106-bob. Zulhulayfada tuyasining bo‘yniga kavsh osib, qurbonlik ekanligini belgilab qo‘ygan kishi xususida

Nofi’ rivoyat qiladirlar: «Ibn Umar raziyallohu anhu Madinadan jonliq tuya haydab kelsalar, Zulhulayfada uni qiblaga qaratib cho‘ktirib, belgi sifatida (bo‘yniga) kavsh osib qo‘yardilar, keyin o‘rkachiga pichoq sanchib, atrofiga qon birlan chiziq chizar erdilar».

Misvar ibn Maxrama va Marvon rivoyat qilishadir: «Nabiy sallallohu alayhi va sallam bir necha yuz sahobalari birlan yo‘lga chiqdilar. Zulhulayfaga yetganlarida tuyalari bo‘yniga kavshlarini osib, ham o‘rkachini qonatib, qurbonlik ekanligini belgilab qo‘ydilar, so‘ng umraga ehrom bog‘ladilar».

Oisha raziyallohu anho rivoyat qiladirlar: «Nabiy sallallohu alayhi va sallamning tuyalari bo‘yniga belgi bog‘lamoq uchun o‘z qo‘lim birlan ip yigirib berdim. Janob Rasululloh u birlan belgi bog‘ladilar, keyin o‘rkachini qonatib, chiziqlar chizib qo‘ydilar-da, (hajga) jo‘natdilar. Shunda, ul kishi hajda qilinmaydirgan ishlardan mahrum bo‘lmadilar».

107-bob. Tuya va sigir bo‘yniga belgi bog‘laydirgan ip yigirmoq haqida

Hafsa raziyallohu anho rivoyat qiladirlar: «Yo Rasululloh, odamlar ehromlarini yechishdi, nega siz yechmadingiz?» - dedim. Janob Rasululloh: «Chunkim men sochimni to‘zg‘imaydirgan qilib (yopishtirib) oldim, jonlig‘imga belgi osdim, shul sababdan hajdan qutulmagunimcha ehromimni yecha olmasman»,-dedilar».

Oisha raziyallohu anho rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Madinadan jonliq haydab kelsalar, bo‘yniga belgi osadirgan ipini yigirib berardim. Keyin, ul kishi ehrom kiygan kishi qilmaydirgan ishlarni ham qilaverar erdilar».

108-bob. Tuya bo‘yniga belgi osmoq haqida

Urva raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Nabiy sallallohu alayhi va sallam jonliq bo‘yniga belgi osib va badanini qonatib, qurbonlik ekanini belgilab qo‘ydilar-da, umraga ehrom bog‘ladilar».

Oisha raziyallohu anho rivoyat qiladirlar: «Nabiy sallallohu alayhi va sallamning jonliqlari bo‘yniga belgi osmoq uchun ip yigirib berdim. Keyin, ul kishi jonliqlari bo‘yniga belgi osib (yokim men o‘zim osib qo‘ydim shekilli) va badanini qonatib, qurbonlik ekanini belgilab qo‘ydilar. So‘ng, o‘zlari Madinada qolib, uni bir kishi orqali Makkaga jo‘natdilar. Shunda, ul kishi hajda man’ qilinadirgan ishlardan mahrum bo‘lmadilar».

109-bob, Jonlig‘i bo‘yniga belgini o‘z qo‘li birlan osib qo‘ygan kishi xususida

Amra binti Abdurrahmon rivoyat qiladirlar: «Ziyod ibn Abu Sufyon Oisha raziyallohu anhoga: «Abdulloh ibn Abbos raziyallohu anhu, hajga jonliq jo‘natgan kishi ehrom bog‘lagan kishi kabi jonlig‘i zabh qilinguniga qadar makruh ishlardan o‘zini tiyib turmog‘i lozimdir, deydir»,- deb maktub yo‘lladi. Oisha raziyallohu anho: «Ibn Abbos aytganicha ermas, men Janob Rasulullohning jonliqlari bo‘yniga belgi osadirgan ipni o‘z qo‘lim birlan yigirib berardim, ul kishi o‘z qo‘llari birlan uni bog‘lardilar, so‘ng uni otam (Abu Bakr) orqali hajga berib yuborardilar, Shunda, Janob Rasululloh jonliqlari zabh qilingunga qadar Olloh taolo halol qilgan biror narsadan mahrum bo‘lganlari yo‘q»,- deb javob yo‘lladilar».

110-bob. Qo‘yning bo‘yniga belgi osmoq haqida

Oisha raziyallohu anho: «Nabiy sallallohu alayhi va sallam qurbonlik uchun hajga bir marta qo‘y yubordilar»,- deydilar.

Oisha raziyallohu anho: «Nabiy sallallohu alayhi va sallamga belgi osadirgan ip yigirib berardim, ul kishi qo‘yni bo‘yniga belgi osib, Makkaga yuborar erdilar, o‘zlari ersa, ehrom bog‘lamay uyda qolar erdilar»,- deydilar.

Oisha raziyallohu anho: «Nabiy sallallohu alayhi va sallamga belgi osadigan ip yigirib berardim, u birlan qo‘yning bo‘yniga belgi osib, Makkaga yuborardilar, o‘zlari ersa, ehrom bog‘lamay (uyda) qolar erdilar»,- deydilar.

Oisha raziyallohu anho: «Nabiy sallallohu alayhi va sallamning jonliqlari bo‘yniga belgi osadigan ip yigirib berardim»,- deydilar. Ya’ni, ehrom bog‘lamakdan avval jonliq bo‘yniga osadigan ipni nazarda tutayotirlar.

111-bob. Belgi osadirgan iplar jundan yigiriladir

Umm ul-mo‘‘minin (Oisha onamiz): «Jonliq bo‘yniga belgi osadirgan iplarni uyimizdagi junlardan yigirar erdim» ,— deydilar.

112-bob. Jonliq bo‘yniga kavsh osmoq haqida

Abu Hurayra raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Nabiyulloh sallallohu alayhi va sallam qurbonlikka atalgan tuyani haydab borayotgan bir kishini ko‘rib: «Uni minib olg‘il!»- dedilar. U kishi: «Bu qurbonlik-ku!» - dedi. «Uni minib olg‘il!»-dedilar takroran. Keyin, boyagi kishining Nabiy sallallohu alayhi va sallam birlan tuyaga mingashib ketayotganini, tuya bo‘ynida ersa, kavsh osilib turganini ko‘rdim»..

Bu hadisga Muhammad ibn Bashshor ham mutoba’at qilganlar.

113-bob. Tuya to‘qimihaqida

Ibn Umar raziyallohu anhu tuya to‘qimiga tegmay, o‘rkachinigina kesar erdilar. Agar tuyani so‘yadirgan bo‘lsalar, to‘qimini, qon tegib ifloslanib qolishidan cho‘chib, yechib olar erdilar, keyin uni sadaqa qilar erdilar.
Ali raziyallohu anhu: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam menga so‘ygan tuyamning to‘qimi va terisini sadaqa qilmoqni buyurdilar»,- deydilar.

114-bob. Yo‘lda jonliq sotib olib, uning bo‘yniga belgi osgan kishi haqida

Nofi’ rivoyat qiladirlar: «Ibn Umar raziyallohu anhu Zubayr raziyallohu anhu xalifaligi davrida, Haruriya haji yili haj qilmoqchi bo‘ldilar. Shunda ul kishiga: «Odamlar o‘zaro urushmoqdalar, ular sizning haj qilmog‘ingizga mone’lik etishmasa, deb qo‘rqg‘aymiz»,- deyishdi. Ibn Umar «Rasulullohda sizlar uchun yaxshi ibratlar mavjuddir»,- degan oyatni o‘qib, «Agar shunday qilsalar, Janob Rasululloh kabi ish tutg‘aydirmen, sizlarning huzuringizda o‘zimga umrani vojib qildim, deb e’lon etg‘aydirmen»,- dedilar. Shundan so‘ng, ul kishi umraga ehrom bogladilar. Keyin, Baydo’ga kelib, bir yo‘la ham haj, ham umraga talbiya aytdilar-da, «Haj ham, umra ham bir xil savobga molikdir. men haj va umrani birga qo‘shib ado etg‘aymen, deb sizlarni guvoh qilurmen»,- dedilar. So‘ng, jonliq sotib olib, bo‘yniga belgi osdilar-da, Makkaga jo‘natdilar. O’zlari (ham) Makkaga kelgach, Ka’bani tavof aylab, Safoda sa’y qildilar, bundan ortiq hech narsa qilmadilar. Nahr kunigacha ehrom bog‘laganlarga man’ etilgan ishlarni qidmadilar. So‘ng, sochlarini oldirib, jonliqlarini zabh qildilarda, Ka’bani bir marta tavof qilganlaricha haj va umrani ado etdim, deb hisobladilar. Keyiy: «Nabiy sallalloho‘ alayhi va sallam ham shunday qilgan erdilar»,-deb qo‘ydilar».

115-bob. Erkak kishining o‘z xotinlari nomidan, ular aytmagan bo‘lsa ham, sigir zabh qilmog‘i to‘g‘risida

Oisha raziyallohu anho rivoyat qiladirlar: «Biz Rasululloh sallallohu alayhi va sallam birlan birga faqat haj qilmoq niyatida Zulqa’da oyining oxirgi besh kunligida yo‘lga chiqdik. Makkaga yaqinlashganimyzda Janob Rasululloh: «Kimning jonlig‘i bo‘lmasa, Ka’bani tavof aylab, Safo va Marvada sa’y qilgandan keyin, ehromini yechsin!» - deb farmon berdilar. Nahr kuni kelgach, bizga sigir go‘shti olib .kelishdi. Shunda men: «Bu nechuk go‘shtdir?»- deganimda, «Rasululloh zaifalari nomidan sigir zabh qildilar»,- deb aytishdi».