forum.ziyouz.com

Yurtdosh => Hamyurtlar => Namangan viloyati => Mavzu boshlandi: muxbir 07 Avgust 2006, 07:28:40

Nom: Namangan shahri haqida ensiklopediyalarda
Yuborildi: muxbir 07 Avgust 2006, 07:28:40
Namangan, city in eastern Uzbekistan, on the northern edge of the Fergana Valley. Namangan is about 430 km (about 265 mi) east of Toshkent, about 65 km (about 40 mi) west of Andijon, and about 75 km (about 45 mi) north of Fergana. The Qoradaryo and Naryn rivers join together to form the Syr Darya just outside the southern edge of the city. Namangan has recently become a center for oil exploration and production in Uzbekistan and has a few oil refineries. There is an important antimony mine (an important steel alloy used to make batteries) just outside the city. Cotton growing and processing remains a major economic activity. Fruits and vegetables are grown in the foothills surrounding Namangan. The North Fergana Canal diverts water from the Syr Darya to supply most of Namangan's water needs. To the north, in the mountains just inside Kyrgyzstan, is a nature preserve called Sary-Chelek.

Namangan was known to have been a settlement in the 15th century, and a part of the khanate (state) of Kokand (present-day Qŭqon) by the middle of the 18th century. After annexation by the Russians in 1876, cotton production and processing became the increasingly dominant economic activity. Namangan suffered a destructive earthquake in 1926. Population (1999 estimate) 376,600.

Encarta Encyclopedia 2004.
Nom: Re: Namangan shahri haqida ensiklopediyalarda
Yuborildi: muxbir 07 Avgust 2006, 07:28:59
Наманган, город, центр Наманганской области Узбекской ССР. Расположен в северной части Ферганской долины; через город проходит Северный Ферганский канал. Ж.-д. станция на линии Коканд — Учкурган — Андижан. 201 тыс. жителей (1974; 62 тыс. в 1897; 80 тыс. в 1939; 123 тыс. в 1959). В советское время Н. превратился в крупный центр лёгкой (2 хлопкоочистительных завода, комбинаты шёлковых и костюмных тканей, авровых тканей, фабрики: швейные, нетканых материалов и художественных изделий, обувная и др.) и пищевой (маслоэкстракционный, консервный, молочно-маслодельный, винный заводы, мясо- и мелькомбинаты и др.) промышленности. Заводы: химический, трансформаторный, машиностроительный, по ремонту автомобилей; домостроительный комбинат. Производство стройматериалов. Педагогический институт, 6 средних специальных учебных заведений. Краеведческий музей. Театр драмы и комедии. Первые упоминания о Н. как селении относятся к концу 15 в., город — с 1610. Архитектурные памятники: мавзолей Ходжамны-Кабры (18 в.), медресе Муллы-Киргиза (19 в.), дом Султана Ахмедова (19 в.).

Большая Советская энциклопедия
Nom: Re: Namangan shahri haqida ensiklopediyalarda
Yuborildi: muxbir 07 Avgust 2006, 07:29:14
Namangan, city (1989 pop. 305,585), capital of Namangan region, W Uzbekistan, in the Fergana Basin. A center for the production of cotton and silk, it also has food-processing plants. Russian forces captured Namangan in 1875.

Columbia Encyclopedia
Nom: Re: Namangan shahri haqida ensiklopediyalarda
Yuborildi: muxbir 07 Avgust 2006, 07:29:35
Namangan (Russian:Наманган), is a city (1994 pop. 341,000) and the capital of Namangan Province, in the northern edge of Fergana Valley of eastern Uzbekistan. Namangan is about 430 km east of Tashkent, about 65 km west of Andijan, and about 75 km north of Fergana. It is located at 40 98 N, 71 58 E, 1561 feet (476 meters) above sea level. The Qoradaryo and Naryn rivers join together to form the Syr Darya just outside the southern edge of the city.

Namangan was known to have been a settlement in the 15th century and a part of the khanate of Kokand by the middle of the 18th century. It takes its name from the local salt mines (namak kan). At the time of the Russian occupation, Namangan was a bastion of Islam, with 20n madrassahs and over 600 mosques. After annexation by the Russians in 1876, cotton production and food processing became the dominant economic activity. Namangan suffered a destructive earthquake in 1926.

Since Uzbekistan independence, Namangan has gained a reputation for Islamic fundamentalism, with many mosques and schools funded by the ultra-conservative Wahabi sect from Saudi Arabia. This has also translated into political opposition against the secular government of Uzbekistan. The majority of the women have discarded traditional colorful scarves for large white veils or even the black paranja.

Main Tourist Sights of Namangan

Mullo Kyrgyz Madrasseh — built in 1910, and welcoming non-believers
Mosque of Ota Valikhan Tur — built in 1915, and one of the largest in Central Asia; now home to local branch of the Wahibi sect. Non-believers can go to hell
Namangan Natural History Museum — housing local archaeological discoveries
Hadja Amin Kabri Architectural Complex — ornate terra-cotta façade from the 18thc.-19thc.
Akhsykent ruins - 1st century AD settlement located 25 km west of Namangan, on the Syr-Darya River. Formerly capital of Fergana Valley, it was destroyed by the Mongols, rebuilt by the Timurids and abandoned in the 17th century for Namangan after an earthquake.

Wikipedia, the free encyclopedia
Nom: Re: Namangan shahri haqida ensiklopediyalarda
Yuborildi: muxbir 07 Avgust 2006, 07:29:53
НАМАНГАН , город в Узбекистане, центр Наманганской обл. , в северной части Ферганской долины. Железнодорожная станция. 319,2 тыс. жителей (1991). Легкая (хлопкоочистительная, текстильная, обувная, швейная и др. ), пищевкусовая, машиностроительная (в т. ч. электротехническая) промышленность; химический завод и др. Педагогический институт. 2 театра. 2 музея (в т. ч. краеведческий). Известен с кон. 15 в.

Большой Энциклопедический Словарь
Nom: Re: Namangan shahri haqida ensiklopediyalarda
Yuborildi: muxbir 07 Avgust 2006, 07:30:16
Наманган - уездн. город Ферганской обл., в 76 вер. от областного центра, Нов. Маргелана, на сев. окраине Ферганской долины, на высоте 1470 фт. над ур. м., у южной подошвы передовых отрогов Чоткальского хребта (Тянь-Шань). К 1 янв. 1896 г. 46180 жит. (22984 мжч. и 23199 жнщ.), из них 45 400 магометан-туземцев (сарты, каракиргизы и пр.); православного русского населения всего 634 чел. Средняя температура года около +13° (по Ц.): годовое количество осадков - 208 мм. Н. орошается Янги-арыком, выведенным из р. Нарына. Значительный торговый центр, наиболее крупный в лежащей к С. от Сырдарьи части Ферганской обл.; важной отраслью промышленности является очистка хлопка от семян, производимая на 10 хлопкоочистительных заводах, из которых 4 паровые, остальные водяные; есть еще два салотопенных завода, с суммой оборота в 380 руб., 8 мыловаренных зав. - 4110 руб., 10 кожевенных - 3835 руб., один водочный - 30675 руб. (ок. 421500° виноградного спирта), 15 мукомолен - 3140 руб., 65 маслобоен - 980 руб., 3 толчеи - 9125 руб., 9 гончарных - 920 руб., 2 кирпичных - 876 р., 4 чугунноплав. - 232 руб. 1 больница на 20 кроватей, 1 лечебница для туземных женщин и детей, 1 местный лазарет, 1 прих. учил., 1 русско-туземная нач. школа с вечерними курсами для взрослых, 68 магомет. школ. Городские доходы в 1895 г. 55478 руб., расходы 51 833 руб., в том числе на врачебную часть 10450 руб. и на народ. образование 2560 руб. Как и все среднеазиатские города, Н. состоит из двух частей, русской и туземной, и не отличается благоустройством. Н. занят русскими войсками 26 сент. 1875 г.

Энциклопедический словарь - Ф.А. Брокгауз, И.А. Ефрон
Nom: Re: Namangan shahri haqida ensiklopediyalarda
Yuborildi: ahmet 29 Aprel 2008, 16:21:43
namangan da yaşıyan ve türkçe bilen arkadaşlarla görüşmek istiyorum.hürmetler.Ahmet
Nom: Re: Namangan shahri haqida ensiklopediyalarda
Yuborildi: muxbir 22 Yanvar 2010, 17:02:20
ААМААГАА — Ааманган вилостидаги шаҳар. Вилостнинг маъмурий, иқтисодий ва маданий маркази. Аҳоли сони бсйича Фарғона водийсида олдинги сринда. Ўзбекистоннинг йирик индустриал шаҳарларидан бири. Фарғона водийсининг шим.да, Шим. Фарғона канали б-н Аамангансой кесишган ерда, 450 м баландликда жойлашган. Майд. 83,3 км2. Июлнинг сртача т-раси 26,3°, снв.ники —2,3°. Аҳолиси 395,8 минг киши (2003).
Фарғона водийсининг қад. пойтахти Ахсикат (Ахсикент) 1620 й.даги қаттиқ зилзила натижасида вайрон бслганлиги сабабли, унинг аҳолиси ҳоз. Ааманган ш. ҳудудига ксчиб стган. А. туз кони («Аамак кон») сқинида вужудга келган бслиб, шаҳар номи срта асрларга оид тарихий қужжатларда биринчи марта тилга олинади. Заҳириддин Бобур сзининг «Бобурнома» (16-а.) асарида А. қишлоғи ҳақида гапириб стган. В. Л. Ааливкиннинг («Қсқон хонлигининг қисқача тарихи», Қозон, 1886) ёзишича, А. 1643 й.га мансуб вақф ҳужжатларида учрайди. 18-а.да А. Қсқон хонлигига тобе бслган. Бироқ вилостни бошқарувчи бек қароргоҳи сифатида сз аҳамистини саклаб қолган. У фақат шаҳар аҳолисигина смас, балки атрофдаги туманлар аҳолисига хам хизмат қилувчи ҳунарман-дчилик маркази бслган. Деҳқонлар А. бозорларида ип ва газламалар, мис идишлар, заргарлик буюмлари ва меҳнат қуролларини сотиб олишган. Шаҳарда меъморлик сезиларли даражада тараққий стган.
Хсжа Амин мақбараси (17-а.), Мулла Қирғиз мадрасаси (1911-12) ва Ота Валихон тсра масжиди (20-а.) каби меъморий ёдгорликлари ҳозир ҳам мавжуд. 1817—22 й.ларда А. аҳолиси кучи б-н катта Янгиариқ канали қазилиб, сув таъминоти схшиланди. 1842—45 й.ларда шаҳар баланд девор б-н сраб олинган. 1813—14 й.ларда А.га келган рус офияери Ф. Аазаров бу ерда шаҳар ҳокимининг девор б-н сралган саройида анча катта гарнизон борлигини аниқлаган. Қсқон хонлиги ҳукмронлигининг сснгги кунларигача А. бек қароргоҳи бслиб келди. Туркистон генерал-губернаторлиги таркибида Фарғона маъмурий вилости тузилгач, А. унинг уезд шаҳарларидан бирига айланди. 1894—95 й.ларда уезд муассасалари учун давлат бинолари қуридяи. 20-а.нинг бошларида А. Ўрта Осиёнинг «сски» ва «снги» қисмлардан иборат типик шаҳрига айланди. 1912 й.да шаҳарга Қсқон томонидан т.й. стказилди. 1914 й. з-длар сони 17 тага етди. Бундан ташқари, 2 ёғ з-ди ҳам қурилди. Шаҳардаги ҳар минг кишидан 22 таси саноат ишчиси бслган. 1916 й.да А.да Аиколай II нинг мардикорликка олиши ҳақидаги фармонига қарши меҳнаткашларнинг чиқиши бслди (қ. Мардикорлик). Большевикларнинг босқинчилик уруши даврида А.даги корхоналарнинг карийб 80%ида иш тсхтаб қодди. Урушдан кейин саноат корхоналари тикланиб, ривожлана бошлади. Мотор таъмирлаш, сут-ёғ, консерва, ғишт, пахта тозалаш з-длари, нон к-ти, слектр ст-сси ва бир қанча майда маҳаллий саноат корхоналари ишга туширилди. Вилостда пахтачилик, пиллачилик ва қ.х.нинг бошқа тармоқлари ривожланиши шаҳарда кенг истеъмол буюмлари ва озиқ-ов-қат маҳсулотлари саноатининг ривожланишига сабаб бслди. Шу даврда шаҳарда 3 слектр ст-с, вино ва пиво з-длари, йигирув-тсқув ф-каси, таъмирлаш-механика устахонаси қурилди. Саноатнинг слпи маҳсулоти йилдан-йилга ортиб борди. 2-жаҳон уруши йилларида шаҳарда пойабзал ф-каси, тикувчилик корхонаси, гсшт к-ти, маҳаллий ва кооператив саноат корхоналари ишга туширилди. Урушдан кейин енгил, озиқ-овқат, оғир, кимё, металлсозлик, слектротехника ва курилиш саноатлари ривожланди. Шаҳарни слектр снергис б-н тсла таъминлаш мақсадида 1946 й. Аамангансойда 2-ГА­С курилди. 1949 й.да марказий скскаватор ст-сси ташкил стилиб, бу ерда турли хил скскаватор, скрепер, бульдозер каби қ.х. машиналари таъмирланди. Ўрта Осиёда сгона слектротехника з-ди (саноатда ва рсзғорда ишлатиладиган) слектр иситкич асбоблари ишлаб чикара бошлади.
А. республиканинг енгил ва озиқ-овқат саноатлари марказларидан бирига айланди. Бу ерда Ўзбекистоннинг тсқимачилик маҳсулотларининг 15%ини ишлаб чиқарувчи йирик тсқи-мачилик корхоналари курилди.
Шаҳарда 36 қсшма корхона мавжуд. Шулардан, Ўзбекистон—Японис «Силк А оад», Ўзбекистон—Швейяарис «Аестле», Ўзбекистон — Туркис «Аснам-Текстиль» ва б. қсшма корхоналарнинг хиссаси салмоқлидир. «Атлас», «Ао-тсқимачи», «Аамангангсштсутсаноат», «Ааманганскстрактёғ», «Ааманганмебель», «Аамангандонмаҳсулот», «Меҳмаш», «Карбонам», корхоналари фаолист ксрсатмоқда. Шаҳарда 400 дан зиёд кичик ва срта бизнес субъектлари бор. Мустақиллик йилларида шаҳар буту нлай сзгариб кетди. Илгариги тор ксчалар срнида кенг ва равон йсллар бунёд стилди. «Бобуршоҳ», «Дсстлик», «Марғилон», «Оромгоҳ», «Уйчи» ксчалари тубдан қайта таъмирланди. А. азалдан сзининг ҳунармандчилиги б-н ном қозонган. Шаҳарнинг турли бурчакларида кичик бозорчалар бслиб, ҳунармандлар, савдогарлар, деҳқонлар сз маҳсулотларини ана шу бозорчаларда сотишган. Кейинги 10 й. ичида бу бозорлар срнида «Чорсу», «Дсстлик», «Тахтаксприк», «Шоҳбекат», «Жаҳон» сингари замонавий бозорлар қад кстарди. Шаҳар марказида Амир Темур, Бобур хиёбонлари, «Тинчлик» майдони, Машраб номидаги боғ бунёд стилди. Бобур боғи ҳудудида «Хотира» майдони барпо қилинди. Бобуршоҳ ксчасида академик лияейнинг сқув биноси ва ётоқхонаси, Дсстлик ксчасида транспорт-алоқа коллежининг биноси қуриб фойдаланишга топширилди. Санъат, маданист, тиббиёт, саноат коллежларининг бинолари тубдан қайта таъмирланди ва жиҳрзланди. Шаҳар марказида тез тиббий ёрдам ксрсатиш маркази, сндокринологис, «Она ва бола» марказлари, кспгина маҳаллаларда амбулаторислар ишга туши-рилди. Аксарист маҳаллаларда гузарлар қурилди. Шаҳарда 21 автотранспорт ва 7 алоқа корхонаси, 48 йирик курилиш корхоналари мавжуд. Транспорт воситалари қатнайдиган ксчаларининг уз. 1010 км. Троллейбус қатнови йслга қсйилгаи. Асропорт бор. Вилост туманларига автобуслар қатнайди. Шаҳарга «Ўздунробита», «Камалак — ТВ» ва «ДА­У Юнител» қсшма корхоналари хизмат курсатмоқда. А.да 38 йирик савдо корхонаси ва кспгина савдо ва маиший хизмат ксрсатиш шохобчалари мавжуд. А. республиканинг фан ва маданист марказларидан бири. Шахарда ун-т, 2 ин-т, 10 коллеж, 2 касб-ҳунар мактаби, 2 академик лияей, иктисодиёт лияейи, 51 умумий таълим мактаби, 53 мактабгача тарбис муассасаси бор. 2002/2003 сқув йилида ун-т ва ин-тларда 11129, срта махсус сқув юртларида 10630 талаба, касб-ҳунар мактабларида 498, лияейларда 1608, умумий таълим мактабларида 76801 сқувчи таълим олди. Шаҳарда 2 театр, болалар қсғирчоқ театри, 27 жамоат кутубхонаси, 5 клуб, 4 маданист ва истироҳат боғи, 2 маданист саройи, 6 маданист уйи, 5 музей, 2 болалар мусиқа мактаби мавжуд (2003). 5 спорт мактаби, бир канча стадион ва сузиш ҳавзалари, «Лахлавон», «Динамо» спорт мажмуалари, «Дсстлик» теннис майдонлари, отчопар бор. 67 касалхона, 2 туғруқхона, 15 поликлиника, 6 аёллар консультаяисси, тиббий диспансер, 4 шаҳар врачлик пункти, санаторий-профилакторийлар аҳолига хизмат курсатмоқда.
Муродулла Ҳайдаров.

«Ўзбекистон Миллий А­няиклопедисси»дан
Nom: Re: Namangan shahri haqida ensiklopediyalarda
Yuborildi: muxbir 22 Yanvar 2010, 17:02:34
ААМААГАА «АТЛАС» АКА¦ИЯДОА ЛИК ЖАМИЯТИ - Ўзбекистондаги йирик тсқимачилик корхонаси. «Ўзбек ипаги» уюшмасининг «Шойи» акяисдорлик компанисси таркибида. Корхона, асосан, табиий ипак, соф ипакдан тайёрланган миллий хонатлас, тандаси соф ипак ва арқоғи пахта ипли адрас ва беқасам газламалари ҳамда соф ипакдан қадимги миниатюралар тасвирлари б-н гиламлар ишлаб чиқаради. Жамист таркибида пиллакашлик, бсёқчилик, тсқувчилик корхоналари бор.
1925 й.да маҳаллий ҳунарманд, тсқувчи косибларни бирлаштирган «Янги ривожис» артели ташкил стилган. 1962 й.да корхона Ааманган шойи тсқиш ф-касига айлантирилди. 1971 й.да Ааманган абрли шойи тсқимачилик к-ти, 1994 й.дан ҳоз. номда. 1973 й.ларда 202 т ипак ишлаб чиқарадиган пиллакашлик корхонаси, 1976—80 й.да 7,2 млн. м миллий газлама и.ч. қувватига сга бслган бсёқчилик ва тсқувчилик корхоналари ишга туширилди. 1994 й.да к-т давлат тасарруфидан чиқарилди ва акяисдорлик жамистига айлантирилди.
1998 й.да пиллани қайта ишлаш жараёнида чиққан чиқиндилардан ипак тайёрлашга ихтисослашган «Силк А оад» Ўзбекистон—Японис қсшма корхонаси ишга туширилди. 2002 й.да пахта ипи ишлаб чиқарадиган «Чанна-Текс» Ўзбекистон—Хитой қсшма корхонаси қуриб битказилди. 2003 й.да сса Жанубий Кореснинг «Ай-Ди-Зи» корпораяиссининг замонавий пиллакашлик автоматлари срнатилиб, корхона қувватлари оширилди. Маҳ-сулотлари хорижга скспорт қилинади.
Корхонада 1,6 млн. м тайёр газлама (шундан 956 минг м ипак газлама, 645 минг м ип газлама), 65 т табиий ипак тайёрланди (2002). Корхонада 3000 га сқин ишчимухандис ходимлар ишлайди.

«Ўзбекистон Миллий А­няиклопедисси»дан
Nom: Re: Namangan shahri haqida ensiklopediyalarda
Yuborildi: muxbir 22 Yanvar 2010, 17:06:53
ААМААГАА ЗИЛЗИЛАСИ - Ааманганда рсй берган зилзила. 1927 й. 12 авг.да содир бслган. Зилзила магнитудаси А ихтер шкаласи бсйича М-6, зилзила кучи 12 баллик MSK-64 шкаласи бсйича 8 балл бслган. А.з. гипояентри 14 км чуқурликда, спияентри сса Фарғона шим.даги флексура-ёрилмасида жойлашган. Зилзила вақтида кспгина уйлар шикастланган. Ўша йили 19 авг.да зилзиланинг снг кучли афтершоки 7 балл куч б-н такрорланди. Унинг магнитудаси М-5,7, чуқурлиги А-20 км. Яна бир неча ой давомида зилзиланинг ксплаб афтершоклари рсй берди.

«Ўзбекистон Миллий А­няиклопедисси»дан
Nom: Re: Namangan shahri haqida ensiklopediyalarda
Yuborildi: muxbir 22 Yanvar 2010, 17:07:08
ААМААГАА «КАА БОААМ» АКА¦ИЯДОА ЛИК ЖАМИЯТИ - «Ўзкимёсаноат» давлат-акяисдорлик компанисси таркибидаги корхона. Асосий и.ч. маҳсулотлари: техник, тозаланган карбоксилметиляеллюлоза, бургилаш реагенти, шунингдек, халқ истеъмоли моллари, гулқоғоз елими ва б. ишлаб чикаради. Ааманган кимё заводи номи б-н 1942 й.да нефтни қайта ишлаш саноати учун карбоксилметиляеллюлоза и.ч. мақсадида ташкил стилган. 1983 й.да з-дда тозаланган карбоксилметиляеллюлоза и.ч. бсйича снги яех очилди. 1991 й.гачаз-д собиқ Иттифоқтар-кибига кирувчи республикаларнинг нефть-газ саноати сҳтиёжларини таъминловчи ушбу турдаги маҳсулотларнинг асосий ишлаб чиқарувчиси сди. Корхона 1997 й.дан «Карбонам» очиқ турдаги акяисдорлик жамисти. 3-д техник ва тозаланган карбоксилметиляеллюлоза и.ч.га ихтисослашган Марказий Осиёда сгона корхона. Фаргона фуран бирикмалари з-дида ишлаб чиқариладиган яеллюлоза асосий хом ашё ҳисобланади. Корхона маҳсулотларининг 30% ички бозорга, қолган қисми скспортга чикарилади. Асосий истеъмолчилари — нефтни қайта ишлаш ва лок-бсёқ саноати корхоналари. А. «К.» А.Ж. йилига 13 минг т техник ва 2,6 минг т тозаланган карбоксил-метиляеллюлоза и.ч. қувватига сга.

«Ўзбекистон Миллий А­няиклопедисси»дан
Nom: Re: Namangan shahri haqida ensiklopediyalarda
Yuborildi: muxbir 22 Yanvar 2010, 17:07:21
ААМААГАА «МЕХМАШ» АКА¦ИЯДОА ЛИК ЖАМИЯТИ — «Ўзмашсаноат» уюшмаси таркибидаги и.ч. корхонаси. Асосан, ностандарт қурилмалар, сув қувурлари зулфинлари, махсус технологик ускуналар, қ.х. техникаларига сҳтиёт қисмлар, металлконструкяислар ва халқ истеъмол моллари, гилам тсқиш дастгохлари, сейфлар ва б. маҳ-сулотлар ишлаб чикарилади. 1974 й.да «Ааманган механизаяис ва автоматлаштириш воситалари машинасозлик заводи» номи б-н ишга туширилган, 1982 й.да илғор технологик ускуналар б-н қайта жиҳозланган корхона қуриб битказилди. 1991й.га қадар харбий саноат ускуналари и.ч.га ихтисослаштирилган. 1995 й. дан ҳоз. номда. Корхонада бир йилда 50 дан ортиқ турдаги маҳсулотлар тайёрланади.

«Ўзбекистон Миллий А­няиклопедисси»дан
Nom: Re: Namangan shahri haqida ensiklopediyalarda
Yuborildi: muxbir 22 Yanvar 2010, 17:07:36
ААМААГАА МУХААДИСЛИК-ИҚТИСОДИАТ ИАСТИТУТИ - муҳандис ва иқтисодчи мутахассислар тайёрлайдиган олий сқув юрти. Тошкент тсқимачилик ва енгил саноат ин-ти Ааманган филиали негизида 1992 й. ташкил стилган. Ин-т таркибида 5 ф-т (иқтисод, молис, механика, технологис ва сиртқи) бор. Ин-тда 17 та кафедра, иқтидорли талабалар интернати, лияейи, иқтисодий таълим ҳудудий (регионал) маркази ва унинг қошида ихтисослашган спорт бслими, илмий ва халқаро алоқалар, маънавист бслимлари ва иқтидорли талабалар б-н ишлаш, ахборотлар технологислари ва масофавий сқитиш маркази, мультимедиа синфлари, тайёрлов курслари, марказий кутубхона ва шохобча кутубхоналар (80 минг нусха), 4 та илмий лаб., «Лочин» спорт-согломлаштириш клуби, «Зиё» кичик босмахонаси мавжуд. Ин-тда дарсликлар, рисола ва услубий қслланмалар чоп стилади.
Ин-тда 9 та йсналиш бсйича бакалаврлар тайёрланади, магистратура ва аспирантура мавжуд. Ин-тда 120 проф,-сқитувчи, жумладан 7 фан д-ри ва проф., 61 фан номзоди, дояентлар ишлайди (2003).
Ин-т 2 мутахассислик (менежмент ва тсқимачилик хом ашёсини дастлабки ишлаш мутахассисликлари) бсйича аспирантура оркали олий малакали илмий ва илмий-педагогик кадрлар тайёрлайди.
Магистратурада узлуксиз таълим тизимининг юқори малакали магистрларини тайёрлаш учун 6 та мутахассислик гуруҳлари ташкил қилинган. Ин-т олимлари Москва тсқимачилик академисси ва Санкт-Летербург технологис ва дизайн ин-ти, АҚШ халқаро ривожланиш агентлиги «Евроазис» жамғармаси ва Халқаро меҳрибонлик корпуси б-н ҳамкорлик қилиб келади. Ин-тда стказилган и.т. ишлари натижасида 10 дан ортиқ ихтиро қилинди ва уларнинг аксаристи и.ч.га жорий стилди. Ин-тда 2002/2003 сқув йилида 2300 дан ортиқ талаба таълим олди.

«Ўзбекистон Миллий А­няиклопедисси»дан
Nom: Re: Namangan shahri haqida ensiklopediyalarda
Yuborildi: muxbir 22 Yanvar 2010, 17:07:56
ААМААГАА МУХААДИСЛИК-ЛЕДАГОГИКА ИАСТИТУТИ - муҳандис-педагоглар, муҳандислар, иқтисодчипедагог ва иқтисодчилар тайёрлай-диган олий сқув юрти. Саноат, транспорт, қурилиш, машинасозлик, озиқ-овқат ва кимёвий технологис, қишлоқ хсжалигини механизаяислаш, ахборотлар технологисси, слектроснергетика, менежмент, бухгалтерис хисоби ва аудит қамда молис йсналишлари бсйича мутахассислар тайёрланади. Тошкент политехника ин-тининг Ааманган филиали негизида Ааманган саноат-технологис ин-ти номи б-н ташкил стилган (1991). 1998 й.дан ҳоз. номда. Ин-т касб-ҳунар коллежлари учун муҳандис-педагоглар тайёрлаш бсйича таснч олий сқув юрти хисобланади. Ин-т таркибида 7 ф-т (механика, машинасозлик, технологис, қурилиш, информатика, иқтисодиёт, малака ошириш), 27 кафедра, тадбиркорлик ва бизнес мактаби, академик лияей, ахборот технологислари ва масофавий таълим бслими, спорт-соғломлаштириш мажмуалари ҳамда бир қанча касб ва тил сргатувчи курслар фаолист ксрсатади. Ин-тда бакалавриатнинг 17 таълим йсналиши ва магистратуранинг 11 мутахассислиги бсйича кадрлар тайёрланади.
Ин-т олимлари долзарб йсналишларда, жумладан, озиқ-овқат ресурсларини ривожлантириш, снги қурилиш материаллари сратиш, бино ва иншоотларнинг зилзилабардошлигини ошириш, халқ хсжалигида қуёш снергиссидан фойдаланиш, қ.х. скинлари ҳосилдорлигини ошириш каби мавзуларда назарий ва амалий ахамистга молик и.т. ишлари олиб боради. Бир қанча илмий ишлан-малар и.ч. га жорий стилган.
Ин-тда 230 дан ортиқ проф.-сқитувчи, жумладан, 15 фан д-ри, проф., 110 дан ортиқ фан номзоди, дояентлар ишлайди (2003). Ин-тда аспирантура, магистратура, сқув-илмий кутубхона (ЛО мингдан ортиқ асар) мавжуд. Ин-т бир катор ривожланган хорижий мамлакатлар (АҚШ, Германис, Голландис, Жа-нубий Корес, Франяис) б-н ҳамкорлик алоқалари срнатган. Ин-т ташкил топгандан бери 10 мингдан ортиқ мутахассис тайёрланди. Ин-тда 2002/2003 сқув йилида 4100 талаба таълим олди.

«Ўзбекистон Миллий А­няиклопедисси»дан
Nom: Re: Namangan shahri haqida ensiklopediyalarda
Yuborildi: muxbir 22 Yanvar 2010, 17:08:14
ААМААГАА ТЕАТА И, Алишер Аавоий номидаги давлат мусиқали драма театри — дастлабки театрлардан бири. 1931 й. 15 июнда «Интилиш» (А. Султонов) спектакли б-н очилган. Лрофессионал театр жамоасининг асосини маҳаллий мактаб ва техникумларнинг сқитувчилари, ҳаваскорлик драма тсгараги қатнашчилари ташкил стган. Труппанинг бади-ий рахбари ва театр ташкилотчиси А аззоқ Ҳамроев (А. А озиқий б-н) бслган. С. Отахонов, Б. А­минов, А. Тошбоев, А. Тсрахонов, X. Шарипов, А. Исҳо-қов, кейинроқ М. Азизова, Т. Жаъфарова, С. А аҳмонов, М. Дадабоев, Т. Со-диқов ва б. театрнинг дастлабки ижодкорларидир. 30-й.лар театр учун саҳна санъатини сгаллаш йслидаги сзига хос мактаб йиллари бслди. Бу даврда саҳналаштирилган «Ҳужум» (В. Ян, Чслпон), «Маликаи Турандот» (К. Гояяи), «Ҳалима» (Ғ. Зафарий) каби спектакллар бадиий йсналишига ксра кспроқ ташвиқот харак-терида сди. 30-й.ларнинг срталарида жамоанинг ижодий фаолистида маълум бурилиш ссалди. А. Турдиев, А . Ҳамроевнинг актёрлар б-н ижодий ҳамкорлиги самарали натижа берди ва «Гулсара», «Аомус ва муҳаббат» (К. Яшин), «А устам» (У. Исмоилов), «Отсиз» (А. Мажидий), «Макр ва муҳаббат» (Ф. Шиллер), «Бой ила хизматчи» (Ҳамза) каби спектакллар сратилди. Актёрлар образ сратишда қолип ва бир хилликни бартараф стиб, аста-секин қаҳрамонлар ички дунёсини очиш санъати, инсон хусусистларини тасвирлаш маҳоратини сгаллаб бордилар.
1936 й. театр илк бор Тошкентга гастролга келади, «Фарҳод ва Ширин», «Лайли ва Мажнун», «А устам», «Аршин мол олон» каби спектакллари пойтахт томошабинлари томонидан ижобий баҳоланди.
2-жаҳон уруши йиллари театр ижодий труппаси «Қурбон Умаров», «Фронт бсйлаб буйруқ», «Бургутнинг парвози», украин театри актёрлари б-н хамкорликда Гулак-Артёмовскийнинг «Запорожьелик Дунай ортида» номли ҳажвий операсини саҳналаштирдилар.
Урушдан кейинги йиллар театр репертуари кенгайди. Ижодий кстаринкилик, репертуар мустақиллигига сришишга актёрлик махрратини сстиришга интилиш сезилди. Айникса, 50-й.ларнинг 2-срмида А. Хачатуров бош реж. стиб тай-инлангач, жамоада узлуксиз иш олиб борилиб, оригинал репертуар, спектакль саҳналаштиришда ифодавийликнинг снги қирраларини излаш, саҳна безакларини снгилаш устуворлик қилди. Айнан шу даврда сзбек драматургисси б-н театрнинг узаро боғланиш жараёни кучайди. «Юрак сирлари» (Б. А аҳмонов), «Оғриқ тишлар» (А. Қаҳҳор), «Чин муҳаббат» (О. Ақубов), «Хуррист» (Уйғун), «Туғма доғ» (С. Қрриев) каби спектаклларда давр муаммолари, халқ ҳаёти ва унинг меҳнатини аниқ тасвирлашга интилиш асосий вазифага айланди. 1957 й. Тошкентга булган гастролида театр маданистининг анча юксалганлиги, репертуарнинг жанр жиҳатидан ссганлиги, актёрлик ансамблининг схлитлиги кузга ташланди. Театр ривожига сша даврда М. Азизова, О. Тожибоева, Т. Аазарова, М. Убайдуллаев кабилар муносиб ҳисса қсшдилар.
1963 й. театр мусиқали драма ва комедис театрига айлантирилгач, театрнинг сзига хос репертуарини шакллантириш ҳаракатлари натижаси слароқ «Тошболта ошиқ» (Ҳ. Ғулом; М. Левиев), «Аурхон», «Гулсара» (К. Яшин; Т. Жалилов). «Алпомиш», «Тохир ва Зухра» (С. Абдулла), «Гули сиёҳ» (С. Жамол), «Ҳали-ма» (Ғ. Зафарий, Т. Тула), «Лайли ва Мажнун» (Ш. Хуршид) каби мусиқали драмалар театр репертуаридан урин олди. Мусиқали драмалар б-н бир каторда «Ўликлар кечирмайди» (Ў. Умарбеков), «Уфқ» (С. Аҳмад), «Каса Маре» (И. Дру-яс) сингари драматик спектакллар ҳам қсйилди. Кейинроқ «Юсуф ва Зулайҳо» (Ҳ. Саъдулла; Д. Соаткулов), «Ўн учинчи раис» (О. Абдуллин), «Аввойи фаришта» (А. Коломийя), «Темир хотин» (Ш. Бошбеков) каби ижтимоий мавзудаги асарлар муваффақист б-н саҳналаштирилди. Шу даврда театрда ижод қилган Ҳ. Охунова, М. Исомиддиновларнинг хизматлари катта бслди.
Мустақилликдан кейин театр фаолистида снги давр бошланди. 90-й.ларнинг срталарида театрни Карим Йслдошев бошқарди. Мустақил репертуар танлаш, мавзу ва жанр диапазо-нининг кенгайиши ксзга ташланди. Бу даврда театр спектакллари ватан та-рихи ёритилган, замонавий мавзу акс стган асарлар ҳамда жаҳон классикасидан иборат бслди: «Машраб» (А. Турсун), «Ар истаб» (Ҳ. Шарипов), «Кашмир қсшиғи», «Алпомишнинг сқ-ёйи» (А. Жаббор), «Усмон Аосир қаерда?» (А. Аъзамов), «Кирол Лирнинг набиралари» (У. Шекспир, А. Лушкин, М. Булгаков) ва б. театрнинг сснгги йиллардаги снг схши спектаклларидир.
Ўзбекистон халқ артистлари М. Убайдуллаев, У. Ауралиев; О. Тожибоева, К. А асулова, М. А аҳмонов, В. Сайдалиев каби Ўзбекистонда хизмат ксрсатган ар-тистлар, шунингдек, С. Саримсоқова, С. Омонов, М. Аиёзов, М. Фахриддинова, X. Мадраҳимова, У. Мирзаев, А. Тожибоев, А. Каримова, М. Абдуллаева ва б. актёрлар театрнинг ҳозирги кундаги етакчи ижодкорларидир.
Муҳаббат Тслахсжаева.

«Ўзбекистон Миллий А­няиклопедисси»дан
Nom: Re: Namangan shahri haqida ensiklopediyalarda
Yuborildi: muxbir 22 Yanvar 2010, 17:08:37
ААМААГАА УАИВЕА СИТЕТИ, Ааманган давлат университети — илмий ва педагог кадрлар таиерлайдиган олий сқув юрти. Ўзбекистон А еспубликаси Лрезидента фармонига асосан 1992 й. 15 мартда Ааманган пед. ин-ти (1942 й.да асос солинган) негизида ташкил стилган. Ун-тда 12 ф-т (мат., физикатехника, хорижий тиллар, кимё-биол., санъатшунослик, инглиз филол.си, пед., иқтисод-геогр., жисмоний тарбис, сзбек филол.си, тарих, юриспруденяис), сқув, илмий, маънавист, маркетинг хизмати, мониторинг бсли-ми, маънавист, ахборот ва тахдил, тил сргатиш, демократик жамист қуриш назарисси ва амалиёти маркази, сояиологик тадқиқотлар лаб., 38 кафедра, бир канча илмий лаб. ва сқув марказлари, бизнес мактаби, академик лияей бор; кутубхоналарида 500 мингдан зиёд асар сақланади (2003). Ун-т 25 йсналиш (мат., амалий мат., физика, касб таълими, кимё, биол., амалий санъат, чизмачилик ва тасвирий санъат, мусиқа, инглиз тили, немис тили, франяуз тили, славсн филол.си, бошланғич таълим ва тарбисвий ишлар ме-тодикаси, пед. ва психологис, жисмоний тарбис, иқтисод, геогр., сзбек филол.си, тарих, ҳуқуқшунослик, мил-лий истиқлол ғосси, ҳуқуқ ва маънавист асослари, бошланғич таълим ва спорт тарбисвий иш, ижтимоий-маданий фаолист) бсйича бакалаврлар, 16 ихтисослик (физика, мат., тарих, геогр., рус тили, сзбек тили, немис тили, инглиз тили, кимё, меҳнат таълими, ҳуқуқшунос-педагог, тармоқлар иқтисодиёти, бошланғич таълим, физика сқитиш методикаси, амалий мат., сзбек адабиёти) буйича магистрлар тайёрлайди. Ун-тда аспирантура, докторантура фаолист ксрса-тади. 2002/2003 сқув йили ун-тда 5 мингга сқин талаба таълим олди, 350 дан ортиқ сқитувчи, жумладан, 20 фан д-ри ва проф., 140 фан номзоди ва дояент ишлади. Ун-т бир канча хорижий давлатларнинг нуфузли ун-т, ин-тлари ҳамда халқаро ташкилотлар б-н ҳамкорлик қилади. Ун-т фаолисти Т. Файзуллаев, А. Аъза-мов, М. Маматов, А. А аҳимов, А. Абду-раҳмонов, Ш. Абдуллаев, И. Абдуллаев ва б. проф.-сқитувчилар номи б-н боғлиқ. Ун-тда турли йсналишларда и.т. ишлари олиб борилади. 2003 й.гача ун-т 27 мингдан ортиқ мутахассис тайёрлади.

«Ўзбекистон Миллий А­няиклопедисси»дан
Nom: Re: Namangan shahri haqida ensiklopediyalarda
Yuborildi: muxbir 22 Yanvar 2010, 17:08:53
«ААМААГАА ҲАҚИҚАТИ» - наманган вилост ҳокимлигининг ижтимоий-сиёсий газ. Ааманган ш.да сзбек тилида ҳафтада 2 марта чиқади. Дастлаб «Ишчилар қалқони» (1918—19), «А­ркинлик» (1919—21), «Зарбдор» (1921-36), «Сталин ҳақиқати» (1936—48) номларида чиққан. 1958 й.дан ҳоз. ном-да. Газ.да турли даврларда Лутфулла Олимий, Турғун Лслат, Ҳусниддин Шарипов, Ҳабиб Саъдулла, Ҳамид Аурий каби сткир қалам сохибалари фаолист ксрсатишган. «А. ҳ.»да узоқ йиллар самарали меҳнат қилган Иброҳим Юсупов, Фазлиддин Мирзаев, А­рмамат Аурматов, Ҳамидахон Мамажоно-ва, Абдуфаттоҳ А ажабов, Ғуломжон Акбаровлар Ўзбекистонда хизмат ксрсатган маданист ходими, А еспубликада хизмат ксрсатган журналист фахрий унвонларига сазовор бслишган.
«А. ҳ.» вилост хаётининг ксзгуси сифатида умумиқтисодиёт, саноат, қиш-лоқ хсжалиги, таълим ва б. сохалардаги снгилик ва сзгаришларни, жисмоний тарбис ва спорт масаласини кенг ва муфассал ёритади. «Тадбиркор» номли иловаси ҳам бор. Газ. адади 5100 (2003).

«Ўзбекистон Миллий А­няиклопедисси»дан
Nom: Re: Namangan shahri haqida ensiklopediyalarda
Yuborildi: muxbir 22 Yanvar 2010, 17:09:08
«ААМААГААМАШ» АКА¦ИЯДОА ЛИК ЖАМИЯТИ - «Ўзмашсаноат» уюшмаси таркибидаги йирик корхона. 1962 й.да Ааманган машинасозлик з-ди номи б-н бунёд стилган. Корхона, асосан, нефть ва газ саноатида, коммунал хсжалигида ишлатиладиган сурилувчи шпинделли сгилувчан клинли пслат, титан, чссн зулфинлар, сурилмайдиган шпинделли, параллел чусн зулфинлар, коррозисбардош мембранали клапанлар, юқори босимда ишлайдиган вентиллар ишлаб чикаради.
1967 й.да трубопроводли задвижкалар и.ч. сзлаштирилди. 1973 й.дан бошлаб ДУ-150, ДУ-200 титан задвижкалар тайёрлаш йслга қсйилди ва 1980 й.га келиб уларнинг номенклатураси 15 хилга етказилди. И.ч. ҳажмлари кспай-иб, қсшимча иш жойлари сратилди ҳамда маҳсулотларни скспорт қилиш йслга қсйилди. Задвижкаларнинг снги турларини сзлаштириш ва чссн ҳамда пслат қуйма технологисларни жорий қилиш мақсадида снги қуюв яехи қуриб ишга туширилди.
Ўзбекистон мустақилликка сришгандан сснг корхонада республика сҳти-ёжлари учун зарур ҳисобланган бир неча турдаги импорт срнини босувчи маҳсулотлар тайёрлана бошлади. Бунинг учун, металл юзасига полистилен қоилаш ва қуюв яехида пслат чиқиндиларни сритиб маҳсулотлар қуйиш тех-нологислари срнатилди. Аатижада корхонада ишлаб чиқарилган мембранали клапанлар, чссн ва пслат қуйма зулфинлар ички ва ташқи бозорда сотилмоқда. Маҳсулотлар (пайвандланган, қуйма пслат зулфинлар), асосан, Белоруссис, Козоғистон ва А оссис давлатларига скспорт қилинади.

«Ўзбекистон Миллий А­няиклопедисси»дан
Nom: Re: Namangan shahri haqida ensiklopediyalarda
Yuborildi: muxbir 22 Yanvar 2010, 17:09:19
«НАМАНГАНТЕКСТИЛЬ» АКЦИЯДОРЛИК ЖАМИЯТИ - «Ўзбекенгилсаноат» давлат-акциядорлик компанияси таркибидаги йирик тўқимачилик корхонаси. Корхонада, асосан, пахта толасидан калава ип, сур (хом) ва тайёр газламалар, нотўқима матолар ҳамда харидорлар буюртмаси асосида тикувчилик маҳсулотлари тайёрланади.
Корхона 1967 й.да Наманган шойи ва костюмбоп газламалар к-ти номи б-н ишга туширилган. 1974 й.да ЎзССР 50 йиллиги номидаги «Наманган шойи ишлаб чиқариш» бирлашмаси деб номланди. 1994 й.да бирлашма очиқтурдаги акциядорлик жамиятига айлантирилди. 1998 й.дан ҳоз. номда. «Н.» а. ж. вискоза, лавсан толалар ва уларнинг аралашма толаларидан кўйлакбоп, плашбоп газламалар, сунъий ип газламалар и.ч.га ихтисослашди. Четдан сунъий толаларни харид қилиш имкониятлари чекланганлиги сабабли к-тда 1997 й.дан бошлаб пахта толасидан маҳсулот и.ч. йўлга қўйилди. Корхона таркибида йилига 6,3 минг т калава ип и.ч. қувватига эга бўлган 1-ва 2-йигирув фкалари, йилига 28,1 млн. м сур ва 28,5 млн.м тайёр газлама и.ч. қувватига эга бўлган тўқув ф-каси, гул босиш-пардозлаш ф-каси, Ҳаққулобод ш.даги тикув ф-каси бор. 1997 й.да Германиянинг «Тручлер», «Гроссенхайнер», «CSM» фирмаларининг замонавий технологиялари б-н жиҳозланган 2-йигирув ф-каси ишга туширилди ва жаҳон бозорида рақобатбардош ип газламалар тайёрлана бошлади. Жанубий Корея ва Туркия давлатларига пахта калава ип экспорт қилади. Акциядорлик жамиятида 5 мингга яқин ишчихизматчилар меҳнат қилмоқда. 2002 й.да 6 минг т калава, 22 млн. м сур газлама, 21,9 млн. м тайёр газламалар, 320 минг м нотўқима матолар ишлаб чикарилди.

«Ўзбекистон Миллий Энциклопедияси»дан
Nom: Re: Namangan shahri haqida ensiklopediyalarda
Yuborildi: Nurdinboy 22 Yanvar 2011, 09:50:03
ma'lumotlar uchun muxbirga tashakkurlar
(http://s43.radikal.ru/i101/1101/33/df49ceed432c.jpg)
Nom: Re: Namangan shahri haqida ensiklopediyalarda
Yuborildi: Shuhrat_ 04 Sentyabr 2011, 12:56:59
 :asl3:
muhbir sizga katta rahmat.
Namangan shahrini sungi ensiklopediyasini forumga joylashimiz kerak.
Bu malumotlani qayerdan olsak buladi.bilgamla yozila .
Joylawga harakat qilamiz.
Inshaalloh