116-bob. Nabiy sallallohu alayhi va sallamning Minodagi zabhgohlarida jonliq so‘yish haqida

Nofi’: «Abdulloh ibn Umar raziyallohu anhu muayyan bir zabhgohda jonliq so‘yardilar»,- deydilar.  Ubaydulloh  ibn  Umar:   «Bu -  Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning zabhgohlari erdi»,- deydilar.

Nofi’ rivoyat qiladirlar: «Ibn Umar raziyallohu anhu, tun oxirlab qolganda Jam’dan,   Nabiy  sallallohu alayhi  va  sallamning  zabhgohlariga  olib  borib so‘ysinlar deb, ozod kishilar va mamluklardan iborat hojilar orqali jonliq berib yuborar erdilar».

117-bob.Jonliqni o'z qo'li birlan zabh qilgan kishi hususida

Anas raziyallohu anhu: . «Nabiy sallallohu alayhi va sallam o‘z qo‘llari birlan yetti tuyani tik turg‘azib zabh qildilar va Madinada ikki ola, shoxdor qo‘chqorni so‘ydilar»,- deb hadisni qisqartirib rivoyat qilib berdilar.

118-bob. Tuyani bog'lab so'ymoq haqida.

Ziyo ibn Jubayr: «Men, Ibn Umar raziyallohu anhuning, bir kishi o‘z tuyasini cho‘ktirib bo‘g‘izlayotganida kelib qolib, unga: «Turg‘izib, oyogini bog‘lab, zabh qilg‘il, bu - Muhammad sallallohu alayhi va sallamning sunnatlaridir!»- deganlarining shohidiman»,- deydilar.

119-bob. Tuyani tik turgizib so'ymoq haqida.

Ibn Umar raziyallohu anhu: «Muhammad sallallohu alayhi va sallamning sunnatlari (bo‘yicha zabh qilmoq lozimdir)»,- dedilar. Ibn Abbos raziyallohu anhu ersa: «Ularni turgizib, saf qilib (zabh qilmoq lozimdir)»,- dedilar.

Anas raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Nabiy sallallohu alayhi va sallam Madinada to‘rt rak’at peshin va Zulhulayfada ikki rak’at asr o‘qidilar. O’sha kuni Zulhulayfada qolib, tong yorishgach, tuyalariga minib tahlil va tasbih aytganlaricha yo‘lga tushdilar. Baydo’ga kelgach, birvarakayiga haj va umraga talbiya aytdilar. Makkaga kirganlarida odamlarga ehromlarini yechmoqni buyurdilar. Keyin, Nabiy sallallohu alayhi va sallam yettita tuyani turg‘izib qo‘yib, o‘z qo‘llari birlan zabh qildilar, Madinada ersa, ikkita ola, shoxdor qo‘chqorni so‘ydilar».

Anas ibn Molik raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Nabiy sallallohu alayhi va sallam Madinada to‘rt rak’at peshin va Zulhulayfada ikki rak’at asr o‘qidilar. So‘ng, tong otguncha shu yerda qolib, bomdod o‘qidilar, keyin tuyalariga minib yo‘lga chiqdilar. Baydo’ga kelgach, bir yo‘la umra va hajga ehrom bog‘ladilar».

120-bob. Qurbonlik qilgan kishiga qurbonligidan ulush bermaydilar.

Ali raziyallohu anhu: «Nabiy sallallohu alayhi va sallam meni tuya so‘ymoqqa yubordilar, men so‘ydim. Keyin, menga buyurdilar, go‘shtlarini (odamlarga) taqsimladim, keyin yana amr berdilar, to‘qimi va terisini ham taqsimladim»,-deydilar.

Ali raziyallohu anhu: «Nabiy sallallohu alayhi va sallam menga tuyalarni so‘ymoqni amr qildilar, men so‘ydim. lekin menga go‘shtidan ulush berishmadi»,-deydilar.

121-bob. Jonliqning terisi sadaqa qilinadir.

Abdurrahmon ibn Abu Laylo rivoyat qiladirlar: «Ali raziyallohu anhuga Nabiy sallallohu alayhi va sallam tuyalarni so‘ymoqni buyuribdirlar, keyin ularni shundayligicha, go‘shti, terisi va to‘qimi birlan sadaqa qilib yubormoqni amr etibdirlar. Shunda, unga hech narsa berishmagan erkan».

122-bob. Tuyaning to'qimi sadaqa qilinadir.

Ali raziyallohu anhu: «Nabiy sallallohu alayhi va sallam yuzta tuya qurbonlik qildilar. Shunda, menga topshirdilar, uning go‘shtlarini (odamlarga) taqsimladim, yana amr qildilar, to‘qimlarini ham taqsimladim, tag‘in buyurdilar, terilarini ham taqsimladim»,- deydilar.

123-bob.

Olloh taolo bunday deydir: «Ibrohimga Xonai Ka’ba yerini tayin qilib berganimizda «Menga hech narsani shirk keltirmag‘il va mening uyimni tavof qilg‘uvchilar, unda turguvchilar, ruqu’ va sajda aylag‘uvchilar uchun pokiza tutg‘il, odamlarni hajga da’vat etg‘il! Ular.har tarafdan, uzoq-uzoq yo‘llardan piyoda va oriq tuyalarni minib, o‘zlariga tegadirgan manfaatlarning guvohi bo‘lmoq uchun yu hayvonlarni rizqu nasiba qilib bergani shukronasiga Ollohning ismini muayyan kunlarda zikr qilmoq uchun oldingga kelishg‘aydir. Ulardan o‘zlaringiz ham tanovul qilingiz, nochor faqirlarga ham yediringiz, keyin badanlarining kirini ketkizsinlar, nazrlariga vafo qilsinlar va qadimiy Ka’bani tavof aylasinlar!» deb erdik. Buldir hukm: Kimki Olloh muharram qilgan narsalarni hurmat qilg‘aydir, Olloh dargohida xayriyatga erishg‘usidir!»

124-bob. Jonliqni qaeri yeyiladir, qaeri sadaqa qilinadir?

Umar raziyallohu anhu: «Ov qilingan yokim so‘yilgan hayvonning sadaqa etilgan go‘shtidan egasi yemag‘aydir, undan boshqa go‘shtlarini yesa bo‘lur»,- deydilar. Ato: «Mut’a go‘shtidan uning egasi ham, boshqalar ham yeydir»,- deydilar.

Ibn Jurayj rivoyat qiladirlar: «Ato raziyallohu anhu: «Men, Jobir ibn Abdullohning «Minoda o‘zimiz so‘ygan jonliqlar go‘shtidan uch kundan ortiq» yemas erdik. Nabiy sallallohu alayhi va sallam bizga: «Tanovul ham qilingiz, saqlab ham qo‘yingiz!» - dedilar. Biz aytganlaridek, ham yeb, ham saqlab qo‘yadirgan bo‘ldik» deganini eshitdim»,- dedilar. Men: «Jobir, Madinaga kelgunimizga qadar, deb aytdimi?» - dedim. Ato: «Yo‘q»,- dedilar».

Oisha raziyallohu anho rivoyat qiladirlar: «Biz Rasululloh sallallohu alayhi va sallam birlan birga Zulqa’da oyining besh kuni qolganda yo‘lga chiqdik, haj qilmoqdan boshqa niyatimiz yo‘q erdi. Makkaga yaqinlashganimizda, Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Kim qurbonlikka jonliq yetaklab kelgan ersa, Ka’bani tavof aylagandan so‘ng ehromini yechsin!» - deb farmon berdilar. Ittifoqo, Nahr kuni bizga go‘sht keltirishdi. «Bu nedir?»-deb so‘raganimda, «Nabiy sallallohu alayhi va sallam xotinlari nomidan qurbonlikka mol so‘ydilar»,- deyishdi».

125-bob. Soch oldirmasdan ilgari jonliq so'yish haqida.

Ibn Abbos raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Nabiy sallallohu alayhi va sallamdan: «Jonlig‘ini so‘ymoqdan oldin sochini oldirib qo‘ysa, ne bo‘lg‘aydir?» -deb so‘rashdi. Janob Rasululloh: «Hechqisi yo‘q, zarari yo‘q»,- deb javob qildilar».

Ibn Abbos raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Bir kishi Nabiy sallallohu alayhi va sallamdan: «Tosh otmasdan burun tavof qilib qo‘yibdirmen, endi ne bo‘lg‘aydir?»-deb so‘radi. Janob Rasululloh: «Hechqisy yo‘q, hechqisi yo‘q»,-dedilar. «Jonlig‘imni so‘ymasdan oldin soch oldirib qo‘yibdirmen»,- degan erdi, «Zarari yo‘q»,- deb javob qildilar. «Tosh otmasdan burun jonlig‘imni so‘yib qo‘yibdirmen»,- deganida ham «Hechqisi yo‘q»,- dedilar».

Ibn Abbos raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Nabiy sallallohu alayhi va sallamga bir kishi: «Kech kirganda tosh otibdirmen?» - dedi. Janob Rasululloh: «Zarari yo‘q»,- dedilar. «Qurbonlik qilmasdan burun soch oldirib qo‘yibdirmen»,- dedi. Janob Rasululloh: «Hechqisi yo‘q»,- dedilar».

Abu Muso raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Men, Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Bathodaliklarida, huzurlariga bordim. «Haj qildingmi?» - dedilar. «Ha»,- dedim. «Nimaga ehrom bog‘lading?» - dedilar. «Nabiy sallallohu alayhi va sallam nimaga ehrom bog‘lagan bo‘lsalar, o‘shanga»,- dedim. «Yaxshi qilibdirsen, borib Ka’bani tavof etg‘il, so‘ng Safo va Marvada sa’y aylag‘il!»-dedilar. Keyin, Baniy Qays qabilasiga mansub bir ayolning oldiga bordim, u sochimni tozaladi, so‘ng hajga ehrom bog‘ladim. Keyin men Hazrat Umar xalifa bo‘lgunlariga qadar, «Sizlar ham shunday qilingizlar!» deb boshqalarga fatvo berib yurdim. Hazrat Umar xalifa bo‘lganlarida buni aytgan erdim, ul kishi: «Agar Qur’onni olib o‘qisak, boshlagan ishimizni nihoyasiga yetkazmoq, Janob Rasulullohning sunnatlariga rioya etmrq buyurilganlig‘ini anglag‘aydirmiz, chunkim Rasululloh qurbonlikka atalgan jonliqlarini zabh qilmagunlaricha ehromlarini yechmaganlar»,- deb aytdilar».