Savol: :bismilloh
Assalomu aleykum Hurmatli Shayx janovlari.
Mening savolim qo'yidagicha:
Ko'pgina to'ylarda, kelin ta`zim qiladi.(ayniqsa Buxoroda)
Shu joizmi? Hukmi qanday bo'ladi
Javob: Бу савол аввал с›ам берилган. Унга жавоб с›ам бслган. Лекин сизлар аввалги нарсаларни ссœиб срганишга одатланмагансиз. Динни срганишни хаёлига тушиб сœолганда савол ссраш деб биласизлар. Савол бериш с›ам сзига хос. «Кспгина тсйларда келин таъзим сœилади». Бу нима дегани? Келин таъзимни кимга, сœачон ва сœаерда с›амда сœандай тарзда сœилади? Савол берувчи нима демосœчи бслганини билдириши керак.
Аслида, гап тсйларимизда бсладиган «келин салом» деб аталадиган маросим с›асœида бормосœда. Ўша маросимда келинни снги оиласи катталари билан таништирилади. Шунда келин уларга сзига хос салом беради. Мазкур салом чос“ида келиннинг сгилиши бор.
Анашу келиннинг сгилишини баъзи кишилар «ширк» дейишмосœда. Яъни, Аллос›ни сœсйиб куёвнинг отаси ёки бошсœа сœариндошларига ибодат сœилиш дейишмосœда. Ас›тимол сша «ширк» деганлар сзлари нима деб айтаётганларини билмаслар. Лекин сзлари билмаса с›ам, гапларининг маъноси шу.Лекин аслида бу маросим ибодат смас, саломлашиш. Бундай пайтда с›еч ким Аллос›ни сœсйиб бандага ибодат сœилишни хаёлига с›ам келтирмайди. Бу ерда агар келин салом пайтида намоздаги рукуъ мисœдорида сгилиб юборса саломлашиш одобини бузган бслади.
Келин саломга сœарши бслаётганлардан фасœат бир киши бир с›адис таржимасини далил сœилса бслармикан деган гап ила сслагани ёдимда.
Ўша с›адисни излаб топдим. Имом Термизий Анас розисллос›у анс›удан ривост сœилган сканлар:
«Бир киши:
«А Аллос›нинг А асули! Биздан бир одам сз биродари ёки дсстини учратиб сœолади. Ўшанда унга инс›иноъ сœиладими?» деди.
«Йссœ», дедилар.
«Уни сœучосœлаб, спадими?» деди.
«Йссœ», дедилар.
«АŒсл ушлашиб ксришадими?» деди.
«А‹а», дедилар».
А‹адисдаги «
инс›иноъ» ссзини «
сгилиш» деб таржима сœилинганидан келин салом берганидаги сгилиши шу с›адисга биноан мумкин смас деган хулоса чисœариш мумкин.
Аммо сгилиш билан сгилишнинг фарсœи бор.Уламоларимиз бу с›адисдаги «инс›иноъ» намоздаги рукуъга схшаш сгилиш деганлар.Фасœис›лар жумс›ури агар бир киши бошсœа одамни Аллос›ни улус“лагандек, улус“лаш нисти ила унга намоздаги рукуъ даражасида сгилиб таъзим сœилса с›аром ишни сœилган бслади деганлар.
Аммо Аллос›ни улус“лагандек, улус“лаш нисти бслмаса, сœаттисœ макрус› иш бслади.
Одамлар одатланиб сœолган саломлашиш васœтида бошни сгиш ва снг оз рукуъ даражасига етмай сгилишда куфр с›ам, с›аром с›ам йссœ, деганлар.Ясœинда Тошкент шас›рининг бир сœанча отин ойилари ва маросим стказишда бош бсладиган хонимлар жамланишиб тсй ва маъракалардаги бидъат — хурофат, исрофгарчилик, ортисœча дабдабаларга сœарши кураш бсйича жуда схши сœарорларни сœабул сœилдилар.
Мазкур мажлисда «келин салом» масаласи с›ам ксрилди ва бу маросимни динимиздаги саломлашиш одобларига мос равишда стказишга келишиб олинди. Яъни, келинни салом пайтида рукуъ даражасида сгилмасдан салом беришини йслга сœсйишга сœарор сœилинди. http://forum.islom.uz/smf/index.php/topic,3424.msg36065.html#msg36065