forum.ziyouz.com
Yurtdosh => Hamyurtlar => Surxondaryo viloyati => Mavzu boshlandi: Ulugbek-Uz 27 May 2008, 16:57:22
-
Сурхондарё вилости расмий веб-портали
You are welcome!
-
www.surxon.net Surxondaryo viloyati Rasmiy Web-portali 2007 yilning 11 sentyabridan boshlab ish ko'rsatib foydalanuvchilarini zeriktirmasdan Surxondaryo viloyati haqida to'liq ma'lumot bermoqda shu bilan birga www.surxon.net muallifi juda ko'p loyihalar ustida ishlab kelmoqda hozirda ushbu loyihalardan tugallanganlarini sizlarga tabiq etamiz!!! Marhmat tashrif buyuring!!!
Сурхон.Ает лойиҳалари
www.arm.surxon.net - Axborot Resurslari Markazi Rasmiy web sayti
www.mannon.surxon.net - Mannon Uyg'ur Drama teatri rasmiy WS
www.tmxk.surxon.net - Termiz Maishiy Xizmat kasb-xunar kolleji Rasmiy WS
www.xtb.surxon.net Surxondaryo viloyati Xalq ta'lim boshqarmasi Rasmiy WS
-
А еспубликамиз Лрезиденти Ислом Каримовнинг Ташаббуслари Билан Термиз Давлат Универститетининг Янги Замонавий Биноси Қуриб Фойдаланишга Топширилади
1991 йил 31 август куни Ўзбекистон мустақиллиги сълон қилинди. Яратганга шукрки, аждодлар руҳи қсллаб, мустақиллик дес аталмиш бебаҳо ва тенгсиз неъмат насиб стди. Мустақил бслишимизда сса, муҳтарам Юртбошимиз бош бслиб, Ўзбекистон дес аталмиш давлатни, унинг халқини, тарихини бутун дунёга танитди.
Дунё харитасида снги мустақил Ўзбекистон дес атамиш давлат сз срнини топди. Тарихан қисқа муддат ичида Ўзбекистон ҳам иқтисодий, ҳам сиёсий, ҳам маънавий жиҳатдан ривожланиб дунё ҳамжамистида сз срнини топди. Бугун мустақил Ўзбекистон дунёнинг ривожланган 100 дан ошиқ давлатлари билан дипломатик алоқалар срнатган.
Ўзбекистон кишилик жамисти шаклланган ва илк инсон пайдо бслган илк маконлардан биридир. Мустақил Ўзбекистоннинг жанубий дарвозаси ҳисобланмиш ва қадимий тарихий обидаларга, осори-атиқаларга ниҳостда бой ҳисобланган ксҳна ва доимо жсшқин Сурхон заминининг Тешиктош ғорида илк одамзод қолдиқларининг топилиши - бу заминнинг нақадар кадимийлигини ксрсатса, Зараутсой қос тошларидаги рангли тасвирлар бу юртнинг, дунёдаги снг қадимий санъат шаклланган воҳалардан бири сканлигини ксрсатади.
Мустақиллик йилларида Термиз давлат университетининг тарихчи-археолог олимлари томонидан Сурхон заминида бронза ва илк темир даври ёдгорлиги Жарқстон ва Гоздан илк бор пиктографик белгили ёзувларнинг топилиши Ўзбекистонни дунёнинг илк яивилизаяис счоғларидан бири сифатида жаҳон тарихига киритилишига асос бслди.
Ҳа, Сурхон воҳаси мустақил Ўзбекистоннинг қадимий тарихга ва моддий маданист манзилгоҳларига бой ҳисобланган гсшаларидан биридир.
Бир алп йигит десам юртим белда камари Сурхон,
Гар осмонга менгзор бслсам шамсиқамарим Сурхон.
Конга қиёс стсам агар бойлик самари Сурхон,
Менинг юртим срур бу юрт бир юртки пари Сурхон.
Шоир Шафоат А ахматулла Термизий:
Ана шундай қадим тарихимизнинг залворли кирраларини ва туганмас маънавий бойликларини сзида пинҳон тутган, маънавий ҳазиналарга бой ҳисобланган сирли ва қадимий Термиз шаҳрида жаҳонга машхур бслган буюк алломалар таваллуд топиб, сшаб ижод стганлар.
Юртбошимиз Ислом Каримов 2002 йилнинг 3 апрелида Термиз шаҳрининг 2500 йиллигига бағишланган тантанали маросимда фахру-ғурур ва чуқур қониқиш ила айтган ушбу ссзлари ҳам бунинг исботидир:
"œБу қадимий диёрда сшаб стган беназир аллома Ҳаким Термизий, Ислом дунёсида олти буюк мухаддисдан бири сифатида тан олинган Имом Исо ат-Термизий, мумтоз шоир Собир Термизий, муарриҳ Самандар Термизий каби снлаб улуғ аждодларимиз, азиз авлиёларнинг мсътабар номларини халқимиз ҳурмат-сҳтиром билан тилга олади".
Термиз тарихда азалдан йирик илм маскани бслгани, аждодларимиз бизларга бой маънавий мерос қолдирганини нафақат биз, балки бутун дунё сътироф стмоқда, керак бслса, тан олишмоқда.
Мамлакатимиз тарихининг ажралмас қисми ҳисобланган Термиз қадимдан маданист счоғларидан ҳисобланиб, тарих саҳифаларида "œМардлар шаҳри, олим-у уламолар шаҳри" деган номга сазовор бслган муқаддас масканлардан ҳисобланади.
Мустақиллик шарофати туфайли бутун Ўзбекистонда бслгани каби Сурхон воҳасининг маънавий-маърифий ҳаётида ҳам туб сзгаришлар юз берди.
Ўзбекистон, шу жумладан Сурхон воҳаси тарихан ста қисқа муддат ичида бутун оламга танилди. Ижтимоий-сиёсий, иқтисодий соҳаларда катта сзгаришлар амалга оширилди ва улкан ютуқлар қслга киритилди.
Шуни алоҳида таъкидлаш жоизки, мустақиллик туфайли А еспубликамиз вилостларини бир-бири билан боғловчи йсллар қурилиши борасида ҳукуматимиз томонидан катта ишлар амалга оширилди. Айниқса, тарихга 21 аср мсъжизаси сифатида кирган "œТошғузор-Бойсун-Қумқурғон" темир йслининг муддатидан илгари қуриб ишга туширилиши ва унда поездларнинг интенсив ишчи ҳаракатларининг бошланиши Ўзбекистон иқтисодиёти ривожидаги катта муваффақистлардан биридир.
Ўзбекистон она юрт
Оламда бир дона юрт!
Муарриҳлар Маккаси
Ҳар тоши минг маъно юрт
Истиқлолдан ҳур, фориғ
Озод халқ шаҳди ёруғ
Келди Темур тулпоринг
Тоғлар ксксини ёриб
Халқ орзуси ушалди
Улуғ армон ушалди
Ислом бобо тоғ кесиб
Тилла йсллар тсшади.
Асрга тенг бу сана
Сурхондаги тантана
Минг йиллар стар, аммо
Куйланар сна, сна.
Шоир Шафоат А аҳматулла Термизий:
Фақатгина сснгги 3 ой ичида (феврал-март-апрел) тоғли ҳудуд орқали стган ушбу "œТошғузор-Бойсун-Қумқурғон" темир йсли орқали 7700 та юк вагонларида 450 минг тоннадан зиёд юк ташилди.
А еспубликамиз иқтисодиётини ривожлантириш билан бир қаторда Лрезидентимиз Ислом Каримов ушбу темир йсл стган ҳудудлардаги маънавий-маърифий йсналишларда ҳам катга ишлар амалга оширилиши зарурлигини алоҳида таъкидлаганлар. Жумладан, темир йсл очилишига бағишланган Дарбанд станяиссидаги йиғилишда муҳтарам Юртбошимиз Термиз давлат университети талаба ёшлари учун снги замонавий сқув биноларини қуриб бериш тсғрисидаги ғосларини сълон қилдилар.
Бу хушхабар 2 млн.дан ошиқ Сурхон воҳаси аҳлини, снг аввало салкам 9 минг талаба тахсил олаётган Термиз давлат университети талаба-ёшлари ва профессор-сқитувчилари ҳамда ишчи-ходимларни беҳад хурсанд қилиб юборди.
Таъкидлаш жиозки, 1992 йил Термиз давлат университети Лрезидентимиз фармони асосида педагогика институти негизида қайта ташкил стилган бслиб, бугунги кунда унда 9 та факультет, 41 та кафедра, 580 дан ошиқ профессор-сқитувчилар фаолист ксрсатишмоқда. Университетда 29 та бакалавр йсналиши ва 10 та магистратура мутахассисликлари ҳамда 5 та аспирантура мутахассисликлари йсналиши буйича юқори малакали рақобатбардош кадрлар тайёрланмоқда. Бугунги кунда университетда жами 8375 нафар талаба тахсил олмоқда. Улар орасида 3 нафар Зулфис номидаги давлат мукофоти совриндорлари ҳам таҳсил олишмоқда.
Термиз давлат университети Малайзиснинг Мултимедис университети билан, Германиснинг Бонн ва Мюнхен университетлари билан, Чехиснинг Карлова-Лрага университети билан сзаро ҳамкорлик тсғрисида халқаро алоқалар ва грантларга сга.
Аш авлоднинг комил инсон бслиб восга етишида илму-ҳунар қанчалик муҳим бслса, у тахсил олаётган бино, унинг жиҳозланиши, ундаги шароит ва муҳит ҳам шунчалик аҳамистга моликдир.
Лрезидентимиз Ислом Каримов Сурхондарё вилости халқ депутатлари Кенгашининг 2008 йил 24 мартдаги навбатдан ташқари ХIV-сессиссидаги нутқларида Термиз давлат университети талаба ёшлари учун снг замонавий сқув бинолари қуриб бериш ва унга А еспублика бюджетидан мақсадли маблағ ажратилганлигини айтиб стиб, ушбу ғамхсрлик доимий равишда амалга оширилиб боришини алоҳида таъкидладилар.
Университетнинг снги сқув бинолари қурилиши учун Термиз шаҳар ҳокимисти қарори асосида 17,5 га ер майдони ажратилди. Ушбу сқув бинолари қурилиши учун Ўзбекистон А еспубликасининг 2008 йилги инвестияис Дастури бсйича А еспублика бюджетидан 2 млрд. ссм маблағ ажратилди.
2008 йили Тарих ва гуманитар фанлар факультети ҳамда Ледагогика факультети талабалари учун мслжалланган 1350 сринли сқув биносининг қурилиши ЎзЛИТИ томонидан лойиҳалаштирилди. Ушбу бинонинг умумий узунлиги 118 метр бслиб, 4 қаватдан иборатдир. Унда 6723,8 кв.м. фойдали майдон бслиб, унинг 3568, 4 кв.м. сқув лабораторислар учун мслжалланган.
Ушбу сқув биносида 39 та аудиторис, 12 та компьютер синфхоналари, 4 та лингофон хоналари, 4 та услубист хоналари ва мусиқа таълими йсналиши талабалари учун 4 та овоз ёзиш учун мслжалланган мусиқа студислари режалаштирилган.
Янги сқув бинолари қурилиши натижасида ҳар бир талабага тсғри келадиган фойдали майдон 14,43 кв.м. иборат бслади.
Лрезидентимизнинг Сурхон воҳасига, шу жумладан Термиз давлат университети жамоаси, унинг талаба-ёшлари фаолистига бслган ушбу оталарча ғамхсрлиги университет жамоаси ва талаба-ёшлари томонидан катта қувонч ва сҳтиром билан қабул қилинди.
Ҳар бир талаба юзида Юртбошимиз ва ҳукуматимиз ғамхсрлигига нисбатан хурсандчилик ва миннатдорчилик аломатлари барқ уриб, қалблар жсшиб кетди. Ва дил изҳорларини баён стмоқдалар.
Филологис факультетининг 3 курс талабаси, Зулфис номидаги Давлат мукофоти совриидори, Аавоий номидаги стипсидис соҳибаси Азиза Шаймардонованинг дил ссзлари:
-Бу жаннатмакон юрт Термизийлар юрти бслиб, биз шу она тупроқнинг фарзандларимиз. Таъкидлаш лозимки, "œАшлар йили" Сурхондарёлик йигит- қизлар, хусусан Термиз давлат университети талабалари учун хайрли ва қувончли келди.
"œАср қурилиши ва мсъжизаси" деб ном олган "œТошғузор-Бойсун-Қумқурғон" темир йслларининг очилишига бағишланган тантанали маросимда Юртбошимизнинг биз талаба ёшлар учун Термиз давлат университетининг жаҳон андазаларига мос бслган снги бинолари мажмуасини қуриш ҳақидаги фикри сслим Сурхон ёшларини қувонтирди.
Янги қурилаётган сқув бинолари бизнинг орзуларимиз, истакларимиз, снги нистларимиз биносидир. Бу бинода тахсил олиш бизга снги руҳ, снги билим, снги шожоат бағишлайди.
Мамлакат раҳбари томонидан сурхондарёликларга берилаётган сътибор, имконист биз ёшлар зиммасига схши сқиш, изланиш масъулистини юклайди.
Юртбошимиз томонидан бизга қилинаётган ғамхсрлик учун миннатдорчилик билдирамиз ҳамда, схши сқишга, тинмай изланишга ва сл-юртнинг оғирини енгил қиладиган фидоий фарзанд бслишга ваъда берамиз.
Дош берса ҳам Хитой девори зилдек аср суронларига,
Алишмасман ҳеч қачон сени юксак Миср сҳромларига.
Гсдак босган сша илк қадам, Самарқанд-у, Термизсан-Ватан.
Тарих ва гуманитар фанлар факультетининг 1 курс талабаси Тангриқулов Жамшиднинг дил ссзлари:
-2008 йилни "œАшлар йили" деб сълон қилиниши ҳамда 29-февралда "œАшлар йили" Давлат дастурининг қабул қилиниши биз ёшлар учун улкан орзулар сари кенг имконистлар сшигини очиб берди.
Юрбошимизнинг воҳамизга қилган ташрифлари ва бу ташриф мобайнида таълим муассасаларини ахборотлаштириш масалалари ва Лрезидентимиз ташаббуси билан Термиз давлат университетининг снги жаҳон андозаларига тслиқ жавоб бера оладиган сқув биносининг қурилиши тсғрисидаги ғамҳсрликлари вилостимиз аҳолисига, унинг ёшларига билдирган юксак ишонч ва сътиборларининг сққол далилидир.
Биз Сурхон ёшлари Лрезидентимиз Ислом Каримов ва ҳукуматимиз томонидан сратилаётган бундай имконистлардан бениҳост мамнунмиз ва келажакда Ватан равнақи, юрт фаровонлиги йслида ҳар биримиз сз йсналишимиз бсйича сртанги кун тараққиёти учун хизмат қилишга, буюк Термизий аждодларимиз муносиб ворис бслишга ҳаракат қиламиз. Ва ксрсатилаётган катта сътибор ва ғамҳсрликларига келажакда сзимизнинг бор билим ва маҳоратимиз ҳамда куч-ғайратимиз билан муносиб жавоб берамиз.
Мамлакатимизнинг буюк келажагини сратишда, давлатимизнинг жаҳон ҳамжамистида етакчи сринларни сгаллашига, ҳеч кимдан кам бслмайдиган сркин фикрлайдиган инсонлар жамистини сратишга сзимизнинг муносиб ҳиссамизни қсшамиз.
Университет фахрийси, профессор Холмирза Холиёровнинг дил ссзлари:
-Мустақиллик ҳақида, сришилаётган ютуқлар ҳақида барчамиз кспгина маълумотларга сгамиз.
Мустақилликнинг стган 17 йилида қслга киритилган муваффақистлар тсғрисида смас, биргина 2007 йилда сришилган ютуқларга қисқача тсхталадиган бслсак, Сурхондарёнинг бахтига ва қувончига ҳамда унинг қон томирига айланган темир йсл ишга туширилди, Хонжиза полимер конида комбинат қурилиши бошлаб юборилди, 13 та касб-ҳунар коллежлари, 2 та замонавий академик лияей қуриб битказилди.
Айниқса, биз зиёлиларни, домлалар-у толиби илмларни муҳтарам Юртбошимизнинг Термиз давлат университети снги сқув биноларини қуриш ва воҳада илм-фанни ривожлантириш юзасидан берган ксрсатмалари қувонтирди, снада руҳлантирди ҳамда ҳар биримизнинг олдимизга каттадан-катта маъсулистларпи юклади.
Дарҳақиқат, университет учун снги бинолар жуда зарур сди. Чунки биз устозларни талабалар томонидан, айниқса, муҳташам коллежлар ва академик лияейларни битирган талабаларнинг савол оҳангидаги назари бироз сйловга солиб қсср сди.
Қарангки, Лрезидентимизнинг ҳаммага бирдек ғамхсрликлари, А еспубликамиз аҳолисининг барча оғир-енгилидан хабардор сканликлари шу ерда ҳам сз ифодасини топди.
Мен ҳам ушбу олийгоҳнинг ректори бслиб бир неча йиллар фаолист ксрсатганман. Ўз раҳбарлик давримдан бир мисол келтирсам.
Ўша даврда марказдан ксп сонли ишчи гуруҳи келди ва унинг юқори нуфузини инобатга олиб, тадбир стказиладиган жой муаммоси чиқди. Ўйлаб-сйлаб, вазистдан чиқиш учун университет боғини йиғилишга тайёрладик. Бу вазистдаги муаммони барчангиз тушуниб етдингиз деб сйлайман.
Азиз воҳадошлар, ушбу қурилиш учун давлатимиз томонидан етарлича маблағ ажратилаётган бслсада, олийгоҳнииг 17,5 гектарлик майдони ҳашар майдонига айланишини, шу олийгоҳда фаолист ксрсатаётган ва таҳсил олаётган, битириб кетган, борингки, барча воҳадошларимиз сз ҳиссаларини қсшишларини истар сдим.
Уни обод стиб, Юртбошимизга сз жипслигимизни, ишонч тафтидан куч олганлигимизни ҳамда ҳамжиҳатлигимизни ксрсатишимиз керак бслади.
Ледагогика факультети 4 курс талабаси А аҳимова Ўғилжамолнинг дил ссзлари:
-Биз олийгоҳ талабалари учун Юртбошимиз томонидан сратилган шароитлар беқиёсдир. Жумладан, Ледагогика факультети талаба ёшларининг сқиб изланиши, етук мутахассис бслиб етишиши учун снги сқув хоналари, кутубхона, ахборот ресурслари марказининг бино қилиниши, мусиқа ва санъатни ривожлантириш борасидаги сайъи-ҳаракатлар, мусиқий таълим йсналиши талабалари учун снги овоз ёзиш студиссининг қурилиши ҳамда мусиқа асбоблари билан таъминланиши биз талабаларни снада руҳлантирди.
Юртбошимиз Ислом Каримов томонидан биз талаба ёшлар учун сратиб берилаётган беқиёс имконистлар жамистда сз срнимизни топишимизда ва баркамол авлод бслиб етишишимизда, катта срин тутади. Бу ғамхсрлик учун биз ёшлар Юртбошимизга сз миннатдорчилигимизни билдирамиз.
Мусикий таьлим кафедраси мудири дояент, шоир Шафоат А аҳматулло Термизийнинг дил ссзлари:
-Истиқлол асрий армонларимиз борки ушалтирди, халқимизнинг сратувчилик қудратига қудрат қсшилди. Бутун мамлакатимиз ҳудуди улкан қурилишлар майдонига айланди, десам муболаға бслмайди.
Мамлакатимизнинг жанубий сарҳади бслган вилостимиз туманларида қурилган лияей, коллежларнинг ҳар бири бир кошонаки, бу албатта кишини ғурурлантиради.
Айниқса, Лрезидентимизнинг Ватанимизнинг жанубий давозаси бслган Термиз шаҳрида снг замонавий снги университет кошонасини қуриш ҳақидаги ксрсатмаси бутун Сурхон халқини, айниқса биз зиёлиларни фахр, ифтихорга тслдирди. Бир зиёли, бир шоир сифатида бундан менинг бошим осмонда. Яна қувончлиси мамлакатимизда истиқлол йилларида қурилган жуда ксп олий иморатлар ва мажмуаларнинг Бош ташаббускори ва Бош меъмори бслган улуғ инсон бизнинг университетимиз биносининг ҳам Бош ташаббускори ва Бош меъмори сканлигидан менинг қалбимизда қувонч, тилимизда шукрона. Албатта, бу бино Термизнинг ксркига ксрк қсшади. Бизнинг ҳаётимизга ҳам моддий ҳам маънавий мазмун бағишлайди. Унда улуғ Термизийларнинг ворислари ва улуғ Лрезидентимизнинг фарзандлари сқишади. Амалга оширлаётган бу каби улкан ишларни ксриб қалбим жунбушга келади ва буни шеърий мисралар орқали баён стсам.
Қадим турк зувалаи замири бор сзбекмиз,
Бугундан Шумергача томири бор сзбекмиз.
Қалбда "Ўзим бек" деган амри бор сзбекмиз,
Мангуликка йсғрилган умри бор сзбекмиз,
Улуғ йслчи юлдузи - Темури бор сзбекмиз.
Билга Хоқон бобомиз бир вақт битган тош ссзлик,
Давлатчилик йсриғин Темурбек қилган "тузук".
Юртбошимиз БМТда ссзлар - бу буюк сзлик,
Мангуликка йсғрилган умри бор сзбекмиз,
Улуғ йслчи юлдузи - Темури бор сзбекмиз.
Термиз давлат университети ректори,
профессор Зоир Чориев
Фазлиддин Абдураззоқов
Сурхондарё вилости
20.05.2008 йил
-
Assalomu-alayko'o'm hamsoyalar. Uzr,Ulug'bek oshna,qaysi eshikdan kirishni bilmay,to'g'ri kirib kelaverdik endi. Eshikni xo'p taqillatib turdik,hech kim chiqmasa deng. Ammo ochiq turibdi ekan. Mehmonxonayiz qaydaligini bilmadik,uzr.
-
Mehmonga aytgali kelib edik.
-
Surxondaryo viloyati haqida
Вилост ҳудудига оид маълумотлар:
Аҳолиси: 2007йил 1 снвар ҳолатига 1.900 млн нафардан ортиқ
Умумий ер майдони 20.8 минг кв.км
Вилост сифатида 1941 йил 6 мартида да ташкил стилган
Жанубдан, Амударё бсйлаб Афғонистон, шимол ва шарқдан Тожикистон билан Жануби-ғарбдан Туркманистон республикаси билан чегарадош, шимоли-ғарбдан Қашқадарё вилости билан туташган.
14 та тумани бор.
Термиз шаҳрида 120.000 нафар киши истиқомат қилади.
Катта шаҳарлари Денов, Бойсун, Шеробод, Шсрчи, Шарғун.
-
CУА ХОАДАА А ВИЛОЯТИ ТОШ ДАВА И ВА ТЕШИКТОШ ГОА И ХАКИДА МААªЛУМОТ
13 Aprel 2008
Инсонистнинг илк ватани Шаркий Африка хисоблансада, археологис фанининг снг снги маълумотларига кура палеолит даврининг охиридан бошлаб Марказий Осиёда ибтидоий одамлар сшай бошлаган. Айрим кадимшунос олимлар Марказий Осиёга ибтидоий одамлар Африка китъасидан Шаркий Осиё оркали келган деган фикрни билдирган булсалар (В.А.А анов), бир гурух олимлар Марказий Осиёни хам инсонист бешиги деб хисоблайдилар ( У.Исломов).
Сурхондарё вилостининг мутаъдил иклими ва атроф-мухит бу ерда жуда кадимдан инсон манзилгохининг пайдо булишига сабаб булган. Ана шундай манзилгохлардан бири Тешиктош горидир. Тешиктош гори - мустье маданистига мансуб неандерталь одам маконидир. Бойсунтог (Сурхондарё вилости) даги Зовтолошсой дарасида, денгиз сатхидан 1500-1600 м баландликда. горнинг шипи тешик (номи хам шундан), баландлиги 7 м, сни 20 м, узунлиги 21 м, сахни кираверишига нисбатан юкорига кутарилиб боради. Тешиктош горини биринчи марта 1938-39 йилларда акад. А.Л. Окладников урганган. Горнинг маданий катламлари унча калин булмаган сарик лойка остида сакланиб колган. Гор шипининг баъзи жойларидан сув томиб, сахнининг юза каватини ювиб кетган.
Аатижада купгина суск колдиклари ва тош куроллар куриниб колган. Горнинг умумий сатхи 300 м 2 булса хам одам сшаган ва археологик топилмалар бор кисми 100 м2 дан ошмайди. Горда бешта маданий катлам булиб, уларнинг умумий калинлиги 1,5 м ни ташкил стади. Маданий катламларнинг хар бири, соф жинсларнинг юпка катламларидан ажралиб туради. Афтидан, горни вакти-вакти билан сув босганлигидан одамлар бошка горларга утишга мажбур булганлар . Лекин Тешиктош гори сшаш учун кулай булганлиги туфайли неандерталлар хар гал кайтиб келиб жойлашаверган.Горнинг маданий катламларида биттадан, баъзиларида иккитадан гулхан колдиклари схши сакланган. Гулханлар атрофида куплаб хайвонлар, чунончи, ёввоий от, кийик, тог счкиси, сиртлон, айик ,куён , коплон, сугур, урдак, каптар, каклик сусклари хамда тош куроллар топилиши Тешиктош гори одамларнинг хужалик хаётларини ва уларнинг кайси даврга мансуб сканлигини аниклашда имкон берадиТешиктош горидан 3000 га скин тош буюм топилган, булардан 339 таси мукаммал куроллар , 11 таси диаметри 10см -15см булган рапидасимон узаклардир Тешиктош горидан тош учириндисидан тайёрланган учбурчак шаклидаги 24 та курол, киркувчи ва тарашловчи сифатида ишлатилган 65 та киргич тошлар топилган. Мустье маданистига оид бу хилдаги куроллар Тешиктош горидан бошка бирор жойда хали бунчалик куп топилмаган . Юкоридаги тош куролларнинг купчилиги корамтир кремнийли охактошдан ссалган Тешиктош гори топилмаларининг снг кимматлиси Тешиктош одамидир.
Тешиктош одами — неондерталлар вакили ва унинг суск колдиклари. 1938 йил А.Л. Окладников рахбарлигидаги отрсд Тешиктош горини текшириш пайтда биринчи маданий катламдан топган . Асосан , калла сусги , елка ва унг сон сусгининг парчалари, йугон болдир сусги диафизи, десрли бутун сакланиб колган кичик болдир сусги диафизи, умуртка пагонасининг баъзи булаклари ва ковурга сусклари синикларидан иборат. Тешиктош одами сусклари атрофидан айлантириб териб чикилган тог счкиси шохлари топилганлиги , А.Л.Окладников фикрича , неандерталь одамларини кумиш маросими одатлари билан боглик. Мархумни кабрга турли буюмлар билан бирга кумиш дастлабки диний тассавурларнинг пайдо була бошланганлигидан далолат беради.
Гордан топилган суск колдиклари, купгина тадкикотчиларнинг фикрича, 8-9 ёшдаги боланикидир. Бола калла сусгининг хажми катта (1490 см3), унинг копкоги питекантрон ёки синантропникига нисбатан баландрок, бирок хозирги болаларникидан пастрокдир. М.М. Герасимов калла сусги асосида Тешиктош одамининг юз тузилишини тиклади (1949).
1973 йили антрополог В.Л. Алексеев Тешиктош одамини тула урганди. Унинг фикрича, скелет аёл кишиники булиб, у инсон сволюяиссининг неандерталь фазасига мансуб ва Европа ёки Олд Осиё гурухига киради.
Шуни алохида таъкидлаш керакки, мустье даврига мансуб Тешиктош гори нафакат урта Осиёда, балки Шимолий ва Марказий Осиёда, Орол денгизидан тортиб Берингово денгизигача, Шимолий муз океанидан тортиб Тинч океани киргокларигача фанда аникланган скаю-сгона снг биринчи неандерталь одам манзилгохидир. Тешиктошдан неандерталь одамга мансуб бош сусгининг тулик холатда топилиши дунёдаги ноёб тарихий ходисалардан бири сифатида сътироф стилиб, антропологис ва археологис фанларида илгари хукм сурган «Олий ирк» тугрисидаги назарисга какшатгич зарба берди.
Fazliddin
-
ФААЗТЕЛА ҚУА БОА БЎЛГАА АДГОА ЛИК
6 Aprel 2008
(http://surxon.net/image/fay.GIF)
(http://surxon.net/image/fay.GIF[/IMG)
1968 йилнинг баҳорида чспон Абсад Бекнаев сски Термиз шаҳри ҳаробалари ёнидан будда санамини топиб олади.
Топилган топилмани Термиз слкашунослик музейига топширади. Шундан сснг "œФаёзтепа" ёдгорлиги срганишга киришилди ва биринчи бслиб археолог Л. И. Альбаум томонидан 1968-76 йилларда топилма топилган ҳудуд срганилган. Милодий I-III асрларга оид ушбу будда монастр-ибодатхона мажмуаси (Вихара) сски Термих шаҳар ҳаробаларининг шимолий-ғарбида, Қоратепадан 1 километр шимоли-шарқда жойлашган.
Адгорлик 3 қисмдан иборат монументал иншоот, съни марказий қисмида ибодатхона, шимоли-ғарбида монастр, жануби-шарқида сса хсжалик қурилиш иншоотларидан ташкил топганлиги аниқланган. Мажмуанинг умумий майдони 1,5 минг кв.кмга сқин.
Ибодатхонанинг асосий қисмларидан бири —ступа бслиб, у бошқа ибодатхоналардан фарқли слароқ ибодатхона ховлисининг марказида смас, балки унинг ташқарисида "œМуқаддас саждагоҳ" билан бир параллел чизиқда жойлашган. Ушбу "œМуқаддас саждагоҳ" да будда ҳайкали (Бодхисатва) жойлашган бслиб, деворлари турли расмлар билан безатилган.
Диний мажмуанинг иккинчи қисми — монастр майдонидаги хоналарда роҳиблар ва монастр талабалари истиқомат қилишган. Шунингдек, сқув хоналари, заллари, зиёратчилар тсхтаб стадиган хоналар ҳам шу ерда бслган. Адгорликнинг хсжалик қисми ибодатхона билан учинчи сшик орқали боғланган. Бу қисмда 15 та хона очилган бслиб, кспчилик хоналардан тандир қолдиқлари топилган.
"œФаёзтепа" ёдгорлигининг деворлари, асосан, пахса ва ғиштдан қурилган бслиб, мазкур деворнинг баландлиги 3 метргача бслган қисми сақланиб қолган. Арон Сосонийларининг босқинчилик ҳужумлари натижасида ҳароба ҳолатига келиб қолган "œФаёзтепа" кейинги "œдаври" бунданда аснчли бслган. V асрда ва VI асрнинг I-срмида Афталийларга дахма бслган "œФаёзтепа" араблар истеълоси даврида вайронага айланган. Кейинчалик сса ксчма қумлар остида қолиб кетган.
-
Abu Iso at-Termiziy maqbarasi
10 noyabr 2007
(http://muslim.uz/eski/asos/obida/45.jpg)
Hozirgi Sherobod tumani hududida joylashgan ushbu maqbara XI— XII asrlar me'moriy yodgorliklaridan hisoblanadi. At-Termiziy hijriy 209 yilda (mil. 824—825 y.) tavallud topgan. Hofiz az-Zahabiy "Miyzon al-e'tidol "kitobida Termiziyning hijriy 279 yilda vafot etganini zikr qilib, "vafot etgan vaqtlarida 70 yoshda edilar", deydi. Ismu nasablari — Muhammad ibn Iso ibn Savra ibn Muso ibn az-Zahhok as-Sulamiy al-Bug'iy at-Termiziy. Alloma to'plagan hadislar ishonchliligi va mo''tabarligi jihatidan "Sihohi sitta" (oltita eng sahih hadislar to'plami)ning biri sanaladi. Yoshliklarida ko'p yillar davomida Iroq, Hijoz kabi arab o'lkalarida hadis o'rganib, ularni jamlagan. 250-hijriy yilda Termizga qaytganlar. Shu yili Nishopurda Imom al-Buxoriy bilan uchrashib ko'p hadislar xususida mubohasalar olib borganlar.
(http://muslim.uz/eski/asos/obida/44.jpg)
Bu buyuk vatandoshimizdan "Al-Jome' as-Sahih" ("Sunani Termiziy"), "Ash-Shamoil" ("Shamoili Muhammadiya"), "Al-Hol", "At-Tarix", "Az-Zuhd", "Al-Asmou val-kunya" ("Ismlar va kunyalar") kabi asarlar bizgacha yetib kelgan.
-
Hakim at-Termiziy yodgorlik majmuasi
6 noyabr 2007
(http://surxon.net/uploads/termizota2.jpg)
Surxondaryo. Hakim at-Termiziy yodgorlik majmuasi
X-XIV asrlar. Bu me'moriy obida Eski Termiz qal'asining shimoli-g'arbida barpo etilgan. Abu Abdulloh Muhammad ibn Ali ibn Hasan ibn Bashir al-Hakim at-Termiziy qator diniy-falsafiy asarlar muallifi, din arbobi, yirik mutasavvif va mashhur olimdir. Hakim at-Termiziy maqbarasi qadimgi xonaqoh hujralaridan biri bo'lib, alloma shu yerda faoliyat yuritgan: muridlari, shogirdlari va boshqa darvishlarni qabul qilgan, ular bilan suhbatlashgan. Shu xonaqohda dafn etilgan. Qabr ustiga Amir Temur o'g'li Shohruh Mirzo zamonida katta qabrtosh o'rnatilgan. Qabrtosh Temuriylar davridagi toshtaroshlik, o'ymakorlik va bezakchilik san'atidan dalolatdir. Hakim at-Termiziy 880 yil Termizda vafot etgan, Hayoti davomida to'rt yuzdan ortiq asar yozgan. Shulardan o'ndan ziyodrog'i bizning zamonamizgacha yetib kelgan. Hadis ilmiga bag'ishlangan "Jome' al-usul" nomli qo'lyozma asari Uzbekiston musulmonlari idorasi kutubxonasida saqlanmoqda.
-
Assalomu alaykum! Yaqinda Surxondaryo viloyati bilan bog'liq yana bir saytga ko'zim tushdi, juda yaxshi ekan, menga yoqdi: http://surxon.gov.uz/ - Surxondaryo viloyati hokimligi sayti
-
Assalomu alaykum! Yaqinda Surxondaryo viloyati bilan bog'liq yana bir saytga ko'zim tushdi, juda yaxshi ekan, menga yoqdi: http://surxon.gov.uz/ - Surxondaryo viloyati hokimligi sayti
Ха, бу хам Сурхон.Ает лойихаларидан бири, тиниб тинчимас укаимз Зухриддинни ишларига ривож тилаймиз, айтганча у шу лойихаси оркали Келажак овози танловининг ахборот технологислари йуналиши буйича мутлок голибликни кулга киритган.