Tashxis keskin ekani ko‘rinib turgan bo‘lsa-da, uning davosi bormikin? Islom xilvat yoki «noqonuniy tarzda yolg‘iz yashash»ni G'arb kishisi tasavvur ham qilolmaydigan darajadagi jinoyat deb biladi. Har bir ma'naviy falokatning o‘z peshravi - darakchisi  bo‘ladi; islom bunday peshravlar paydo bo‘ladigan ijtimoiy sabablarni kamaytirish yo‘lini axtaradi. Shunday qilib, bizning vazifamiz bir kishining faqat bir kishi bilan jinsiy aloqa qilishi kerakligidan ta'lim berishdir.  Shotlandiyalik bir maktab direktorining, o‘g‘il va qiz bolalar «tabiatdagi qo‘zg‘alish sababli» bir-biriga 6 dyuym[96]dan kamroq masofaga yaqinlashishi mumkin emas, qabilidagi bema'ni xavotiri bizga yotdir.  Biroq maktablar  boshlang‘ich nuqtadir. Idoralar ayollarning xizmat pillapoyasidan yuqori ko‘tarilishiga xalal bermay, er-xotinlik huquqlarining kabinetlardagi har qanday noqonuniy xilvatnishinlik ehtimolini bartaraf etish yo‘li bilan himoya qilinishini kafolatlashi kerak. Shaxsiy yordamchisi qarama-qarshi jins vakili bo‘lishini istayotgan  siyosatchilar va ish odamlari buning sababini tushuntirib berishlari lozim. Ayollarni benihoya kamsitadigan va er-xotinlarning o‘zaro xiyonatiga turtki beradigan pornografiya va  pornografiyasifat reklama mas'uliyat bilan tsenzura qilinishi kerak, bu ish o‘z jinsdoshlarining bunday yalang‘och suratlariga e'tiroz bildirayotgan feministlar bilan birgalikda amalga oshirilishi darkor.

Ishratparast Yevropaning fojiasi shundaki, o‘zini seksning harakatlantiruvchi kuchi deb hisoblovchi ushbu illatni bir kun kelib  jurnalist va siyosatchilar  hayrat va nafrat bilan chetga supurib tashlaydi. Islom jinslarni o‘zaro ajratish siyosati bilan ularni kamsitishni nazarda tutadi, deb hisoblovchi, ich-ichida esa  ish vaqtida shahvoniy qiziqishning kamayishidan, zamonaviy munosabatlarning muvaqqatligidan iztirob chekuvchi  nadomatgo‘y liberal arboblar  uni qo‘llab-quvvatlashni va o‘shanday ijtimoiy muhitda yashashni davom ettiraveradilar, chunki muammoning ildizi muhitdadir. Biroq islom tabiatan  masalaga kengroq qaraydi, binobarin, biz tushkunlikka tushmasligimiz kerak. Oila inqirozi jarayoni keskin iqtisodiy va insoniy oqibatlarni keltirib chiqarmoqdaki, bu inqirozni tan olish va keskin choralar ko‘rish vaqti kelishi shubhasiz. So‘ngra bugungi kunda hazil-mazax qilinayotgan ziyolilarcha musulmon konservatizmi harakatga kelishi ham ehtimoldan xoli emas.

*        *        *

Nyutonning kuzatishicha, tabiat bo‘shliqni yoqtirmaydi; ushbu qoida fanning maqomiga bo‘lgan psixologik munosabatni yaxshilashga yordam berishi mumkin. Dunyoviy qarash ham anglash mushkul, ham mavhum bo‘lishi mumkin, biroq dindorlar uchun Yangi Ijtimoiy Aqidalar tez orada yangi diniy qarashlar shaklini olishi mumkin. Yigirmanchi asrning ulkan erkinliklari ko‘pincha dinni harakatga keltiruvchi quvvatning kuchli  poklovchisiga o‘xshab ko‘rinadi.  Dunyo tashvishlaridan va «men»ni tiya bilishdan qutulishday tug‘ma istak shaxs erkinliklarini cheklashga qarshi  qattiq varaja - konvulsiyaga aylanayotgani ajablanarlidir.

Shu ma'noda, siyosiy jihatdan to‘g‘ri yo‘l tutayotgan G'arb kuchli diniy jamiyatdir. Uning o‘z dogmalari, ilohiyotshunoslari, ruhoniylari, jabrdiydalari, Amerikadagi  universitetlar shaharchalariga va'z-axloqnomalarni yetkazib borgan missionerlari va kufrni yer bilan yakson qiluvchi yaxshi rivojlantirilgan nazariyasi bor.

Ba'zi bir kishilar bularning barchasini zarur, chunki odamlar ishonch va asosga muhtoj, chin e'tiqodsiz o‘zlarini G'arbda idora etolmay qolishi va qonunbuzarlik yo‘liga kirib ketishi mumkin, deb biladi. Ammo, hamma balo shundaki, ayni paytda qonunchilik, maktab o‘quv rejasi, eshittirish va ko‘rsatuvlarni boshqarish qoidalariga aylangan yangi aqidalar, haqiqiy yangi din vazifasini ham o‘tay olmaydi yoki uning o‘rnini bosolmaydi. Diniy axloq, musulmonmi, xristianmi, buddaviymi, yoki eskimosmi, bundan qat'i nazar, o‘ziga yuklangan mas'uliyatni sharaf deb biladigan shaxsning o‘zligini namoyon qilish g‘oyasi orqali jamiyatda hamjihatlikni ta'minlaydi. Bunga mutlaqo teskari bo‘lgan G'arbning yangi dini unga huquqlardan lazzatlanish orqali erishiladi, deb o‘rgatadi.   

Ushbu ters holatning ekstremizmga xos ekanini inobatga olsak, u ta'sir ko‘rsatayotgan jamiyatlar qiyin ahvolga tushib qolishidan ajablanmasa ham bo‘ladi. Konor Kruiz O‘Brayenning mulohazasini o‘zgartirib, dunyoviy ijtimoiy tibbiyot bilan bog‘liq ko‘ngilsizliklar shundan iboratki, u qanchalik ko‘p qo‘llansa, mijoz shunchalik kasal bo‘lib boraveradi, deyish mumkin. Yangi e'tiqodlar bizni porloq va erkin xomxayolga yetaklash o‘rniga ijtimoiy illatlarimizni yanada chigallashtirib yubordi, deyish kufr bilan barobardir. Biroq aynan shunday bo‘lgani bor gap. Boz ustiga, xushmuomalalik hukmron bo‘lgan jamiyatda soxta din bunday buzg‘unchilikka boshlagan tushunchalar tanqid qilinmasligiga kafil bo‘ladigan darajada kuchlidir. Ehtimol, musulmonlar bunday xushmuomalalik haqida qayg‘urmaydigan odamlar bo‘lsa kerak.

Ushbu asrda ro‘y bergan erkinlik uchun kurashlarning o‘ziga xoslaridan biri feminizmdir. Ba'zilari ehtiyotkor va dalillangan, boshqalari esa jodugarlik va o‘z jinsi vakilasini sevish singari tasavvur ham qilib bo‘lmaydigan son-sanoqsiz darbadar tamoyillarga bo‘linib ketgan bu harakat xususida bir necha umumlashmalar qilish mumkin.  Biroq buni kuzatishni boshlash  uchun eng qulay vaqt ayollarning o‘zlari istamagan holda viktorianlarning[97] feminizmoldi va yigirmanchi asrning so‘nggidagi feministik qadriyatlar qurboni bo‘lgan paytidir.

Ayollarning erlaridan alohida moliyaviy yoki huquqiy sub'ekt sifatida ajralib yashashi mumkinligini rad etgan an'anaviy xristian madaniyatlarida xotin-qizlar qonundan tashqarida qolishdan aziyat chekar edi. Bu holni ularning aksariyati hech ikkilanmay qabul qilishi mumkin edi, ammo ijtimoiy yordam bermay qo‘yilgan ayollar real adolatsizlik qurboni bo‘lishdi, oqibatda ular mustaqil yashashga ehtiyojmand ekanini anglab yetishdi.  Shu tariqa ayollarning saylovlarda ovoz berish huquqiga ega bo‘lgani chin ma'noda adolat izlash natijasi edi. Bu hol G'arb jamiyatini xristian an'analaridan islom me'yorlari tomon burib yubordi. Unga ko‘ra, ayol hamisha, hatto  turmushga chiqqanidan so‘ng ham qonuniy sub'ekt hisoblanadi, uning mulki, familiyasi, vorislik huquqi va da'vo bilan sudga murojaat qilish huquqi saqlanib qoladi.

Go‘yoki so‘nggi 30 yil davomidagi yangi feminizmdan  musulmonlarning paytavasiga qurt tushib qolgan, qabilidagi gaplar Freyden, Greer va Dalining jangari va mafkura suvi yuritilgan dunyoqarashidan boshqa narsa emas. Ushbu mutafakkirlar nafaqat jamiyatdagi struktural adolatsizlik, qolaversa, erkak va ayollarning identiteti xususidagi fundamental qarashlarga qarshi hujum qilish bilan yangi bir bosqichni boshlab berishdi.  Simon de Beovo (Beauvoir): «Onalik instinkti bekor qilinmaguncha, ayollar qulligicha qolaveradi», deb yozgan edi; yangi feministlarning bunday baqir-chaqirlarini har qadamda eshitish mumkin.  Shu nuqtai nazardan qaraganda, an'anaviy tarzda ayol deganda, noziklik, erkak deganda esa  jasorat esga tushishi  biologik va axloqiy nuqtai nazardan asossizdir. U «patriarxat» deb ataluvchi butun boshli an'anaviy binoning tayanchi sifatida hujum qilib turish ob'ekti bo‘lgan.   

Shu o‘rinda musulmonlar sakrab kemaga chiqib olishi kerak. Qur'on va bizning ilohiyotshunoslik an'analarimiz ikki jins koinotga xos qutblanishning bir bo‘lagi ekanidan boxabarlikka tayanadi. Biz har bir juft yaratilganiga ishonamiz, muqobil ilk sabablar   o‘rtasidagi o‘zaro tortishish munosabatlari dunyoni harakatga keltiradi va unga qadr-qimmat baxsh etadi. Qadimgi xitoyliklar O'N MING NARSAni In va Yanga bo‘lgani singari, musulmonlar rod - jins xususiyatiga ega bo‘lgan arab tilida vahiy kelgani hodisasini tilga olar ekan, jins kelishuv emas, ilk sabab, oddiy biologiya emas, metafizika ekanini yaxshi biladi. 

Shunday qilib, islomning turimi - pozitsiyasi injadir. Metafizik nuqtai nazardan, erkak va ayol sabablari teng kuchlidir. Hodisalar Ularning o‘zaro harakati orqali ro‘y beradi: shunday qilib, yaratuvchanlik borki,  nasl qoldirish hissi bilan bog‘liq. Biroq Murata jamiyatdagi «shu yerda-quyida» printsiplari o‘rtasida oddiy paritet - muvozanat o‘rnatish sa'y-harakatlari adolatni yetarli darajada ta'minlay olmayotganini ko‘rsatib beradi. Har bir ilohiy nomning o‘ziga yarasha vazifasi bor. Insoniyat genetik qulaylik uchungina jinslarga bo‘lingan. Erkak ham, ayol ham Allohning yerdagi xalifalaridir, biroq ilohiy komillikning qo‘shimcha jihatlarini bayon qilishda ularning «vazirliklari» asosiy masalalarda bir-biridan farq qilishadi.

Islomning inson tabiati (fitrati) oyoq osti qilishga emas, parvarish munosibligini hamda erkaklar va ayollar faoliyatning boshqa-boshqa turlariga moyil ekanini tushunishi liberallarning ayyuhannos va noroziligiga sabab bo‘ladi. Bu hol ularning nazdida uchchiga chiqqan kufr sanaladi. Biroq liberallar tez-tez tilga  olishni xush ko‘radigan  eng sodda biologik va utilitar (faqat foydani ko‘zlovchi)  istilohlarida ham taqdirning mutlaq identiteti jumboqligicha qolaveradi. Ammo nomaqbul jamiyatgina ayollar ongini mutlaq tenghuquqlilik axtarish istagi bilan zaharlashi mumkin, shuning barobarida u ayollarning farzandli bo‘lishiday voqelikdan hamda - masalaning  eng janjalli jihati ham shunda - ularning  bola boqishdan huzur qilishidan ko‘z yuma olmaydi. Ular farzandlarining jamiyatdagi kufr va g‘ayridiniy qarashlarda ayblanishiga qarshi turish uchun o‘zlari erishgan mavqedan voz kechishday jasoratga ham, yoki soliq idoralarining ta'qibiga ham tayyor; ammo ular o‘z e'tiqodida sobitqadam, dunyoviy tafakkurni iqi suymaydi, onalar farzandlarini enagalardan ko‘ra yaxshiroq tarbiyalashadi, ko‘krak suti sun'iy sutdan ko‘ra tuzuk va hatto - u   pirovardida g‘ayri fikr bo‘lib tuyulishi ham mumkin - bola  parvarishi sug‘urta sotish yoki avtobus haydashdan ko‘ra farahbaxshdir.

Ayollar o‘rtasida erkaklar bilan faoliyatning mutlaq tenghuquqliligini talab etuvchi ortodoksal feminizmga isyon belgilari zuhur bo‘lmoqda. Ommaviy axborot vositalari bong urayotganining aksi o‘laroq, ziyoli ayollar bola boqish uchun «chetga chiqib qolish»dan hazar qilayotgani yo‘q. Lekin haqiqiy zarar yetkazib bo‘lindi. Otalarni bola boqish va uy bekligiga qaytarish muvaffaqiyat qozonayotganga o‘xshaydi; aksariyat binolar uydan ko‘ra  uyquxonalarga o‘xshab qolmoqda. Ovqatlanish vaqti o‘z qat'iyligini yo‘qotib, konserva ochish ishiga aylanib qolgan; ota-onalar horib, holdan toyib qolgani uchun horish nimaligini bilmaydigan farzandlari bilan o‘z «sifatli vaqti»ni birga o‘tkaza olmaydi; afsuski, oila a'zolarining uyga va bir-biriga tegishlilik hissi yo‘qolib bormoqda. Ayni chog‘da bolalar uyni tark etadi, ular o‘zlarini uyda hech narsa ushlab turmayotganday his etadi.

Bunday qayg‘uli vaziyatda ajrashish mantiqan to‘g‘ri bo‘ladi. Ota ham, ona ham ishlaydigan oiladagi siqilishni oddiy kishilar yenga olmaydi. Daromadning oshishi va (ba'zi birovlar uchun) ishdan olingan lazzat charchoq va tortishuvlar ehtimoli kuchayishining o‘rnini to‘ldirishi qiyin. Ayolning oilani o‘z mehri bilan isitishidan mahrum bo‘lgan ota va farzandlar o‘zini xavfsiz his eta olmaydi. Er-xotinning birday ishlashi intihosiz tortishuvlar uchun zamin hozirlaydi. Ajrashish gali kelganda esa, aksariyat hollarda ayol kishiga jabr bo‘ladi. Qariyotgan yolg‘iz ona sifatida u jamiyat o‘ziga mutlaqo qiziqmay qo‘yganini anglay boshlaydi. U «davlatning xotini» deb ataluvchi yangi sinfga borib qo‘shiladi.

Yaxshiyamki, davlat ko‘pxotinli bo‘lishi mumkin. Yangi Yevropani  ijtimoiy jihatdan anglash soliq daromadlarining keskin ko‘payish davriga to‘g‘ri keldi. Siyosatchilar orasida ijtimoiy inqiroz darajasi yillik yalpi ichki mahsulot o‘sishidan o‘zib ketmagan bir vaziyatda bu borada qayg‘uruvchilar kamdan-kam topiladi. Yana millionlab yolg‘iz oilalarning taqdiri achinarlidir. Daromad manbai yagona bo‘lgan oilalar ayollarga bola boqishday muqaddas burchni oyoq osti qilish emas, bajarishga izn berilishi liberallar taxmin qilganidan ham ko‘ra ko‘proq ma'naviy ahamiyatga ega ekanini yaqqol tasdiqlab turibdi. 

Ammo feministlar ijtimoiy matoni kemirayotgan yagona kuya emas. Yana boshqalari ham borki, ularning ba'zilari haddan ziyod radikaldir. Ularning eng keskini gomoseksualistlardir, qiziq, ammo doimo jirkanch mafkuralardir, ular aholiga oilalar uchun oqibati halokatli bo‘lgan dogmalarni tiqishtiradi. 

Xuddi feminizim singari gomoseksualizmga qarshi teologik holat ham bizning yaratuvchanlikning «diadik»98 tabiatini qanchalik tushunishimizga borib taqaladi. Insoniyatning jinslarga bo‘linishi koinotning Alloh irodasiga ko‘ra qutblanishi tajassumidir. Erkaklar va ayollar qo‘shimcha ilk sabablardir. Jinsiyat ularning ilohiy va nasl qoldirish bo‘yicha kelishuvidir. Shuning uchun ham bir jinsga mansub kishilarning jinsiy aloqaga kirishuvi tabiiy tartib buzilishining eng dahshatli ko‘rinishidir. Bunday aloqaning biologik pushtsizligi Alloh dunyoning o‘rmagi va arqog‘i sifatida istifoda etgan asosiy ikkilikni e'zozlashni metafizik barbod etish alomatidir.

Shunga qaramasdan, gomoseksualizmning harakatlantiruvchi kuchi juda kam o‘rganilgani ayni haqiqatdir. Bu hol darvinizmning ma'lum vaqt o‘tishi bilan aksil-reproduktiv xossalarning sistemali ravishda yo‘qolib borishi xususidagi faraziga qarshi qat'iy dalil sifatida paydo bo‘lmoqda. Ba'zi bir madaniyatlarda bu hol juda kam uchraydi: Vilfred Tezigerning yozishicha, u  o‘zining arab badaviylari bilan uzoq sayohatlari davomida hech qachon odamni kamsitadigan bunday amaliyotga duch kelmagan. U boshqa jamiyatlarda, xususan, zamonaviy shahar madaniyatlarida juda keng tarqalgan.   Nega aynan shunday bo‘lishi kerakligi xususidagi nazariyalar tiqilib yotibdi: ba'zi bir tadqiqotchilar aholi haddan ziyod ko‘payib ketgan jamiyatlarda bu tamoyil tabiatning nufus o‘sishini nazorat qilish usulidir, deb safsata sotadi. Bizga aytishlaricha, laboratoriya kalamushlari haddan ziyod yorug‘ chiroqlar, qattiq shovqin va bir joyga ko‘p yig‘ilish oqibatida bezovta qilingan taqdirda ham geteroseksualligicha qolaveradi. Boshqa olimlar esa  kontratseptiv dori iste'mol qiluvchilarning ichimlik suviga solingan minglab tonna estrojen99 natijasida «gormonlarning bulg‘anishi» ta'siri haqida mulohaza yuritishadi. Bu ham hali isbot etilmagan. 

Ayrim olimlar yaqinda o‘tkazilgan tadqiqot natijasida gomoseksual tamoyillar har doim ham hayot davomida orttirilmaydi, ba'zi bir shu dardga mubtalo bo‘lgan individuumlar xromosomalarining aniq-taniq nosozligi  bilan tug‘iladi, degan xulosaga keladi. Buning axloq ilohiyotshunosligi uchun qanday ahamiyatga ega ekani ayon: Qur'onning odamlar faqat o‘z ixtiyori bilan sodir etgan xatti-harakatlari uchungina javobgardir, degan qat'iy hukmini inobatga oladigan bo‘lsak, gomoseksualizm ma'lum ma'noda tug‘ma moyillik sifatida gunoh sanalishi mumkin emas.

Albatta,  bundan ushbu moyillikka mos harakatlarni oqlash mumkin, degan xulosa kelib chiqmasligi kerak. Shunga o‘xshash tadqiqotning dalolat berishicha, ko‘pgina insoniy mayllar, xususan, o‘t qo‘yish va boshqa jinoiy xulq shakllari ham ba'zida genetik tartibsizlik oqibati o‘laroq, yuzaga chiqadi; binobarin, shuning uchun ham hech kim xulq axloqiy nuqtai nazardan izchil degan xulosaga kela olmaydi. Biz buning o‘rniga Alloh odamlarga turli-tuman jismoniy va aqliy hadyalar bergani, ul zot ba'zi birlarimizni  axloqiy mayllarni berish orqali sinashini, biz uni o‘z-o‘zimizni isloh qilish va intizomning bir qismi sifatida kurashib yengishimiz orqali o‘rganamiz. Butun borlig‘i bilan uylarga o‘t qo‘yishni istovchi aqlli mijozga bu istakni yengish uchun o‘ziga xos iroda berilgan. Kuchli gomoseksual xohishi bo‘lgan erkak yoki ayol xuddi shunday sinovga duchor bo‘ladi.

Taqvodor kishi uchun gomoseksual ishlar ham metafizik, ham  ma'naviy jinoyatdir.  Geteroseksualizm esa qarashlar yig‘indisi - kontseptsiya  sifatida yangi hayotga, farzandlarga, nabiralarga va so‘ngsiz avlodlarga eltuvchi g‘aroyib ittifoqdir: u cheksizlik eshigidir. Buning mutlaq ziddi bo‘lgan besoqolbozlik esa  jahannamga eltadi. Har doimgiday, g‘urur yerga urilganda eng yaramas illat  yuzaga chiqadi.

Albatta, bularning birortasi ham dunyoviy tafakkurni qiziqtirmaydi, chunki u mavjudlikda ma'ni ko‘rmaydi hamda eng oliy lazzat va zavq inson hayotining maqsadi bo‘lishi mumkinligini tasavvur ham  qila olmaydi. Ko‘plab vatandoshlarimiz biz dunyoga ko‘nglimizni poklash va ilohiyot mavjudligi tufayli bemisl baxt hissini tuyish uchun kelganimizni mutlaqo tushunmaydi.  Shuningdek, homofiliyaga qarshi dunyoviy dalillar ham yetarli, biz ularni o‘z fikrimizni dalillashda istifoda etishimiz mumkin.

Gomoseksualizm nikoh instituti - qurimi  uchun ko‘p zararlidir. Uning targ‘ibotchilari bir faktni  tan olmasligi mumkin, ammo u bizning eng muhim yashash tarzimiz - erkak va ayol ittifoqi ildiziga bolta uradi. Vaholanki, biz aynan shuning uchun dunyoga kelganmiz va bu farzand o‘stirish uchun qulay tabiiy sharoitdir. Tabiatning ilgarigiday nufuzi qolmagan, odamlar ming-ming yillardan beri yashab kelgan hayot yo‘lidan  butunlay chiqib ketgan bizning davrimizda jamiyat erkak-ayol ittifoqini qadrlashga arzirlik yagona hodisa ekaniga ishona olmaydi.  Muqobil yo‘llar ko‘p tarqalgani sari muqaddas sanalgan me'yorlar kamayib boraveradi. Gomoseksualistlar tarafdorlarining har bir g‘alabasi jamiyatning yashab qolishi uchun zarur bo‘lgan me'yorlarga qarshi urilgan kuchli zarbadir.