108-BOB
MAVZU: NAMOZGA QOMAT AYTILSA-YU, BIRORTANGIZ HOJATXONAGA BORISH EHTIYOJINI TUYSA, AVVAL HOJATGA BORSIN
142. Abdulloh ibn Arqom (roziyallohu anhu)dan rivoyat qilindi. Urva aytadiki, «Namozga qomat aytildi, qavmning imomi bo‘lgan Abdulloh ibn Al-Arqom bir kishining qo‘lidan ushlab, imomlikka o‘tkazdi va dedi: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallamdan eshitganman, aytganlarki, «Namozga qomat aytilsa-yu, birortangiz hojatga borish ehtiyojini sezsa, avval hojatga borsin», dedilar.
Bu bobda Oisha, Abu Hurayra, Savbon va Abu Umoma (roziyallohu anhum)dan bittadan hadis rivoyat qilingan.
Abdulloh ibi Al-Arqomning hadisi hasan-sahih. Molik ibn Anas, Yahyo ibn Sa’id Al-Qatton va hadis hofizlari (yod biluvchilari)dan bittadan ko‘p kishilar bu hadisni xuddi shu yo‘sin Hishom ibn Urvadan, uning otasidan, Abdulloh ibn Al-Arqomdan rivoyat qildilar.
Vuhaib va yana boshqalar Hishom ibn Urvadan, uning otasidan, bir kishidan, Abdulloh ibn Al-Arqomdan rivoyat qiladilar.
Payg‘ambar satlallohu alayhi va satlamning sahobalaridan va tobi’iyndan mutaaddid kishilarning qavli shudir. Ahmad va Ishoq shu qavlga ega bo‘lib, bunday deydilar: «Ozgina bo‘lsa ham kichik yoki katta qazoi hojatga ehtiyoj sezsa, namozni boshlamaydi. Ammo namozga kirishganidan keyin his etsa, to fikrini mashg‘ul qilmagunicha namozdan chiqmaydi».
Ba’zi ilm ahlining fikriga ko‘ra, kichik yoki katta qazoi hojat qilishga ehtiyojmand bo‘lsa, ahvol fikrini mashg‘ul qiladigan darajada bo‘lmasa, namozini o‘qib olishi mumkin (ya’ni, shu holatda namozni boshlamog‘ida yoki namozda turgan bo‘lsa, uni davom ettirmog‘ida zarar yo‘q, deb hisoblaydilar).*
* Hanafiy mazhabidagilar uchun: tang holda namoz o‘kish halol bo‘lmaydi.