Фан ҳижобнинг фойдали сканлигини тасдиқлади
Муслималар ҳижобда сзларини «ҳимосланган», «хавфсиз» ва «муҳтарама» деб ҳис қилишларини айтар сдилар (ҳижоб — Ислом динида аёлларга фарз қилинган камтарона либос бслиб, уларнинг гсзаллигини, баданларини ва қадди қоматларини бегона ксзлардан тссиб туради). Анди сса бунинг илмий тарзда исботланган ҳикмати борлиги аниқланди.
Лсихолог Сюзан Фиске ҳамда Лринстон университетининг бир гуруҳ тадқиқотчилари соғлом сркаклар бош миссини магнит-резонансли томографис воситасида текшириб ксришди. Текширилаётган сркакларга срим сланғоч ҳамда тслиқ кийинган сркак ва аёлларнинг бир қатор фотосуратлари ксрсатиб турилди. Баданлари очиқ аёлларни ксрган сркакларда аниқ ва очиқ-ойдин қсзғалиш кузатилди. Суратдаги аёлларнинг бадани қанчалик очиқ бслса, сркаклар бош мис псстлоғининг олд мотор ҳудуди ҳамда срта чакка қисмининг орқа томонида (премоторнас кора головного мозга и заднсс часть средней височной бороздс‹) қсзғалиш шунча кучли бслди. Маълумки, миснинг бу қисмлари асбоб-ускуналар билан ишлар, қслларнинг ҳаракати ва умуман бирор амалга ундаш каби ҳатти-ҳаракатларни бошқаради (Сикара, Дель-Амор).
«Гсё сркаклар шу заҳоти сзларида бу аёлларга нисбатан уйғонган истак-ҳоҳиш ҳақида сйлай бошладилар», - деди Фиске хоним 12-16 февраль кунлари Чикагода бслиб стган Америка фанни ривожлантириш уюшмасининг ҳар йили бслиб стадиган учрашувида. «Улар бу фотосуратларга одамлар жонли жисмларга қарагандек қарадилар», - дейди у (Аиколсон).
Аркакларнинг сзлаштириш қобилистлари синаб ксрилганда, улар чсмилиш кийимларини кийган аёлларнинг юзлари ксрсатилмаган суратларини бошқаларга ксра схшироқ сслаб қолганлари маълум бслди, ваҳоланки улар бу суратларга бор-йсғи бир лаҳза ксз ташлаган сдилар, холос (Ландау).
Фиске хоним сз гуруҳи билан сркакларнинг аёлларга нисбатан адоват кайфистини ҳам синаб ксрди. Маълум бсишича, тажовузкорроқ сркаклар чсмилиш кийимидаги аёлларнинг суратларини томоша қилаётганда уларнинг миссидаги сз фикрини ва бошқаларнинг ҳиссиётларини сйлаб ксришни (оддий қилиб айтганда, сйлаб иш қилишни) бошқарувчи ҳудудларда фаолист снг кам бслган.
«Бу пайтда сркаклар аёлларнинг ақли ҳақида сйлаб ҳам ксрмас сканлар», - дейди Фиске хоним (Сикара, Дель-Аморе, Ландау).
Хуллас, сркаклар сзларининг жозибасини бсрттириб ксрсатувчи аёлларни инсонийликдан узоқроқ деб қабул қилар сканлар.
Фискенинг «IslamOnline»га тақдим қилган маърузасига ксра, сркакларнинг атрофдаги воқеликни фаҳмлаб олиш тизими тормозланиб қолса, улар шаҳвоний ҳисларни қсзғатувчи аёлларнинг инсонийлик даражасини паст деб қабул қилар сканлар (Сикара).
Фиске хонимнинг айтишича, инсонда бошқа бир киши ҳақда бундай ёмон таассурот ҳосил бслиши лабораторис тадқиқотларида кам учрайдиган ҳолдир. Бунга схшаш ҳолат фақат бир марта - сқинда «National Geographic»да чоп стилган мақолада қайд стилган сди. Унга ксра, тажрибада иштирок стган кишиларга дайдилар ва наркоманларнинг фотосуратлари ксрсатилганда уларда нафрат ва ижирғаниш ҳислари уйғонганлиги кузатилган (Дель-Аморе).
Аркаклар срим сланғоч аёлларнинг суратини ксрганда уйсиз дайдиларни ксргандагидек ҳолатга тушмадилар. Аксинча, тадқиқотлар бу сркакларнинг фотосуратдаги чсмилиш кийими кийган аёлларни «итариб юборгиси», «қслига олгиси», «тутиб олгиси» келганлигини қайд стди (Дель-Аморе, Ландау).
Ушбу тадқиқотда иширок стган Лринстон университети битирувчиси Мина Сикаранинг фикрича, сркаклар сз аёллари ёки опа-сингилларига очиқ либос кийган аёлларга қарагандек қарамайдилар.
Бунинг устига, сркаклар тслиқ сранган аёлларнинг суратларини ксрганда сз фикрларини асосан учинчи шахсда — «у итариб юборди», «қслида кстариб турибди», «тутиб олди» шаклида билдирганлар. Бу сса, Фиске хонимнинг фикрича, сркаклар сранган аёлларни мустақил, ҳур аёллар деб қабул қилишларини, уларга нисбатан бирор ҳатти-ҳаракат содир стиш фикридан узоқ бслишларини ксрсатади (Ашльман, Ландау). info.islom.uz