91-bob. Namozxon birlan to‘siq oralig‘i qancha bo‘lmoqligi bayonida

Sahl ibn Sa’d naql qiladilar: «Rasululloh  sallallohu alayhi va sallamning namoz o‘qiyotgan joylari birlan devor orasida bir qo‘y o‘tgudek masofa bor erdi».

Salama ibn Abu Ka’b dedilar: «Minbar birlan masjid devori oralig‘i qo‘y o‘tgudek erdi».

92-bob. Ro‘parasiga sanchib qo‘yilgan nayzaga qarab namoz o‘qimoq

Abdulloh ibn Umar rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning ro‘paralariga nayza sanchib qo‘yishar erdi, o‘shanga qarab namoz o‘qir erdilar».

93-bob. Uchi nayza hassaga qarab namoz o‘qimoq

Avn ibn Abu Juhayfa quyidagini otam aytib bergandilar, dedilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam kun qizigan paytda bizning oldimizga chiqdilar, tahorat oldilar, so‘ng biz birlan peshin va asrni o‘qidilar. Ro‘paralariga uchi nayza hassalari sanchib qo‘yilgan bo‘lib, ayollar va eshaklar uning narigi tomonidan o‘taverardi».

Ato ibn Abu Maymuna quyidagini Anas ibn Molikdan eshitdim, dedilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam, agar hojatga chiqsalar, men va bir xizmatkor bola nayza yoki hassa yohud uchi nayza hassa (namozda ro‘paraga sanchib qo‘ymoq uchun) hamda suv olib, orqalaridan ergashar erdik. Hojatlaridan bo‘shaganlarida idishdagi suvni berar erdik».

94-bob. Makkai Mukarrama va boshqa joylarda namozxon oldiga sutra (to‘siq) qo‘yish

Abu Juhayfa naql qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam, tush paytida yo‘lga chiqib, Batho degan joyda ro‘paralariga uchi nayza hassani sutra (to‘siq) qilib sanchib qo‘ydilar-da, peshin va asrni ikki rak’atdan (sunnat va farzini) o‘qidilar. Janob Rasululloh  sallallohu alayhi va sallam tahorat olganlarida tushgan suvni odamlar olib, badanlariga surta boshladilar».

95-bob. Ustunga qarab namoz o‘qimoq

«Masjiddagi ustunlar, ularga suyanib gaplashib o‘tirgan bekorchilardan ko‘ra, namozxonlarga kerak!» — deganlar Hazrat Umar, Hazrat Umar ikki ustun oralig‘ida namoz o‘qiyotgan bir kishini ko‘rib: «Ustunga yaqinroq borib namoz o‘qig‘il!» — dedilar.

Yazid ibn Abu Ubayd dedilar: «Salama ibn al-Akva’ birlan birga (masjidga) kelgan erdim, (Abu Muslim) Usmon Mushafi yonidagi ustun oldida namoz o‘qiyotgan erkan. Men: «Ey, Abo Muslim, siz doim shu ustun ro‘parasida namoz o‘qimoqni yaxshi ko‘rasiz-a?» —dedim. «Men Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning doim shu ustun ro‘parasida namoz o‘qiganlarini ko‘rganman»,—dedilar».

Anas raziyallohu anhu dedilar: «Rasululloh sallalohu alayhi va sallam sahobalarining kiborlari mag‘rib tomondagi ustunlar tagidan joy olmoqqa shoshilayotganlarini ko‘rdim». Shu’ba raziyallohu anhu ushbu hadisga «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam (masjidga) chiqqunlaricha», deb qo‘shib qo‘ydilar».

96-bob. Jamoatsiz, yolg‘iz o‘zi ustunlar orasida namoz o‘qimoq

Ibn Umar rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Ka’batullohga kirdilar, Usoma ibn Zayd, Usmon ibn Talha va Bilol ham birga erdilar. U yerda bir oz bo‘lgach, qaytib chiqdilar. Men birinchi bo‘lib ichkariga kirdim-da, «Qaerda namoz o‘qidilar?» — deb Biloldan so‘radim. «Oldindagi ikki ustun oralig‘ida»,— deb aytdi».

Abdulloh ibn Umar quyidagi hadisni aytib berdilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Ka’batullohga kirdilar. Usoma ibn Zayd, Bilol va Usmon ibn Talha ham birga erdilar. Eshiklarni yopib olishdi. Qaytib chiqishgach, «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam ne qildilar?» —deb Biloldan so‘radim. «Bir ustunni o‘ng tomonlarida, ikkinchi ustunni chap tomonlarida, uchinchi ustunni esa orqalarida qoldirib (o‘sha paytda Ka’batullohda 6 ta ustun bo‘lgandi) namoz o‘qidilar»,— dedi. «Nofi’ menga: «Ikki ustun o‘ng tomonlarida bo‘lgandi, deb aytdi»,— deydilar Ismoil raziyallohu anhu.

97-bob.

 Nofi’ raziyallohu anhu dedilar: «Abdulloh ibn Umar Ka’baga kirsalar, eshikni orqada qoldirib, ro‘paradagi devorga 3 gaz qolguncha yaqin borar erdilar. Bilol «Janob Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning namoz o‘qigan joylari» deb ko‘rsatgan joyda namoz o‘qir erdilar. Ibn Umar: «Ka’baning ichiga kirgach, istagan tomonga qarab namoz o‘qisa bo‘laveradi»,— deganlar».

98-bob. Cho‘ktirib qo‘yilgan tuya hamda daraxt va egarga qarab namoz o‘qimoq

Ibn Umar raziyallohu anhu quyidagi hadisni aytib berganlar: «Bir kuni Ubaydulloh menga: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam tuyalarini o‘zlariga nisbatan ko‘ndalang cho‘ktirib qo‘yib, unga qarab namoz o‘qir erdilar»,— dedi. «Agar tuyalari o‘rnidan turib ketsa, ne qilur erdilar»,— dedim. Egarini ro‘paralariga ko‘ndalangiga qo‘yib olib, namoz o‘qiyverardilar»,— dedi».

Ibn Umarning o‘zlari ham shunday qilar ekanlar.

99-bob. Chorpoyaga qarab namoz o‘qimoq

Oisha onamizga kimdir: «Namozxonning oldidan it, eshak yokim ayol o‘tsa, namozi buzilg‘aydir» — deganda, «Hali bizni it yokim eshakka teng qildilaringmi?»—dedilar. «Men chorpoyada yotardim,— deydilar Oisha onamiz,—Rasululloh sallallohu alayhi va sallam chorpoyaning qoq o‘rtasiga qarab namoz o‘qir erdilar. Men u kishining qibla tomonlariga to‘g‘ri kelib qolganimdan xijolat tortib, oyog‘imni ko‘rpa ichiga yig‘ishtirib olardim».

100-bob. Namoz o‘quvchi odam oldidan o‘tayotgan odamni orqasiga qaytaradi

Ibn Umar tashahhudda (Kalimai shahodat aytmoqda) o‘tirganlarida ham, Ka’batullohda ham oldilaridan o‘tayotgan kishini qaytardilar. «Agar qaytmasa, qo‘ling birlan itarib qaytarg‘il!» —dedilar.

Abu Solih rivoyat qiladilar: «Jum’a kuni men Abu Sa’idning ro‘parasiga sutra (to‘siq) qo‘yib olib namoz o‘qiyotganini ko‘rdim (boshqa bir hadisda, bu voqeani Janob Rasululloh aytib bergandilar, deyiladi). Abu Mu’it qabilasiga mansub bir bola uning oldidan o‘tmoqchi bo‘ldi. Abu Sa’id bolani ko‘kragidan itarib qaytardi. Bola boshqa o‘tadigan joy topmasdan uning oldidan o‘tgani yana qaytib keldi. Abu Sa’id bolani qattiqroq itardi. Bolaning jahli chiqib Abu Sa’idni haqorat qildi-da, Marvon huzuriga shikoyat qilgani kirib ketdi. Abu Sa’id ham uning ketidan kirdi. Marvon: «Ey, Abu Sa’id, jiyaningiz (bu bola) birlan sizning orangizda ne o‘tdi?»—dedi. Abu Sa’id: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning «Agar birortangiz sutraga (to‘siqqa) qarab namoz o‘qiyotganingizda biror kishi sutra birlan sizning orangizdan o‘tmoqchi bo‘lg‘aydir, uni qaytaringiz, agar unamag‘aydir, urib qaytaringiz, chunkim u shaytondir!» — deganlarini eshitganman»,— dedi».