-
SHAVVOL OYIDA OLTI KUN RO'ZA TUTISH
Abu Ayyub al-Ansoriy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
«Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam:
«Kim Ramazon ro‘zasini tutib, ketidan Shavvoldan olti kun ro‘za tutsa, yil bo‘yi ro‘za tutgandek bo‘ladi», dedilar».
Beshovlaridan faqat Buxoriy rivoyat qilmagan.
Ramazon oyidan keyin keladigan Shavvol oyida olti kun nafl ro‘za tutishga targ‘ib qilish o‘ziga yarasha hikmatga ega. Avvalo, doimo nafl ro‘za tutishga targ‘ib qilinadi. Qolaversa Ramazon bo‘yi ro‘za tutib yurib, Shavvolda birdan ovqatga urish ham ruhiy, ham sihhiy jihatdan yaxshi emas. Tabiblar ham ochlikdandan chiqqandan keyin ovqat iste’molini asta-sekin ko‘paytirishni tavsiya qiladilar. ( www.islam.uz dan)
-
Rasululloh sallallohu alayhi va sallam dedilar: "œKim Shavvolning olti kunida ro’za tutsa , Alloh taolo unga O’zi yaratgan maxluqot adadicha yaxshilik yozgay va uning gunohlarini o’chirib, darajasini ko’targay".
Ibn Umar roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda Nabiy alayhissalom shunday marhamat qiladilar: "œKim Ramazon ro’zasini tutib, ortidan shavvol oyida olti kun ro’za tutsa, xuddi onadan tug’ilgan kunidagidek gunohlaridan forig’ bo’ladi" ("œAt-targ’ibu vat-tarhib")
Muhaqqiq ulamolar Shavvol oyidagi ro’zani olti kun ketma-ket tutishni afzal bilganlar. Chunki uzmasdan ro’za tutgan kishining botinida ravshanlik ko’proq bo’ladi.
Agar Ramazon ro’zasida ayrim kunlarni tutolmagan bo’lsa, dastlab uning qazosini o’taydi. Zero, farzlar mukammal bo’lmasdan, nafllar qabul bo’lmaydi.
-
Shavvol oyida olti kun ro‘za tutishning fazilati haqida
(http://ziyouz.com/rasmlar/articles/shavvol.jpg)
Alloh taolo aytadi:
"Kim biron chiroyli amal qilsa, unga o‘n barobar qilib (qaytarilur). Kim biror yomon ish qilsa, faqat o‘shaning barobarida jazolanur va ularga zulm qilinmas" (An’om surasi, 160-oyat).
Nabiydan (sollallohu alayhi vasallam) rivoyat: "Kimki menga juma kunida yuz marta salovot aytsa, qiyomat kunida u shunday nur bilan keladiki, agar o‘sha nur mahshargohdagi xaloyiq orasida taqsimlansa, ularning hammasiga yetadi".
davomi... (http://islom.ziyouz.com/index.php?option=com_content&task=view&id=1687&Itemid=1)
-
Савол: Шаввол ойининг рсзасини қачондан бошлаб тутишим лозим? Унинг ҳукми ва фазилатлари нима?
Жавоб: Аллоҳга ҳамдлар бслсин!
Сиз Шаввол ойининг рсзасини Шавволнинг 2-кунидан бошлаб тутишингиз мумкин. Чунки Шаввол ойининг биринчи куни, съни Ийдул-Фитр куни рсза тутиш ҳаромдир. Сиз 6 кунлик рсзани Шаввол ойи мобайнида исталган кунларда тутишингиз мумкин, бироқ солиҳ амалларнинг схшиси тезроқ бажариладиганларидир.
Фатволар ва илмий тадқиқотлар бсйича доимий қсмитага қуйидаги савол билан мурожаат стилганди: "Олти кунлик рсза А амазондан сснг ҳайит кунини стказиб дарҳол тутилиши шартми ёки уни ҳайитдан бир неча кун кейин Шаввол ойининг ичида тутиш ҳам мумкинми?"
Улар бунга қуйидагича жавоб қилишди:
"Бу кунлар Ийдул-Фитрдан сснг дарҳол тутилиши шарт смас. Балки уни ҳайитдан бир ёки бир неча кун стказиб тута бошлаш ҳам жоиздир. Уларни Шаввол ойи ичра узлуксиз ёки бслиб-бслиб тутса ҳам бслади. Бунда инсон сзига осонроқ нарсани қилиши мумкин. Бу борада кенглик, енгиллик бор. Бу рсзалар вожиб ҳам смас, суннатдир".
А амазоннинг фарз рсзасидан сснг Шаввол ойида 6 кун рсза тутиш мустаҳаб суннатдир, вожиб смас. Мусулмон одамга Шаввол ойида рсза тутиши тавсис стилади, чунки унда улуғ фазилат ва улкан ажр бордир. А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан ривост қилинган саҳиҳ хадисга ксра, ана шу кунлар рсза тутган одамга бир йил рсза тутганнинг савоби ёзилади. Абу Айюб разисллоҳу анху А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан қуйидаги ҳадисни ривост қилган: "Кимки А амазон рсзасини тутса ва ундан кейин Шавволнинг олти кунида рсзани давом сттирса, гсё бир умр рсза тутгандек бслади". (Имом Муслим, Абу Довуд, Термизий, Аасаий ва Ибн Можа ривостлари.)
А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бу ссзларини қуйидаги ҳадисда тушунтириб берганлар: "Кимки Ийдул-Фитрдан сснг олти кун рсза тутса, бир йил тслиқ рсза тутган бслади". (Яъни кимки бир схшилик қилса, унга худди шундай снта схшилик бслади). Бошқа бир ривостда сса: "Аллоҳ хар бир схшилик учун сн баробар микдорида схшилик тайинлади, шундай қилиб бир ой рсза тутиш 10 ой рсза тутишдек, олти кун рсза тутиш сса (60 кун рсза тутишга баробар бслиб), бир йилни ташкил стади" дейилган. (Аасоий ва Ибн Можа ривости. "Саҳиҳут-Тарғиб ват-Тарҳиб" китобига ҳам қаранг, 1/421.) Ибн Хузаймадан ҳам: "А амазон ойида рсза тутиш сн баробар савоб келтиради, олти кун рсза тутиш сса икки ойнинг савобини келтиради ва бу бир йил тслиқ рсза тутиш бслади", деган ривост нақл килинган.
Ҳанбалий ва Шофеий фуқаҳолари А амазондан сснг Шавволда олти кун рсза тутиш инсонни бир йил давомида вожиб рсза тутганнинг савобига сриштиради, чунки савобнинг бир неча ҳисса бслиб ёзилиши нафл рсзаларга ҳам тааллуқлидир, ҳар бир схшилик сса унинг сн баробарича савоб келтиради, деб тушунтирганлар.
Шавволнинг олти кунида рсза тутишнинг фойдаларидан сна бири шуки, у инсоннинг фарз бслган А амазон рсзасини тутишдаги камчилик-нуқсонларига каффорат бслади. Зеро, ҳеч ким рсзасига салбий таъсир ксрсатиши мумкин бслган камчилик ёки гуноҳлардан холи смасдир. Қиёмат куни банданинг баъзи нафл амаллари унинг фарз-вожиб амалларидаги нуқсонларни тслдириш учун хизмат килади. Бу ҳакда Аабий алайҳиссалом шундай деганлар: "Инсонлар Қиёмат куни снг биринчи ҳисоб-китоб учун олиб келинадиган нарса уларнинг намозлари масаласи бслади. А аббимиз азза ва жалла Ўзи схши билса-да, фаришталарга қарата: "Бандамнинг намозига қаранглар, у тсла-тскис сканми ёки ундай смасми?" деб айтади. Агар банданинг намозлари схши бслса, схши деб ёзилади, агар унда камчиликлар бслса, Аллоҳ: "Қаранглар-чи, бандам бирон бир нафл ибодатлар қилган сканми?" дейди. Агар у нафл ибодатларни бажарган бслса, Аллоҳ: "Бандамнинг вожиб амалларини унинг нафлларидан олиб тслғазинглар", дейди. Кейин унинг барча ишлари ана шу йссинда ҳал стилади". (Абу Довуд ривости.)
Аллоҳ схшироқ билувчидир.
-
6 kun ketma ket orani uzmasdan tutish shartmi, yoki sshu oyda 6 kun qaysi kunlarda bolsa ham tutsa boladimi?
-
Assalamu Alaykum Ulugbek-Uz. Shavvolning qaysi kunida tutsa ham bo'laveradi. Ketma-ket tutish shart emas. Masalan haftaning dushanba payshanba kunlari, yoki oyning 13, 14, 15- kunlari tutish afzal hisoblanadi. Ketma ket tutishning zarari yo'q.
-
Шаввол ойи рсзаси ҳақида
Аллоҳнинг Ўзигагина ҳамдлар, Унинг пайғамбари, пайғамбарининг оиласи ва саҳобаларига салавоту саломлар бслсин.
Абу Айюб ал-Ансорий розисллоҳу анҳудан ривост қилинади, А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам дедилар: «Кимки А амазон рсзасини тутса, сснгра унга Шавволнинг олти кун рсзасини қсшиб қсйса, гсё йил давомида рсза тутгандек бслади» (Имом Муслим ривости, 1164).
Шаввол ойида 6 кун рсза тутиш, кспгина ҳадисларда зикр қилинганидек суннат ҳисобланади. Ушбу масалада Имом Моликка сргашиш тсғри бслмайди. Чунки улар Шаввол ойининг рсзасини суннат смас деб ҳисоблаганлар. Аҳтимол бу кишига Шаввол ойи рсзаси ҳақидаги ҳадислар етиб бормагандир. Бу хулоса уларнинг ссзларида акс стилган: «Менга би-рорта салафлардан Шаввол рсзаси ҳақида хабар етиб келмади. Уламолар бу рсзани бидъат бслиши мумкинлиги ҳавфи сабабли инкор стишди» (Қаранг: «ал-Муватто» 228).
Шунингдек ушбу кунларда рсза тутишни Имом Абу Ҳанифа ҳам макруҳ санаганлар.
Бироқ бир масалада илмнинг мавжуд смаслиги, бу амал мавжуд смаслигига далолат қилмайди. Шаввол ойида олти кун рсза тутиш ҳақидаги ҳадислар саҳиҳ. Бу ҳадисларга кспгина имомлар таснишган.
Савбон розисллоҳу анҳудан ривост қилинишича, Лайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва-саллам дедилар: «Аллоҳ ҳар бир схшилик учун сн баробар миқдорида схшилик тайинлади. Шундай қилиб бир ой рсза тутиш 10 ой рсза тутишдек, олти кун рсза тутиш сса (60 кун рсза тутишга баробар бслиб), бир йилни ташкил стади» (Имом Аасоий, Ибн Можа, Абу Шайх «ас-Саваб». Шайх Албоний саҳиҳ деган).
А амазоннинг 30 кунлик рсзаси, 300 кун кабидир. Шаввол ойидаги 6 кун сса, 60 кун кабидир. Шунда жами 360 кунга (1 йилга) тенг.
Ушбу улуғ ажрга сришиш учун Шаввол ойида 6 кун кетма-кет рсза тутиш шарт смас. Шайх Сиддиқ Ҳасанхон айтишларича, ушбу рсза Шаввол ойи мобайнида тутилса кифос қилади (Қаранг: «ар-А авдатун-надис» 1/555).
Ссзимиз охирида Аллоҳдан бизларни Ўзи схши ксрадиган ва рози бсладиган амалларга муваффақ қилишини ссраймиз.
Аллоҳ пайғамбаримизга, Унинг оиласи ва саҳобаларига салавоту саломлар йслласин.
-
Шаввол ойининг 6 кунлик нафл рсзаси кетма-кет тутилишлиги шартми?
Савол: А амазондан сснг, Шаввол ойидаги 6 кунлик нафл рсзага келсак, уни кет-кет тутишлик шартми ёки оралаб ҳам тутса бсладими, чунки мен (уларни) ҳар ҳафтанинг охирги икки кунида тутмоқчиман (съни ҳордиқ кунларида)?
Жавоб: Аллоҳ субҳанаҳу ва таолога ҳамду санолар бслсин!
Уларни кет-кет тутишлик шарт смас. Уларни кет-кет ёки бслиб-бслиб тутилса зарари йсқдир. Лекин уларни қанчалик срта қилинса, шунча схши. Чунки Аллоҳ субҳанаҳу ва таоло айтадики:
«Бас, схши амалларга шошилингиз!» (Моида сураси, 48-ост).
«Ва Ларвардигорингиз томонидан бслгувчи мағфиратга ҳамда тақводорлар учун тайёрлаб қсйилган (сни осмонлар ва ер баробарида бслган) жаннатга шошилингиз!» (Оли Имрон сураси, 133-ост).
Мусо алайҳиссалом шундай деган сканлар:
«Сен рози бслишинг учун, мен Сенинг сари шошилдим, Ай А оббим» (Тоҳа сураси, 84-ост).
Чунки, кечиктирисликда баъзи хатогарчиликларга йсл қсйилиши мумкин (масалан, ссдан чиқиб қилмаслик, ёки дангасалик ва ҳоказо). Бу (юқоридаги фикр) Шофеий ва баъзи Ҳанбалий уламоларнинг фикридур, лекин уни шошилмасдан тутишликда зарар йсқдур, агарчи уни (6 кун рсза тутишликни) ойнинг сртаси ёки охирига кечиктирилса ҳам.
Аллоҳ субҳанаҳу ва таоло билгувчироқдур.
Ислом Савол ва Жавоблар, # 7858