forum.ziyouz.com
Umumiy bo'lim => Islom => Rasululloh SAV va sahobalar => Mavzu boshlandi: AbdulAziz 03 Iyul 2008, 08:40:20
-
Assalamu alaykum wa rahmatulloh.
Ushbu mavzuda hadisi shariflarda Rasululloh SAV tillaridan rivoyat qilingan hikoyatlar berib boriladi.
Hikoyatlarni berishda sahih manbalardan foydalanilsa, va manbani aniq ko'rsatilsa, yaxshi bo'lardi.
* * *
Ibn Umar raziyallohu anhu rivoyat qiladilar:
«Nabiy sallallohu alayhi va sallam bunday dedilar: «Uch kishi yo‘lda ketayotgan erdi, birdan yomg‘ir yog‘ib qolib, tog‘dagi bir g‘orga kirib berkinishdi. Shu payt, tog‘dan bir katta tosh (qoya) dumalab tushib, g‘orning og‘zini tusib qo‘ydi. Shunda ular bir-birlariga: «Olloh yo‘lida biror xayrli ish qilgan bo‘lsangizlar, o‘shani o‘rtaga qo‘yib parvardigorga iltijo qilingizlar, zora u g‘orning og‘zini ochsa!» — deyishdi. Ulardan biri: «Yo Olloh, mening keksayib qolgan ota-onam bor erdilar. O’zim ersam qo‘ychivonlik qilardim. Har kuni yaylovdan qaytgach, quylarni sog‘ib, sutini avval ota-onamga, so‘ng bolalarim va ahli ayolimga berardim. Bir kuni yaylovda kech qolib ketdim, kelsam, ular uxlab qolishibdi. Odatdagidek, quylarni sog‘ib, sutini ota-onamning huzurlariga olib bordim-u, ularni uyg‘otishga botinolmay turib qoldim. Bolalarim ersa (sut so‘rab) oyoqlarim ostida talpinib yig‘lashardi. Shu ahvolda tong ottirdik. Yo Olloh, agar bilsang, bu ishni seni yuz-xotir qilib qilgan erdim. Bizga g‘orning og‘zini bir oz ochgil, toki biz osmonni ko‘raylik!» — deb iltijo qildi. Shunda Olloh taolo g‘orning og‘zini bir oz ochdi. Keyin, ularning ikkinchisi: «Yo Olloh, agar bilsang, men amakimning qizlaridan birini erkaklar ayollarni yaxshi kurgandek qattiq sevardim. U (ya’ni, amakimning qizi menga): «Yuz dinor bermaguningcha maqsadga erisholmaysan», — dedi. Men yuz dinor topib uning oldiga bordim-da, o‘zimni oyoqlari orasiga olib erdim: «Ollohdan qyorqgil, muhrni halollab ochgil!» — dedi. Shunda men darhol o‘rnimdan turib, undan nari ketdim. Yo Olloh, agar bilsang, men bu ishni seni yuz-xotir qilib qilgan erdim. Bizga g‘orning og‘zini (kattaroq) ochgil!» — dedi. Olloh taolo g‘or og‘zining uchdan ikki qismini ochdi. So‘ng, ulardan uchinchisi: «Yo Olloh, agar bilsang, men bir kishini bir faraq (3 so’) makkajo‘xoriga yollab erdim. Ish tugagach, haqini berdim, ammo u olmay ketib qoldi. Keyin, men o‘sha (bir faraq) makkajo‘xorini ekib, dehqonchilik qildim, hosilini sotib, puliga bir sigir va molga qarab turish uchun bir xizmatkor (qul) sotib oldim. Bir kuni o‘sha yollangan odam kelib, haqini mendan talab qildi. Men: «Bor, anavi sigir va uning boquvchisi senga!» — dedim. U menga: «Meni masxara qilayotirsanmi?» — dedi. Men: «Yo‘q, masxara qilmayotirman, o‘sha sigir va uning boquvchisi senga, ularni olib ketaver!» — dedim. Yo Olloh, agar bilsang, men bu ishni seni yuz-xotir qilib qilgan erdim. G’orning og‘zini butunlay ochgil!» — deb iltijo qildi. Shunda Olloh taolo g‘orniig ogzini butunlay ochdi».
(Buxoriy rivoyati, "Al-jome' as-sahih", Savdo-sotiq kitobi, 93-bob)
-
Abu Hurayra raziyallohu anhu rivoyat qiladilar:
«Nabiy sallallohu alayhi va sallam bunday dedilar: «Ibrohim alayhissalom Bibi Sora birlan birga hijrat qilib, podshohi zolim bir yurtga keldilar. Shunda unga: «Ibrohim dunyoda tenggi yo‘q bir go‘zal ayol birlan birga shahringizga kirib keldi» — deb xabar qilishdi. Podshoh Ibrohim alayhissalomga odam yubordi. Ular Ibrohim alayhissalomdan: «Bu ayol kim?» — deb so‘rashdi. Ibrohim alayhissalom: «Bu mening (dindosh) singlim» — deb javob berdilar-da, Bibi Soraning huzurlariga kirib: «Msn sizni ularga (dindosh) singlim, dsb tanitdim. So‘zimni yolg‘onga chiqarmang. Biz hozir turgan yerda bizdan bo‘lak mo‘min yo‘q», — dedilar. So‘ng, Bibi Sorani podshohning huzuriga olib ketishdi. Bibi Sora saroyga borgach, tahorat olib, namoz o‘qidilar-da, Ollohga iltijo qilib: «Yo Olloh, senga va sening elchingga iymon keltirganman. Farjimni jufti halolimdan bo‘lak erkaklardan saqlaganman, kofirni menga ega qilmagil!» - dedilar. Podshoh Bibi Soraga endi yaqinlashmoqchi ham bo‘lgan erdiki, qandaydir kuch tomog‘idan bo‘g‘ib, nafas oldirmay qo‘ydi. Shunda Bibi Sora: «Yo Olloh, agar u o‘lib qolsa, Sora o‘ldirdi, deb o‘ylashur», — dedilar. Shul bois podshoh qo‘yib yuborildi. Ammo, u hushiga kelib, yana Bibi Soraga yaqinlashmoqchi bo‘ldi. Bibi Sora yana Olloh taologa iltijo qilib: «Yo Olloh, men senga va sening elchingga iymon keltirganman. Farjimni jufti halolimdan bo‘lak erkaklardan saqlaganman, kofirni menga ega qilmagil!» — dedilar. G’oibiy kuch uni yana bo‘g‘ib, nafas oldirmay qo‘ydi. Shunda Sora: «Agar u o‘lib qolsa, mendan ko‘rishur», — dedilar. U yana qo‘yib yuborildi. Uchinchi bor shu holat takrorlangandan ksyin, podshoh xodimlariga: «Xudo haqi, sizlar menga shaytonni olib kelibsizlar, buni Ibrohim alayhissalomga qaytaringlar, unga Hojarni ham berib yuboringlar!» — dedi. Bibi Sora Ibrohim alayhissalomning huzurlariga qaytib kelib: «Ko‘rdingizmi?! Olloh kofirni o‘z uyasida daf qilib, msnga Hojarni xizmatkor qilib bsrdi» — dedilar».
(Buxoriy rivoyati, "Al-jome' as-sahih", Savdo-sotiq kitobi, 95-bob)
-
BU BOBDA RASULULLOH SOLLALLOHU ALAYHI VASALLAMNING KECHQURUNDA QILGAN HIKOYALARI HAQIDA BAYON QILINADI
192. Oisha roziyallohu anho dedilar: Bir kecha Rasululloh sollallohu alayhi vasallam o‘z uylarida xotinlariga bir qissa bayon qildilar. Ayollaridan birlari dedilar: bu qissa xayratda va taajjubda tamom Xurofaning voqealariga o‘xshar ekan. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam dedilar: Bilasizlarmi, Xurofa nima? Xurofa Bani Uzra jamoasidan bo‘lgan bir kishi edi. Johiliyat zamonasida uni jinlar asir qilib olib ketgan edilar. U jinlar bilan bir necha muddat birga turdi, keyin ular o‘zlari uni olib kelib, qo‘yib ketdilar. Keyin u kishi jinlar orasida ko‘rgan qiziq voqealarni so‘zlab berar edi. Keyin odamlar uning so‘zini eshitganlarida, bu so‘z «Xurofa so‘zi» der edilar. Shundan keyin, arablar orasida har bir qiziq so‘zni Xurofa so‘zi deyiladigan bo‘ldi.
UMMU ZAR’ HIKOYASI
193. Oisha roziyallohu anho dedilar: Kunlarning birida o‘n bir nafar xotin bir yerga jam bo‘ldilar va hammalari o‘z erlarining ahvolini to‘laligicha bayon qilishni va hech bir so‘zni yashirmaslikka ahd qildilar. Bu xotinlar hammalari Yaman xotinlari yo Hijoz xotinlari edilar. Nomlari aniq ma’lum emasdir.
Birinchilari dedi: Mening erim ishdan chiqqan, oriq tuyaning go‘shtidir. Yana o‘zi chiqishi qiyin bir tog‘ning ustidadir. Tog‘ yo‘li oson emaski, unga chiqilsa. Go‘sht ham semiz mol go‘shti emasdirki, uni ixtiyor qilinsa, va olib tushilsa, ya’ni, butun foydasiz bekor bir narsadur.
Ikkinchilari dedi: Men erim rozilarini bayon qilmasman. Qo‘rqurmanki, agar uning ayblarini berkitmay so‘zlab qolsam, "zohiriy" va "botiniy" ayblarining hech birini qo‘ymay so‘zlab tashlarman, ya’ni mening erimda bor ayblarni sanab bo‘lmas, qaysi birini ham so‘zlab o‘tiray.
Uchinchilari dedi: Mening erim badxulq, bedavo uzundki, undan shikoyat qilsam, yo o‘ziga bir so‘z qilib qolsam, taloq qilinurman. Agar so‘z qilmay ketaversam, butun umrim muallaqa holda keturman, ya’ni, erliklar qatorlarida ham emasman, bevalar qatorida ham emasman.
To‘rtinchilari dedi: Mening erim Tahoma iqlimining kechquruniga o‘xshaydi. Na issiq va na sovuq. Na undan qurqilur va na undin zerikilur. Ya’ni, nihoyatda mijozi mo‘‘tadildir. Issiqda salqindir va sovuqda issiqdir. Afv marhamati ko‘pdir. Hech bir holda odamga malol kelmas.
I z o h. Tahoma deb, Makkai mukarramani va atroflarini aytiladi.
Beshinchilari dedi: Mening erim uyga kirsa, qoplon bo‘lib kirur, uydan chiqsa sher bo‘lib chiqur. Uydagi o‘ziga ma’lum narsalar xasida taftish qilib o‘tirmas, ya’ni ko‘chadan kelsa, qoplon kabi o‘z ahlini sog‘inib keladi va ko‘chaga chiqsa yo‘lbarsdek olijanob yuradi. O’zi u qadar himmatlik, karim insondirki, bo‘lar-bo‘lmas narsalar ustida oilasi bilan janjal qilib, pastlik qilib o‘tirmaydi.
Oltinchilari dedi: Mening erim taom yesa, dasturxonda bor narsani hammasin yeb tugatadi va suv ichsa, idish ostida qolgan suvni ham ichib xalos qilur, va yotsa, o‘zi tanho bir ko‘rpaga o‘ralib yotadi. Yonida yotgan odamni qo‘yniga qo‘lini uzatib ham ko‘rmaski, dardini bilsin, yo sog‘, yo bemor ekanligini faxmlasin, ya’ni, taomga to‘ymas va suvga qonmas va hamxonasi holini sezmas, bir bemuruvvat insondir.
Yettinchilari dedi: Mening erim o‘zi nomard, so‘zdan ojiz. Hamisha bemor bir insonki, dunyoda bor bemorlikdan namuna unda bor. U qadar beaxloqki, suz qilsang, boshingni yoradi, yo badaningni zaxm qiladi, yo xoxlasa har ikkisini birga qilur.
Sakkizinchilari dedi: Mening erim badani quyon kabi muloyim va isi za’faron kabi hammani xushbo‘y qilib turadi, ya’ni uning vujudi nihoyatda mahbubdir. Nozik badan va xushbo‘yligidan jismoniy va ruxoniy lazzat har ikkisi unda mavjuddir.
To‘qqizinchilari dedi: Mening erim, uyi baland, mexmoni ko‘p, qomati raso va davlat xonasi jamoat xonaga yaqin bir zotdir, ya’ni sharaflik, saholatlik va shijoatlik bir dodxodirki, hamma insonga maxbub va marji’dir.
O’ninchilari dedi: Mening erim, molikdir. Bilasizlarmi, molik kim? Ta’rif qilingan zotlarning hammalaridan ziyoda, yaxshidir. Chunki har-har yerga cho‘kib yotadigan tuyalari ko‘pdir. Tuyalari o‘tlagani kam borishadi. Qachon surnayning ovozini eshitsalar bilurlarki, ularni so‘yilur, ya’ni molik davlatmand va karamlik bir insondir. Hamisha mollarini o‘z oldida boqadi, yaylovga kam yuboradi. Mollari ham uning mijozini yaxshi biladilar. Qachon surnay chalinsa, bilurlarki, shu soatda mehmon taomi uchun zabx etilurlar.
O’n birinchilari dedi: Mening erim Abu Zar’dur. Bilasizlarmi, Abu Zar’ kim? U shunday mexribon erki, ikki kulog‘imni qimmati yuqori taqinchoqlardan ham qilgandir, va ikki bilagimni ko‘p yedirib, charvidan to‘ldirgandir. Meni shunday xush va xurram saqlaganki, undan men kibr va g‘ururga berilib, o‘zimni unuta boshladim. Bu er meni olganda, men bir nechta echki bilan kun o‘tkazadigan nihoyatda bir g‘arib xonadonda edim Meni shunday bir davlatmand xonadonga olib keldiki, ularda otlar, tuyalar, qo‘sh ho‘kizlar va dehqonlar bor edi. Otlari kishnar, tuyalari bo‘kirar, ho‘kiz, sigirlari xirmon xaydar, xodimlari donlarni somonlardan alohida qilib tozalar edilar. Men bo‘lsam u er qoshida erka edim, har qanday so‘z aytsam ham, so‘zing yomon demas edi. Yotsam tong otguncha yotar edim, hech kim meni uyg‘ota olmas edi. Yemak va ichmakda shunday mo‘l-ko‘lchilik ediki, men yeb-ichib turib ketardim, taom va sharob shunday qolar edi. Bu sifat erimning sifati edi.
Uning bir onasi ham bor edi. Bilasizlarmi, u qanday xotun edi. U nihoyatda olijanob xotin ediki, idishlari hammasi katta-katta va narsalari to‘la-to‘la turar edi. Uyi nihoyatda keng va unda hamisha mehmonlar bo‘lar edi. Abu Zar’ning o‘g‘li ham bor edi. Bilasizlarmi, o‘g‘li kim? Shunday yigitki, badani nozik va ozg‘in, yonboshi go‘yo po‘stlog‘i archilgan xurmo novdasiga yoki g‘ilofidan chiqarilgan qilichga o‘xshar va yosh echkining qo‘li uni to‘yg‘izadi (ya’ni, nihoyatda betakalluf, bahodirmijoz yigitdir).
Abu Zar’ning qizi ham bor. U qizni nima desam bo‘ladi. Otasiga itoatli va onasiga farmonbardor, sixat va jamoli, aqlu-kamoli shunday ediki, xotinlik kishiga tushib qolsa, kundoshi kuyib o‘tadi. Abu Zar’ning cho‘risi ham bor. Uni qanday ta’rif qilay? U cho‘ri dindorligidan uydagi so‘zlarni boshqa yerlarga tarqatmaydi va aminligidan uyidagi taomni ham beijozat harj qilmaydi, va tozaligidan uyni nihoyatda sof va pokiza saqlaydi. Axlatxona qilib qo‘ymaydi. Ummu Zar’ dedi: bizning Abu Zar’ bilan muhabbatimiz va o‘rtadagi aloqamiz men yuqorida aytgandek edi. Ittifoqo, bir kun Abu Zar’ ko‘chaga chiqdi. Bahor fasli edi. Sut, yog‘ meshkachalarda olinib turgan vaqt edi. Ketib turib, oldida ikki o‘g‘li ham bor bir xotinni ko‘rib koldi. Qoplondek irg‘ishib, onalarining beli atrofida ikki anor bilan uynashib turibdilar. Bu holni ko‘rgach, meni taloq qilib o‘z nikohiga o‘sha xotinni oldi. Uni devona qilgan xotinning xusnlik sho‘x o‘g‘illarini ko‘rib, shoyad menga ham shunday o‘g‘illarni tug‘ib bersa, deb umid qilgan edi. Men ham keyin bir olijanob, saxiy erga tegdimki, uning uchqur zotdor bir oti bor edi. Uni minar edi. Xat degan bir maqomda ishlangan nayza taqardi. O’sha er meni olgach, kech kirmay turib, kelib mollarini haydatib, mening xuzurimga keltirdi, va har qaytgan namunadan bir juftdan menga berib, dedi: Ey, Ummu Zar’, ol, yegin va axllaringga ham bergin. Lekin men bu ikkinchi erning menga bergan narsalarin hammasini to‘plasam, qimmati va bahosi Abu Zar’ning menga bergan bir kichkina idishining qimmatiga ham barobar kelmaydi.
Oisha roziyallohu anho dedilar: Bu xikoyani tamom eshitib bo‘lgach, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam menga dedilar: Ey, Oisha, men ham senga Abu Zar’ Ummu Zar’ga mehribon bo‘lgan kabi mexribondirman. Lekin biz ajralmasmiz.
I z o h. Bu hadis muborakdan Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning axloqi jamilalarining va xonadon hayotlarining naqadar ulug‘ligi ma’lum bo‘ladi. Sollallohu alayhi vasallam.
Shamoili Muhammadiydan (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=263.msg4012#msg4012)
-
Abu Hurayra raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam bunday dedilar: «Banu Isroilga mansub bir yahudiy ikkinchi bir yahudiydan qarz so‘radi. Shunda qarz berguvchi: «Menga ishonchli guvohlar keltir!» — dedi. Qarz olguvchi: «Ollohning guvohligi kifoya» — deb aytdi. Qarz berguvchi: «Unday bo‘lsa, menga kafil keltir!» — dedi. Qarz olguvchi: «Ollohning kafilligi kifoya», — dedi. Qarz berguvchi: «Rost gapni aytding», — dedi-da, unga muayyan muddatga qarz berdi. Keyin, qarz olgan odam kemaga ultirib ravona bo‘ldi-da, mo‘ljallagan ishlarini ado etgach, qarz bergan odamga olgan qarzini vaqtida olib borib berish uchun kema axtara boshladi, ammo birorta ham kema topa olmadi. Noiloj, u bir yog‘ochni oldi-da, ichini uyib, kavagiga ming dinor va qarz bergan kishiga yozgan xatini tiqib qo‘ydi. So‘ng, kavak og‘zini berkitib, yog‘ochni dengiz sohiliga olib keldi-da: «Yo parvardigoro, mening bir odamdan ming dinor qarz olganimni va u guvoh keltirmog‘imni talab qilganda «Ollohning guvohligi kifoya» deganimni, so‘ng u sening guvohligingta rozi bo‘lib, kafil keltirmog‘imni talab qilganda «Ollohning kafilligi kifoya» deganimni va u sening kafilligingga rozi bo‘lganini bilursan. Keyin, men uning haqini vaqtida olib borib berish uchun kema topishga ko‘p harakat qildim, ammo topolmadim. Endi, bu omonatni senga ishonib topshirurman» — deb yog‘ochni dengizga tashladi, yog‘och dengizda ko‘zdan g‘oyib bo‘ldi.
So‘ng, u o‘z yurtiga boradirgan kema axtara boshladi. Unga qarz bergan boyagi kishi xususiga kelsak, u: «Shoyad qarz olgan kishi biror kemada pulimni olib kelib qolgan bo‘lsa, borib qaray-chi!» — dedi-da, uyidan chiqib sohilga bordi. Shunda uning ko‘zi suvda qalqib turgan bir yog‘ochga tushib, «O’tinga yarab qolar» degan o‘y birlan uni uyiga olib ketdi.
Uyiga borgach, yog‘ochni arralab erdi, ichidan pul va bir xat chiqdi. Shu asnoda qarz olgan kishi yetib kelib, ung‘a ming dinor uzatdi-da: «Olloh taolo haqi, qarzimni vaqtida olib kelib berish uchun tinmay kema axtardim, ammo hozir men kelgan kemadan ilgariroq yo‘lga chiqadirgan kema topolmadim» — deb uzr aytdi. Qarz bergan kishi unga: «Menga biror narsa jo‘natib erdingmi?» — dedi. Qarz olgan kishi: «Senga hozir aytdim-ku, axir, bundan ilgariroq yetib kelish uchun kema topolmadim, deb!» — dedi. Shunda qarz bergan kishi unga: «Darhaqiqat, Olloh taolo yog‘och ichida yuborgan narsangni sening nomingdan menga yetkazdi», — dedi. So‘ng qarz olgan kishi o‘zi birlan olib kelgan ming dinorni qaytarib olib ketdi».
(Buxoriy rivoyati, "Al-Jom'e as-Sahih"dan)
-
Абу Ҳурайра разисллоҳу анҳу ривост қиладилар:
«А асулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Бир одам йслда кетаётиб чанқаб қолди-да, бир қудуқни учратиб, унинг ичига тушиб сув ичди. Сснг, қудуқдан чиқиб, бир итнинг ташналикдан ҳарсиллаб тупроқ намини слаётганини ксрди. Шунда у сзига-сзи: «Бу ит ҳам мен каби чанқаб қолибди» — деб қудуққа қайта тушди ва маҳсисини сувга тслдирди-да, қудуқдан чиқиб итга ичирди. Оллоҳ таоло бул амали солиҳи учун унинг гуноҳларини кечирди», — дедилар. Шунда саҳобалар: «А А асулаллоҳ, ҳайвонларга сув ичирсак ҳам, бизга савоб тегурми?» — дейишди. Жаноб А асулуллоҳ: «(Биз суғорадирган) ҳар бир жонзотда биз учун савоб (ажр) мавжуддур», — дедилар».
Саҳиҳул-Бухорий, Сув хусусида ҳикматлар китоби, 10-боб
-
Абу Ҳурайра разисллоҳу анҳу ривост қиладилар:
«Аабий саллаллоҳу алайҳи ва саллам бундай дедилар: «Бану Исроил қавмидан Журайж исмли бир одам сз ҳужрасида ибодат қилиб турган срди, онаси келиб уни чақирди. Шунда у онасининг овозини сшитган бслса ҳам, ибодатини бузиб, жавоб бергиси келмади. Онаси уни иккинчи марта чақирди. Бу сафар ҳам у жавоб бермади. Онаси учинчи бор чақирди, у сна жавоб бермади. Онаси унинг қошига келиб: «Илоҳи, Журайж фоҳиша хотинлар юзини ксрмай, слмасин!» — деб қарғади. Бир куни Журайж сз ҳужрасида срди, бир хотин келиб уни сзига ром қилишга уринди, аммо у кснмади. Кейин, сша аёл бир чспон бирлан алоқа қилиб, ундан фарзанд орттирди-да: «Бу бола Журайждан» — деб гап тарқатди. Аатижада одамлар келиб, Журайжнинг ҳужрасини бузиб ташлашди, сзини уриб, ҳақорат қилишди. Сснг, Журайж таҳорат олиб, ибодат қилди-да, аёлнинг боласи олдига бориб: «Ай бола, сенинг отанг ким?» — деб срди, бола: «Менинг отам чспон», — деди. Босги одамлар (хижолат бслиб) Журайжга: «Ҳужрангни тилладан қайта қуриб берурмиз», — дейишди. Аммо, Журайж: «Ўзи хом ғиштдан (кесакдан) қурилган срди, сизлар ҳам хом ғиштдан қуриб берингизлар!» — деди».
Бухорий ривости. "Ал-жомеъ ас-саҳиҳ". Зулмкорлик ҳақида китоб. 35-боб.
-
Абу Ҳурайра разисллоҳу анҳу ривост қиладилар:
«А асулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам бундай деб марҳамат қилдилар: «(Бир куни) Сулаймон ибн Довуд алайҳиссалом: «Мен бул кеча албатта юзта (ёхуд тсқсонта) хотинни зиёрат қилурман, уларнинг барчаси менга Оллоҳ таолонинг йслида жиҳод қилгувчи биттадан чавандоз туғиб берур!» — дедилар. Шунда ул кишининг дсстлари (съни, Жаброил алайҳиссалом): «Иншооллоҳ, деб айтингиз!» — дедилар. Аммо, ул киши (сзларининг сзгу орзу-хаёллари билан банд сканликлари боисидан Жаброил алайҳиссаломнинг сузларини сшитмай қолиб), «Иншооллоҳ» демадилар. Лировардида, ул хотинларнинг фақат биттасигина ҳомиладор бслиб, у ҳам оёғи ноқис бола туғди. Муҳаммаднинг жони қслида бслган зот ҳақи, агар «Иншооллоҳ» деганларида (ул аёллар биттадан сғил туғиб берган ва) уларнинг барчаси Оллоҳ таоло йслида от миниб жиҳод қилган бслур срдилар!».
Бухорий ривости. "œАл-жомеъ ас-саҳиҳ"дан.
-
Абу Ҳурайра разисллоҳу анҳу ривост қиладилар:
«А асулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам бундай деб марҳамат қилдилар: «Лайғамбарлардан бири (съни, Йсшаъ ибн Аун) ғазотга чиқмоқчи бслдилар. Шунда ул киши сз қавмларига: «Аёлнинг фаржига етишиб (съни, сқиндагина бир аёлга уйланиб), унинг ҳузурига кирмоқ орзусида турган, ҳали уни жимоъ қилиб улгурмаган бирор киши менинг ортимдан (ғазотга) сргашмасин! Уйлар қсриб, ҳануз томларини ёпа олмаган (кишилардан) бирортаси ҳам (менинг ортимдан ғазотга) сргашмасин! (Шунингдек, бсғоз) қсй ёки (бсғоз) туслар сотиб олиб, уларнинг болаламоғини кутаётган бирор киши ҳам (менинг ортимдан ғазотга) сргашмасин!» — деб амр қилдилар. (Чунки, бундай кишиларнинг хаёллари доимо хотинлари, уйлари ва мол-ҳолларида бслиб, ғазотдан чалғир срдилар). Сснг, ул киши (бир қанча сҳудий қабилалари бирлан бирга) ғазотга йсл олиб, аср намози вақтида ёки тахминан шу вақтларда бир қишлоққа (съни, Арийҳога) сқинлашдилар. (Шу куни жумъа куни бслиб, икки сртада қаттиқ жанг бошланди. Аммо, Йсшаъ алайҳиссалом Қуёш ботишига ва сҳудийлар учун уруш манъ қилинган шанба тунининг киришига оз вақт қолганидан хавотир олиб), Қуёшга: «Сен (ботишга) буюрилгансан, мен срсам (сен ботгунча уруш қилишга) буюрилганман»,— (дедилар. Сснг, Оллоҳ таолога): «А парвардигоро, (уларни мағлуб стгунимизга қадар) Қуёшни (ботишдан) тсхтатиб тургил!» — деб илтижо қилдилар. (Шунда Оллоҳ таоло) Қуёшни (ботишдан) тсхтатиб, Йсшаъ алайҳиссаломга зафар ато стди. Сснг, ул киши (барча) слжаларни (бир ерга) тсплаб срдилар, (Оллоҳ таоло ул слжаларни ёндириб юбормоқ учун стни юборди), лекин ст келиб слжаларни ендирмади. (Яъни, Йсшаъ алайҳиссаломнинг қавмларига слжа олмоқ ҳаром қилинган бслиб, улар ҳар жангдан сснг слжаларни бир ерга . туплашар срди. Кейин, Оллоҳ таоло утни юбориб, ст ул слжаларни ендирар срди. Аммо, бу сафар ст слжаларни ёндирмади, чунки улар слжалардан сғирлаб, сшириб қсйишган срди). Йсшаъ алайҳиссалом (қавмга): «Ораларингизда хиёнат содир бслди, шул боис ҳар бир қабиладан бир киши менга (қсл бериб) байъат қилсин (қасам ичсин!)» — дедилар. Улар Йсшаъ алайҳиссаломга (қсл бериб) байъат қилишаётганда бир кишининг қули ул кишининг қслларига ёпишиб қолди. Шунда Йсшаъ алайҳиссалом (сшал кишига): «Хиёнат сизларнинг орангизда содир бслгандур, снди сенинг қабиланг менга байъат қилсин!» — дедилар. Ўшал қабила аҳли (бирма-бир) байъат қилганда улардан икки ёки уч кишининг қули Йсшаъ алайҳиссаломнинг қслларига ёпишиб қолди. Шунда Йсшаъ алайҳиссалом (уларга): «Хиёнат сизларнинг орангизда содир бслгандур» — деб срдилар, улар сигир калласидек келадирган бир олтинни олиб келиб, (слжаларга қсшиб) қсйишди. Шундан сснггина, ст слжаларни ёндирди. Кейин, Оллоҳ таоло (илгариги пайғамбарларнинг қавмларидан бирортасига ҳалол қилмаган) слжаларни бизга ҳалол қилди, у бизнинг заиф ва бечораҳол сканлигимизни ксриб, (бизга раҳм айлаб) слжаларни бизга ҳалол қилди».
Бухорий ривости. "œАл-жомеъ ас-саҳиҳ"дан.
-
Абу Ҳурайра разисллоҳу анҳу ривост қиладилар:
«А асулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам бундай дедилар: «Лайғамбарлардан бири (дам олмоқ бслиб) бир дарахт остига келиб слтирдилар. Бир маҳал бир чумоли ул кишини чақиб олиб срди, кийимларини ечиб ичидан чумолини олиб ташлашни ҳамда унинг инига ст қсйишни амр қилдилар. Шунда Оллоҳ таоло ул кишига ваҳий юбориб: «Сизни битта чумоли чақмаганмиди?! (Аега снди битта чумолини деб, бутун чумолилар инига ст қуйдингиз?!) — деди».
Бухорий ривости. "œАл-жомеъ ас-саҳиҳ"дан
-
Саъид ибн Жубайр Ибн Аббос разисллоҳу анҳудан нақл қиладилар:
«Иброҳим алайҳиссалом сзлари ва оилалари сртасидаги воқеа содир бслганда Исмоил алайҳиссалом бирлан Исмоил алайҳиссаломнинг оналари (Биби Ҳожарни) олиб (Шомдан Макка томон) йслга чиқдилар. Шунда уларнинг бир меш сувдан бслак йсл озиги йсқ срди. Исмоил алайҳиссаломнинг оналари (Биби Ҳожар) сшал мешдан йсл-йслакай сув ичиб бориб срдилар, сутлари болаларига мсл келди. Иброҳим алайҳиссалом Маккага етиб келгач, уларни (Биби Ҳожар ва Исмоил алайҳиссаломни) бир катта дарахт остида қолдирдилар-да, (дарҳол) оилаларига (Шомга) томон йслга тушдилар. Исмоил алайҳиссаломнинг оналари (Биби Ҳожар) ул кишига сргашиб, Кадоъ деган ерга етганларида ортларидан чақирдилар-да: «Ай Иброҳим (алайҳиссалом), бизни кимга (ишониб) ташлаб кетаётирсиз?» — дедилар. Иброҳим алайҳиссалом: «Оллоҳ таолога», — дедилар. Биби Ҳожар: «Менга Оллоҳ (ер бслса) бас!» — деб қайтиб кетдилар. Кейин, ул муҳтарама (анчагача) мешдаги сувдан ичиб юрдилар, сутлари болаларига мсл келиб турди. Мешдаги сув тамом бслгач, (сзларига сзлари): «Аарироқларга бориб қарайин-чи, зора бирор одамни учратсам!» — дедилар. Сснг, юра-юра Сафо тепалигига етиб бориб, унга кстарилдилар-да, тепадан туриб атрофни кузатдилар. Аммо бирор кимсага ксзлари тушмади. Кейин, водийга (сғилчалари қолган ерга) қайтиб боргач, саъй қилиб Марва тепалигига келдилар. Бу ҳаракатни шитоб бирла қилдилар. Сснг, (сзларига сзлари): «Водийга қайтай-чи, унга (сғилчамга) не бслди скан?» — дес водийга бориб қарасалар, сғилчалари слим талвасасидаги одам сингари ҳолатда ётибди. Унинг бу аҳволини ксргач, юраклари безовта бслиб: «(Яна) бориб қарайин-чи, зора бирор одамни учратсам!» — дес (шитоб бирлан) Сафога бордилар-да, тепасидан туриб атрофни роса кузатдилар, аммо бирор одамни ксрмадилар. Шу тариқа (бу ерга) етти марта келиб кетдилар. Сснг, (Марва тепасидан атрофни кузатиб туриб, ҳеч кимни ксрмагач, сзларига сзлари): «Бориб қарайин-чи, сғилчамга не бслди скан?» — деб ҳам срдиларки, бир овоз қулоқларига чалинди. Шунда: «Ларвардигоро, дуо-ю илтижоларимга ижобат қилиб, нажот бер!» — деб срдиларки, Жаброил алайҳиссалом намоён бслиб, товонлари бирлан ерни сздилар. Шунда (ердан) сув отилиб чиқди. Исмоил алайҳиссаломнинг оналари (Биби Ҳожар) бундан ҳайратланганча сув атрофини кавлаб ҳовузча қила бошладилар.
Абулқосим (А асулуллоҳ) саллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Агар унга тегмаганларида оқар суп бслган бслур срди», — дейдилар.
Сснг, Биби Ҳожар сшал сувдан ичиб юриб срдилар, болаларига сутлари мсл келди. Кунлардап бир куни (Ямандан) йслга чиққан Журҳум маҳалласи аҳли (Биби Ҳожар сғилчалари бирлан турган) водий орқали стиб кетаётиб (осмонда гир айланиб учаётган) бир қушни ксриб қолишди-да, ксзларига ишонмай: «Бу қуш фақат сув устидагина учиб юрур», — дейишди. Кейин, улар сшал томонга бир неча кишини юборишиб срди, сув борлигини билиб қайтишди-да, шерикларига шул ҳақда хабар қилишди. Кейин, ҳаммалари Биби Ҳожарнинг ҳузурларига боришиб: «Ай Исмоил (алайҳиссалом)нинг онаси, бизнинг сиз бирлан бслмоғимизга (сиз бирлан бирга турмоғимизга) ижозат бергаймисиз?» — дейишди, (ижозат берганларидан сснг, улар сша ерда сшаб қолишди. Йиллар стиб) Биби Ҳожарнинг сғиллари восга етдилар ва Журҳум аҳли аёлларидан бирига уйландилар. Кунлардан бир куни Иброҳим алайҳиссалом Биби Ҳожар бирлан сғиллари ёдларига тушиб, Биби Соррага: «Мен сзим ташлаб келган Биби Ҳожар бирлан сғлимнинг ҳолидан хабар олмоқчиман» — деб йслга чиқдилар. Етиб келгач, салом бердилар-да: «Исмоил қаерда?» — деб ул кишининг хотинларидан ссрадилар. У: «Ов қилгани кетганлар», — деди. Иброҳим алайҳиссалом: «Аринг уйга қайтганда унга айтгилки, сшигининг остонасини сзгартирсин!» — деб тайинладилар. Кейин, Исмоил алайҳиссалом уйларига қайтгач, хотинлари босги гапни айтди. Исмоил алайҳиссалом: «Ҳузурингга келган киши менинг отам бсладилар, снди сен талоқсан, уйингга жсна!» — дедилар. (Бирмунча вақт сггач), Иброҳим алайҳиссалом уларни сслаб, Биби Соррага: «Мен сзим ташлаб келган Биби Ҳожар бирлан сғлимдан хабар олмоқчиман» — дедилар. Етиб келгач, Исмоил алайҳиссаломнинг (кейинги хотинларига): «Исмоил қаерда?» — дедилар. У: «Ов қилгани кетганлар. Уйга киринг, бирор нарса еб-ичиб олинг!» — деди. Иброҳим алайҳиссалом: «Ае еб-ичурсизлар?» — дедилар. У: «Егулигимиз гсшт ва ичимлигимиз сув», — деди. Иброҳим алайҳиссалом: «А парвардигор, уларнинг таомига ва ичимлигига барака ато стгайсан!» — деб дуо қилдилар.
Абулқосим (А асулуллоҳ) саллаллоҳу алайҳи ва саллам: «(Оллоҳ таоло) Иброҳим алайҳиссаломнинг дуолари туфайли (уларнинг гсшту сувига) барака (ато стди)», — дедилар.
(Яна бирмунча вақт стгач), Иброҳим алайҳиссалом улар ёдларига тушиб, Биби Соррага: «Мен сзим ташлаб келган Биби Ҳожар бирлан сғлимдан хабар олмоқчиман — дедилар. Келганларида Исмоил алайҳиссаломни замзам қудуғининг ортида камонларининг сқини тузатиб турган ҳолда учратдилар-да: «Ай Исмоил, парвардигоринг сзига уй (Байтуллоҳ) қуриб бермоғимни менга амр қилди», — дедилар. Исмоил алайҳиссалом: «Ларвардигорингизга итоат стингиз!» — дедилар. Иброҳим алайҳиссалом: «Ларвардигор бу ишда менга ёрдам бермоғингни буюрди», — дедилар. Исмоил алайҳиссалом: «Демак, шундай (ёки айтганини) қилурман», — дедилар. Кейин, иккалалари сринларидан туришди, Иброҳим алайҳиссалом уй қуришни бошладилар, Исмоил алайҳиссалом срсалар тош узатиб турдилар. Шунда иккалалари нуқул: «А парвардигоримиз, биздан (ушбу амалимизни) қабул айлагил, дарҳақиқат сен (бизнинг дуомизни) сшитгувчи, билгувчисан!» — дейишар срди. Шу тариқа бино баланд кстарилиб, кекса Иброҳим алайҳиссалом (юз ёшда срдилар) тошларни юқорига кстаришга заифлик қилиб қолдилар. Шунда ул киши бир тош устига чиқиб олдилар, Исмоил алайҳиссалом (сттиз ёшда срдилар) срсалар тош узатишда давом стдилар. Иккалалари нуқул (сна): «А парвардигоримиз, биздан (ушбу амалимизни) қабул айлагил, дарҳақиқат сен (бизнинг дуомизни) сшитгувчи, билгувчисан!» — дейишар срди».
Бухорий ривости. "œАл-жомеъ ас-саҳиҳ"дан
-
Абу Ҳурайра разисллоҳу анҳу ривост қиладилар:
«Ўлим фариштаси (одам қиёфасида) Мусо алайҳиссаломга юборилди. У келгач, Мусо алайҳиссалом уни (сзлари бирлан урушмоқни қасд қилиб ижозатсиз уйларига кириб келган одам, деб сйладилар-да), бир уриб (ксзини чиқардилар). Сснг, фаришта сз парвардигори қошига қайтиб бориб: «Мени слимни истамаган банданг ҳузурига юборибсан», — деди. Оллоҳ таоло унинг ксзини срнига қайтариб: «(Унинг олдига) қайтгил-да, унга айтгилки, қслини бир ҳскизнинг устига қсйсин, қсли ёпган барча жунларнинг ҳар бири — унинг учун бир йил (умрдур)»,— деди. (Фаришта Оллоҳ таолонинг амрини етказгач), Мусо алайҳиссалом: «А парвардигорим! (Ундан) кейинчи?» — дедилар. Оллоҳ таоло: «(Ундан) кейин слимдур», — деди. Мусо алайҳиссалом (Оллоҳ таоло бирлан тезроқ учрашиш шавқида): «(Ундай бслса), ҳозир (омонатингни олавер)», — дедилар. Сснг, Оллоҳ таолодан сзларини Муқаддас ерга (Байт ул-Мақдисга) бир тош отим масофада сқинлаштирмоғини ссрадилар. (Яъни, Байт ул-Мақдисга бир тош отим сқин масофада дафн қилинмоқларини ссрадилар. Чунки, кспчилик пайғамбарлар сшал ерга дафн қилинган бслиб, уларга сқин бслмоқни сзларига хайрли деб билдилар ва Оллоҳ таоло уларга нозил қиладирган фазлу раҳматнинг сзларига ҳам нафъи тегмоғидан умид қилдилар). А асулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Агар сшал ерда бслсам, ул кишининг қизил қум уюми ёнидан стган йсл чеккасидаги қабрларини сизларга албатта ксрсатар срдим», — дедилар».
Бухорий ривости. "œАл-жомеъ ас-саҳиҳ"дан
-
Assalamu alaykum!
Abdulaziz aka yahshimisiz?
juda zo'r hikoyatlar ekan
Alloh sizdan rozi bo'lsin!
-
Абу Ҳурайра разисллоҳу анҳу ривост қиладилар:
«А асулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам бундай деб марҳамат қилдилар: «Мен бирлан одамлар [съни, менинг одамларни жаҳаннам стидан қутқармоқ бслиб Исломга қилган даъватим бирлан одамларга диллари зийнатлаб (алдаб) ксрсатган ботил (ёлғон, бекорчи) нарса] — ст ёққан одам бирлан стга учиб келган парвоналар (ёки турли ҳашаротлар)га схшайди. (Ўт еққан киши) сшал ҳашаротларни (ҳарчанд ҳайдамасин), улар сзларини стга ураверадилар. Икки аёл бслиб, уларнинг сғилчалари сзлари бирлан бирга срди. Аогаҳон бир бсри келиб, улардан бирининг сғилчасини олиб кетди. Шунда (сғилчасини бсри олиб кетган аёл) дугонасига: «Дарҳақиқат, бсри сенинг сғилчангни олиб кетди», — деди. У: «Йсқ, сенинг болангни олиб кетди», — деди. Аатижада иккаласи тортиша-тортиша Довуд алайҳиссаломнинг ҳузурларига боришди. Довуд алайҳиссалом ёши катта аёлнинг фойдасига ҳукм чиқариб, (омон қолган болани сшанга бердилар. Чунки, бола сша аёлнинг қслида срди. Иккинчи аёл Довуд алайҳиссаломнинг ҳукмларига қаршилик қилмоққа ожизлик қилди). Сснг, иккала аёл Сулаймон ибн Довуднинг ҳузурларига боришиб, бслган воқеани ул кишига айтиб беришди. Шунда Сулаймон алайҳиссалом: «Менга пичоқ келтирингизлар, болани икки нимта қилиб, уларга бслиб бераман», — дедилар. Аши кичик аёл: «Бундай қилмангиз, Оллоҳ таоло хайрингизни берсин! Бу бола шу аёлнинг боласи», — деди. Шундан сснг, Сулаймон алайҳиссалом болани ёши кичик аёлга бермоқни ҳукм қилдилар».
Бухорий ривости. "œАл-жомеъ ас-саҳиҳ"дан
-
Абу Ҳурайра разисллоҳу анҳу ривост қиладилар:
Бану Исроилга мансуб бир аёл сғилчасини смизиб турган срди. Аогаҳон унинг ёнидан (жанг либосларини кийиб, қурол-сроғларини тақиб олган) бир (хушқомат) отлиқ стиб қолди. Босги аёл (унга ҳаваси келганидан): «А парвардигоро, менинг сғилчамни ҳам шу кишига монанд қилгил!» деб дуо қилди. Шунда гсдак онасининг кскрагидан оғзини олди-да, отлиққа сгирилиб қараб: «А парвардигоро, мени унга схшаш қилмагил!» — деб илтижо қилди. Сснг, сна онасининг кскрагини оғзига олиб, смишда давом стди. Кейин, босги аёл бир чсри (жорис) ёнидан стиб кетаётиб: «А парвардигоро! сғилчамни шу чсрига схшаш қилмагил!» — деб дуо қилди! Шунда гсдак (сна) оғзини онасининг кскрагидан олиб: «А парвардигоро, мени шу чсрига схшаш қилгил!» — деб илтижо қилди. Онаси (ҳайрон бслиб): «Аечун бундай дединг?»— деди. Ўғилчаси: «Босги отлиқ золимлардан биридир, манави чсри срса, одамлар унга «сғрисан, зинокорсан» дейишгани бирлан, у бундай ишларни сира қилмаган»,—деди».
Бухорий ривости. "œАл-жомеъ ас-саҳиҳ"дан
-
Бану Исроилдаги пес, кал ва кср ҳақидаги ҳадис
Абу Ҳурайра разисллоҳу анҳу А асулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва салламнинг бундай деб айтганларини сшитган срканлар: «Дарҳақиқат, Бану Исроиддаги уч кишини — пес, кал ва ксрни Оллоҳ таоло синамоқчи бслиб ҳузурларига бир фариштани йсллади. Фаришта (аввал) песнинг қошига келиб: «Анг ксп орзу қиладирган нарсанг недур?» — деди. Лес: «Чиройли ранг ва чиройли тери, (чунки) одамлар мендан ҳазар қилаётирлар» — деб жавоб берди. Фаришта унинг (баданини) силагач, песи йсқолиб, унга чиройли ранг ва чиройли тери ато стилди. Сснг, фаришта (сна) ундан: «Қандай молга (сга бслмоғингни) кспроқ орзу қилурсан?» — деб суради. У: «Тусга» — деб срди, унга қорнида сн ойлик бсталоғи бор бир (урғочи) тус ато стилди. Фаришта унга: «(Оллоҳ таоло) уснгга барака ато стсин!» — деб тилак қилгач, калнинг қошига борди-да: «Анг ксп нимани орзу қилурсан?» — деди. Кал: «Чиройли сочни ҳамда мана шу дарддан халос бслмоғимни, (чунки) одамлар мендан ҳазар қилаётирлар» — деб жавоб қилди. Фаришта унинг (бошини) силағач, (каллиғи) йсқолиб, унга чиройли соч ато стилди. Сснг, фаришта (сна) ундан: «Қандай молга (сга бслмоғингни) кснроқ орзу қилурсан?» — деб ссради. У: «Сигирга», — деди. Фаришта унга бир бсғоз сигирни бергач: «(Оллоҳ таоло) сигирингни муборак қилсин!» — деди-да, ксрнинг қошига келди. Ксрдан: «Анг ксп орзу қиладирган нарсанг недур?» — деб ссради. Кср: «Оллоҳ таоло ксзимни қайтариб бермоғини ҳамда унинг бирла одамларни ксрмоғимни (орзу қилурман)», — деди. Фаришта унинг ксзларини силагач, Оллоҳ таоло уни сна ксрадирған қилди. Сснг, фаришта унга: «Қандай молни кспроқ орзу қилурсан?» — деди. У: «Қсйни» — деб срди, фаришга унга бир бсғоз совлиқ берди. Кейин, (тез орада) тус сгаси бсталоқли, сигир сгаси бузоқли ва совлиқ сгаси қсзичоқли бслди. Аатижада бирининг водийси тусларга, иккинчисининг водийси сигирларга, учинчисининг водийси срса қуйларга тслиб кетди. Шундан сснг, фаришта (сшал) пес (бслган) кишининг қошига илгари келгандаги қиёфасида келиб: «Мен бир мискин одамман, сафаримда муҳтожликдан қийналдим. Аввало Оллоҳ таоло, қолаверса сен туфайли бугун муродимга етмоғим мумкин. Сенга чиройли ранг, чиройли тери ва ксплаб мол дунё ато стган зот ҳаққи-ҳурмати! Менга битта тус берсанг, муродимга етгайман», — деди. (Илгари пес бслган) киши: «Сени қара-ю, иштаҳанг жуда карнай-ку!» — деди. Фаришта: «(Шошма), мен сени танийдирганга схшайман, илгари пес бслмаганмидинг, одамлар сендан ҳазар қилишмасмиди, фақир сканлигингда Оллоҳ таоло сенга мол-дунё ато стмаганмиди?!» — деди. У: «Бу мол-дунёни ота-боболарим менга мерос қилиб қолдиргандур» — деб (Оллоҳ таолонинг нсъматини инкор қилди). Шунда Фаришта: «(Оллоҳ таоло) ёлғон гапирганинг учун сени асл ҳолингга (пес ва фақирлик ҳолингга) қайтарсин» — деб уни дуои бад қилди. Сснг, илгари кал бслган кишининг қошига аввалги қиёфасида келиб, унга ҳам (песга) айтган гапларини айтиб срди, у ҳам пес каби жавоб қилди. Шунда фаришта: «(Оллоҳ таоло) ёлғон гапирганинг учун сени асл ҳолингга қайтарсин!» — деб уни ҳам дуои бад қилди-да, илгари кср бслган кишининг қошига аввалги қиёфасида келиб: «Мен бир мискин одамман, мусофирман, сафаримда муҳтожликдан қийналдим. Аввало Оллоҳ таоло, қолаверса сен туфайли бугун муродимга етмоғим мумкин. Сенга ксзингни қайтариб берган зот ҳаққи-ҳурмати! Менга бир дона қсй берсанг, сафаримда менга кифос қилур срди», — деди. Шунда илгари кср бслган киши: «Мен кср срдим, Оллоҳ таоло ксзимни қайтариб берди, фақир срдим, мени бой қилди, истаган нарсангни олавер! Оллоҳ таоло ҳақи, бугун мен парвардигор йслида (молимдан сзинг муҳтож бслган ҳар қанча) нарсани олмоғингга қаршилик қилмасман!» деди. Шунда фаришта: «Молингни олиб қолавер, сизлар синалдингизлар (съни, Оллоҳ таоло сизларни синади) Ларвардигор сендан рози бслиб, икки шеригингга (тус ва сигир соҳибларига) ғазаб қилди (ёки уларни сна пес ва кал қилди)», деди».
Бухорий ривости, саҳиҳ
-
Abu Sa’id raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam bunday dedilar: «Banu Isroilga mansub bir kishi bor erdi. O’shal kishi to‘qson to‘qqizta odamni nohaqdan-nohaq o‘ldirdi. So‘ng, («Tavba qilsam, gunohim kechirilarmikan?» — deb) so‘ragali (o‘sha davr olimlarini izlab yo‘lga) chiqdi-da, bir (nasroniy) rohibning huzuriga keldi. Undan: «(Qilgan gunohim uchun) tavba qilsam, bo‘ladimi?» — deb so‘radi. Rohib: «(To‘qson to‘qqizta odamni nohaqdan-nohaq o‘ldirganingdan keyin, sening uchun tavba (qilmoqqa yo‘l) yo‘q! — deb erdi, u uni ham o‘ldirdi. So‘ng, u surishtira surishtira (yana) bir kishi (rohib)ning huzuriga borib, undan ham shul haqda so‘radi. Rohib unga: «(Ha, tavba qilib, mag‘firat qilinmog‘ing uchun) falon qishloqqa borgil, (ul yerdagi odamlar yolg‘iz Olloh taologagina ibodat qilurlar, sen ham ana o‘shalar birlan birga Olloh taologa ibodat qilgil, ammo o‘z yurtingga aslo qaytmagil, chunki yurting qabohat maskanidur!)» — dedi. (Shundan so‘ng, u o‘shal qishloq tomon yo‘l oldi. Ammo, yo‘lning yarmiga borganda) uning ortidan o‘lim yetib kelib, (yuz tuban yiqildi-da), o‘zi istagan qishloq tomon ko‘kragi birlan intilgancha tek qoldi. Shunda rahmat farishtalari birlan azob farishtalari uning xususida tortishib qolishdi. (Rahmat farishtalari: «U Olloh taologa astoydil tavba qilmoq niyatida kelayotgan erdi», — deyishdi. Azob farishtalari ersa: «U sira ham xayrli ish qilmagandur,— deb aytishdi. Shu asnoda bir boshqa farishta odam qiyofasida ularning oldiga kelib erdi, ular o‘sha ne boisdan tortishayotganlarini ma’lum qilishdi. Boyagi odam qiyofasidagi farishta: «Uning qishlog‘i birlan bormoqchi bo‘lgan qishloq oraligini o‘lchangiz, agar u o‘zi chiqib kelgan kofirlik maskani bo‘lmish qishloqqa yaqinroq yerda o‘lgan bulsa, kofirlar qatorida qoladi va agar tavba qilmoq bo‘lib ketayotgan qishloqqa yaqinroq yerda ulgan bo‘lsa, ul holda tavba qilguvchilar qatoriga o‘tadi», — dedi). Shunda Alloh gaolo tavba qilguvchilar qishlog‘iga: «U (o‘lgan yerga) yaqinlash!» deb, kufr maskani bo‘lmish qishloqqa ersa «U (o‘lgan yerdan) uzoqlash!» — deb vahiy (birla amr) qildi, so‘ng farishtalarga): «Ikki qishloq oralig‘ini o‘lchangizlar!» dedi Farishtalar o‘lchab ko‘rishgan erdi, uning tavba qilguvchitar qishlog‘iga bir qarich yaqinroq yerda o‘lganligi ma’lum bo‘ldi. Shundan so‘ng, Olloh taolo uni mag‘firat qildi».
(Buxoriy rivoyati, sahih)
-
Abu Hurayra raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam bunday dedilar: «Bir kishi bir odamning hovlisini sotib oldi Keyin, u o‘shal sotib olgan hovlisidan bir ko‘za oltin topib olib, uning sobiq egasiga: «Mendan oltiningni olgil, chunki men sendan yer sotib olganman, oltin sotib olgan emasman», — dedi. Yerning (hovlining) sobiq egasi esa: «Darhaqiqat, men senga yer va undagi barcha narsalarni sotganman», — dedi. Shul tariqa ular o‘zaro bahslashib, bir kishiga arz qilishdi. Shunda ul ikkisiga: «Bolalaringiz bormi?» —.dedi. Hovli sotib olgan kishi: «Mening o‘g‘lim bor», — dedi. Hovli sotgan kishi esa: «Mening qizim bor», — dedi. Qozilik qilayotgan kishi: «Yigitni qizga nikohlab, oltinning bir qismini ikkisiga nafaqa qilingizlar hamda qolganini shaxsan o‘zlaringiz sadaqa qilingizlar!» — dedi».
(Buxoriy rivoyati, sahih)
-
Sumra ibn Jundub rivoyat qiladilar: Rasululloh sallallohu alayhi va sallam o‘z sahobalaridan: «Birortangiz tush ko‘rdingizmi?» — deb tez-tez so‘rab turar erdilar. Shunda xohlagan kishi Olloh taolo iroda qilgancha o‘z tushini so‘ylab berar erdi. Bir kuni erta birlan Janob Rasululloh bunday dedilar: «Bul kecha huzurimga ikki kishi(ikki farishta) kelib meni uyg‘otdida: «Yurg‘il!» — dedi, men ularga ergashdim. Bir joyga borsak bir kishi chalqancha yotibdir, ikkinchi bir kishi uning tepasida turibdir, qo‘lidagi mushtdek tosh birlan chalqancha yotg‘an kishining boshiga urmakdadir, tosh sapchib ketib nariga borib tushmakdadir. Ul toshni olib kelguncha chalqancha yotgan kishining boshi tuzalib qolayotir. Shul tariqa tik turgan kishi chalqancha yotgan kishining boshini qayta-qayta majaqlab azob berayotir. Men: «Subhonalloh, bul kimdur?» — dedim. Hamrohlarim: «yurg‘il, ketdik!» — deyishdi. Bir joyga borsak yana bir kishi cho‘zilib yotibdir, uning tepasida ham avvalgidek bir kishi tik turibdir. Tik turgan kishi qo‘lidagi temir changak birlan cho‘zilib yotgan kishining avval bir lunjini burnidan to ko‘ziga qadar shilib terisini tashqariga qilib qo‘ymoqdadur. Keyin, bul yoniga yotqizib qo‘yib, ikkinchi lunjini ham shunday qilayotir. Bir lunjini shilib bo‘lib ikkinchi lunjiga o‘tguniga qadar avval shilingan lunji tuzalib qolayotir. Tik turgan kishi cho‘zilib yotgan kishiga shul tariqa qayta-qayta azob berayotir. Men: «Subhonalloh, bul nimasi?» — dedim. Hamrohlarim: «Yurg‘il, ketdik!» — deyishdi. Bul yerdan chiqib yo‘lda tandirga o‘xshash bir chuqurlikka duch keldik uning ichidan dod-voy ovozlari quloqqa chalinar erdi. Pastga qarab ul yerda qip-yalang‘och erkak va ayollar borligini, ularning ostlaridan ersa, alanga ko‘tarilib kelayotganini ko‘rdim. Bilsam, ular har safar alanga ko‘tarilganda dod faryod qilishayotgan erkanlar. Men buni ko‘rib: «Bular kimdurlar?» — dedim. Hamrohlarim: «Yurg‘il, ketdik!» — deyishdi. Yura-yura suvi qon rangi yanglig‘ bir daryo bo‘yidan chiqib qoldik. Uning ichida bir kishi zo‘rg‘a suzib yuribdur, qirg‘oqda ersa, boshqa bir kishi oldiga tosh to‘plab o‘ltiribdur. Shunda daryodagi kishi zo‘r-bazur qirgoqqa suzib kelib og‘zini ochib erdi, qirg‘oqdagi kishi tosh solib qo‘ydi, keyin ul qaytib suzib ketdi. So‘ng, yana qaytib suzib kelib og‘zini ochib erdi, yana tosh solib qo‘ydi. Shul tariqa har gal suzib kelsa, qirg‘oqdagi kishi uning og‘ziga tosh solib qo‘yib qaytarib yuborayotir. Men hamrohlarimga: «Bul ikkisi kimdur?» — dedim. Hamrohlarim: «Yurg‘il, ketdik!" — deyishdi. So‘ng biz afti-angoridan hatto ko‘zgu ham nafrat qilgudek bir badnamo odamning oldiga borib qoldik. Ul oldidagi olovni har tarafidan puflab alangalantirayotgan erdi. Men «Bul nimasi?» — dedim. Hamrohlarim: «Yurg‘il, ketdik!» — deyishdi. Biz yo‘lda davom etib bahor nafasi ufurib turgan bir so‘lim bog‘ oldidan chiqib qoldik. Bog‘ning o‘rtasida shul qadar novcha odam turibdikim, uning boshi osmonu falakda bo‘lg‘onidan, yuzini ko‘ra olmadim. Uning atrofida ko‘plab bolalar o‘ynab yurishibdur. Men: «Bular kimdur?» — dedim. Hamrohlarim: «Yurg‘il, ketdik!» — deyishdi. Keyin, yura-yura boshqa bir bog‘ga yetib bordik men bunchalik ulkan va go‘zal bog‘ni (daraxtni) sira ko‘rmaganmen. Hamrohlarim menga: «Unga chiqgil!» — deyishdi, biz chiqib, kumush va oltin g‘ishtlardan bunyod etilgan bir shaharga yetdik. So‘ng, shahar darvozasiga kelib, ochmoqlarini so‘radik ochib erdilar, biz ichkariga kirdik. Shahar ahli qiyofasining yarmi sen ko‘rib yurgan xushnamo odamlardan ham go‘zalroq, yarmi ersa sen ko‘rib yurgan badnamo odamlardan ham xunukroq erkan. Hamrohlarim ularga: «Boringizlar, anavi daryoga tushib cho‘milib chiqingizlar!» — deyishdi, daryoning suvi sut kabi oppoq edi. Ular daryoda cho‘milib chiqqach, qiyofalaridagi badnamolik yo‘qolib, juda go‘zal surat kasb etdilar. Hamrohlarim menga: «Bul — Adn jannatidur, anavi ersa, sening manzilingdur!» — deyishdi. Men nigohimni balandga qaratib oppoq bulut yanglig‘ muhtasham qasrni ko‘rdim. Hamrohlarim «Ana o‘shal qasr senikidur!» — deyishdi. Men ularga: «Olloh taolo sizlarga barakot ato etsin, meni qo‘yib yuboringiz, ul yerga kirayin!» — dedim. Ular: «Ammo, sen hozir ul yerga kira olmag‘aysen!» — deyishdi. Men ularga: «Bul kecha davomida men juda ajib narsalarning guvohi bo‘ldim, ko‘rganlarimni tushuntirib beringiz!» — dedim. Ular: «Biz senga xabar berg‘aymiz» — deya tushuntira ketdilar: «Boya sen ko‘rgan boshi tosh birlan majaqlanayotgan kishi avvallari Qur’on tilovat qilib yurib, keyin tashlab qo‘ygan hamda farz qilingan namozlarni o‘qimay g‘aflat bosib uxlab yotgan. Keyingi — lunjini burnidan to ko‘ziga qadar shilishayotgan kishi ersa, uyidan chiqib yolg‘on gaplarni aytar erdi, uning bo‘htonlari hatto ufqqa qadar tarqalgandur. Tandirga o‘xshash chuqurdagi yalang‘och erkak va ayollar — zinokorlar erdi. Daryoda suzib yurib tosh yutayotgan odam xususiga kelsak ul sudxo‘r (poraxo‘r) bo‘lgan. Qattiqroq yonsin deb olovning chor tarafidan zo‘r berib puflayotgan, afti-angoridan hatto ko‘zgu ham hazar qilgudek badbashara odam ersa, jahannam o‘t yoquvchilarining boshlig‘idur. Bog‘dagi ulkan odam — Ibrohim alayhissalom bo‘lib, atroflaridagi bolalar fitratda (ya’ni, tabiatan musulmon qilib yaratilgan holida) vafot etib ketgan (norasida) bolalardur». Janob Rasululloh gaplarini tugatishlari birlanoq, ba’zi musulmonlar: «Yo Rasulalloh, ularning ichida mushriklarning bolalari ham bormidur?» — deyishdi. Janob Rasululloh: «Ha, mushriklarning bolalari ham bordur! Ammo, yarmi go‘zal, yarmi xunuk odamlar xususiga kelsak ular yaxshi amallarini yomon amallari birlan qorishtirib yuborganlardur, Olloh taolo ularning gunohlarini mag‘firat qilg‘ay», — deb aytdilar».
(Sahih, Buxoriy rivoyati)
-
Abu Hurayra rivoyat qiladilar:
«Rasululloh sallalloxu alayhi va sallam bunday dedilar: «Ikki ayol bo‘lib, har biri o‘z o‘g‘ilchasini yetaklab ktayotgan erdi. Nogahon, bir bo‘ri kelib, ulardan birining o‘g‘ilchasini olib qochdi. Shuda o‘sha ayol dugonasiga: «Bo‘ri olib qochgan bola sening bolang erdi!» — dedi. Dugonasi ersa: «Yo‘q, ul sening bolang erdi!" — dedi. Keyin, ular janjallashib Dovud alayhissalomning huzurlariga borishdi, Ul kishi ayollardan yoshi kattasining foydasiga hukm chiqardilar (chunkim, omon qolgan bola o‘shaning qo‘lida bo‘lib, yoshi kichik ayolning bolasiga o‘xshamas erdi). Shundan so‘ng, ular Sulaymon ibn Dovud alayhissalomning huzurlariga borishdi. U kishi: «Pichoq keltiringizlar, bolani ikkingizga bo‘lib berg‘aymen!" — deb erdilar, yoshi kichik ayol: «Xudo xayringizni bersin, bunday qila ko‘rmangiz, bu uning bolasidur!» — deb yolbordi (chunkim, ul o‘z bolasiga achinib, hatto tirik qolmog‘i uchun undan voz kechishga tayyor erdi). Shunda Sulaymon ibi Dovud alayhissalom yoshi kichik ayol foydasiga hukm chiqardilar».
(Sahih, Buxoriy rivoyati)