Savol: Hayit namozining shartlari qaysilar?

Javob: Juma namozining sahih (to‘g‘ri va maqbul) bo‘lishi uchun kerakli shartlar hayit namozining sahih bo‘lishi uchun ham keraklidir. Biroq juma namozi uchun xutba o‘qish farz, hayit namozi uchun sunnatdir.

Savol: Hayit namozi qachon o‘qiladi?

Javob: Hayit namozi bayramning birinchi kuni quyoshning bir yoki ikki nayza bo‘yi ko‘tarilganidan boshlab to zavol vaqtigacha o‘qiladi.

Savol: Hayit namozi qanday o‘qiladi?

Javob: Jamoat bo‘lib o‘qiladigan hayit namozi uchun azon va iqomat aytilmay imom ikki rak’at Ramazon yoki Qurbon hayiti namoziga niyat qiladi. Jamoat ham «Ikki rak’at hayit namoziga, hozir bo‘lgan imomga ergashdim», deb niyat qiladi. «Allohu akbar» deb iftitah (avvalgi) takbiri aytiladi va qo‘llar bog‘lanadi. Hamma birlikda maxfiy «Subhanaka»ni o‘qiydi. Keyin imom jahriy, jamoat esa maxfiy «Allohu akbar» deb uch marta takbir aytadi. Takbir aytganda qo‘llar yuqoriga ko‘tarilib keyin yonga tashlanadi va takbirlar orasida uch tasbeh miqdori turiladi. Uchinchi takbirdan keyin qo‘llar yana bog‘lanadi. Imom «A’zu» va «Bismilloh»ni maxfiy aytib, keyin jahriy «Fotiha» surasi bilan Qur’oni karimdan bir miqdor o‘qiydi va jahriy «Allohu akbar» deb ruku’ va sajdaga ketadi. Jamoat ham maxfiy takbir aytib imomga ergashadi. Keyin yana takbir aytilib ikkinchi rak’atga turiladi. Imom «Bismilloh»ni maxfiy aytib, keyin yana jahriy «Fotiha» surasi bilan Qur’ondan bir miqdor o‘qiydi. Yana uch marta qo‘llar ko‘tarilib birinchi rak’atdagiga o‘xshab uch takbir aytiladi . Keyin imom yana jahriy, jamoat esa maxfiy «Allohu akbar» deb takbir aytib ruku’ va sajdaga ketiladi. Keyin o‘tirib «Attahiyot», «Solli ala», «Borik alo» va «Robbana» duolari maxfiy o‘qilib salom beriladi . So‘ngra Imom minbarga chiqib xutba o‘qiydi, orqasidan duolar qilinib namoz tugatiladi.

Bayramda mustahab bo‘lgan narsalar

Savol: Bayramda mustahab bo‘lgan narsalar qaysilar?

Javob: Bayramda mustahab bo‘lgan narsalarning asosiylari shulardir:
1.   Bayram kechalarini ibodat bilan o‘tkazish;
2.   Bayram kunlarida barvaqt turmoq;
3.   Yuvinmoq (g‘usl qilmoq);
4.   Misvok ishlatish;
5.   Libosning yangi yo tozasini kiyish;
6.   Xushbo‘yliklar surtish;
7.   Ochiq chehra bo‘lish;
8.   Mutavoze’ (xoksor) bo‘lish;
9.   Ko‘p sadaqa bermoq;
10.   Bola-chaqaga saxiy bo‘lmoq;
11.   Masjidga viqor bilan ketmoq;
12.   Bayram namoziga ketayotganda Ramazon hayitida maxfiy, Qurbon hayitida esa pastroq ovoz bilan takbir aytib bormoq;
13.   Kuchi yetsa namozga yurib bormoq;
14.   Iloji bo‘lsa namozdan keyin boshqa yo‘l bilan uyiga qaytmoq;
15.   Ramazon hayitida Hayit namozidan oldin xurmo kabi shirin bir narsa yemoq;
16.   Qurbon hayitida esa namoz o‘qib bo‘lguncha biror narsa yemaslik.

* * *

Allohning irodasi ila ushbu tarjima hijriy 1426 yili zulqa’da oyining 19 kuni, melodiy 2006 yil dekabr oyining 20 kunida tugallandi. Alloh qabul aylasin.

Sayfiddin SAYFULLOH

MANBALAR

1.   Al-Bahrur-roiq. Sharhi Kanzid-daqoiq. Zayniddin Ibn Nujaym, Dorul-ma’rifa, Beyrut, 2 nashr.
2.   Badaiu’s-sano’iy fi tartibush-shara’iy. Aloiddin Abubakr bin Mas’ud al-Kosoniy. Dorul-kitabul-arabiy, Beyrut, 1982 (1402 h).
3.   Al-Binayatul fi sharhil-hidoya. Mahmud bin Ahmad al-Ayniy. Dorul-fikr, 1-nashr, 1981.
4.   Bug‘yatul-mustarshidin. Abdurrahmon bin Mahmud. Dorul-ma’rifa, Beyrut.
5.   Buyuk Islom Ilmiholi. O’.Nasuhi Bilman. Bilman nashriyoti, Istanbul.
6.   Jomi’ur-rumuz. Shamsiddin Muhammad al-Quhistoniy, Istanbul, 1300
7.   Durarul-hukkom fi sharhi g‘urarul-ahkom. Mulla Xusrav. Fazilat nashriyoti, Istanbul, 1979.
8.   Al-Anvar li a’molil-abror. Yusuf al-Ardabiliy. Al-maktabatit-tijariyya, Misr.
9.   Al-Fatavo al-Hindiyya. Shayx Nazzam. Doru Ihyoit-tirasiil arabiy, Beyrut, 3-nashr, 1980 (1410 h).
10.   Al-Fatavo al-hindiyya. Qozixon Mahmud al-O’zjandiy (al-Fatava al-Hindiyya hoshiyasida).
11.   Al-Fatava al-Bazzoziyya. Ibnul Bazzaz bin Muhammad bin Shihob (al-Fatava al-Hindiyya hoshiyasida).
12.   Fathul qadir (Sharhul-hidoya). Ibn Hummon Kamoliddin Muhammad bin Abdulvohid. Doru Ihyoit-tirasiil-arabiy, Beyrut.
13.   al-Fiqhu alal-mazohibil-arba’a. Abdurahmon al-Jazariy. Dorul-fikr, Beyrut.
14.   al-Fiqhul-islomiy va adillatuhu. Vahbiy Zuhayliy, Shom, 2-nashr, 1985 (1405 h).
15.   Hoshiyatul-jamal ala sharhil-manhaj. Sulaymon al-Jamol. al-Maktabatut-tijoriyya, Misr.

10.   Hoshiyatul-Bajuriy. Shayx Ibrohim al-Bajuriy. Matbaatu mustafa al-Bobiy al-Halabiy, Misr, 1343.
11.   Hoshiyatush-Shurunbuloliy (Durarul-hukkom bilan birgalikda). Hasan bin Imad ash-Shurunbuloliy.
12.   al-Hadiyatul-aloiyya. Aladdin Obidin. Qahramon nashriyoti, Istanbul, 1984.
13.   Ionatut-tolibin. Muhammad Shato al-Dimyotiy. Matbaatu mustafa al-Bobiyal-Halabiy, 2-nashr, Misr, 1938 (1357h).
14.   Qurbonlik risolasi. Avliyo Afandi. Mehmet Xulusiy, Istanbul, 1320h.
15.   Islom dini. A.Hamdiy Aksekiy. Bashbaqanlik nashriyoti. Anqara, 1980.
16.   Al-Mabsut. Shamsiddin as-Saraxsiy. Chag‘ri nashriyoti, Istanbul, 1983 (1403 h).
17.   Majmaul-anhur fi sharhi multaqal-abhur. Damad Afandi. Abdulloh bin Muhammad. Doru ihyoit-tirasiil-arabiy, Istanbul, 1319 h.
18.   Mug‘niil-muhtoj ilo ma’rifati ma’onii alfozil-minhoj. Muhammad ash-Shirbiniy al-Xatib. Matbaatu Mustafo al-Bobiy al-Halabiy, Misr.
19.   Al-Muhazzab. Abu Ishoq Ibrohim bin Ali ash-Shiroziy. Matbaatu Iso al-Bobiy al-Halabiy, Misr.
20.   Nihoyatul-muhtoj bilan sharhi Minhoj. Shamsiddin Muhammad bin Ahmad ar-Ramliy, Matbaatu mustafa al-Babiyal-Halabiy. Misr, 1967 (1386 h).
21.   Raddul muxtor. Ibn Obidin Muhammad Amin. Matbaatu Mustafa al-Bobiy al-Halabiy. Misr, 2-nashr, 1966 (1386h).
22.   At-Tahtaviy ala Maroqiil-faloh. Ahmad bin Muhammad at-Tahtoviy. Asosiy nashriyot, Istanbul, 1985.
23.   Tabyinul-haqoiq sharhu kanzid-daqoiq. Faxriddin Usmon bin Ali az-Zayla’iy. Dorul-ma’rifa, 2-nashr, Beyrut.
24.   Tuhfatul-muhtoj bi sharhil-minhoj. Shahobiddin Ahmad bin Hajar al-Haytamiy. Al-Maktabatul-islomiyya, Istanbul.

MUNDARIJA

Muqaddima
Qurbonlikning ta’rifi
Qurbonlikning shar’iyligi
Qurbonlikning tarixi
Qurbonlikning hukmi
Qurbonlikning vojibligi
Qurbonlikning xillari
Qurbonlik qilinadigan hayvonlar
Qurbonlikda yoshni hisobga olish
Qurbonlikda sherikchilik qilish
Sherikchilikda talab qilinadigan shartlar
Afzal bo’lgan qurbonlik qurbonlikning ruknlari
Qurbonlik sahih bo‘lishining shartlari
Qurbonlikka mone’ bo‘ladigan qusurlar
Qurbonlik qilishning vaqti
Vaqtida so‘yilmagan qurbonlik
Qurbonlikning so’yilishi
Qurbonlikning go‘shti
Yeyish mumkin bo‘lmagan qismlar
Sherikchilik bilan qilingan qurbonlik go‘shtining taqsimi
Qurbonlikning terisi
Qurbonlikning mustahablari
Qurbonlikning makruhlari
Qurbonlik bilan bog’liq turli masalalar
Qurbonlikning boshqa turlari
Atalgan (nazr) qurbonlik
Atalgan qurbonlik bilan bog‘liq turli masalalar
Shukr qurbonligi
O’lik (marhum nomidan) qurbonlik
Aqiqa qurbonligi
Hady (hajdagi) qurbonlik
Hayvon (jonliq)ning so’yilishi
So‘yishdagi asosiy shartlar
So‘yishdagi mustahablar
So‘yishdagi makruhlar
Hayit va hayitning jamiyat hayotidagi o’rni
Tashriq takbirlar
Hayit namozi
Bayramda mustahab bo‘lgan amallar
Manbalar

Qurbonlik risolasi



Muallif: Hasip Asutay

Hajmi: 121 Kb
Fayl tipi: PDF

Saqlab olish

Online o'qish