forum.ziyouz.com
Ilm va ziyo => Ma'rifat => Mavzu boshlandi: Nodi 19 Iyun 2006, 06:43:35
-
Bir yugitga qirq hunar oz
* * *
Odobli bola elga manzur.
* * *
Buzoqning yugurgani somonxonagacha.
* * *
Qari bilganni pari bilmas.
* * *
O'zinga yahshilik tilasang,
O'zgaga yomonlik qilma
* * *
O'zinga yahshi - olam yahshi
-
Birovni qarg'asang, o'zinga urar.
* * *
Birni bersang otangga,
Mingni olasan bolangdan.
* * *
Bolam sevsin desang, bolasini sev.
* * *
Dunyo yorug' bo'lsin desang,
Uyingga chiroq yoq.
* * *
Obod qilgan obod bo'lar.
* * *
Odam bo'lish oson,
Odamiy bo'lish qiyin.
-
Oldin pichoqni o'zinga ur
Og'rimasa, birovga ur
* * *
Saroy qurib, shahar buzma.
* * *
Tilagi yahshi obro' topar,
Tilagi yomon - zavol.
* * *
Yahhsilik nur keltirar,
Yomonlink - zulmat.
* * *
Yahshilik eksa, esonlik o'rar
* * *
Yahshilik ikki jahonni orttirar.
-
Qadrlasang qadring oshar,
Qadrsizdan hamma qochar.
* * *
Vafo qilgan vafo topar,
Jafo qilgan jafo topar.
* * *
Kelin bo'ldim - qaynonamga yoqmadim.
Qaynona bo'ldim - kelinimga yoqmadim.
* * *
Qaynonaga tosh otsang, tosh olasan.
Qaynonaga osh bersang, osh olasan.
* * *
Qo'shninga yomonlik so'ginma.
* * *
Tagrining molini shayton qizg'anar.
-
Davogaring xon bo'lsa,
Arzingni Allohga ayt.
* * *
Himmat - erdan, arvoh - go'rdan.
* * *
Himmatli ko'kka ko'tarilar,
Himmatsiz yerga ko'milar.
* * *
Himmati yo'qning hurmati yo'q.
* * *
Har kim himmatiga yarasha topar.
* * *
Himmatli himmatlidan topar.
-
Xon oddiylik qilmasa,
Xonumonidan ayrilar.
Boy hayrlik qilmasa,
Bor molidan ayrilar.
* * *
Saxiyning hayiriga bahilning boshi og'rir.
* * *
Xayr qilsang, butun qil.
* * *
Xayrli qo'l qayrilmas.
* * *
Eshak bo'lsin, xayrli bo'lsin.
* * *
Yahshilik qil, daryoga tashla,
Baliq bilar,
Baliq bilmasa,
Xoliq bilar.
-
Ko'ngli ochiqning - ko'ngli ochiq,
Ko'ngli ochiqning - yo'li.
* * *
Ana-mana deguncha,
Yaxshi-yomonni bilgin.
* * *
Do'st - oshkor, dushman yashirin.
* * *
Do'stga yolg'on, dushmanga chin gapirma.
* * *
Do'stag lola bo'l,
Yovga jala bo'l.
* * *
Do'stga hiyonat qilma,
Dushmanga - shafqat.
-
Hisobdan adashsang ham, do'stdan adashma.
* * *
Asil dushman do'st bo'lmas,
Qaynab qoni qo'shilmas.
* * *
Asli dushman el bo'lmas,
Etakni kessang, yeng bo'lmas.
* * *
Dushman do'st orasidan chiqar.
* * *
Vafoli do'st yo'lga solar,
Ig'vogar do'st payidan olar.
* * *
Dushman siringni og'irlar,
Xatoyingni to'g'irlar.
-
Dushman terisidan do'sting uchun po'stin bich.
* * *
Dushman uyida yashagandan,
Do'st uyida olgan yaxshi.
* * *
Dushman chaqirsa borma,
Do'st chqirsa qolma.
* * *
Dushmanga choh qaziguncha,
Do'stinga uy solib ber.
* * *
Dushmanga o't ber,
Do'stinga - sut.
* * *
Dushmaning donidan,
Do'sting somoni yaxshi.
-
Bugun edim - yetdim,
Erta edim - o'tdim.
Hamma hayitga chiqganda,
Xumga kirib yetdim.
* * *
Daryo-daryo qabul qil,
Tomchi-tomchi yubor.
* * *
Donni yiqqan donodir.
* * *
Ota mulki bo'lsa ham, ayab ye.
* * *
Sog'ib ichsang, ming kunlik.
Sotib ichsang, bir kunlik.
* * *
Tejab yegan farmonda,
Tejamagan - armonda.
-
Tejog'lik ro'zg'or - bejog'lik qo'g'irchoq.
* * *
Hisobini bilgan - bir yil yetim,
Hisobini bilmagan - ming yil yetim.
* * *
Qirib yesang, qirq kunga yetadi,
O'yib yesang, o'n kunga yetadi.
* * *
Har kuni yema palovni,
Har kuni yoqqil olovni.
* * *
Taom tuz bilan,
Tuz o'lcham bilan.
* * *
Tejamkor zoriqmas,
Tejamsiz boyiqmas.
-
Yomon til yo jonga urar,
Yo imonga.
* * *
Ko'ngilni qo'l bilan ovlamasang,
Til bilan ovla.
* * *
Yo'g'onni yo'nib ye,
Ingichkani cho'zib ye.
* * *
Qivun yesang saxar ye,
Saxar yemasang zahar ye.
* * *
Siylaganni puling bo'lmasa,
Siypalagani tiling bor.
* * *
Qo'lingni yuvib yur,
Nima yeyishingni bilasan.
Og'zingni tiyib yur,
Nima diyishingni bilasan.
-
Qo'lingni qarmovda tiy,
Tilingni - yig'inda.
* * *
Har bir so'zni bilib ayt,
Ko'pga ma'qul qilib ayt.
* * *
Joni achigan Tangrisini qarg'ar.
* * *
Kasal ko'rsang, ko'ngil ko'tar.
* * *
Kasalni tabib emas, habib tuzatar.
* * *
Sog'likdan hurlik yo'q.
-
El sog'ligi - yurt boyligi.
* * *
Ayrilmas qo'shningga uyatli so'z aytma.
* * *
Baraka - inoqlikdan,
Boqiylik - quvnoqlikdan.
* * *
Do'sting bilan dildosh bo'l,
Qilar ishiga qo'ldosh bo'l.
* * *
Inoqlik jon kiritar,
Niyat buzilsa, jon ketar.
* * *
Ittifoq bitar, noittifoq yitar.
-
Oila ahil bo'lsa,
Omad o'z oyog'i bilan kelar.
* * *
Suyanishgan yiqilmas.
* * *
Duo bilan el ko'karar,
Yomg'ir bilan yer ko'karar.
* * *
Yaxshi gap bilan ilon inidan chiqar,
Yomon gap bilan musulmon dinidan chiqar.
* * *
Talashgan yerda tariq bitmas.
* * *
Tiriklikda siylashgan yaxshi,
G'ariblikda - munglashgan.
-
Totuvlik - baxt,
Totuvsizlik - qulagan taxt.
* * *
"Xorma" degan holga quvvat,
"Bor bo'l" degan belga quvvat.
-
"Ha" degan xalqqa madad.
* * *
Bir shirin so'z bitkazar,
Ming ko'ngilning yarasin.
-
Go'sht-yog' berma, yaxshi til ber.
* * *
Qo'lingdan bermasang,
Yo'lingdan ber.
Yo'lingdan bermasang,
So'zingdan ber.
-
Xudoning berganiga
Shaytonning baxilligi kelibdi.
* * *
Baxil avliyo bo'lmas,
Avliyo baxil bo'lmas.
-
Baxil, bo'lmaydi ahil.
* * *
Baxil bo'lma, saxiy bo'l,
O'smog'inga to'g'ri yo'l.
-
Baxildan omonat ajab,
Karimdan xiyonat ajab.
* * *
Baxilning tuynugidan yel kirmas,
Eshigidan - el.
-
Baxilning hurmati bo'lmas.
* * *
Baxilning bog'i ko'karmas.
-
Yaxshining ko'ngli - tog'
Yomonning ko'ngli - dog'
* * *
Yomon baxil bo'lar,
Yaxshi - ahil.
-
Yomonning niyati - buzuq,
Yaxshining niyati - tuzuk.
* * *
Ilon goh-goh chiqar,
Yomon doim chiqar.
-
Kimki bo'lsa dilozor,
Undan elu yurt bezor.
* * *
Odil kishi oyday,
Oqib turgan soyday.
-
Yigitning moli bo'lguncha, ori bo'lsin.
* * *
Ko'z qarisa ham, ko'ngil qarimas.
-
Muhabbat yosh tanlamas.
* * *
Chiqmagan jondan umid.
-
Joni borning umidi bor.
* * *
Umiddan - dunyo, noumid - shayton.
-
Umid - o'rga, umidsizlik go'rga tortadi.
* * *
Qarining ko'zi qozonda.
-
Qarg'a qag'illab g'oz bo'lmas,
Kampir shingqilib qiz bo'lmas.
* * *
Qari o'ynasa, qiyomat.
-
Qariyada ilonning shoxidan boshqa hamma narsa topiladi.
* * *
Yoshlik bir marta keladi,
Go'daklik - ikki marta.
-
Orzuga ayb yo'q.
* * *
Qarib quyilmagan,
Achib suyilmas.
-
Oltin zanglamas,
Oshiqlik yosh tanlamas.
* * *
Qalbga qarilik yo'q,
Sevgiga - o'lim.
-
Arslon qarisa quyrug'ini yo'nar.
* * *
Bola - shirinlikning adoyi,
Qariya - shirin so'zning gadoyi.
-
Yosh bilmaydi,
Katta qilmaydi.
* * *
Dard yomon, darddan qarilik yomon.
-
Yoshni hudo siypalar,
Qarini - ovqat,
* * *
Yoshni duo asrar,
Qarini hudo asrar.
-
Yoshu qaining joni bor,
Oriq-semizning imoni bor.
* * *
Qarida xislat ko'p.
-
Qarilik - bolalik.
* * *
Qirqida surnaychi bo'lgan o'lganda chalar.
-
Har kimning joni o'ziga shirin.
* * *
Qolgan ishga qor yog'ar.
-
Nodon bosh bo'lmas, ko'pik osh bo'lmas,
Qarilik qaytib, qayta yosh bo'lmas.
* * *
Uzoq bo'lsa ham yo'l yahshi,
Qari bo'lsa ham qiz yahshi.
-
Bilagi zo'r birni yiqar,
bilimi zo'r mingni yiqar.
* * *
Kitob bilim manbai.
-
Kasb tubi nasib.
* * *
Hunar-hunardan risqing unar.
-
Olim bo'lsang olam seniki.
* * *
Oz -oz o'rganib dono bo'lur,
qatra-qatra yig'ilib daryo bo'lur.
-
Chumchuq so'ysa ham qassob so'ysin.
* * *
Etti o'lchab bir kes.
-
Ona yurting omon bo'lsa,
rangu ro'ying somon bo'lmas.
* * *
Ona yurting oltin beshiging.
-
Vatan ostonadan boshlanadi.
* * *
Vataning tinch sen tinch.
-
Vatan sajdagoh kabi muqaddasdir.
* * *
O'zga yurtga shoh bo'lguncha,
o'z yurtingda gado bo'l.
-
Gilam sotsang qo'shningga sot bir chetiga o'zing o'tirasan.
* * *
Qo'shning tinch sen tinch.
-
O'zinga ehtiyot bo'l qo'shningni o'g'ri tutma.
* * *
Qo'shning ko'r bo'lsa ko'zingni qisib o't.
-
Bekorchidan xudo bezor.
* * *
Amma keldi hamma keldi.
-
Top-top, o'zingnikidan top.
* * *
Basharam -shajaram.
-
Begona bilan quyon ovlama,
Ovlasang ham yoninga boylama.
* * *
Begona - sanggi devona.
-
Begona so'z beradi,
Lek bo'z bermaydi.
* * *
Begonaning dang'illama saroyidan,
O'zingning kulbai vayronang yaxshi.
-
Begonaning oti o'zguncha juvuldoshning toyi o'zsin.
* * *
Bemehr qarindoshdan ,mehr bilgan yot yaxshi.
-
Besh barmoqning birini tishlasang bari og'rir.
* * *
Bir ko'rgan oshno, ikki ko'rgan qarindosh.
-
Bir tog'a yetti otaga teng.
* * *
Bir tug'ishgandan, bir tutingan yaxshi.
-
Boja bojaga so'z berar.
* * *
Vatan gado- kafan gado.
-
Kattaga hurmatda bo'l,
kichikga izzatga bo'l.
* * *
Buzuq mashina yo'lni buzar,
alamzada elni elni buzar.
-
Yomon qovunni urug'i ko'p.
* * *
Tosh otganga osh ot.
-
Kundoshning kuli ham kundosh.
* * *
Devorning ham qulog'i bor.
-
Yosh bolaga ish buyur, orqasidan o'zing yugur.
* * *
Aytilgan so'z - otilgan o'q.
-
Til suyaksiz bo'lsa ham
suyakni yanchiy olar.
* * *
Kuch engmaganin,
So'z egar.
-
Ustoz otangday ulug'.
* * *
Qozonda bori cho'michga chiqadi.
-
Bildim deb tutildim,
Bilmadim deb qutildim.
* * *
Ko'p ishlaganini qo'ymas,
Kar eshitganini qo'ymas.
-
Yozgi mehnat - qishki rohat.
* * *
Mullo bilganin o'qir.
-
O'nta bo'lsa o'rni boshqa,
Qirqta bo'lsa qilig'i.
* * *
Ustoz ko'rmagan shogird,
Har maqomda yo'rg'alar.
-
Ot o'rnini toy bosadi.
* * *
Bulbul chamanni sevar,
Odam vatanni sevar.
-
Qing'ir ishni qiyig'i qirq yildan keyin ham chiqadi.
* * *
Ko'za kunda emas kunida sinadi.
-
Ajal etmasa -chibin ham o'lmas
* * *
Qo'lidan ishini olgan og'zidan oshini olar.
-
Ajali yetgan sichqon
Mushukka g'amza qilur
* * *
Alamzadaning tili zahar
-
Aravani ot emas arpa tortar
* * *
Arazlagan bolaga osh totli
-
Bermas qizning qalini ko'p.
* * *
Besabab oyoqqa tikan kirmas.
-
Bir kunlikka ham ravot kerak,
Bola yig'lamasa ona sut bermas.
* * *
Borishda maqtanma kelishda maqtan.
-
Bug'doyning borar joyi tegirmon.
* * *
Bo'ladigan ishni bo'lgani yaxshi
Uydagilarning tingani yaxshi.
-
Gul tufayli tikan suv ichar.
* * *
Hasharchisining bolasi
Tilla qoshig' o'ynaydi.
-
Qo'ling yetgan shoxning shaftolisi shirin.
* * *
Gunohiga yarasha jazo.
-
Quruq suyakni it ham g'ajimas.
* * *
Daydiga ish - bahona.
-
Devor yiqilmay - xandak to'lmas.
* * *
It yeganini qusar.
-
Ishni ko'rib ustasiga baho ber.
* * *
Yig'lagisi kelgan bola otasining soqolini o'ynar.
-
Karvon yo'lda tuzalar.
* * *
Kelinning siri kelgan yerida bilinar.
-
Kemada kim borligini chiqqanida ko'rarsan.
* * *
Ko'rmaganni ko'rgani qursin.
-
Molga malomat - boshga salomat.
* * *
Nimasa solsang oshingga,
shu chiqar qoshig'inga.
-
Nima eksang shuni o'rarsan.
* * *
Odamdan odam
hayvondan hayvon.
-
Oyog' changi og'izga kirar.
* * *
Oldin baloni,
Urdim baloga.
Chiqdi balosi,
Qoldim baloga.
-
Osmon yig'lamay yer kulmas.
* * *
Osmondan nam tushmasa giyoh unmas.
-
Olov so'nsa sovuydi,
Giyoh so'lsa quriydi.
* * *
Otilmagan sopqon ham betga tegar, ham ketga.
-
Ohurga neni solsang hurmachadan shuni olarsan.
* * *
Pishgan ovqatning umri qisqa.
-
Pul bermas ma'raka buzar.
* * *
Pishak go'shtga yetmasa - "puf sassiq"
-
Saboq mushkul bo'lsa,
o'quvchini uyqu bosar.
* * *
Sovuqdan qo'rqan
qishni yoqtirmas.
-
Sotmasning moli qimmat.
* * *
Termilgan qozon qaynamas,
qaynasa ham quyilmas.
-
Termulganing tilaganing emasmi?
* * *
Tuyasidan qo'ng'irog'i qimmat.
-
Tug'mas tovuqning tuxumi aziz.
* * *
To'kilgan to'lmas
Yiqilgan to'ymas.
-
Sholining bahonasida kurmak suv ichar.
* * *
Elak so'ragan iyagini yer.
-
Er qo'yar bo'lsa, xotin yomon
Xotin qo'yar bo'lsa, er yomon.
* * *
Erinchoqqa ish buyursang senga aql o'rgatar.
-
Eshagi bir tanga to'qimi ming tanga.
* * *
Eshagi yo'qning tushovu yo'q.
-
Yutqazgan o'yinga to'ymas yiqilgan kurashga.
* * *
O'zi bir tanga to'ni qirq tanga.
-
O'zi yiqilgan bola yig'lamas.
* * *
Uzolmagan otga uzangi bahona.
-
O'rinsiz haqorat soqovni burro qilar.
* * *
O'g'ri itning quyrug'i qisiq.
-
Qarzdorning yolg'oni cho'ntagida bolalar.
* * *
Qarzdorning cho'ntagi teshik.
-
Qaqillagan tovuq tug'may qolmas,
Guvillagan olov yonmay qolmas.
* * *
Qizi borning nozi bor,
Qiyin ishning qimmati zo'r.
-
Qimorboz boy berganda jamshidni yodlar,
Boy bo'lganda esa qochishni yodlar.
* * *
Quruq supraga duo yo'q sendan menga davo yo'q.
-
Ona bilan bola gul bilan lola.
* * *
Onaning ko'ngli bolada,
bolaning ko'ngli dalada.
-
Ota rozi hudo rozi,
ona rozi payg'ambar rozi.
* * *
Qizi borning nozi bor.
-
Qizi bor o'ylab gapirar,
O'g'li bor kuylab gapirar.
* * *
Qush uyasida ko'rganini qiladi.
-
Qizim senga aytaman,
Kelinim sen eshit.
* * *
Qizimning qaynonasi yomon,
Mening - kelinim.
-
Chiqqan qiz chig'iriqdan nari.
* * *
Epli kelin sepli kelin
-
Araq ichgan ,
O'ziga kafan bichgan.
* * *
Kelinni kelganda ko'r,
sepini yoyganda ko'r.
-
Aroqho'r , o'ziga qonho'r.
* * *
Arpa qaerda pishsa ,
Chumchuq o'sha erda.
-
Achchiq - dushman, aql - do'st.
* * *
Baliq chuqur joyni ,
Odam yaxshi joyni istar.
-
Barimtadan qo'rqqan mol yig'mas,
Chigirtkadan qo'rqqan ekin ekmas.
* * *
Bekorga mushuk oftobga chiqmas.
-
Befoyda so'zni aytma,
Foydali so'zdan qaytma.
* * *
Befoyda o'g'irdan bo'sh kunda yaxshi.
-
Bir anor ming bemorga da'vo.
* * *
Bir balosi bo'lmasa,
Shudgorda quyruq na qilur.
-
Bir qo'yning boshi ketguncha ,
Necha qo'chqorning boshi ketadi.
* * *
Biya o'lsa ,qulun -yosh,
Qulun o'lsa ,ko'zing -yosh.
-
Bozorga kech bor, erta qayt.
* * *
Boylik o'zingga dushman.
-
Bordan yuqar, boldan tomar.
* * *
Borib olsang - foyda,
Keltirib berish qayda.
-
Buromad bo'lmasa, daromad bo'lmas.
Bo'yoqning yaxshisi - bo'zchining boyligi.
* * *
Gapirib pushaymon yegandan,
Gapirmay dog'da qol.
-
Go'sht shirinligini tashlasa,
Og'ri o'g'riligini tashlar.
* * *
Daryo toshsa, quduqqa ne zarar.
-
Daromadga qarab buromad.
* * *
Dorining achchig'i yaxshi.
-
Yomonga el bo'lguncha ,
Yaxshiga bel bo'l.
* * *
Yomondan naf kelsa,
Keyinidan zarb kelar.
-
Yegan bilmas, yedirgan bilar.
* * *
Yeganning yarasi tez bitar.
-
Yomonning oshiga borguncha
Yaxshining ishiga bor.
* * *
Yomonning oshnasi ko'p,
Joniga foydasi yo'q.
-
Yomoning to'rida yotguncha
Yaxshining bo'sag'asida yot.
* * *
Yomoning o'yini yomon,
Buqaning - bo'yini.
-
Yedirganga yem berar,
Edirmaganga ne berar.
* * *
Yedirsang, yeyarsan ,
Kiydirsang, kiyarsan.
-
Yomonning o'g'li bo'lguncha
Yaxshining quli bo'l.
* * *
Yomoning xizmatini qilguncha,
Yaxshining qurboni bo'l.
-
Yomoning qo'liga berguncha,
Yaxshining yo'liga ber.
* * *
Yoshligingda eksang terak
Ulg'ayganda o'zingga kerak.
-
Irimchi irim etar
Irimi qirin ketar.
* * *
Itni o'ldirganning o'zi ko'mar.
-
Ishlaganing - menga
O'rganganing - o'zingga.
* * *
Yo'qolib topilgan mol - o'lja
Og'rib sog'aygan jon - o'lja.
-
Kabob seli bilan.
* * *
Karvon o'tar, izi qolar.
-
Kasalni mayiz emas
Achchiq dori tuzatar.
* * *
Katta-katta gapirguncha
Katta burda non tishla.
-
Keksa qassob tushiga
Tunda mingta qo'y kirar.
* * *
Kengashda kenglik ko'p.
-
Kengashli el kamimas.
* * *
Ketar kishiga yo'l yaxshi.
-
Kirimga qarab chiqim.
* * *
Kishini ish ovutar,
Kasalni - dori.
-
Kulchali bola suyumli kelar.
* * *
Ko'z ko'radiyu - qosh sezmas.
-
Ko'ngil uchun ko'z ber
Yaxshilarga so'z ber.
* * *
Ko'p gapirgan bozor
Ko'p yugurgan ozor.
-
Ko'p ko'rganning kuni ortiq.
* * *
Ko'p so'zlagan oz o'rganar.
-
Ko'rga kecha kunduz barobar
Ko'rganning ko'zidan ketmas.
* * *
Ko'rpa to'n bo'lmas
O'ynash er bo'lmas.
-
Ko'chada ko'p kishi,
Kim bilan kimning ishi.
* * *
Lo'lining eshagini sug'or, pulini ol.
-
Maraz bo'lsang, yong'oq ye,
Qusung'a bo'lsang - qalampir.
Ma'rakada teng bo'lmasa,
Ta'rakada teng bo'lar.
-
Mol achchig'i -jon achchig'i.
* * *
Mol semirsa - foyda
Odam semirsa - ne foyda.
-
Moli yo'q deb erdan kechma,
Cho'pi yo'q deb - yerdan.
* * *
Molni cho'pon tashlasa ham, egasi tashlamas.
-
Nortuya - tuyalarning nori,
Vakti kelsa, garimdori ham dori.
* * *
Oz bo'lsin soz bo'lsin
Bedana bo'lsin,yog' bo'lsin.
-
Yoz yomg'iri - ilon bilan chayon.
* * *
Yoz yomg'iri - qish ozig'i.
-
Yoz mevasi -qish hazinasi.
* * *
Yoz qoqisi -qishga dori.
-
Yoz harakati -soz harakat.
* * *
Yozgi harakat-kuzgi barakat.
-
Yozda boshi pishmaganing ,
Qishda oshi pishmas.
* * *
Yozda jarohat ko'rsang,
Qishda rohat ko'rasan.
-
Dalv kirdi-davr kirdi.
* * *
Yoz-yozil,qish -qisil degani.
-
Bahorning bir kuni -yilga ta'tir.
* * *
Yoz yomg'iri yondan o'tar
Qish yomg'iri jondan o'tar.
-
Ahman muzi dahmonday bo'lsa ham ,qo'rqma
Kuzning muzi ko'zguday bo'lsa qo'rq.
* * *
Bahorgi harakat- kuzgi barakat.
-
Aqrabda(jo'xorini)sovuq urmasa,
Oxratda ham urmas.
* * *
Ahman -dahman olti kun,
Qahriga olsa qatti kun.
-
Asad - rasamat.
* * *
Asad suvi -asal suvi.
-
Beli og'riganni non yeyishini ko'r.
******************************
Birovning qo'li bilan tikon yulish oson.
******************************
Dili pokning ishi pok,
Dili pokning yo'li pok.
******************************
Kishining zari kishini buzar,
Zarni ko'rgan zanjirni buzar.
******************************
-
Asad kirsa ,suv oqarar.
* * *
Asad ,ekinlarni yasat.
* * *
Aziz momo olti kun,
Qahri kelsa -etti kun.
* * *
Aziz momo olti kun,
Qaltirasi-qatti kun.
Sakransa -sakkiz kun,
To'qransa -to'qqiz kun,
O'qransa - o'n kun.
-
Asadda oralab ye,
Sumbulada saralab.
* * *
Ayamajuz olti kun,
Olti oy qishdan qattiq kun.
-
Aqrab kelar hayqirab,
Bola chaqasin chaqirib.
* * *
Aqrab keldi baqirib,
Sovuqlarni chaqirib.
-
Bedana tezotar bo'lsa,
O'z boshini o'zi er.
* * *
Bedananing "vit" degani -qochgani.
-
Bo'ri bo'ronda quturar.
* * *
Zag'izg'on sog'ligidan o'lmas, suqligidan o'lar.
-
Zag'izg'on chaqib to'q bo'lmas.
* * *
Zag'cha sigirdan qo'rqmas.
-
Itda jiyan yo'q
Baqada - qayin.
* * *
Itdan suyak ortmas,
Mushukdan - bez.
-
Ot - yigitning yo'ldoshi.
* * *
Ot - yigitning qanoti.
-
Toy otga etkazar,
Ot - murodga.
* * *
Toy otga ergashadi,
Qo'y - serkaga.
-
Toyni toy deb ho'rlama,
Erta indin ot bo'lar.
* * *
Tog' bo'risiz bo'lmas,
To'qay arslonsiz.
-
Tuya silkansa, eshakka yuk chiqar.
* * *
Chopqir ot - o'tkir pichoq.
-
Etning yaxshisi - qazi,
Itning yaxshisi - tozi.
* * *
Echki qo'y bo'lmas,
Eshak - toy.
-
Yaxshi ot yod qoldirar
Yomon ot lat qoldirar.
* * *
Yaxshi ot jonga sherik,
Yomon ot - molga.
-
Cho'pon bo'lsang, qo'yni boq,
Moy toshsin choradan.
It boqqanda, sirtlon boq,
Qo'y oldirmas qo'radan.
* * *
El tinsa ham it tinmas.
-
Etik kiysang, er bo'lasan
Otga minsang, sher bo'lasan.
* * *
Yaxshi ot sho'rvasini orttirar,
Yomon ot - qamchisini.
-
Qalmoqa ot qoqilmas,
Qoqilsa ham yiqilmas.
* * *
Qarg'a keldi, qish keldi.
-
Yaxshi ot -ko'pniki.
* * *
Yaxshi ot oyog'idan ozar.
-
Jinga ishongan baxshini tinglaguncha ,
Chinga ishongan yaxshini tingla
* * *
Zo'rga ham zo'r bor.
-
Ayol tilini ayol bilar.
* * *
Bahorgi jo'jani kuzda sana.
Kelinni kelar yili sina.
-
Bir ko'rgan yuz eshitgandan yaxshi.
* * *
Bir minarga ot berma.
-
Birovga qolgan kun - tong otmagan tun.
Birovning ishi - ko'ngilning hushi.
* * *
Birovning ishiga sarotonda qo'l sovqatar.
-
Bit ham bo'lsa - panoh.
* * *
Bozorim bozor emas, ovulim - bozor.
-
Bozorning ota onasi yo'q.
* * *
Bo'ladigan bola boshdan ma'lum.
-
Vorisning ham vorisi bor.
* * *
Gumon iymondan ayirar.
-
Gumondor ko'ngildan gumon arimas.
* * *
Dalaning ko'kiga, odamning po'kiga ishonma.
-
Dini boshqaning fe'li boshqa.
* * *
Do'stim deb siringni aytma,
Do'stingni ham siri bor.
-
Do'stlik sinovda chiniqar.
* * *
Do'stni so'rab sina.
-
Yovni qora qochirar.
* * *
Yomg'irda ot tanlama,
Hayitda - qiz.
-
Yong'oq mag'zin po'st tutar,
Sirni - hushyor do'st.
* * *
Yong'oq ming yashar,
Archa bilan teng yashar.
-
Yong'oq olsang, chaqib ol.
Ipak olsang boqib.
* * *
Jasurni - jangda,
Donishmandni - g'azablanganda,
Do'stni - muhtojlikda sina.
-
Aynigan bo'lsa ham, butun bo'lsin.
* * *
Chirigan bo'lsa ham, o'tin bo'lsin.
-
Arpa ekib bug'doy kutma.
* * *
Arpa ekkan arpa olar,
Bug'doy ekkan-bug'doy.
-
Boyga kelin bo'lguncha,
Kambag'alga qiz bo'l.
* * *
Bug'doy bo'lsa ,o'lchov topilar.
-
Bo'lsa -obi, bo'lmasa - yobi.
* * *
Yemayman degan kelin,
Yendek hasipini er.
-
Yo'ldagi ikki qushdan,
Qo'ldagi bir qush yaxshi.
* * *
Yo'qni quvib, bordan ajralma.
-
Ko'z ko'rar ,qo'l ishlar.
* * *
Ko'zaning kuni bir kun.
-
Kishanli ot - o'z oting,
Tushovli ot - bo'sh oting
* * *
Mendan bu gunoh,
Sendan u gunoh.
-
Merosi bor murabbo yer.
* * *
Mijozingdan ayrilging kelsa ,
Nasiyaga mol ber.
-
Ming kulishning bir yig'isi bor.
* * *
Ming kun shahidlikdan,
Bir kunlik tiriklik afzal.
-
Ming Makka ziyoratidan,
Bir ko'ngil imorat yaxshi.
* * *
Ming shirin nasihatdan bitta o'rnak yaxshi.
-
Mingni chala bilgandan,
Birni to'la bilgan yaxshi.
* * *
Mingtaning tusini bilguncha,
Bittaning ismini bil.
-
Mol oyog'in mol topar.
* * *
Mol egasiga o'xshamasa, harom o'lar.
-
Nasiya ema go'shtni ,
Teshib chiqar to'shtni.
* * *
Nasiya yemang etni,
Qizartirar betni.
-
Nasiya mol emas,
Bergan musulmon emas.
* * *
Nasiya nonning ham kuyugi bo'lar, ham kesagi.
-
Nasiya qaymoqdan naqd qatiq yaxshi.
* * *
Nasiya quyruqdan naqd o'pka yaxshi.
-
Nasiyaga devona fotiha bermaydi.
* * *
Nasiyaga maymun o'ynamas.
-
Nasiyadan ungani - tegirmondan chiqqani.
* * *
Nasiyani o'g'ri chiqargan.
-
Nasiyaning o'n so'midan,
Naqdning bir so'mi yaxshi.
* * *
Olisdagi otdan yaqindagi eshak afzal.
-
Olisdan arbalagandan ko'ra,
Yaqindan to'rvalagan yaxshi.
* * *
Olisning oti o'zguncha,
Yaqinning toyi o'zsin.
-
Olmadan - olma, dovchadan - dovcha.
* * *
Olmaning tagida olma yotar,
Dovchaning tagida dovcha.
-
Olov degan bilan o'g'iz kuymas.
* * *
Orqadagi gap -oxurdagi yem.
-
Pishmagan oshdan hom oshqovoq yaxshi.
* * *
Uzoqning bug'doyidan,
Yaqinning somoni yaxshi.
-
Uzoqning qozisi bo'lguncha,
Yaqinning tozisi bo'l.
* * *
Uzoqqa tuzoq qo'yma.
-
Falon yerda oltin bor,
Borsang, paqir topilmas.
* * *
Chiqmagan bug'doyga o'tmagan o'roq.
-
Chiqmagan terakka kelmagan laylak in qurar.
* * *
Yashirin narsa yetmish yilda topilar.
-
O'zganing mis qozonidan,
O'zingning qora qozoning yaxshi.
* * *
O'zganing otidan,
O'zingning eshaging yaxshi.
-
Qorasi ko'ringanidan qoldim dema,
Qo'lingga tegmaganni oldim dema.
* * *
Halovo degan bilan o'giz chuchimas.
-
Avval kelgan ho'kiz,
Suvning tozasini ichadi.
* * *
Avvalgi savdo -savdo,
Keyingi savdo -g'avg'o.
-
Barvaqt qilingan harakat ,
Hosilga berar barakat
* * *
Bahorgi beg'amlik -kuzgi pushaymonlik.
-
Bahorning bir kuni qishni boqar.
* * *
Bevaqt qichqirgan xo'rozning,
Tojidan qon olinar.
-
Besh kunim - hush kunim.
* * *
Bir kun burun sochsang,
Hafta burun o'rasan.
-
Bozordan qolgan bir kun qolar,
Ekishdan qolgan bir yil qolar.
* * *
Bolta tushguncha, kunda dam olar.
-
Bugungi ishni ertaga qo'yma.
* * *
Bultur edi kuygani,
Endi keldingmi so'rgani.
-
Vaqillagan vaqtni o'tkazar,
Qo'lidan naqdni ketkazar.
* * *
Vaqt aqchadir,
G'ofil bo'lma, qochadir.
-
Vaqt ketdi - baxt ketdi,
Toji sari taxt ketdi.
* * *
Vaqt -omad.
-
Vaqt tog'ni yemirar ,
Suv toshni kemirar.
* * *
Vaqt o'tgandan keyin,
Qilichingni toshga chop.
-
Vaqtdan yutding - baxtdan yutding.
* * *
Vaqt g'animat
O'tsa - nadomat.
-
Vaqti yetsa qush ham bolasiga uya qurar.
* * *
Vaqti kelsa, fil sichqondan qo'rqar.
-
Vaqtim bo'shga ketdi,
Erim go'shtga ketdi.
* * *
Vaqting bor - naqding bor.
-
Vaqting ketdi - baxting ketdi.
* * *
Vaqtli harakat - oxiri barakat.
-
Gap - ko'p, ko'mir - oz,
Gap - ko'p, umr - oz.
* * *
Dardingning vaqti o'tsa
Tabibdan o'pkalama.
-
Dehqon bo'lsang, kuz hayda,
Kuz haydamasang, yuz hayda.
* * *
Yozda ishlamagan,
Qisgda kesak yer.
-
Yozda miyang qaynasa,
Qishda qozoning qaynar.
* * *
Yozda uy joy qurmasang,
Qishda balchiq kecharsan.
-
Yozda mehnat qilsang,
Qishda yeysan kishmish
Yozda mehnat qilmasang,
Qishda yeysan eski tirkish.
* * *
Yozda yuz yama,
Qishda g'am ema.
-
Yozni qo'yib qish dema,
Qishga yarasha ishing bor.
* * *
Yoshligingda kiymakka qizg'anasan,
Qariganda kiymakka uyalasan.
-
Yoqut bilan vaqt topilmas,
Vaqt bilan yoqut topilar.
* * *
Jo'ja tovuq bo'lguncha,
Kalxat ko'p kelar.
-
Inson umri - daryo suvi.
* * *
Yo'qolgan oltin topilar,
Yo'qolgan vaqt topilmas.
-
Jo'ja kuzda sanalar.
* * *
Yoshligingda odatlansang,
Qariganda ko'nikasan.
Qariganda odatlansang,
Ko'nikkuncha ko'milasan.
-
Kech boshlagan kechikar.
* * *
Kechga tortgan ochga tortar.
-
Kechki ekinning xatari ko'p.
* * *
Kechning hazinasidan,
Ertaning nasibasi yaxshi.
-
Muzdan o'tsang, oldin o't,
O'yilguncha o'tarsan.
* * *
Nonni tandirning qizig'ida yop.
-
Ovchi kechiksa ov ketar.
* * *
Oldin otlangan manzilga oldin borar.
-
Oting borida yo'l tani,
Esing borida el tani.
* * *
Osh kutsa ham, ish kutmas.
-
Oqsoq qo'y tushdan so'ng ma'raydi.
* * *
Og'am - olguncha,
Yangam - yeguncha.
-
Temirni qizig'ida bos.
* * *
Umr-ariqdan oqqan suv.
-
Umr temir bo'lsa ham bir eriydi.
* * *
Umr - o'tkinchi mehmon.
-
Uch kun barvaqt bir kun yutar.
* * *
Chiroying borida chinoringni top.
-
Ekinni erta yiqqan xirmon qilar,
Kech qolgan armon qilar.
* * *
Ekinni erta ekkan,
Hosilni erta o'rar.
-
Erta turgan ish bitirar,
Kech turgan ko'p turtinar.
* * *
Erta turgan horimas.
-
Ertaga osh qolsa - davlat,
Ish qolsa - mehnat.
* * *
Ertagi savdoning dahshat og'irligi bor.
-
Ertalabki vaqt - naqdgina baxt.
* * *
Ertalabki ish -
Ko'ngilni qilar hush.
-
Esing borida el tani,
Kuching borida yer tani.
* * *
O'tgan vaqt yo'qolgan oltindan qimmat.
-
O'tgan kun topilmas,
Kelar kun sotilmas.
* * *
O'tgan umr - otilgan o'q.
-
Qurbaqa ham vaqti bilan qurullar.
* * *
Har bir ishning vaqti bor,
Vaqt bilaganing baxti bor.
-
Har meva o'z vaqtida pishar.
* * *
Har narsa o'z vaqtida yarashar.
-
Amirning oshidan ,faqirning mushti yaxshi.
* * *
Beva hotining tushiga er kirar,
Kambag'alning tushiga -yer.
-
Bevaga bozor bo'lmas, etimga hayit.
* * *
Bedavlat bozorga borsa,
Shum habar keltirar.
-
Bedavlatdan osh qochar.
* * *
Bedavlatlik bo'lgam so'ng
qarindoshlar g'ash bo'lur
badavlatlik bo'lgan so'ng
Begonalar do'st bo'lur.
Bedavlatning noni yarim.
-
Bepul bozorga borguncha,
Kafan olib mozorga bor.
* * *
Bechoraning daryo to'pig'idan kelmas.
-
Bir bog' beda-bir tanga
Baytal boqmoq osonmi
botmon bug'doy -yuz tanga
Hotin olmoq osonmi.
* * *
Bozorda baro bor,
Puling bo'lmasa, nari bor.
-
Boy boy uchun tirashar,
Kambag'al kambag'alga bo'lishar.
* * *
Boy bo'lsang ,kunda hayit ,kunda to'y,
Yo'q bo'lsang ,kunda hasrat, kunda o'y.
-
Boy kiysa qulluq bo'lsin.
Kambaga'l kiysa -qaydan olding?
* * *
Boyning ko'zi nonda,
kambag'alning ko'zi imonda
-
Boy to'y tuzar,
kambag'alning to'yini buzar.
* * *
Boy qo'shningdan so'raguncha,
Yo'q uyingni ahtar.
-
Boyga nehmon bo'lsang, baqirasan,
Kambag'alga mehmon bo'lsang, kekirasan.
* * *
Boydan amr bo'lsa,
Boyvuchchadan hamir bo'lar.
-
Boydan qarzing uzulguncha,
bo'yning uzilar.
* * *
Boyning bir yo'qligi
ochning bir to'qligi.
Boyning bojasi ko'p
qulning ho'jasi.
-
Boyning ko'zi -honda,
G'aribning ko'zi -nonda.
* * *
Boyning moli ardoqli,
Yo'qning joni.
-
Boyning xotini bo'lguncha,
Kambag'lning kovushi bo'l.
* * *
Boyning o'g'li kelsa - to'rga,
Kambag'alning o'g'li kelsa go'rga.
-
Boyning o'g'li -hangamachi,
Yo'qning o'g'li -dangamachi.
* * *
Boyning qizi sepi bilan,
Yo'qning qizi - ko'rki bilan.
-
Bor borgan joyida toyadi,
yo'q topgan joyida to'yadi.
* * *
Borga - bozor, yo'qqa - gulzor.
-
Borga - bor dunyo,
Yo'qqa - tor dunyo.
* * *
Borga yetti kun hayit,
Yo'qqa - bir kun.
-
Borga - mumlik.
Yo'qqa - shumlik.
* * *
Bordan - davlat,
Yo'qdan - mehnat.
-
Bu dunyoning xo'rligi -
Kissangda pulning yo'qligi.
* * *
Bulutning qadri yo'q, oy yonida,
faqirning qadri yo'q, boy yonida.
-
Yengi yo'qning tengi yo'q.
* * *
Yerga tushgan yetimniki.
-
Yesirning yetmish yerda kasri tegar.
* * *
Yetim boy bo'lmas.
boy bo'lsa ham boyvachcha bo'lmas.
-
Yetim o'z kindigini o'zi kesar.
* * *
Yetim o'g'lon it bo'lar,
Yoqasi to'la bit bo'lar.
-
Yetim bola yetti yilda uyaltirar.
* * *
Yetim o'z ishini o'zi qilar,
Kishi minnatini eshitar.
-
Yetim qizga yelpig'ich chikora.
* * *
Yetim qizdan yetim xotin yaxshi.
-
Yetim qizning yetmish onasi bor.
* * *
Yetim qizning yangasi ko'p.
-
Yetim qo'zi asrasang
Og'zi burning yog' bo'lar
Yetim bola asrasang
Og'zi burning qon bo'lur.
* * *
Yetim qo'zi sutga to'ymas.
-
Yetimning yegani - yelim,
ichgani - iring.
* * *
Yetimning yegani - zahar,
Kiygani - kafan.
-
Yetimning joni yetti.
* * *
Yetimning ko'ngli yarim.
-
Etimning otasi - yetti.
* * *
Etimning otasi ko'p.
Joniga foydasi yo'q.
-
Bekengash ishning pushoymoni ko'p.
* * *
Behuda urinsang ,poyoni bo'lmas,
O'ylanib qilsang ,ziyoni bo'lmas.
-
Bir kuni oshiqqandan.
Qirq kun aql qochar.
* * *
Bir kunlik yo'lga chiqsang,
Bir haftalik oziq ol.
-
Bir tup tok eksang ,bir tup tol ek.
* * *
Birovga maslahat qil,
O'z bilganingdan qolma.
-
Bozor borsang ,avval oqshomdan taraddud ko'r.
* * *
Bo'yga qarab to'n bich.
-
Inson qilolmaydigan ish yo'q.
* * *
Insonning joni-toshdan qattiq,
Ko'ngli- guldan nozik.
-
Ip ingichka eridan uzilar.
* * *
Ipni ipga qo'shsang ,arqon bo'lar,
it engganini talar.
-
It egasiga suyanib huradi.
* * *
It hursa ham ,oy seskanmas.
-
Yigit qo'lin tengi yo'q.
* * *
Yigitga yo zar kerak ,yo-zo'r.
-
Yigitning zo'ri yer ochar.
* * *
Yo'lbars qirqqa kirsa ham,eyishi -ang,
Qarg'a mingga kirsa ham ,eyishi -go'ng.
-
Kalit qulfdan kuchli.
* * *
Katta darahtning soyasi ham katta.
-
Kemali kelsa ,qayiqli qochar.
* * *
Kuchi etmagan to'g'anoq solar.
-
Kuchi yo'q kurak sindirar.
* * *
Ko'z etmagan joyga so'z etar.
-
Ko'z yoshi toshni eritar.
* * *
Ko'ngil qanoti osmondan katta .
-
Ko'p botirdan yov ketar,
Ko'p chechandan dov ketar.
* * *
Ming daraxtning boshini bir bolta chopar.
-
Ming qarg'a bir kesak.
* * *
Misgarning ming urgani,
Bosqonchining bir urgani.
-
Moli borning holi bor.
* * *
Molsiz kishi - jonsiz kishi.
-
Odam toshdan qattiq,
Paxtadan - yumshoq.
* * *
Ozman ho'kiz ozidan qo'rqib novvosga ergashar.
-
Oy yorug'i - olamcha,
Sham yorug'i - ayvoncha.
* * *
Oyni etak bilam yopib bo'lmas.
-
Ola qo'zan olg'ir bo'lsa ham, arslon bo'lolmas.
* * *
Ola to'g'anoq olg'ir bo'lsa ham,qarchig'ay bo'lmas.
-
Olomondan qochgan qutulmas.
* * *
Oriq otga qamchi ham yuk.
-
Ota qarg'ishi- yo'q,
Ona qarg'ishi -do'q.
* * *
Otang bilan maqtanma,
Oting bilan maqtan.
-
Otang erdir,
Sen ham erdek qiliq qil.
* * *
Otdan otning chopishi ortiq,
Er yigitning topishi ortiq.
-
Oti yo'q toy qo'shar,
Quroli yo'q asir tushar.
* * *
Otning bari tulpor bo'lmas,
Qo'shinning bari shunkor bo'lmas.
-
Otning odimi katta,
Tuyaning - tovoni.
* * *
Oftobni qo'l bilan yashirib bo'lmas.
-
Pul -belga quvvat,toj -boshga.
* * *
Pul zamburning nishini qaytarar.
-
Sichqon nazarida mushukdan zo'r maxluq yo'q.
* * *
Sichqon mushuk arslon ko'rinar.
-
Sichqon o'limi - mushukning o'yini.
* * *
Sichqonning qarg'ishi mushukka o'tmas.
-
Terak terakni yiqar.
* * *
Til bilan tikan tortib bo'lmas.
-
Tirnog'i bo'lmasa, yo'lbars ham ojiz.
* * *
Tovuqning uchgani tomgacha.
-
Tomchi tosh teshar.
* * *
Tomchiga tosh chidamas.
-
Tosh tushgan yerida og'ir.
* * *
Tog'ni zanjir ocholmas,
Dengizni qayiq buzolmas.
-
Tuya cho'ksa, tuki qolar,
Agar o'lsa yuki qolar.
* * *
Tuyani shamol uchirsa,
Echkini osmonda ko'r.
-
To'qmoq kuchli bo'lsa,
Yung qoziq yerga kirar.
* * *
Uyqu arslonni ham yiqitar.
-
Uyqu o'lim bilan teng.
* * *
Uyqu uyquning sherigi.
-
Uyurni shamol uchirsa,
Do'ppingni osmonda ko'r.
* * *
Chayon cho'qqa tushsa,
O'z nishini o'ziga sanchar.
-
Chimxo'r xo'kiz ochdan o'lar.
* * *
Elning kuchi - ellik botmon.
-
Er bor yerda zo'r bor.
* * *
Er yigitning quvvati - el quvvati.
-
Echkiga jon qayg'usi,
Qassobga mol qayg'usi.
* * *
Eshakning yugurigi - otning oqsog'i.
-
Qaynab turgan buloqni,
Kuch bilan to'sib bo'lmas.
* * *
Qaysi butaga o't tushsa,
O'zi yonib, o'zi kul bo'lar.
-
Yukning og'irini nor ko'tarar.
* * *
O'z joyida laycha ham sher.
-
Qalam kuchi farmon bilan,
Qilich kuchi darmon bilan.
* * *
Qalam qilichdan o'tkir.
-
Qalamning ishini qilich qilolmas.
* * *
Qalamning uchi - qilichning kuchi.
-
Qarzdor - qahri xudo.
* * *
Qirq igna bir juvoldiz bo'lmas.
-
Qurolda qirq kishining kuchi bor.
* * *
Quroli yo'q asir tushar.
-
Qurol - yaroqsiz sarboz -
Dumsiz , oyoqsiz g'oz.
* * *
Qo'y qarg'ishi bo'riga o'tmas.
-
Ayb yilda emas ,mehnatda.
* * *
Aravani ot tortar
Ko'lankasin it.
-
Ari zahrini chekmagan bol qadrini bilmas.
* * *
Ariq qazimasang ekinga suv chiqmas.
-
Arg'umog'im hirtak otdi,
Loyni ko'rib tappa yotdi.
* * *
Ahtargan topar.
-
Ahdi borning baxti bor.
* * *
Ahd qilgan baxt topar,
Baxt yalqovga begona.
-
Baxtingga ishonma, qo'lingga ishon.
* * *
Bekor o'tirguncha, bekor ishla.
-
Bekordan xudo bezor.
* * *
Bekorchidan bemaza gap.
-
Bekorchidan el bezor,
so'zidan ko'ngil ozar.
* * *
Bekorchilik - bemazachilik.
-
Bekorchining beti yo'q
Qozon osar eti yo'q.
* * *
Bekorchining hunari g'iybat.
-
Beli bog'liqning tili bog'liq.
* * *
Bemaza qovunning urug'i ko'p.
-
Bemehnat hikmat yo'q.
* * *
Bermas tangridan xormas ovchi olar.
-
Bersang olasan - eksang o'rasan.
* * *
Betashvish bosh qayda,
Mehnatsiz osh qayda.
-
Bilak kimniki bo'lsa, kiygiz shuniki.
* * *
Bir ezma topadi, bir -kezma.
-
Bir qo'llab eksang,
Ikki qo'llab yig'asan.
* * *
Birni birov beradi,
Ko'pni-mehnat.
-
Birov uchun birov qozon osmas.
* * *
Birovning bergani-ko'rgilik,
Mehnatning bergabi -to'ygulik.
-
Bozoringni o'zing qil,
Tegirmoningni o'zing tort.
* * *
Bor - bor ishda bor,
ishlamagan nonga zor.
-
Boqsang bog' - boqmasang tog'.
* * *
Bog' jamoli - bog'bondan.
-
Bog'bonga tog' yarshmas,
biyobonga -bog'.
* * *
Bog'i borning baxti bor.
-
Bog'ni boqsang bog' bo'lar,
Botmon dahsar yog' bo'lar.
Boqimsiz bog' tog' bo'lur,
Yurak - bag'ring dog' bo'lur.
* * *
Mehnat - mehnatning tagi rohat.
-
Mehnat qilsang - rohat topasan.
* * *
Mehnat qilib topganing,
Qandu-asal totganing.
-
Ish - ishtaha ochar,
Dangasa - ishdan qochar.
* * *
Mehnat qilsang gar elga,
Yetarsan niyatga.
-
Ko'z qo'rqoq,
qo'l botir.
* * *
Yer haydasang kuz hayda,
kuz haydamasang yuz hayda.
-
Tilni ot bilan ham quvib
yetib bo'lmaydi.
* * *
Chumchiqdan qo'rqqan tarig' ekmas.
-
Tiling birla ko'ngling bir bo'lsin.
* * *
Yaxshi-so'z ham yomon so'z ham tildan chiqadi.
-
Til bilganni - el bilar.
* * *
Til - be suyak.
-
Til - dilning kaliti.
* * *
Tilingni tiy tishing sinmasin.
-
Oz gapir - soz gapir.
* * *
Jahl chiqsa aql ketadi.
-
Asragan ko'zga cho'p kirar.
* * *
Asragan qo'l sinar.
-
Asrayman desa balo yo'q,
O'laman desa - davo.
* * *
Bandaning boshi - Ollohning toshi.
-
Betda yurgan bo'riman.
Nasibamdan ko'raman.
* * *
Beshikdagi bolaning bek bo'lishini kim bilar.
-
Bir mix - bir nag'alni
Bir nag'al bir otni tutar.
* * *
Bir to'lgan bir sochilar.
-
Boshga tushganini ko'z ko'rar.
* * *
Bo'rkni tashlab bo'ridan qutilib bo'lmas.
-
Ayol degan palaxmon toshi
Qayerga otsa o'sha yerga tushar.
* * *
Asov otni taqa to'xtatar.
-
Daryoga ot solmasdan avval kechuvni top.
* * *
Jumadan umiding bo'lsa,
Payshanbadan harakat qil.
-
Zamona kelmay qirindan,
G'amingni ye burundan.
* * *
Iyasi kelsa, biyasini ber.
-
Kuzning kelishini yozda belgila.
* * *
Eshik ochiq bo'lsa ham so'rab kir.
-
Odob seni ko'rkingdir,
ham quvochu-bahtingdir.
* * *
Avval salom ,ba'daz kalom.
-
Amri padar arshdan a'lo.
* * *
Bir kattani bil,
Bir kichikni bil.
-
Bola - aziz, odobi undan aziz.
* * *
Bolaning erkasi - bitning sirkasi.
-
Bosh bo'lmagan uyda,
Otasi turib o'g'li so'zlar.
* * *
Yolg'iz bolaga indamasang, ko'payar.
-
Inson - odobi bilan,
Osmon - oftobi bilan.
* * *
Kattaga katta bo'l,
Kichikka - kichik.
-
Kattaga salom ber,
Kichikka - kichik.
* * *
Kattada izzat yo'q,
Kichikda xizmat yo'q.
-
Katta izzatda -
Kichik xizmatda.
* * *
Kattani katta desang, o'zidan ketar,
Kichikni katta desang, kattaga yetar.
-
Kattaning hurmati- qarz ,
Kichikka salom -farz.
Ko'p o'ynagan bola
El ko'zida ola.
* * *
Odob bozorda sotilmas.
-
Odob-kishining zebu-ziynati.
* * *
Odob-oltindan qimmat.
-
Odob-peshada,
Gunoh -teshada.
* * *
Odobli bola elga manzur.
-
Odobli kelining supurgisi hashak ostida turar.
* * *
Odobli o'g'il - ko'kdagi yulduz,
Odobli qiz -yoqadagi qunduz.
-
Odoblilik belgisi-
Eshilib salom bergani.
Yaqinlilik belgisi -
Kelib-ketib turgani.
* * *
Odobni beodobdan o'rgan.
-
Odobning boshi - til.
* * *
Odobsiz betga chopar.
-
Oltin olmay ,odob ol,
Odob oltin emasmi.
* * *
Onangga boshingni ham qil,
Otangga gapingni kam qil.
-
Onasi maqtagan qizni olma
Yangasi maqtagan qizdan qolma.
* * *
Ota bo'lish oson,
Odob berish qiyin.
-
Ota oldida kek urma,
Odobingga chek urma.
* * *
Ota oldidan o'tma,
Odob oldidan ketma.
-
Osh kattadan, suv kichikdan.
* * *
Otang bolasi bo'lma,
Odam bolasi bo'l.
-
Otang ta'zirini olmay desang,
Odam ta'sirini ol.
* * *
Otasi tentakning biri tentak
Onasi tentakning bari tentak.
-
Yaxshidan doim olmasang o'rnak, hayotda qolasan bo'lib po'stak.
* * *
Kutganga kun uzoq... :)
-
Avval - bahor, oxir - xazon.
- - - - - - - - - - -
Yaxshi yo'lda yo'ldosh ko'p.
-
Tirikligida siylamasang, o'lganida yig'lama.
- - - - - - - - - - -
To'yning "bo'ladi-bo'ladi"si qiziq.
-
Do'stsiz boshim
Tuzsiz oshim.
* * *
Yig'latib gapirar,
Dushman kuldirib.
-
Do'sting mingta bo'lsa ham oz
Dushmaning bitta bo'lsa ham ko'p
* * *
Do'stningni kimligini ayt
kimligini aytaman.
-
Do'st bilan obod uyning gar bo'lsa uvayrona ham
Do'st qadam qo'ymas ekan vayronadir koshona ham.
* * *
Hisobli do'st ayrilmas.
-
Do'stlik rishtasi boylik bilan o'lchanmas.
* * *
Dushmaningni paxta bilan sila.
-
Ayolning o'ttizga kirgani -
O'tin bo'lgani.
* * *
Aldashga bola yaxshi,
Xudo ursine momoni.
-
Arslon qarisa quyrug'uni o'ynar.
* * *
Beshik bolasi-bek bolasi.
-
Beshikdagi besh turlanar,
qayoqqa bursang, shunga o'rganar.
* * *
Yo'rg'a minsang ham, yo'ldoshli bo'l.
-
Yo'rg'a mingan yo'ldoshidan ayrilar,
Ko'p yashagan qurdoshidan ayrilar.
* * *
Yo'rg'alikka yo'ldosh bo'lma.
-
Olis yo'l otni sinar,
Og'ir yo'l mardni sinar.
* * *
Sipohi bilan do'st bo'lma,
Yomon bilan - yo'ldosh.
-
Yurgan daryo, o'tirgan - bo'yra.
* * *
Yurgan oyoq yo'l topar.
-
Yurgan oyoqqa yo'rg'a yo'liqar.
* * *
Yurganing yo'li ko'payar,
O'tirganing - uyi.
-
Yurganing yo'li o'tar,
O'tirganing kuni o'tar.
* * *
Yurishdan avval yo'l ahtar.
-
Yaxshi yo'lda yo'ldosh ko'p.
* * *
Yaxshi yo'ldosh yo'lga boshlar.
Yomon yo'ldosh yo'lga tashlar.
-
Yaxshi libos - oroyish,
Yaxshi yo'ldosh - osoyish.
* * *
Ham sayohat, ham tijorat.
-
Hunar bilgan och qolmas,
Yo'l tanigan kech qolmas.
* * *
Yo'rg'a mingan yo'ldoshidan ayrilar,
Ko'p yashagan qurdoshidan ayrilar.
-
Yurgan yo'l kezar,
O'tirgan yer chizar.
* * *
Yurgan yo'ldan topadi,
O'tirgan qaydan topadi.
-
Yurgan oyoq yo'l topar.
* * *
Hunar bilgan och qolmas
Yo'l tanlagan kech qolmas.
-
Bir qiz erga tegsa ,
Qirq qiz tush korarmish.
* * *
Birini bergan yuzni ham berar.
-
Birni eksang, o'nni olasan.
* * *
Bu yil izi bo'lsa,
Kelar yil qo'yning o'zi.
-
Bugun - yupun , ertaga - butun.
* * *
Vodiy suvi kechiksiz bo'lmas.
-
Gado bir kechada necha boyir.
* * *
Dard bergan Ollohim davosin ham berar.
-
Dard boshqa, ajal - boshqa.
* * *
Daryo baliqsiz bo'lmas,
Tog' - kiyiksiz.
-
Yov ketsa, yovin ochilar.
* * *
Yozga chiqsang, jon o'lmas.
-
Yomon kun yaxshi bo'lar,
Yomon odam yaxshi bo'lmas.
* * *
Yomon kun yaxshi bo'lar,
Uyalmagan baxshi.
-
Yotib qolguncha otib qol.
* * *
Ikki orzu bir topilmas.
-
Kuldan tepa bo'lmas,
Qumdan qo'rg'on.
* * *
Ko'rning tilagi - ikki ko'z.
-
Mozorga o'lik kelmasa,
go'rkov ketmonini chalar.
* * *
Mol topmas yigit bo'lmas,
O'g'il topmast ayol bo'lmas.
-
Oyning o'n beshi qorong'u bo'lsa,
O'n beshi - yorug'.
* * *
Oldirgan otasini qo'yning axtarar.
-
Ot o'rnini toy bosar.
* * *
Ochilgan - so'lar, yig'lagan - kular.
-
Poygachining ko'zi - g'ovda.
* * * *
Otasi qulon otolmaganning,
Bolasi quyon otolmas.
-
Otim ketsa toycham bor,
To'nim ketsa, parcham bor.
* * *
Puli yo'q hamyon tikar.
-
Suvda oqqan hasga yopishar.
* * *
Suvsaganga sarob suv bo'lib ko'rinar.
-
Suvsoqning uyi - suvda.
* * *
Talabli yerga nur yog'ar.
-
Tirmashgan tog'dan oshar.
* * *
Tilak bo'lsa, bilak chidaydi.
-
Bermasa ham, boy-yaxshi,
Emasang ham, moy-yaxshi.
* * *
Bir tariqdan bo’tqa bo’lmas.
-
Bir tovuqqa ham don kerak, ham suv.
* * *
Bir kishiga quyon chorig'i ham chidar.
-
Akangda bo’lsa, so’raysan,
Uyingda bo’lsa, yalaysan.
* * *
Arpa yegan ot o’ynar
Makkay yegan sot o’ynar.
-
Balig’i yo’q ko’li qursin,
Qiyig’i yo’q cho’li qursin.
* * *
Birdan ikki yaxshi,
Ikkidan uch yaxshi.
-
Bozorda birov baxtini sotar,
Birov - raxtini.
* * *
Boy bo'lib boltasi yo'q,
Gadoy bo'lib - xaltasi.
-
Bor - baqirar,
Yo'q - chaqirar.
* * *
Bor belgisi osh bilan.
-
Bor - bilimtoy,
Yo'q - horimtoy.
* * *
Bor bolasiga yetti osh berar.
-
Bor "bor" desa - topilar,
Yo'q "bor" desa - chopilar.
* * *
Bor maqtansa, yarashar,
Yo'q maqtansa, adashar.
-
Bor - so'yilar,
Yo'q - o'yilar.
* * *
Bor yarashtiradi,
Yo'q talashtiradi.
-
Bor o'xshatar,
Yo'q qaqshatar.
* * *
Bor qarindosh - qarindosh,
Yo'q qarindosh - ziyondosh.
-
Borlik yumush keltirar,
Yo'qlik - urush.
* * *
Borlik yarashtirar,
Yo'qlik qarashtirar.
-
Borning bolasi mol deb turar,
Yo'qning bolasi - non.
* * *
Borning bor degani - botmon.
-
Borning boshi og'ir,
Yo'qning - qorni.
* * *
Borning olasi ko'p,
Yo'qning - berasi.
-
Botqoqning kengligi qurbaqaga yaxshi.
* * *
Buxoroda moli borning ko'ngli to'q.
-
Bo'ri bo'lsin, to'q bo'lsin.
* * *
Gado to'ydi - qayqaydi.
-
Gapning kaltasi,
Arqonning uzuni yaxshi.
* * *
Don to'kis - chorva to'kis,
Chorva to'kis - el-yurt to'kis.
-
Dunyoning ishi - miri kam ikki.
Er to'ygani - el to'ygani.
* * *
Yog' ye, yalang'och yot.
-
Zo'rayganga xudo bor,
So'm temirga bolg'a.
* * *
Igna bilan quduq qazib bo'lmas.
-
Igna o'z teshigini tikolmas.
* * *
Igna o'tgan joydan ip ham o'tar.
-
Ignaning ishini nayza qilolmas.
* * *
Ignaning chizig'i bor,
Ipning - uzug'i.
-
Iyirli yerda ot o'lmas.
* * *
It ham o'z ko'chasida o'zini sher bilar.
-
Yig'lamoqni mozor boshida ko'r.
* * *
Yo'qni yo'ndirib bo'lmas,
Qushni - qo'ndirib.
-
Yo'qchillik mard qo'lini bog'lar.
* * *
Yo'qchillik toshdan qattiq,
Go'ngdan sassiq.
-
Yo'qqa yugruk yetolmas.
* * *
Yo'g'on cho'zilar,
Ingichka uzilar.
-
Yo'g'onni yo'yib ye,
Ingichkani cho'zib ye.
* * *
Kichik kalit katta uyni ochar.
-
Ko'zing borida ko'rib qol,
Oyog'ing borida yurib qol.
* * *
Ko'rpangga qarab oyoq uzat.
-
Loydan holva ajratib bo'lmas.
* * *
Maqtanishga musofirchilik yaxshi.
-
Moy aynisa, tus solar,
Tuz aynisa, ne solar.
* * *
Mollining moli o'lar,
Molsizning nesi o'lar.
-
Musofirga qiz berma ,
Shahri - ikki, ko'ngli ikki.
* * *
Mushuk yo'g'ida sichqon tepaga chiqar.
-
Uyquning tinchi yaxshi ,
O'limning -kechi.
* * *
Urushsiz uy yo'q,
Azobsiz -go'r.
-
To'ylikning to'ycha tashvishi bor,
O'likning uycha tashvishi bor.
* * *
Mushukka qanot bitsa,
Sichqon zoti quriydi.
-
Atala bo'lsa ham to'y bo'lsin.
* * *
Yomg'ir yog'sa, to'yning ho'l bo'lar,
Otang o'lsa, uying cho'l bo'lar.
-
Kafan kiygan ketar,
Kebanak kiygan kelar.
* * *
Kelinning keldisi yaxshi,
To'yning bo'ldisi yaxshi.
-
Ketgan kelar,
Ketmonlangan kelmas.
* * *
Mozorga tushgan tirik chiqmas.
-
O'grigandan uzilgan yomon.
* * *
Siyrak elak kunda kerak,
Paxta elak to'yda kerak.
-
Tirikligida siylamasang, o'lganida yig'lama.
* * *
To'y siltovi bilan to'n bitar.
-
To'y - to'nliniki.
* * *
To'yga borsang, burun bor,
Burun borsang, o'rin bor.
-
To'yga borsang to'yib bor,
Yomonliging qo'yib bor.
* * *
To'yga borsang to'yib bor,
To'y to'ningni kiyib bor.
-
To'yga qo'shiq yarashar,
Azaga - yig'i.
* * *
To'yganga -to'y, to'ymaganga - tomosha.
-
Baliqning tirikligi suv bilan,
Odamning tirikligi odam bilan.
* * *
Bekorga zo'r berma, beling sinar.
-
Baliqning ham sakkiz qanoti bor.
* * *
Bozorning qopqasi yo'q,
Ovulning - eshagi.
-
Bol sotgan barmog'ini yalar.
* * *
Bor - boricha, yo'q - holicha.
-
Bor bo'lsa - kabob,
Yo'q bo'lsa - javob.
* * *
Borida - kuldiring-kuldiring,
Yo'qlig'ida qarab o'tiring.
-
Borida pora-pora,
Yo'qg'ida men bechora.
* * *
Borida - chiliq-chiliq,
Yo'qg'ida -quruqchilik.
-
Borida tiqa-tiqa,
Yo'qg'ida - siqa-siqa.
* * *
Borida - hotam,
Yo'qg'ida - motam.
-
Boringga qarab bozor qil.
* * *
Borini yo'q desa bo'lmas,
Yo'qni yo'nib bo'lmas.
-
Borning qozoni - biqir-biqir,
Yo'qning qozoni - tiqir-tiqir.
* * *
Bog'ni boqsang, bog' bo'lur,
Botmon dahsar yog' bo'lur.
-
Bo'sh quduq shudring bilan to'lmas.
* * *
Daraxt tomiridan suv ichar.
-
Dardi borning darmoni yo'q.
* * *
Devonachilikka ham qirq tanga dastmoya kerak.
-
Dunyoni suv bossa,
O'rdakka ne g'am.
* * *
Yem berib boqqan otga,
Qamchining keragi yo'q.
-
Yor yordan xarob,
Yor mendan xarob.
* * *
Jom bo'lsa, jahon topilar.
-
Jon bo'lsa, jonon topilar,
Osh bo'lsa - qozon.
* * *
Joni borning dami bor.
-
Ikkovga bitta ishton,
Qanday chiqamiz qishdan.
* * *
Yo'l ko'rmagan yo'lda ozar,
Kun ko'rmagan kunda ozar.
-
Yo'qlik nima yedirmas,
To'qlik nima dedirmas.
* * *
Kalta ip qurlovga yetmas.
-
Kepak yegan it yugurik bo'lmas.
* * *
Keragingni kunda yig'.
-
Kosa bersang to'la ber,
Nimkosadan bezorman.
* * *
Kosov uzun bo'lsa, qo'l kuymas.
-
Kuzning qozoni quyuq qaynar.
* * *
Ko'zi to'qning o'zi to'q.
-
Ko'hnasi yo'qning tozasi yo'q.
* * *
Molga bersang soz yemish,
Boqar seni yozu qish.
-
Moling semiz - davlating egiz.
* * *
Molli odam - moyli odam.
-
Mullajiring jiringlamasa,
Odam diringlamas.
* * *
Nari yot - beri yot - to'shak torligi.
-
Non mo'lligi - el to'qligi.
* * *
Oyoqda etiging tor bo'lsa,
Dunyo kengligidan ne foyda.
-
Oz bilganing chalasi ko'p.
* * *
Ozdan - oz, ko'pdan ko'p.
-
Oziqlangan yer,
To'ydiraman der.
* * *
Oziqli ot horimas,
Horisa ham orimas.
-
O'zg'in otning ozig'i kam.
* * *
Oriq semirar,
Och to'yinar.
-
Ot oriqlikda ko'rimsiz,
Qiz - yetimlikda.
* * *
Ot to'rvadan qariydi.
-
Ot o'lsa, it quturar,
Eshak o'lsa - bo'ri.
* * *
Otni yem bilan hayda.
-
Och uyda qatiq uyumas.
* * *
Och qorinda non turmas.
-
Oshiq o'ynagan - arzonchilik,
To'piq o'ynagan - to'qchilik.
* * *
Palaxmon tosh tushgan yerida o'gir.
-
Pichoq qancha o'tkir bo'lsa ham,
O'z sopini kesolmas.
* * *
Pishirgani topilsa,
Oshirgani topilar.
-
Pul bo'lsa, changalda sho'rva.
* * *
Pul tilni biyron, dastni daroz qilar.
-
Puli borlar - yo'rg'a-yo'rg'a,
Puli yo'qlar - zo'rg'a-zo'rg'a.
* * *
Puli borning og'zi o'ynar,
Puli yo'qning ko'zi o'ynar.
-
Puli borning ishi o'ng.
* * *
Pulim,
Pulim bo'lsa,kimlar bo'lmaydi qulim.
-
Pulim bo'lsa hamma qulim,
Tog'u tosh ham ochar yo'lim.
* * *
Pullik bitar, pulsiz yitar.
-
Pullik - botir, pulsiz -yotir.
* * *
Pullikka - kabob, bepulga - dardi kabob.
-
Pulning bir uchi bilakda,
Bir uchi - yurakda.
* * *
Ro'za - nomoz to'qlikda,
Joyini topar yo'qlikda.
-
Sakson biya, sakkiz tuya,
Sepli qizning qalini.
* * *
Sart boyisa, tom yopar,
Osha boyisa, ochib yopar.
-
Sag'irga sakkiz kun hayit.
* * *
Sahroda bo'lguncha shaharda bo'l,
Shaharda bo'lmasang, badarg'a bo'l.
-
Semiz oriqlaguncha, oriq o'lar.
* * *
Semizning oyog'i sakkiz.
-
Singan qo'l ishlar,
Parchalangan yurak ishlamas.
* * *
Sig'inganingdan suyanganing kuchli bo'lsin.
-
Soyani chopib yuqotib bo'lmas.
* * *
Suv yo'g'ida tayamum.
-
Suv tilasang, Sulaymondan tila.
* * *
Suvga solsang, suv ko'tarmas misqol temirni,
Oltin bilan olib bo'lmas qolgan ko'ngilni.
-
Suvga tomgan yog' botmas.
* * *
Suvdagi kemaning izi bilinmas.
-
Suvsiz yer - mozor,
Suvli yer - gulzor.
* * *
Suvsiz yer - yetim,
Molsiz er - xotin.
-
So'ragan bir qizarar,
Bermagan ikki qizarar.
* * *
Taom topilganda, yegan yaxshi,
Kafan topilganda, o'lgan yaxshi.
-
Tegirmonning aylanishi yukiga bog'liq.
* * *
Tekin kafan topilsa o'lmoq kerak,
Tekin non topilsa yemoq kerak.
-
Temir taqqan termulmas.
* * *
Teshik quloq eshitmay qolmas.
-
Tirsakni tishlab bo'lmas.
* * *
Toy ot bo'lsa, ot ozod bo'lar.
-
Tishing borida tishlab qol,
Kuching borida ishlab qol.
* * *
Toy ot bo'lsa, ot tinar,
O'g'il er bo'lsa -ota.
-
Tomchi suvda tol ko'karar.
* * *
Tor yerga osh yegandan,
Keng yerda musht ye.
-
Topgan botar, quvgan yetar.
* * *
Topgan gul keltirar,
Topmagan - bir bog' piyoz.
-
Topgan - niyoz, topmagan - piyoz.
* * *
Topgan qo'y keltirar,
Topmagan - jo'jaxo'roz.
-
Topilmagan mol tog' boshida.
* * *
Top ko'chaga qo'sh surnay.
-
Toshni siqqan bilan suv chiqmas.
* * *
Tumanda burgani sanab bulmas.
-
Tunsiz kun yo'q,tog'siz lola.
* * *
Tutun ham o'tindan chiqar.
-
Tuya mingan qo'y orasiga yashirinolmas.
* * *
Tuya cho'ksa, joy olar.
-
To'rg'ay semirib botmon bo'lmas.
* * *
To'qlik ishrat qidirar,
Ochlik o'lay dedirar.
-
Boshingga qilich kelsa ham rost so'zla.
* * * * * * * * * *
Yetti o'lchab ber kes.
-
Assalomu alaykum!
Shu kungacha ushbu mavzuda 1070 ta o'zbek xalqi maqollari jamlandi.
Ushbu maqollarni to'plashda
http://termez.connect.uz/maqol/
http://usagreen.nm.ru/maqollar.html saytlaridan foydalanildi. Ushbu sayt egalariga kotta minnatdorchiligimni izhor qilaman.
Ushbu mavzuda maqol qoldirgan nargiza opa, Abdulaziz Kumushbibi va Shoirga ham tashakkur izhor qilaman.
Boshqalarni ham ushbu mavzuga taklif qilib qolaman.
Eng yaxshi niyatlar ila, Nodi
-
Tekinho'r qopib yeydi,
Mehnatkash topib yeydi.
**************************
Tekinho'rga teng kelma qopadi,
O'z aybini tekin pulga yopadi.
**************************
Tikanning zahri yomon,
Tekinho'rning qahri yomon.
**************************
-
Asli qora oqarmas,
Asli buzuq tuzalmas.
*********************
Afting qiyshiq bo'lsa oynadan o'pkalama.
********************************
Baliq boshidan sasir.
********************************
-
Igna o'g'irlagan sigir ham o'girlar.
****************************
Zargar firibgar bo'lsa, oltin ham zanglar.
*******************************
Igna o'g'irlagandan sigir yo'qotgan gumonsirar.
*************************************
-
Ilon o'z egriligini bilmas,
Tuyani bo'ynini egri der.
********************
Itimning bog'i yo'q,
Yeyishi qora charos.
********************
Yoq'likning uyati yo'q, o'g'rilik uyat.
***************************
-
Mullaning yomoni varaqchi,
Odamning yomoni qaroqchi.
***********************
Egri bola o'stirsang
ikki ko'zi ko'r bo'lar.
***********************
-
To'g'ri bola o'stirsang,
El ichida sher bo'lar.
*****************
Tuhum o'g'risi tuya o'g'risi ham bo'la oladi.
*********************************
To'g'ri devor uzoqqa chidar.
**************************
-
Ajalga davo yo'q,
Yomonga - balo.
***************
Asl odam hech o'lmas.
******************
Aslning hatosi bo'lmas,
Yomonning oshnasi bo'lmas.
***********************
-
Bekorchidan bezib qoch,
Chaqinchidan ko'chib.
*******************
Beqo'nimga qo'nim yo'q,
Yomon odamga o'lim.
******************
Birovga kesak otsang,
U senga tosh otadi.
*****************
-
Bir yahshi bilan bir yomon kelishar,
ikki yomon kelishmas.
***************************
Birovning so'zi yahshi,
Birovning o'zi.
***************************
Bobining tol ekkani,
o'ziga nom ekkani.
****************************
-
Birov tuzar, birov buzar.
********************
Birovning aybiga ko'z-quloq bo'lma.
*****************************
Bir ilon bir uy odamni tinchitmas.
*****************************
-
Bola bezori kishi ozori.
*******************
Bu dunyo o'tar-ketar,
yuzi qarolik qolar.
*******************
Vijdonsiz kishidan o'pkalama.
************************
-
Davlat bitsa yomonga,
O'zin sanar hoqonga.
*****************
Daryoga yahshilik qilsang,
Ajrini biyobondan topasan.
***********************
Dutorsiz bahshi bo'lmas,
Yomonsiz - yahshi.
**********************
-
yomon bilan yo'ldosh bo'lsang,
yomondan burun o'lasan.
Yahshi bilan sirdosh bo'lsang,
Yahshilik bilan unasan.
**************************
Yomon bilan yo'ldosh bo'lma,
Nodon bilan sirdosh.
**************************
-
Hechdan ko'ra kech.
* * *
Yaxshi otga bir qamchi.
-
Birovga qul bo'lgandan,
ko'pchilikka bo'ysingan yahshi.
*************************
Devonaga ikki dunyo barobar.
*************************
Dunyo - bavafo, mol-dunyo - bebaqo.
*****************************
-
Kambag'alnikida intilib yeysan,
Boynikida qimtinib.
************************
Minnatli norindan,
Och turgan qorin yahshi.
************************
Mol topganning tili uzun.
************************
-
Tomib tursa - qulinhgman,
Tommay qolsa qulimsan.
********************
Ulkan uydagi kulsa,
Kichik uydagi yig'lar.
********************
-
Hon bilganin biy bilar,
So'zlaguday haddi yo'q.
********************
Er yigit ko'p bo'lsa.
erkinliging ko'p bo'lar.
********************
-
Yuz yil qul bo'lib yashagndan,
Bir kun hur bo'lib yashagn yahshi.
****************************
Qiz bola palahmon toshi,
Otildimi qaytib kelmas.
***************************
-
Qiz - ovulning ko'rki,
O'g'il - ovulning erki.
******************
Qiz chog'im - sulton,
Kelin chogim - ulton.
******************
-
Qafasdagi bulbuldan,
Vayronadagi boyqush erkli.
**********************
G'amli uyga shodlik kelar,
Kambag'alga - ozodlik.
**********************
-
Ahdi borning bahti bor.
*******************
Boylik - bir oylik.
******************
Beburdga beshik yo'q,
Qaytib kelsa do'zah ham.
********************
-
Dunyo yig'ib netarsan,
bir kun tashlab ketarsan.
********************
Dunyo moli dunyoda qolar.
*********************
Yov qo'liga tushsang ham siring aytma.
*******************************
-
Ko'ngil kirin yetti daryoda ham yuvsa ketmas.
***********************************
Sahiy berganin aytmas,
Mard so'zidan qaytmas.
*******************
Tagi qora qoraligicha qoladi.
***********************
-
Topganing - boyliging,
boyligingmas oyliging.
******************
Tubdan aql bo'lmasa,
Turtgan aql ne qilsin.
******************
-
Ellik yilda el o'zgarar.
*****************
Chinor chirimas,
Archa qurimas.
*****************
Tursang so'zingda,
Hurmat o'zingda.
*****************
-
Yarab turar deb tom solma,
Yarab turar deb hotin olma.
**********************
O'zbek o'z bilganidan qolmas.
***********************
O'rlashgan jonini bermas.
***********************
-
O'sma ketar qosh qolar,
Begona ketar, o'z qolar.
*******************
Ahil oila - bahtli,
Noahil oila - vaqtli.
*******************
-
Benomusga ne nomus.
******************
Behayolar bel bog'lasa,
hayolilar uyga kirar.
******************
Bor borini yeydi,
Uyatsiz - orini.
*****************
-
Tuyani sorbon o'ldirar,
Yigitni or o'ldirar.
*****************
Joningni fido qilsang qil,
Oringni fido qilma.
*****************
-
O`ZBEK XALQ MAQOLLARI
maqol.connect.uz (http://maqol.connect.uz) o`zbek xalq maqollarini 90 % shu sahifada.
sizlar uchun hizmatga doim. oka tayyor ;)
-
Bir yomon anjir kesar, ikki yomon zanjir kesar.
***
Bir ko‘ngil imorati — ming Makka ziyorati.
-
Gapda qanquv yomon, dardda sanchuv yomon.
***
Yozi ketib kuzi qoldi, qishi ketib muzi qoldi.
-
Jiblajibonning es-hushi pashsha tutishda.
***
Zargar ishini miskar o‘ng‘ay sanaydi.
-
Zo‘rdan zo‘r chiqsa, zo‘r dumini qisar.
***
Ikki igna bir ipda — ikki ziqna bir yerda.
-
Ikki quyonni quvlagan birini ham tutolmas.
***
Ilm qishda eriydi, yozda muzlaydi.
-
Isinmadim olovingga, ko‘r bo‘ldim tutuningga.
***
It ham yotar joyini dumi bilan supuradi.
-
Yo‘qolgan buzoqni go‘shangadagi kelindan so‘ra.
***
Karnaychidan qutulaman desang, oldiga borib anor ye.
-
Kecha kelding yugurib, neni beray sug‘urib?
***
Kim gapirganiga boqma, nima gapirganiga boq.
-
Kichikning kattasi bo‘lma, kattaning kichigi bo‘l.
***
Kishi qanday bo‘lsa, ishi shunday.
-
Aytgan joydan qolma, aytmagan joyga borma.
Ruscha tarjimasi:От приглашенис не отказс‹вайсс, туда, куда тебс не приглашали, - не иди.
--------------------------------------------------------------------------------
Adashganning aybi yo'q, qaytib uyini topsa
Ruscha tarjimasi:Заблудитьсс не грех, если потом найти свой дом( т.е если потом взстьсс за ум)
--------------------------------------------------------------------------------
Avval o'zingga boq, keyin nog'ora qoq
Ruscha varianti:не смейсс чужой беде, свос на грсде. Чем кумушек считать трудитьсс, не лучше ль на себс, кума, обратитьсс.
Ruscha tarjimasi:Сначала посмотри на себс, потом бей в литаврс‹ ( т.е сначала посмотри на себс, а потом труби о недостатках других)
-
Aytsam - tilim kuyadi, aytmasam - dilim.
Ruscha tarjimasi:Cкажу — сзс‹к сгорит, не скажу — душа сгорит; сказать — сзс‹к не поворачиваетсс, а не сказать — совесть мучает; стс‹дно сказать, грех — утаить.
--------------------------------------------------------------------------------
Avval yo'ldosh, keyin yo'l
Ruscha tarjimasi:Сначала попутчик, а потом дорога-путь.
--------------------------------------------------------------------------------
Avval iqtisod, keyin siyosat.
Ruscha varianti:Cоловьс баснсми не кормст.
Ruscha tarjimasi:Сначала скономика, а потом политика.
--------------------------------------------------------------------------------
Agar bo'lsa oqlig'ing, bilinmaydi yo'qlig'ing.
Ruscha varianti:Корова во дворе, так еда на столе( будешь иметь корову, не будешь иметь нуждс‹).
-
Avval o'yla, keyin so'yla
Ruscha tarjimasi:Сначала думай, потом говори.
--------------------------------------------------------------------------------
Aytilmagan qo'noq - yo'nilmagan tayoq
Ruscha tarjimasi:Аезваннс‹й гость необтесанное бревно; незваннс‹й гость хуже занозс‹.
--------------------------------------------------------------------------------
Agar odamni bilmoqchi bo'lsang, uning do'stiga boq.
Ruscha tarjimasi:Если хочешь узнать человека, посмотри на его друга.
--------------------------------------------------------------------------------
Avval taom, bad'az kalom
Ruscha varianti:Cперва напои, накорми, а потом спрашивай.
Ruscha tarjimasi:Сначала еда, а потом беседа.
--------------------------------------------------------------------------------
Aytar so'zni ayt, aytmas so'zdan qayt.
Ruscha varianti:Молчание лучше пустой болтовни.
Ruscha tarjimasi:Коли нужно сказать — скажи, а коль не нужно — промолчи.
--------------------------------------------------------------------------------
Aldagani bola yahshi.
Ruscha tarjimasi:Легче всего обмануть( или привлечь, подкупить чем-л.) ребёнка.
--------------------------------------------------------------------------------
Ayoz, o'tgan kuningni unutma, xon (ko'n) chorig'ingni quritma.
Ruscha varianti:Лри сс‹тости помни голод, а при богатстве — убожество.
Ruscha tarjimasi:Асз, не забс‹вай свои прошлс‹е дни( свое прошлое), не забс‹вай свои старс‹е башмаки; не уничтожай свои старс‹е опорки.
--------------------------------------------------------------------------------
Aytilgan so'z - otilgan o'q.
Ruscha varianti:Cлово не воробей, вс‹летит — не поймаешь.
Ruscha tarjimasi:Сказанное слово — вс‹пус‰еннас стрела.
-
Assalomu alaykum! Bugundan boshlab o'zbek maqollarining izohi bilan berib boramiz. Sizlar ham buni qo'llab-quvvatlaysizlar deb o'ylayman.
-
Avval o’yla, keyin so’yla.
Jamiyat a’zolari o’zaro munosabatda so’zlashish odobiga qat’iy rioya qilishlari zarurligi ta’kidlanadi. Kishi aytadigan har bir so’zni (gapini ) avval o’ylab olishi so’ng so’zlashi lozim. O’ylamay aytilgan so’z kishini ko’pchilik orasida uyalib qolishiga hatto fojiy ahvolga tushishiga sabab bo’lishi mumkin. "œSo’zni ko’ngilda pishqarmaguncha tilga kelturma ,Va har nekim ko’ngilda bor —tilga surma"(Navoiy). Var:"O’lamaguncha so’ylama";"Ko’p o’yla oz so’yla";"O’n qatim o’yla,bir qatim so’yla" (qatim —ignaga bir marta o’tkazib ish tikishga yetadigan tikilayotgan ish bilan quloch qilib yozilgan qo’lning uchi orasidagi masofaga teng ip);"dilda pishir,tilda gapir";"o’ynab gapirsang ham ,o’ylab gapir";"tez so’zlagan tez pushmon bo’lar";"og’izga kelgan so’z arzon,ovulga kelgan bo’z arzon";"O’ylanmagan joydan tulki chiqar, o’ylanmagan so’zdan kulki chiqar";"Anglamay aytgan tinglamay o’lar,chaynamay yutgan kavshamay o’lar".
-
Adabni beadabdan o’rgan.
Luqmon Hakimdan "œAdabni kimdan o’rganding?"deb so’radilar.Luqmon javob berdi:"Adabni beadablardan o’rgandim,ularning harakatlaridagi menga maqbul bo’lmagan narsalardan o’zimni saqladim".(Sad’iy ,Guliston ). Var :"aqlni aqlsizdan o’rgan":"Tamizni betamizdan o’rgan";"Aqlli o’rganar,ahmoq o’rgatar"; "œOdobning nima ekanini odobsizni ko’rganda bilasan".
-
Aybing bo’lsa qilday, ko’rsaturlar filday.
Bu maqol ijtimoiy adolatsizlikka, birovning arzimas aybini nihoyatda bo’rttirib ko’rsatuvchilarga qarata aytilgan.
-
Aybsiz yor qidirgan yorsiz qolar.
Turmush qurish uchun qiz tanlagan yigit yoki yigit tanlagan qiz unisini o’poq, bunisini so’poq deb injiqlik qilaversa, oxiri avalgilaridan o’zolmaydiganga duchor bo’ladi. Variant: "œGul tanlagan qora tolga ham qo’nolmabti"; "œTanlab-tanlab tozga yo’liqibdi".
-
Ayriliq — o’limdan qattiq.
Bunda ona yurtidan, ota-onadan, tug’ishgan jigarlardan suyukli mahbubdan, farzanddan, yoru do’stlardan ayrilish nazarda tutilgan. Variant: "œAyriliqnnig shiddati, qon yig’latar muddati".
-
Amma-xola yig’ilib dangona qilur, bo’lib ololmay hangoma qilur.
Dangona — ov, sayd, uloqchi keltirgan uloq, xullas, g’animatdan qo’lga kirgan , o’rtada baham ko’riladigan narsa. Bundan tashqari, bir necha kishi pul yig’ib, mol olib so’yib, go’shtini o’rtada bo’lib olishi ham, o’g’ri va qaroqchilar topgan o’ljalarni o’z sheriklari bo’lishib olishi ham "œdangona" deyiladi. Ma’nosi: "œAmma —xolalar ota —onadan qolgan me’rosni tinchgina, hamjihatlik bilan bo’lishib ololmay, bir-birlari bilan kelishmay, nari-beri gap- (hangoma)ga boradilar, urish-janjal chiqaradilar". Amri padar — arshdan a’lo. Arsh — diniy aqidaga ko’ra, fazoning eng yuqori nuqtasi, xudoning makoni. Maqolda otaning so’zi, amri, buyrug’i ana shu arshdan ham ulug’ deb ko’rsatiladi va farzandlarga otaning aytganini bajo keltirish lozimligi uqtiriladi. Var: "œUrug’inga so’z aytsang, Orasini uzib ayt, Otang ishga buyursa, namozingni buzib ayt". Islom e’tiqodiga ko’ra nomozni buzish, nomoz o’qiyotgan vaqtda birov bilan gaplashish, boshqa narsaga alahsish —gunoh hisoblanadi. Bu maqolda ham farzandni otaga bo’lgan hurmati benihoya ulug’lanadi. "œOtang seni ishga buyursa, hatto namozingni buzib bo’lsa ham, unga "œlabbay"deb javob ber", deb uqtirganlar.
-
Andishaning oti -qo’rqoq.
Ba’zi odam sermulohaza bo’lib, nafsoniyatga tegib aytilgan gapga yarasha achchiq javob qaytarishning, qattiq-qurum gapirishning, koyib tashlashning o'r’i kelgan bo’lsa ham, uzoq-yaqinni, orqa-o’ngini o’ylab, indamaydi, o’zini tiyadi, andisha qiladi. Ba’zi odam esa buni ng farqiga bormay, "œmendan qo’rqib, indamay turibdi" deb o’ylab, andishasizligini tobora oshirib, uni xafa qilishda davom etadi. Ana shunday paytda "œAndishaning oti qo’rqoq bo’pti-da!"deb kinoya tarzisda shu maqolni ishlatadilar.
-
Arava sinsa yalqovga o’tin.
"œYalqov, dangasa arava sinsa, uni tuzatishga erinadida, o’tin qilib yoqib yubora qoladi", deyilmoqchi. Var.: "œTanbalga — arava sinsa, o’tin, ho’kiz o’lsa go’sht".
-
Arining uyasiga tegsang, o’rtaga olib talaydi.
Variant: "œAri uyasiga qo’l tiqma", "œChumoli iniga cho’p tiqma"; Bularda: tinch yotgan, senga ziyoni tegmagan narsaga tegako’rma, o’zingga shikast yetkazasan, deb ogohlantiriladi
-
Arra tortishmasang, torinma.
Odatda arrani ikki kishi ikki tarafga o’tirib tortadi, bir kishining o’zi arralay olmaydi. Majozi: "œEl-yurt bilan mehnat-mashaqqatni barobar tortishmasang, senga ulush tegmaydi. Buning uchun tortinib (xafa bo’lib, o’pkalanib) yurma, chunki o’zing hissa qo’shgansan".
-
Ariqni kimlar qaziydi, suvni kimlar ichadi?
Mazkur maqol mehnatni birov qilib, rohatni birov ko’rsa, qo’llaniladi.
-
Artsa ketar, qoqsa — yitar.
Bu maqol bilan: "œAgar birov sening kiyiomingni bexosdan dog’ qilib qo’ysa yo chang yuqtirsa, buning uchun uni koyib, xafa qilma. Artsang ketadi, qoqsang changi yitadi (yo’qoladi!) " deyilmoqchi.
-
Ayol yerdan chiqqan emas — erkak bolasi, erkak ko’kdan tushgan emas — ayol bolasi.
-
Azaga borgan xotin o’z dardini aytib yig’laydi.
-
Azroilning bir turqi - bo’rida
-
Aybini bilgan — avliyo
-
Ayiq bilagiga ishonadi, odam — yuragiga.
-
Ayiq o’lmay turib terisini shiladilar.
-
Ayiq o’z kuchini o’zi bilmaydi.
-
Ayiq o’z tovonini yalab jon saqlaydi.
-
Ayrilar do’st ayovli narsangni so’rar.
-
Ayrilganni ayiq yer, bo’linganni — bo’ri.
-
Aytmoq oson, qilmoq qiyin.
-
Aytishsang so’z chiqadi, turtishsang ko’z chiqadi.
-
Aytmagan qo’noq — yo’nmagan tayoq.
-
Ali jinni, Ali jinnining bari jinni.
-
Amir bo’lsa tamagir, na tovuq qolur, na kulonkir.
-
Arpa-bug’doy osh ekan, oltin-kumush tosh ekan.
-
Arpa yemagan otlarim ajriqqa zor bo’ldi, podsho minmagan otlarim gado tagida xor bo’ldi.
-
Arra tortishmasang, tortinma.
-
Arslon qarisa, sichqon inini poylaydi.
-
Arslonning ozgani ayiqqa chopadi.
-
Arslonning o’ligi — sichqonning tirigi.
-
Archa suvin ichgan — ming yil yashar.
-
Archa xushbo’yligidan mingga kiradi.
-
Arqonga un bosilgan, g’alvirga suv solingan.
-
Arg’amchiga qil — quvvat.
-
Asal — qilmaydi kasal.
-
Asilning xatosi bo’lmas, nokasning — otasi.