Ayselda "œo’lim yengillashuvi" boshlangan edi.

Amina xonim ikkimiz Ayselda bir o’zgarish sezgandik. Ya’ni, tobora o’limi yaqinlashayotgan edi. Xalq orasida "œo’lim yengillashuvi" degan gap yuradi. Ya’ni, bemor o’limi yaqinlashgach, hamma og’riqlarni unutib, yengil tortadi va qaysidir ma’noda tuzalgandek bo’ladi. Ayselda ham shu holat ko’rinayotgandi. Kuchli zirqiragan og’riqlar ichidagi Ayselning azoblari go’yo to’xtadi va o’ziga kelib gapira boshladi.
Amina xonim so’zga aralashdi.:
-"œO’lim yengillashuvi" tibbiyotda ham muammoli bir mavzudir,- deya izoh berdi. Bu narsa tibbiyotda inkor etib bo’lmas hodisadir. O’lim daqiqalari yaqinlashgan insonda ko’pincha aqliy tiniqlik kuchayadi. Bemorlarning o’lim oldidan ahvoli yaxshilangani kuzatiladi. Bu voqea juda tez fursatda sodir bo’ladi. O’pkasi tamom bo’lgan, nafas olishi qiyin bemorlarda, kislorod berilsa ham nafas siqilishidan qiynaluvchi bemorlarda ham so’nggi daqiqalarda aqlga sig’mas hodisalar yuz beradi. O’lim yengillashuvi nima? Agar inson faqat moddadan iborat bo’lsa edi, o’limi yaqinlashgach, ortadigan fiziopatologik jarayonlar iztirobi, nafas olish og’irlashuvi kuchayib, inson kuchli og’riqlar girdobida qolgan bo’lardi. Ammo hayotda buning teskarisi kuzatiladi. Ysira kutilmagnda bemorning ahvoli vaqtincha bo’lsa ham bir oz o’nglanadi. Bu payt inson tanasidagi ruhning so’nggi kuchi yuzaga chiqadi. Haqiqatdan ham o’lim go’yo tug’ilishdek bir hodisadir. Bu sirni bizga bildirish uchun Alloh o’lim yengillashuvini beradi. Bunday daqiqalrda o’lim yengillashuvidan tashqari og’riq sezmaganlarda ham ongli ravishda hushyorlik bo’ladi. Uzoq hayot sahifalari bir-bir ochiladi. Yangi bir dunyo eshigi oldida  go’ro boqiy dunyoning muqaddimasi boshlanadi. Ong eng muhim soz’larni so’nggi nafaslarda arz etadi. Agar o’lim insonning nihoyasi bo’lsaydi, buning butunlay teskarisi kuzatilgan bo’lardi.

Halokati yaqin qolgan tana mazmun mohiyatini yo’qotadi. Ruh esa o’lim yengillashuvi bilan go’yo yangilangandek bo’ladi. Bu ruhning borligi,o’limning hayot nihoyasi emas, bir o’zgarish ekaniga dalildir. Yana ham muhimi, o’lim oldidan insonning haqiqatga, adolatga yaqin bo’lish hikmatidir. O’limi yaqinlashganda ko’p chilik adashganlar yo’lidan qaytib, yaqinlariga jiddiy haqiqatlarni gapirishi ko’p uchraydi. Insonning faqatgina moddiy mavjudot emasligi juda muhimdir. U ba’zi hodisalarni oldindan sezadi. Bu tuyg’u hammada uchraydi. Faqat bu tuyg’uni amalda, moddiy holatda izohlash mumkin emas. Chunki dunyoviy voqealar vaqt bilan chegaralangan. Ilohiy voqealarda esa vaqt cheksizdir. Folbinlik bilan bashoratni ajrata bilish kerak. Ruhiyatga bag’ishlangan kitoblarda zobitlarga oid minglab voqealar bor. Bular orasida samolyot falokatlarini oldindan sezganlar, urushlarda o’limi yaqinlashganini bilganlar ko’p bo’lgan. Sog’liqdan muammosi bo’lmaganlarning o’lim haqida xabar berish hollari ko’p uchraydi. Janobi Haq o’lim yengillashuvi bilan quliga so’nggi imkoniyatni beradi.
Bularning ko’pi mo’jiza edi. Abrinur xonim Amina xonimni bu izohlarini davom ettirdi.
Ayselning og’riqlari to’xtab, o’ziga kelgach, bizlarni hayratga slogan o’zgarish ro’y berdi. "œSuv olib keeling, tahorat olaman", dedi u. "œMehmonlarim keladi, ularni tahoratli kutib olishim kerak". Tahorat oldi. Ammo biz bilan umuman qiziqmadi. U endi boshqa bir olamning vakilidek, nigohi, harakatlari bizga noma’lum narsalarga qaratilgan edi. "œQara",-dedi. "œAzon o’qish boshlandi. Bu men uchun o’qilyapti. Menga "œtayorlan’, deya xabar berishyapti". Tabiiyki, bzi azonni eshitmasdik. Ammo Aysel dunyoni tark etgan, boshqa bir olamda yashay boshlagandi. U ko’p narsalarni ko’rar, eshitar,ammo uning ko’rayotganlarini biz ko’rmasdik. O’girildi, tiz cho’kdi, qo’llarini tizzaga qo’yib katta ishtiyoq bilan azonning tugashini kutdi.  "œAzon tugadi", dedi. "œEndi meni olib ketishga kelishadi". O’zining haqqiga duo qila boshladi.

Meni olib ketishga onam kelyapti.

-Huzuringga boryapman,Allohim! Meni qabul qil.Senga, buyukligingga ishonaman, iymon keltirdim. Sen meni yaratding va yana senga qaytyapman.
Bir necha marotaba "œonam kelsin, onam kelsin’, deb takrorladi.
-Kim klesin?- dedim
-So’rashyapti,-dedi. Seni olib ketishga onang klesinmi, boshqa birovmi? Deya Men onam kelishini xohlayapman. Onam keladi"¦Bir daqiqa jim qoldi. Kelayotgan tovushga butun diqqatini qaratgan edi. Va shu asnoda uning yuziga urilayotgan nur bizning ham ko’zimizni qamashtira boshladi. Biz hayrat ichida Amina xonim bilan bir-brimizga qarardik. Aysel Xonim shu asno baland ovoz bilan hayajonlanib:"Allohu Akbar, Allohu Akbar, La ilaha illalloh"¦" deya takbir keltirdi va ortidan shahodat keltira boshladi. Biz bu hodisa qarshisida lol qolgandik. Men karaxt bo’lib qolgandim. O’lim oldidagi bu ishlar iymonimni mustahkam qilardi. Soat uchgacha boshida Qur’on va Javshan o’qidik. Aysel ham o’qiyotganlarimizni takrorlashga harakat qilardi. Men Yosin surasini o’qirdim. Amina xonim esa Ayselning tepasida parvona edi. Qibla tomondagi derazada chaqmoqdek bir nur porladi, xonani yoritib yubordi. Bunga ikkimiz ham guvohmiz. Bu nur yog’dusi xonadagi oydinlikni bosib yubordi. Juda ajoyib va huzurbaxsh nur edi u"¦Aysel bu nurni ko’rar-ko’rmas o’rnidan turishga harakat qildi. Amina darhol unga yordamlashdi. Aysel hayajon ila qo’llarini ochdi.
-Onajon! — deya baqridi. Sen! Sen keldingmi, meni olib ketgani?
Go’yo onasi bilan quchoqlashayotgandek qo’llarini ochdi, bir-biriga qovushtirdi va bir muddatdan keyin Aminaning qo’llariga tushdi.
So’nggi damda yumilish arafasidagi ko’zlarida ham shunday bir yorqin nur,lablarida ham bir ajib tabassum bor edi. Bu so’nggi nigoh cheksiz azob va gunohlarga bir vido, abadiy huzurga esa bir salom edi. So’nggi nafasi "œAllohu  Akbar,Allohu Akbar" bo’ldi"¦Joyiga yotqizdik. Azobu iztiroblarga xastalikka ko’milgan bir umr nihoya topgan edi. Azroil a.s. unga eng sevimli kishisi bo’lgan onasi qiyofasida ko’ringan edilar. Undagi iymon tavbasi shu darajada yuksak va samimiy ediki, Alloh huzuriga pokiza, gunohlari kechirilgan holatda ketdi. Iymonli bir o’limning haqiqiy guvohlari bo’ldik.
Biz, biz nima bo’lamiz?
Abrinur Xonim hayajondan titrar edi. Abrinur Xonimning so’nggi jumlasi shunday ta’sirchan va o’yli chiqdiki, xonadagilarni qalblarini va ko’zlarini qaytadan yoshlantirdi.
Ertaga o’lim daqiqalarida bizning holimiz nima kechadi? Har bir inson har kuni yuz marta o’ziga shu savolni berishi lozim. Aysel Xonimning hayoti bizlarga saboq bo’lsin. Har bir aqlli inson bu saboqni yaxshi o’zlashtirishga intiladi. Chunki, iymonni asrash, iymon bilan ketishdan-da buyukroq saodat yo’qdir. Buning uchun bugundan harakat qilmasak, ertaga kech bo’lishi mumkin.

Aldangan Ayselning tavbasi (qissa)



Muallif: Xolid Erto'g'rul
Hajmi: 194 Kb
Fayl tipi: PDF
Saqlab olish
Online o'qish