forum.ziyouz.com

Jamiyat va inson => Salomatlik => Mavzu boshlandi: Mutakallim 12 May 2010, 11:35:40

Nom: ҚОРА ЗИРК
Yuborildi: Mutakallim 12 May 2010, 11:35:40
Июл ойининг жазирама кунларидан бири. Қуёш уфққа сқинлашиб қолганлигига қарамай, ҳавонинг тафтидан олов уфуради. Ботаётган қуёшнинг нурлари тоғ чсққиларида сллиғланиб сзгача товланади.
Биз шаҳардан келган меҳмонлар билан тоғ саёҳатидан қайтиб келаспмиз. Улар билан тоғларнинг гсзаллиги, ундаги ҳайвонот ва наботот олами ҳақида суҳбатлашиб келар сканмиз, шунда меҳмонлардан бири: "œВой, буни қаранглар", - дес бутазор томонга ишора қилди. Ҳаммамиз беихтиёр сша томонга қарадик. Дарҳақиқат, буталар орасидан шиғил мевалари шохларида алвондек товланиб турган зирк бутаси ксзга ташланиб турарди. Йсл қопчаларимизга зирк меваларидан жойлаб йслда давом стар сканмиз, снди суҳбат мавзуси зиркка ксчган, ҳар ким сз билганича унинг доривор хусусистлари ҳақида гапирар сди. Суҳбат асносида бу доривор неъматнинг сзим билмаган жиҳатларини ҳам сшитар сканман, менда бу ссимликнинг хусусистларини схшироқ срганишга қизиқиш пайдо бслди.
Шундан сснг зиркннг доривор хусусистлари ҳақида қишлоқдаги кексалардан, тоғдаги гиёҳларнинг доривор жиҳатларини схши билувчи кишилардан ҳамда табобатга оид китоблардан маълумотлар тсплай бошладим. Аатижада, зиркнинг қуйидаги хусусистларга сга сканлигини билиб, сизга илиндим.
Зирк (қорақанд, срисча номи «барбарис продолговатс‹й») кспгина хасталикларга даво сифатида қадим замонлардан халқ табобатида фойдаланиб келинган. Мамлакатимиз ҳудудида унинг сн иккига сқин тури учрайди, халқ табобатида сса саккиз хили кенг қслланилади. Зиркнинг снг ксп ишлатиладиган тури учта бслиб, улар қора, қизил ва оддий зирклардир. Табобатда зиркнинг илдизи, барги ва мевасидан дориворлар тайёрланиб фойдаланилади.
Қора зирк мевалари халқ табобатида асаб фаолисти сустлашганда, юрак қувватсизланганда, сариқ касалликда, хафақон дардини даволашда қслланилади. Шунингдек, иситмани туширувчи, чанқоқ қолдирувчи, иштаҳа уйғотувчи, ст ҳайдовчи, ич сурувчи ва сллиғланишнинг олувчи хусусистлари бу неъматнинг беназирлигидан далолатдир. Илдизидан тайёрланган қайнатма халқ тилида "œқиёми зирк" деб аталади ва бод, ревматизм, ошқозон — ичак ва ксз касалликларида схши самара беради. Оғиз бсшлиғи касалликларида сса у билан чайиш схши наф беради. Бундан ташқари шамоллашда терлатувчи восита сифатида қслланилади. Шунингдек, хафақон (гипертонис) ва аёллар жинсий аъзолари сллиғланишида ҳам схши даводир. Баргидан тайёрланган дамлама талоқ шишида, жигар хасталикларида қслланилган. Илдизининг псстлоғидан тайёрланган дамлама ст тоши, буйрак хасталикларида фойда беради.
Ибн Сино сз тажрибасида қора зиркнинг заҳар кучини кесадиган, жароҳатлар битишини тезлаштирадиган, қон кетишини тсхтатадиган восита сифатида ишлатган.
Замонавий тиббиёт зиркдан тайёрланган дориворларни ст пуфагининг айрим хасталикларида ишлатади. Бундан ташқари унда тош бслганда пайдо бслувчи оғриқларни енгиллатувчи ҳамда ст ҳайдовчи восита сифатида қслланилади.

Nom: Re: ҚОРА ЗИРК
Yuborildi: Mutakallim 12 May 2010, 11:36:47
Халқ табобатида зиркдан қуйидагича фойдаланилган:

Қора зирк баргларидан 1:10 нисбатда тайёрланган дамлама сллиғланишга қарши ҳамда ст ҳайдовчи доривор сифатида овқатдан олдин бир ош қошиқдан кунига уч — тсрт маҳал ичилса, сз самарасини ксрсатади.

*****

Зирк псстлоғи ёки ёш новдаларини олиб, устидан ботиб турадиган даражада сув қуйилади. Сснгра сттиз — қирқ дақиқа қайнатилади. Қайнатма тайёр бслгач тоза идишга қуйиб олинади ва тиндирилади. Шундан сснг бу қайнатма қуюқ ёки қуруқ зирк скстракти ҳосил бслгунга қадар паст оловда сна қайнатилади. Ҳосил бслган доривордан синган сускларни даволашда ҳамда бсғим ва мускуллар оғриганда нсхатдек ёки буғдой донидек миқдорда олиниб, кунига икки — уч маҳал ичиш тавсис қилинади.

*****

Қора зирк меваларидан икки ош қошиғи чорак литр сувга солинади ва қайнатилади. Йигирма — сттиз дақиқа қайнагач, дамлаб қсйилади. Сснгра сузиб олиниб, сурункали ст пуфаги сллиғланишининг ремиссис даврида овқатдан олдин срим ёки бир пиёла миқдорида кунига икки — уч маҳал ичилади.

*****

Юқорида санаб стилган касалликларнинг айримларида зиркнинг меваси ёки баргларидан қайнатма ва дамламалар тайёрланиб фойдаланиш мумкин. Бунинг учун бир стакан зирк меваси срим литр сувга солиниб қайнатилади. Қайнатма тайёр бслгач, докадан стказиб олинади ва кунига бир — икки ош қошиқдан икки — уч маҳал ичилади. Бу дориворнинг таъсирига қараб камайтириб ёки кспайтириб борилади.

Манба: www.tib.uz (http://www.tib.uz/xalqtabobati)