‘lsa kerak! Shu damda uning yuzida na qo‘rquv, na tashvish alomatlari bor edi. Axir, Olloh taolo begunoh quliga gunox yuklamaydiku! Otasiga, onasiga yana bir-bir qarab chiqdi. Keyinchalik bu xotirasini so‘zlar ekan, o‘shanda ularni «xuddi manamana jonlari chiqadigan darajada hayajonli» holda ko‘rganini aytgan edi.
Sayyidul anbiyodan (s.a.v.) vaxiy holati ketgach, peshonalarida yirik ter tomchilari to‘plandi. Terlarni artar ekanlar:
— Mujdalar bo‘lsin senga, ey Oyisha, Olloh taolo sening pok, toptoza ekaningni ma’lum qildi! — dedilar.
— Olloh taologa beadad hamdu sanolar aytaman! — deya qarshiladi bu mujdani Hazrati Oyisha (r.a.).
Janobimiz oyatlarni o‘qiganlarida, Hazrati Oyisha bilan otaonasi sevinch ko‘zyoshlariga g‘arq bo‘lishdi. So‘ngra masjidga chiqdilar. Nur surasidan bo‘lib tushgan oyatlarni u yerdagi mo‘minlarga ham o‘kib berdilar:
«Shakshubhasiz, bu bo‘htonni (vujudga) keltirgan kimsalar o‘zlaringizdan bo‘lgan bir to‘dadir. Uni sizlar o‘zlaringiz uchun yomonlik deb o‘ylamanglar, balki u sizlar uchun yaxshilikdir. Ulardan (ya’ni, bo‘htonchilardan) har bir kishi uchun o‘zi kasb qilgan gunoh(ga yarasha jazo) bordir. Ularning orasidagi (gunoxning) kattasini ko‘targan kimsa uchun ulug‘ azob bordir. (Ey mo‘minlar,) sizlar (bu bo‘htonni) eshitgan paytingizda mo‘min va mo‘minalar bir-birlari haqida yaxshilikni o‘ylab: «Bu ochiq bo‘htonku!» desalar bo‘lmasmidi?! Bas, agar guvoh keltira olmasalar, u holda Olloh nazdida ular yolg‘onchidirlar. Agar sizlarga dunyo va oxiratda Ollohning fazlu marhamati bo‘lmasa edi, albatta, sizlarni tinmay so‘zlagan narsa — bo‘htonlaringiz sababli ulug‘ azob ushlagan bo‘lur edi. O’shanda sizlar uni tildantilga olib, og‘izlaringiz bilan o‘zingiz aniq bilmagan narsani so‘ylar va buni yengil ish deb o‘ylar edingizlar. Holbuki, u Olloh nazdida ulug‘ (gunoh)dir. Uni eshitgan paytingizda: «Bu (mishmishni) so‘zlash biz uchun joiz emas. Ey pok Parvardigor, bu ulug‘ bo‘xtonku!» desalaringiz bo‘lmasmidi?! Agar mo‘min bo‘lsangizlar, hargiz unga o‘xshagan narsalarga qaytmasliklaringizni Olloh sizlarga pandnasihat qilur. Va Olloh sizlarga o‘z oyatlarini bayon qilur. Olloh ilm va hikmat sohibidir. Albatta, imon keltirgan kishilar o‘rtasida buzuqliklar yoyilishini istaydigan kimsalar uchun dunyoda ham, oxiratda ham alamli azob bordir. Olloh bilur, sizlar bilmassizlar. Agar sizlarga Ollohning fazlu marhamati va Ollohning Mehribon va Rahmli ekani bo‘lmasa edi (albatta, U Zot sizlarga bu qilmishlaringiz uchun azobni naqd qilgan bo‘lur edi). Ey mo‘minlar, shaytonning izidan ergashmanglar. Kim shaytonning izidan ergashsa, bas, albatta, (shayton) buzuqlik va yomonlikka buyurur. Agar sizlarga Ollohning fazlu marhamati bo‘lmasa edi, sizlardan biron kishi (biron gunohdan) pok bo‘lmas edi. Lekin Olloh (fazlu marhamati bilan) O’zi xoxlagan kishini poklar. Olloh eshitguvchi, bilguvchidir». (Nur, 21).
Oyatlar o‘qilar ekan, eshitayotganlardan har kim bir oydan beri davom etib kelayotgan bu mojaroda o‘zini qanday tutganini o‘ylay boshladi. Hazrati O’mar (r.a.) yo‘lini tutib, pokiza ko‘nglini yana xuddi o‘sha porloqligicha, o‘sha sofligicha saqlaganlar bor edi. Ular tashda ham, Ulug‘ Mavlogagina ayon bo‘lgan ko‘ngillarida ham chirkin mishmishga o‘rin bermadilar. Katta bir imtihondan muvaffaqiyatli o‘tishning mukofotini (bular) imtihon sohibi Ulug‘ Mavlodan Unga eng muhtoj bo‘linadigan bir kunda, quvonaquvona olajaklar. Haqiqiy ma’noda xursand qilinajaklar.
Lekin imtihondan o‘tolmagan, vijdoni endigina uyg‘onib, bezovta bo‘layotganlar ham bor edi. «Bu ayol bunday ishlarni qiladigan xilidan bo‘lsa, Nabiyyi zishon unga bu darajada qiymat berarmidilar?!» deya olmaganlari uchun ichichini kemirayotganlar edi ular.
Rasulullohning (s.a.v.) buyruklari bilan Xasson ibn Sobit va Mistoh ibn Asosa xalq o‘rtasida ochiqoydin mishmish tarqatganlari, pok bir ayolga xunuk bo‘hton uyushtirganlari uchun yerga yotqizilib, sakson darradan urilib, jazolandi. Bu jazo xalqning ko‘z o‘ngida ijro etildi.
Payg‘ambarimiz zavjalari bo‘lmish Hazrati Zaynabning singlisi Hamna ham ayollar oldida ayni jazoni oldi.
Bu bo‘xtonni o‘ylab chiqargan va fitna olovini yoqqan Ibn Salulga nisbatan ham xuddi shunday jazo qo‘llandi. Bundan tashqari, u Nur surasi to‘rtinchi oyatining amri ila «va hech qachon guvohliklari qabul etilmasligi» jazosiga ham loyiq ko‘rildi. Ayni jazoning qolgan uch musulmonga nisbatan qo‘llanibqo‘llanilmaganini bilmaymiz. Chunki bu bo‘htonni chiqargan Ibn Saluldir, boshqalar esa bilmasdan bu bo‘htonga ergashgan edilar.