IXLOS, Nurilla, Habib, Mузаффар, Aqoid, Abdulaziz, Mufazzala, Kapalak, Rabella, Maysaraga savol:
O’qigan kitoblaringizdan sizga yoqadigan qahramon? Va nima sababan?
So'nggi o'qiganim Xurshid Do'stmuhammadning
"Mirkomilboyning qazo bo‘lgan namozi" hikoyasi menga juda ma'qul keldi. O'z yurtdoshlari, dindoshlari g'amida mehnat qilgan, yangilikka intilgan rostgo'y tijoratchi andijonlik Mirkomilboyni o'zimizning millatdoshlarimiz, uning o'z yaqinlari o'ris jallodlariga topshiradilar. Umrining so'nggi daqiqalarida Mirkomilboy, bomdod namozini o'qib, jonini taslim etishni maqsad qiladi.
Shu hikoyadan parcha:
— Menga suv keltir, tahorat olay!—cho‘rt kesdi uning gapini boy.
Askarcha bir zum vaysashdan to‘xtadiyu, ovozini baralla qo‘yib xaxolab yubordi. Zum o‘tmay qo‘qqnsdan kulgini bas qildi, birdan jiddiy tortdi. Turqi gezarib, jussasi inqilobiy tus oldi.
— Nimalar deyapsiz, boy! Buyruq qiladigan davringiz o‘tdi. Endi po‘pisangiz ketmaydi!
Mirkomil og‘ir burilib, askar va askarcha tomon o‘girildi, uning mosh-gurunch mo‘ylabi asabiy titrar edi. Afsus-nadomat o‘rnini adoqsiz va og‘ir o‘ychanlik egallayotgan nigohini ko‘tarib askarchani bosh-oyoq kuzatdi. Mahbusdagi bunday o‘zgarishni ko‘rib hayratini yashirolmagan moviy ko‘z soqchi, nihoyat, askarchaga qarab do‘rilladi:
— Nima deyapti?
— «Suv keltir» emish! Tahorat qilarmishlar! Tahoratni ashiyoqda qiladi, endi!..
Moviy ko‘z soqchi tutaqib ketdi.
— Odamning bolasimisan, mol?! O‘zingning sarting bo‘lsa, musulmon bo‘lsalaring, oxirgi iltimosini bajarsang o‘lib qolasanmi, enag‘ar!..
* * *
Shu alfoz xiyla fursat hayalladi, ikki rakaat sunnat namozini o‘qimoqqa niyat qildi, qo‘llarini quloqlari maqomiga ko‘tarib, «Allohu akbarr!» dedi baralla. Subhi sodiq sukunatida uning ovozi gurillab chiqdi, ovozining favqulodda mahobatli eshitilganidan ich-ichidan g‘ururlandi. Shu o‘yda yana bir karra «Allohu akbarr!» degisi, shu kalomning sehrli jarangiga uzoq tin olib quloq tutgisi keldi-yu, o‘yi oxiriga yetmay qattiq siltanib ketdi. Shoshilib, «Allohu akbar!» deb yubordiyu, ushbu kalom sehrini yana bir bor vujudiga singdirish umidida irodasini jamladi. Ikki kuragining qoq o‘rtasidan yana bir qattiq zarb yedi — qanday bo‘lmasin, muvozanatni saqlashga tutindi — xayollari yanayam sokinlashdi: u namozni boshlash uchun niyat qilib ulgurdi, xolos... Parvardigorning buyuklik sifatini zikr etdi, ha, baralla yod etdi... Endi sunnatni, so‘ng farzni ado etadi... Mirkomil yelkasi, beli aralash ustma-ust sanchilayotgan, a’zoi badanini o‘pirib-qo‘porib o‘tayotgan qo‘rg‘oshin sochmasining go‘yo o‘ziga daxli yo‘qdek bomdod namozini ado etish niyatida tinimsiz «Allohu akbarr!» der, basharti, bir soniya ortiga o‘girilsa, keyingi kunlarda tilidan tushmay qolgan «Nahotki?» degan qattol savolga javob topar — zero, moviy ko‘z soqchi boyagi-boyagi chekkada turganicha tamaki tutatayotgan, bosar-tusarini yo‘qotgan o‘zbek askarcha esa talvasada ustma-ust tepki bosayotgan edi... ammo-lekin Mirkomil uchun o‘zidan chiqqan va butun umr ta’qib etgan dushmanini o‘z ko‘zi bilan ko‘rish orzusi ham nihoyatda arzimas nimarsaga aylangan — uning uchun bu yorug‘ dunyoda xolis niyat-la boshlagan so‘nggi ibodatini ado etishdan muqaddasroq maqsad-muddao qolmagan edi, biroq aqlsiz o‘q uzilaverdi-uzilaverdi...
Mirkomilning tilka-pora bo‘lgan jasadi o‘zi qazigan xandaqqa gursillab ag‘darildi...
