Faqat Payg‘ambarimizgina (s.a.v.): "Ummatimga omonlik va najot ber, ey Rabbim!" deydilar.

U yerda bunga chiday oladigan hech kim bo‘lmaydi. Alloh taolo Josiya surasining 28-oyatida shunday marhamat qiladi:

"(U Kunda) barcha ummatni (dahshat va iztirobla) tiz cho‘kkan holda ko‘rarsiz. Har bir ummat o‘z nomai a’moliga chaqirilur, (so‘ng ularga deyilur): "Bugun qilib o‘tgan amallaringiz bilan jazolanursizlar".

Farishtalarning qo‘lidan qutilib kelayotgan do‘zaxning bo‘kirgan ovozidan insonlar bo‘g‘ilishi darajasida g‘amga botadilar va yuzlarini berkitib oladilar. Furqon surasining 12-oyatida shunday marhamat qilinadi:

"(Do‘zax) ularni uzoq joydan ko‘rgan vaqtidayoq uning xayqiriq va bo‘kirigini eshiturlar".

Alloh taolo Mulk surasining 8-oyatida esa shunday marhamat qiladi:

"U g‘azabdan parchalanib ketgudek bo‘lur...".

Shunda, Payg‘ambarimiz (s.a.v.) oldinga chiqib, jahannamni to‘xtatadilar va: "Haqir va zalil bo‘lib orqaga qayt! Toki, sening oldinga ahling guruh-guruh bo‘lib kelsinlar", deydilar.

Do‘zax esa: "Ey Muhammad! Menga ruxsat bering, men o‘tib ketay. Chunki siz menga harom qilingansiz", deydi.


Shunda Arshdan nido keladi: "Ey jahannam, Muhammadga (s.a.v.) quloq sol va unga itoat qil!" So‘ngra Rasululloh (s.a.v.) do‘zaxni yetaklab borib, Arshi a’loning chap tomoniga joylashtiradilar. Mahshardagilar Payg‘ambarimizning (s.a.v.) bu marhamatli harakatlarini bir-birlariga xabar beradilar. Qo‘rquvlari bir miqdor kamayadi. Anbiyo surasi 107-oyatning ma’noi sharifi zohir bo‘ladi:

"(Ey Muhammad alayhissalom), darhaqiqat, Biz Sizni barcha olamlarga faqat rahmat (ya’ni, Allohning rahmati-jannatiga yetaklaguvchi) qilib yubordik".

Shundan keyin qandayligini noma’lum Mezon quriladi. Uning ikki pallasi bo‘lib, birinchi pallasi nurdan, ikkinchisi esa zulmatdan bo‘ladi.

Zamondan, makondan va jismdan munazzax bo‘lgan Alloh taolo o‘z qudrati benihoyasining bu zarrasini shu tariqa izhor qilgach, mo‘min insonlar unga ta’ziman sajdaga ketadilar. Ammo kofirlar va murtadlar sajda qila olmaydilar.

Chunki ularni temir zanjirlar bilan egilmaydigan qalib o‘rab qo‘yilgan bo‘ladi.

Alloh taolo Qalam surasining 42-oyatida marhamat qilgandirki:

"Boldir ochiladigan (ya’ni, og‘ir hisob-kitobga chog‘laniladigan) va ular (kofirlar) ko‘zlari (quyiga) egilgan, xorlik ularni o‘rab-egallab olgan hollarida sajda qilishga chorlanishib, (lekin sajdaga) kuchlari yetmay qoladigan Kunni (eslang!)"

Mo‘minlar sajdada ekan, Alloh taolo nido qiladi. Bu chaqiriqni uzoq va yaqindagilarning hammasi eshitadi. Imom Buxoriy rivoyat qilganidek, Alloh taolo (hadisi qudsiyda): "Men azimush-sha’n barchaga jazo beradigan Dayyonman. Menga hech bir zolimning zulmi tajovuz qilmaydi. Agar tajovuz qilsa, men zolim bo‘laman", deydi.

Shundan keyin hayvonot orasida hisob boshlanadi. Shoxli qo‘ydan shoxsiz qo‘yning haqi olib beriladi. Tog‘ hayvonlari bilan qushlar orasida hisob qilinadi. Keyin ularga: "Tuproqqa aylaninglar" deyiladi. Shunda hayvonlar shu zahoti tuproqqa aylanadi. Kofirlar bu holni ko‘rib, Naba’ surasining 40-oyatida keltirilganidek:

"Eh, koshki edi (qaytadan) tuproqqa aylanib ketsam (u, muhaqqaq boshimga tushadigan azobdan qutilsam)", deb qolur", deyishadi.

So‘ngra Alloh taolo "Lavhul Mahfuz qaerda?" deb so‘raydi. Bu ovoz aqlni oladigan holda eshitiladi. Alloh taolo: "Ey Lahv, Tavrot, Injil, va Qur’oni azimush-sha’ndan senda yozganlarim qaerda? " deb so‘raydi. Lavhul Mahfuz shunday javob qiladi: "Yo Robbal olamiyn! Buni Jabroil (a.s.)dan so‘ra!".

Shunda Jabroil (a.s.) titrab-titrab keladi va tiz cho‘kadi. Haq taolo so‘raydi: "Ey Jabroil! Bu lavh aytadiki, sen mening kalomimni va vahiylarimni bandalarimga yetkazgan ekansan, shu to‘g‘rimi?"

 Jabroil (a.s.): "To‘g‘ri, ey Rabbim", deydi. Alloh taolo: "Uni qanday amalga oshirding?" deb so‘raydi. Jabroil (a.s.): "Ey Rabbim! Tavrotni Muso (a.s.)ga, Injilni Isoga (a.s.), Qur’oni Karimni Hazrati Muhammadga (s.a.v.) yetkazdim. Har bir Rasulga risolatini va har bir suhuf sohibi payg‘ambarga esa sahifalarni olib tushdim", deydi.

"Ey Nuh!" degan nido eshitiladi va Nuh (a.s.) keltiriladi. Ul zot qo‘rquvdan titragan holda huzuri ilohiyga keltiriladi.

Unga shunday deyiladi: "Ey Nuh! Jabroil (a.s.) aytyaptiki, sen Rasullardan ekansan". "To‘g‘ri aytyapti, ey Rabbim" deb javob beradi. Nuh (a.s.) Alloh taolo so‘raydi: "Qavming bilan nima qildinglar?"

Nuh (a.s.) javob beradi: "Ey Rabbim! Men ularni kechayu kunduz iymonga da’vat qildim. Mening da’vatim ularga hech bir foyda bermadi. Mendan qochdilar". Shunda: "Ey Nuh qavmi!" degan nido keladilar. Ular bir firqa bo‘lib keladi. Ularga deyiladi: "Ushbu qavmdoshingiz Nuh (a.s.) mening risolatimni sizga yetkazganini aytyapti". Ular: "Ey bizning Rabbimiz! Nuh yolg‘on gapiryapti. Bizga hech narsani tablig‘ etgani yo‘q", deb risolatni inkor qilishadi.

Alloh taolo: "Ey Nuh! Sening guvohning bormi?" deb so‘raydi. Nuh (a.s.) "Ey Rabbim! Mening guvohlarim Muhammad (s.a.v.) va uning ummatidir", deydi.

Alloh taolo: "Ey Muhammad! Nuh risolatni tablih etganiga seni guvoh qilyapti", deydi. Payg‘ambarimiz (s.a.v.) Nuhning (a.s.) risolatini tablig‘ etganiga guvoh bo‘lib, Hud surasining 25—26-oyatlarini o‘qiydilar:

"Darhaqiqat, Biz Nuhni o‘z qavmiga (payg‘ambar qilib) yubordik. (U dedi): "Albatta men sizlarga (kelgan) ochiq ogohlantirguvchiman».

«Sizlar Yolg‘iz Allohga ibodat qilinglar. (Agar Yolg‘iz Allohdan o‘zga birovga sig‘insangizlar), sizlarning ustingizga alamli azob Kuni (tushishi)dan qo‘rqaman".

Shundan keyin Alloh taolo Nuhning (a.s.) qavmiga hukm chiqaradi: ""Sizlarga azob haq bo‘ldi. Zero, kofirlar azobga loyiqdirlar".

Shu tariqa ularning barchasi do‘zaxga tashlanadi. Na amallari tortiladi, na hisob qilinadi.

Undan keyin: "Od qavmi qaerda?" deb nido qilinadi. Od qavmiga ham Nuh (a.s.) qavmiga qilingan muomala qilinadi. Hud (a.s.)ga yana Payg‘ambarimiz (s.a.v.) va ummatlarining xayrlilari guvohlik berishadi. Payg‘ambarimiz (s.a.v.) Shuaro surasining 123-oyatini o‘qiydilar:

"Od (qabilasi) payg‘ambarlarini yolg‘onchi qildi".

Bu qavm ham do‘zaxga tashlanadi.

Keyin: "Ey Solih yoki Samud", deb nido qilindi. Solih (a.s.) va qavmi keladi. Qavm inkor qilgach, yana Payg‘ambarimizdan (s.a.v.) Solih (a.s.) uchun guvohlik berishlari so‘raladi. Payg‘ambarimiz (s.a.v.) Shuaro surasining 141-oyatini o‘qiydilar:

"Samud (qabilasi) payg‘ambarlarini yolg‘onchi qildi".

Bu qavm ham oldingilar kabi do‘zaxga tashlanadi.

Shu tariqa ummatlar birin-ketin Alloh taoloning huzuriga hisob uchun keladilar. Bular — Borix, Zuha, Asro, Ashobi ros, ashobi tubbo’ va va Ibrohim (a.s.)ning qavmlari — kofir qavmlar bo‘lib, ular uchun me’zon ham yo‘q va hisob ham qilinmaydi. Bu qavmlar bo‘lib, ular uchun me’zon ham yo‘q va hisob ham qilinmaydi. Bu qavmlar u kunda Parvardigorlari huzurida sharmanda bo‘ladilar. Alloh taolo so‘zlarini ularga bir tarjimon yetkazib turadi, to‘g‘ridan-to‘g‘ri eshitmaydilar. Chunki bir kimsa oxiratda Alloh taoloning kalomini eshitsa yoki ko‘rsa, u kimsa azob ko‘rmaydi.

Shundan keyin Muso (a.s.) chaqiriladi. Qattiq shamolda yaproqlar qanday titrasa, ul zot ana shunday titrab keladi. Haq taolo unga: "Ey Muso! Jabroil senga risolatingni va Tavrotni qavmingga tablig‘ etganingga guvohlik beryapti", deydi. Muso (a.s.): "To‘g‘ri, ey Rabbim", deydi.

Alloh taolo: "Unday bo‘lsa, minbaringga chiq! Senga vahiy qilingan narsani o‘qi!" deb buyuradi. Muso (a.s.) minbarga chiqib o‘qiydi. Hamma jim turib eshitadilar. Muso (a.s.) Tavrotni xudi yangi nozil bo‘lganday o‘qiydi. Yahudiy olimlariga bundan oldin Tavrotni hech ko‘rmagandek, bilmagandek tuyuladi.

Undan keyin Dovud (a.s.) chaqiriladi. Ul zot ham xuddi shamolda titragan yaproqdek titrab keladi.

Alloh taolo: "Ey Dovud! Jabroil Zaburni ummatingga tablig‘ etganingga guvohlik beryapti", deydi. Dovud (a.s.): "To‘g‘ri, ey Rabbim", deydi. Alloh taolo: "Minbarga chiq va senga nozil qilingan narsani tilovat qil!" deb buyuradi. Dovud (a.s.) minbarga chiqadi. Go‘zal ovoz bilan Zaburni o‘qiy boshlaydi.

Hadisda ma’lum qilinadiki, Dovud (a.s.) jannat ahlining munodiysidir. (Dovud (a.s.)ning ovozi juda go‘zal va yoqimli edi.) Nido qilganda ovozini tobuti sakiynaning imomi eshitadi va jamoat ichidan saflarini yorib o‘tib, Dovudning (a.s.) oldiga keladi. Uni quchoqlab oladi. "Sen Zaburdan ta’lim olmadingmiki, men haqimda yanglish niyat qilding", deydi. Dovud juda uyaladi, siqiladi. Javob bera olmaydi. Arosat achinarli holga keladi. Insonlar Dovuddan (a.s.) ko‘rgan hollaridan juda xafa bo‘ladilar. Keyin Dovud (a.s.)ni quchoqlab, huzuri Mavloga chiqaradi. Ustlariga parda tushadi. Tobutning imomi: "Ey Rabbim! Dovudning (a.s.) hurmatiga meni mag‘firat qil, u meni jangga yubordi. Jangda o‘ldirildim. Men uylanmoqchi bo‘lgan ayolga o‘zi uylanmoqchi bo‘ldi. Holbuki, bu paytda to‘qson to‘qqizta xotini bor edi", deydi. Alloh taolo Dovuddan (a.s.) so‘raydi: "Ey Dovud, uning so‘zi to‘g‘rimi?" Dovud (a.s.) uyalganidan va Allohning azobidan qo‘rqqanidan, mag‘firat va’dasidan umid qilib, boshini egib turadi. Chunki inson bir narsadan qo‘rqsa va uyalsa boshini egadi. Bir narsa umid qilsa yoki iltimos qilsa boshini yuqori ko‘taradi. Shunda Alloh taolo tobutning imomi bo‘lgan zotga deydiki: "Men buning o‘rniga saroylar va xizmatkorlar, yana boshqa narsalar beraman. Rozimisan?" U zot: "Roziman, ey Robbim", deydi. Undan keyin Dovudga (a.s.): "Sen ham ey Dovud! Bor, seni ham mag‘firat qildim", deydi.