O'zbek shoirlarining ajoyib sherlari  ( 326191 marta o'qilgan) Chop etish

1 ... 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 ... 54 B


Muhammad Amin  20 Yanvar 2008, 00:28:09

Uchayotgan odam

Tobora tushlarim qiziq tus olar,
tobora qiqarar qush tushlariday.
Ko'pincha uchaman,
uzoq uchaman
shundoq teraklarning uch-uchlarida.
Sezaman,
tig'dayin shoxlar jismimni
o'zimning qonimga bo'yar, alhazar.
Yuragim qamalgan qushday potirlar,
quvar qon hidini olgan kalxatlar.
Shundoq bir shum holat iskanjasida
yerning tortish kuchin yengmoqchi bo'lib,
silkiyman qontalash qanotlarimni,
ming bor tirilaman,
ming bora o'lib.

Yuksakda bir olam — moviy ranglarda,
ozod ruhlar uchun boshpana bergan.
Uchib ketolmasdim,
go'yo jismimni
ko'rinmas rishtalar bog'lagan yerga.

Shundoq bir shum holat iskanjasida
yurak o'ynog'idan sovuq ter bosib,
uyg'onar ekanman,
oylab o'ylayman
g'aroyib tushlarning ta'bir, ma'nosin.
Nega men uchaman,
qayga uchaman,
nega takrorlanar g'aroyib tushlar?
Demak, qachonlardir qanotim bo'lgan,
demak ajdodlarim to'ralgan qushdan.
Haftalab o'ylayman,
oylab o'ylayman,
ne uchun qushlarga tortar qonlarim?
Qachondir bahaybat qush edim, desam,
nega siz kulasiz, og'ajonlarim!

Qush edim,
o't bilan o'ynashgan bir qush,
balki o't kuydirgan qanotlarimni.
Shu xolos, yillarcha urindim bekor
o'qiyman deb, kuygan yodim xatini.

Men qushman,
qachondir yerga qulagan,
keyincha zaminga moslashgan jismim.
G'aroyib tushlarim esa, shubhasiz,
yodimning kuymasdan qolgan bir qismi...
Goh esa o'ngimda
kuymasdan qolgan
xotiram parchasi sabab bo'larmi,
gavjum shaharlarning ko'chalarida
qanotday yozilib ketar qo'llarim.
Qayga uchis kerak,
bilmayman, ammo
bilarsiz bemalol uxlayotganlar —
silkinib-silkinib kulayotganlar?!
Bilsangiz,
shu tobda jismu jonimni
zaharga aylanib, yoqar qonlarim.
Qushday bo'zlab uchdim boshlaringizda,
qushligin unutgan, og'ajonlarim!

Zora eslasangiz,
zora tilagim,
balki nasib bo'lar sizlar-la uchmak.
Hozircha kechirdim, saqlamadim kek,
chunki men odammas,
chunki men qushman.

Qayd etilgan


Muhammad Amin  20 Yanvar 2008, 00:29:44

Uchayotgan odam

Tobora tushlarim qiziq tus olar,
tobora qiqarar qush tushlariday.
Ko'pincha uchaman,
uzoq uchaman
shundoq teraklarning uch-uchlarida.
Sezaman,
tig'dayin shoxlar jismimni
o'zimning qonimga bo'yar, alhazar.
Yuragim qamalgan qushday potirlar,
quvar qon hidini olgan kalxatlar.
Shundoq bir shum holat iskanjasida
yerning tortish kuchin yengmoqchi bo'lib,
silkiyman qontalash qanotlarimni,
ming bor tirilaman,
ming bora o'lib.

Yuksakda bir olam — moviy ranglarda,
ozod ruhlar uchun boshpana bergan.
Uchib ketolmasdim,
go'yo jismimni
ko'rinmas rishtalar bog'lagan yerga.

Shundoq bir shum holat iskanjasida
yurak o'ynog'idan sovuq ter bosib,
uyg'onar ekanman,
oylab o'ylayman
g'aroyib tushlarning ta'bir, ma'nosin.
Nega men uchaman,
qayga uchaman,
nega takrorlanar g'aroyib tushlar?
Demak, qachonlardir qanotim bo'lgan,
demak ajdodlarim to'ralgan qushdan.
Haftalab o'ylayman,
oylab o'ylayman,
ne uchun qushlarga tortar qonlarim?
Qachondir bahaybat qush edim, desam,
nega siz kulasiz, og'ajonlarim!

Qush edim,
o't bilan o'ynashgan bir qush,
balki o't kuydirgan qanotlarimni.
Shu xolos, yillarcha urindim bekor
o'qiyman deb, kuygan yodim xatini.

Men qushman,
qachondir yerga qulagan,
keyincha zaminga moslashgan jismim.
G'aroyib tushlarim esa, shubhasiz,
yodimning kuymasdan qolgan bir qismi...
Goh esa o'ngimda
kuymasdan qolgan
xotiram parchasi sabab bo'larmi,
gavjum shaharlarning ko'chalarida
qanotday yozilib ketar qo'llarim.
Qayga uchis kerak,
bilmayman, ammo
bilarsiz bemalol uxlayotganlar —
silkinib-silkinib kulayotganlar?!
Bilsangiz,
shu tobda jismu jonimni
zaharga aylanib, yoqar qonlarim.
Qushday bo'zlab uchdim boshlaringizda,
qushligin unutgan, og'ajonlarim!

Zora eslasangiz,
zora tilagim,
balki nasib bo'lar sizlar-la uchmak.
Hozircha kechirdim, saqlamadim kek,
chunki men odammas,
chunki men qushman.

Qayd etilgan


Muhammad Amin  20 Yanvar 2008, 00:31:24

Agar...

Tuhmatdan yiqilsa
birorta do'stim,
men-chi xilvatlarda berkinib yotsam.
Bu ham yetmaganday ancha vaqt o'tib,
poklikdan so'ylasam,
xotira sotsam.
Yo'q, bo'lmas,
yashardim boshimni egib,
kezardim umrbod yurtma-yurt oshib.
Odamzot ko'ziga qarolmasam tik,
ko'ksimga osilgan bo'lardi boshim.
Yo'q, yo'q, yo'q...
Albatta birga bo'lardim
tamug' malaylari ishga tushgan choq.
Do'stimla yonma-yon turib o'lardom,
ehtimol, o'lardim undan oldinroq.

Qayd etilgan


Muhammad Amin  20 Yanvar 2008, 00:33:50

Katta kun

Bu qanday kun o'zi,
qanday kun o'zi,
hattoki mushuklar, itlar ishshaydi.
Soxta qahramonlar ketdilar to'zib,
yolg'on daholarning og'zi qiyshaydi.
Elning boshiman deb yurgan kaslarda
bosh o'zi yo'qligi xo'b bo'ldi ayon.
Pokiza ko'ringan ne-ne dastlardan
parron bir yog'duda yolqinlandi qon.
Bu qanday kun o'zi,
qanday kun o'zi,
joy-joyiga qo'yar hamma narsani,
qay bir munofiqning o'ynatib ko'zin,
bir necha yuziga tortar tarsaki.
Chekka-chekkalarda qilgancha g'iybat,
ishratni omol deb bilgan o'ysizlar
qo'ymijoz bu elning tili yo'q derdi,
og'zingni och elim,
ko'rib qo'ysinlar.
Filodim bu kunning sasin eshitib,
soxtalar zirillar — panoh topilmas.
Narhi ko'tarilar sichqon teshigin,
hayratdan og'izlar endi yopilmas.
Ey, dilim,
dunyodan ozurda bo'lma,
kelajak kunlarga ishonmoq xo'bdir.
Bitta katta kunni ko'rding hozircha,
bu elning kattakon kunlari ko'pdir.

Qayd etilgan


Muhammad Amin  20 Yanvar 2008, 00:34:43

Hangoma

Yoz kuni,
katta yo'l.
Go'zal alanglar
go'yoki nimadir yetmayotganday.
Quyosh imillaydi,
go'zalni ko'rib,
go'yoki atayin ketmayotganday.
Go'zal orolanar,
lablarin bo'yar,
qiyiq ko'zlariga suradi surma.
Chakkada bir dasta sadarayhoni,
tirnog'i bo'yalgan qo'lida jurnal.
Munchalar ko'rkamdir supermoshinlar:
oq, qizil, ko'k, sariq, jigarrang, moviy...
Qilichday yigitlar bir zumga to'xtar,
go'zalga tikilib juda ijobiy...
Oq mashina to'xtar: "Oyimqiz, ketdik".
oyimqiz bo'yalgan lablarin burar.
Yashili to'xtaydi: "Oppoq iqz, e hayy".
Oppoq qiz qaramas —
go'yo o'y surar.
Yarqirab to'xtaydi qizili, mana:
"Gaplashib ketaylik, e mayli, attang".
Tovlanib to'xtaydi moviy ranglisi:
"Muncha chiroylisan, joningdan akang".
Bariga noz-firoq,
karashma qilar,
go'yo mana, hozir yo'laydiganday.
Barini kuydirib, mazaxlab qolar,
go'yo bir shahzoda keladiganday.
Quyosh ketib qoldi zerikkanidan,
bunday lanj tomosha yoqmadi chog'i.
O'tar kulrang, nosrang, qora moshinlar,
ko'rinay demasdi ammo zo'rrog'i.
Endi nur o'ynamas sho'x ko'zlarida,
birpasda olam ham qoldi torayib.
Oy chiqqan mahali
silkinib, tutab,
bir balo ko'rindi ko'zga qorayib.
Go'zal qo'l ko'tarar o'zidan o'zi,
oldingi o'ringa o'tirar shoshib.
Haydovchi keksaydi,
tag'in ko'saydi,
kal ham garang edi, shrpaydi ojiz.
Na iloj,
ketish ham kerak edi-da,
lablari so'ligan: yuzida — surma,
o'yida oq, sariq, ko'k, qizil, moviy,
xinoli qo'lida ezilgan jurnal...

Qayd etilgan


Muhammad Amin  20 Yanvar 2008, 00:35:04

Orzuga ayb yo'q

Kecha davlat tuzdim,
uncha kattamas,
turar metindan-da qattiq tamalda —
muztasar qonunlar faqat xatdamas,
butun afzalligi,
erki amalda.
Go'yo kim ataylab suvga bosgan bir
koptokday balqidi rangin savlati,
ko'rdi yuksalganin bir fitna olg'ir
o'zi b'og'ib qo'ygan o'zbek davlatin.
Ammo g'arazgo'ylar taxmin qilganday
gurkirab o'smadi yurtda vahshiylik,
to'qnashib qolganda kuldi itlar ham,
shikor-qatag'onga chiqmas dahriylik.
Axir, o'zbeklar ham uchalik go'lmas,
baliq boshdan degan gaplar to'xtadi,
rahbarlar ko'ksini changallab o'lmas,
pinhona xusumat,
zarblar to'xtadi.
Shoirlar nolimas,
sochlar oqargan...
Notiqlar esdalik aytar avlodga:
bir payt, azizlarim,
Masko'p orqali
borib kelar edik qo'shmi afg'onga.
Bundagi elatlar izzt-hurmatda,
ko'zlari chaqchaymas yakkatillikdan,
ko'ngilga yaqinroq bo'ldi g'urbatlar,
hech kimsa o'lmaydi mustaqillikdan.

Yetar shuncha ta'rif,
nozik zamonda
agar aytib qo'ysam ta'rif adog'in,
yonib ketishingiz mumkin armondan,
armon — bu og'ir dard,
judayam og'ir.

Qayd etilgan


Muhammad Amin  20 Yanvar 2008, 00:35:28

G'amgin she'r

Umr ham o'tganday...
go'yo bir kunda
nastarin guliday ochilib so'ldik.
go'yo bir nafaslik ravshan quyunda
qalbi so'qirlarga asfsona bo'ldik,
qushlarni muzlatgan qora buyuqda
soyamiz qo'shilib devona bo'ldik.

Marmari qo'rg'onlar oyoqlarida
umrini yondirgan darvozabonlar...
quturgan jaholat tayoqlaridan
sillasi qurigan daryozabonlar...
dunyoning qayroqtosh taboqlarida
kimlarga yig'ladi pari sabolar.

Otlarning chirigan kallasi kabi
mohiyat raftori ko'ringan chog'lar,
oylarning uvalib tushgan pallasi,
yuraklar gulini kuydirgan dog'lar,
kimlarga atalgan edi faylasuf
qoyalar boshida qoraygan dorlar.

Ig'vo chechaklari...
fitna bog'lari...
saltanat poyidan oqqan bazmlar,
tuhmatni shopirgan kunlar novlari,
raqqos libosini kiygan nazmlar,
vaqtning milyonta kar kar go'rkovlari
ezilib kimlarga lahad qazdilar.

Umr ham o'tganday...
nahot bir kunda
nastarin guliday ochilib so'ldik?
Bir nafis gul ko'rdik yovuz jununda,
orzulab ismni armona qo'ydik,
ismi jismiga mos armona bo'ldi,
bu gulga tikilib vayrona bo'ldik.

Zulm moshinlari...
shayton sorlari...
shahvat girdobida suzgan sadolar,
ko'zlari toshlarday qattiq yorlari
javharin nisholda qilgan gadolar...
valilar o'qchigan buyuk tonglarni
qay go'rga yashirib qo'ydi razolat?

Dunyoni tebratgan ziyobonlar ham
kafanga burkanib falakka o'rlar,
o'tlardan chinqirib biyobonlarda
vahshiylar og'ziday ochilgan go'rlar...
haqorat soylari qo'shilgan joyda
tokay qonimizni ichar qonxo'rlar?

Sahro egalari —
g'am tepalari...
zulmatda yig'lagan chechaklar dardi,
moziyga yo'l solgan kun tevalari,
yurakning tuyg'udan yorishgan qa'ri,
vaqtning shafqatsiz nevaralari
qaylarga oborar bizlarni ayrib?

Umr ham o'tganday...
oftob so'lganday...
qayg'uli xarsanglar xayolni ezar,
jannatni sog'inib yotgan cho'llarda
qashqirlar galasi qonsirab kezar.
Ey, gulim,
ko'zlarga yoshlar to'lganda
soyamiz qo'shilgan damlarni eslang!

Qayd etilgan


Muhammad Amin  20 Yanvar 2008, 00:36:49

Qaysar bulbul

Zog'lar orasida bulbulni ko'rdim,
besh-o'n qo'tir zag'cha boshin cho'qigan,
yuragi yorilib o'lsin deb sho'rlik,
bulbul haqida ko'p ig'vo to'qilgan.

Emishki,
xonishi doim arazli,
yo'qotish kerakmish soxta bulbulni,
sahar chog'larida vaysab g'arazli,
atay uxlatarmish necha qizgulni.
Bu ham yetmaganday komil zamonda
saltanat qasriga peshob to'karmish,
tag'in ul millatchi emish ashaddiy,
qayda sayrasa el isyon ko'tarmish.

Ig'volar yog'ilur,
besh-o'n qo'tir zog'
yangi arslonshohga tinmay xat tashir.
Shotirlar ishidan yurar kayfi chog'
qora ko'zoynakni taqqan kattasi.

Arslonshoh almashar,
vazir almashar,
borliqni qaytadan qurmoqda avom.
Zog'lar qag'illashib biram yayrashar,
tag'in ig'voxatlar yozilar ravon.

Emishki,
bu bulbul aybin yashirar,
har nahor o'n kaklik go'shtini yermish,
palon yil pismadon kavakda birdan
sakkizta ayiqni zo'rlagan emish.
Tag'in bir aybi bor,
o'qirmish namoz,
islom bayrog'iga qilarmish sajda,
har qanday jazoni bersangiz ham oz,
hammani qon qilib bo'ldi bu ajdar.

Ig'volar yozilur,
besh-o'n qo'tir zog'
yangi arslonshohga tinmay xat tashir.
Shotirlar ishidan yurar kayfi chog
qora ko'zoynakni taqqan kattasi.

Ajab hangomalar bo'lar qaytadan,
zog'larning ko'zida qaynar ajina.
Zog'lar orasida sayrar ataylab,
bu bulbul o'ziyam juda g'ajir-da.
Hoy, bulbul,
O'zingga bir oz rahm qil,
bo'lmasmi damingni chiqarmay tursang.
Axir qayta qurish...
bo'lmasmi bir yil
zog'lar orasida zog' kabi yursang...

Qayd etilgan


Muhammad Amin  20 Yanvar 2008, 00:38:07

Iqror

Rubobiy she'r yozsam...
qaytsam bir nafas...
hamisha musaffo chashmani ko'rsam,
qoraygan cho'qqilar qoriga qarab,
bir nafas xayolchan o'snirga do'nsam.
Voh, o'shal lahzalar...
o'tdimi butkul
gunafsha atirli tansiq tuyg'ular,
sahargi bog'larni uyg'otgan bulbul,
oylarning nurlarin elagan suvlar.
Yashil shajar edim...
Qandoq sog'indim...
ko'zimni yashnatsa rubobiy ranglar.
Qaysi bir dunyoga buncha og'rindim,
dilimni qaritdi besamar janglar.
Men jangchi emasdim,
men shoir edim,
nihoyat shoirdan ko'ra zobitman,
har nafas musulmon millatim dedim.
nafsiga kuyganlar keldi oqibat.
Haromni xush ko'rgan malakfurushlar
zig'irday himmatin qilganda minnat,
yaproqday sarg'ordim buyuk urushda
musulmon yo'q edi,
yo'q edi millat.
Bas, qushlar sayroqi,
yaproqlari mo'l
yashil shajar kabi turay mushakkal,
ilhomim haqida so'ylasinlar xo'b,
zaharli tilimdan to'kilsin shakkar.
Rubobiy sabolar ruhimdan esing,
qaytadan uyg'onsin ilohiy tug'yon.
Voh, yalang shoxlarim qilichday keskir,
bir yaproq qolmaptir shivirlayturg'on.

Qayd etilgan


Muhammad Amin  20 Yanvar 2008, 00:39:23

Kuylamog'im shart

Rafael Alberti she'ridan Shavkat Rahmon tarjimasi

Ochlik olib ketar orzuni,
ammo doim kuylamog'im shart.

Turma to'sib qo'yar orzuni,
ammo doim kuylamog'im shart.

O'lim halok qilar orzuni,
ammoki men
o'shandayam kuylamog'im shart.

Qayd etilgan