forum.ziyouz.com
Ilm va ziyo => Fan va texnika => Mavzu boshlandi: amir.temur 10 Fevral 2012, 00:26:55
-
Bismillahir Rahmoniyr Rahiym,
Assalamu alaykum forumchilar,
Man bu forumni ochishdan maqsad, aniq fanlardan bo'lgan fizika faniga e'tiborlaringiz jalb qilmoqchiman. O'zim shu texnika va fizikaga qiziqqani uchun shu bahonada o'zimga o'xshagan yoshlar bilan tanishmoqchiman. Bu forumda fizikaga, injenerlik sohalariga, texnikaga oid barcha muammo va yangiliklarni muhokama qilishdir. Hatto, maktab o'quvchilar yoki universitet talabalari o'zlarini qiynayotgan, yechimini topolmayotgan misol va masalalarni muhokama qo'ysalar bo'ladi. Bir-birimizga yordam beramiz. Qolganini vaqt ko'rsatadi, qani boshladik bo'lmasa :)
-
Man bir narsani bilmoqchi edim. O'zbekiston texnika ta'limi sohalarida fizika va uning bo'limlariga oid kitoblar qay darajada? O'zbek tilida talabalarning ilmga chanqoqligini qondiradigan mavzuga oid kitoblar bormi? Misol uchun Elektrotexnika sohasida o'zbek tilida qanday kitoblar bor?
-
Fizika nima degani?
-
А бсларкуну с?! Мана биз бормиз пизика, матиматика, мухандислик амалиётига қизиқувчилар сафида. маълумот алмашиниш ва очиқ мулоқот учун тайёрмиз. Бу борада махсус сайт устида иш аллақачон бошлаб қсйганмиз. Аасиб стса, сқин кунларда Ўзбек мухандислик ва фан-техникасига бағишланган портал очиш устида харкатдамиз. сзи физикадан хам қизиқ фан йсқку, одамлар билишмийдиде...
-
Fizika nima degani?
Физика бу атррофимиздаги олам, мухит, модда ва материслар, ходисалар, жараёнлар, хусусист ва қонунистларни срганувчи фан. Сизларга бир иборани келтирсам: Математика - фанлар шохи, лекин у физикага хизмат қилади. (Муаллифи номаълум афоризм :) )
-
Imzoiz noto'g'ri tarjima qiliniptimi?! Biza turk bolasimasmiza.
Salom ZeroHero,
Uzr, bu forum mavzusi imzolarni muhokama qiladigan mavzu emas, bu kabi savollarni marhamat qilib shaxsiy xabarlar qutisiga jo'nating.
-
А бсларкуну с?! Мана биз бормиз пизика, матиматика, мухандислик амалиётига қизиқувчилар сафида. маълумот алмашиниш ва очиқ мулоқот учун тайёрмиз. Бу борада махсус сайт устида иш аллақачон бошлаб қсйганмиз. Аасиб стса, сқин кунларда Ўзбек мухандислик ва фан-техникасига бағишланган портал очиш устида харкатдамиз. сзи физикадан хам қизиқ фан йсқку, одамлар билишмийдиде...
Muzaffar, bu yaratilayotgan saytni eshitib xursand bo'ldim. Unda ko'proq qanaqa ma'lumotlar joy oladi? Sayt bo'lgani yaxshi, ammo kitobga yetmaydi-da. O'zbekistonda fizikaga va aniq fanlarga qiziqish ancha sust. Qiziqqanlari ham ma'lumot topishda qiynaladi. Shu sababdan, bu savolni so'ragan edim. Yaxshi, man xursand bo'ldim, inshalloh safimiz yanada kengayadi deb umid qilaman.
-
Сайт кенг қамровли портал бслади. Мухандисликнинг барча сохалари (ген инженериссидан ташқари) - Биотехологис, кимё, машинасозлик, автоматика, слектроника..., хуллас, битганда ксрасиз :) хозир айтиб қсйсам қизиғи қолмайди.
Китоб тсғрисидаги фикрингиз тсғри, сзбекча адабиёт етишмаслиги сски муаммо. борлари хам мукаммал смас. Бошқа тарафдан олиб қарасангиз рус ва инглиз тилларидаги адабиётларни таржимаси сзи катта бир юмуш ва у амалий тажрибага кспинча вақт қолддирмайди. нима хам деймиз, борига барака. Айтмоқчи Амир Темур, сиз айнан қайси сохада ижод қиласиз? санъатга кириб келишингиз... с нималар деспман. Физика ва мухандисликнинг сохаси бисёр, қайси бири сизга сқинроқ?
-
Man Energetika va Elektrotexnika yo'nalishida o'qiyman. Ko'proq Energetikaga e'tibor qarataman. :)
-
assalomu alaykum!
Anchadan beri bir chekkada pusib, kuzatib ötirgandim. Tög'risi, menam fizikaga juda qiziqaman, örgangim keladi. Fizika qiziqarli, bundan tashqari, ayni paytda menga judayam kerakli fan. Rostini aytsam, bu sohada "nol"man. Aynan shu nuqtadan boshlab örganishni istayman, lekin vaqt ham, imkoniyat ham, jumladan örgata oladigan muallim ham tanqis... Bir nechtasiga bordim, ba'zilari kitobdagi tayyor qoidalarniyam notög'ri talqin qiladi(masalan, richag böyicha bir soat bahslashgandim. Chunki qurilishda ishlatib körganman. Aniq taassurot bor edi). Shu shu, öqishdan sal sovub, ish bilan band bölib, endilikda ish bahona juda kerak bölyapti menga...
-
Oddiy lampochkadagi fizik jarayonlar:
Kundalik hayotda ko'pincha oddiy lampochkadan foydalanamiz va bu biz uchun oddiy jarayondir, ammo uning ichkarisiga nazar tashlaylik. Lampaning ichida Volframdan bo'lgan ingichka sim bor. Bu sim elektr tokida 2000 gradusda qiziydi. Bu holatda elektr energiyasi issiqlik energiyasiga aylanadi. Yanada ko'proq temperatura va yorug'lik ko'lamiga erishishimiz mumkin, buning uchun 1 metr Volfram simi 3 cm.gacha qisqartirilib (prujinaga o'xshatib) o'rab chiqilgan bo'lishi kerak. Shisha qobig'ning ichida ma'lum turdagi gaz bo'ladi. Bu gaz Volfram simning yuqori darajadagi temperaturada kuyib ketishining oldini oladi. Shuningdek, bu gazning boshqa xususiyati shundan iboratki, u lampochkani qanday rangda yoritishiga ham ta'sir qiladi.
Shunga o'xshash qisqa xabarlar bilan muhkomamizni boshlaymiz :)
-
Efir nima?
-
balki tajriba ham qilib körarmiz? Shisha ichiga qanday gaz töldiriladi, ya'ni siz aytgan gaz qanaqa, qaerdan topish mumkin, shisha ichiga qanday qamaladi...?
Meni öylantiradigan yana bir savol, barcha elektr jihozlarida + va - zaryadlar tutashtirilib, foydali ish olinadi. Agar tög'ridan tög'ri tutashtirilsa issiqlik hosil böladimi? Unda:
1)muzlatgich qanday soviydi;
2)motor qanday harakatga keladi?
Aynan motorni aylantirib juda köp foydali ishga erishsa bölarkan. Shuni pult yoki kompyuter orqali boshqarish imkonini yaratish mumkinmi, qölbola usulda?...
-
Mavzuga baraka!
Bu yerda Nyuton-pyuton, Eynshteyn-peynshteyinlarning rosa po'stagi qoqilar ekanda-a...
Eshitdilaringmi, nisbiylik nazariyasini yo'qqa chiqarishayaptiymish zamonaviy olimlar. Ko'pchilik o'limidan so'ng unvon olardi, Eynshteyn o'lganidan so'ng yolg'onchiga (adashganga) aylantirilarmikin endi...
-
Efir nima?
Savolga unchalik tushunmadim. Efir deb televediniyada aytadilar (masalan jonli efirda bugun shunaqa ko'rsatuv bor deb), keyin efir moyi haqida ozgina eshitganman. Efir haqida biladiganim shu ekan :)
-
balki tajriba ham qilib körarmiz? Shisha ichiga qanday gaz töldiriladi, ya'ni siz aytgan gaz qanaqa, qaerdan topish mumkin, shisha ichiga qanday qamaladi...?
Meni öylantiradigan yana bir savol, barcha elektr jihozlarida + va - zaryadlar tutashtirilib, foydali ish olinadi. Agar tög'ridan tög'ri tutashtirilsa issiqlik hosil böladimi? Unda:
1)muzlatgich qanday soviydi;
2)motor qanday harakatga keladi?
Aynan motorni aylantirib juda köp foydali ishga erishsa bölarkan. Shuni pult yoki kompyuter orqali boshqarish imkonini yaratish mumkinmi, qölbola usulda?...
Lampochkaning ichida umuman havo bo'lmasligi kerak. Chunki volfram kislorod moddasi bilan (oxidation) kimyoviy jarayonga kirishsa kuyadi. Shu sababdan, umuman havo bo'lmaydi, yoki azot va argon moddalari aralashgan gaz bo'ladi va shuningdek kripton (Krypton) gaz moddasi bo'ladi. Krypton gaz moddasi bo'lgan lampochkalar ko'proq yorug'lik berarkan. Sababi, bu gaz volframning juda katta temperaturada isiganida ham kuymasligini saqlab qolarkan.
1) Sovutgichlarning ham ishlash funksiyalariga qarab 3 xil bor ekan. Eng ko'p ishlatilgani (O'zbekistonda hozir eng ishlatilyotgan xili) kompressorli sovutgichlar ekan. Kompressorli sovutgichlar asosan 4 qismdan iborat. a)Kompressor gazlangan moddani so'rib olib, uni bir joyga jamlab va yana bosim bilan chiqarib yuborish funksiyasini bajaradi. b) Kondensator (condense so'zidan olingan) esa biror moddaning gaz holatidan suyuqlik holatiga aylantiradi. c) Drossel. Bu muvozanatni saqlaydigan texnik ashyo. Sovutgichlarda ichkari va tashqari moddalarning bir xil miqdorda ekanligini o'lchab turadi. Uning yana bir boshqa vazifasi shuki, Kompressor kuchli bosim bilan gaz moddasini haydaganda, drossel shu bosimni pasaytiradi.
d) Bo'g'latuvchi (vaporizer). Bu suyuqlik holatdan gaz holatiga o'tkazadi.
Qachon sovuq bo'ladi, qachonki o'sha joyda issiqli bo'lmasa. Xuddi shu prinsipda sovutguchlar ham ishlaydi. Sovutgichning ichiga sovuqlik olib kirilmaydi, aksincha u yerdan issiqlik yoki iliqlik olib chiqiladi. U issiqlik sovutgichga sovutish uchun qo'ygan mahsulotlarimizdan kelib chiqadi.
Sovutgichlarning orqasiga qaraganimizda setkaga o'xshash ingichkaroq trubalar o'tgan. Shu trubalarda sovuq moddalar Freon, Ammoniak va hkz.) bo'ladi. Ana shu sovuq moddalarning bo'g'lanish nuqtasi ko'pincha -30 gradus bo'ladi. Shu moddaning gaz holatiga keltirish uchun sovutgichda turgan moddalarning issiqligi yetadi. Bo'g'lanish uchun zarur bo'lgan issiqlik energiyasi sovutgichning ichidan, oziq-ovqat mahsulotlaridan olinadi. Bu issiqlik suyuqlikni gazga aylantirgach, kompressor tomonidan so'rib olinadi. Gaz holatida so'rib olinganida, gaz bilan birga ana shu issiqlik ham so'rib olinadi. Kompressor keyin bu gazni kondensatorga jo'natadi. Kondensator uni yana suyuqlik holiga keltirishda o'sha issiqlikni tashqariga beradi va gaz holatidagi modda yana suyuqlikka aylanadi. Drossel uni o'lchamli tarzda yana sovutgichning ichiga olib kiradi. Shu jarayon takror davom etaveradi.
2) Motor bilan ko'p ish qilsa bo'ladi deganingiz to'g'ri. Motorlar elektr energiyasini mexanik energiyaga aylantiradi. Mexanik energiya bilan og'ir ishlarni qilsa bo'ladi. Og'ir yuklarni ko'tarish, suv tortish, biror narsa sudrash va hkz.
Motorni pult bilan boshqarish imkoni bor, ammo uni qo'l bola usulda boshqarish imkonini bilmayman :) Zamon shiddat bilan rivojlangan bir paytda biz qo'l bola usullarini o'ylashimiz manimcha mantiqan noto'g'ri, deb o'ylayman.
-
Mavzuga baraka!
Bu yerda Nyuton-pyuton, Eynshteyn-peynshteyinlarning rosa po'stagi qoqilar ekanda-a...
Eshitdilaringmi, nisbiylik nazariyasini yo'qqa chiqarishayaptiymish zamonaviy olimlar. Ko'pchilik o'limidan so'ng unvon olardi, Eynshteyn o'lganidan so'ng yolg'onchiga (adashganga) aylantirilarmikin endi...
Eynshteyn fizika uchun juda katta ish qilgan. Fizikani biladigan har qanday odam unga katta hurmat bilan qarasa kerak. Manimcha bu oddiy mish mish bo'lsa kerak. Man hali unaqa gapni eshitmadim.
-
yosh fiziklarni yordami kk edi iloji bolsa. konussimon buyumni hajmini metr kubga aylantirish uchun qaysi formuladan foydalanish kk?
-
конус хажми:
V=1/3*3.14*R2*H формула орқали топилади.
натижа қайси бирликда чиқспти? агар литр бслса 1 литр 0.01 м3 съни 1 м3 1000 литрга тенг.
-
yosh fiziklarni yordami kk edi iloji bolsa. konussimon buyumni hajmini metr kubga aylantirish uchun qaysi formuladan foydalanish kk?
Uning uchun konussimon buyumning o'zi qanday o'lchov birligida berilganiga e'tibor berishimiz kerak. Agar cm3 bo'lsa, unda 1 cm3 = 0,000001 m3 ga teng bo'ladi. Hajm hamma vaqt metr kub yoki cm kub yoki mm kub, xullas kub'da hisoblanadi. Konusning hajmi V= 1/3 x (пr2 x h) ga teng.
-
yosh fiziklarni yordami kk edi iloji bolsa. konussimon buyumni hajmini metr kubga aylantirish uchun qaysi formuladan foydalanish kk?
hullas man bu savolga 3 xil javob oldim:
V=1/3.14*R2*H
V= 1/3 x (2пr2 x h)
V=1/3 x п x R2 x H
konus o'lchami quydagicha: R=21,5sm, H=160sm.
-
yosh fiziklarni yordami kk edi iloji bolsa. konussimon buyumni hajmini metr kubga aylantirish uchun qaysi formuladan foydalanish kk?
hullas man bu savolga 3 xil javob oldim:
V=1/3.14*R2*H
V= 1/3 x (2пr2 x h)
V=1/3 x п x R2 x H
konus o'lchami quydagicha: R=21,5sm, H=160sm.
Javobi 0.07745 m3 bo'ladi. Man yozganimda Konus hajmi formulasini yozishda xatoga yo'l qo'yibman. Tahrir qilib to'g'irlab qo'ydim.
-
Yosh fiziklar, juda sustsizlar-u...
Efir - bu biror moddaning nomi emas, shartli so'z. Qadimgi yunon faylasuflarining borliqni tushunish uchun olg'a surgan nazariyalari: Butun koinotni "efir" deb ataluvchi modda to'ldirib turadi, u rangsiz, hidsiz, har qanday to'siqdan o'ta oladigan, vaznsiz narsa. Keyinchalik bo'shliq haqidagi nazariyalar isbotini topgach bu fikrlarga barham berildi, lekin "efir" so'zi esdalikka qoldi.
U paytda mutlaqo bo'shliq (absolyut vaakuum) haqida tushuncha bo'lmagandi. (To'g'risi, absolyut bo'shliqni tasavvur qila boshlasam negadir qo'rquv tuyaman o'zimda).
Hozirgi radio-televidiniyedagi "efir" so'zi o'sha nazariyalardan olingan.
Efir moyi - tez tarqaluvchan, singguvchan bo'lgani uchun shunday nomlangan.
Lampochkalarning ichiga aytib o'tilganidek inert gazlar (geliy, neon, argon, ksenon) qamaladi. Lampochka ichidagi bosim 0.01 ati dan kichikroq bo'ladi, sababi qiziganida kengayishdan lampochka portlab ketmasligi uchun. Azizbek_mx, tajriba qilib ko'rmoqchi bo'lsangiz, argonni gazosvarshiklardan topa olasiz, shishani o'zingiz eritib quysangiz bo'ladi, wolframni birorta yangi lampochkani sindirib, ichidan olishingiz mumkin :))) Avvaldan aytib qo'yay, shisha ichidagi bosimni tushirmasangiz u portlaydi, yoqishingiz bilanoq ;) (Tayyor lampochka turganda tajribaning nima keragi bor?)
Xolodilniklarning ish printsipi ba'zi suyuqliklarning kengayganida va bug'latilganida o'ziga katta miqdorda haroratni yutishiga asoslangan - xladogen. Bularga suyuq ammiak, frionning bir necha markasi kiradi. Suyuqlik xolodilnik ishchi qismida kengayib, kameradagi haroratni o'ziga yutadi va bug'lanadi. Bug'langan gazlar kompressorda siqiladi, suyultiriladi. Bu davriy tsikl ko'rinishida.
Xolodilniklarning absorbsion turlari ham bor edi, hozir ishlab chiqarilmayapti deyarli. Ularda asosan ammiak ishlatilgan.
Elektrodvigatelni masofadan turib boshqarish, o'chirish, yoqish, chastotasini o'zgartirish mumkin. Tajriba uchun o'zingiz sxemasini yig'sangiz ham bo'ladi.
Harakatga kelishi magnit maydoni bilan xarakterlanadi. Hozirgi asinxron dvigatellarning o'zi aslida olamshumul kashfiyot bo'lgan. Uning ijodkori Abel Tesla to'g'risida bir o'qib chiqishni tavsiya qilaman.
-
Yosh fiziklarga savol:
Yorug'lik nurlarida issiqlik energiyasi bor. Yorug'likning majburiy kuchaytirilishi Lazer nurlari sifatida hossalar namoyon qiladi - o'ta yuqori temperatura va olis masofadan ham ko'rinishlik.
Yorug'lik nurlarining to'lqin hususiyatidan kelib chiqadigan bo'lsak, radioto'lqinlarni majburiy kuchaytirilsa qanday bo'larkin? Bu kuchaytirilgan to'lqin issiqlik bermasligi aniq, lekin moddalardagi molekulyar bog'lanishni uza olarmikin, demoqchimanki, haroratsiz va ko'rinmaydigan qilichdek moddalarni kesa olarmikin? Nima deysizlar?
-
Yosh fiziklarga savol:
Yorug'lik nurlarida issiqlik energiyasi bor. Yorug'likning majburiy kuchaytirilishi Lazer nurlari sifatida hossalar namoyon qiladi - o'ta yuqori temperatura va olis masofadan ham ko'rinishlik.
Yorug'lik nurlarining to'lqin hususiyatidan kelib chiqadigan bo'lsak, radioto'lqinlarni majburiy kuchaytirilsa qanday bo'larkin? Bu kuchaytirilgan to'lqin issiqlik bermasligi aniq, lekin moddalardagi molekulyar bog'lanishni uza olarmikin, demoqchimanki, haroratsiz va ko'rinmaydigan qilichdek moddalarni kesa olarmikin? Nima deysizlar?
Donishmand, savolda radioto'lqinlar haqida gap ketyaptimi yoki yorug'lik nurlari haqidami?
-
...radioto'lqinlarni majburiy kuchaytirilsa qanday bo'larkin?
Bu yerda radioto'lqinlarni majburiy kuchaytirish to'g'risida savol.
Bizni qiziqtirgani radioto'lqinlarning zichligi huddi LAZERdagidek oshirilsa va tebranish chastotasi molekulalar orasidagi masofadan kichik, amplitudasi katta bo'lsa, molekulalarni o'rnidan jildira oladimi-yo'qmi?
Agar shunday natija ola bilsak ishlab chiqarishda va mudofaa tizimida revolyutsiya qivorarmidik...
-
Yosh fiziklar, juda sustsizlar-u...
sust emasmiz, yoshmiz :)
-
Davom etinglar mr elchilar, biz barcha fikrlaringizga qo'shilamiz
-
Bu texnologiyaga qiziqadiganlar yo'q shekilli...
Agar men o'ylagandaqa natija beradigan bolsa Mashinasozlik sanoatida yangi sahifa ochvorardik-da... Yaponlar-u, nemislar hech narsa bo'lib qolarmidi...
MAZER haqida tushuncha bormi kimdadir?
-
Davom etinglar mr elchilar, biz barcha fikrlaringizga qo'shilamiz
ho'o'o'p ... Aytingchi suvda atom bormi ?
-
Donishmand, nemis bilan yaponlarni o'tib ketish siz o'ylaganchalik oson emas. Bu mavzuga qiziqib, uni forumda muhokama qilib, texnikada revolutsiya yasolmaymiz. Jiddiy mulohazalar forumda oddiygina gaplar bilan izohlab berilmaydi. Uni ustida yillar davomida ish olib boriladi. Bu forumni fizikaga qiziqqanlar, maktabda yoki universitetda o'qib yurganlar misol, masalasi bo'lsa, shularni muhokama qilish uchun ochgandik.
Sizni shashtingizni tushirish niyatim yo'q, ammo aniq gaplar bilan biror narsani bir-birimizga o'rgatish asosiy maqsadimiz.
Bu texnologiyaga qiziqadiganlar yo'q shekilli...
Agar men o'ylagandaqa natija beradigan bolsa Mashinasozlik sanoatida yangi sahifa ochvorardik-da... Yaponlar-u, nemislar hech narsa bo'lib qolarmidi...
MAZER haqida tushuncha bormi kimdadir?
-
Davom etinglar mr elchilar, biz barcha fikrlaringizga qo'shilamiz
ho'o'o'p ... Aytingchi suvda atom bormi ?
Yaxshilab o'ylab ko'ring-chi, kalla ishlamasa, kitobni ochib o'qib ko'ring, shundayam kalla ishlamasa, keyin boshqadan so'rab ko'ring. Bu yozganlaringizni "Sevgan filmimizdan lavhalar" degan forum mavzusida qoldirsangiz hamma seva-seva o'qirdi deb o'ylayman.
-
Ehee... Uzr, adaship kiripqoppizdaa, eshiq qatteydi...
amir.temur, fizikaga qiziqsangiz men sizga juda ham qiziqarli mavzu berdim. Agar javob topolmagan bo'lsangiz, yoki bu sohaga tushunmagan bo'lsangiz indamasangiz ham bo'lar edi. Yaponlar bilan nemislar hususida hazilnamo gap aytdim. Aslida bu fikr boshqalarni ham qiziqtiradimi yoki yo'qmi, shuni bilmoqchi edim holos. Sizning bilimingizni sinash uchun ham berganim yo'q buni. Natijasi o'zimga ham mavhumroq, ammo qiziqarli, mantiqan bo'ladigan narsaga o'xshaydi. Buning ustida ish olib borishgan jahon olimlari, lekin faqat axborot uzatish uchungina holos! Mazer deb shunga, majburiy kuchaytirilgan radioto'lqinlarga aytiladi (bu ham yoshlikda armon bo'lib qolgan mavzulardan biri edida.)
Sizga maslahatim (harqalay maslahat berishga yoshim ancha sizdan kattaligi yo'l qo'ysa kerak ;) ) javob yozishda hazil bilan jiddiy so'zlarni ajratib, keyin yozing.
Aslida sizning da'vatingizga "labbay" deb kirgan edik bu mavzuga. Mayli, nima ham derdik, "yur muhabbat, ketdik bu yerdan".
Ammo bir narsani aytib o'tay, O'zbekistonda umumiy fizika fani bo'yicha o'quv ba'zasi Germaniyanikidan ham Yaponiyanikidan ham o'tsa o'tadiki, aslo qolishmaydi. Keyingi bosqichdagi mahsus yo'nalishlarda ularchalik emasligimiz aniq. Bu huddi futbolga o'xshaydi: yoshlar uchun maktab bor, kattalar uchun unchalikmas! O'n ikki- o'n uch yoshlilar orasida jahon chempioni ham bo'lishimiz mumkin, ammo kattalarimiz Iroqqa ham yutqazib qo'yishadi.
P.S. Bu mavzuni ochganingizda hursand bo'lgandik. Mayli, misol va masalalar yechishingizda kuch-quvvat tilaymiz!
-
Ehee... Uzr, adaship kiripqoppizdaa, eshiq qatteydi...
amir.temur, fizikaga qiziqsangiz men sizga juda ham qiziqarli mavzu berdim. Agar javob topolmagan bo'lsangiz, yoki bu sohaga tushunmagan bo'lsangiz indamasangiz ham bo'lar edi. Yaponlar bilan nemislar hususida hazilnamo gap aytdim. Aslida bu fikr boshqalarni ham qiziqtiradimi yoki yo'qmi, shuni bilmoqchi edim holos. Sizning bilimingizni sinash uchun ham berganim yo'q buni. Natijasi o'zimga ham mavhumroq, ammo qiziqarli, mantiqan bo'ladigan narsaga o'xshaydi. Buning ustida ish olib borishgan jahon olimlari, lekin faqat axborot uzatish uchungina holos! Mazer deb shunga, majburiy kuchaytirilgan radioto'lqinlarga aytiladi (bu ham yoshlikda armon bo'lib qolgan mavzulardan biri edida.)
Sizga maslahatim (harqalay maslahat berishga yoshim ancha sizdan kattaligi yo'l qo'ysa kerak ;) ) javob yozishda hazil bilan jiddiy so'zlarni ajratib, keyin yozing.
Aslida sizning da'vatingizga "labbay" deb kirgan edik bu mavzuga. Mayli, nima ham derdik, "yur muhabbat, ketdik bu yerdan".
Ammo bir narsani aytib o'tay, O'zbekistonda umumiy fizika fani bo'yicha o'quv ba'zasi Germaniyanikidan ham Yaponiyanikidan ham o'tsa o'tadiki, aslo qolishmaydi. Keyingi bosqichdagi mahsus yo'nalishlarda ularchalik emasligimiz aniq. Bu huddi futbolga o'xshaydi: yoshlar uchun maktab bor, kattalar uchun unchalikmas! O'n ikki- o'n uch yoshlilar orasida jahon chempioni ham bo'lishimiz mumkin, ammo kattalarimiz Iroqqa ham yutqazib qo'yishadi.
P.S. Bu mavzuni ochganingizda hursand bo'lgandik. Mayli, misol va masalalar yechishingizda kuch-quvvat tilaymiz!
Donishmand, o'zingizga qattiq olmang. Sizning bu forumga qatnashishingiz man uchun emas. Shuningdek, bu forumning xo'jayini ham emasman. Istaganlar uchun. Labbay deb kirganingiz uchun ham rahmat. Maslahatingiz uchun ham. Bu forumning eshigi yo'q, xohlagan paytingiz yana yozishingiz mumkin. Xohlagan fikringizni bildiring. Man ham bir fikr bildirdim. Gapim sizga yoqishini oldindan bilmagan ekanman.
-
шу кунларда хаммани асаби қайноқ. илик узулди вақти қиш чсзилиб, одамларга таъсир қилспти шекилли?
-
Davom etinglar mr elchilar, biz barcha fikrlaringizga qo'shilamiz
ho'o'o'p ... Aytingchi suvda atom bormi ?
Yaxshilab o'ylab ko'ring-chi, kalla ishlamasa, kitobni ochib o'qib ko'ring, shundayam kalla ishlamasa, keyin boshqadan so'rab ko'ring. Bu yozganlaringizni "Sevgan filmimizdan lavhalar" degan forum mavzusida qoldirsangiz hamma seva-seva o'qirdi deb o'ylayman.
amir.temur ishlamaydigan narsani ko'tarib yurmiymiz.
Hudoga shukr uzimizga yarasha ishlaydi bu kalla deganlari. Bu mavzuda ham ozgina yumor bulishi kerakmi ! ?
Yo hamma fizik fanatlari qovog'ini osiltirib,qovog'idan qorlar yog'dirib o'ta jiddiylik bilan bu mavzuga kirish kerakmi.
Bilsangiz agar, (bu kichkina mavzu ekanku) katta katta majlislarda ,seminarlarda (va hokazo) jiddiy mulohaza yuritib turib ham ,zaldagilar tomonidan qattiq hazil buladi,va boshliqla davom ettirib,yana mavzuga qaytadi.
Siz mavzuni davom ettiravering, hohlagan kishi chegaradan chiqmagan holda hazil yozadi va uziga kerakli malumotlani oladi.
Hazil busa ham mavzuga aloqador hazil buldi.
( BEAYB PARVARDIGOR).
-
Davom etinglar mr elchilar, biz barcha fikrlaringizga qo'shilamiz
ho'o'o'p ... Aytingchi suvda atom bormi ?
Yaxshilab o'ylab ko'ring-chi, kalla ishlamasa, kitobni ochib o'qib ko'ring, shundayam kalla ishlamasa, keyin boshqadan so'rab ko'ring. Bu yozganlaringizni "Sevgan filmimizdan lavhalar" degan forum mavzusida qoldirsangiz hamma seva-seva o'qirdi deb o'ylayman.
amir.temur ishlamaydigan narsani ko'tarib yurmiymiz.
Hudoga shukr uzimizga yarasha ishlaydi bu kalla deganlari. Bu mavzuda ham ozgina yumor bulishi kerakmi ! ?
Yo hamma fizik fanatlari qovog'ini osiltirib,qovog'idan qorlar yog'dirib o'ta jiddiylik bilan bu mavzuga kirish kerakmi.
Bilsangiz agar, (bu kichkina mavzu ekanku) katta katta majlislarda ,seminarlarda (va hokazo) jiddiy mulohaza yuritib turib ham ,zaldagilar tomonidan qattiq hazil buladi,va boshliqla davom ettirib,yana mavzuga qaytadi.
Siz mavzuni davom ettiravering, hohlagan kishi chegaradan chiqmagan holda hazil yozadi va uziga kerakli malumotlani oladi.
Hazil busa ham mavzuga aloqador hazil buldi.
( BEAYB PARVARDIGOR).
O'rtoqlar, shundoq ham bu forumda yumor judayam ko'p. Yumorni man ham yaxshi ko'raman. Yumor uchun alohida mavzular ochilgan. Kelinglar, sal-pal jiddiy bo'lib, biror-bir mavzuni muhokama qilaylik demoqchiman. Mani yozganlarimda jahlni va jiddiylikni his qilyapsizlar shekilli, yo'q, unday emas. Man ham hamma fikr uchun ochiqman. Bemalol yozaverishingiz mumkin.
Mani taxminimcha, forumda aniq fanlarni muhokama qiladiganlar juda kam. Hamma gapga usta. Bu forumni ochib, biror bir yangilik o'rganaman degandim, aksini ko'rib turgandekman. Mayli, nima ham derdim. Hammasini vaqt ko'rsatadi, deyishadi-ku, xuddi shunaqa qilib, vaqt o'tishi bilan hamma narsa o'zi iziga tushib ketadi degan umiddaman.
-
Kelinglar, sal-pal jiddiy bo'lib, biror-bir mavzuni muhokama qilaylik demoqchiman.
yuqorida donishman akamiz Mazer mavzusini kötarib chiqdilar. Bunga menam qiziqib qoldim. Lekin fizikadan uquvim yöqroq. Donishmand aka, radiotölqin haqida ma'lumotlar bersangiz. amir.temur akadan ham kutib qolamiz. Menimcha yaxshi natija chiqsa kerak...
-
:asl3:
Raxmat! Barcha postlarni öqib chiqib ancha narsa örgandim. Hazil-huzullar ham maromida, hafagarchilikka arzigulik gaplar yöq. Mavzu egasining öta jiddiyligini ham hazilkashlikning bir turi deb qabul qilamiz.
Endi esa öz savol va fikrlarimni bayon etsam. Berilajak javoblaringiz uchun oldindan katta raxmat!
amir.temurdan iqtibos: "hajm hamma vaqt ... kub'da hisoblanadi"
Savolim: nega aynan kub'da, masalan, kvadratda emas?
Donishmanddan iqtibos: "agar radiotölqinlarni majburiy kuchaytirilsa moddalardagi malekulyar bog'lanishni uza oladimi?"
Keyingi pöstlaringizdan buning iloji yöq, deganday bölibsiz, özingiz tushuntirib bersangiz endi. Lekin fikrimcha, kuchaytirilgan radiotölqin jismni radiatsiyalay oladi.
Man bu forumni ochishdan maqsad, ...
tinchlikmi?
bu nimasi?
-
:asl3:
Raxmat! Barcha postlarni öqib chiqib ancha narsa örgandim. Hazil-huzullar ham maromida, hafagarchilikka arzigulik gaplar yöq. Mavzu egasining öta jiddiyligini ham hazilkashlikning bir turi deb qabul qilamiz.
Endi esa öz savol va fikrlarimni bayon etsam. Berilajak javoblaringiz uchun oldindan katta raxmat!
amir.temurdan iqtibos: "hajm hamma vaqt ... kub'da hisoblanadi"
Savolim: nega aynan kub'da, masalan, kvadratda emas?
Жавоб: Чунки хажм бу уч слчовли катталик, съни фазовий жисмларгина хажмга сга бслади. Хажмни хисоблаш учун жисмнинг Х,ва Y координатларидан ташқари унинг Z координатаси хам бслиши керак, оддийроқ тасаввур қилиш учун хажм бу хам бсйи, хам сни, хам ёни (қалинлиги) бор буюмларда бслади. Таббийки бундай буюмларнинг хажмини улар ёқлари (сторонс‹) мухим роль сйнайди, ёқлар сса учтадан ортиқ бслолмайди. квадратда сса юзалар слчанади. масалан футбол майдони юзаси: уни фақат узунлиги ва сни бор, баландлиги сса йсқ. гугурт қутини сса хам бсйи хам сни хам ёни бор, демак у хажмли нарса....
халқаро СИ системасида хажм бирлиги қилиб м3 олинган, см3, мм3, км3 кублар унинг карралаи ёки улушли бирликлари дейилади. Бундан ташқари суюқлик ва газлар учун литр бирлигидан кенг фойдаланилади.
Donishmanddan iqtibos: "agar radiotölqinlarni majburiy kuchaytirilsa moddalardagi malekulyar bog'lanishni uza oladimi?"
Keyingi pöstlaringizdan buning iloji yöq, deganday bölibsiz, özingiz tushuntirib bersangiz endi. Lekin fikrimcha, kuchaytirilgan radiotölqin jismni radiatsiyalay oladi.
радиотслқинларни мажбурий кучайтииб бслмаса керак. радиотслқинларнинг фақат частота ва модулсяисига таъсир қилиш мумкин. лекин уларни худди Лазер каби мажбурий кучайтириб бслмайди. Аруғлик аслида фотон зарралари оқимидан иборат, радиотслқинларда сса слектромагнит ходисалар катта роль ижро стади. ёруғликнинг ультрабинафша ва инфрақизил диапазонлари хам маълум. Тслқин узунлиги спектри ва диапазони анча кенг, радиотслқинлар хақида сса бундай дес олмаймиз, устига устак радитслқинларнинг барча хоссалари хам тшлиқ срганилмаган
-
MASER - microwave amplification by stimulated emission of radiation
Muzaffar, radioto'lqinlarni majburiy kuchaytirsa bo'ladi. Bu amalga oshirilgan narsa. Tahminim, o'ta qisqa to'lqinlarning interferensiyaga uchrash ehtimoli yuqori.
Ёруғлик аслида фотон зарралари оқимидан иборат, радиотўлқинларда эса электромагнит ходисалар катта роль ижро этади. ёруғликнинг ультрабинафша ва инфрақизил диапазонлари хам маълум.
Yuqoridagi postlarimning ba'zi joylarida radioto'lqin deb ketdim, ba'zan esa elektromagnit. Endi sizga aytay, elektromagnit to'lqinlarnig diapazoni radioto'lqin va yorug'lik to'lqinlarining diapazonini ham o'z ichiga olgan holda juda katta! Yorug'lik ham elektromagnit to'lqin.
Yorug'lik nurlarining chastota diapazoni: 300 GGz - 3·107 GGz
Elektromagnit nurlanish chastota diapazoni: 25 кGz - 6·1010 GGz - yana bu shartli chegara, bundan kengligi ham ma'lum.
устига устак радитўлқинларнинг барча хоссалари хам тшлиқ ўрганилмаган
To'liq o'rganilgan narsa bo'lganida bu yerda hech qanday fikr yuritishga hojat qolmasdi. Buni e'tiborga olib qo'ying.
amir.temur, savolga hech bo'lmasa Muzaffarga o'xshab javob bersa ham bo'lar ekan-a?
Maysaraning fikriga qo'shilaman, bunda radiatsion nurlanish bo'lishi mumkin. Chunki to'lqin atomdagi elektronlarga ta'sir qila olsa yorug'lik nurlari ajraladi, agar yadroga ta'sir qilsa radiatsion nurlar chiqadi albatta.
Lekin men o'z fikrimni inkor qilganim yo'q, qaysi postdagi jumlaga asoslanib bunday fikr bildirdingiz - tushunmadim.
Bu savolni qo'yishimdan maqsad shu to'g'risida qiziqqanlar bormi-yo'qmi, bilmoqchi edim. Agar shundaylar bo'lsa bir fikrlashmoqchi edim. Javobni ham oldim, bu to'g'rida yolg'iz ekanman. Bu munosabatlar 15 yil oldingi maktab chog'larimni yana bir bor eslatdi. Bu haqida boshqa mavzuda yozarman...
Menimcha keyinchalik elektr o'tkazgich simlardan ham voz kechamiz. Quvvatni ham to'liq masofadan turib uzatish imkoniyatlari paydo bo'lishi mumkin. Elektromagnit to'lqinlarni hozirgidan boshqa maqsadlarda ham qo'llash kelajak texnologiyasi tomon asosiy yo'lga o'xshab qoldi.
Ko'pchilikning fikrini ham bir eshitib ko'raychi degandim. Sababi, buning ustida ish olib borishga bizga sharoit qilib berishmadi, lekin bir kun ularning o'rniga chiqqanimizda biz o'sha o'zimizga kerak bo'lgan sharoitni boshqalarga qilib beramiz, inshaOlloh!
P.S. Ba'zan kutmagan joyingdan noto'g'ri javob kelsa majbur yozvorarkansan...
-
P.S. Ba'zan kutmagan joyingdan noto'g'ri javob kelsa majbur yozvorarkansan...
Донишмандака, хамма нарсага хам шундай жиддий ёндошадиганларни хурмат қиламан. ман фақат шахсий фикрларимни ёздим. Тушунчамга ксра радиотслқинлар ва ёруғлик тслқинлари бир биридан мутлақо бошқа бошқа нарсалар сди. қолаверса ёруғлик тслқинларининг слекромагнит хоссалари намоён стишидан бехабар сканман. биз бу сохага кам қизиққанман, оптослектроника дарсларида сса оптик кучланганликни орттириш бсйича бирмунча маълумот олгандик. радиотслқинлар борасида сса бундай деб бслмайди.
бу ва юқоридаги пост сътироз сифатида смас. юқорисидаги Майсаранинг саволига муносабат сди (яитата кимданлигига сътибор беринг). буниси хам шунга схшаш.
умуман олганда бундай нарсаларни фикрдош ва илмий сависси тенг инсонлар билан мухокама қилган маъқул, а-то бу ерда мавзуга объектив ёндошиш срнига бехуда тортишув кспайспти.
-
:asl3:
Savolim bor edi, agar yorug'lik tezligida qarasa turgan jismning orqasi ham körinishi rostmi, bu qanday körinadi?
-
:asl3:
Savolim bor edi, agar yorug'lik tezligida qarasa turgan jismning orqasi ham körinishi rostmi, bu qanday körinadi?
буни фақат фараз қилиш мумкин. Герберт Усльснинг бир асарида Люмен исмли қахрамон ёруғлик тезлигида учиб, вақт бсича воқеаларни тескари харакатда ксради. хусусан: Аввал Франяисда република қулатилади, оломон Бастилис қалъасидан тескари юриб чиқиб кетиб уй уйига тарқайди. Жанна Д"Арк бургунд аскрларидан қочади, у Людовикдан тожни қайтиб олади, хуллас шу тартибда тескари тарихни ксриб охири, франяис худудида юрган динозаврларни кейин сса қитъаларнинг бирлашуви, ва ернинг хосил бслишига боради. БУ 20-аср бошига тегишли фантастик асар. Бу вақтда ДВД ёки видеоплеерлар бслмаган ва тасвирни орқага айлантириб ксриш хали одамларни хаёлига келмаган сди. (Усльс асарларига хурматим баланд).
Демоқчи бслганим, хали ёруғлик тезлигида ёрғликни сзидан бошқа нарса бслмаган, бу тезликка сришиш хозир хам фантастика. Манимча ёруғлик тезлигида қаралса жисмларнинг орқасиина смас, ички молекулср тузлиши хам ксринса керак :)
лекин сқинда бир илмийфильм ксргандим. унга ксра коинотда нейтрино номли заррачалар ёруғлик тезлигидан хам катта тезликда муттасил учиб турар скан. улар хечқандай тссиқ ва ютилишларга учрамас скан. хар қандай мухитдан бемалол стиб кетаверар скан...
-
:asl3:
Savolim bor edi, agar yorug'lik tezligida qarasa turgan jismning orqasi ham körinishi rostmi, bu qanday körinadi?
Mani fikrim, ko'rinmaydi. Yorug'lik tezligidan ham tez qarasangiz ko'rinmaydi.
-
Ko'pchilikning fikrini ham bir eshitib ko'raychi degandim. Sababi, buning ustida ish olib borishga bizga sharoit qilib berishmadi, lekin bir kun ularning o'rniga chiqqanimizda biz o'sha o'zimizga kerak bo'lgan sharoitni boshqalarga qilib beramiz, inshaOlloh!
Assalomu Alaykum.
Donishmand aka, fizikaga juda yaxshi tushunmasamda, maktab ma'lumotim bor har holda ;D. Shuning uchun Sizning ko'tarib chiqqan g'oyalaringizning ko'pi men uchun qiziq. Aka mana shu yuqorida aytan ishingiz - simsiz elektr uzatish imkoni haqiqatda ham mavjudmi? Agar bu imkon bo'lsa, unda amalda qo'llab ko'rish uchun nimalar qilish kerak? Balki forumdagilar maslahatlashib, bir fikrga kelib bu narsani qilib ko'rsa bo'lar. Ya'ni aytmoqchimanki, yuqoridagi amaldorlar bunga beparvo bo'lgani bilan forumda shunga qiziqadigalar bo'lsa, moddiy tarafdan ham, ma'naviy tarafdan ham qo'llab quvvatlov bo'lar, deb o'ylayman.
Umuman bu mavzu haqida kengroq va batafsilroq tushuncha berishingizni iltimos qilaman.
-
:asl3:
Savolim bor edi, agar yorug'lik tezligida qarasa turgan jismning orqasi ham körinishi rostmi, bu qanday körinadi?
:vsl3:
Rost. Agar tanamizning hamda axborotni qayta ishlash uchun miyamizning tezligi yorug'lik tezligida deb hisoblaydigan bo'lsak hozirgi holatimizga nisbatan jismning orqasini ko'ra olamiz. (Albert Eynshteynning nisbiylik nazariyasi).
лекин яқинда бир илмийфильм кўргандим. унга кўра коинотда нейтрино номли заррачалар ёруғлик тезлигидан хам катта тезликда муттасил учиб турар экан. улар хечқандай тўсиқ ва ютилишларга учрамас экан. хар қандай мухитдан бемалол ўтиб кетаверар экан...
Neytrino yerda ham termoyadro reaksiyalari jarayonida yadrodan ajralib chiqadi, neytral zaryadli, energiyaga ega, deyarli vaznsiz, sezilmaydigan, yuqori turg'unlikka ega zarra. Tezligi yorug'lik tezligiga teng, undan oshiq emas. O'sha ilmiy filmda sal mubolag'a qilishgan shekilli.
Yuksak tafakkur sohibi, hozirgi zamon insoni aqliy salohiyatining etaloniga aylangan Albert Eynshteyn nisbiylik nazariyasini tushuntirarkan, "yorug'lik tezligi (sekundiga 300000 kilometr) bizning makonda tezliklarning chegarasi, undan yuqori tezlik yo'q, undan yuqori tezlik boshqa o'lchamga, makonga o'tishlik" - degandi.
Shu mavzuning boshida hazil tariqasida aytgandim, "Eynshteynning nazariyasini yo'qqa chiqarishmoqchimi...", - deb. O'tgan yili, Yevropa yadroviy tadqiqotlar markazida, neytrinoni supersinxrotronda tezlatilganida yorug'lik tezligidan 61 nanosekundga yuqori tezlik olingani haqida habarlar tarqalgandi. Bu Eynshteynning nazariyasiga biroz zid keladi. Lekin bu hali ohiriga yetmagan, natijasi to'liq hulosa bilan e'lon qilinmagan, davom etdirilayotgan ish.
P.S. Shu inson haqida gap ochilib qoldi, meni qiziqtirgan bir savolni so'rasam. Albert Eynshteynning ateist olimlarga qarata "Agar sen Hudo yo'q deb o'ylasang, demak g'irt ahmoqsan!" - deganini o'qiganman. Ammo islom dinida bo'lganmi, yoki yo'qmi - bu haqida ma'lumotim yo'q. Bilganlar bo'lsa javob bervorsalaringiz. Oldindan rahmat.
-
Assalomu Alaykum.
Donishmand aka, fizikaga juda yaxshi tushunmasamda, maktab ma'lumotim bor har holda ;D. Shuning uchun Sizning ko'tarib chiqqan g'oyalaringizning ko'pi men uchun qiziq. Aka mana shu yuqorida aytan ishingiz - simsiz elektr uzatish imkoni haqiqatda ham mavjudmi? Agar bu imkon bo'lsa, unda amalda qo'llab ko'rish uchun nimalar qilish kerak? Balki forumdagilar maslahatlashib, bir fikrga kelib bu narsani qilib ko'rsa bo'lar. Ya'ni aytmoqchimanki, yuqoridagi amaldorlar bunga beparvo bo'lgani bilan forumda shunga qiziqadigalar bo'lsa, moddiy tarafdan ham, ma'naviy tarafdan ham qo'llab quvvatlov bo'lar, deb o'ylayman.
Umuman bu mavzu haqida kengroq va batafsilroq tushuncha berishingizni iltimos qilaman.
Va alaykum assalom vr. vb.! (Mana shu balaning rahmat aytgan postlari uchta bo'ladigan bo'ldiyov...;) ).
Bizda buning ustida tajriba qilib ko'rish uchun sharoit ham, bilim ham yetarli emas hozirda. Amaldorlarning ham aloqasi yo'q, agar hozir buning ustida qoniqarli ilmiy natijalar bilan chiqsangiz davlat har qancha yordam kerak bo'lsa beradi deb o'ylayman.
Biz yoshlikda qiziqib shu mavzular ustida ishlamoqchi bo'lganimizda bizga yo'l ko'rsatuvchi, fikrlarimizni qo'llab quvvatlovchi odamlar bo'lmadi, yoki biz maqsadimizni, g'oyalarimizni to'g'ri anglatolmadik. Bu sohada qayerda o'qish mumkinligi haqida ham tushunchamiz yo'q edi (yosh ekanmizda). Keyin hayot yo'llari boshqa sohalarga burilib ketdi.
Mening fikrimcha rivojlangan davlatlarda buning ustida tajribalar olib borilayapti.
Bu ishning boshlanishi Nikola Teslaga borib taqalsa kerak. "kerak" deganimga sabab uning ishlarini o'ta sir tutishgan, hatto o'zi ham sir tutgan. To'g'rimi yoki noto'g'rimi, hamma qilgan ilmiy izlanishlarini kuydirib ketgan ekan. Vaqt mashinasi ustida ishlagan, degan tahminlar qilishadi. Ammo teleportatsiya bo'yicha qilgan ishlari va natijaga erishgani haqiqatga yaqinroq. Teleportatsiya - bu jismning bir joydan ikkinchi joyga yorug'lik tezligida ko'chishi. Haqiqatga yaqinroq deyotganimga sabab, bu gaplarga ko'pchilik olimlar ham ishonmaydi. Lekin o'zimning ojizgina fikrimcha, jism elektromagnit maydon ta'siri markazida qoldirilsa va to'liq tashqi muhitdan ajratilsa elektromagnit maydon bilan birga ko'chadi. Elektromagnit maydonning tezligi esa yorug'lik tezligiga teng. Elektromagnit maydonni bir joydan ikkinchi joyga yo'naltirish quvvat uzatishning o'ziginasidir.
Tesla shunday yo'l tutgan bo'lishi mumkin. Ammo buni qanday amalga oshirgan - sirligicha qoldi.
Buni isbotlash va amalga oshirish uchun bizda bilim yetarli emas...
-
Умуман олганда слектр сигнал ва снергисни симсиз ва котнтактсиз узатиш амалда қслланиб келинаётган нарса. Бу илмий тилда "Галваник ажратиш" (Галваническас развсзка) дейилади. Унда сигнал ёки снергис, хеч қандай контактларсиз, узатилади. Бунинг учун икки хил приняпдан амалда фойдаланилади (хозирча): 1) Оптрон ёрдамида - бу усулда слектр снергис ёки сигнал аввалдан оптик тслқинга айлантириб олинади, нариги қабул қилувчи тарафда сса преобразователь уни қайта слектр сигналга айлантиради. 2-усулда хаммамизга мактаб физика курсидан маълум бслган темир сзакли ғалтак - катушка ёрдамида съни унда хосил бсладига слектромагнит майдон кучланганлиги орқали сигнал узатилади. Бу усуллар портлашга ва ёнғинга хавфли саноат худудларида, шунингдек учқун хавфида химос воситаси сифатида қслланилади. чунки контактли узатишда слектр тармоғида юзага келиши мумкин бслган қисқа туташув ва учқунлар ускуналарнинг микроселектрон платаларининг куйиши, ёки газли портлаш хавфи бор худудларда учқун туфайли ёнғин ёки портлаш келиб чиқмаслиги учун қслланилади.
истиқболда снергисни акустик ва ридотслқинли узатиш усуллари хам мавжуд. лекин бундай тслқинларда сигналнинг ютилиши (потерс) катта бслганлиги сабабли, иқтисодий жихатдан норентабел хисобланади.
-
P.S. Shu inson haqida gap ochilib qoldi, meni qiziqtirgan bir savolni so'rasam. Albert Eynshteynning ateist olimlarga qarata "Agar sen Hudo yo'q deb o'ylasang, demak g'irt ahmoqsan!" - deganini o'qiganman. Ammo islom dinida bo'lganmi, yoki yo'qmi - bu haqida ma'lumotim yo'q. Bilganlar bo'lsa javob bervorsalaringiz. Oldindan rahmat.
http://www.youtube.com/watch?v=f9bkjPdtr2o
Mana shu videoda Albert Einstein'ni tanigan bir filosof uning "Alloh buyukdir" degan gaplarini tasdiqlagan. Uning musulmon ekanligiga yaqin gaplar ko'proqdir. Yanada aniq ma'lumotlar uchrab qolsa, xabar beraman inshalloh.
-
http://www.youtube.com/watch?v=f9bkjPdtr2o
Mana shu videoda Albert Einstein'ni tanigan bir filosof uning "Alloh buyukdir" degan gaplarini tasdiqlagan. Uning musulmon ekanligiga yaqin gaplar ko'proqdir. Yanada aniq ma'lumotlar uchrab qolsa, xabar beraman inshalloh.
Rahmat! Faqat toza nemischa ekan, ayn, tsvayn, axtun deganidan boshqa narsani tushunishga bilimimiz bilmaslik bahona ojizlik qildi. Tarjima qilib berolasizmi, agar iloji bo'lsa?
-
Iltimoslarga ko'ra javobni aniqlashtirishga harakat qilamiz.
Odam yorug'lik tezligida yoki undan yuqori tezlikda harakatlansa jismning orqa tarafini ko'rishi mumkinmi? Bu savolga "ha" deb javob berdik. Sababi ko'rinarli masofada turgan jismni yorug'lik tezligida harakatlanayotgan odam ko'z ilg'ab to miya tasvirni analiz qilgunicha har tarafidan bir necha o'n marta ko'rib chiqishga ulguradi. Bunda jismning barcha tasvirlari bir-biriga qorishib ko'rinadi odamga.
Lekin yorug'lik tezligida yoki undan yuqori harakatlanayotgan odam orqasidagi jismni ko'rishi mumkin, oldida. Bu quyidagicha bo'ladi:
(http://s001.radikal.ru/i194/1202/4b/d5609eb1160c.jpg)
Jismdan qaytgan yorug'lik nurlarini quvib yetgan odamning ko'zida orqadagi jism tasvirlanadi.
-
Qiziq holat ))
Lekin yorug'lik tezligida ko'rinmasa kerak, ko'rinarmikan?
-
Qiziq holat ))
Lekin yorug'lik tezligida ko'rinmasa kerak, ko'rinarmikan?
Shunaqa bo'lsa kerak, agar jismga nisbatan burchak ostida harakatlanayotgan bo'lsa ko'rinishi ham mumkin.
Barcha javoblar tahmin bilishimcha, aniq javob uchun oldin yorig'lik tezligiga ega bo'lishimiz kerak, shetta 1ta savol tug'ildi, agar yorig'lik tezligig ega bo'ldik ham deylik, unda tajriba uchun qanday kattalikdagi jisim kerak bo'ladi?
Bu savoldan keyin jismni u yerga kim qo'ygan, uchib ketayotgan odam metanda harakatlanadimi, uchayotganida ko'ziga chivin kirib ketsachi..., - degan savollar ham tug'iladi shekilli.
-
Haa, siz sanagan savolar tug'ilishi uchun qo'shtirnoq ichidagi donishmand bo'lishi kerak.
Siz bergan savol ham o'shanaqaga tortayaptida...
-
Yaqinda olimlar, yorug'lik nurini parchalab boshqa bir joyda paydo qilishni o'ylab topgandilar, demak, yorug'lik tezligida harakat qilishning ham keragi yo'qmi deymana? ))
-
Haa, siz sanagan savolar tug'ilishi uchun qo'shtirnoq ichidagi donishmand bo'lishi kerak.
Siz bergan savol ham o'shanaqaga tortayaptida...
maylin oka, nasib qilsa bu mavzuda siz bilan usha tezlik kashf qilinganda gaplasharmiza.
Mavzudan ham maqsaddan ham chetlashib ketayapmiz. Kashf qilinadigan narsaning o'zi yo'q bu yerda. Hohlaganingizda gaplashaverasiz. Men olimlar ilgari surgan nazariyani tushuntirishga harakat qildim holos. Bo'lmag'ur savollarni bermasdan o'zingiz uchun ham, biz uchun ham qiziq bo'lgan savol bersangiz yaxshi bo'lardi.
-
Iltimoslarga ko'ra javobni aniqlashtirishga harakat qilamiz.
Odam yorug'lik tezligida yoki undan yuqori tezlikda harakatlansa jismning orqa tarafini ko'rishi mumkinmi? Bu savolga "ha" deb javob berdik. Sababi ko'rinarli masofada turgan jismni yorug'lik tezligida harakatlanayotgan odam ko'z ilg'ab to miya tasvirni analiz qilgunicha har tarafidan bir necha o'n marta ko'rib chiqishga ulguradi. Bunda jismning barcha tasvirlari bir-biriga qorishib ko'rinadi odamga.
Lekin yorug'lik tezligida yoki undan yuqori harakatlanayotgan odam orqasidagi jismni ko'rishi mumkin, oldida. Bu quyidagicha bo'ladi:
(http://s001.radikal.ru/i194/1202/4b/d5609eb1160c.jpg)
Jismdan qaytgan yorug'lik nurlarini quvib yetgan odamning ko'zida orqadagi jism tasvirlanadi.
Birodarlar, bu mavzuni kelib chiqishida shu savol bilan boshlangan edi: Yorug'lik tezligi bilan bir jismga qarasa uning orqasi ko'rinadimi deb? Mani fikrim yo'q edi.
Donishmand esa bu mavzuga javob bermagan, manimcha, aksincha qo'shimcha ma'lumot keltirgan xolos. Keltirgan ma'lumoti to'g'ri. Nafaqat yorug'lik tezligida, undan ancha kam tezlikda ham shu holat ro'y beradi. Inson ko'rish hissi 1/10 soniya ichida ta'sirga ega bo'ladi. Masalan kinoda 24 ta bittalik rasmlar 1 sekundda o'tadi va bu bizga video bo'lib ko'rinadi. Inson bir narsaga qattiq tikilib qarab tursa, keyin ko'zini boshqa joyga olsa, o'sha qarab turgan narsasi 1/10 sekund ichida ko'zini oldida bo'ladi. Donishmand ko'rsatgan rasmda ham gap shu haqida bormoqda adashmasam, shunaqami Donishmand aka?
Lekin Maysaraning savoliga javob bo'lolmaydi.
Keyin yana bir narsa, bir-birimizga piching qilmasdan, qo'shtirnoq ichidagi gaplar yozmasdan bir-birimiz bilan muhokama qilaylik, keyin yana bir-birimizga birdan jahl ham qilmaylik. Iltimos, bu forum fizika va texnika haqida. Fikrlaringizn istaganingizcha jon-jahdingiz bilan himoya qiling, lekin his-tuyg'ularga berilmang.
Forum muhokamasining boshlanishi yomonmas, inshalloh, izga tushib ketamiz. :)
-
Masalan kinoda 24 ta bittalik rasmlar 1 sekundda o'tadi va bu bizga video bo'lib ko'rinadi. Inson bir narsaga qattiq tikilib qarab tursa, keyin ko'zini boshqa joyga olsa, o'sha qarab turgan narsasi 1/10 sekund ichida ko'zini oldida bo'ladi. Donishmand ko'rsatgan rasmda ham gap shu haqida bormoqda adashmasam, shunaqami Donishmand aka?
Yo'q, unday emas. Rasmda boshqa narsa haqida gap ketayapti.
-
agar yorug'lik tezligida qarasa turgan jismning orqasi ham körinishi rostmi, bu qanday körinadi?
Agar savolni shunday tushunsak, savolning o'zi noto'g'ri tuzilgan. Yorug'lik tezligida qarash degani nima degani o'zi?
Men savoldagi bu kamchilikni e'tiborga olmasdan, bu savolning forumdan boshqa joylarda ham keltirilgan ko'rinishiga javob yozdim.
-
Donishmandning fikrini tushunish uchun ko'zni qanday ishlashini bilish kerak.
-
Assolomu Alaykum
Muhtaram forumdoshlar nisbiylik nazaryasini soddarog' qilib tushuntirib bersangizlar. Ozgina tushuncha bor edi, o'sha ham estan chiqib ketibdi.
-
:asl3:
Raxmat hammaga, tortishishga hojat yöq. Boshqa mavzuga ötsak.
Savol: Kuzatishim böyicha yozning eng issiq kunlarida kechqurunlari 35 gradus issiq (seltsiyda) böladi va nafas olish qiyinlashib, odam lohas böladi. Lekin kunduzlarida böladigan 35 da odam mazza qilib, erkin yuradi. Bulardagi farq nimada? Savolim balki tabiatshunoslikka oiddir.. biroq, biroz bölsada fizikaga ham aloqasi bordir, deb öyladim. Javoblar uchun oldindan raxmat!
-
Haa, siz sanagan savolar tug'ilishi uchun qo'shtirnoq ichidagi donishmand bo'lishi kerak.
Siz bergan savol ham o'shanaqaga tortayaptida...
maylin oka, nasib qilsa bu mavzuda siz bilan usha tezlik kashf qilinganda gaplasharmiza.
Mavzudan ham maqsaddan ham chetlashib ketayapmiz. Kashf qilinadigan narsaning o'zi yo'q bu yerda. Hohlaganingizda gaplashaverasiz. Men olimlar ilgari surgan nazariyani tushuntirishga harakat qildim holos. Bo'lmag'ur savollarni bermasdan o'zingiz uchun ham, biz uchun ham qiziq bo'lgan savol bersangiz yaxshi bo'lardi.
okam asabiylashmang, savolga javop berolmasangiz shunchaki o'tip keting, o'zi bu savoli yuzaga kelishigayam sizni olg'a surga nazariyalaringiz sabchi, agar nazariyalaringiz mantiqsiz bo'lsa sizga nima naf. man o'ylagan narsa 300 000 km/sek tezlikda odam ko'zi ilg'ay olish uchun qanday kattalikdagi jism kk boladi, agar shu tezlikda yer oldidan raketada o'tsangiz yerniyam ko'z ilg'ay olmasa kk.
Sal oshirvormadingizmi? Oynaga qarab ayting shu so'zlaringizni. Asabiylashgan sizmasmikin?
Ana endi mening asabimga o'ynadingiz, to'g'rirog'i. Maqsadingiz shumidi?
Men yozgan narsalarni ichimdan to'qib chiqarganim yo'q, hammasi shu soha olimlari tomonidan izlanishlar asosida isbotini topgan va biz o'qib o'rgangan narsalar. Sizning buni tushunishga ilmingiz kamlik qilarkan, shart emas har xil gap so'z qilish. Fizika sohasida sizning beradigan savollaringizga javob topolmaydigan odam emasman, cho'pchak aytayapti deb o'ylayapsizmi? Bilganim uchun noto'g'ri javoblarni ko'rib jim turolmaganim uchun aralashdim bu mavzuga. Bilmasangiz bilish uchun so'rang, mendan so'rashni o'zingizga ep ko'rmasangiz boshqa tuzukroq fizik topib undan so'rang. O'zingiz uchun foydali savol so'rang.
Siz mening ustimdan kulmoqchi bo'lgan fanga men olti yillik umrimni boricha sarflaganman, shunday holimda sizning shogirdlarimdan ham past bilim bilan menga gap qilishingiz ortiqcha...
-
Assolomu Alaykum
Muhtaram forumdoshlar nisbiylik nazaryasini soddarog' qilib tushuntirib bersangizlar. Ozgina tushuncha bor edi, o'sha ham estan chiqib ketibdi.
масалан, Бир дона соч толаси: Одам бошига нисбатан жудасм оз, шсрвага нисбатан жудасм ксп.... :) :) :)
албатта хазил. Бу назарисни битта пост орқали тушунтиролмайман. Унинг снг қисқа изохи шуки, бу оламда хамма нарса нисбий, хаттоки вақт хам. Чунки у хам маълум тезликка сга. Унинг тезлигини қувиб стиб кетилса, сиз сз тенгдошларингизга нисбатан тенг маконда, лекин умуан бошқа замонда хозир бсласиз. съни улар сиздан аввалроқ қаришади. Чунки улар учун вақт бошқа тезликда, сиз учун бошқа тезликда харакатланади. Обьектга нисбатан вақтнинг харакати икки хил...
Бу фалсафа, физика ва ста алламбало назарислар қоришмаси. тасаввур қилиш учун срта мактаб физика курсини бир қайта ксриб чиқишни тавсис қиламан...
-
Yoshda, tog'asi, yosh. Katta bo'pqolar, qo'ying endi...
Juda ham tanish tuyulayotganidi bu jumlalar, bugun sezib qoldim.... :)
Qaytar dunyo ekanda-a?
-
Орқасидаги жисм тинч турган бсладими? У ҳолда, ҳаракатланаётган одам ксрган нарса жисмнинг соссими ёки сзими?
-
2 marta 220 1 marta 340 urgandan keyin hech nima sezilmiydigan bo'p qogan bu opitladan!
-
2 marta 220 1 marta 340 urgandan keyin hech nima sezilmiydigan bo'p qogan bu opitladan!
Endi 2 marta -220 V va 1 marta -340 V tok ursa, hammasi joy-joyiga tushib ketadi, ishonavering :) Tajriba qilib ko'rganman :)
-
:asl3:
Raxmat hammaga, tortishishga hojat yöq. Boshqa mavzuga ötsak.
Savol: Kuzatishim böyicha yozning eng issiq kunlarida kechqurunlari 35 gradus issiq (seltsiyda) böladi va nafas olish qiyinlashib, odam lohas böladi. Lekin kunduzlarida böladigan 35 da odam mazza qilib, erkin yuradi. Bulardagi farq nimada? Savolim balki tabiatshunoslikka oiddir.. biroq, biroz bölsada fizikaga ham aloqasi bordir, deb öyladim. Javoblar uchun oldindan raxmat!
Bu manimcha ob-havodagi namlik darajasiga bog'liq. Agar ungayam bog'liq bo'lmasa, unda do'xtirga ko'rining. Balkim sog'liqda muammo bo'lishi mumkin. :)
-
2 marta 220 1 marta 340 urgandan keyin hech nima sezilmiydigan bo'p qogan bu opitladan!
Endi 2 marta -220 V va 1 marta -340 V tok ursa, hammasi joy-joyiga tushib ketadi, ishonavering :) Tajriba qilib ko'rganman :)
Off: ~380V. Hudo shifo bersin...
On:
:asl3:
Raxmat hammaga, tortishishga hojat yöq. Boshqa mavzuga ötsak.
Savol: Kuzatishim böyicha yozning eng issiq kunlarida kechqurunlari 35 gradus issiq (seltsiyda) böladi va nafas olish qiyinlashib, odam lohas böladi. Lekin kunduzlarida böladigan 35 da odam mazza qilib, erkin yuradi. Bulardagi farq nimada? Savolim balki tabiatshunoslikka oiddir.. biroq, biroz bölsada fizikaga ham aloqasi bordir, deb öyladim. Javoblar uchun oldindan raxmat!
Bu manimcha ob-havodagi namlik darajasiga bog'liq. Agar ungayam bog'liq bo'lmasa, unda do'xtirga ko'rining. Balkim sog'liqda muammo bo'lishi mumkin. :)
Ha, bu havoning nisbiy namligiga bog'liq holat. Kechasi havo harorati yerdan chiqayotgan kunduzi yutilgan energiya hisobiga bo'ladi. Bunda yer sathidan namlik atmosferaga chiqishi ko'payadi. Natijada dim havo ...
Assolomu Alaykum
Muhtaram forumdoshlar nisbiylik nazaryasini soddarog' qilib tushuntirib bersangizlar. Ozgina tushuncha bor edi, o'sha ham estan chiqib ketibdi.
Nisbiylik nazariyasining aniq mohiyati shu: Olamda mutloq sifat bitta - Olloh! Qolgan barcha mavjudliklar unga nisbatandir.