21-bob. Xumra ustida namoz o‘qimoq

Maymuna onamiz: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam xumrada namoz o‘qir erdilar»,— deb aytganlar.

22-bob. O’rin-to‘shak ustida namoz o‘qimoqning hukmi

Anas raziyallohu anhu o‘rin-to‘shak ustida namoz o‘qidilar. Anas: «Rasululloh sallalloho‘ alayhi va sallam birlan birga namoz o‘qir erdik. Shunda ba’zi birimiz kiyimimiz ustida namoz o‘qir erdik»,— deydilar.

Oisha onamiz aytib berganlar: «Rasululloh  sallallohu alayhi va sallamning ro‘paralarida yotar erdim, oyoqlarim ersa u kishining qibla tomonlariga uzatiq erdi, sajda qilgan vaqtlarida turtar erdilar, men oyoqlarimni yig‘ishtirib olar erdim. Qomatlarini rostlaganlarida yana uzatar erdim. O’sha vaqtlarda uylar chiroqsiz bo‘lur erdi».

Urva raziyallohu anhu aytib berganlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam ayollarining ko‘rpasida namoz o‘qir erdilar. Oisha onamiz esa Rasululloh birlan qibla o‘rtasida janozada tobut qo‘yilgandek uzanib yotar erdilar».

Arrok raziyallohu anhu menga Urva bunday degandi, deydilar: «Janob Rasululloh sallallohu alayhi va sallam namoz o‘qir erdilar. Oisha onamiz esa (ikkalalari yotadigan) ko‘rpa ustida Rasululloh birlan qibla o‘rtasida ko‘ndalang bo‘lib yotar erdilar».

23-bob. Jazirama issiqda kiyim ustiga sajda qilmoq

Hasan Basriy aytib berganlar: «Sahobalar sajdaga bosh qo‘yadirgan joyning nihoyatda issiqlig‘idan qo‘llarini kiyimlarining yengidan chiqarmay, salla va qalansuvalarini oldilariga qo‘yib, ustiga sajda qilur erdilar».

Anas ibn Molik aytib berganlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam birlan birga namoz o‘qir erdik. Shunda ba’zi birimiz sajdagohning qattiq issiqlig‘idan kiyimimizning bir chetiga (etagi yoki yengini tortib qo‘yib) sajdaga bosh qo‘yar erdik».

24-bob. Poyabzalda namoz o‘qimoq hukmi

Sa’id ibn Yazid aytib berganlar: «Anas ibn Molikdan Janob Rasululloh sallallohu alayhi va sallam poyabzal kiyib namoz o‘qirmidilar?» — deb so‘radim, «Ha»,— dedi (poyabzalning tagi quruq bo‘lsa, unda namoz o‘qimoq mumkin, ammo tagi ho‘l bo‘lsa, najosat tekkanligi ehtimoli bor, uni yuvmoq lozimdir»,— deydilar Imom Hanifa)».

25-bob. Mahsida namoz o‘qimoq

Hamom ibn Hars aytib berganlar: «Jarir ibn Abdullohni ko‘rdim, u kishi peshob qildilar, keyin tahorat oldilar, mahsilariga mash tortib, so‘ng turib namoz o‘qidilar. Mash tortmoq to‘g‘risida u kishidan so‘ralganda: «Janob Rasulullohning shunday qilganlarini ko‘rdim»,— dedilar. Ibrohim raziyallohu anhu: «Jarir ibn Adullohning bu gapi qavmga juda ma’qul keldi, chunki u eng keyingi sahobalardan erdi»,— deydilar».

Mug‘iyra ibn Shu’ba aytib berganlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallamga tahorat uchun suv berdim (u kishi tahorat oldilar). Mahsilariga mash tortib, keyin namoz o‘qidilar».

26-bob, Namozxon qiyomiga yetkazib sajda qilmasa (namozi qabul bo‘lmaydi)

Abu Voil raziyallohu anhu aytib berganlar: «Huzayfa bir kishining ruqu’ va sajdani qiyomiga yetkazmay namoz o‘qiganini ko‘rib, u namozini tugatgach: «Namoz o‘qimading»,—dedi. Keyin, nazarimda, boyagi odamga: «O’lsang, Muhammad sallallohu alayhi va sallamning sunnatlarini bajarmay o‘lgan bo‘lursan»,— dedi ham shekilli».

27-bob. Ikki bilakni yerga tekkizmay (bilaklar yengidan chiqib ko‘rinadigan darajada) o‘zidan nariroqqa sajda qilmoq

Abdulloh ibn Molik: «Janob Rasululloh sallallohu alayhi va sallam namoz o‘qisalar sajdada qo‘lni o‘zlaridan uzoqroqqa tashlar erdilar, hatto qo‘ltiqlarining oppoqligi ko‘rinar erdi»,— deydilar. Lays ibn Sa’d esa: «Ja’far ibn Rabi’a ham shu hadisga o‘xshash hadisni rivoyat qilib bergan erdi»,— debdilar.

28-bob. (Joynamozda) oyoq panjalari uchini qiblaga to‘g‘rilashning afzalligi

Anas ibn Molik aytib berganlar: «Rasululloh  sallallohu alayhi va sallam: «Kimki bizning namozni o‘qig‘aydir, bizning qiblamizni qibla qilg‘aydir, biz so‘ygan mol-hol go‘shtidan yegaydir, u Olloh va uning Rasuli himoyasidagi musulmondir. Ollohning himoyasiga ko‘rnamaklik qilmangiz!» — deganlar».

Anas ibn Molik: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam mana bunday deb aytganlar»,— deydilar: «Odamlar lo iloha illallohu» deydigan bo‘lgunlaricha jang qilmoqqa buyurildim. Agar ular kalimai tayyibani aytg‘aydirlar, bizning namozni o‘qigaydirlar, qiblamizni qibla qilg‘aydirlar va biz so‘ygandek (mol, qo‘y va boshqalar) so‘yg‘aydirlar, ularning qonini to‘kmoq va molini olmoq bizga haromdir. Zero ularning molu jonlari ham, oxirat hisobi ham Ollohning ixtiyoridadir».

Anas ibn Molikdan Maymun ibn Siyoh: «Ey Abu Hamza, (mo‘‘min bandalarga) qanday bandaning molini talamoq va qonini to‘kmoq haromdir?»—deb so‘radilar. Anas: «Kimki lo iloha illalloxu degaydir, qiblamizni qibla qilg‘aydir, namozimizni o‘qig‘aydiru biz so‘ygan mol-hol go‘shtini yegaydir, u musulmondir. Musulmonga ne huquq berilg‘aydir, unga ham o‘sha huquq berilg‘usidir va musulmonga qanday vazifa yuklang‘aydir, unga ham o‘sha vazifa yuklang‘usidir»,— dedilar.

29-bob. Madina, Shom va Mashriq ahlining qiblasi; qibla na mashriqda va na mag‘ribda

Abu Ayyub raziyallohu anhu: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Qazoi hojatga borsangiz, qiblaga yuzlanib yoki qiblaga orqa qilib o‘tirmangiz, balki mashriqqa qarab o‘tiringiz yokim mag‘ribga qarab o‘tiringiz! deb aytganlar»,— deydilar. Abu Ayyub yana bunday deydilar: «Shomga keldik, tahoratxona qiblaga qaratib qurilgan erkan. Sal burilib o‘tirdik-da, Ollohga istig‘for aytdik».

30-bob. Olloh taolo: «Maqomi Ibroximda namoz o‘qingiz!»—deydir

Amr ibn Dinor aytganlar: «Ibn Umardan kishi Baytullohni tavof qilsa-yu, Safo va Marva oralig‘ida yugurmasa, xotinini jimo’ qilmog‘i joizmi?» — deb so‘radik. Ibn Umar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam kelib yetti marta Ka’bani tavof qildilar. Maqomi Ibrohim orqasida ikki rak’at namoz o‘qidilar, Safo va Maryu oralig‘ida yugurdilar. Bu borada siz Rasululloh sallallohu alayhi va sallamdan yaxshi ibrat olmog‘ingiz kerak erdi»,— dedilar. Jobir ibn Abdullohdan (shu haqda) so‘rasak: «Safo va Marva o‘rtasini tavof qilmaguncha, xotinga yaqinlashilmaydir»,— dedilar».

Sayf raziyallohu anhu quyidagi hadisni Mujohiddan eshitdim dedilar: «Ibn Umar huzurlariga kelib, «Ana, Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Ka’baga kirib ketdilar»,— deyishdi. Men borsam, Janob Rasululloh Ka’badan chiqqan erkanlar, Bilol ersa Ka’ba eshiklari oralig‘ida turgan erkan. Biloldan: «Rasululloh  sallallohu alayhi va sallam Ka’ba ichida namoz o‘qidilarmi?» — deb so‘radim. Bilol: «Ha, kiraverishdagi ikki ustunning o‘ng tomonida ikki rak’at namoz o‘qidilar, so‘ng turib Ka’baga qarab yana ikki rak’at namoz o‘qidilar»,— dedi».