forum.ziyouz.com
Umumiy bo'lim => Islom => Mavzu boshlandi: AbdulAziz 25 Dekabr 2009, 09:16:13
-
:bsm:
Assalamu alaykum!
Mavzu shartlari:
1. Mavzuda Islom tarixi, madaniyatiga oid faktlar kiritiladi.
2. Bitta postda 4 ta fakt kiritish lozim.
3. Faktlar qisqa bo'lsin, ko'pi bilan 2 ta gapdan iborat bo'lsin.
4. Manbasi ham yozilsa, go'zal bo'lardi.
Rasululloh SAVning tuyalari "Qasvo"ning ma'nosi - "kesik quloq"dir. ("Saodat asri qissalari")
* * *
Madinayi Munavvarada tug'ilgan ilk musulmon og'il chaqaloq - Zubayr ibn Al-Avvom va Asmo binti Abu Bakr roziyallohu anhumoning o'g'li Abdulloh ibn Zubayr roziyallohu anhudir. ("Saodat asri qissalari")
* * *
Imom Ahmad ibn Hanbalning janozalariga 2 500 000 odam qatnashgan. ("Kifoya")
* * *
Imom Ahmad ibn Hanbal Imom Shofeiyni "œIkkinchi hijriy asrning mujaddidi" deb ataganlar. ("Kifoya")
-
Islom uchun birinchi qon to'kkan sahoba - Sa'd ibn Abu Vaqqos r.a.dir. ("Saodat asri qissalari")
* * *
Islom tarixidagi birinchi shahid - Ammor ibn Yosirning onalari Sumayya r.a.dir. ("Saodat asri qissalari")
* * *
Baqi' qabristoniga qo'yilgan birinchi musulmon - ansoriy As'ad ibn Zurora r.a.dir. ("Saodat asri qissalari")
* * *
Imom Shofe’iy rahmatullohi alayh quraysh qabilasiga mansubdirlar. ("Kifoya")
-
Hazrati Hadicha r.a. Makkadagi Hojun qabristoniga dafn etilganlar. ("Saodat asri qissalari")
* * *
Birinchi marta Baytullohda kalimai shahodatni oshkora aytgan sahoba - Abu Zarr al-G'iforiy r.a.dir. ("Saodat asri qissalari")
* * *
Molikiy mazhabi asoschisi Imom Molik hijriy 93-sanada tug’ilib, 179-sanada vafot etganlar. ("Kifoya")
* * *
Imom Molik Madinai Munavvarada doimo piyoda yurardilar. Rasululloh s.a.v. jussalari ko’milgan shaharda ulovga minmayman, der edilar. ("Kifoya")
-
Shofe’iy mazhabi asoschisi Imom Shofe’iy Muhammad ibn Idris hijriy 150-sanada, Imom Abu Hanifaning vafot etgan kunlari dunyoga kelib, 204-sanada vafot etganlar. ("Kifoya")
* * *
Imom Shofe’iy Imom Molikning, Imom Ahmad ibn Hanbal Imom Shofe’iyning shogirdi bo’lganlar. ("Kifoya")
* * *
"œUsulul fiqh" ilmiga asos solgan olim — Imom Shofe’iydir. ("Kifoya")
* * *
Imom Shofe’iyning "œar-Risola", "œal-Umm" nomli kitoblari mashhur. ("Kifoya")
-
Abu Hanifa Nu’mon ibn Sobit hijriy 80-sanada Kufa shahrida tug’ilib, 150-sanada vafot etganlar. ("Kifoya")
* * *
Nasabshunos olimlar tomonidan to‘g‘ri deb tasdiqlangan Rasululloh SAVning nasablari — Muhammad ibn Abdulloh ibn Abdulmuttalib ibn Hoshim ibn Abdumanof ibn Qusay ibn Kilob ibn Murra ibn Ka’b ibn Luay ibn G’olib ibn Fehr ibn Molik ibn Nazr ibn Kinona ibn Xuzayma ibn Mudrika ibn Ilyos ibn Muzar ibn Nizor ibn Ma’d ibn Adnondir. (Ibn Hishom, "Siyra")
* * *
Rasululloh SAVning uchta o’g’illari bo’lgan: Qosim, Abdulloh (uni Tiyb (xushbo‘y) va Tohir (pok, ozoda, deya laqablanardi; Qosim va Abdulloh Hadicha onamizdan) va Ibrohim (Moriya Sham’un qizidan). ("Zodul-ma’od")
* * *
Rasululloh SAVning to'rtta qizlari bo’lgan: Zaynab, Ruqiyya, Ummu Gulsum va Fotima (barchalari Xadicha r.a.dan tavallud topganlar). ("Zodul-ma’od")
-
Rasululloh sollallohu alayhi va sallamning doyalari Shifo’ - Abdurrahmon ibn Avf (r.a.)ning onasi edi. («al-Bidaya van-nihaya»).
* * *
Rasululloh sollallohu alayhi va sallamning birinchi sut onalari Abu Lahabning cho‘risi Suvayba edi. («Sifatus-sofvah»).
* * *
Rasululloh sollallohu alayhi va sallam ikki marta: Abu Bakr va Abdurrahmon ibn Avf (r.a.)larning orqasida iqtido qilib namoz o‘qidilar («Musnadi Imom Ahmad»).
* * *
Imom Ahmad ibn Hanbal halifa Mu’tasim zamonida "œQur’on maxluq" demagani uchun 28 oy qamoqda qiynoqqa solindi. ("Kifoya")
-
Rasululloh SAVning uzuklari kumushdan yasalgan bo‘lib, «Muhammad Rasululloh» jumlasi: «Muhammad» so‘zi birinchi satr, «Rasul» ikkinchi satr, «Alloh» uchinchi satrga yozilgan edi. ("œSahihul Buxoriy").
* * *
Baytullohda birinchi marta oshkora Qur'oni karimni tilovat qilgan sahoba - Abdulloh ibn Mas'ud r.a.dir. ("Saodat asri qissalari")
* * *
Abu Hanifaning otalari Sobit ibn Zutiy fors bo’lganlar. Ali r.a. bilan uchrashganlar. Termiz shahrida ham ozroq yashaganlar. ("Kifoya")
* * *
Imom Shofe’iy shunday deganlar: "œOdamlar fiqhda Abu Hanifaning boqimandalaridir". ("œKifoya")
-
Rasululloh SAV o‘qigan birinchi farz namoz — peshin namozidir. (Qurtubiy tafsiri).
* * *
Rasululloh (s.a.v.)ning sahobalarga imom bo‘lib o‘qigan oxirgi namozlari — Mursalot surasi o‘qilgan shom namozi edi ("œSahihi Buxoriy").
* * *
Rasululloh (s.a.v.)ning oxirgi namozlari — vafot etgan dushanba kunidagi bomdod namozi edi («Dalolilun-nubuvvah»).
* * *
Imom Abu Hanifa yoshliklarida ipak sotardilar. ("Kifoya")
-
Rasululloh (s.a.v.)ning og‘izlaridan chiqqan oxirgi gap - «Allohumma ar-Rafiqul-A’lo»: Allohim, jannatning oliy maqomi(ni tanladim), jumlasidir ("œSahihi Buxoriy").
* * *
Rasululloh (s.a.v.) hijriy o‘n birinchi yil, rabi’ul-avval oyining o‘n ikkinchi kuni - dushanba kunida vafot etdilar va chorshanba kuni Oisha (raziyallohu anho)ning xonalariga dafn etildilar («Tabaqot», «Tarixi Tabariy»).
* * *
Rasululloh (s.a.v.) vafot etganlarida yoshlari oltmish uchda edi («Sahihi Muslim»).
* * *
Rasululloh (s.a.v.) vafot etganlaridan so‘ng muborak badanlarini Abbos ibn Abdulmuttalib, Aliy ibn Abu Tolib, Fazl ibn Abbos, Qusam ibn Abbos, Usoma ibn Zayd va Rasululloh (s.a.v.)ning g‘ulomi - Shuqron (raziyallohu anhum)lar yuvdilar. («as-Siyra Ibn Hishom»).
-
Rasululloh (s.a.v.)ning kunyalari to‘ng‘ich farzandlari Qosimga nisbatan — Abul-Qosimdir (Imom Muslim rivoyati, "œKitobul-adab").
* * *
Imom Ahmad ibn Hanbal aytadilar: "œSiyohdon ko’targan har bir kishining zimmasida Shofe’iyning haqi bor". ("Kifoya")
* * *
Imom Abu Hanifa Anas ibn Molik, Abdulloh ibn Abu Avfo, Vosila ibn al-Asqa’, Omir ibn Vosila kabi sahobalar bilan ko’rishganlar. ("Kifoya")
* * *
Rasululloh (s.a.v.)ga volidalari Omina Vahb qizi, Abu Lahabning cho‘risi Suvayba, Sa’d qabilasidan Halima, Halimaning qizi Shaymo’ va habashistonlik Baraka Ummu Aymanlar murabbiyalik qildilar («Zodul-ma’od»).
-
Rasululloh (s.a.v.)ning nevaralari oltitadir:
1. Umoma binti Abu Os ibn Rabiy’, onalari - Zaynab Rasululloh (s.a.v.) qizi.
2. Abdulloh ibn Usmon ibn Affon, onalari - Ruqiyya Rasululloh (s.a.v.) qizi.
3. Hasan ibn Ali ibn Abu Tolib, onalari - Fotima Rasululloh (s.a.v.) qizi.
4. Husayn ibn Ali ibn Abu Tolib, onalari - Fotima Rasululloh (s.a.v.) qizi.
5. Zaynab binti Ali ibn Abu Tolib, onalari - Fotima Rasululloh (s.a.v.) qizi.
6. Ummu Kulsum binti Ali ibn Abu Tolib, onalari - Fotima Rasululloh (s.a.v.) qizi. («Siyaru a’lamin-nubala’», «Sofvatus-sofvah»).
* * *
Rasululloh (s.a.v.): «Kimki «Ruma» qudug‘ini qazisa (sotib olsa), unga jannat nasib bo‘lgusidir» — deb aytganlarida o‘sha quduqni Hazrat Usmon qaziganlar (sotib olganlar). Shuningdek, Janob Rasululloh: «Kimki Usra (g‘azotiga) qo‘shin tayyorlasa, unga jannat nasib bo‘lg‘usidir» — deb aytganlarida ham (o‘shal g‘azotga) Hazrat Usmon qo‘shin tayyorlaganlar. ("Al-jome' as-sahih", Imom al-Buxoriy)
* * *
Rasululloh (s.a.v.): «Fotima jannat ahli ayollarining sayyidasidur» — deb marhamat qilganlar. ("Al-jome' as-sahih", Imom al-Buxoriy)
* * *
Rasululloh (s.a.v.): «Har bir payg‘ambarning o‘z havoriysi (yordamchisi) bo‘lgan, mening havoriyim ersa Zubayr ibn al-Avvomdur» — deb marhamat qildilar». ("Al-jome' as-sahih", Imom al-Buxoriy)
-
Rasululloh (s.a.v.) Ja’far ibn Abu Tolibga: «Sening (qiyofang va xulqing) mening qiyofam va xulqimga o’xshaydi» — deb marhamat qilganlar. ("Al-jome' as-sahih", Imom al-Buxoriy)
* * *
«Rasululloh (s.a.v.): «Har bir ummatning (o‘z) ishonchli kishisi bor, bizning ishonchli kishimiz ersa, ey ummat(im), Abu Ubayda ibn al-Jarrohdur» — deb marhamat qildilar». ("Al-jome' as-sahih", Imom al-Buxoriy)
* * *
«Rasululloh (s.a.v.) Zayd ibn Horisaga: «Sen bizning birodarimiz va mavlomizsan!» — deb marhamat qilganlar». ("Al-jome' as-sahih", Imom al-Buxoriy)
* * *
Rasululloh (s.a.v.)ning muazzinlari to‘rtta bo‘lib: Bilol ibn Raboh va Abdulloh ibn Ummu Maktum Madinada, Sa’d al-Quraz Quboda, Abu Mahzura Makkada edilar («Zodul-ma’od»).
-
«Ibn Umar raziyallohu anhu, agar Ja’far (ibn Abu Tolib)ning o‘g‘illariga salom bersalar: «As-Salomu alayka, ey Ikki qanotlining o‘g‘li!» — der erdilar». ("Al-jome' as-sahih", Imom al-Buxoriy)
* * *
Rasululloh (s.a.v.): "œTalha (ibn Ubaydulloh) va Zubayr (ibn Avvom) jannatdagi ikki qo’shnidir" — deb marhamat qilganlar. ("œRijalun havlar rosul").
* * *
Rasululloh (s.a.v.): "œKimki hanuz yer ustida yurib o’z ulushini olgan (vazifasini bajargan) kishiga qarashlik xursand qilsa demak u Talha (ibn Ubaydulloh)ga qarasin!" — deb marhamat qilganlar. ("œRijalun havlar rosul").
* * *
Rasululloh (s.a.v.): «Fotima mening bir bo‘lagimdur. Kim uni darg‘azab qilsa, meni darg‘azab qilgan bo‘lur» — deb marhamat qildilar».("Al-jome' as-sahih", Imom al-Buxoriy)
-
Rasululloh (s.a.v.): «Agar ummatimdan birortasini o‘zimga do‘st tutadirgan bo‘lsam, Abu Bakrni do‘st tutgan bo‘lur erdim, ammo ul kishi (Islom buyicha) birodarim va sahobamdurlar» — deb marhamat qildilar». ("Al-jome' as-sahih", Imom al-Buxoriy)
* * *
Ummul mo’miniyn Zaynab binti Xuzayma r.a.ning laqablari "œUmmul masokin" edi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Rasululloh SAVning Baqi’ qabristoniga qo’yilgan birinchi zavjalari - Zaynab binti Xuzayma r.a. edi. Zaynab onamiz hijratning 4-yilida, nubuvvat xonadonida bir necha oy yashaganlaridan so’ng, 30 yoshlarida vafot etdilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Ummu Kulsum r.a. Hazrati Usmon r.a. bilan 6 yil birga umr qildilar. 9-hijriyning sha’bon oyida vafot etdilar. Janozalarini Rasululloh SAV o’qidilar, Baqi’ qabristoniga dafn etildilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
-
Hazrati Hadicha r.a. Rasululloh SAVga turmushga chiqqanlarida avvalgi turmushlaridan Hind ismli o’g’illari bor edi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Rasululloh SAVning cho’rilari Ummu Aymanning asl ismi — Baraka Habashiya edi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Rasululloh SAVning birinchi o’g’illari ismi Qosim edi, ikkinchisining ismi Abdulloh edi. Ikkisi ham uzoq yashamadi. Qizlari Zaynab bilan Ruqiyyaning farqi bir yoshdir. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Hazrati Ali r.a. Rasululloh SAV xonadonlariga kelganda yoshi oltida edi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
-
Ummul mo’miniyn Zaynab binti Xuzayma r.a.ning erlari Abdulloh ibn Jahsh r.a. Uhud urushida vafot etgach, Rasululloh SAV uni nikohlariga 400 dirham mahr bilan oladilar. (“Hadis va hayot”-25. “Nubuvvat xonadoni xonimlari”)
* * *
Hadicha binti Xuvaylid r.a. 15 yoshlarida Abu Hola ibn Ziroraga turmushga chiqqanlar. Eri vafot etgan ikkinchi daf’a Atiq ibn Abdulloh bilan turmush qurdilar. (“Hadis va hayot”-25. “Nubuvvat xonadoni xonimlari”)
* * *
Hadicha binti Xuvaylid r.a.ning quraysh ayollari ichidagi laqablari Tohira edi. (“Hadis va hayot”-25. “Nubuvvat xonadoni xonimlari”)
* * *
Varaqa ibn Navfal Hadicha binti Xuvaylid r.a.ning amakivachchasi edi. (“Hadis va hayot”-25. “Nubuvvat xonadoni xonimlari”)
-
Payg'ambarimiz s.a.v. Anas r.a.ga "Ey ikki qulog'i bor!" dedilar. ("œHadis va hayot"-34. "Yaxshilik va axloq")
***
Anas r.a.ning ukalari Abu Umayrning qushi o'lib qolganida Rasululloh s.a.v:" Ey Abu Umayr, nima qildi Nug'ayr?!" deb hazil bilan ko'nglini ko'targan ekanlar. (Nug'ayr-qushning bolasi degani) ("œHadis va hayot"-34. "Yaxshilik va axloq")
***
Hadicha binti Xuvaylid r.a. vafot etganlarida yoshlari 65 da edi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
***
Ibn Akosir Ummu Ayyashdan rivoyat qiladi: "Men Ummu Kulsumni Usmonga osmondan kelgan vahiy ila nikohlab berdim" deganlarini eshitdim. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
-
Rasululloh (s.a.v.)ning uzuklarini Mu’ayqib ibn Abu Fotima Davsiy (raziyallohu anhu) olib yurar va Rasululloh sollallohu alayhi va sallam bu uzuk bilan maktublarni muhrlar edilar («Zodul-ma’od»)
* * *
Ummul mo’miniyn Zaynab binti Xuzayma r.a. Badr urushida yaradorlarga qarashib fidokorlik ko’rsatganlar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Rasululloh SAVning qizlari Ummu Kulsumni taloq qilib, u zotni haqorat qilgani sababli, Muhammad SAV Utayba haqida "œEy Allohim, bunga O’z itlaringdan bir itni musallat qilgin" deb duoibad qilgan va u Shomda sherga yem bo’lgan edi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Rasululloh SAV Ummul Kulsum r.a.ni Hazrati Usmonga nikohlaganlaridan keyin "œU bobong Ibrohim va otang Muhammad a.s.ga juda ham o’xshashdir" degan edilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
-
Islom ummatidan birinchi bo’lib namoz o’qigan inson — Hadicha binti Xuvaylid r.a.dir. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Oyisha r.a.ning onalari, Abu Bakr Siddiq r.a.ning xotinlari ismi Ummu Rummon edi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Hazrati Oyisha r.a.ni Rasululloh SAVdan avval Mita’m ibn Adiy o’g’li Jubayrga so’rattirgan edi. (Tabariy rivoyati)
* * *
Hazrati Oyisha r.a. Rasululloh SAVga nikohlanganlarida yoshlari 6 da edi. (Buxoriy rivoyati)
-
Imom Abu Hanifaning mashhur ikki shogirdlari — Ya’qub ibn Ibrohim (Imom Abu Yusuf) va Imom Muhammad ibn Hasan Shayboniydir. Imom Shofe’iy va Imom Muhammad Abu Yusuf hazratlaridan ham ta’lim olganlar. ("œKifoya")
* * *
Rasululloh SAV bilan Hazrati Oyisha r.a. 9 yoshga kirganlarida birga yashay boshlashgan (Buxoriy rivoyati)
* * *
Rasululloh SAV bilan Hazrati Oyisha r.a. birga yashay boshlagan va Hazrati Oyisha r.a. qarindosh ayollarining to’yi bo’lishini mustahab sanagan oy — shavvol oyidir. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Janob Rasululloh SAV to'rt marta umra qilganlar, uchtasi zulqa'da oyida bo'lib, bir marta haj birlan birga umra ham qilganlar. Zulqa'da oyida qilgan umralari - Hudaybiya umrasi, kelgusi yildagi umralari, Ji'rona umrasi va oxirgisi haj bilan birga qilgan umralaridir". ("œSahihul Buxoriy")
-
Rasululloh SAV dunyodagi eng fazilatli ayollar sifatida Maryam binti Imron, Hadicha binti Xuvaylid, Fotima binti Muhammad va Fir’avnning xotini Osiyoni ta’kidlaganlar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Hind ibn Harom Ansoriya o’zi ham Uhud g’azotida ishrirok etgan. Bu g’azotda uning eri Amr ibn Jamuh, o’g’li Hammod ibn Amr, akasi Abdulloh ibn Harom shahid bo’lgan. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Oyisha r.a.ga nisbatan ifq (bo’hton) hodisasi Bani Mustaliq g’azotidan so’ng sodir bo’lgan. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Oyisha r.a.ning mahrlari 500 dirham bo’lgan edi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
-
Uhud g’azotida Islom lashkari tarkibida 14 nafar ayol ham bo’lgan. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Bayda yoki Zotul Jayshda Rasululloh SAV safardan qaytayotganlarida Oyisha r.a.ning munchoqlari yo’qolib qoladi. Uni qiirish uchun qo’shin turib qoladi. Shunda tayammum oyati nozil bo’ladi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Hazrati Oyisha r.a. aytadilar: "œRasululloh SAVning ayollari ichida faqat Zaynab (binti Jahsh)gina men bilan shuhrat talashardi". ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Hazrati Oyisha r.a. Rasululloh SAVdan 2210 ta hadis rivoyat etganlar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
-
Hazrati Oyisha r.a. hammasi bo’lib 67 ta qulni ozod qilganlar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Rasululloh SAV vafot etganlarida Oyisha onamizning yoshlari 18 da edi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Hazrati Oyisha r.a. 58-hijriyning Ramazon oyi, 18-chi kuni dushanbadan seshanbaga o’tar kechasi vafot etdilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Hazrati Oyisha r.a. vasiyatlariga ko’ra Baqi’ qabristoniga qo’yildilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
-
Hazrati Oyisha r.a.ning janozalarini Abu Hurayra r.a. o’qidilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Ulamolar "œTaloq" surasini "œKichik Niso" deyishadi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Savda binti Zam’a r.a. onamizning birinchi erlari dastlabki musulmonlardan Sakron ibn Amr Omiriy edi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Islomdagi birinchi muhojirlar soni 14 nafar bo’lib, 10 tasi erkak, 4 tasi ayol kishi edi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
-
Jabroil a.s. payg’ambarlardan boshqa faqat Oyisha onamizga salom aytganlar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Fahsh haqidagi tuhmatdan pokligi Allohning kalomi ila bayon qilingan yagona zot Oyisha onamizdir. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Habashistonga hijrat qilgan birinchi muhojirlarga Usmon ibn Maz’un amir edilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Hazrati Umar r.a. Hafsa onamizdan: "œAyol kishi ersiz qancha sabr qiladi?" deb so’raganlarida, u kishi: "œ4 oy" dedilar. Shundan so’ng hazrati Umar askarlarni 4 oydan ortiq ushlab turmaslikka farmon berganlar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
-
Hazrati Ruqiyya r.a. 2-hijriyda, Madinada vafot etdilar. Janozalarini Rasululloh SAV o’qidilar, Baqi’ qabristoniga dafn etildilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Hazrati Savda onamiz va Oyisha onamizga Rasululloh SAVning nomlaridan sovchilik qilgan ayol Usmon ibn Maz’unning zavjalari — Havla binti Hakim r.a.dir. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Abu Bakr r.a. davrlarida to’plangan Qur’on sahifalari kiyik terisiga ko’chirilib, Abu Bakr r.a.ning uyida saqlandi. Abu Bakr r.a.dan so’ng, Umar r.a.ning uylarida, u kishidan so’ng esa Hafsa onamiz huzurlarida qoldi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Rasululloh SAV Juvayriya binti Horis r.a.ga uylanganlaridan so’ng sahobalar Rasululloh SAVning qarindoshlarini asir qilolmaymiz deb, butun boshli qabilani ozod qilgan, buning natijasida ular Islomni qabul qilgan edilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
-
Usmon ibn Affon r.a. va Ruqiyya r.a.ning o’g’illari Abdulloh 6 yoshlarida ko’zini xo’roz cho’qib olib, shishishi o’qibatida vafot etdi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Savda binti Zam’a r.a.ning mahrlari 400 dirham bo’lgan. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Savda binti Zam’a r.a. onamiz Rasululloh SAV bilan birga Xaybar g’azotida ishtirok etganlar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Bani Mustaliq g’azotining yana bir nomi "œMuraysi’"dir (jang bo’lib o’tgan suvxona nomidan) ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
-
Rasululloh SAV Usmon ibn Affon r.a. va Ruqiyya r.a. haqlarida shunday deganlar: "œAlbatta Usmon o’z ahli bilan hijrat qilgan avvalgi kishidir". ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Savda binti Zam’a r.a. Hadicha onamizdan so’ng Rasululloh SAVga xotin bo’lgan birinchi ayol edi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Savda binti Zam’a r.a. onamiz Rasululloh SAVdan 5 ta hadis rivoyat etganlar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Hafsa binti Umar r.a.ning onalari Zaynab binti Maz’un sahoba Usmon ibn Maz’un r.a.ning singlisidir. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
-
Hafsa binti Umar r.a.ning birinchi erlari ilk musulmonlardan Hunays ibn Huzofa r.a.dir. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Hafsa binti Umar r.a.ning birinchi erlari Hunays ibn Huzofa r.a. Badr g’azotidagi jarohati tufayli vafot etdilar. Janozani Rasululloh SAV o’qidilar, Baqi’ga, Usmon ibn Maz’unning yoniga dafn qilindilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Hafsa binti Umar r.a. tul qolgach, Hazrati Umar r.a. uni dastlab Usmon r.a.ga, so’ng Abu Bakr siddiq r.a.ga tavsiya etdilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Rasululloh SAV Hafsa binti Umar r.a. onamizni bir marta taloq qildilar, so’ng Alloh taoloning amri bilan unga raj’at qildilar (qaytdilar). (Abu Dovud rivoyati)
-
Rasululloh SAV: "œAbdulloh solih odamdir", deb aytganlaridan so’ng, Abdulloh ibn Umar r.a. tahajjud namozini kanda qilmagan ekanlar. (Buxoriy rivoyati)
* * *
Bani Mustaliq g’azotida mustaliqliklardan 10 kishi o’lib, qolganlari asir tushgan. Erkak asirlar soni 700 nafar edi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Juvayriya binti Horis r.a. onamizning avvalgi nomlari Barra edi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Juvayriya binti Horis r.a. avvalgi erlari Musofe’ ibn Safvon bo’lib, u Bani Mustaliq jangida o’ldirilgan. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
-
Hafsa onamiz Rasululloh SAVdan hadis rivoyat qilish bo’yicha Oyisha, Ummu Salama va Maymuna onamizdan so’ng 4-o’rinda turadilar. U kishi 60 ta hadis rivoyat qilganlar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Hafsa binti Umar r.a. 45-hijriyning sha’bon oyida, 60 yoshlarida vafot etadilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Hafsa binti Umar r.a. onamizning janozalarini Madina amiri Marvon ibn Hakam o’qigan. Baqi’ qabristoniga qo’yilganlar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Bani Mustaliq g’azotida mujohidlarga asirlar taqsimlanganda Juvayriya binti Horis r.a. Sobit ibn Qaysga tushdi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
-
Oyisha onamiz Juvayriya binti Horis r.a. haqida: "œMen undan ko’ra o’z qavmiga barakasi ko’proq ayolni bilmayman" — deganlar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Juvayriya binti Horis r.a. onamiz Rasululloh SAV bilan turmush qurganlarida yoshlari 20 da edi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Qur'oni karimga eng ko'p zikr qilingan payg'ambar qissasi Muso alayhissalom qissasidir. ("œSaodat asri qissalari")
* * *
Yasriblik ilk musulmonlarga Qur'oni karimni o'rgatish uchun Rasululloh s.a.v. Mus’ab ibn Umayrni yubordilar. ("œSaodat asri qissalari")
-
Uhud tuprog‘idagi ilk shahid Abdulloh ibn Amr bo‘ldi. ("Saodat asri qissalari")
* * *
Uhudda Nasiba (Ummu Umora), eri Zayd ibn Osim va ikki o‘g‘li ko'rsatgan jasoratlari tufayli Anbiyolar Sultoni s.a.v.: «Ollohim, ularni jannatda menga hamroh qil!» deb duo qildilar. ("Saodat asri qissalari")
* * *
Johiliyat davrida Baytulloh xizmatini boshqarish, ziyoratga keluvchilarni ovqat va suv bilan ta’minlash, Quraysh qabilasining maslahat yig’inlarini ochish Qusayning qo’lida edi. ("œNurul yaqiyn")
* * *
Rasululloh SAVning otalari Abdullohning onasi Fotima binti Umar Qurayshning Maxzum jamoasiga mansub bo’lgan nasabi toza obro’-e’tiborli oilada tug’ilgan. ("œNurul yaqiyn")
-
Juvayriya binti Horis r.a. onamiz 50-hijriyda, 65 yoshlarida vafot etdilar. Baqi’ qabristoniga qo’yildilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Mo’minlar onalari ichida eng so’ng vafot etganlari — Ummu Salama r.a.dir. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Zaynab binti Jahsh r.a. Rasululloh SAVning boshqa ayollariga faxrlanib: "œSizlarni ahllaringiz nikohlab bergan, meni Alloh taolo yetti osmonning ustidan nikohlab bergan", der edilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Rasululloh SAV Zaynab binti Jahsh onamizga uylanganlaridan keyin Alloh taoloning hijob oyati nozil bo’lgan. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
-
Zaynab binti Jahsh va Savda binti Zam’a onamiz Rasululloh SAV vafotlaridan so’ng umrlarining oxirigacha haj qilmadilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Zaynab binti Jahsh onamiz teri oshlar, tikar va Allohning yo’lida sadaqa qilar edilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Zaynab binti Jahsh Rasululloh SAVning zavjai mutahharotlari ichida u zotdan so’ng birinchi bo’lib, 20-hijriyda, 53 yoshlarida vafot etdilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Rasululloh SAV Sofiya binti Xuyay r.a.ga shunday dedilar: "œSen Nabiyning qizisan (u zotning nasablari Horun a.s.ga borardi). Sening amaking ham nabiydir (Muso alayhissalom) va sening erring ham nabiy (Muhammad SAV)." ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
-
Madinaga birinchi hijrat qilib borgan ayol Omir ibn Robia r.a.ning xotini Laylo binti Xasma r.a.dir. Ummu Salama r.a. ikkinchilardir. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Oyisha va Ummu Salama onamiz hujralarida vahiy nozil bo’lish sharafiga noil bo’lganlar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Ummu Salama onamiz Jabroil alayhissalomni Dihyatul Kalbiy r.a. suratlarida ko’rganlar. (Muslim rivoyati)
* * *
Ummu Salama onamiz doimo o’zlari bilan Rasululloh SAVning hinolangan bir necha dona soch tolalarini olib yurganlar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
-
Rasululloh s.a.v. Zayd ibn Horisa r.a.ni juda yaxshi ko’rganlaridan u kishi "œRasulullohning mahbubi" laqabini oldi. ("œNibuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Zaynab binti Jahsh onamiz r.a. e’tikof o’tirishda Rasululloh s.a.v.ga birinchi ergashgan kishi hisoblanadilar. ("œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Qur’ondagi eng uzun oyat "œBaqara" surasining 282-oyati bo’lib, unda insonlar o’rtasidagi moliyaviy munosabatlardan biri — qarz oldi-berdisi haqida so’z boradi. (Qur’oni karim tarjimasi)
* * *
Qur’onda Yusuf alayhissalom haqidagi qissa faqat "œYusuf" surasida hikoya qilinadi. Bu sura 111 oyatdan iborat bo’lib, 101-oyatda Yusuf alayhissalom qissalari yakunlanadi. (Qur’oni karim tarjimasi)
-
Madinaga birinchi hijrat qilgan musulmon — Zaynab binti Jahsh onamizning akalari — Abdulloh ibn Jahsh r.a.dir. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Zaynab binti Jahsh onamizning yana bir akalari Ubaydulloh ibn Jahsh Habashistonda murtad bo’lib o’lgan. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Rasululloh SAV: "œSizlarning menga tezroq yetib oladiganlaringiz qo’li uzuningizdir", deganlarida Zaynab binti Jahsh onamizni nazarda tutganlar, chunki u kishi qo’llari bilan ko’p sadaqa qilardilar. (Muslim va Buxoriy rivoyati)
* * *
Zaynab binti Jahsh onamiz usti yopiq anbarda ko’tarilgan birinchi ayol bo’ldilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
-
Zaynab binti Jahsh onamizning qabrlari Baqi’da ustiga chodir tortilgan birinchi qabr bo’ldi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Rasululloh SAVning zavjai mutahharalari ichida eng ko’p mahr olgan onamiz - Ramla binti Abu Sufyon r.a.dir. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Ja’far ibn Abu Tolib boshliq muhojirlar Habashistonda 15 yil istiqomat qilishdi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Makkada hadija binti Xuvaylid r.a.dan so’ng islomga kirgan ayol — Abbos ibn Abdulmuttolibning xotini — Luboba binti Horis r.a.dir. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
-
Ummu Salama onamizning asl ismlari Hind binti Abu Umomadir. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Ummu Salama onamizning avvalgi erlari ilk musulmonlardan Abdulloh ibn Abdul Asad edi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Ummu Salama onamizning avvalgi erlari Abdulloh ibn Abdul Asad Islomni qabul qilgan 11-musulmondir. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Bani Qurayza g’azotida xiyonat qilgan Abu Lubobaning tavbasi qabul qilingani xabarini Ummu Salama onamiz yetkazganlar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
-
Rasululloh SAV oxirgi uylangan ayol — Maymuna binti Horis r.a.dir. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Payg’ambar SAV vafot etganlarida u zotning 9 ta xotinlari bor edi. (Imom Nasaiy rivoyati)
* * *
Makkada musulmon ota-onadan tug’ilgan birinchi farzand Ummu Ayman va Zayd ibn Horisa r.a.ning o’g’illari — Usoma ibn Zayddir. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Ummu Sulaym r.a. o’z mahriga Islomni qabul qilgan birinchi ayol bo’ldi. Erlari Abu Tolha Islomni qabul qilish bilan Ummu Sulaymni xotinlikka oldi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
-
Ummu Salama r.a. va Abdulloh ibn AbdulAsadning birinchi fazandlari ismi Zaynab, ikkichilarining ismi Salama edi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Ummu Salama r.a. Madinaga hijrat qilganlarida u kishiga bani abduddorlik Usmon ibn Talha hamrohlik qilgan. Ummu Salama r.a. u haqda: "œAllohga qasamki, arablardan undan ko’ra karamliroq kishiga hamsafar bo’lmaganman" deb aytganlar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Abu Salama r.a.ning janozalarini Rasululloh SAV 9 takbir bilan o’qidilar. Buning sababini so’raganlarida, "œAbu Salamaning ming takbirga ham loyiqligini" aytdilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Ummu Salama onamizga Rasululloh SAVning o’zlari sovchi bo’lib kelganlar. (Imom Ahmad ibn Hanbal rivoyati)
-
Ummu Salama onamiz Safina ismli qullarini Rasululloh SAVga doimiy xizmat qilish sharti bilan ozod qildilar. Safina u zotga doimiy xizmatda bo’ldi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Ummu Salama onamiz Rasululloh SAVdan 378 ta hadis rivoyat qilganlar. Bu borada ummulmo’miniynlar orasida Oyisha onamizdan so’ng ikkinchi o’rinda turadilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Ummu Salama onamiz 59-hijriyda, 84 yoshlarida vafot etdilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Ummu Salama onamizning janozalarini vasiyatlariga ko’ra, Abu Hurayra r.a. o’qiganlar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
-
Ummu Salama onamiz Rasululloh SAV bilan birga Hudaybiya g’azotida, Makka fathida, Toif g’azotida va Hajjatul vado’da birga bo’lganlar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Zaynab binti Jahsh r.a.ning onalari Umayma binti Abdulmuttolib Rasululloh SAVning ammalari edi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Zaynab binti Jahsh r.a.ning kunyalari Ummu Hakam bo’lgan. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Zaynab binti Jahsh onamizning singillari Ummu Habiba binti Jahsh r.a. Abdurahmon ibn Avf r.a.ning xotinlari edi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
-
Rasululloh SAV Zayd ibn Horisa r.a.ning nomidan Zaynab binti Jahsh r.a.ga sovchilikka bordilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Zaynab binti Jahsh onamizni Rasululloh SAVga Allohning o’zi nikohlagan. Bu yerda valiy ham, mahr ham, guvoh ham bo’lmagan, faqatgina Allohning amri bo’lgan. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Rasululloh SAV va Zaynab binti Jahsh onamizning valiymalariga Anas ibn Molik r.a.ning onalari Ummu Sulaym r.a. hiys (taom) pishirib jo’natganlar. (Imom Muslim rivoyati)
* * *
Rasululloh SAV va Zaynab binti Jahsh onamizning valiymalarida 300 kishi ishtirok etgan. Rasululloh SAVning mo’jizalari tufayli 1 tavr (idish)dagi ovqat barchalariga yetib, ortib ham qolgan. (Imom Muslim rivoyati)
-
Zaynab binti Jahsh onamiz Rasululloh SAVdan 11 ta hadis rivoyat qilganlar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Zaynab binti Jahsh onamizning janozalarini Hazrati Umar r.a. o’qidilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Xaybar g’azotida bemorlarni davolash, yaradorlarga qarash, taom tayyorlash uchun sahobiya ayollardan 20 kishi chiqidi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Oyisha r.a.dan "œOdamlarning ichida Rasululloh s.a.v.ga eng mahbubi kim edi?" deb so’ralganida, "œFotima edi" — dedilar. (Termiziy rivoyati)
-
Sofiya binti Xuyay r.a.ning eri Kinona ibn Robi’ Xaybardagi xiyonati uchun qatl qilingan edi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Rasululloh SAV Sofiya binti Xuyay r.a.ni Dihyatul Kalbiy r.a.ga 7 oros pul berib sotib oldilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Sofiya binti Xuyay onamiz Rasululloh SAVdan 10 ta hadis rivoyat qilganlar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Sofiya binti Xuyay onamiz Madinada, 50-hijriyda vafot etdilar. Baqi’ga, mo’minlar onalari yoniga dafn qilindilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
-
Rasululloh SAV Sofiya binti Xuyay r.a.ni ozod qilib, ozodlikni mahr qildilar. (“Hadis va hayot”-25. “Nubuvvat xonadoni xonimlari”)
* * *
Ramla binti Abu Sufyon r.a.ning avvalgi erlari – Ubaydulloh ibn Jahsh edi. (“Hadis va hayot”-25. “Nubuvvat xonadoni xonimlari”)
* * *
Ramla binti Abu Sufyon r.a.ning kunyalari Ummu Habiba edi. (“Hadis va hayot”-25. “Nubuvvat xonadoni xonimlari”)
* * *
Rasululloh SAVning Ramla binti Abu Sufyon r.a.ga valiylari va sovchilari – Habashiston podshosi Najoshiy bo’ldi. (“Hadis va hayot”-25. “Nubuvvat xonadoni xonimlari”)
-
Ramla binti Abu Sufyon r.a. Xolid ibn Saidni nikohga vakil qildilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Ramla binti Abu Sufyon r.a. Rasulullohning nikohlari haqidagi xushxabarni Najoshiyning joriyasi Abraha yetkazdi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Ramla binti Abu Sufyon r.a. va Rasululloh SAVning nikohlarini Najoshiy o’qidi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Rasululloh SAVning vakillari o’laroq, Habashiston podshosi Najoshiy Ramla binti Abu Sufyon r.a.ga 400 dinor tillo mahr berdi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
-
Ummu Habiba onamiz Rasululloh SAVdan 65 ta hadis rivoyat qilganlar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Ummu Habiba onamiz 44-hijriyda vafot edilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Maymuna onamizning asl ismlari — Barra binti Horisdir. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Maymuna onamizning mahrlari 400 dirham bo’ldi. Sovchilari Ja’far ibn Abu Tolib bo’ldi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
-
Maymuna onamiz avval ikki marta: Mas’ud ibn Amrga, u kishidan ajrashgach Abu Ruhmga turmushga chiqdilar. Abu Ruhm vafot etgach, beva qolgandilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Maymuna onamiz Rasuli akram s.a.v.dan 76 ta hadis rivoyat qilganlar. Hadis rivoyat qilish bo’yicha Oyisha onamiz va Ummu Salama onamizdan so’ng 3-o’rinda turadilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Maymuna onamiz 51-hijriyda Rasululloh SAV bilan birinchi marta birga bo’lgan joylari Sarifda vafot etdilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Maymuna binti Horis onamizning janozalarini Abdulloh ibn Abbos r.a. o’qidilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
-
Maymuna onamiz Rasululloh SAVga turmushga chiqqanlarida yoshlari 26 da edi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Rasululloh SAVdan avvalgi payg’ambarlarda ham ko’pxotinlik bo’lgan. Dovud a.s.ning 100 ta, Sulaymon a.s.ning 300 ta xotinlari bo’lgan. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Zaynab binti Rasululloh s.a.v. xolalarining o’g’li Abul Oss ibn Robe’ga turmushga chiqqanlarida yoshlari 10 ga to’lib-to’lmagan edi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Rasululloh SAVning otalari Abdulloh 18 yoshga to’lganlarida bobolari Abdulmutallib Vahobning qizi Ominani xotinlikka olib berdilar. ("œNurul yaqiyn")
-
Abul Oss ibn Robi’ni Badrda Abdulloh ibn Jubayr r.a. asir oldi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Zaynab binti Rasululloh r.a.ga Madinaga hijratlarida Kinona ibn Robe’ hamrohlik qildi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Zaynab binti Rasululloh r.a. erlaridan ayri holda Madinada 6 yil yashadilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Zaynab binti Rasululloh r.a. 8-hijriy Madinada vafot etdilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
-
Zaynab binti Rasululloh r.a.ning janozalarini Rasululloh SAV o’qidilar, Baqi’ qabristoniga dafn etildilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Zaynab binti Rasululloh r.a. vafotlaridan 4 yil keyin Abul Oss ibn Robe’ ham vafot etdilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Rasululloh SAV 4 yoshga to’lganlarida Shaqqi sadr hodisasi bo’lib, onalari Halima qo’rqib o’z onalari Ominaga topshirgunlaricha o’sha xonadonda bo’lganlar. ("œNurul yaqiyn")
* * *
Rasululloh SAVning sut onalari Halimaning eri chorvador Haris, kunyasi Abukabsha edi. ("œNurul yaqiyn")
-
Hazrati Ali r.a. Fotima r.a.ga uylanish uchun sovutlarini Usmon ibn Affonga 470 dirhamga sotdilar. Bu pullar kelinga kerakli narsalarga sarflandi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Rasululloh SAV qizlari Fotimani Ali r.a.ga 400 misqol kumush mahr bilan nikohlab berdilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Hazrat Ali va Fotimaning nikohlari paytida Ali ibn Abu Tolib r.a. 25 yoshda, Fotima r.a. 18 yoshda edilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
3-hijriyning Ramazon oyida Ali va Fotima r.a. xonadonlarida birinchi o’g’il — Hasan ibn Ali r.a. dunyoga keldilar. Shu kungacha bu ismni hech kim qo’ymagan edi. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
-
Rasululloh SAV vafotlaridan 6 oy o’tib-o’tmay, 11-hijriyning Ramazon oyidan uch kun o’tgach, seshanba kuni Fotima r.a. vafot etdilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Fotima r.a.ning janozalarini Ali ibn Abu Tolib r.a. o’qidilar, Baqi’ga dafn etildilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Fotima binti Muhammad r.a. Rasululloh SAVdan 18 ta hadis rivoyat qilganlar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Ummu Ayman r.a.ning birinchi erlari Ubayd ibn Zayd bo’lib, u kishidan Ayman ismli o’g’il ko’rganlar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
-
Hazrati Umar r.a. vafot etganida, Ummu Ayman r.a.: "œBugun Islom zaif bo’ldi" — degan ekanlar. O’zlari ham Umar r.a.dan 20 kun keyin vafot etdilar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Ummu Sulaym r.a. Rasululloh SAVdan 14 ta hadis rivoyat qilganlar. ("œHadis va hayot"-25. "œNubuvvat xonadoni xonimlari")
* * *
Rasululloh SAV 6 yoshga to’lganlari onalari Ominadan ajraladilar, 8 yoshga to’lganlarida esa bobolari Abdumutallib ham vafot etadi. ("œNurul yaqiyn")
* * *
Imom Abu Hanifa va Imom Shofe’iyning ham "œMusnad" kitoblari mavjud. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
-
Ko’pchilik ulamolar tomonidan 5-roshid xalifa deb tan olingan, 1-hijriy asr oxirida xalifalik qilgan Umar ibn Abdulazizdir. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
* * *
Sunnatlaring rasmiy ravishda yozilib, hujjat sifatida to’planishiga buyruq bergan xalifa — Umar ibn Abdulazizdir. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
* * *
Birinchi hadis kitobini tobeinlardan Ibn Shihob az-Zuhriy (124-hijriyda vafot etgan) yozganlar. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
* * *
3-hijriy asr "œhadis ilmining oltin asri" deb ataldi. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
-
Birinchi "œMusnad" egalari Abdulloh ibn Muso al-Abasiy, Musaddad al-Basriy, Hammod al-Xuzo’iylardir. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
* * *
Eng birinchi sahih kitob Imom Buxoriyning "œSahih"laridir. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
* * *
"œSihohi sitta" (eng sahih 6 kitob):
1. "œSahihi Buxoriy"
2. "œSahihi Muslim"
3. "œSunani Abu Dovud"
4. "œSunani Termiziy"
5. "œSunani Nasaiy"
6. Ulamolarning ixtilofiga ko’ra 6-kitob tarzida "œSunani Ibn Moja", "œMuvattoi Molik", "œSunani Dorimiy" e’tirof etiladi. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
* * *
"œMusnad" kitoblarining eng mashhuri Imom Ahmad ibn Hanbalning kitoblaridir. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
-
Al-Muttaqiy al-Hindiy "œKanzul ummol" kitoblarida 40000 hadisni to’plagan. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
* * *
Imom as-Suyutiy hamma hadislarni to’plash niyatida "œJam’ul javome’" nomli kitobga tartib berib, 100000 hadis to’plaganlaridan so’ng vafot etgan. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
* * *
Imom Ahmad ibn Hanbal "œMusnad"laridan keltiragan 40000 hadisi sharifni 750000 hadis matnini va ularning roviylarini o’rganib chiqib tanlaganlar. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
* * *
Imom Ahmad ibn Hanbal r.a.dan 100000 hadisni yod bilgan odam fatvo bersa bo’ladimi, deb so’raganlarida, u kishi yo’q deb javob beribdilar. So’rovchilar yodlanishi lozim hadislarning sonini oshiraverib, 500000 ga yetganida, umid qilaman degan ekanlar. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
-
"œSahihi Buxoriy"ning mashhur sharhlari: "œUmdatul qoriy" (Imom Badriddin Ayniy), "œFathul boriy" (Imom ibn Hajar al-Asqaloniy), "œIrshodus soriy" (Imom al-Qastaloniy), "œKavkab ad-Daroriy" (al-Karamiy), "œAt-Tashvih" (Imom Suyutiy). ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
* * *
"œSahihi Muslim"ning sharhlari ichida Imom Navaviyning sharhlari mashhur. Imom Molikning "œMuvatto"lari sharhi ichida Abul Volid al-Bojiyning sharhi mo’tabar. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
* * *
Imom Abu Dovudning "œSunan"lari sharhi ichida Imom al-Hattobiyning "œMa’olimus sunan"lari shuhrat qozongan. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
* * *
Imom Termiziyning "œSunan"lariga qilingan sharhlar ichida Imom Abu Bakr ibn Arabiyning "œOrizatul Ahvaziy" shahrlari mashhur. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
-
Marvdan chiqqan buyuk olimlar — Ishoq ibn Ravohayh al-Marvaziy, Abdulloh ibn Muborak al-Marvaziy. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
* * *
Imom al-Buxoriy 194-hijriy 13-Shavvolida juma kuni Buxoroda tug’ildilar. 256-hijriyning shavvol oyi boshlarida 13 kun kam 62 yil umr ko’rib, Samarqandda vafot etadilar. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
* * *
Imom al-Buxoriy 9 yoshlarida Qur’oni karimni to’liq yod oldilar. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
* * *
Imom al-Buxoriy 600000 hadis to’plab, shundan 100000 sahih, 200000 zaif hadisni yodlaydilar. Bu hadislarni to’plashda 90000 dan oshiq kishining huzurida bo’lib chiqadilar. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
-
Imom al-Buxoriy "œAl-jome’ as-sahih"ni 16 yilda yozib tugatadilar. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
* * *
Imom Muslim 206-hijriyda Nisoburda tug’ilib, 261-hijriyda Nisoburda vafot etganlar. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
* * *
Imom Abu Dovud hammasi bo’lib 50000 hadis rivoyat qilib, bulardan 4800 ta sahih hadisni "œSunan" kitoblariga kiritdilar. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
* * *
Imom Abu Iso Termiziy Termiz shahridan 6 farsax uzoqlikdagi Bug’ qishlog’ida 209-yili tug’ilib, Termizda vafot etdilar. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
-
Mo’jam (alifbo bo’yicha kitoblar)ning eng mashhuri Imom Tabaroniyning kitoblaridir. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
* * *
"œSahihi Buxoriy"ga 82 ta sharh yozilgan. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
* * *
Imom Abu Dovud 202-hijriyda Basrada tug’ilib, 275 yilning 16-shavvolida Basrada vafot etdilar. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
* * *
Imom Nasaiy 215-hijriyda Niso shahrida tug’ilib, 303-yili Makkada vafot etdilar va Safo va Marva oralig’iga dafn etildilar. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
-
Imom Muslim, Imom Abu Dovud, Imom Termiziy, Imom Nasaiylar shofe’iy mazhabida bo’lganlar. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
* * *
Imom Navaviyning "œRiyozus solihiyn" kitoblariga Shayx ibn Allonning "œDaliylul Folihiyn" sharhi mavjud. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
* * *
Imom Navaviy aytadilar: "œYerning ustida, osmonning ostida Muslimning kitobidan ko’ra sahihroq kitob topilmaydi". ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
* * *
Imom ibn Moja 209-yili Iroqning Qazvin shahrida tug’ilib, 273-yili vafot etganlar. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
-
Imom ibn Moja 32 ta kitob yozganlar. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
* * *
"œSunani ibn Moja" 32 juz bo’lib, unda 1500 ta bob, 4341 dan ortiq hadisdan iborat. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
* * *
Imom Shofe’iy aytadilar: "œMolik tobe’inlardan keyin Alloh taoloning xalqiga hujjatdir". ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
* * *
Imom Nasaiy aytadilar: "œMen uchun hadis ilmida Molikdan ko’ra bilimdon, hurmatli, ishonchli, amin va zaiflardan kam rivoyat qilgan boshqa kishi yo’qdir". ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
-
Imom Shofe’iy aytadilar: "œYer yuzida ilmda "œMuvatto"dan to’g’ri kitob yo’q". ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
* * *
Imom Dorimiyning "œSunan" kitoblariga 2465 sahih hadis kiritilgan. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
* * *
Imom Hokim 321-hijriyning 3-rabiul-avvalida Nisoburda tug’ilib, 405-hijriyda vafot etganlar. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
* * *
Imom Shofe’iy 113 ta kitob ta’lif etganlar. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
-
Imom Shofe’iy 7 yoshlarida Qur’oni karimni to’la yod oladilar. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
* * *
Imom Shofe’iy 10 yoshlarida Imom Molikning "œMuvatto" kitoblarini yod oladilar. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
* * *
Zarxoniy aytadilar: "œAhmad ibn Hanbal 220000 dan ortiq yahudiy, nasroniy, majusiy diniga mansub kishilarni Islom diniga kirishiga sababchi bo’ldilar". ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
* * *
Imom Dorimiy 182-hijriyda Samarqandda tug’ilib (asli bobolari arab bo’lgan), 255 yili, 8-zulhijjada Marvda vafot etadilar. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
-
Sahobiy Abdulloh ibn Abbos roziyallohu anhuning shogirdi, Islom tarixidagi ilk mufassirlardan biri Abu Solih bunday yozadi: "œDunyoda hech biro damning farzandlari Ummu Fazlning bolalari kabi bir-biridan olislarga dafn etilmagan. Al-Fazl — Shomda (639), Abdulloh — Toifda (688), Ubaydulloh — Madinada (705), Qusam — Samarqandda (675 yil, Shohi Zinda maqbarasida), Ma’bad — Afrikada dafn etilgan. Halifa Usmon zamonida Shimoliy Afrikani fath etishda qatnashgan edi.
* * *
Bu besh o’g’il Payg’ambarimz sollallohu alayhi vasallamning ayollari Maymuna onamizning opasi Ummu Fazlning farzandlaridir. Ular Islom dinini yoyish uchun dunyo bo’ylab tarqalib ketgan edilar".
* * *
Ummu Fazl va Maymuna onamizning onalari Hind Islom olamidagi eng izzatli, mo’tabar qaynona sanaladi. Bu qaynonaning kiyovlariga bir qarang: Olamlar sarvari Muhammad Mustafo sollallohu alayhi vasallam, Abbos ibn Abdulmuttalib, Hamza ibn Abdulmuttalib, Ja’fari Tayyor ibn Abu Tolib roziyallohu anhumlar.
* * *
Ja’far 629 yili Mo’ta g’azotida shahid bo’lgach, uning bevasi Asmoni Abu Bakr nikohiga olganlar. U zotdan ham beva qolgach, Hazrati Ali ibn Abu Tolib akasining oilasini o’z qarmog’iga olish uchun unga uylangan.
-
Абдуллоҳ ибн Умарнинг кунслари Абу Абдурраҳмондир. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Хандақ жанггида иштирок стганда Абдуллоҳ ибн Умарнинг ёшлари 15 дан стмаган сди. 20 га кирганларида Макка фатҳида иштирок стдилар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Абдуллоҳ ибн Умар ҳаммаси бслиб, 2630 та ҳадис тсплаб, Абу Ҳурайра р.а.дан кейинги сринни сгаллайдилар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Абдуллоҳ ибн Умар 73-ҳижрийда 84 ёшларида Макка шаҳрида вафот стдилар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
-
Shifo xonimning o`g`li Abdi Amr shahodat keltirganlarida Rasululloh (s.a.v.) unga Abdurrahmon deb ism qo`yganlar. (Abdurrahmon ibn Avf (r.a.)) ("Saodat asri qissalari")
***
Ilohiy vahiy kelganidan keyin, bir guruh namoz o`qib turgan sahobalar bilan mushriklarning ilk bor to`qnashuvlari chog`ida Sa'd ibn Abu Vaqqos (r.a.) mushriklardan birini suyak bilan urib boshini yordi. Islom avvalida birinchi marta to`kilgan qon shu edi. ("Saodat asri qissalari", "Tarixi MUHAMMADIYA")
***
Rasululloh (s.a.v.) umrlari davomida birgina, Uhud g`azotida mushriklarga qarshi kamondan o`q otayotgan Sa'd ibn Abu Vaqqosga (r.a.) "Otgil, ey Sa'd, ota-onam senga fido bo`lsin" deganlar. ("Saodat asri qissalari", "Tarixi MUHAMMADIYA")
***
Hz. Abbas, Mekke'nin fethinden kısa bir süre önce Medine'ye hicret ederken, yolda Mekke'yi fethe gelmekte olan Hz. Peygamber ile karşılaştığında Rasûlullah (s.a.s.) ona, "Ben peygamberlerin sonuncusu, sen de muhacirlerin sonuncususun" demiştir. ("124 Sahabe hayati")
-
Imom Shofe’iy 15 ga to’lganlarida ustozlari Muslim ibn Xolidning fatvo berishga fotihasini olganlar. ("œHadis va hayot"-1. "œMuqaddima")
* * *
Товус раҳматуллоҳи алайҳ: «Ибн Умардан ксра тақволи, Ибн Аббосдан ксра билувчироқ кишини ксрмадим», дейдилар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
«Агар Муҳаммад пайғамбар тирик бслганида, бизнинг ҳаётий муаммоларимизни бир пиёла қаҳва ичиб стириб ҳал қилиб берар сди». Бернард Шоу. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Биринчи бслиб «амирал муъминин» лақабини олган халифа — Умар ибн Хаттоб р.а.дир. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
-
Ҳазрати Умар халифалик даврларида Исломнинг 12000 минбари барпо стилди. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Ҳазрати Умар мусулмонларнинг Байтулмолини таъсис стдилар. Басра ва Куфа шаҳарларини қурдилар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Умар ибн Хаттоб А асулуллоҳ с.а.в.дан 539 та ҳадис ривост қилдилар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Ҳазрати Умар 23-ҳижрийда суиқасд туфайли қатл стилдилар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
-
Али ибн Абу Толиб бирор марта ҳам бутларга сиғинмагани ва жоҳилист ифлосликлари билан хулқланмаганлари сабабли «Каррамаҳуллоҳу важҳаҳу» деб сифатланадилар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Али ибн Абу Толиб Исломни қабул қилганларида ёшлари 8 дан стмаган сди. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
А асулуллоҳ с.а.в. айтадилар: «Мен илмнинг шаҳри бслсам, Али сшигидир». («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Али ибн Абу Толибнинг жами 14 сғил, 19 қиз фарзандлари бслган. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
-
Анас ибн Моликнинг кунслари Абу Ҳамзадир. У зот 10 га кирганларида А асулуллоҳ с.а.в. хизматларига берилдилар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Абу Ҳурайра р.а.: «Анас ибн Моликдан бошқа, А асулуллоҳ с.а.в. намозларига схшаш намоз сқийдиган бирор бир кишини ксрмадим», дедилар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Анас ибн Молик ҳаммаси бслиб, 2286 та ҳадис ривост қилиб, Абу Ҳурайра ва Ибн Умарлардан кейинги сринларни сгаллайдилар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Анас ибн Молик 93-ҳижрийда вафот стдилар. У зотни Муҳаммад ибн Сийрин ювиб, Қатода ибн Мудрик жанозаларини сқидилар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
-
Али ибн Абу Толиб 600 йилда Маккаи мукаррамада таваллуд топганлар. Кунслари Абул Ҳасандир. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Али ибн Абу Толиб р.а. 586 та ҳадис ривост стганлар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Али ибн Абу Толиб хаворижлардан Абдураҳмон ибн Мулжам томонидан 40-ҳижрий, рамазон ойининг 23-куни, жума кунида шаҳид стилдилар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Абу Ҳурайра р.а.нинг Исломдан олдинги исмлари Абдушшамс ибн Сахр сди. А асулуллоҳ с.а.в. уни Абдурраҳмон деб сзгартирдилар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
-
Абу Ҳурайра р.а. Яманнинг Давс қабиласидан сдилар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Абу Ҳурайра р.а. Хайбарда Исломни қабул қилганларида ёшлари 30 да сди. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Абу Ҳурайра р.а. Исломга кеч кирганларига қарамай, саҳобалар орасида снг ксп ҳадис ривост қилган киши ҳисобланадилар. У киши 5374 та ҳадис ривост қилганлар ва бу ҳадислар Тақий ибн Муҳаммаднинг муснадларида келтирилган. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Абу Ҳурайра р.а.дан ҳадис ривост қилганларнинг сони 800 кишидан ошади. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
-
Rasululloh (s.a.v.) Qasvo nomli tuyalarini hijrat qilayotganlarida (yo`lga chiqish arafasida) Hazrati Abu Bakrdan (r.a.) 400 dirhamga sotib olgan edilar. ("Saodat asri qissalari")
***
Haq va adolat xususida Hazrati Umarga (r.a.), pastkashlik va razolat xususida Abu Jahlga teng keladigan kishi yo`q edi. ("Saodat asri qissalari")
***
Makka shahrida Jurhum qabilasi tomonidan ko`mib ketilgan Zamzam (Ismoilning (a.s.)) qudug`i Abdulmuttalib va o`g`li Horis tomonidan qayta ochilgan edi. ("Saodat asri qissalari")
***
Abu Ayyub Ansoriy (r.a.) Rum poytaxti Istambul fath etilayotganida o`z ajallari bilan vafot etib, shu yerda dafn qilinganlar. ("Tarixi MUHAMMADIY")
-
Абу Ҳурайра р.а. 57-ҳижрийда вафот стдилар. Жанозаларини Валийд ибн Уқба ибн Абу Суфён сқидилар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Тамийм ибн Авс ибн Хорижа Дорийнинг кунслари Абу А уқисдир. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Тамийм Дорий р.а. масжидга биринчи бслиб чироқ олиб кирганлар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Тамийм Дорий р.а. ҳаммаси бслиб, 18 та ҳадис ривост қилганлар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
-
Аббос ибн Абдулмуттолиб р.а.нинг кунслври Абу Фазлдир. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Аббос ибн Абдулмуттолиб р.а. сз ҳисобларидан 70 та қул озод қилганлар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Аббос ибн Абдулмуттолиб р.а. 35 та ҳадис ривост қилганлар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Аббос ибн Абдулмуттолиб р.а. 32-ҳижрийда, ражаб ойининг 16-куни 88 ёшларида Мадинада вафот стдилар. Жанозаларини Усмон ибн Аффон р.а. сқидилар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
-
Абу Саъид Худрийнинг асл исмлари Саъд ибн Молик ибн Синондир. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Абу Саъид Худрий 1170 та ҳадис тсплаб, ксп ривост қилувчи саҳобалар сртасида еттинчи сринни сгалладилар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Абу Саъид Худрий 74-ҳижрийда, жума куни вафот стдилар, «Бақиъ» қабристонига дафн стилдилар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Абдуллоҳ ибн Масъуднинг кунслари Абу Абдурраҳмондир. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
-
Абдуллоҳ ибн Масъуд р.а. Бадр жангида Абу Жаҳлни қатл стганлар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Абдуллоҳ ибн Масъуд р.а. А асулуллоҳ с.а.в.дан 848 та ҳадис ривост стганлар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Абдуллоҳ ибн Масъуд р.а. 32-ҳижрийда Мадинада вафот стдилар. Жанозаларини Усмон ибн Аффон сқиб, «Бақиъ»га дафн стилдилар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Убода ибн Сомит р.а.нинг кунслари — Абулвалиддир. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
-
Убода ибн Сомит р.а. А асулуллоҳ с.а.в.дан 181 та ҳадис ривост қилганлар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Убода ибн Сомит р.а. 34-ҳижрийда, Байтул Мақдисда 72 ёшларида вафот стдилар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Абу Зарр Ғифорий р.а.нинг асл исмлари — Жундуб ибн Жунодадир. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Абу Зарр Ғифорий р.а. Исломга кирган саҳобаларнинг бешинчисидир. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
-
Абу Зарр Ғифорий р.а. 281 та ҳадис ривост қилдилар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Абу Зарр Ғифорий р.а. 32-ҳижрийда А абазада вафот стдилар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Муоз ибн Жабал р.а.нинг кунслари — Абу Абдурраҳмондир. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Муоз ибн Жабал р.а. 157 та ҳадис ривост стганлар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
-
А асулуллоҳ с.а.в. айтадилар: «Умматимнинг ичида ҳалол-ҳаромни ажратувчи Муоздир». («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
А асулуллоҳ с.а.в. айтадилар: «Қиёмат кунида Муоз ибн Жабал уламоларнинг имомидир». («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Муоз ибн Жабал р.а. 18-ҳижрийда, 38 ёшларида вабо касалидан вафот стадилар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Яҳудий олими Каъбул Ахбор Ҳазрати Умарга: «"¦ Сизга Исломни дин деб рози бслдим» ости бизга нозил бслганида сди, сша кунни байрам қилиб олар сдик», деган. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
-
«"¦ Сизга Исломни дин деб рози бслдим» ости нозил бслганидан 81 кун стиб, А асулуллоҳ с.а.в. вафот стдилар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Жобир ибн Абдуллоҳ р.а. саҳобалар ичида снг ксп ҳадис ривост қилганларнинг олтинчиси бслиб, 1540 та ҳадис ривост қилганлар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Жобир ибн Абдуллоҳ р.а. 74-ҳижрийда Мадинада вафот стдилар. Жанозаларини Абон ибн Усмон сқидилар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
А асулуллоҳ с.а.в.: «Ай А оббим, Абдуллоҳ ибн Аббосга ҳикматни сргатгин», деб дуо қилганлар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
-
А асулуллоҳ с.а.в.: «Ибн Аббос шу умматнинг илм денгизидир» деганлар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Абдуллоҳ ибн Аббос р.а. 1660 та ҳадис ривост қилиб, ксп ҳадис ривост қилувчи саҳобаларнинг бешинчиси бслганлар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Абдуллоҳ ибн Аббос р.а. 68-ҳижрийда 71 ёшларида вафот стдилар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Амр ибн Осс р.а. Мисрни фатҳ қилдилар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
-
Амр ибн Осс р.а. 43-ҳижрийнинг рамазон ийди куни вафот стдилар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Имрон ибн Ҳусойн р.а.нинг кунслари — Абу Аажддир. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Имрон ибн Ҳусойн р.а. 7-ҳижрийда мусулмон бслдилар. Умар ибн Хаттоб халифаликларида Басрага дин илмларини сргатиш учун юборилганлар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Имрон ибн Ҳусойн р.а. Макка фатҳида Хузоъа исмли саҳоба билан байроқни кстарган. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
-
Имрон ибн Ҳусойн р.а. А асулуллоҳ с.а.в.дан 180 та ҳадис ривост қилганлар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Жарир ибн Абдуллоҳ р.а.нинг кунслари Абу Амрдир. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
А асулуллоҳ с.а.в. Жарир ибн Абдуллоҳ р.а.ни «Хулоса» номли бутни бузиш учун юборганлар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Ойиша онамиз 18 кишидан сснг Исломни қабул қилганлар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
-
Абу Мусо Ашъарий р.а.нинг асл исмлари — Абдуллоҳ ибн Қайсдир. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Абу Мусо Ашъарий р.а. биринчи марта Маккага, иккинчи марта Маккадан Ҳабашистонга, учинчи марта Мадинадан Ҳабашистонга ҳижрат қилганликлари учун уч ҳижрат соҳиби деб аталади. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Абу Мусо Ашъарий р.а. 355 та ҳадис ривост қилдилар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
А асулуллоҳ с.а.в. Абу Мусо Ашъарий р.а.ни чавандоз паҳлавонларнинг саййиди, деб атаганлар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
-
Абу Мусо Ашъарий р.а. 44-ҳижрийда 63 ёшларида Куфада вафот стдилар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Абу А офеъ р.а.нинг ҳақиқий исмлари Аслам бслиб, қибтийлардан сдилар. Аббос р.а.нинг озод стилган қулларидан сдилар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Зайд ибн Арқам р.а.нинг кунслари - Абу Умардир. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
* * *
Зайд ибн Арқам р.а. 70 та ҳадис ривост стганлар. («Ҳадис ва ҳаёт», 2-жуз, «Ислом ва иймон»)
-
Abbos ibn Abdulmuttalib r.a. 35 ta hadis rivoyat qilganlar. (Hadis va Hayot 2-juz)
***
Abbos ibn Abdulmuttalib r.a.ning 10 ta o`g`li bo`lib, qiz farzandi bo`lmagan. (Hadis va Hayot 2-juz)
***
Abu Hurayra r.a.ning islomdan oldingi ismlari Abdushams ibn Saxr edi. (Hadis va Hayot 2-juz)
***
Abu Hurayra r.a. Islomga kirgandan so`ng, Rasululloh s.a.v. u kishining ismlarini Abdurahmon deb qo`ydilar. (Hadis va Hayot 2-juz)
-
«Албатта, амаллар нистга боғлиқдир» ҳадиси ҳақида Имом Шофеъий: «Илмнинг срми шу ҳадисда» деган сканлар. Имом Аҳмад ибн Ҳанбал: «Илмнинг учдан бири шу ҳадисда» деган сканлар. («Ҳадис ва ҳаёт», 3-жуз, «Аист, ихлос, илм»)
* * *
Саҳл ибн Ҳунайф р.а.нинг кунслари — Абу Саиддир. У киши Али ибн Абу Толиб билан исломий биродар бслганлар. 38-ҳижрийда Куфада вафот стганлар. Жанозаларини Али р.а. сқиганлар. («Ҳадис ва ҳаёт», 3-жуз, «Аист, ихлос, илм»)
* * *
Саҳл ибн Ҳунайф р.а. 40 та ҳадис ривост қилганлар. («Ҳадис ва ҳаёт», 3-жуз, «Аист, ихлос, илм»)
* * *
Абу Кабша ал-Ансорий р.а.нинг асл исмлари Саид ибн Амр сди. («Ҳадис ва ҳаёт», 3-жуз, «Аист, ихлос, илм»)
-
Самура ибн Жундуб р.а.нинг кунслари Абу Сулаймондир. («Ҳадис ва ҳаёт», 3-жуз, «Аист, ихлос, илм»)
* * *
Муовис ибн Абу Суфён р.а.нинг кунслари Абу Абдурраҳмондир. («Ҳадис ва ҳаёт», 3-жуз, «Аист, ихлос, илм»)
* * *
Муовис ибн Абу Суфён р.а. 163 та ҳадис ривост қилганлар. («Ҳадис ва ҳаёт», 3-жуз, «Аист, ихлос, илм»)
* * *
Умар ибн Ҳаттоб р.а. Муовис ибн Абу Суфён р.а.ни «араблар Кисроси» деб атаганлар. («Ҳадис ва ҳаёт», 3-жуз, «Аист, ихлос, илм»)
-
Абу Воқид ал-Лайсий кунсси билан машҳур саҳобанинг асл исмлари — Авф ибн ал-Ҳорисдир. («Ҳадис ва ҳаёт», 3-жуз, «Аист, ихлос, илм»)
* * *
Абу Дардо р.а.нинг асл исмлари Уваймир ибн Моликдир. («Ҳадис ва ҳаёт», 3-жуз, «Аист, ихлос, илм»)
* * *
Абу Дардо р.а. 179 та ҳадис ривост қилганлар. («Ҳадис ва ҳаёт», 3-жуз, «Аист, ихлос, илм»)
* * *
Абу Умома ал-Боҳилий р.а.нинг асл исмлари Судай ибн Ажлондир. («Ҳадис ва ҳаёт», 3-жуз, «Аист, ихлос, илм»)
-
Абу Умома ал-Боҳилий р.а. 250 та ҳадис ривост қилганлар. («Ҳадис ва ҳаёт», 3-жуз, «Аист, ихлос, илм»)
* * *
Абу Умома ал-Боҳилий р.а. Шомда снг охирги вафот стган саҳоба сдилар. 86-ҳижрийда вафот стдилар. («Ҳадис ва ҳаёт», 3-жуз, «Аист, ихлос, илм»)
* * *
Усмон ибн Аффон р.а.нинг кунслари Абу Абдуллоҳдир. У киши А асулуллоҳ с.а.в. вафот стаётганларида рози бслинган олти саҳобанинг биридир. («Ҳадис ва ҳаёт», 3-жуз, «Аист, ихлос, илм»)
* * *
Усмон ибн Аффон р.а. халифалик даврларида
- Африка, Сижистон, Хуросон, Арманистон, Кавказ, Кармон, Қибрис фатҳ стилди.
- Қуръони карим асл нусхали китоб ҳолига келтирилди.
- Зобитлик йслга қсйилди.
- Масжидул-ҳаром ва Масжидун-набавий кенгайтирилди.
- Ийд намозларига хутба сқиш жорий қилинди.
- Жума намозига аввалги азонни айтиш жорий қилинди. («Ҳадис ва ҳаёт», 3-жуз, «Аист, ихлос, илм»)
-
Усмон ибн Аффон р.а. 146 та ҳадис ривост қилганлар. («Ҳадис ва ҳаёт», 3-жуз, «Аист, ихлос, илм»)
* * *
Абу Бакра кунсси билан машҳур саҳобанинг асл исмлари Ауфаъ ибн Ҳорисдир. («Ҳадис ва ҳаёт», 3-жуз, «Аист, ихлос, илм»)
* * *
Абу Бакра р.а. 132 та ҳадис ривост қилганлар. («Ҳадис ва ҳаёт», 3-жуз, «Аист, ихлос, илм»)
* * *
Саҳл ибн Саъд р.а.нинг аввалги исмлари Ҳузн сди. А асулуллоҳ с.а.в. уни Саҳлга алмаштирдилар. («Ҳадис ва ҳаёт», 3-жуз, «Аист, ихлос, илм»)
-
Саҳл ибн Саъд р.а. 188 та ҳадис ривост қилганлар. («Ҳадис ва ҳаёт», 3-жуз, «Аист, ихлос, илм»)
* * *
Абу Масъуд кунсси билан машҳур саҳобанинг асл исмлари Уқба ибн Амрдир. («Ҳадис ва ҳаёт», 3-жуз, «Аист, ихлос, илм»)
* * *
Абу Масъуд р.а. 102 та ҳадис ривост қилганлар. («Ҳадис ва ҳаёт», 3-жуз, «Аист, ихлос, илм»)
* * *
Абу Жуҳайфа кунсси билан машҳур саҳобанинг асл исмлари Абдуллоҳ ибн Муслимдир. У зотни Али р.а. «Ваҳбул хайр» деб атаганлар. («Ҳадис ва ҳаёт», 3-жуз, «Аист, ихлос, илм»)
-
Абу Жуҳайфа р.а. Куфада снг охирги вафот стган саҳоба сдилар. У зот 63-ҳижрийда вафот стдилар. («Ҳадис ва ҳаёт», 3-жуз, «Аист, ихлос, илм»)
* * *
Лайғамбар с.а.в. Макка фатҳ қилинган йилги хутбаларини сманлик Абу Шоҳга ёзиб беринглар деганлар. («Ҳадис ва ҳаёт», 3-жуз, «Аист, ихлос, илм»)
* * *
Абу Ҳурайра р.а. айтадилар: «Лайғамбар с.а.в. саҳобалари ичида бирор киши мендан ксра кспроқ ҳадисни ривост қилган смас, магар Абдуллоҳ ибн Амр мустасно, у ёзар сди, мен ёзмас сдим». («Ҳадис ва ҳаёт», 3-жуз, «Аист, ихлос, илм»)
* * *
Абу Воил кунсси билан машҳур саҳобанинг асл исмлари Шақиқ ибн Саламадир. («Ҳадис ва ҳаёт», 3-жуз, «Аист, ихлос, илм»)
-
Абу Воил р.а. 2 ойда Қуръони каримни ёд олганлар. («Ҳадис ва ҳаёт», 3-жуз, «Аист, ихлос, илм»)
* * *
Авф ибн Молик р.а.нинг кунслари Абу Абдурраҳмондир. («Ҳадис ва ҳаёт», 3-жуз, «Аист, ихлос, илм»)
* * *
Авф ибн Молик р.а. 67 та ҳадис ривост қилганлар. («Ҳадис ва ҳаёт», 3-жуз, «Аист, ихлос, илм»)
* * *
Муҳожирлардан Бақиъ қабристонига илк ксмилган сркак Усмон ибн Мазъун бслди. («Саодат асри қиссалари»)
-
Убайй ибн Каъбга А асулуллоҳ (с.а.в.): «Оллоҳ таоло сенга Баййина сурасини сқишимни буюрди, сй Убайй», дедилар. («Саодат асри қиссалари»)
* * *
Уйланганига снди бир неча соат бслган, Уҳуд жангида шаҳид бслган Ҳанзаланинг хотини машҳур мунофиқ Абдуллоҳ ибн Убайй ибн Салулнинг қизи сди. («Саодат асри қиссалари»)
* * *
Ухуд жангида Талҳа ибн Убайдуллоҳ А асулуллоҳга қилинган бир ҳамлани қсли билан қайтариб, Жанобимизни қутқариб қолди. Бу зарбадан кейин унинг қсли бир умрга ҳаракат қилмайдиган бслди. («Саодат асри қиссалари»)
* * *
Ухуд жангида Абу Убайда ибн Жарроҳ А асулуллоҳнинг (с.а.в.) муборак юзларига санчилган ҳалкаларни тиши билан суғурмоқчи бслди. Ҳалқа парчаларини суғураман деб Абу Убайданинг икки тиши синди ва бу синиқ тишлар унинг учун бир умрлик азиз хотира бслиб қолди. («Саодат асри қиссалари»)
-
Ухуд жангида шаҳидлар орасида бурни ва қулоқлари кесилмаган бирдан-бир шаҳид Ҳанзала сди. («Саодат асри қиссалари»)
* * *
Уҳудда қолган шаҳидларнинг аниқ сони тсқсон еттита сди. («Саодат асри қиссалари»)
* * *
Бани Қурайзалик А айҳона исмли чсрини А асулуллоҳ сзлари учун айирдилар. («Саодат асри қиссалари»)
* * *
Қуръоннинг охирги ёзилган остларига гувоҳлик берган, А асулуллоҳ жанобимиз (с.а.в.) унинг гувоҳлигини икки кишининг гувоҳлиги срнига қабул қилган саҳоба Ҳузаймадир. («Саодат асри қиссалари»)