-
Assalomu alaykum!
Har birimiz asarlar, romanlar, qissalar o’qimiz.
Shunday asarlar borki ularni qancha o’qisangiz yana o’qigingiz kelaveradi.
Kulgili qismini qayta qayta o’qisangiz kulgingiz keladi, yig’latadigan qismini qayta qayta o’qisangiz yana yig’layverasiz.
Bu bo’limda sizlarga yoqqan, yoki siz o’qigan ma’lum bir asrdan aynan sizga juda ta’sir qilgan qismini joylashtirishingiz mumkin.
Bu bilan biz o’sha asradan parcha o’qimiz, va kelajakda qiziqib butun asarni ham o’qishimiz hech gap emas"¦"¦..
Hatto manga o’hshagan kitob o’qishni yoqtirmaydiganlar ham :D
Birinchi bo’lib o’zim boshlayman
""¦ Adabiyot o’qituvchisi jurnalni stol ustiga qo’ydi-da, dumaloq ko’zoynagini burni uchiga qo’ndirib, sinfga razm soldi.
- Demak, gap bunday: o’ttizinchi yillar adabiyotini o’rganishni kechiktiramiz. RayONOdan topshiriq bo’ldi, bugun siz bizga "œBaxtli bolalik" degan mavzuda erkin insho yozib berasiz.
- Hamma yozadimi?
- Bu nima deganlari bo’ldi, Zoirali bo’tam, sizga alohida taklif lozimmi, yo?
- Inshoni erkin deyabsiz-ku?
- Nomi shunaqa, bo’tam. Qani, qog’oz olib, ish boshlanglar. Vaqt ketmasin.
- Samad aka biz bolalikdan o’ttik-ku, nimasini yozamiz?
Hali o’tib bo’lganingizcha yoq, Zoirali bo’tam, endi o’tayabsiz. Qilayotgan ishingizga o’zingiz to’g’ri baho bera olgan oningizdan boshlab bolaligingiz bilan vidolashasiz. Ha, ha aynan vidolashasiz. Bolalik qaytmas bo’lib ketadi. Bolalik sizning hotirangizga ko’chadi. Vaqti kelib, bu hotira vijdon azobiga soladi, vaqti kelib nimalarnidir qo’msashga majbur qiladi. Xullas, sizni har ko’yga soladi. U bilan vidolashishga oshiqmang. Bolalik-hayotning asl pallasi, undan ko’proq bahramand bo’lishga intiling. Asaldan keyin turli achchiqliklarga duch kelasiz.
- Samad aka, shularni yozsak-chi? "œBaxtli bolalik" emas, "œAlvido bolalik" desak-chi?
- Bo’tam, ko’p aqilli bolasiz-ku, biroq ayrim vaqtlarda kaltafahmlik qilib qo’yasiz. Tushuning, "œBaxtli bolalik" menga emas, RayONO ga kerak. Shu bois men bilan tortishmang. Ishni boshlang.
Bolalarni sizlab, yumshoq gapiruvchi bu odam ko’pincha o’z ishini o’zi qiyinlashtirardi. Bolalar uni bo’shang deb bilib, baravar tortishishdan tap tortishmasdi. Ba’zan butun dars tortishuv bilan o’tardi. Kitob o’qishni jonidan ham ortiq ko’radigan Zoir ko’pincha baxs boshlab qolardi.
Samad aka bugungi baxsga barham berish uchun deraza oldiga bordi-da, qo’lini orqasiga qilib, hovliga tikilib oldi.
Sinfda shivir-shivir, qog’ozlar shitiri boshlandi.
Asror daftar orasidan ikki varaq yirtib olib "œBaxtli bolalik" deb yozdi-da, o’yga toldi:
"œZoir tog’ri aytdi. Insho keyin bo’lganidan keyin hammani majbur qilishning nima keragi bor? Hamma o’zini baxtli deb hisoblaydimi? Ana, Turob, akasining jasadini Afg’onistondan olib kelishdi. Onasi bunga chidolmay jinni bo’lib qoldi. Hozir jinnixonada. Etti bola otasining o’ziga qolgan. "œMen baxtliman"¦" deb boshlaydimi inshosini. Manzura-chi? Otasi ketib qolgan. Onasi ikkovi turadi. U nima deb yozadi? Otaullaga ham qiyin. "œMen baxtliman, chunki otamning puli ko’p"deya olmaydi. Aslida-ku, ular pulning ko’pligini baxt deb bilishadi. Lekin ochiq ayta olishmaydi. Pul dengiz bo’lib mavjlanadi ularning uyida. Biroq, o’zlari xohlagancha ishlata olishmaydi. Bu baxtmi yoki baxtsizlik? Harholda nima deb yozarkin, u boyvochcha? Bunaqa gaplarga Zoir usta qotirib tashlaydi. Umuman, baxtli bola u. Ota-onasi injener, uyda o’zi-yu singlisi. Gazetaga habar yozadi. Nima istasa shunga erishadi. Ergash-chi? Otasi aravakash. Dars tugashi bilan somonbozorga yuguradi. Shuni yozadimi? Agar Dilfuzalarga ham shu mavzu berilsa u nimani yozadi? Ikki oyog’I qirqib tashlangan otasining injiqliklari, onasiz qolishning naqadar baxtsizlik ekanini bayon qiladimi? Hosh, o’zim-chi? O’zim nimani yozay, kechagi voqeanimi yo otam bilan to’yma-to’y yurishimnimi? Otamning o’yinchi xotinga suykalishinimi? Ming la’nat!" Asror hayo’liga kelgan fikrdan titrab, o’zini tutolmay qoldi. Ruchkani stol ustiga taq etib urdi. O’ziga tikilgan nigohlarni tuyib, boshini egdi. U sinfda o’tira olmasligini sezib, shart o’rnidan turdi-da, chiqib ketdi"¦"
Tohir Malik
"œALVIDO"¦BOLALIK" (qissa)
Toshkent. "œYosh gvardiya nashriyoti" 1989 yil
-
* Iymon bir muazzam saroy desak, uning ichiga kirmoq uchun yurib borish kerak, balki tikanzorni yalangoyoq bosib o‘tishga to‘g‘ri kelar.
* Kam ichding nima-yu, ko‘p ichding nima, farqsiz, igna ham yo‘g‘on qoziqning uchi ham ko‘zga kirar bo‘lsa baribir ko‘r qiladi.
Tohir Malik
"Mehmon tuyg'ular" kitobidan
-
Assalomu alaykum!
Man juda sevib o'qigan "Saodat asri qissalari" kitobida (Ahmad Lutfiy) payg'ambarimiz Muhammad s.a.v. va sahobalar hayoti haqida juda ta'sirli hikoyalar berilgan.
Payg‘ambarimiz Muhammad mustafo sollolohu alayhi vasallamning zamondoshlari, Islomning taraqqiyotiga juda katta hissa qo‘shgan buyuk sahobalardan biri Umar ibn Hattobdir. Musulmon olamida bu zotni tanimaganlar yo‘q. Zero, payg‘ambarimiz SAVning "œAllohim, bu dinga Umar ibn Hattob bilan yoxud Amr ibn Xishom bilan quvvat ber", deb qilgan duolari ijobat bo‘lgan edi. Ha, Umar ibn Hattob orqali Islom ancha quvvatlangan edi. To qiyomatga qadar Islom ummati o‘z xutbalarida Umarni yod etajak, uning xizmatlarini unutmagay, uni o‘z akasiday, inisiday sevgay. Ha, bu zotlar qanchalik yaxshi ko‘rishga arzirli!
Islom o‘ta johil, beshafqat, hatto, "œOtajon, meni o‘ldirsangiz, soqolingizni kim taraydi? Yuzlaringizni kim tozalaydi?", deya aytib, nozik ko‘zlari bilan iltijo nazari ila boqqan qizini ham tiriklayin yerga ko‘mgan vahshiy Umarni yumshoq, muloyim qilib qo‘ygandi. Hatto shayton ham uning yoniga kelishga qo‘rqadigan Umar (r.a.) juda ko‘p yig‘lardilar. Hatto yuzlarida yoshning tarnovi hosil bo‘lgandi. Xalifa bo‘lganlarida ham kamtarona hayot kechirdilar. Butun olamlarga ibrat namunasi o‘laroq Islom iarixida o‘chmas o‘rin qoldirdilar.
-
Bir kuni Umar qavatiga olti yoshlar chamasidagi qizini olib, Makkadan tashqariga yo‘l oldi.
Xilvat bir joyga keldilar. Umar yelkasidan belkuragini oldi va chuqur qaziy boshladi.
— Nima qilyapsiz, otajon? Nega qaziyapsiz bu chuqurni?! — dedi qizi atrofida girdikapalak bo‘lib.
— Bu yerga seni ko‘maman, — deb javob qildi Umar. Qizchaning rangi oqarib ketdi. Otasini yaxshi odam deb o‘ylardi. Ayni choqda, otasining biron gapni zoe gapirmaydigan odam ekanligini ham juda yaxshi bilardi.
Ko‘zyoshlariga to‘lgan nigohlari otaga qadaldi:
— Otajon, meni o‘ldirmang!..
— Sen xiqillamay tur!
Bu so‘zlardan keyin ham yolvorish bexuda edi. Yagona chora qochish edi. Jon shirin, qizcha o‘lishni istamasdi.
Peshonasidai oqayotgan terlarni arta-arta chuqur qaziyotgan Umar, birdan: «To‘xta, qochma!» deb baqirdi va qizining orqasidan chopa ketdi.
Jonholatda qochayotgan qiz bechoraning ortidan yetib kelgan ota dag‘al qo‘llari bilan sochlaridan tutib, qat’iy siltab to‘xtatdi. Shundan keyin sudrab-sudrab, chuqurning yoniga olib keldi.
Qazish davom etar, go‘dakning ko‘zyoshlari ham beto‘xtov yerga yumalanar edi.
Shu asnoda Umar qo‘lidagi belkurakni yerga qattiq urdi va natijada bir siqim tuproq sochilib, Umarning yuz-ko‘zi changga belandi. Yerga o‘tirib qoldi va ko‘zlarini ishqalay boshladi.
Otasini bu holatda ko‘rgan qizcha sakrab o‘rnidan turdi:
— Otajon, meni o‘ldirsangiz, soqolingizni kim taraydi? Yuzlaringizni kim tozalaydi?! — deya barmoqlari bilan Umarniig soqollarini taray boshladi.
Umar uni ilkis itarib yubordi. Sapchib o‘rnidan turib, yana qaziy boshladi.
Bir oz o‘tgach, Umar to‘xtab qoldi. Boshini egdi, bir muddat o‘yga toldi. Yig‘layotgan qizchasiga ko‘zi tushdi. Olti yilga yaqin silab-siypalab, erkalab kelgan jigari edi u. Bunday yaqin kishisining joniga qasd qilish oson emasdi...
Orada ko‘ngliga bu ishdan voz kechish fikri ham keldi. Qizchasining qo‘lidan tutib, Makkaga qaytishni ham o‘yladi. Shunday qilganida, qanchalar sevinardi bu ma’suma go‘dak... yana hayotga qaytgandek bo‘lardi. Kim biladi, hozir uyda qanday alamli damlar kechayotgan ekan, qanchalar ohlar chekilayotgan, ko‘z yoshlar to‘kilayotgan ekan?!
Ammo bu ishning boshqa jihati ham bor edi. Umar qizini olib ketdi, qo‘llari titrab orqaga qaytarib olib keldi, deb ustidan birodarlari kulishmaydimi? Umr bo‘yi qizi oldidagi vijdon azobiga qanday chiday oladi?
Bir necha soniya vaqt shunday fikrlar og‘ushida o‘tdi. Soatlar, hatto kunlarga tatirli bir-biriga zid fikrlar yashin tezligida miyasidan o‘tdi. Shundan so‘ng yana belkurakka yopishib, chuqur qaziy boshladi.
Yetarli darajada qaziganiga ishonch hosil qilganida, yerda faryod urib yotgan qizcha ham daxshatli fojia soati yetib kelganini sezdi, yalinchoq nigohlarini otasiga qadadi.
Ammo otaning ko‘zlaridan olov sachrardi. Qiz yana tez o‘rnidan sakrab turdi va takror qocha boshladi.
Umar yana qizining ortidan yugurdi, yetib olib qattiq ushladi. Endi qutulish chorasi qolmagan edi. Qizcha hadeb «Otajon, otajon!» deya chinqirar, siltanar edi.
Bir latta kabi uloqtirilgan ma’sum vujud chuqurning chetlariga tegib pastga yumalab ketdi. Umarning baquvvat qo‘llari tuproq uyumini chuqurga tashlar ekan, oyoklari so‘nggi kuchini yig‘ib chuqurdan chiqib ketishga urinayotgan go‘dakni bosib turardi. Boshiga shuvillab tuproq to‘kilib, ko‘zlari ham tuproqqa to‘lgan qizcha bir-ikki chiranishdan so‘ng harakatlari bo‘shashdi, ketma-ket ustiga tushayotgan tuproq uni tobora bosib, nafasini siqa boshladi.
Oyoqlari ostidagi vujudning nihoyat chiranishdan to‘xtaganini anglagan Umar yengil nafas oldi. Peshonasidagi terlarni artib tashladi va qolgan-quttan tuproqni ham chuqur ustiga tashlab, ishini tugatdi.
O‘sha kecha uyda hech kimning ovozi chiqmadi. Umar har doimgidan ham asabiy edi. Uning bu qo‘rqinchli holati uyda biron kimsaning churq etib og‘iz ochishiga yo‘l qo‘ymadi. Faqat, qo‘llar ora-sira ko‘zlardan yumalangan yoshlarni artardi...
"Saodat asri qissalari"
Ahmad Lutfiy
-
farzonochka:
Ikrom ota og`lini kordi... ko`rdiyu, turgan joyida qotib qoldi. Uni quvlashga tushgandi Tursunboy qochishga harakat qildi! Shunda Ikrom ota qo`lidagi miltiq bilan unga qarata o`q uzdi.... va o`ladi"xayriyat tegmadi" Tursunboyning boshqa qochishga madori qolmagandi, ochlik, alam, oriyat uni batamom so`ndirib bo`lgandi! U cho`kka o`tirdiyu, so`ng holsizlanib yotib qoldi. Va jimgina hon berdi..... Ikrom ota esa o`z og`liga alamzada va unsiz faryod ila og`liga bir qo`lda hassa bilan go`r kavlashga tushdi( Urushda 1 qo`lini sindirib kelgan)..... Uni qabrga zor-zor yig`lab ko`mdi... Shu noshud og`ilni deb onaizor ham 1 necha kun oldin olamdan o`tgandi... Hijron kunlarida esa yolg`iz Ikrom ota qolgandi...
Said Ahmad "Ufq"-"Hijron kiunlarida" nomli qismida
-
Машхура
«Камокхона - бу — кучли ва ожизнинг ит-мушук буладиган жойи экан. У ерда инсоният яратган маданиятдан асар хам йук эди. Инсон унинг эшигини очиб кирар экан, тугилгандан шу ёшгача узига юктира олган неки эзгулик бор хаммасини ечиб ташлаб, ичкарига ялангоч бадан, кайнок кон окиб турувчи вужуд билан кирар эди».
«Исён ва итоат» Роман. Т-2003. 10 б
-
«O’zingdan baland amaldor nima desa — ana shuni bajar. So‘zsiz bajar. Ahmoqona bo‘lsa-da, bajar. Ablahona bo‘lsa-da, bajar. Ko‘r-ko‘rona bajar. Ana shunda — o‘sasan!
O’zingdan baland amaldordan... qo‘rqib yasha. O’zingdan katta amaldor.. yetti pushtingni haqorat etib so‘ksa, sen... kechirim so‘ra!
«Hammamiz uchun hurmatli va aziz» qo‘shimchasi bilan ataluvchi amaldorni... Munkar-nakir deb bil! «Muhtaram zot», «ulug‘ zot» «vich-vich» qo‘shimchalari bilan ataluvchi amaldordan qo‘rq. Qo‘rqmasang-da, o‘zingni qo‘rqqanga ol. Boisi, amaldor zoti... hayiqib turuvchi odamni yoqtiradi. Amaldor zoti qo‘lini ko‘ksiga qo‘yib turuvchi odamni yaxshi ko‘radi.
Bir qudratli amaldor... otalig‘ida bo‘l. Ana shu amaldorga qo‘l ber. Ana shu amaldorni pirim — shefim, deb bil. Ana shunda — ko‘tarilasan!»
Tog‘ay Murodning "Bu dunyoda o'lib bo'lmaydi" romanidan.
-
- Yodingda bo’lsa, senga dadam haqida, bobong to’g’rilarida gapirib bergan edim. U paytda yosh eding, balki uncha e’tibor bermagandirsan. Dadam ziyoli odam edilar. Texnikumda o’qituvchilik qilardilar. Hali esimdan chiqmaydi. O’shanda 38-yilning aynan hozirgiga o’xshagan kuz fasli edi. Ertalab hammamiz nonushta qilib bo’lganimizdan keyin dadam ishga, akam bilan men maktabga bormoqchi bo’lib turgandik. Birdan eshik taqillab qoldi. Men borib ochdim. Qarasam, charm kamzul kiygan ikkita begona odam. Dadamni so’rashdi. Shunda yuragim noxush bir narsani sezgandek bo’ldi. Ular hovliga kirishdi. "œXavotir olmanglar, tezda qaytib kelaman", dedilar dadam onamning sarosimaga tushib qolganliklarini ko’rib. Lekin o’zlarining ham ranglari oqarib, hammamizga bir-bir qarab qo’ydilar-da, haligilar bilan chiqib ketdilar. Otamizni oxirgi marta ko’rganimiz shu bo’ldi. Amakim, tog’alarim ko’p yugurishdi. Lekin foydasi bo’lmadi. Oradan ikki oy o’tgandan keyin dadamni xalq dushmani sifatida qamashganini eshitdik.
O’shandan keyin halovatimiz yo’qoldi. Maktabda hatto yaqin o’rtoqlarim ham o’zlarini bizdan chetga oladigan bo’lib qolishdi. Akam o’qishni a’loga bitirgani bilan hech qaysi institutga hujjatlarini qabul qilishmadi. Urush boshlanganda men 18 yoshda, akam yigirmaga to’lgan edi. Ikkalamiz ham ko’ngillilardan bo’lib frontga ketdik. Qirq to’rtinchi yilda men og’ir yarador bo’lib uyga qaytdim. Oradan uch oy o’tgach esa kamdan qora xat keld.
Xotiralar daftarini bir-bir varaqlayotgan Sobirjon aka so’zlashdan to’xtab bir muddat xayolga cho’mib turdi-da:
- O’g’lim, - dedi og’ir tin olib. urushdan keyin tortgan qiyinchiliklarimni ham bir-bir aytaversam, hali-beri gapim tugamaydi. Aytmoqchimanki, o’sha og’ir kunlarda irodasizlik qilib ichkilikka ruju qo’yganimda oqibati nima bo’lardi? Xudoga shukr, men hammasini sabr-bardosh bilan yengdim. Xullas, gapim shuki, o’zingni tut. Hayotga endi qadam qoyyapsan. Haqiqiy o’g’lim bo’lsang, "œBundan buyon ichkilikni umuman og’zimga olmayman", deb menga so’z ber.
- Meni kechiring, dada, - Tolibjon boshini ko’tardi. — Bu hol endi hech qachon takrorlanmaydi.
- Ishonaman, o’g’lim. Bilaman, sen bir so’zli yigitsan, - Sobirjon aka shunday degach, o’rnidan qo’zg’aldi. — Tur endi, nonushta qilaylik.
"œYigit yig’lamasin dunyoda" yoki "œQasos" Nosir Zohid. 2004 (51-52 betlar)
-
Omadi chopganidan xursand bo’lgan Tolibjon o’rindiqdan joy oldi. Odatda notanish odam bilan hamroh bo’linganda avvaliga gap-gapga qovushishi qiyinroq bo’ladi. Og’ziga talqon solgandek lom-lim demay ketish yana noqulay. Baxtiga yoshi taxminan qirqlar atrofida bo’lgan istarali haydovchi — hamrohi dilkashgina ekan. Bir-birlariga ismlarini xizmat vazifalarini aytib tanishgach, suhbatlari tezda qovushib ketdi. Qapchug’aydan o’tib Rishtonga yaqinlashganlarida, chorrahadagi svetoforning zangor yonishini kutib bir daqiqa to’xtashdi. Shunda asfal’t yo’lning narigi yuzida gandiraklab zo’rg’a ketayotgan kishiga ko’zlari tushdi. Hamrohi mast odamga bir qarab qo’ygach, taassuf bilan bosh chayqab yana yo’lda davom etdi.
- Qarang, haligi odam uyiga shu holatda kirib borsa xotini, farzandlari qanday kutib olarkin?, - dedi Tolibjon uzilib qolgan suhbatni davom ettirish maqsadida. Hamrohi indamadi. Bir ozdan keyin unga bir qarab qo’ydi-da:
- Uka bundan uch yil oldin men ham haligi odamdan ham battar ahvolda edim, - dedi xijolatli ohangda.
Tolibjon chehrasidan nur yog’ilib turgan mana shu yigit nahotki yaqingacha ichib tentirab yurgan bo’lsa deb ajablandi. Yoki og’irroq dardga chalingandan keyin noiloj ichkilikni tashlaganmikin? Yo’g’-e, dard tortgan odamga sirayam o’xshamaydi. Vujudidan kuch-quvvat yog’ilib turibdi.
- Hayron bo’layapsiz-a? — dedi hamrohi uning fikrini uqqandek. So’ngra bir kulib qo’ygach, so’zida davom etdi, - to’g’ri gapiryapman yashirib nima qilaman. Bitta gap aytsam ishonasizmi?
Tolib jon nima deyishini bilmay taraddudlanib qoldi.
- Ichkilikni bas qilishimga o’n ikki yashar o’g’lim sabab bo’lgan, - dedi hamrohini yanada ajablantirib, - ota-onamning, qarindosh-urug’larning nasihatlarini quloqqa olmaganman. Lekin, o’g’lim sabab bo’lib, aroqni bir umrga tashladim.
Haydovchi yigit shunday deya bir muddat indamay yo’lda davom etgach, nihoyat sardaftarini ochdi.
- Yolg’iz o’gilman, - deya gap boshladi mashinani biroz sekinlatgach. — Mendan katta ikkita opam bor. Xudoga shukr ota-onam hayot. 80- yillar edi. Institutni bitirib savdo bazasiga ishga tushdim. Topishim yomon emas edi. Uylandim, ketma-ket ikkita o’g’il ko’rdim. Ota-onam meni yeru-ko’kka ishonmasdi. Pulim ko’paygandan keyin ulfatchilik ham avjiga chiqa boshladi. Kunda, kun ora oshxo’rlik. Buni ustiga haftada gap yeymiz. Biror o’tirish ichkiliksiz o’tmasdi. Bora bora uyga hafta o’tmay kayf bilan keladigan bo’lib qoldim. To’g’ri, biror marta ham mast bo’lib ko’chada yotib qolmaganman, lekin aroqqa o’rganib qoldim. Ahvol shu darajaga borib yetdiki, qattiq mast bo’lib qolgan kunlarim otamni, onamni, xotinimni so’karkanman. Ertasi kuni xotinim "œKecha dadamni xaqorat qildingiz, xudoga nola qilib yig’ladilar, ayamni turtib yuborganingizda ostonaga o’tirib qoldilar, hayriyat biror joylari lat yemadi" desa ishonmasdim. Chunki mastlikda, meni kim olib kelganini, kimga nima deganimni eslolmasdim. Mana shunday ko’ngilsiz voqealardan keyin ota-onamdan kechirim so’rab, minba’d og’zimga olmaslikka ahd qilardim. Lekin irodam uzog’i bilan bir hafta o’n kunga yetardi. Keyin yana o’sha ahvol"¦ Ichkilikning kasofati oqibatida ishxonadagi hurmat-e’tiborim yo’qola boshladi. Obro’sini bilgan do’stlarimdan ba’zilari mendan o’zlarini olib qochadigan bo’lib qolishdi.
Yo’ldan ko’zini uzmay sarguzashtlarini hikoya qilib borayotgan hamrohim bir oz sukut saqlab turgach yana so’zida davom etdi.
- "¦ 20-mart edi. Ishdan vaqtliroq qaytdim. Sababi, tug’ilgan kunim edi. Aytsam aytmasam ulfatlarim baribir kelishardi. Dasturxon tuzab aroq, kon’yaklarni chiroyli qilib terib qo’ydim. Shu payt ichkari uydan chiqqan o’g’lim mehmonxonaga kirib bir chetdagi stulga o’tirdi.
- Dada, - dedi bir ozdan keyin stoldagi ichimliklarga ko’z yugurtirib, - O’rtoqlaringiz kelib ichishadi, a?
- Ha, endi, ozgina-ozgina olishadi-da, - dedim jerkib berishdan o’zimni tiyib. O’g’lim "œSiz ham ichasiz-a?"- deb yana savol berdi.
- O’zing bilasan bugun tug’ilgan kunim. Bizam mehmonlar bilan qittak-qittak qilamizda, - dedim. Shunda u "œKatta bo’lsam men ham ichaman, a?" deb qoldi. Jonim chiqib ketdi. "œNima deb valdirayapsan, jinni bo’ldingmi", - dedim. O’g’lim beg’ubor ko’zlari bilan menga tikildi. Shunda kipriklariga ilinib turgan ko’z yoshlarini kp’rib g’alati bo’lib ketdim. "œIchib kelib men ham sizni yig’latamanmi?" — dedi ko’zlaridan duv ko’z yosh o’qib, - kecha mast bo’lib hammamizni so’kkaningizda opoqim, buvim yig’ladilar"¦"
"œYigit yig’lamasin dunyoda" yoki "œQasos" Nosir Zohid. 2004 (53-55 betlar)
-
Lobar apil-tapil kiyinarkan ukasining "œog’irlashib qoldilar" degan gapini eslab joni halqumiga kelgandek bo’ldi. "œBir oydan beri kasalxonada yotgan ekan, nima uchun unga xabar berishmadi. Ukasini oxirgi marta qachon ko’rganini eslolmaydi. Lekin onasi ikki oy kelishganda dadasi haqida hech nima deyishmagan-ku." Biroq sho’rpeshona ayol shu lahza bir narsadan — otasi kasalxonada og’ir ahvolda yotganda "œbu yerdaligimni Lobarga aytmanglar, kelmasin ko’rishni xohlamayman", - deganidan xabari yo’q.
"¦Mashuna hovlilariga yetmasdan yigirma metrcha berida to’xtadi. Shunda kimdir ko’cha eshik tagiga suv sepayotganligini ko’rib Lobarning qo’l-oyoqlari bo’shashdi. "œNahotki!" U tez-tez yurib ichkariga kirishi bilan ro’paradagi so’rida o’tirgan onasi bilan opasiga ko’zi tushdi.
- Dadam qaysi uydalar?
- Mexmonxonada. Onasi uni bag’riga bosarkan ko’zlarida duv yosh to’kildi.
Lobar ohista uyga kirdi-yu xona to’ridagi divan-krovatda yotgan dadasiga ko’zi tushdi. U sekin otasini boshiga keldi. "œUxlayaptilar, shekilli. Odam ham shunaqngi ozib ketadimi? Bir burda bo’lib qolibdilar." U yig’lab yubormaslik uchun kaftlari bilan og’zini berkitdi. Shunda quyilib kelayotgan ko’z yoshlaridan ikki tomchisi dadasi bosh qo’ygan yostiqqa tomdi. "œMana, uni dunyoga keltirgan, yelkasida opichlab katta qilgan dadajonisi. Qizaloqligida ona qizim, biyron qizim deb uni doimo erkalatgan suyangan tog’I hozir bir og’iz so’z aytolmay joni ajobda. Nima desin? Dadajon, ko’zingizni oching, baxti qaro, yuzingizni yerga qaratgan qizingiz keldi, desinmi? Yo qo’llarini o’pib, oyoqlariga bosh urib rozi-rizolik tilasinmi? Yo’q, aytolmaydi".
- Dada, dadajonim. U hiqillab otasining peshonasini, yuzlarini siladi. Qodirali aka sekin ko’zlarini ochib qiziga qattiq tikildi. Shunda Lobar dadasinig so’nib borayotgan nigohida mehr, rizolik alomatlarini emas, iztirob, qahr ifodasini ko’rib, "œdod" devoray dedi. "œNega kelding, ko’rishni xohlamayman, degan edim-ku", - derdi uning ko’zlari. "œDiydor qiyomatga qolyapti. Lekin parvardigor oxiratda ham seni yuzingni menga ko’rsatmasin".
- Jonim dadam, meni kechiring, - dedi Lobar rozi-rizolik tilashga tili bormay.
Qodirali aka bir muddat tikilib turdi-da sekin ko’zlarini yumib qizidan yuzini o’girdi. Bu holatga chidayolmay Lobar o’kirib tashqariga otildi. Uning ahvolini ko’rgan onasi, ukasi, yaqin qarindoshlari shoshilib mehmonhonaga kirishdi. Oradan o’n daqiqa o’tgach opasining alamli faryodi hovlini zir titratdi. "œOxiriyam tashlab ketdingiz-ku, suyangan tog’im, dadajonim"¦’
"œYigit yig’lamasin dunyoda" yoki "œQasos" Nosir Zohid. 2004 (248-249 betlar)
-
U katta-kichik qabrlarni ohista oralab o’ziga yaqin, qadrdon bo’lib qolgan sag’ana oldiga cho’kdi. Dadasining joyi jannatda bo’lishini Ollohdan tilab yuziga fotiha tortarkan ko’zlaridan duv yosh to’kildi.
"œDadajonim, yuragim qon, zardobga to’lib yana yoningizga kelib turibman. Siz azob-uqubatlar bilan hayotdan ko’z yumgan kuningiz men ham o’lib ketsam bo’lmasmidi, jon dadajon! Ruhlar doimo uyg’oq, har joyda hoziru nozir, deyishadi. Men bunga ishonaman. Siz hamma gaplarimni eshitib turibsiz. Ayting, nima qilay?! Onamga "œbu sharmandali yo’ldan qayting. Bir burda qotgan non bo’lsa ham halolu pok yo’l bilan topib yeylik" deb qaysi til, qaysi yuz bilan aytaman. Keyingi paytlarda ko’cha-kuyda yursam hamma meni qo’li bilan imlab ko’rsatayotgandek, ustimdan kulayotgandek tuyulyapti. Bunaqada adoyi tamom bo’lib, bir kuni aqldan ozib qolaman, dadajonim. O’zingiz yo’l ko’rsating, nima qilay?!
Azamat to’lib-to’lib yig’lardi. Yuragidagi hadsiz dard-alam ko’z yoshlarga aylanib yonoqlarini yuvar, uyga qaytishni xayoliga ham keltirmas, otasi mangu maskan topgan shu tuproqqa bag’rini berib yotgisi kelar.
"œKetishing kerak". U bir seskanib atrofga alangladi. Kimdur qulog’i ostiga kelib shunday dedimi yoki bu ichki da’vat qalbidan otilib chiqdimi? "œQayoqqa ketaman?" Shu lahza kollejda bo’lib o’tgan uchrashuvdagi yigitning muloyim, lekin qat’iyatli chehrasi ko’z o’ngiga keldi. "œBolaligimda otamni ko’z oldimda pichoqlab o’ldirib ketishgan"¦". "œHa". Uning fikri birdan tiniqlashib xayolini bir joyga to’pladi. "œTo’g’ri, bu shahardan ketishim kerak. Lekin darbadar bo’lish uchunmas, o’qishga kirish uchun ketaman. Odamlar baland dor deb atashgan o’sha joyda o’qiman. Tavba, nimaga shu paytgacha bu fikr xayolimga kelmaganikin? Yo aqlim endi kiryaptimi?"
Azamat sekin qaddini rostladi. U ko’z yoshlarini kaftlari bilan artib xuddi dadasi bilan yuzma-yuz turgandek shivirladi.
"œQoshingizda qasam ichib aytamanki, poytaxtga borib o’qiyman. Avvalo parvardigor, undan keyin sizning ruhi pokingiz madadi bilan albatta "
"œYigit yig’lamasin dunyoda" yoki "œQasos" Nosir Zohid. 2004 (240-241 betlar)
-
Azamatni yo’lak og’zida yig’idan ko’zlari qizargan Sadoqat kutib oldi.
- Toshkentdan to’g’ri uyga kelmay qayerlarda yuribsiz? Aytgan edim-ku"¦
- Tinchlikmi, aya tuzukmilar? Bu yerda nima qilib turibsiz? Yonlarida kim bor?
- Fazilat xolam boshlarida o’tiribdilar, - dedi Sadoqat birgalikda yuqoriga ko’tarilarkan. — Bugun ertalabdan judayam betoqat bo’layaptilar. Hozir do’xtir kelib yana og’riqni to’xtatadigan ukol qilib ketdi. Marg’ilonga — yamaga ham telefon qildim.
Azamat xonaga kirdi.
- Keldingmi, bolam"¦ Xudoyimga shukr, ko’rolmay qolamanmi deb"¦
- Unaqa demang ayajon. Yaxshi bo’lib ketasiz. Azamat onasining qo’llarini ushladi. "œBir haftada yanayam ozib, cho’p bo’lib qolibdilar. O’shanda majburlab bo’lsayam kasalxonaga yotqizsam durustmidi? Vrachning aytgani to’g’ri chiqyapti"¦ Judayam qiynalib ketdilar".
- Bir hafta bo’ldi, opoqingni, dadamni tush ko’rdim, - dedi Lobar tetik, hotirjam ohangda. — Katta mevazor bog’mish. Bog’ning panjarali darvozasining oldiga borsam, birdan dadam paydo bo’ldilar, "œKe qizim, qiynalib ketding", dedilar menga qarab. — Chehralari ochiq, kulib turibdilar.
Shunday degach Lobarning ko’zlaridan duv yosh to’kildi. So’ngra o’z-o’ziga gapirayotganday shivirlardi. "œDadam meni kechirdilar"¦"
Onasiga unsiz termilib mana shu so’nggi lahzalarda volidasining ko’nglidan nimalar kechayotganini sezgan Azamatning ham yuragi ezilib ketdi. "œNima desin? Ayajonim, hali sog’ayib ketasiz, unaqangi gaplarni gapirmang", deb taskin, tasalli bersinmi? Yo’q, onasi taqdirga tan berib, qazoga rozi bo’lib turibdi.
- Ayajon, bilmay sizga qattiq gapirgan bo’lsam kechiring, - dedi ko’zlaridan oqayotgan yoshlarni kafti bilan artarkan, bug’iq tovushda.
- Sadoqatxon, qizim"¦
- Ayajon"¦ Sadoqat yaqinroq o’tirib Lobarning peshonasiga qo’lini qo’ydi.
- Ilohim qo’sha qaringlar. Men"¦ hammalaringdan roziman"¦ U shunday degach ko’zlarini katta ochib alangladi: - Xolang qanila?
- Shu yerdaman. Lobarning bosh tomonida o’tirib unsiz yig’layotgan Fazilatxon o’rnidan turib yaqinroq keldi.
- Qo’lingizni bering, opajonim. Lobar og’ir-og’ir nafas olib Azamatga, Sadoqatga qaradi. — Xolangni xuddi meni hurmat qilgandek hurmat qilinglar, duolarini olinglar. Xolang — avliyo ayol!..
U bir muddat nafasini rostlab sukut saqlab turgach keliniga muloyim tikildi. — Qizim, siz Xurshidjonga qarang, men tuzukman.
- O’g’lim, - dedi u Sadoqat chiqib ketgach Azamatga termilib. — Oxirgi gapimni eshit"¦ Meni bu yerda qoldirmanglar"¦ Qo’qonga olib boringlar"¦ Lekin"¦ dadangni oldiga qo’ymanglar. Agar opoqingni qabrlari yonida joy bo’lsa mayli, o’sha yerga"¦
Onasining cheksiz iztirob, pushaymonlik o’tida qovurilayotganligini his etgan Azamatning vujudi zirqirab ketdi.
Shu payt xuddi havo yetishmayotgandek Lobar og’zini ochib chuqur-chuqur nafas oldi-da oxirgi kuchini to’plab kalmia qaytardi: La ilaha illallohu Muhammadur Rasululloh. Ashhaduanla ilaha illallohu va ashhadu anna Muhammadan abduhu va rasuluh"¦
"œYigit yig’lamasin dunyoda" yoki "œQasos" Nosir Zohid. 2004 (302-303 betlar)
-
Birodarlar, bizning Surxonda mana bunday gap bor: ot olsang, Oboqlidan ol, ayol olsang, Irg‘alidan ol!
Buning mag‘zi shuki, ot deganlari dev! Ot bepoyonlikni deydi. Ot masofa nimaligini bilmaydi. Ot qahraton qishda-da dasht-biyobonlarda chopib o‘sadi. Ana shunda dirkillagan ot bo‘ladi! Qo‘lÂtiqlari cho‘ziladi, ko‘kraklari enlik bo‘ladi! Uchqur keladi! Bedov ot bo‘ladi!
Oboqli ana shunday dasht!
Irg‘ali deganida qiz bor! Irg‘alining qizlari zuvalasi pishiq keladi. Kiymagani yettinchi kalish kiyadi! Barining beli baquvvat, bo‘limli bo‘ladi. Irg‘alining qizlarini quchoqlasa, qo‘yin to‘ladi! Irg‘alining qizlari ko‘rgan farzand-da alpomish-kelbat bo‘ladi. Boisi, Alpomish ayni shu Irg‘alida o‘tgan-da!
Ana, bildingizmi, elning gapi qayoqqa boraÂyapti?
Men ikki kun ot sayladim. Oboqli dashti gala-gala ot! Dasht changitib chopib yuribdi! Bir yashar qulunlar, uch yashar toylar, to‘rt yashar g‘o‘nonlar, besh yashar do‘nonlar! Sag‘risiga uy tiksa bo‘ladigan baytallar! Haybatli ayg‘irlar!..
Birovini ushlab, old tuyoqlarini juftladim. Tuyoqlari orasidan musht urdim. Mushtim o‘tÂmadi. Bordi-yu o‘tsa, yaxshi ot bo‘ladi. Qo‘yib yubordim. Yana birovini ko‘rdim. Durustgina-yu, faqat qorni yo‘q. Bor bo‘lsa-da, juda tor. Buniyam qo‘yib yubordim, bo‘lmaydi!
Birodarlar, ot olsang, ho‘kiz qorindan ol, ho‘kiz olsang, ot qorindan ol!
"Ot kishnagan oqshom"dan, Tog'ay Murod
-
Bu dunyoda esa... yashasa bo‘ladi! Bu dunyo — yashash uchundir! Sen yashaguvchi dunyoga kelding. Sen hayot zavqini totuvchi dunyoga keling. Sen umr gashtini suruvchi dunyoga kelding.
Bu dunyoga keddingmi? Endi yasha! Tishni tishga qo‘yib-qo‘yib yasha. Mushtni tugib-tugib yasha. Alp-alp odim otib yasha. Chidab-chidab yasha. Yashashni chidaganga chiqargan!
Bu dunyoga keldingmi? Endi chida! Dunyo — chidaganniki! Oxirigacha chida, xudo bergan kungacha chida!»
Tog‘ay Murodning "Bu dunyoda o'lib bo'lmaydi" romanidan.
-
U shunchalik qatdiq ishlardiki o'zining qishloqdoshlari uchun hatto jonini ham berishga tayyor edi. Charchab holdan toyib yiqilib qolsa ham ishlardi. Chunki u o'zining qishloqdoshlari uchun jonini ham berishga tayyor edi.
Kunlarning birida shunday ishlayotgan paytda uning ustiga shunaqangi katta tosh tushib ketduki u o'zidan ketib qoldi. Hamma uning oldiga yugirib keldi. Uning esa oyoqlari singan va juda holdan toygan edi. Bu ham ollohning bir irodasi bo'lsa kerak.
"Farg'ona tong otguncha" dan bir lavha.
-
Assalomu alaykum!
Men yaqinda bir hikoya o'qigandim.. Eng ta'sir qilgan joyi:
Телефоним сна овоз берди..
Карахт бслиб колганимдан Маликанинг кснгирогини ссимдан чикарибман. Хозир сса уйдан кснгирок, телефонимдан онамлар, онажонимлар жилмайиб тургандилар. Хаа, "œОналар боласига бир нарса бслса ичидан сезади" деган гапга ким карши чика олади? Хеч ким!
Олсам жимжитлик...
- Онаш, онажон. Алло, алло!...
Тавба, шу телефонни трубкасини нукул бошка ерда колдириб кетадиларда. Минг марта стгандим уларга трубкани зарадкани устига ксйиб ксйиш кераклиги хакида. Аукул сслатиш керак. Мана сна бир нима бслдими на гудок, ва на бирор гап сшитилмаспти. Кайтиб килсам банд. Аимага мани телефонимнинг бугун чикиш кснгороклари омадсизликка учраспти. Уффф! Холамга телефон килдим:
- Ассаломалейкум холаш.
- Ваалейкум! Биринчидан холаш смас, холажон.
- Хсп-хсп майли. Холажоним, холажонгинаааам... Иккинчидан-чи?
- Иккинчидан хали хам уйга бормадингми?
- Ха, снди биласизку. Ишларимни ксплигини..
- Артага унаштириладиган одам йигиштириб ксйса бслармиди хар канака ишларни..
- Ман ишларни йигиштириб ксйсам, тсйни кайси пулга стказамиз?.., - мот киламан деб сзимдан хурсандман.
- Лулинг бслса етадику бемалол тсй килишга...
- Етишгаку етади, лекин одам харакат килмаса тог бслса хам едирилииииииб... А лаббай?- мот килганим аник сди, чунки холамларнинг гапларини сзларига ёпиштиргандим.
- Майли, махмадона бслма! Тез уйга шагом марш! Онанг сна хавотир олиб стиргандур.
- Есть срток полковнияа!.
Холамлар "œжангарирок" бслганлари учун уларни нукул полковнияа деб асабларини таранг килардим. Ўзимча уларни гапда колдирдим деб хурсанд бслиб Маликани ракамини сна бир бор тердим.
- Лоччажоон, калайсиз?
- Калайсиз асал киз, нималар килспсан?
- Ўтирибман телевизор ксриииб, ксчада бслса "œаъло сйинчи" билетлари колмаспти.
Хамма нарсани илиб олади, хар куни снги яитата бор бу кизда! Юзларинисм схшатиб мимика билан гапириши ксзимни олдига келиб кетди.
- Мубинахоооон?..
- Лаббай буважон!..
- Маликахонни чакириб юборсангиз, бир сухбатларини олсам..
- Маликахон бандлар, йиглаб-йиглаб хаммомга кириб кетдилар...
Аимагадир хечам тинмайдилар. Ойимлар нима бслганини ссрасалар, хеч нарса бслмаганини айтиб, сна хснграб йиглаб юбордилар...
- Майли унда асал киз, сал туриб сна киларман. Ижозат берасизми алокани узишга?
- Яна уласа бсладиган килиб узинг, чао поччажон!
Вой зумрашаей, балони билади! Уни биринчи синфгамас бирданига тсртинчи синфга бериш керак сди. Хозир бешинчи синф бсларди, сзига мосрок бсларди.
Мубинахоннинг ширин сухбатини олганимдан кейин хаёлим сна Маликага кетиб колди. Хснграб йиглабди... Демак схши ксради, демак хали умид бор.
Хозир бориб онамларга хаммасини ётиги билан тушунтираман. Маликанинг кандай схши кизлигини оширмай-тоширмай таърифлаб берсам балки фикрлари сзгариб колар. Унинг бегона онахонга мехрибончиликларини, иффатли кийиниб юришини, тарбисли киз сканлигинию манга жуда-жуда ёкишини, йск ман уни канчалик каттик севишимни... Уйга скинлашганимда Яна бир бор Маликани ракамини тердим.
- Ассаломалейкум поччажон! Халисм ухламадизми?
- Ўзингчи нимага ухламадинг?
- Уйкум келмаспти, китоб скиспман.
- Канака китоб скан?
- Малика опамларнинг дафтарларини... скиб берайми?
- Кани-кани, бошлангчи?
- "œ...Ох, бу хаёт накадар гсзал... Ксшиклар айтгим келспти... Юлдуз опа канчалик зср инсонлигингизни биласизми?... Мани хаётимдаги снг бахтли кунларимдан бири бугун... Бугун улар мани топдилар... Изладим, икки соатдан бери излайман... Ўша жойни - сзимни кссрга жойни... Факат тополмаспман, топишни истамайман хам, чунки бугун ман бахтлиман..." , Акдими поччажон?
- Вой зумрашаей, кани тез жойига беркитиб ксйингчи, сизга хали бор анча бунака нарсаларни скишга. Ха, стганча у ерда мани исмим хам борми?
- Анди поччажон стиб бсмман! Мана шунака бир кийналингчи!.
- Мани кслимга тушасизку хали... Малика каерда?
- Манимча халисм хаммомдалар...
- Халисм чикмадими? Кизик, бориб тез хабар олингчи..
- Хсп бслади. Кейинрок киларсиз, телефон токка тикилганди...
Узилиб колди. Малика нимага ксп колиб кетди скан у ерда? Тинчликмикин ишкилиб?!...
Уйга кириб келганимда соат 00.32 сди. Хаммаёк жим-жит. Онамларнинг хоналаридаги чирок счмаган, мани кутиб хуфтон скиётгандурлар. Хоналарига кириб карасам жойнамоз устида деворга сусниб стирибдилар. Битта ксллари ерда ётибди, ёнида телефон... Мани кутиб жойнамоз устида ухлаб колибдиларда, онажонимей...
- Онажон, онажооон ман келдим.
Аимагадир жимлар, илгари дарров "œВой болам, качон келдинг?" дердилар ёки намозда бслсалар бошларини кимирлатиб кссрдилар..
Уйготаман деб ёнларига стирдим. Кслимга шилкиллаб тушдилар...
- Онажон, нима бслди сизга?.. Онажон ксзингизни очинг!!..
Мани ксркитманг... Онажон!....
Йск! Йск! Онажоооооооооон!..
....Ксзларимдаги ёшлар ок оралаган сочларидан окиб юзларини юварди... Ксйиб юбормасдан каттик кучоклаб стирибман... Додим махаллани оёкка тургизибди.. Анимда кимлар стирганини англамаспман хам... Абдулла, Шухрат ака, А ухсора опоким — хаммалигисининг ксзлари кизарган, юзлари жикка хсл... Онамларни мандан ажратиб олмокчилар..... Улар уринган сари ман каттикрок кучоклаб оласпман... Ксзимга хеч нарса ксринмаспти..... Онажон! Бу кунимдан кср бслиб колганим схши сди.............
Ўглим жигаргсшам, айтгинчи нахот
Ачинмайди жонинг онанг холига,
Мени тсшакларга михлаб ксйди дард
Келсанг бир ксрсаму, слсам майлига....
-
Yana bitta hikoyadan:
Болага биринчи бслиб етиб келган Аскар уни машинанинг шундоккина тагидан юлиб олди... аникроги машина сгаси рулни буришга улгурди... Сардорбек омон колди, аммо оркасидан югуриб келаётган Шахноза...
Хозиргина бола келаётган жойда олди пачокланган сп-снги машина турарди...
"œШахнозаааа!!!.."..
...Кслларида ётган аёлининг пешонасини силаб...
- Ташлаб кетма!.. Ташлаб кетма!...
- Ман....Маан.. Мандааан.... рози.. бслиииинг..,- нафас олиши хар сонисда огирлашар...
- Гапирма!... Гапирма!...
Аскарнинг ксзидан чикаётган шср смас, аччик томчилар жуфтининг киприкларига тинмай томар, гсёки Аскарга ксшилиб Шахноза хам йиглаётгандек сди...
Уларнинг ёнида кора ксзчалари ёшини артиб, гунох иш килиб ксйгандек стирган Сардор бир отасига, бир унинг кслидаги онасига карар...
Онасининг ёнига келди.. Унинг харакатсиз танини кимирлатиб:
- Ойии, тулииинн.. ,- пикиллаб, - Ойиии.. ман Салдолман...
...Касалхона кабулхонасидаги сукунатни бир йигитнинг овози бузди:
- Ким бор?!! Ардам беринглаааар!!!..
Югуриб чиккан хамшираларнинг ксз олдидаги манзара уларни шошириб ксйди. Ксйлаги кип-кизил рангга бсслган Аскар кслларида Шахнозанинг кстарганича йиглаб турарди...
Гапиришга мадори йск.. Факат бир нарсани такрорлайверарди..
- Ардам беринглар!.. Ардам!..
...Операяис хонасигача каталканинг ортидан бирга югурди. Бир ксли билан Шахнозанинг кафтини ушлаб олганча "œТашлаб кетма.. Ман сан биланман..." деб пичирларди... Ичкарига ксйишмади..
- Ўзинг асра, бахтимга тирик колсин...
Яратгувчига илтижо кила бошлади....
...Орадан икки соат стди... Шу икки соат йигитнинг шу вактгача кечирган умридаги снг секин стган вакт сди... Биринчи бслиб Аскарнинг ота-онаси, Жавлон ва Фарангислар етиб келишди... Акасининг: "œСан каерга отландинг?.." деган саволига Фарангис "œСардорга караб тураман.." деб жавоб килганди...
- Хаммаси схши бслади, мана ксрасан,- отасининг ва ксз ёшини тиёлмаётган онасининг гапларига Аскар бош чайкаб ксйди..
Кейин бошкалар хам келишди.. Хаммаси бошига мусибат тушган йигитни кснглини кстаришга харакат килишарди.. Бир чеккада Фарангис Сардорбекни овутиш билан оввора... Бошка бир чеккада сса бошини чангаллаганича бир йигит стирарди..
"œАималар килиб ксйдим?!... Анди нима бслади?!...". У кслида ушлаб стирган узукка бокар скан, сн кундан кейин кутилаётган тсйи, севгани хакида сйлади.. Кейин сна машинаси каршисидан чикиб колган Шахноза хакида... "œАгар сог колмаса, барбод бслдим!!..."...
Аскар сса ичида аёлининг омон колишига дуо киларди тинмай...
...Операяис хонасига кираверишдаги кизил чирок счганини биринчи бслиб Жавлон ксрди ва Аскарнинг елкасига кслини ксйди...
Мсъжизани кутиб стирганларнинг барчаси уларга караб скинлашиб келаётган жаррохга интизорлик билан бокишарди..
Аскар... Ота-онаси... Шахнозанинг ота-онаси... Жавлон... Фарангис...
Сардорбек.....
...Жаррох каршисида унга умид ила караётган шунча ксзларни илк бор ксриши ва илк бор... тсгри Аскарнинг ёнига келди...
- Бардам бслинг, Аллохнинг иродаси... Кслимиздан келганини...
Бир зумда кутиш хонаси узра аёллар фарёди кстарилди...
- Болаааам!!...
Аскарнинг ксзларидан окаётган томчилар лабларидан сшитилар-сшитилмас чикаётган ссзлар билан коришиб кетарди:
- Инна лиллахи ва инна илайхи рожийун...
Канонаси хайдовчи йигитнинг ёкасига ёпишиб "œКотил!..." дегани, Жавлоннинг уларни ажратгани... Катталарга ксшилиб йиглаётган Сардорбек... Уни овутаман деб, сзи ундан хам каттик йиглаётган Фарангис...
Аскарнинг ксз олдидаги сурат кулранг тус олиб, дарс кетди... Минг парчага бслиниб...
...Саккиз ой стгач...
...Аскар учун бу ойлар енгил кечмади.. Ўзининг азистига карши курашиш билан бирга скинларининг хам гунохга ботиб колмасликлари учун харакат килар, мусибат чогида баланд овозда куюшкондан чикиб йиглаш харомлиги хакида ксп гапирди.. Осон бслмас скан, инсон канчалик кучли ксринмасин, сзи бир ожиз банда холос.. Якинларини гунох килиб ксйишдан кайтаришдан хам кийини сзининг ичида кечаётган алам-изтиробларга дош бериш скан.. Ўзи скинларини овутадию, ичида юм-юм йиглайди.
Ўзининг ва Шахнозанинг онасига:
- Ойи, Аллох рози бслсин.. Ундай йигламанг.. Дод-вой солиб йиглаганликлари сабабли маййит кабрида азобланади... Ўтган одамни нима деб сслаб йиглашса, кабрдаги икки фаришта "œСан шундаймисан?.." деб ксксига итариб туришар скан..
Гапирардию, сзининг ёшларини сплаши кийин бсларди..
Яна Лайгамбаримизнинг (САВ) "œАшитмаспсизларми? Аллох ксз ёши ва калб махзунлиги сабабли азобламайди. Лекин бу туфайли азоблайди ва ёки рахм килади" деб тилларига ишора килганликлари ёдига тушади.
Ўзи севган, калбининг бир парчаси, жуфту-халоли бслмиш Шахнозани каро ерга ксйиш азобини кстарди, кейин сз дод-фарёди билан севганига азоб бермаслик учун суссиз йиглайди...
Ўзида куч топишга харакат килди.. Каттик уринди..
Бир тарафдан хеч нарсани англамайдиган Сардорбекка отилган таъна тошларига ксксини тутди.. "œБу боланинг оёги фалокат олиб келди!..." деган аламли гапларни кстариш шундок хам калби изтиробда бслган отага ханжардек ботар, аммо матонати туфайли бу зарбаларни хам кстаришга сзида куч топарди... Олдида хеч ким колмаганида сса сна калби ила суссиз йиглар...
...Абдулазиз ва Аигоралар хозирда бахтли оила. Улар фарзанд кутишмокда.. Зиёда опанинг орзуларидан бири, Аигорани келин килиш орзуси астойдил бслганлигидан, асосийси такдир скан, ушалди.. Факат келин бслмиш Махмуднинг смас, укаси Адулазизнинг ёри бслди. Абдулазиз акаси билан уларнинг уйига бир неча марта ташриф буюрганида бу кизга кснгил ксйган скан.. У сзи истагандек хижобли кизга содик ва ишончли ср бслди...
...Маърифат хамон ёлгиз.. Собир акасини жуда ксп сслайди..
Алгиз аёл фарзандлари хакида кайгураётган Махмудга розилик бергани йск.. Лекин борган сари улгайиб бораётган Икромжон ва Шахзодахонларнинг отасиз ссиши мумкинлигини сйлаб хамда уларнинг Махмудга канчалик богланиб колишганини ксриб жуда каттик иккиланмокда.. Хозир унинг хаёлларини буткул сгаллаган бир калима бор.. "œАлгизлик Аллохга хосдир!.."...
...Улар Мансур уйига кайтган куни улар ёмгир тагида икки севган калбнинг кайта топишганини бироз кузатиб туришди.. Кейин Гулбахор:
- Кетдикми?- дес ссради..
- Каерга?.. — Салохиддин хеч бслмаса бир савоб иш килганидан кснгли хотиржамлик сезиб.
- Бу ерлардан узокларга...
Машина ксзголиб, тун коронгулигида гойиб бслди... Кейинрок Салохиддининг махалладаги уйига бир ёш оила ксчиб келди.. Салохиддин ва Гулбахорлар хакида хеч ким билмайди...
...Фаридни сса сзбек тилида гапиришни срганаётган бир малласоч киз билан ксп ксрадиган бслишди.. Фарангиснинг хижобга киришига каттик туртки бслган Анжела хам сз бахтини топгандек...
...Фарангис бу вакт ичида улгайди, анчагина ксзга ксринган киз бслиб колди..
Хижобга кирганидан кейин унга хам совчилар кела бошлади.. Авратларини беркитишга сса рус дугонаси билан бслган сухбат каттик таъсир килганди.
Жавлон Муниса билан учрашувга таййёргарчилик ксрган куни Муниса айнан Анжела билан телефонда гаплашаётганди.
- Фарангис, скажи что нужно что-бс‹ принсть Ислам?
- Тс‹ серьёзно?!..
- Да, с наконея-таки решилась"¦
- Аужно сказать «Ла илаха Иллалох"¦ Мухаммадур А асулуллох"¦» и душой признать сто"¦
- Ловтори ес‰ё раз"¦
- Ла илаха Иллалох"¦ Ла илаха Иллалох"¦
...Ксчанинг бошидан икки инсон юриб келаспти. Уларни ксрган ксча ахлининг кувончи чексиз.. Бири Дилрабо бслса, иккинчиси — унинг сри Мансур..
- Согайиб кетганингиз билан табриклаймиз, Мансуржон..
- Аллохнинг мархамати... Сизларга хам рахмат..
- Дилрабохон, сиз хам ссон-омон кутулиб олинг..
- Инша Аллох..
Иккисининг хам кадами секин.. Ари хассада бслгани учун..
Аёли сса оилаларига снги мехмон кутаётгани учун...
...Уларни хурсандчилигига шерик бслганлардан бири Аскар сди.. Хушхабарни етказиш учун Жавлоннинг уйига караб юрди.. Каршисидан сса Сардорбекни етаклаб келаётган Фарангис.. Киз шу вакт ичида ксшни болакайга каттик богланиб колган.. Кссрда-ксймай сзи богчага олиб боради, кеч бслиши билан богча томон отланади. Кела-келгунча Сардорбекни гапга тутиб, ширин сухбатларидан рохатланади.. Уйига кузатгач, сна сз ховлисига равона бслади.. Бу хол анчадан бери давом стмокда.. Мана, хозир хам иккови кулишиб, нималарнидир гаплашиб келишспти.. Уларга бокаркан Аскар Шахнозани сслади.. Хар сафар шундай...
...Ўша куни Шахнозанинг юзидаги кувончни тасвирлаш кийин сди... Хижобга кирганидан кейин срига сна бир хушхабар..
"œЎзингга шукр... Етказганингга шукр!...
Канчалар бахтлиман!.. Хаёт гсзал!.. Ўзингга шукр!!!..
Етти хафталик... Етти хафталик!.. Кичкина Аскаржон!
Аки жажжи Шахнозахон!!... Мани хаёлларимни билаётганмикин?..
Хайр "œБегим..", салом "œАдаси.."!!!.."
- Алло, бегим..,- хурсандчилигини зсрга сшириб.
- Лаббай..
- Олиб кетасизми?.. Сардорбекнинг хам корни очиб кетди..
- Албатта олиб кетаман, каердасизлар?..
Сардорбек онасининг севинишини ксриб, сзига хос хурсандчилик билан унга шерик сди. У сзининг болача онги билан нима бслаётганини билмаса-да, схши нарса бслганини сезар сди. Шахнозанинг атрофида гир айлана бошлади. Шу пайт телефони жиринглади..
- Алло, каердасизлар? Ксрмаспман..
- Шу ердамиз, оркага каранг... Сардор, тсхта!...
********
"œВа, албатта, сизларни хавфу хатар, очлик, молу жон ва мева-чеваларни камайтириш каби нарсалар билан имтихон киламиз. Бирор мусибат келганда: "œАлбатта, Биз Аллохнинг (бандаларимиз) ва, албатта, биз У зотга кайтгувчилармиз", дейдиган сабрли кишиларга хушхабар беринг! Ана сшаларга Ларвардигорлари томонидан саловот (магфират) ва рахмат бордир. Ана сшалар хак йслни топгувчилардир" (Бакара, 155-157)
-
Said Ahmadni "Jimjitlik" asarini birinchi marta o`qiganimda rosa ta`sirlanganman...
-
Pirimqul Qodirovni "Yuldizli Tunlar" asari manga juda xam ta'sir qilgan. Xar misrasi odamni laxzaga keltiradi..
-
The Alchemist picked up a book that someone in
the caravan had brought. Leafing through the pages,
he found a story about Narcissus.
The alchemist knew the legend of Narcissus, a youth
who daily knelt beside a lake to contemplate his own beauty.
He was so fascinated by himself that, one morning, he fell
into the lake and drowned. At the spot where he fell, a flower
was born, which was called the narcissus.
But this was not how the author of the book ended the
story.
He said that when Narcissus died, the Goddesses of the
Forest appeared and found the lake, which had been fresh
water, transformed into a lake of salty tears.
"Why do you weep?" the Goddesses asked.
"I weep for Narcissus," the lake replied.
"Ah, it is no surprise that you weep for Narcissus," they
said, "for though we always pursued him in the forest, you
alone could contemplate his beauty close at hand."
"But..... was Narcissus beautiful?" the lake asked.
"Who better than you to know that?" the Goddesses said
in wonder, "After all, it was by your banks that he knelt each
day to contemplate himself!!"
The lake was silent for some time.
Finally it said:
"I weep for Narcissus, but I never noticed that Narcissus
was beautiful. I weep because, each time he knelt beside my
banks, I could see, in the depths of his eyes, my own beauty
reflected."
"What a lovely story," the alchemist thought.
The Alchemist
-
Зарифа Саидносировани "Менинг Ойбегим" асаридан бир парчани келтирмокчимат.Бу парча маданист мавзусига хам тугри келади менинг фикримча.Зарифа Саидносирова Тошкетлик, Кимё сохаси буйича олим , Мусо Тошмухаммад угли Ойбекни хотини булган.
Бу асар уларнинг танишуви,севги тарихи хакида.
Унда Зарифа Саидносировани шундай гаплари бор -"Хозирги ёшларимиз севги деб хаё чегарасидан чикиб кетишмокда, Ойбек туйгача бирор марта хам менинг ёногимдан упмаган (У хар доим пешонамдан упар сди), севги пок булганда чиройли булади."
Хулоса чикариш сиздан Азиз укувчи.
p.s. Шу китобни укишни хамма хамага маслахат бераман.
-
Uzr, lekin Oybek domla ham juda sho'x bo'lgan ekanlar : )
Унда Зарифа Саидносировани шундай гаплари бор -"Хозирги ёшларимиз севги деб хаё чегарасидан чикиб кетишмокда, Ойбек туйгача бирор марта хам менинг ёногимдан упмаган (У хар доим пешонамдан упар сди), севги пок булганда чиройли булади."
Zarifa opa ham hayoni o'zlaricha tushungan ekanlar.
Nomahram ayolning peshonasidan o'pish hayo chegarasidan chiqish emasmi?
-
Faqat, buguningnigina o‘ylashni tashlab, umringdan samarali foydalanishga urin. Shu qisqagina umrda insonlarga yordamlash, ishla, harakat qil, qozonib-sarfla, ish top, turmush qur, keksayib qarilik gashtini sur. Biroq, unutmaginki, sen bu dunyoga na turmush qurgani, na qarilik gashtini surgani va na o‘lgani kelgansan...
* * *
«Insonlar ko‘pincha o‘zlariga berilgan mansub bo‘lishlik» qobiliyatini yanglish yo‘lda qo‘llaydilar. Juda qiymatli bu sarmoyani o‘tkinchi, keraksiz masalalarga sarflab, yo‘q qiladilar. Falonchining uyi, pistonchining mashinasi, anavining mansabi, manovining dala-hovlisi deya, dunyoviy sarvat va maqomlarni dunyo ahliga mansub qilish bilan vaqtlarini zoe ketkazadilar...
"Haqiqat nima?"dan (http://www.ziyouz.com/index.php?option=com_content&task=view&id=3570&Itemid=369) (Muallifi: Alouddin Bashar)
-
O.H oshimovning "Tushda kechgan umrlar" va "Ikki eshik orasi" kitoblari va M.Ismoiliyning "Farg'ona tong otguncha" kitoblarini o'qishlikni tavsiya qilgan bo'lar edim .
-
Alixonto'ra Sog'uniyning "Tarixi Muhammadiy" kitobida men uchun ta'sirli, yig'latadigan o'rinlar ko'p. Bugun ertalab o'qigan ana shunday o'rin haqida: "Yana bu g'azotga kirgan xotunlarning birisi Ummu Ayman Barakadur. Bu xotun ersa, Rasulullohni kichiklarida ko'tarib boqqan, otalari Abdullohdin meros qolgan dodaklari erdi. Rasululloh buni asrandi o'g'illari Zayd ibn Horisaga nikohlab berdilar. Bundan Usoma ibn Zayd tug'ildi. Mu'ta g'azotida besh ming askarga bu o'g'ilning otasi Zaydni bosh qo'mondon qilgan edilar. Bu muborak xotun yaradorlarga suv bermak niyati bilan Madinadan chiqayotganlarida, Uhud urushidan qochquvchilarga qarshi keldi. Alarning yuz-ko'zlariga qum tuproq sochib:
- Ey o'limdan qo'rqqan nomardlar, Rasulullohni dushmanlar qo'liga qoldirib, uyalmay nechuk kelursiz, yo'q ersa, xotunlardek egirchak olib egiringlar, QILICH NAYZALARINGIZNI BIZ XOTUNLARGA TOPSHIRINGLAR, - deb shundaoq so'zlar bilan alarni qattiq uyaltirdi.
O'zi Uhud maydoniga qarab jo'nadi, ko'rdiki bu urush musulmonlar ziyoniga aylanibdur. Rasulullohning vujudi-shariflari, bosh-oyoqlari degudek, bir ancha joylari yaralanibdur, buni ko'rib toqat keltirolmay, qilich olib urushga kirdi. Kofirlar tomonidan Habbob degan kishi bu muborak xotunni nishonga olib o'q otdi, arablar odaticha, xotun va bolalarni o'lja olish bo'lsa ham, alarni urish, o'ldirish yo'q edi. Ammo u nomard otgan o'qi Ummu Aymanga kelib tegib, yiqildi.
Har kimning ham qo'lidan kelavermaydigan bunday mardona ishga Ummu Aymandek muborak inson bel bog'lab kelganliklari, Payg'ambarimizning (sav) yaralarini ko'rib, o'zlarini shahid qilganlari har qancha ta'sirli qilib o'qishga arzigulik, fikri ojizimcha.
-
Ulug‘ dohiy tovarish Xon Man Menning hayoti va ijtimoiy faoliyatiga bag‘ishlangan tantanali fotoko‘rgazma majlisxonaga yondosh uzun bir tolor bo‘ylab namoyish qilindi. Hamma suratda — ulug‘ dohiy va sevinchu baxtiyorliklaridan yuzlari gul-gul yonib turgan xalq vakillari, hammasida — ulug‘ dohiy va ishlab chiqarish ilg‘orlari. Ko‘pchiligida dohiy xalq xo‘jaligining turli tarmoqlariga bevosita rahbarlik qilayotgani, qimmatli yo‘l-yo‘riq, maslahatlar berayotgani aks ettirilgan. Lekin manzara deyarli bir xil: u zot qo‘lini paxsa qilib nimadir demoqda, orqasidagi bloknotu ruchka ko‘targan bir to‘p odam shosha-pisha yozib olmoqda. (Keyin bildim, televizorda ertadan kechgacha takrorlanadigan axborotlarda ham xuddi shu ko‘rinish ekan: qo‘l o‘sha-o‘sha paxsa, atrofda o‘sha-o‘sha bloknotchilar.) Ba’zi suratlarda dohiy qiziqroq gap qilganmi, barcha chapak chalib uni olqishlamoqda. Biroq suratlarning bari yuksak sifatli, tahsinga loyiq saviyada olingan va ishlangan. Muhimi — benuqson! (Bu so‘zning izohini mavridi kelganda bilib olasiz.) Qandoq eplashdi ekan?..
("Chapaklar yoxud chalpaklar mamlakati", Erkin A'zam)
-
U.Hamdamning "œIsyon va itoat" asaridan parcha.
O’shanda dars vaqti edi. Bitiruvchi sinf bolalaridan bir nechtasi darsga kirmay tennis o’ynashayotgan ekan. Oldilariga kelib, o’yinni to’xtatib, darsga kirishlarini talab qildim. Shunda o’sha"¦Sadr «kirmaymiz, bir haftadan keyin maktabni bitiradigan bo’lsak, o’qidik nima-yu, o’qimadik nima?» dedi. Jalim chiqsa-da tushuntirmoqchi bo’ldim. Intizom, maktabga, o’n yil ta’lim-tarbiya bergan o’qituvchiga hurmat haqida gapirdim. Befoyda. Qaytaga oshkora kibr bilan «Qo’lingizdan nima keladi, men darsga kirmayman» dedi. To’g’risi, yetti-sakkiz yildan beri maktabga ishlab o’quvchidan bunaqa muomala ko’rmagandim. Dadil borib, qo’lidagi roketkani olmoqchi bo’luvdim ko’kragimdan shunaqa turtib yubordiki, orqamga ketib toyib yiqildim. Sheriklari piqillab, u esa xoxolab kulishdi. Men dovdirab qoldim. O’sha asnoda go’yo ikkiga bo’linib ketdim. Bita parcham bu holatni — o’z o’quvchisi tomonidan haqoratlanib tuproqqa belanib yotgan o’quvchini ko’rib turardi va aynan shu parcham yaralangan sherdek na’ra tortgancha oldinga tashlandi. Hushimga kelganimda Sadr yerda ag’anib yotardi. Sheriklarini aytishicha, men bir tarsaki qo’ygan ekanman. Sudda bo’lsa"¦
- Sadrning otasini bilmasmiding, uchiga chiqqan firibgar, muttaham. Bolasi ham shunday-da. Ular atayin ham shunaqa mojaro qidirib yurishadi. Sen esa shartta ilinib o’tiribsan.
- Ha ustoz, buni keyin"¦pul talab qilishganda tushundim. Shunda bergan arizamizni qaytarib olamiz deyishdi. Men bir so’m ham bermadim. Otasi ikki-uch keldi, «shu pulni bergin-da qutilgin, yosh joningni aya, juvonmarg bo’lib ketmagin», dedi. «Pulsiz ham arizangizni qaytib olaversangiz-chi, axir bir joyning, bir mahallaning odamimiz-ku!» desam, «Yaxshilikcha bersang berding, bo’lmasa, amaldor ukamga aytib umringni qamoqda chiritaman!"¦» deydi palit.
- Hm"¦shunaqa deganmidi"¦- tabib boshini sarak-sarak qildi. Tushundim, o’g’lim, tushundim. Yetar, ortiq gapirma. Tur o’rningdan, yana bir bag’rimga bosay, - tabib o’ziga ikkita keladigan alpqomat Akbarni egib quchoqladi, so’ng peshonasidan o’pdi-da «yo’lga chiqishing kerak, o’g’lim!» dedi..
-
Зарифа Саидносировани "Менинг Ойбегим" асаридан бир парчани келтирмокчимат.Бу парча маданист мавзусига хам тугри келади менинг фикримча.Зарифа Саидносирова Тошкетлик, Кимё сохаси буйича олим , Мусо Тошмухаммад угли Ойбекни хотини булган.
Бу асар уларнинг танишуви,севги тарихи хакида.
Унда Зарифа Саидносировани шундай гаплари бор -"Хозирги ёшларимиз севги деб хаё чегарасидан чикиб кетишмокда, Ойбек туйгача бирор марта хам менинг ёногимдан упмаган (У хар доим пешонамдан упар сди), севги пок булганда чиройли булади."
Хулоса чикариш сиздан Азиз укувчи.
p.s. Шу китобни укишни хамма хамага маслахат бераман.
Bu asarni men ham o'qiganman.Juda yaxshi hayotiy asar.Ibrat oladigan joylari juda ko'p.Albatta Oybekni Zarifaga bo'lagan munosabatida ba'zi joylarida biroa yengillik bordir,chunki o'sha davr muhiti uchun bu oddiy hol hisoblangan bo'lsa kerak.shahsan men bu joylariga uncha e'tibor bermadim.chunki asarda bundan ham muhimroq va qiziqarliroq hayotiy voqealar kup.
-
:as:
:bsm:
Kecha kechga borib shu kunlarda o'qiyotgan - Mukoshafat ul-qulubni (Abu Homid G'azzoliy) qo'limga olib, qolgan joyimdan o'qidim. Bir qisqagina rivoyat nafaqat menga ta'sir qilgan joy, balki Ollohning buyukligiga yana bir bor amin bo'lishimga sababchi bo'ldi. Ey Olloh, Sen eng Hakim, eng kuchli aql Egasidirsan.
Bir odam ovqatni chap qo'li bilan yeyayotgan edi. Payg'ambarimiz unga:
- O'ng qo'ling bilan ye! - deb buyurdi.
U odam:
- O'ng qo'lim bilan yeyolmayman! - dedi.
Payg'ambarimiz:
- Yeyolmaysan!.. - dedi va ilova qildi: - Bu kishi kibri tufayli o'ng qo'li bilan taom yemaydi.
Bu hodisadan keyin u odamning qo'li falaj bo'ldi, keyin qo'lini butunlay ko'tarolmay qoldi.
Chapaqayligim tufayli chap qo'lda ovqat yerdim. Mana shu jumlalarni o'qish jarayonida achchiq ko'z yoshlarim butun yuzimni ho'l qildi... Ey Olloh...
-
"Choliqushi" romanidan
"Eshshak kompotning ta'mini qayerdan bilsin"
Bugun dinimizga, mo'min va muslimalarga tuxmat toshlari otib din arkonlaridan ayb qidirayotganlar uning go'zalligini qanday ko'rsin, zero qidirganlari u emas. Har kim qidirganini topadi.
Choliqushini bundan 10 yil oldin, 1999 yil 17 fevral kuni o'qigan edim. lekin shu jumla hali-hali yodimda.
-
Rahmatlik shoirimiz Muhammad Yusufning "Osmonning ohiri"dostonidan:
Vokzal qayerdan boshlanadi?..
Vokzal — chiptaxonadan.
Tayyoragoh — pasportni izlashdan.
Xo`sh, bozor-chi, bozor qayerdan boshlanadi?
Hazilkashroq kishi cho`ntakni kavlashdan, deyishi mumkin.
Jiddiyrog`i xomcho`tdan, deydi.
Hammasi to`g`ri. Chunki bozorga hamma har xil xayolda boradi-da.
Kimdir shunchaki zerikib.
Kimdir dam olish uchun.
Birov to`y taraddudi ila.
Xullas, bozorga hammaning o`z so`qmog`i bor.
Menimcha, bozor darvozadan boshlanadi.
O`z darvozangdan chiqib, xarid qilishni ko`zlaganing bozor darvozasidan xatlashinga hamon o`garadi-qoladi.
Bozorda, ayniqsa, Sharq bozorida, o`zingga qo`shilib yana bir juft qo`l cho`ntagingga kirib chiqayotgandek go`yo.
Bir zumda non ushoqlariga qo`ling tegib qoladi.
Koreys kampirning xushbo`y karamlaridan totib ko`rish hissi paydo bo`ladi.
Arab qizlarining yuzlaridek lo`ppi xurmolar yonidan ko`z yumib o`tib ketolmaydi odam.
Tarvuzlar o`zlari yumalab oyog`ing ostida o`yinga tushadi.
Navbatda turib g`irt suyak go`sht olasan. Ichinda esa "meni tanidi, suyak qo`shmadi", degan yolg`on tasalli.
Inqillab avtobus bekatiga kelasan. Shundagina uydan olib chiqqan maoshing yodga tushadi.
Yopiray, nahotki barini ishlatdim?..
Xurmoni nega oldim?
Tarvuz uyda bor edi-ku!
Ana shunaqa gaplar.
Xo`sh, bozor qayerdan boshlanar ekan? Bilmadim, bilmadim.
Bilganim — bozor nima bilan tugashi.
Xotin ila janjal bilan tugaydi.
...Oltiariqlik turpfurush choldan so`radim.
Otaxon, bilmaysizmi, osmonning oxiri qaterda?
Chol meni imlab yoniga chaqairib olib, qulog`imga shivirladi:
Torozixonda, bolam!..
(Hudo rahmatiga olsin)
-
Bahor quyoshining nurlari ko'k dengiziga sig'may toshadu. Keksa nok daraxtining gullari oppoq qorday uchqunlanadi. Unsin tumorcha shakilli hovliga namat yozib, kursida o'tirib mahsi tikadi. Yupqa devor bilan hovlidan ajralgan do'konxonada Shokir ota ishlaydi. Ba'zi vaqt uning qo'shig'i Unsinning qulog'iga yetadi. Chol xasta ovoz bilan kuylaydi. Ovozini bir qo'yib, yana to'satdan jim bo'ladi: "Puf-Puf" - suv purkaydi va ko'va bilan do'q-do'q urib, charmni tekislaydi... So'ng birdan yana kuyni boshlaydi. Ammo uning qo'shig'i, yig'i kabi, yuragining bir parchasini o'lim uzib ketgan, g'arib, dardkash odamning yo'qlashi kabi tuyuladi. Unsin diqqat bilan tinglab, mana shu misralarni uqib oladi:
Ko'rmasaydim bu umr sahrosini,
Chekmagaydim ko'kka o'tlik ohini.
Pora-pora yirtdi ko'ksimni sitam,
So'rg'uvchi bormi ko'ngilning zorini?..
-
Yo'lchi boshini qimirlatib, ko'z uchi bilan boqdi-da zaharxanda qildi.
-Saxovatli boylar! -achchiq kulib davom etdi Yo'lchi. -Ular qani? Man ko'rmadim, mulla aka. Balki topilib qolar bitta-yarimta shunday be'mani. Lekin ularning u ro'zadan, bu ro'zaga beradigan sadaqasi daryodan tomchi emasmi? Boyning zakoti bilan kun kechiradigan bitta oila bormi?.. Yo'q. Boylar kambag'aldan shilishga usta. Xayr ishga beli og'riydi. Boylarning "hiylai shar'iy" degan o'yinlari bo'lar ekan. Man buni o'z ko'zim bilan ko'rdim. Bunday nayrangga hali ham hayron qolaman. Mana: o'tgan yil ro'zada bir kun kechqurun Mirzakarimboy Yormatga izvoshni qo'shtirdi. Keyin mahallaning so'fisini chaqirtirdi. So'fi, kambag'al odam, keldi. Mirzakarimboy: "Mana bu ot-arava sizniki, sizga berdim, qani, o'tirib bir javlon qilib keling", dedi. So'fi kulib izvoshga o'tirdi. Yormat haydab ketdi. Bir ozdan keyin, aftidan, katta ko'chani bir aylanib, qaytib kelishdi. Boy, izvoshdagi so'figa yaqinlashib, bir o'n so'mlik qog'ozni ko'rsatdi, sekingina shunday dedi: "So'fi ot-aravangizni bizga soting. Mana bahosi". O'n so'mni so'figa qistirdi. Men hech narsa tushunmadim bu hangamadan... Ertasi Yormatdan so'radim. U har baloni biladi. "Xiylai shar'iy" zakot berish degani shu dedi u. Hammasini tushuntirdi, ot-arava besh ming so'm turadi. Boy uni go'yoki so'figa berdi, keyin o'n so'mga yana sotib oldi. Shu bilan boy ikki yuz ming so'm uchun beradigan zakotdan qutuldi... Buni qarang ikki yuz ming so'm uchun o'n so'm zakot! Yana shunaqa hiylalar bilan hamma zakotdan boy qutiladi, lekin bu yilgi hiylasi juda antiqa bo'ldi, deb Yormat ham taajjublandi. Abdushukur aka, buni ko'zim ko'rmasaydi, ishonmasdim. Ammo, ko'rdim. Xo'p, bordi-yu hamma boylaringiz zakotini to'g'ri beradigan bo'lsin, lekin sadaqa bilan yashagandan ko'ra o'lgan yaxshi emasmi? Siz butun xalqni gadoy, tilanchi qilmoqchimisiz?! -Yo'lchi kinoya, istehzo bilan Abdushukurga tikildi, Abdushukur boshini bazo'r ko'tardi va sekingina mingirladi:...
-
Gulandom o'ylamasdanoq, dutorni chertib yengil, sho'x ashulani boshladi. Uning ovozi mayin, toza ovoz edi.
Ashulani bitirib dutorni devorga suyab qo'ydi.
-Qornim to'ygani uchun yaxshi aytolmadim, -kuldi Gulandom.
-Nima dedingiz? Qorin och bo'lishi kerakmi! -hayron bo'lib so'radi Tantiboyvachcha
-Bilmadim, men bir vaqtlar uyda qarindoshlarimiz orasida, ashula aytgan edim. -Gulandomning ko'zlari bir onda dard bilan suzildi, vinodan bir qultum yutib, davom etdi. -Dadam keldi: "Bolam, qorning to'q ekan, ovozing xira chiqdi", dedi. Biz tushunmadik. Keyin o'sha narsani hikoya qilib berdi, hali ham yodimda. Bir zamonda, -dedi dadam, -Aflotun degan bir hakim o'tgan ekan. U hech tinmasdan fikr qilar ekan. Lekin fikr qilganda, soqolini bitta-bitta yulib olaverar ekan. Qo'lini band qilish uchun bir nima o'ylab chiqarishga urunibdi. Axir bir tanbur yasabdi. Tanburi jaranglamabdi. Hayron bo'lib o'tirgan ekan, ko'chadan hali baland ovoz bilan ashula aytib o'tgan yigitlar, yana ashula bilan qaytishibdi. Lekin, yigitlarning ovozi endi juda sust, bo'g'iq eshitilibdi. Aflotun yugurib eshikka chiqibdi, yigitlarni to'xtatib so'rabdi:
-Bolalarim debdi, hali ovozlaring, juda baland, yangroq edi, endi nimaga sust bo'lib qoldi? -Yigitlar kulib shunday javob berishibdi: "Hali qornimiz och edi. Ziyofatga borib, ko'p edik, ko'p ichdik. Qornimiz to'yib ovozimiz pasaydi". Aflotun darrov uyga kiribdi. Tanburga qarab, qorning to'q ekan, debdi-da, tanburning ichini kavlabdi. Ana shundan keyin tanbur jaranglab chalinibdi. Aflotun tanburni chalib, soqolini yulmasdan, fikrga sho'ng'ibdi... Qalay? Dadam bunday gaplarni juda ko'p bilar edi, bizlarni hech zeriktirmasdan...
Yuqoridagi parchalar bari ko'pchiligimizga ma'lum, Oybekning "Qutlug' Qon" romanidan.
-
...
Eng keyingi vido’lashish kuni yetdi. Otabek, Qutidor va Oftob oyim qabristonining ikki tup qurig‘an chinor yog‘ochi orasig‘a turg‘uzilg‘an yangi xishtin sag‘ana qarshisida to‘xtadilar. Sag‘ananing o‘ng boshidag‘i toshdan o‘yib yasalg‘an lavha ko‘zga chaqilib turar edi:
La ilaha illa-Ollohu Muhammadu-rasul-ulloh
Hazihil markadul munavvaratu lil mazlumatil
mashhudati al-mag‘furati.
Kumushbibi binti Mirzakarim Marg‘inoniy, tarixi tavalludi 1248.
Vafoti 1269-yil hijriy, jumod-ul-avval.
Bu lavha bir dilporadan husn sanamiga yodgordir.
Bunda madfun kundash balosining namoyon bir qurbonidir.
Ayo charx, etding ortuq jabr bunyod,
Ko‘zim yoshlig‘, tilimda qoldi faryod.
Hayotim lolazoridin ayurding,
Yoqib jonim, kulim ko‘kka sovurding.
Bechora ona chidalmadi, qabrni quchog‘lab uvvos tortdi. Otabek ham qabr yonig‘a tiz cho‘kib, ko‘z yoshisi bilan tuproqni loy qila berdi... Qutidor lavha qarshisida edi. Lavhani o‘qub chiqgandan keyin ul ham piq-piq yig‘lab yubordi. Yarim soat chamasi shul holda qoldilar.
Qur’on o‘qushg‘a hech kimda majol yo‘q edi.
Qarshidag‘i binoga Yusufbek hoji tarafidan qo‘yilg‘an qori bularning holiga tushundi. Sekin-sekin qorixonadan chiqib keldi va narida o‘lturib Qur’on o‘qudi. Oftob oyimning nolasi bosilsa ham, lekin ko‘z yoshisi tiyilmadi. Bir ulgina emas, anovlar ham shu holda edilar. Fotiha tortilg‘andan so‘ng Qutidor va Oftob oyim qorig‘a pul berdilar. Qori ketkandan keyin har qaysilari o‘zlarini bosib alohida-alohida Qur’on o‘qub bag‘ishladilar, so‘ngra ohista-ohista yo‘l olib qabr bilan vido’lashdilar. Go‘yo Kumush «mendan rozi bo‘ling!..» deb onasig‘a xitob qilar, Oftob oyim orqasig‘a qaray-qaray yig‘lab kelar edi...
-
— Qizim, bir narsa menga ma’lumki, yetimning qahri qattiq bo‘ladi. Qancha urinma, o‘zingni ularga ona sifatida tan oldirolmaysan. Senga bir narsa aytaymi? Yetimg‘esirsiz, qaynonasiz, bolasiz oilaga kelin bo‘lishing kerak. Nega o‘zingni zaxmatga urasan,el qilmaganni qilasan?
— Ho‘sh, unda bu bolalar nima bo‘ladi, ona? Bironta o‘zini bilmaydigan kelib har xil zulmlar o‘tkazsa, bechora bolalarning hoai ne kechadi, ularning aybi nima, ona?
— Senga nima, Fotima? Birovning bolasi bo‘lsa, o‘ylagan narsangni qara. Qancha chidaysan, bir hafta, bir oy sabr qilding, xo‘sh, oxiri nima bilan tugaydi? Bir kun kelib boshqacha o‘ylab qolasan. Pushaymon bo‘lasan, hayoting so‘ngigacha ularning dardiga o‘ralashib o‘zini jabr qilasan, yo Sanixaga o‘xshab, og‘izlariga urib, tashqariga quvib, haydaysan. Bundan boshqa yo‘l bormi?
- Bor, ona. Ularni o‘z farzandimday o‘stirib, savob olish bor. O’z bolasini parvarish qilish hayvonning ham qo‘lidan keladi. Inson bir pog‘ona ustun bo‘lishi kerakmasmi? Insonning xayvovdan ustunligi g‘arib yetimni bolasiday bag‘riga bosa olishida emasmi? Zulmning har qanday turi ham yomon, ammo yetimga qilingam zulm, zolimni, ya’ni zulm qilguvchi insonni hayvondan pastroq tushirib ko‘ysa kerak.
"O’gay ona" Ahmad Lutfi Qozonchi
-
Mеning esа ko’z yoshlаrim tinmаsdi. Bеchоrа оtа-оnаm оldimdа tоng оttirаrdi. Ulаr to’хtоvsiz yig’i jigаrini ezib qo’yadi, dеb qo’rqishаrdi. Bir pаyt Rаsul аlаyhissаlоm uyimizgа kеldilаr. Sаlоm bеrib, оldimdа o’tirdilаr.
Mish-mishlаr tаrqаlgаndаn buyon оldimdа hеch o’tirmаgаn edilаr.
U kishigа bu vоqеа хususidа bir оy vаhiy tushmаy turdi. Rаsul аlаyhissаlоm o’tirgаnidа аvvаl tаshаhhud аytdilаr vа shundаy dеdilаr: «Ey Оishа, sеn hаqingdа mеngа fаlоn-fаlоn хаbаr yеtdi. Аgаr sеn аybsiz bo’lsаng, Аllоh sеni pоklаydi. Аgаr sеn gunоh ish qilgаn bo’lsаng, Аllоhgа istig’fоr аyt vа untа tаvbа qil. Аlbаttа, bir bаndа gunоhini e’tirоf etib, so’ng Аllоhgа tаvbа qilsа, Аllоh uning tаvbаsini qаbul qilаdi».
Rаsul аlаyhissаlоm so’zini tugаtib bo’lgаch, ko’z yoshim birdаn to’хtаdi.
Оtаmgа qаrаb: «Mеning o’rnimgа Rаsulullоh аytgаn gаpgа jаvоb bеring», dеdim.
Оtаm: «Bungа nimа dеyishni bilmаymаn», dеdi.
Оnаmgа qаrаb: «Mеning o’rnimgа bir nаrsа dеng», dеdim.
U hаm nimа dеyishni bilmаsdi.
Shundа mеn: «Аllоhgа qаsаmki, bu gаp qаlblаringizgа o’rnаshib, ungа ishоngаndаy bo’lib turibsizlаr. Аlbаttа mеn sizlаrgа bundаy ish qilmаgаnmаn dеsаm, (Аllоh buni qilmаgаnimni bilаdi) mеning bu gаpimgа ishоnmаysizlаr. Аgаr sizlаrgа bu ishni qilgаnmаn dеydigаn bo’lsаm, (Аllоh bundаy qilmаgаnimni bilаdi) аlbаttа mеngа ishоnаsizlаr. Shuning uchun sizlаrgа Yusufning оtаsi аytgаn so’zdаn bоshqа birоr misоl tоpа оlmаdim: «Endi (mеning ishim) chirоyli sаbr qilmоqdir. Sizlаr so’zlаyotgаn bu nаrsа (аyriliq - musibаt) ustidа mаdаd so’rаlаdigаn Zоt yolriz Аllоhdir» (Yusuf, 18).
Shundаn so’ng qаyrilib to’shаgimgа yotib оldim. Mеn аybdаn pоk edim. Аllоh mеni bu аybdаn pоklаshigа qаttiq shpоnаrdim. Lеkin... mеhribоn Аllоh mеning bu ishim хususidа tilоvаt qilinаdigаn Qur’оn оyatlаrini tushirаdi, dеb sirа o’ylаmаgаn edim. Mеn bu ishni gаpirishgа аrzimаs nаrsа dеgаn fikrdа edim. Fаqаt Rаsul аlаyhissаlоmning tushlаridа Аllоh tаоlо оdаmlаr tаrqаtgаn аybdаn pоk ekаnimni оshkоr etishini umid qilаrdim.
Shundаn kеyin Rаsul аlаyhissаlоm vа nа аhli bаytdаn birоntаsi tо оyat nоzil bo’lmаgunchа оldimgа chiqmаdilаr. Аmmо bir kuni Rаsul аlаyhissаlоm jilmаyib kirib kеldilаr. U kishining birinchi аytgаn so’zlаri mаnа bundаy buldi: «Ey Оishа! Аllоh аzzа vа jаllа sеni pоklаdi».
Shundаn so’ng оnаm mеngа: «Rаsulullоhgа tаshаkkur аyt», dеdi.
Mеn: «Yo’q, fаqаt Аllоh аzzа vа jаllаgа hаmd аytаmаn», dеdim.
O’shаndа mаnа bu оyat nоzil qilingаn edi: «Shаk shubhаsiz bu bo’htоnni (vujudgа) kеltirgаn kimsаlаr o’zlаringizdаn bo’lgаn bir to’dаdir. Uni sizlаr o’zlаringiz uchun yomоnlik dеb o’ylаmаnglаr, bаlki u sizlаr uchun yaхshilikdir. Ulаrdаn (ya’ni buhtоnchilаrdаn hаr bir kishi uchun o’zi kаsb qilgаn gunоhgа yarаshа jаzо) bоrdir. Ulаrnnng оrаsidаgi (gunоhning) kаttаsini ko’tаrgаn kimsа uchun ulug’аzоb bоrdir» (Nur, 11).
"OISHA roziyallohu anho"
-
T.Malik talvasa asarlarini tasir qilgan nuqtalaridan biri .
Hayot beshik va tobut orasidagi tor bir yo’l va yo’lchilikdir ,Dunyo hayoti so’ngsizlik ichida bir sovun ko’pigi kabidur ."Insonlar idrok qilgan hayot nimadan iborat"?degan savolga yerning zahi va qabrtoshlarining qattiqligi eng to’g’ri javob bo’lar edi .
Qahramonimiz bo'ron tilidan
Tutqunlikda yashayman tanho ,
Bironta ham hasratdoshim yo’q,
O’z o’ylarim ichra men ado ,
So’zlasharga suhbatdoshim yo’q,
Ahtaraman parvardigorni ,
Duch keladi nuqul boshqalar.
-
Yaqinda Tog'ay Murodning "Bu dunyoda o'lib bo'lmaydi" nomli asarini o'qib chiqdim. Juda xam ta'sirli, ko'zingizga yosh kelmay o'qib bo'lmaydigan asar ekan. Asarni o'qib xozirgi sharoitlarga , eyishga nonimiz(barcha eguligimiz)borligi uchun Allohga mingdan ming shukronalar ayttim . Asarning deyarli barcha satrllari ta'sirli yozilgan.Shulardan ayrimlarini keltirib o'tmoqchiman.......
Ona bir eshakli o'tkinchiga kaftlarini uzatdi.
- Mana shu qizaloqni olib keting, katta bo'lsa eshigingizni supuradi, bir hovuch kepakka almashaman, bir hovuchgina. O'tkinchi o'zini eshitmaslikka oldi....
-Ena nooo-on...
Ona bolasini silkib silkib oldi, shapatillab urib oldi.
Botir firqa biqinini changallab qimirladi. O'rtoq Komandir ular tirik. tirik
- Xa hozircha tirik, lekin ertaga baribir o'ladi
-O'rtoq komandir tiriklarni ko'mish qanday bo'ladi
- Endi zamon shunday, ocharchilikni bartaraf etmasak bo'maydi.
- Ammo lekin tirikda, tirik. Ana bag'ridagi bolasi xam tirik.
- Rais bovaa iltimos non beriiiiing. Bolam non so'rayaptiiii, nooo-on........ :2
-
Bismillohir rohmanir rohiym!
Assalomu alaykum va rahmatullohu va barakatoh!
Opa, sizga bir gap aytaymi?
— Ayt, Ismoil.
— Kechqurun otam meni mozorga olib bordi. Menga onamning qabrini ko‘rsatdi. «Qara,o‘g‘lim, bu yerda onang yotibdi. O’qi!» — dedi.
— O’qidingmi?!
— «Fotiha» o‘qidim, opa, «Alham»ni. Ammo, rosa yig‘ladim.
U Fotimaga bu gaplarni ayta turib ko‘zlariga kelgan yosh tomchilarini to‘xtatolmadi.
Ketmoqchi bo‘lib, o‘rnidan turdi. Fotima darhol qo‘llaridan tutdi.
— Qayoqqa borasan, Ismoil? Mening bilan shunchagina o‘tirasanmi? Odam opasining yonidan ham shuncha tez ketadimi?
Ismoil Fotima opasining ko‘nglini ko‘tarish uchun yana qaytib o‘tirdi. Sal fursat o‘tgach:
— Endi ketay, opa, — deb qo‘zg‘aldi.
— Mayli, bor. Ammo yana kel, kutaman.
Ismoil chiqdi. So‘ng qayoqqa ketganini hech kim bilmaydi. U ancha vaqt mahallada
ko‘rinmadi.
Agar go‘rkov o‘sha kuni joyida bo‘lganida, olti-yetti yoshlardagi bir bolaning eshikdan kirib, shosha-pisha qabriston oralab ketganini ko‘rgan bo‘lardi. Bu bola o‘sha tunda ziyorat qilgani kelib, onasining qabrini bilib olgan Ismoil edi. Undan boshqa bola bunga qodir emasdi. U dunyoda shu bir uyum tuproqdagidek taftni hech yerdan, hatto otasidan ham topaolmagani va shuning uchunmikan otasi bilan o‘zi o‘rtasida begonalik paydo bo‘lganidan bu yerga keldi. Chopib keldi. Har kim ko‘ngilxushlik uchun shoshgan bayram ayyomida to‘yib-to‘yib yig‘lamoq, yillar ko‘ngliga cho‘ktirgan dardlarining bir qismini yengillatmoq uchun kelgandi Ismoil...
Bayram o‘n besh kecha-kunduz bo‘ldi. O’gay onaning Ismoil to‘g‘risida bergan ma’lumoti otani o‘ylantirib qo‘ydi. Uning aytishicha, Ismoil tez-tez qayoqlargadir ketar, yarim soat, bir soatgacha hech kim uni ko‘rmasmish. O’zidan so‘ralsa:
— O’ynadim, — deb ko‘ya qolar, boshqa javob olinmasdi.
Yangi xotinning ra’yiga qarab bugungacha o‘z o‘g‘liga o‘gay ota qatorida bo‘lmoqdan boshqa narsa ko‘lidan kelmagan otani o‘y bosdi. Bola qayoqqa ketishi mumkin? Boshqa mahallalarga o‘ynagani borib, u yerda bolalardan tayoq yeb qaytgani esiga tushdi. Ezildi. Ismoil o‘zi uchun muglaqo xuzursiz bu uydan uzoqlashishi tabiiy emasmi?! Ikkinchi marotaba uylanganidan keyin ota sifatida o‘g‘li uchun hech narsa qilmadi. Ota buni ilk bora bugun xis etdi va o‘z qilmishlarining kechirilmas gunoh ekanligini anglaganday bo‘ldi. Uni ichidan qaynab chiqayotgan bir nido ezardi: vijdonli bir o‘gay ota Ismoilga sendan ko‘ra yaxshiroq muomala qilar, mehrliroq bo‘lardi. Turdi. Tashqariga chiqdi. Ko‘zyoshlarini sidirmoqdan boshqa bir chora topaolmayotgandi.
Ikkn kun o‘tdi. Havo ancha ilib qoldi. Do‘konlarning eshiklari ochildi. Ko‘kraklarni
to‘ldirib-to‘ldirib bahor xavosini oladigan zavqli damlar boshlandi. Bir do‘stinikida
mehmondorchilikda o‘tirib, choyning oxirgi yutumini ho‘plarkan ko‘zlari birdan katta-katta ochilib ketdi. U ko‘chada yugurib ketayotgan Ismoilni ko‘rib qoldi. Mezbon bilan xayr xo‘shlashishga ham sabri chidamasdan Ismoilning ortidan tushdi. Ismoil orqasiga qaray demasdi. Besh daqiqalardan so‘ng qabriston eshigidan avval olti yoshlardagi bola, undan keyin bir kishi kirdilar. Uning qaydaligi endi ma’lum edi. Avval mozorchiga uchradi. Mozorchi bu bola bir ikki haftadirki, qabristonga serqatnov bo‘lib qolganini, shoshapisha, hatto yugurib kelishi va birozdan so‘ng qaytishini aytdi. Mozor boshlarida hech kim ko‘zga tashlanmasdi. Ota ajablangan ko‘yi Ismoilni axtara boshladi. O’g‘li hadeb ko‘zga tashlanavermagach, Fotiha o‘qib ketishuchun marhuma xotinining qabri tomon yo‘naldi. O’n odimcha masofa qolgan ediyamki, mozorning narigi tarafidagi g‘alati butaga ko‘zi tushdi. Butaga yaqinlashib, shoxni ko‘tarish uchun egilishi bilan hayratdan dong qotdi. Ko‘zlari kosasidan chiqkuday bo‘lib, bir hamlada buta shoxini chetga tortdi. Buta tagida Ismoilning zaif vujudi ko‘rindi. Chuqurligi bir qarichcha keladigan, yotganda Ismoilning bo‘yiga mos bir joy qazilgan. Ismoil shu chuqurda og'zi mozorga tegar darajada yotibdi, yuziga bo‘z parchasi yopilgan. Ustidan buta olinishini sezar-sezmas Ismoil yotgan joyidan irg‘ib turdi. Qarshisida otasini so‘rdi. Sakrab turarkan birinchi qilgan ishi yuzidagi bo‘z tarchasini cho‘ntagiga solmoq bo‘ldi. Har ikkisi kutilmagan bu uchrashuv hayajoni ichra qo‘rquv va hayrat aralash bir-biriga tikilib qoldilar.
Ismoil oyoq tovushlarini eshitgan, biroq ziyoratchi uni sezmasdan o‘tib ketishiga ishonib, jim yotgan edi. Ko‘rdiki qarshisida otasi turibdi. Shu onda tuproqqa aylangan onasi va yetimlik jamiki ozorlarini chekishiga sabab bo‘lgan otasi orasida edi u. Qochish kerakmikan? Nima qilsa ekan? Ismoil hozir bu savollarga javob bera oladigan holatda emasdi.
— Bu yerda nima qilyapsan, o‘g‘lim?
— Onamning kuchog‘ida yotibman.
— Shunday ham bo‘ladimi, bolam? Onango‘lganiga necha shil bo‘ldi?! Axir u tuproqqa aylanib ketganku
— Mayli. Men unnng tuprog‘ini ham yaxshi ko‘raman. Endi bu yer mening uyim, — dedi u qo‘li bilan qazilgan koyga ishora qilib.
Ota boshqa chidayolmadi, Onasining tuprog‘idan boshqa o‘kinadigan yeri va kimsasi qolmaganini anglagan bolasini bag‘riga bosib xo‘ng-ho‘ng yig‘lay boshladi.
Bir muddat shunday yig‘lagach:
— Yur, o‘g‘lim, ketamiz, — deb ko‘lidan tutdi va u yerdan chiqdilar. O’n-o‘n besh qadam tashlagach bir nima esiga tushib so‘radi:
— Yuzingta yopib olganing nimaydi, o‘g‘lim?
— Ismoil kissasidan bo‘z parchasini chiqardi:
Onamning ko‘ylagidan uzib oldim. Bunda uning hidi bor.
Tush, Quyosh harorati kuchayganida qabristondan naqadar gunohkor va bemehrligini anglagan ota hamda uniig ota mehridan maxrum bo‘lgani uchun ona xokini yuzga surtib, ona tuprog‘iga bosh urushdan boshqa chorasi qolmagan tolesiz o‘g‘li chiqishmoqda.
Tunda, Ismoil uyquga ketgach, bu hodisalarni bir-bir anglatgan ota xotiniga murojaat qildi:
— Bir narsaga aqlim yetmayapti. Ismoil onasi o‘lganda uni taniydigan holda emasdi. Uning ko‘ylagi qayoqdan bildi?
Sanixaxonim javob berdi:
— Kecha uyni yig‘ishtirayotganda eski kiyimlarni taxlayotib unga onasining ko‘ylagini ko‘rsatgandim. U olib uni ko‘liga oldi, ko‘zlari yoshlandi. Men ortiqcha ahamiyat bermasdan ko‘ylakni uning ko‘lidan olib ko‘ydim.
U taxmonni titkilab o‘sha ko‘ylakni topdi. Bu ko‘ylakning naq ko‘ksidan bir parcha qirqib olingan edi.
O’gay ona (roman). Ahmad Lutfiy Qozonchi
Ollohim har bir mo'min va mo'minaga ikki dunyo saodatini bersin!
Assalomu alaykum va rahmatullohu va barakatoh!
-
Bismillohir rohmanir rohiym!
Assalomu alaykum va rahmatullohu va barokatoh!
Ватаним Истиқлолга сришмаса, бу асар дунё юзини ксрмас сди...
Муаллиф
Ерга қадам босишим билан Хайриддин огоҳлантирди:
— «Бисмилло» денг, жсра! Бу тупроқда аждодларимиз ётибди.
Айтганини ихлос билан адо стдим.
Октсбрь ойининг йигирманчи куни
Олисда юрган одамга юртидан келган ҳар бир хат — битта байрам! Шаҳнозадан хат олдим.
Суратингизни юборинг, соғиндим, дебди.
Аосбрь ойининг боши
Хосистсиз туш ксрдим. Отам ҳовлидаги ссрида ётганмиш. Тагида ксрпача ҳам йсқ, қуруқ
тахта устида ётибди. Дада, ксрпача солиб берай, десам, индамайди. Ауқул йиғлайди. Дадамнинг
йиғлашини ҳеч ксрган смасдим. Қсрқиб кетибман. Анига югуриб борсам, дадам ғойиб бслиб
қопти.
Яқин бордим... Танк занжири
орасидан майсалар гуркираб ссиб чиқибди. Иккита қизғалдоқ баҳор шабадасида силкиниб
турибди... Дсзах оловида ёнган занжирни ҳам, урушни ҳам, менисм масхара қилаётгандек...
Ажиб ҳақиқатни англагандек бслдим
«Бурбухайка» сшиги ҳам очилди. Саллали бир одам лойда тайғониб тепаликка қоча
бошлади. Аниқ ксриб турибман, «дух» бошини елкаси орасига тортиб, лойда сирғана-сирғана
қочиб борар, қслида қуроли йсқ сди. А отишмада қуроли ишдан чиққан, ё автомат шеригида
қолган. Ҳозир буни сйлаб стиришга вақт йсқ сди.
— Тсхта! — Хайриддиннинг овозида ҳасжон, аниқроғи, қсрқув борлигини ҳис стдим.
— Тсхта! — деди Хайриддин адир томон югуриб. У қандайдир дақиқалар ичида «дух»га
сқинлашиб борди. Орада беш-олти қадам қолди. Жонҳолатда кетидан югурдим.
— Қслингни кстар! — деди Хайриддин қичқириб. «Дух» тсхтади. Секин бурилиб қаради-да,
қслини кстарди. Бошида салла, қоп-қора соқоли ксксига тушган, ранги қув счиб кетган сди.
Хайриддин ҳамон югуриб борар, негадир автоматини сқталиш срнига ҳадеб бир ссзни
такрорларди:
— Қслингни кстар!
«Дух» ерга снгашгандек бслди. Қслида пичоқ срақлади.
— Отинг, Хайриддин! От! — дедим нафасим бсғзимга тиқилиб. Шунда кутилмаган иш
бслди. «Дух» бир ҳамла билан Хайриддиннинг автоматини қслидан учириб юборди. Етиб
борганимда Хайриддин чалқанчасига ағдарила бошлаган сди. «Дух» унинг автоматига
снгашганида жағига тепдим. Салласи учиб кетиб, тақир боши сланғочланиб қолди. Қаддини
ростламоқчи сди, сна тепдим. Томоғидан ғиппа олиб, қанча бсғиб турганим ёдимда йсқ.
Хириллаб оғзидан кспик келди. Типирчиламай қсйди. Шундагина ҳушим жойига келди. Йсқ,
хириллаётган «дух» смас, Хайриддин скан. У шундоқ ёнимда ётар, қонталаш уфққа тикилиб
қолган ксзлари сйчан ва сокин сди.
— Аега? — деди инграб. — Мен уни отмоқчи смасдим-ку... Оғзидан қон сизиб, лабининг
четидан оқиб туша бошлади.
Аегадир йсталди. Оғзидан варақлаб қон келди.
— Хайриддин! Дсстим! — Ҳснграб йиғлаб юбордим. Қандайдир ички сезги билан «дух»
ғимирлай бошлаганини ҳис стдим. Илкис қарасам, чсккалаб Хайриддиннинг ерда ётган
автоматига қсл чсзспти. Ақасидан бсғиб силкита бошладим.
— Аима қиддинг, мараз! Аима қилдинг! — дедим йиғлаб.
— Қсйиб юбор! — У ожиз типирчилаб билагимга осилди. — Қсйиб юбор!
Шундагина бир нарса шууримга етди: «дух» сзбекча гапираётган сди.
— Сен...—дедим ғазабдан қалтираб. — Сен...сзбекмисан? Бусм сзбек-ку!—Башарасига
кучим борича мушт туширдим.— Бусм мусулмон боласи-ку, ит! Аима ёмонлик қидди сенга!
— Сенлар сзбекми! — «Дух» ёрилган лаблари орасидан қон тупуриб, тишларини
ғижирлатди. — Йсқ! Сенлар сзбекмас! Сенлар мусулмонмас! — У ссдан оғгандек хахолаб
кулди.— Сенлар «шсравий!» Ким чақирди сени бу ерга! Ўз юртингни сотиб бслиб, снди
Афғонни ҳам ҳаром қилмоқчимисан? Тснғиз!Хайриддин қаттиқ хириллади. Бир лаҳза ксзим тушиб қолди. Ботиб бораётган қуёшдан
мадад олмоқчи бслгандек сша томонга қсл чсзиб, қаддини ростлашга уринган сди, йиртилиб
кетган комбинезони остидан қонга беланган ичаклари қайнаб чиқди. Қорасоқолнинг кскрагини
мслжаллаб тепкини босдим. У ётган жойида бир сапчиди. Тепкини босиб туравердим. Бош
чаноғи ёрилиб миссининг қатиғи сачраб кетганини, гсштлари, сусклари парча-парча бслиб
атрофга отилаётганини ксриб турардим. «Магазин»даги скдар тугади шекилли, автоматнинг
тариллаши сшитилмай қолди. Фақат «А-а-а-а! А-а-а-а!» деган ваҳший ҳайқириқ ҳамон ҳавони
титратар сди. Кейин билсам... бақираётган сзим сканман. Бир маҳал ҳаммаёқ жимжит бслиб
қолди. Оёқ-қслимдан мадор кетиб, Хайриддиннинг ёнбошига чсккаладим. У ҳамон уфққа
тикилиб ётар, очиқ ксзларида ҳайратми, ийманишми, шунга сқин ифода муҳрланиб қолган.
Ксм-кск стлар устида ичаклари айқаш-уйқаш бслиб чсзилиб ётганидан услгандек, уларни
қорнига қайтиб солишга уринаётгандек, нозик бармоқлари билан чангаллаб олган сди.
— Бслди, танкист, бас...
Бошимни кстариб қарасам, сн қадамча нарида кекса майор турибди. Бошсланг, оқ оралаган
сочлари ёйилиб чаккасига тушган...
— Тур, снди, сғлим... — деди йиғлаб. «Бурбухайка» кабинасида сна бир «дух» мук тушиб
ётар,
йсл устида тсхтаб қолган «Урал»нинг ойналари чил-чил бслиб кетган, бизнинг ҳайдовчи
қонга беланиб, зинада узала тушган ксйи қотиб қолган сди.
...Заставага келган заҳоти айтган биринчи гапим шу бслди:
— Виктор! Чарсдан ол!
...Саша билан Виктор уч кунгача Хайриддиннинг овқатини тсшаги бошига келтириб қсйиб
юришди... Одат шу скан... Мен сса дсстимнинг руҳига сзим билганча дуойи фотиҳа сқидим...
...Хайриддиннинг срнига бошқа сқловчи юборишди: латиш бола скан. Қизиқ... Яхши йигит
сди-ку, негадир ҳаммамиз бегонасираб турардик. Кейин билсам, Хайриддинни бутун скипаж
схши ксриб қолган скан. Виктор ҳам, Саша ҳам...
— Опа! — Аёлнинг елкасидан тортган сдим, чалқанча ётиб қолди. Жонҳолатда сзимни
орқага ташладим. Ахир бу... Шаҳноза-ку! Оппоқ юзи, қоп-қора сочлари, қайрилма киприклари...
Йсқ... Бу — Шаҳноза смас. Шаҳнозанинг ксзлари Қора. Буники — зангори... Барибир... Барибир
Шаҳнозага схшайди. Юзининг тиниқлиги, катта-катта ксзларининг ҳайрат билан термилиши...
Бирон ерида жароҳат изи ксринмасди. Фақат ксйлагининг ёқаси очилиб, оппоқ, бслиқ
сийналари сланғочланиб қолган сди. Гуноҳ иш қилиб қсйган одамдек сна орқага тисарилдим.
Шундагина бсйнини тешиб стган сқ срнига ксзим тушди. Тешикдан ипдек оқиб қон сиза
бошлади. Кейин, тссатдан, қон оқиши тезлашиб кетди. Аввал тсшига тушди, кейин сийнасига...
Бирпасда сийнаси қип-қизил қонга беланди... Даҳшат ичида гандираклагудек бслиб, танк томон
чекиндим. Шу пайт вайронага айланган, тутаб ётган уй ичидан бола йиғиси сшитилди. Зум
стмай вайрона остонасида нимча кийган, аммо иштонсиз, бир срим-икки ёшлардаги сғил бола
ксринди. Қизиқ! Ит увлашни бас қилиб, боланинг олдига югуриб борди. Ғингшиб, боланинг
бурнини слади. Бола дсмбоқ қслчаси билан ит бошини нари итариб, баттар йиғлай бошлади. Ит
ксзларида мутелик билан бир зум тикилиб турди-да, оҳиста бурилиб аёл томон лскиллади. Бола
ҳамон йиғлаганча сз тилида ғужур-ғужур қилиб, итга сргашди. Оёқсланг тупроқ кечиб, алпанг-
талпанг юрган ксйи аёл тепасига келди. Бир зум туриб қолди: йиғлашдан тсхтади. Аммо
спкасини тутолмай ҳиқиллаганча «мсржона-мсржона»(онажон- онажон), деди. Аёлнинг ёнига
чсккалади-да, ёш тсла ксзлари билан негадир ғудраниб кулди. Тупроққа беланган қслчалари
билан онасининг маммасини чангаллаганча сма бошлади. Бирпас смди-да, илкис бошини
кстарди. Ҳайрон бслиб, гоҳ онасига, гоҳ итга, гоҳ менга мслтиради. Оғзини каппа-каппа очиб,
чирқиллаб йиғлаб юборди. Гсдакнинг оғзидан сслак аралаш қон оқар сди.... Аввал ич-ичимдан титроқ келди. Кейин қслимнинг бармоқлари музлай бошлаганини ҳис
қилдим. Ундан кейин оёқларим қалтирай бошлади. Танкка қандай етиб бордим, ссимда йсқ.
— Отаман! — дедим скириб. — Ҳаммангни отаман! Ўзимнисм отаман!
...Кейин нима бслганини билмайман.
Тушда кечган умрлар (роман). Ўткир Ҳошимов
Assalomu alakum va rahmatullohu va barokatoh!
-
Худди бебаҳо инжуни ўғлидан асрагандек сочлари ҳам бегона кўзлардан яшириб ўраб-чирмаб, асраб авайлаб ўстирилган қизлар шу қадар очилдики, ҳатто ҳаёсизлик ва яланғочликнинг энг сўнгги даражасига қадар етиб бордилар. Кўзини ҳаромдан сақлаш учун кўр бўлишни орзу қилганларнинг ўғиллари иславотхоналарда тунашни одат қилди. Эрталабгача қиморхона ва майхоналарни обод қилувчиларнинг бир қисмини ота-онаси ҳаром емоқдан олов ютишни афзал кўрувчилар эди.
* * *
Бир миллатни маҳв этмоқ учун излаб топилган йўлларнинг энг таҳликали бузувчиси мода, деган киши янглишмайди. Мода эҳтироси, модапарастлик, мода тажовузи миллат ичига вабодай кириб тарқалса, бу йўл охирида фалокат бор, холос.
Қайнона (роман). Аҳмад Лутфи Қозончи (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=1048.0)
-
Андоза китобларни олиб такрор-такрор қарайсан, ниҳост биттасига схшатиб тикасан. Яъни сенинг доимий бир мслжаллаган, срнак оладиган нусханг йсқ. Бугун бир турлисини, сртага бошқа бир турлисини тиктирасан. Ўтган йили модангиз тиззадан пастда сди. Бу йил тиззага чиқди, мен аминман-ки, келгуси йил тиззадан баландда бслади. Келажак йилларда бир қарич сна юқори кстарасиз ва бундан услмайсизлар. Мен сна аминман-ки, бир кун келади-ки, уст жойларингизни ҳам очасиз, устли жойларингизни ҳам ксрсатиб юриш сизлар учун шараф ва обрсга айланади. Мода туфайли кимдир қслига қайчи олиб, либосининг олдини қирқади, йиртади ва моданинг снги шаклини, жорий стади. Мода деб сизларни кимлардир бармоғида сйнатадилар, айлантирадилар, хоҳлаган куйларига соладилар. Кимлар булар? Бир пуллик, насли-насабининг тайини йсқ кимсалар смасми? Барча сй-мақсади содда халқни алдамоқ, оила номусини топтамоқ, мусулмонлар шарафини йсққа чиқармоқ, мсминларни ҳам сзларига схшатмоқчи бслган бузғунчи кимсалар иши смасми бу? Бошларингиз, сочларингиз, ҳар ой ҳар тусга киради, қслларингиз, елкаларингиз очилди. Артага ксксингиз очилмоғи амр стилади, кейин сна бир кун келади-ки, онадан туғилгандек қип-сланғоч кезмоқдан номус қилмай қсссиз.
Қайнона (роман). Аҳмад Лутфи Қозончи (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=1048.0)
-
:as:
esimda qolib ketgan jumla
Men uni bitday o'ldirib tashladim ........nima odam hali senga bit bo'ldimi ??
negadir shu joyida behosdan kulgu keldi ,keyin achchiq istirob ,odamlarni odamlar haqidagi o'ylashiyu ,inson qadr,qiymati .....
"Jinoyat va Jazo " F.M Dostoevskiy
-
Oshiqlarim,oshiqlarim,men qaydayu Ishq qaydadir?
Bedillarim,bedillarim,men qaydayu Ishq qaydadir?
Tug`yondaman,tug`yondaman,xonu moni tarxondaman,
Ishqidaman,jon-jondaman,men qaydayu Ishq qaydadir?
Goho olov ichra Xalil,goho Musodek jon sabil,
Goho yutib daryoyi Nil,men qaydayu Ishq qaydadir?...
SHams Tabriziy.G`azallar (A.Mahkam tarjimasi)
-
TOG'ORA
Ayol yosh vaqtidayoq eridan ayrilib, undan qolgan yolg'iz o'g'lini tarbiyalab o'stirish
uchun tish-tinog'i bilan harakat qildi. Uning orzusi bu o'g'lini hech kimga muhtoj qilmay
o'qitish edi. Kunlarini shu niyat bilan kechirdi. Yosh va go'zal edi, ammo turmush qurish
haqidagi takliflarni ortga surib keldi, yoshligini o'g'lini boshqa o'llarga qaratmaslik uchun
qurbon qilmoqchi bo'ldi. Birovlarning kirini yuvdi, lekin bolasini hech kimga muhtoj
qilmadi. O'g'lini o'qitmoqchi, kasb egallagach, qolgan umrini uning yonida egallamoqchi
bo'ldi. Shu hayollar bilan oradan yillar o'tdi... .
Nihoyat o'g'li huquqshunoslik fakultetini bitirib, hakamlik vazifasida ish boshladi.
Onaning sevinchi yeru ko'kka sig'amasdi. Navbat o'g'liga munosib kelin topishga keldi.
Shu orzusi tezroq amalga oshsa edi... . Uni rosa ahtardi, izalb-izlab topdi. U zohiran o'zi
izlagan qiz edi, botinan esa noma'lum. Ko'rinishi yahshi, Ichini kim bilsin. Kelinini o'z
farzandiday yahshi ko'rar, bir soat bo'lsa ham oldinroq to'y bo'lishini hohlardi. Go'yo o'zi
turmush qurayotganday. Bir lahza bo'lsin avvalroq kelinini tushirmoq, yangi uylariga
ko'chmoq istardi. Bir go'shaga chekinib nabiralarini erkalashni istardi. Hotiralariga, shirin
hayollarga cho'mishni istardi... Nikoh kuniga bir oy qolgan edi. Kuyov kelinni olib yangi
uyga joylashadigan ashyolarni o'rinlari o'lchovi, mo'ljalini olmoq uchun kelishdi. Yangi uy
go'zaltus oldi. Bo'lajak kelin qaylig'iga:
- Jahonbey, hammasi chiroyli, yahshi bo'ldi, ammo shu tog'orani qayerga
joylashtiramiz? - dedi. Yigit ajablandi:
- Shunday katta uyda bitta tog'oraga joy topolmayapsanmi? Peshtahta ostiga
qo'yaqol, - dedi.
- Yo'q, bo'lmaydi.
- Ravoqqa qo'yrsan. Bo'lajak kelin bosh chayqadi. - Hech bo'lmasa eshik tagiga qo'y.
- U yerga to'g'ri kelmaydi.
- Bitta tog'orani joylashtirolmaysanmi?
- Uni emas, jonim, tog'ora deb onagizni aytyapman, onangizni!
Yosh qizdan bunday gaplarni eshitgan yigit muzlab qoldi. Hayotida boshini to
bo'lgan onajonisi, o'g'li uchun el eshigida ishlagan, onasi tog'ora o'rnida ko'rilmoqda
Demak onasi tog'ora, mayda chuyda narsa tashlanadigan quti. Nahot o'sh jafokash
fidokor ayolni joniday sevgan onasini joylashtirish uchun o'rin yo'q. Bo'lajak yostiqdosh
onasini tog'ora, bir quti o'rnida ko'rmoqda... .
Jahon hech narsa demadi. Uyga qaytgach ham gapirmadi. Bechora ona bo'laja
kelinini o'zi haqidagi fikrlarini bilmay, tinmay uni so'rar va maqtardi. O'g'il bu holg
achchiq jilmayish bilan javob qildi. Nihoyat nikoh kuni keldi. Hozirliklar ko'rildi. Mashinal
qatorlashdi. Salon odamga to'ldi. Odamlar kelin-kuyovni ko'rish ishtiyoqida. Va nihoya
Ma'mur kelindan so'radi:
- Qizim, Ahmad o'g'li Jahonni zavjalikka qabul qildingizmi?
- Ha, qabul qildim.
- Yahshi. O'g'lim siz Zaynab qizi Zalihani zavjalikka qabul qildingizmi?
- Yo'q!... Yo'q! Qabul qilmadim.
Bu so'zdan hamma oyoqqa turdi. Hayrat bilan hamma kuyovga qarar edi. Ma'mu
hayajonlanib, shoshib qoldi.
- Ho'sh, hozirgacha qayerda edingiz? - Taqsir, otamdan erta qoldim. Ularni vafotidan keyin onam meni ota bo'lib
ulg'aytirdi. Bu yo'lda birovlarning eshigida ishladi. Meni muhtoj qilmaslik uchun kechani
kecha, kunduzni kunduz, issiqni issiq, sovuqni sovuq demay ishladi. Yemay yedirdi,
kiymay kiydirdi, meni o'qitdi, odam qildi. Onam endi mening yonimda o'tirib rohat
ko'radigan huzur topadigan paytlarda siz ko'rib turgan mana bu kelin onamni tog'oraga,
qutiga(ahlat qutisi deyolmadi)tenglashtirib, unga o'z uyidan joy berishni hohlamadi.
Onamni tog'ora deb uni hohlamadi. Mening onamni hohlamagan unga bunday muomala
qilgan ayolni men ham hohlamayman! Marhamat qilib onasini tog'ora degizadiganga
tegsin!- dedida o'rnidan turib, onasini qo'ltiqlab hayratlar va ko'zyoshlar aro to'yhonadan
chiqib ketdi...
Bu hodisadan keyin qiz uyiga qaytdi. Oradan 20yil o'tdi. Hali hanuz
turmushgachiqmadi, chiqolmadi. Hanuz boshi ochiq.
Vijdon azobi. Amina Shanliko`g`li
-
Assalomu alaykum.
Lev Tolstoyning "Meni Muhammadiy denglar" degan gapini hamma biladi. Bu uning har bir asaridan, ayniqsa men o'qigan "Война и мир" - "Urush va tinchlik" romanida aniq ko'zga tashlangan, yurak bilan his qilingan.
Allohning har ishga qodirligi va U Zot Yagona ekanligi juda ko'p boblarda shundoq ufurib turadi. Men uchun eng ta'sirli qismi....(tarjimasi)
Hattoki boshdagi bir tola soch ham U Zotning xohish-irodasi bilan to'kiladi.
-
Assalomu aleykum. Men O'tkir Hoshimo'vning '' Dunyoning ishlari'' asarini 3 marta o'qib chiqqanman. Bu asarning har bir qatori har bir jumlasini o'zgacha hayajon, ko'zda yosh bilan o'qiganman.
Tush
''Tush ko'rsam onam chiroq ko'tarib yurganmish.Yuzini aniq ko'rmasmishmanu,ammo qo'lidagi chiroq xira nur sochib turganmish.''Kozinga qara bolam chuqur bor'' dermish nuqul.Qarasam chuqur yo'q,onam ham yo'q...
Ba'zan ish bilan, ba'zan ulfatchillik bilan uyga kech qaytardim.Namangandan mehmonlar kelib qolishdi.Uyga borishga ko'nmay o'zimni restoranga sudrashdi.Yarim kechagacha qolib ketdim.Uyga qaytganimda kayfim bor edi.Darvozani onam ochdi.Sovuqda mushtekkina bo'lib dildirab turibdi.
-Shu vaqtgacha uhlamadingizmi-dedim zarda qilib.-Eshik ochishga sizdan boshqa odam yo'qmi? Onam ma'yus jilmaydi
-Uyqi qatta bolam.O'o'tiribman.
Ertasiga redaksiyada navbatchilik cho'zilib ketti.Qarasam yana onamning chirog'i yoniq.
-Nega uhlamadingiz?
Onam yana ma'yus jilmaydi.
-Bilasanku jon bolam kam uyqu bo'lib qolgaman.
Men nodon onamning kam uyqu bo'lib qolganiga,yarim kecha qaytamanmi. tongotar qaytamanmi, onamning chirog'i muttasil lipilab turishiga ho'p ko'nikan ekanman.Qaysi kuni ishdan keyin moskvalik mehmonlarni aeroportga kuzatib qo'yadigan bo'ldim.Samalyot kechikib uchdi.Yarim kechada uyga qaytsam..hammayoq jimjit.Hamma o'z oromi bilan...
Tushimda onam chiroq ko'tarib yurganmish.''
-
Eng oliy tuyg’u
Eng toza tuyg’u nima?
Birinchi maoshingizni keltirib berib, otangizning duosini olganingizmi?
Birinchi marta sovg’a keltirib berganingizda onangizning ko’zida qalqigan yoshmi?
Birinchi bo’sami?
To’y kechasidagi hayajonlarmi?
Nogahon ko’z yumgan onangizning qabrini silab yig’laganingizmi?
To’ng’ich farzandingizni ilk bor maktabga yetaklab borganingizmi?
Hammasi"¦ hammasi pokiza tuyg’ular"¦ Ammo"¦
Bola emizib o’tirgan ayolga zimdan razm soling... go’dagiga termulib bola emizayotgan
onaning ko’zlariga sinchikla-a-a-b tikiling...
Eng oily tuyg’u nimaligini shunda ko’rasiz!
(O'tkir Hoshimov, "Daftar hoshiyasidagi bitiklar").
-
Sizlarga eng sevimli asarim "Ikki eshik orasi"ning xotimasidagi lavhalarni havola etmoqchiman:
"Tog' ortida quyosh ko'rindi. Qip qizil saraton quyoshi. Muloyim jilmayib sahovat bilan nur socha boshladi. Har kuni shunaqa bo'ladi. Oftob har kuni kulimsirab uyg'onadiyu odamlarga nur ulashadi. "Men bormanku, bir kiprik qoqgulik qisqagina umringda tinch-totuv yashasalaring bo'lmaydimi?" deyayotganga o'xshaydi. Quyosh har kuni uyg'ongan zahoti shunaqa deydi. Odamlar uning gapiga tushunmaydi. Urush qiladi, bir-birini o'ldiradi. Go'yo o'sha urush ammamni Kimsan akamdan judo qilmagandek. Go'yo to'qsonga chiqqan ammam, yuz yoshga kirgan Oqsoqol buva haliyam farzand dog'ida kuymayotgandek. Go'yo o'sha urush ellik million odamning yostig'ini quritganiga qanoat qilmay, o'zi tamom bo'lganidan keyin dunyoga kelgan Munavvarning, begunoh Munavvarning ham joniga chang solmagandek. Go'yo men Munavvarning "Senga nima yomonlik qildim" degan hayratli xitob bilan qotib qolgan ko'zlarini, qop-qora mas'um ko'zlarini unutishim mumkindek... O'n ikki yildan beri azobdan qutula olmaganim, bundan keyin ham qutula olmasligim uchun men aybdordek..."
-
:as:
Ketmas boylik
Menda bir so’m bor. Sizda ham bir so’m bor...
Men sizga o’zimning pulimni berdim.
Siz ham menga o’zingizning pulingizni berdingiz"¦
Hech nima o’zgarmadi. Sizda ham bir so’m pul qoldi, menda ham...
... Menda yangi bir fikr bor. Sizda ham yangi fikr bor...
Men sizga yangi fikrimni aytdim. Siz ham menga yangi fikringizni aytdingiz"¦
Sizda ham ikkita fikr paydo bo’ldi, menda ham"¦
Esli odam pul almashmaydi. Fikr almashadi.
(O'tkir Hoshimov, Daftar hoshiyasidagi bitiklar).
-
Domla Said Ahmadning UFQ trilogiyasini o'qiganim esimda.
Onaizorning bolasiga har kuni ovqat olib borishi, otasi bilib qolishi..Ona olamdan o'tgsa ham bola chakalakzordan chiqolmay mo'ltirab qarab turishi meni ko'zimga yosh keltirgan. Juda ta'sirlanganman ushbu asarni o'qib.
-
İmomi-G'azzoliyning "TİL BALOSİ" kitobini kecha boshlagandim. Har bir satri insonni ichini titratadi. 2-3 varoq o'gigandan keyin, "eng to'g'risi hech gapirmaslikmikan"dedim o'zimga o'zim...
Menga juda ta'sir qilgan joylari:
Rebiy bin. Huseyn yigirma yil dunyo bilan bog'liq gap gapirmadi. Ertalab bo'lganida har bir aytgan so'zini yozardi. Oqshom cho'kkanda esa gapirgan gaplari uchun o'zidan hisob so'rardi...*
Enes bin Malik (r.a) derlar ki:
"Bizdan (ensardan) bir navqiron Uhud kuni shahid bo'ldi. Biz uning och bo'lgani uchun qorniga tosh bog'lab olganini ko'rdik. Onasi yuzidagi tuproqni tozalar ekan, "Jannat ne'matlari senga osh bo'lsin ey o'g'lim" dedi. Bu gapni eshitgan Payg'ambarimiz (S.A.V) esa shunday buyurdilar:
"Jannatlik bo'lishini sen qayerdan bilasan? Balki u o'ziga foyda bermaydigan gaplarni gapirgandir va agar bersa unga zarar bermaydigan molni ushlab turib, hasislik qilgandir" *
_________________
*Zebidiy, İthaf. 9/139
* Termiziy, Zuhd, 11
-
«Vafosizga. Men o‘zimning bu maktubimni ko‘z yoshlarim bilan yozaman. Negaki
hozirda manim yolg‘iz ko‘z yoshlarimgina emas, butun borlig‘im siyohdir. Men endi
og‘izlardag‘i «vafo» so‘ziga ishonmayman. Chunki men o‘zimning vafosiga ishong‘anim
bir yigitdan ulug‘ vafosizlik ko‘rdim. Uyatimdan ko‘zlarimni ocholmayman. Negaki yeru
ko‘klar, tog‘u toshlar va dunyodagi barcha narsalar manim aldang‘anim uchun kulib
masxara qilg‘andek qaraydirlar... Bu kunimdan, bu hasratimdan qutilish uchun o‘zimga
ajal chaqiraman. Lekin ajal ham men sho‘rlikdan nafratlangandek, go‘yo ul ham menga
vafosizlik qiladir.
Begim, garchi achchig‘lansangiz ham aytishka majburman: sizda vijdon, insof, rahm,
va’da, vafo, yaxshiliqni bilish, boring-chi, odamgarchilikdan hech gap yo‘q emish. Bil’aks
siz: hiylakor bir tulki, og‘zi qon bir bo‘ri, rahmsiz bir jallod, uyatsiz bir yigit!
Sizni hiylakor dedim: esingizda bormi, sodda otamni, go‘l onamni qandog‘lar qilib
aldadingiz? Yodingizda bormi, sham’ yonida meni aldab aytkan so‘zlaringiz, bergan
va’dalaringiz, «manim orzum» deb qilg‘an xitob-laringiz, to‘kkan ko‘z yoshlaringiz?..
Bas, bu hiylalar, bu makrlar sizdan boshqa kimda topilsin?
Sizni og‘zi qon bir bo‘ri dedim: chunki sizda rahm yo‘q. Siz o‘zingizning zaharlik
tishlaringiz bilan mazlumlar ko‘ksini, bayovlar bag‘rini chok etasiz; yangi ochilg‘an
gullarni, endi bosh tortqan lolalarni vaqtsiz so‘ldirasiz, ochilib bitmay o‘ldirasiz!
Sizni uyatsiz dedim: ilgarigi vahshatingiz bilan o‘zingizning haqqingiz bitkanligini
bilaturib ham yana uyalmay-qizarmay vijdonsizlar amrini berasiz va uyatsizlig‘ingizni
yana bir qat ortdirasiz!
Men sizning ba’zi bir da’volaringizga hayron qolaman: otam Toshkandda ekan chog‘da
bu gapni aytishka uyalg‘an emishsiz... Go‘yo buning ila nomuslik bo‘lib ko‘rinmakchisiz
shekillik?!
Onam ba’zi vaqtlarda:
Yangi yor topqanda do‘stlar, eskidan kechmoq kerak,
Eskini o‘lgan sanab, latta kafan bichmoq kerak
baytini o‘qub qo‘yar, men bo‘lsam ul vaqtlarda buning ma’nosiga tushunmas edim.
Ammo... endi bu baytni kimga aytilganiga va uning ma’nolariga xo‘b tushunmakdaman.
Tashlandiqliqning so‘ng o‘tinchi qilib sizdan shuni so‘rayman: uchunchi yor topqanda
O’tkan kunlar (roman). Abdulla Qodiriy
ikkinchi bechoraga ham shunday uyatsizlik qilinmasa edi. Bu tilagim uchun
ajablanmangiz, chunki, «pichoqni o‘zingga ur, og‘rimasa o‘zgaga sol», deydirlar.
Sizga yangi yor, menga uyatsizlikning qurboni bo‘lish muborak. Kumush emas,
Tuproqbibi yozdim. 17-javzo, 1265-inchi yil Marg‘ilon».
A. Qodiriy "O'tgan kunlar"
-
Erkin A'zamning hikoyalarini o'qiyabman. Eng ta'sir qilgan hikoyalaridan biri:
ТЎЙМАС
Бир одам чет слдан ксп пул билан келди. Аввал бир нечта хонадон — квартира сотиб олди, кейин шаҳарнинг сгасизроқ манзилидан зср жой қилиб, иморат қурди. Битта смас, албатта — қсша-қсша. Таърифлаш шарт бслмаса керак. Дарвоқе, шу орада бир талай қсшмаю хусусий корхона ҳам барпо стди. Махсулот чиқарди, фойда олди, дуо ҳам олгандир. Қабул бслсин.
Лекин сзи тиним билмади. Одамга схшаб бемалол, баҳузур сшамади ҳисоб. Ва ана шу банда бир кечада оёқ узатди-қсйди. Ажал.
Бу умрдан саволлар қолди: слибгина кетар скансан, шунча даҳмаза нимага керак сди? Одамзод бир бурда нон билан ҳам тссди-ку! Яшайман деганга одмироқ бир бошпана ҳам кифос-ку! «Ўзингизнинг еган-ичганингизу кснгилдан чиқариб бировга берганингизгина — сизники, қолгани бекор!» Аждодларнинг ҳаёт хулосаси шундай. Унда бунча дскон-дастгоҳ не даркор сди?
Ксз тсймайди, ксз! Битта ҳовлим иккита бслсин дейди, иккита мошинаси тсртта бслишини хоҳлайди. Орзу-ҳавас сса чек-чегарасиз — Саҳройи Кабир! Жон-чи? Бир мартагина ато стиладиган умр-чи? Йсқ, бошқалар слса слар, мен ҳали-вери слмасам керак, деб сйлайди. Муқаррар ажал билан шартнома тузмоқ бслади. Беҳуда хаёл! Майли, слсам, орқамдаги бола-чақамга қолар-ку, деб юҳолигига таскин ҳам излайди сзича. Тсғри, йиққани қолади. Солиҳ меросхсрлар бирини икки қилиб, асраб-авайлаб, номини сслаб-хотирлаб турса-ку, ҳарна, акс ҳолда — не-не азобу машаққатлар свазига тспланган мол-давлат исқот, сабил, садқаи сар!
Замон одамлари нафс балосига гирифтор бслгани аён. Хсш, замон айбдорми ё замон берган сркинликни биргина нафс сркинлиги деб билган одамзодми? Умр деганлари, ҳаётнинг мазмуни деганлари шугинами? Бу ёруғ оламга мол-дунё йиғиш илинжидагина келган скансан-да, сй банда? Бслмаса, бебаҳо умрни бебақо дунёга шу тариқа сарфлашда сна қандай мантиқ бор?
Ксз фақат ксрмоқ, тсймоқ учунгина смас, билмоқ, англамоқ, демакки, оқибатни, охиратни сйламоқ учун ҳам берилмаганми одамзодга?!
Лекин, ажабки, Иқбол Мирзо таажжуб ва таассуф ила айтганидек:
Қарасам, бешикдан тобутга қадар
Биров умр ссрар, сна биров — зар.
Берганга биттаси кспдир, биродар,
Олганга мингтаси кам ксринади.
Умр ато стдинг, дунё неъматларини асмадинг, шукр. Анди бандангга инсоф ҳам бергил, ё Оллоҳ!
2005
http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=5034.new#new
-
Assalam aleykum. Kecha Anvar Javlonovning "Tog' burguti "qissalarini o'qib chiqar ekanman. O'tgan asrning boshlarida xalqimiz boshiga kelgan uqubatli kunlar ko'z o'ngimdan o'tdi........ Ayniqsa mana bu joylari menga judayam qattiq ta'sir qildi:
Артасига рус армиссининг мадад кучига таснган Афанасьев Боғдонга етиб келди. Қишлоқлар тспга тутилди. Икки срим минг хонадондан иборат Ксҳнабозор қишлоғи олов ичида қолди. Биринчи бслиб қишлоқдаги мачитга ст қсйилди. Ксплаб китоблар оловга ташланди. Масжид ичида ёнаётган китобларга тикилганча мулла Муҳаммад йиғлаб стирарди. Орадан икки кун стиб руслар уни ҳам олиб кетишди. Мулла Муҳаммаднинг кампири сғиллари Жавлон, Ҳамроларни олиб Гарашага сқин бслган Довтепа қишлоғидан макон топди. Кейинроқ мулланинг синглиси Чучук ҳам уларга келиб қсшилди. Бу аёл акаси дардида йиғлай-йиғлай ксз юмди.
Халқнинг қсй-счкилари ва бошқа моллари ҳайдаб кетилди. Ҳаттоки айрим жойларда мол боқиб юрган ёш болалар ҳам қиличдан стказилди. А ус аскарлари от-араваларга таланган мол-мулкни ортиб, пода-пода молларни ҳайдаб Жиззах сари йслга тушишди. Одамлар тоғ-тошлар орасига жон сақлаш учун қочиб кетган. Уларнинг бир қисми сса Челак, Лойариқ, Самарқанд томонларга бош олиб кетди. Ав уларнинг ҳам аксаристини йслларда ушлаб олиб, кспини йсқ қилиб юборди. Ксҳнабозорда шаталиб уруғининг барча катта ёшдагилари халқ ичида отиб ташланди. Абдураҳмон жевачини сса қсл-оёғига кишан солиб аравада Жиззахга олиб кетишди. Унинг сғилларидан иккитаси отаси билан бирга олиб кетилди.
Eh o'zbegim , o'zbegim ne kunlar kelmadi boshinga degim keladi...........
-
Бсри полвон раисни ёмон ксрди. Бсри полвон раисдан ҳазар қилди.
Ҳазар боиси, раис бузуғоёқ бслди...
Шу боис, Бсри полвон раис билан тсй-маъракаларга юрмади.
Бсри полвон раис билан ош-қатиқ бслмади.
"Ааҳс босган одам билан бир ёққа юриб бсладими? Бслмайди! Тағин, йслда бирор-бир фалокат юз беради-да, баримиз жувонмарг бслиб кетамиз..."
* * *
Азалдан полвон халқида сал... камроқ бслади, деган гап бор, Йсқ, полвонларда кам бслмайди! Лолвонлар вужудида ҳовур бслади! Лолвонлар кспкарига боқилмиш отдай асов бслади!
Лолвонлар мисоли оғир тош бслади. Оғир тош унча-мунчага ксчмайди. Борди-ю, фалокат босиб ксчса, ёмон ксчади! Оғир тош ксчса, ёмон бслади!
Тоғай Муроднинг «Юлдузоар мангу ёнади» қиссасидан.
-
Халқ нимаси билан халқ?
Ўзининг урф-одатлари билан халқ! Ота-бобосидан қолган миллий анъаналари билан халқ!
Ксп урф-одатларимизни бировлар... бировлар сзиники қилиб олди! Биз қслимизни бурнимизга тиқиб қолдик.
Шундай кета берсак, ҳадемай... сзимизнида бой бериб қссмиз!
Буёғи камдай, не-не нималаримизни сскилик сарқити деб йсқ қилдик. Хиёл бслмаса, халқнинг сзини-да... сскилик сарқитига чиқариб юборайин, дедик! Бугун буни йсқота берсак, сртага уни йсқота берсак, адирдаги... подадан нима фарқимиз қолади?..
* * *
"Авлодлар алмашган сайин... ё, пирим-с, туф-туф-туф... авлодлар алмашган сайин... юрак йсқолиб борспти!
Жасад бор! Ақл бор!
Юрак йсқ!
Тсрт мучал бор! Куч-қувват бор!
Юрак йсқ!
Кскрақда жон бор!
Юрак йсқ, юрак!..
Фарзандлар ҳаётга бепарво қарайди. Мусибат билан хурсандчилик фарқига бормайди.
Фарзандлар сзлари минаётган машинага схшайди! Одам ким, машина ким, билиб бслмай қолспти..."
Тоғай Муроднинг «Юлдузоар мангу ёнади» қиссасидан.
-
* * *
Зсрнинг санъатини, снги, чапини миридан-сиригача синчиклаб срганади. Зсрга тақлид қилиб, сшандай зср бслгилари келади!
Зср-чи? Зср сзгаларни билмайди. Айниқса, сзидан кучсизларни билмайди!
Билгисида келмайди! Боиси, ксзга илмайди!
Зсрнинг тағин бир фожиаси — зср мағлубист аламини кам тотади.
Зафар кетидан зафар... Зср — зафар оғушида сшайди!
Йсқ, зср мағлубистлар аламинида тотиб туриши лозим!
Ана шунда сзи ҳақида сйлаб ксради! Ана шунда сергаклик билан сшайди!
Зср учун мағлубист зафар қатори баб-баравар зарур!
Айниқса, сзига ишонган зсрга! Мағрур зсрга!
Тоғай Муроднинг «Юлдузлар мангу ёнади» қиссасидан.
-
Shaqiq Balxiy rizqini ta'minlash uchun ishlamas, rizzq topishga bahona izlamasdi. Bir payt Haj sabab bo'lib, Makkada
Ibrohim ibn Adham bilan uchrashib qoldi. Ibrohim ibn Adham undan, rizq topish uchun bunday harakat qilmasligiga sabab nima deb so'radi.
Shaqiq Balxiy:
-Qachonlardir bir payt cho'l sari yo'lga chiqqandim. Cho'l o'rtasida qanoti siniq bir qushni ko'rdim. Harakat qilmas, ucholmas edi. O'zimga-o'zim:"Qani ko'ray-chi, bu qush qaerdan va qanday oziqlantirilarkin!"-dedim va bir oz nariroqda bekinib, kuta boshladim. Tuyqusdan og'zida chigirtkasi bilan bir qush uchub keldi va chigirtkasini qanoti siniq qushning og'ziga soldi. Shundan keyin men ham o'zimga dedim:
-Bu sog'lom qushga, bu qanoti siniq qushni ta'minlatgan ALLOH meni ham ta'minlagay!
Keyin ishlashni tashladim, faqat ibodat bilan band bo'la boshladim.
Shunda Ibrohim ibn Adham:
-Nechun sen nogiron qushni ta'minlovchi sog'lom qush bo'lmaysan?
Haraka qiluvchi qush bo'lsang, yanada fazilatliva yanada sharafliroq bo'larding! Eshitmaganmisan, RasulALLOH s.a.v:
-Beruvchi qo'l oluvchi qo'ldan hayrliroqdir!
Hamda doimo har ishda har narsaning eng yuksak darajasiga tolib bo'lmoq mo'min uchun shon-sharaf hisoblanadi.
Ibrohim ibn Adhamning bu so'zlarini eshitgan Shaqiq Balxiy;
-Siz mening ustozimsiz deydi.
"Mukoshafat-ul qulub I"
Imom G'azzoliy
-
— Бу бизнинг кенжа сингил бслади, Турсун ошна. Олтинчи синфда сқийди. Ўзисм аълочи.
— Ҳа-а. Содиқовнинг синфиданмисан?
— Ҳа.
— Қалай, дам олишлар схши стсптими?
— Ксриб турибсиз-ку.
— Йсқ, иш қийин смасми дейман?
— Иш бслади-ю, осон бсладими, муаллим.
— Ҳа снди, дам олиш вақтлари ота-оналарга ёрдам бериш ҳам керак-да.
— Бир дам олишда смас, йил — сн икки ой шундай. Даҳо уст-бошлари кир Сорага тикилди.
"Ана, бслажак чала-чулпа халқ! Сони бор-у, салмоғи йсқ халқ! Бу халқ ҳали восга етмасданоқ пачоқ бслиб қолади".
* * *
Чол-кампирлар сзи емай-сзи ичмай, сизларни сқитади. Шулар сқиб келиб, турмушимизни схшиласин, еримизга қарасин, дейди. Сизлар сса тайёрига — шаҳарга чопасизлар.
Бу азалдан бор гап. Уккағарлар сқиб, битталаб шаҳарга қочади. Оқибат, қишлоқларимиз аввал қандай бслса, шундайлигача қолиб кетади!
Тоғай Муроднинг «Момо Ер қсшиғи» қиссасидан.
-
Imom G'azzoliy o'zining, "O'limdan so'ng" nomli kitobida shunday yozadi:
"Ey inson! Birorta ibodatni kichkina deb bilma. Chunki, Alloh taolo O'z roziligini toati ichiga yashirgan. Qayerdan bilasan, balki sen haqir sanayotgan ibodatda Allohning roziligi bordir. Mayli, u bir yaxshi so'z yoki yaxshi niyat yoxud shunga o'xshash ibodatlar bo'lsin!"
-
:as:
"Halok bo'lgan qahramonlar so'zlashadi"..... kitobining har bir bettini juda qattiq ta'sirlanib o'qiganman. Anchagacha o'zimga ham kelolmay yurganman. O'sha kitobni o'qiganimdan so'ng bugungi kunga , tinchligimizga ming bora shukur keltirib, uning qadriga yanada ko'proq yetishni boshlaganman. Bu kitobda 2 jahon urushida halok bo'lgan insonlarning hayotlaridagi ohirgi o'lim oldidan yozgan xatlari chop etilgan mana shu xatlardan birini ruschadan tarjima qildim.
" Men uchun qorong'u , daxshatli daqiqalar yaqinlashmoqda.Sog' joyim qolmadi- qo'llarim, oyoqlarim.....Lekin oh faryodsiz bu dunyoni tarj etayapman. 22 yoshda jon berish naqadar qo'rqinchli.Ehh qanchalar shunchalar yashagim kelyaptiki!Barcha bizdan keyingi insonlar tinchligi, Vatanim tinchligi uchun jon berayapman. Gulla yashna, go'zal bo'lgin hayot biz uchun ham....... Pasha . Yanvar 1944-yil"
-
:as:
:bs1:
"Albatta, sizlar uchun chorva mollarida ham ibrat bordir. Biz sizlarni ularning qornidagi sut bilan sug‘orurmiz, yana sizlar uchun ularda (yunglaridan kiyim to‘qish, minish kabi) ko‘p foydalar bordir. Shuningdek ular (ning go‘sht-yog‘lari) dan yeysizlar" («Mu’minun», 21).
Oyatda insonlarning hayvonlardan oladigan foydalari haqida gapirilganda, "Qornidagi sut bilan sug‘orurmiz" deyilgan. Tasavvur qiling, sigirning qornida yegan ovqati, ichgan suvi, tomirlarida aylanayotgan qoni, ichki a’zolari bo‘ladi. Shuncha aralash narsalar ichidan mazali, vitamin va oqsillarga to‘la oppoq sutning ajralib chiqishi Allohning mo‘jizasi emasmi? Alloh taoloning cheksiz ilmiga yana bir isbot: bu oppoq rangdagi sigir sutining manbai yashil o‘tlar, qurigan sariq, jigar rangdagi yem-xashaklardir.
Allohning sut beruvchi hayvonlar jismini yaratishdagi cheksiz qudrati dag‘al hashak va yashil rangdagi o‘tlardan suyuq va oppoq ne’mat — sut chiqishida ham namoyon bo‘ladi.
Hayvonot olami sababli bahramand bo‘linayotgan ne’matlardan yana biri, o‘zi kichik, lekin energetik quvvati kuchli bo‘lgan tuxumdir. Tadqiqotchilarning fikriga ko‘ra, bir kunda bitta tuxum iste’mol qiluvchi kishilar boshqalarga nisbatan ateroskleroz bilan kasallanmas ekanlar. Inson tanasiga bir kunda 300 mg. xolesterin kerak, ana shunda asab tolalari yaxshi ishlar ekan. Bitta tuxumda 70 mg. xolesterin bor. Bundan tashqari tuxumda xotira va aql yuritish faoliyatini mustahkamlovchi xolin moddasi mavjud ekan.
Inson uchun ana shunday muhim vitamin va minerallar manbai bo‘lgan tuxumning bizlarga yetib kelishida o‘ziga xos mo‘jiza bor. Hech qanday aqli bo‘lmagan tovuq xar kuni tuxum qo‘yadi va qo‘ygan tuxumini extiyotkorlik bilan bosib yotadi. Tuxum ichidagi suyuqlik qanday qilib uning qobig‘i atrofida to‘plangani yoki hech qanday teshigi bo‘lmagani holda qobiq ichida qanday qilib suyuqlik paydo bo‘lganini o‘ylash Allohning yaratish san’atiga bo‘lgan hayratni oshiradi.
"Qur'on axloqiga ko'ra mo'minning 24 soati"
-
:asl3:
Aynni kunlarda o'qiyotgan "Rasullulloh sallollohu alayhi vassalam" kitobidan.Oisha r.a hali yosh qizaloq bo'lgan paytlarda.......
"Rasululloh SAW Tabuk yoki Haybar urushidan qaytib keldilar. Uyning tokchasida parda bor edi. Shamol turdi va pardaning bir tarafini ko'tarib, Oishaning o'yinchoq qizlarini ochdi. Shunda u zot
"Bu nima yo Oisha?"- dedilar.
"Qizlarim"- dedim
Ularning orasida quroqdan qilingan ikki qanotli otni ko'rdilar va
"Ularning orasida ko'rayotganim mana bu narsa nima?"- dedilar.
"Ot"-dedim.
"Uning ustidagi mana bu narsa nima?"-dedilar.
"Ikkita qanot"-dedim.
"Otning ikkita qanoti bo'ladimi?"-dedilar.
"Sulaymoning qanotli otlari bo'lganligi haqida eshitmaganmisiz?"- dedim
Bas, u zot kuldilar va hattoki , men oziq tishlarini ko'rdim"
Abu Dovud rivoyat qilgan.
p/s nimagadir mana shu hadisni o'qiganimda yig'lab yubordim..........
-
* * *
Bu eshikdan kirib kelganida hech vaqosi yo'q edi.
Bir parcha matoga o'rab beshikka soldilar.
O'sdi.Ulg'aydi.Mol dunyo topdi.Antiqa jihozlar oldi.Uy soldi.Bir qavatli.Ikki qavatli.Uch qavatli...Mashina oldi. "Volga", "Neksiya", "Mersedes", "Yaguar" ...Dacha qurdi.Saunasi bilan.Basseyni bilan.Massajxonasi bilan.Maishat qildi...
Birovga yaxshi ko'rindi.Birovga yomon ko'rindi...
U eshikka kirib ketayotganida hech vaqosi yo'q edi.
Bir parcha matoga o'rab "beshik"ka soldilarda, so'ngi manzilga eltib qo'ydilar.
* * *
Xonadoningizda keksa odam bormi? Baxtli ekansiz! Dunyo tashvishlaridan to'yib ketsangiz, shularni ziyorat qiling:hayot abadiy emasligini o'ylab taskin topasiz.
Xonadoningizda go'dak bormi? Siz ham baxtli ekansiz...Dunyo tashvishlaridan to'yib ketsangizda, go'dakni bag'ringizga bosing:hayot abadiy ekanligi ni o'ylab taskin topasiz.
* * *
Odam hamma narsaga to'yishi mumkin: Boylikka...Amalga...Shon - shuhratga...Xudoning o'zi kechirsinku, hatto... hayotga ham...Qarib churiganida "omonatingni ola qol, yaratgan Egam", deydiganlar chin dildan gapiradi...
Odam hamma narsaga to'yishi mumkin.Faqat bir narsaga - Mehrga to'ymaydi.Bu masalada shohu gado barobar.
Holbuki, dunyoda bundan arzon narsa yo'q.Bir og'iz shirin so'z, bir chimdim Mehr kimni o'ldiribdi! Biz esa shuni ham bir - birimizdan ayaymiz ...
O'.Hoshimov " Daftar hoshiyasidagi bitiklar"
-
Biz ko‘rib turgan bu olamga «Koinot kitobi» deyiladi. har sahifasi, har satri, har bir harfi juda ko‘p
ma’nolarga to‘la kitob. Inson u kitobdan bir so‘z, bir jumla. Ammo aqlli, ongli, shuurli jumla. Ilm,
iroda, qudrat, eshitish, ko‘rish kabi sifatlar taqilgan jumla. Ham o‘zini, hamda boshqa yozuvlarni
sinchiklab o‘qiy oladigan jumla. Yozilgan kitobni tomosha qiladigan, undagi sirlarni kashf etishni
istagan g‘ayratli va maroqli jumla. Ana shu jumla haqiqatni topmoqchi bo‘lsa, eng avval o‘zinig
«jumla» ekanini «yozilganini» bilishi kerak, boshqa yozuvlarni ham shunday baholashi lozim. O‘zi ham
ichida yozilgan kitobning satrlari orasida yo‘qolib ketmasligi darkor! Undagi ilm bir Olimdan, hikmat
bir Hakimdan, qudrat bir Qodirdan kelganini anglamog‘i shart. Aks holda inson dunyo hayotining
muammolari va iztiroblari ostida ezilib, qorishiqlik va g‘ala-g‘ovur ichida sarson-sargardon bo‘lib yuraverdi..
Alouddin Bashar (Haqiqat nima?)
-
"Тутинган" ўғил
(Бир дўстимнинг иқрори)
Амал курсисида ўтирганингда ким энг кўп товонингни яласа, курсудан тушганингда ўша биринчи бўлиб, сендан юз ўгиради, деганлари қанчалик тўғри эканига ўзим ишонч ҳосил қилдим.
Бир қадрдоним бор эди. Кунора қўнғироқ қилиб, ҳафтага келиб турар, шифохонага тушиб қолсам, “овора бўлманг”, дейишимга қарамай ҳаммадан аввал етиб борар, таътил пайтида Ўзбекистоннинг қайси бурчагига дам олмай, топиб борар, “бир чўқимгина” ош қилмаса, кўнгли жойига тушмас эди… Буниси ҳам майли, икки гапнинг бирида “мен сизни отам деганман, сиз менинг отамсиз”, деб, Худони ўртага солиб қасам ичарди…
Мансабим жиндай ўзгарган эди, “боламни” йўқотиб қўйдим. Суриштирсам бошқа ота излаб юрган экан…
Ўткир Ҳошимов
"Дафтар ҳошиясидаги битиклар" китобидан