71-bob. Takbir aytayotganda va undan keyin saflarni to‘g‘rilash

No‘mon ibn Bashir naql qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Ollohga qasamyod qilib ayturmenkim, saflaringizni to‘g‘rilamasangiz, Olloh taolo dillaringizni bir-biriga qarama-qarshi qilib qo‘yg‘aydir!» — deb aytganlar».

Anas raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Saflarni to‘g‘rilangiz, men sizlarni teskari turib ham ko‘rg‘aydurmen!» — dedilar».

72-bob. Saflar to‘g‘rilanayotganda imomning odamlarga o‘girilib qaramogi

Anas raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Namozga takbir aytildi. Rasululloh yuzlarini bizga o‘girib qaradilar-da: «Saflarni to‘g‘rilangiz, jipslashib turingiz, men sizlarni teskari turib ham ko‘rg‘aydurmen!»— dedilar».

73-bob. Birinchi saf

Abu Hurayra raziyallohu anhu: «Rasululloh  sallallohu alayhi va sallam bunday degandilar»,— deydilar: «Suvda g‘arq bo‘lganlar, qorin og‘rig‘i va vabodan o‘lganlar yokim biror narsa bosib qolib o‘lganlar shahid o‘lgan hisoblanur. Kishilar namozga erta kelmog‘ning nechuk savobi borligini bilsalar erdi, (masjidga kim oldin bormakka) musobaqa qilishur erdi. Namozi xufton birlan namozi bomdodda nechuk savob borligini bilganlarida, sudralib (emaklab) bo‘lsa ham (masjidga) kelishur erdi. Birinchi safda nechuk savob borligini bilishsa erdi, qur’a (chek) tashlashar erdi».

74-bob. Safni to‘g‘rilamoq namozning mukammal bo‘lmog‘i shartlaridandir!

Abu Hurayra quyidagi hadisni aytdilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Imom iqtido qilmoqlari uchun imom qilingandir, bunga rioya qilingiz. Agar ruku’ qilg‘aydir, ruku’ qilingiz, agar «Sami’allohu liman hamidahu» degaydir, «Rabbano va laka-l-hamd» deb aytingiz! Agar sajda qilg‘aydir, sajda qilingiz, agar o‘tirib o‘kig‘aydir, hammangiz o‘tirib o‘qingiz! Namozda safni to‘g‘rilangiz, chunkim safning to‘g‘ri bo‘lmog‘i namoz ko‘rkidir!» — dedilar».

Anas raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Saflaringizni to‘g‘rilangiz, chunkim saflarni to‘g‘ri qilmoq namozning mukammal bo‘lmog‘idir!» — dedilar».

75-bob. Safni to‘g‘rilamagan (to‘ldirmagan) kishining gunohi

Bashir ibn Yasor rivoyat qiladirlar: «Anas raziyallohu anhu Basradan Madinaga keldi. Anasga: «Rasululloh  sallallohu alayhi va sallam davrlaridan keyin bizdan qanday kamchilik topdingiz?»— deyishdi. Anas: «Sizlar safni to‘g‘rilab, to‘ldirmas ekansizlar, bundan bo‘lak xato topmadim»,— dedi. (Imom Buxoriy safni to‘g‘rilamoqni — vojib, mujtahid ulamolar ersa — sunnat deb hisoblag‘aylar. Chunki Anas ularga namozni qaytarib o‘qimakni buyurmadilar)».

76-bob. Safda oyoqni oyoqqa, yelkani yelkaga tegizib turmoq

Nu’mon ibn Bashir: «(Safda) har birimizning tavonimiz yonimizdagining tavoniga tegib turganining shohidi bo‘lganman»,— deydilar.

Anas raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Safingizni to‘g‘rilab turingiz, men sizlarni teskari turib .ham ko‘rg‘aydirmen»,— degan erdilar. Biz, Rasulullohning davrlarida safda turganimizda har birimizing yelkamiz yonimizdagining yelkasiga, oyog‘imiz oyog‘iga tegib turar erdi».

77-bob. Agar iqtido qiluvchi kishi imomning chap yoniga kelib tursa, imom uni orqa tomonidan aylantirib, o‘ng yoniga turg‘izib qo‘ysa, namoz buzilmaydir

Ibn Abbos quyidagi hadisni aytdilar: «Bir kuni tunda Rasululloh sallallohu alayhi va sallam birlan birga namoz o‘qidim. O’shanda chap tomonlariga kelib turgan erdim. Janob Rasululloh meni boshimdan ushlab, orqa tomonlaridan aylantirib, o‘ng yonlariga turg‘azib qo‘ydilar. Namozdan keyin yonboshladilar, so‘ng muazzin keldi, o‘rinlaridan turib namoz o‘qidilar, (qayta) tahorat olmadilar».

78-bob. Ayolning yakka o‘zi bir saf bo‘ladi

Anas raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Men va oir yetim bola biznikida Rasululloh sallallohu alayhi va sallamg‘a iqtido qilib namoz o‘qidik, onam Ummu Sulaym ersa orqamizda turib iqtido qildilar».

79-bob. Imom va masjidning o‘ng tomoni afzal

Ibn Abbos quyidagi hadisni aytdilar: «Bir kuni kechasi Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning chap tomonlarida turib iqtido qildim. Shunda Rasululloh qo‘limdan ushlab, «Orqamdan aylang‘il!»— deb ishora qildilar-da, o‘ng tomonlariga o‘tkazib qo‘ydilar».

80-bob. Agar imom bilan qavm (namozxonlar) o‘rtasida devor yokim qandaydir to‘siq bo‘lsa...

Hasan Basriy: «Sen birlan imom o‘rtasida daryo bo‘lsa ham unga iqtido qilib namoz o‘qimog‘ingning zarari yo‘qdir»,— deydilar. Abu Mijlaz: «Garchi namozxon birlan imom orasidan yo‘l o‘tgan bo‘lsa-da, takbir ovozi , eshitilib tursa, iqtido qilib namoz o‘qilaverg‘aydir»,—deydilar.

Oisha onamiz rivoyat qiladirlar: «Rasululloh  sallallohu alayhi va sallam kechasi bir to‘siq ortida namoz o‘qiy boshladilar, to‘siqning bo‘yi past erdi. Odamlar Rasululloh sallallohu alayhi va sallamni ko‘rib, o‘rtalarida to‘siq bo‘lsa-da, ul kishiga iqtido qilib namoz o‘qidilar. Tong otguncha namoz o‘qidilar, keyin o‘rtada to‘siq bo‘lganda namoz o‘qimoq haqida suhbatlashdilar. Ertasi kechasi ham Rasululloh sallallohu alayhi va sallam namozga turdilar, odamlar ul kishiga iqtido qilishdi. Bu narsa 2 yoki 3 kecha qaytarilgach, Rasululloh sallallohu alayhi va sallam o‘sha joyga namoz o‘qimoqqa chiqmadilar. Tong otgach, odamlar Rasululloh sallallohu alayhi va sallamdan bu kecha namozga chiqmaganliklarining sababini so‘rashdi. Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Men kechasi turib namoz o‘qimoq sizlarga farz bo‘lib qolmog‘idan qo‘rqdim»,— dedilar».