Bir kuni Rasululloh (sallallahu alayhi vasallam)ning oldilariga bir kishi kelib shunday dedi:
"œEy, Rasululloh! Insoniyat ichida (orasida) kim menga eng yaqin do’st bo’la oladi?" U(sallallahu ’alayhi va sallam) javob berdilar:
"œOnang." Shunda haligi kishi so’radi:
"œKeyin kim?" Javob berdilar:
"œOnang." Keyin yana so’radi:
"œKeyin kim?" Dedilar:
"œOnang." Yana so’radi:
"œKeyin kim?" Shunda dedilar:
"œOtang." [Al-Buxoriy (#5971) va Muslim (7/2) tomonidan jamlandi; Abu Hurayrah (radiyallaahu ‘anhu)dan.]

Bundan shunday xulosa kelib chiqadiki, ona uchun otaga nisbatan uch marotaba ko’proq yaxshilik va hushmuomalalik ko’rsatish kerak.
Zavja va uning har bir qalbni sokin va hotirjam qila olishiga kelsak, bu haqda quyidagi oyatda yaqqol tushintirilgan:
 
"œUning oyatlaridan (yana biri) — U zot sizlar hamdam bo’lishlaringiz uchun o’zlaringizdan juftlar yaratishi va o’rtalaringizda oshnolik va mehr-muhabbat paydo qilishidir. Albatta, bunda tafakkur qiladigan qavm uchun oyat-ibratlar bordir". Rum surasi 30:21

Al-Hofiz Ibn Kasir (vafoti 774 H.) (rahimahullah) yuqoridagi oyatda uchraydigan "œmuvaddah" va "œrahmah" so’zlarini tushuntirayotganda shunday dedilar:
"œAl-muvaddah muhabbat va oshnolik degani, ar-rahmah mehr-muhabbat va rahm degani. Erkak kishi ayolni unga bo’lgan muhabbati, oshnoligi, yoki rahmi kelganidan oladi va o’zidan unga bola qoldiradi"¦" [Al-Hofiz ibn Kasirning Qur’oni Karim tafsiri.]
 Payg’ambarimiz (sallallahu ‘alayhi vasallam) birinchi bor Hiro g’orida Jabroil (alayhis salom)ni ko’rganlarida vahimaga tushganlar. Shunda ayollari Xadicha (radiyallaahu ‘anhaa) ularni ovutishda katta hissalarini qo’shganlar. Qur’on birinchi nozil bo’la boshlaganda Payg’ambarimiz (sallallahu ‘alayhi vasallam) Xadicha (radiyallaahu ‘anhaa) oldilariga titrab-qaqshagan holda kelib, shunday deganlar:
"œMeni o’ra! Meni o’ra!"
Shunda Xadicha (radiyallaahu ‘anhaa) toki Payg’ambarimiz (sallallahu ‘alayhi vasallam)ning qo’rquvlari tarqaguncha o’rab o’tirdilar. Payg’ambarimiz (sallallahu ‘alayhi vasallam) bo’lgan voqeani boshdan oyoq gapirib berganlaridan so’ng dedilar:
"œMenga bir narsa bo’lishi mumkin deb qo’rqayapman."
Shunda Xadicha (radiyallahu ‘anhaa):
"œHech ham! Alloh nomi bilan aytaman, U(Alloh) seni hech qachon yolg’izlatib qo’ymaydi. Sen qarindosh-urug’lar bilan yaxshi munosabatingda, qashshoq va nochorlarga yordam berishda, mehmonlaringga yahshi hizmat qilib qiyinchiliklarga uchraganlariga yordam qo’lini cho’zishda davom etaver." [Al-Buxoriy (1/22) va Muslim (1/139) tomonidan jamlandi; Oysha (radiyallahu ‘anhaa) ning uzun rivoyatlaridan.]

Bundan tashqari, Oysha (radiyallahu ‘anhaa) ni ham yoddan ko’tarmaylik. Hatto payg’ambarimiz (sallallahu ‘alayhi vasallam) ning eng buyuk hamrohlari ham hadis bilimlarini shulardan olishgan. O’sha davrdagi ayollar bo’lsa ayollar masalalari xususida ulardan(Oysha onamizdan) ko’p narsa o’rganganlar.
Ishonchim komilki, onam - unga Allohning rahmati yog’ilsin - meni o’qishga, bilim olishga undab, menga juda katta yordam ko’rsatgan. Allohning o’zi uning oxiratini obod qilib, menga qilgan yaxshiliklari uchun unga mukofotlarning eng buyugini in’om etsin.

Yana ishonch bilan aytamanki, yaxshiliklarga, mehr-muhabbatga va to’g’ri islomiy tarbiyaga boy bo’lgan honadonlarni odam uchun ta’siri katta. Allohning xohishi bilan u, xoh bilim olish, savdo-sotiq yoki boshqa yo’l bilan tirikchilik qilish orqali istagan masalasida omadi chopadi. Shuning uchun men faqat Allohdangina bizga omad berishini va O’zi uchun ma’qul bo’lgan yo’lga boshlashini so’rayman. Payg’ambarimiz (sallallahu ‘alayhi vasallam), ularning oilalari, hamrohlari va ergashuvchilariga Allohning marhamatlari yog’ilsin.

(Bugungi kundan lavhalar) Автобус. Одам ксп, радиодан "œСен ҳамиша муқаддассан, муқаддас Аёл!", хонанда хиргойиси қслоққа чалинади. Ксчани кузатаман. Бозор, йсл четида бир тсда аёллар. Келиб тухтаган машинанинг ёнига югурушади. Ҳайрат, аввал бу касбни сркаклар қилишарди, снди аёллар... бу аёллар тсдасида ёш қизлар ҳам, катта ёшли аёллар ҳам бор. Баъзиси базмга кетишга ҳозирлангандек, ссан тусан қилиб олган, баъзиси сса қишлоқ аёлига хос соддалик билан турибди.

Вой, бирам кспайиб кетди булар, - дейди кимдир.
Ҳа, айтманг, аслида нима иш қилишини ҳамма билади.
Иш баҳона"¦
Қандай "œайри" бир иш сканки, ссзловчининг овозида жирканиш оҳанги бор? Бекатда тушаман, орқага юриб, сша аёллар тсдасига сқинлашаман.

Ҳа, синглим қандай ишчи қидираспсиз? Анимга бир қанча аёллар тизилиб туришади.
Менга ишчи керак смас, фақат бу ерда нимага тспланиб турганларингга қизиқдим, холос.
Вой нимага тспланардик, қишлоқда иш йсқ, пул йсқ. Шунинг учун уй-жойимизни ташлаб шу ерда юрибмиз, - дарров сзини оқлашга тушади бири.
Бир ссм икки ссм топамизми, деб юрибмиз. Сизга схши шаҳарда турасиз, бу ерда "œлюбой" ишдан пул қилса бслади, - дес ссзга аралашади иккинчи аёл. Ҳайрон бсламан, шунча пулга бой шаҳарда юрган сканману, шуни билмаган сканман-а.
Худдики ҳамма пулларни сзимга олиб, уларни пулсиз қолдиргандек қарашади. Ўзимни бироз айбдордек ҳис қиламан, бунга аёлларга нисбатан ачиниш ҳам қсшилади.

Фарзандларингиз борми? — суроққа тутаман тсда ичидаги бир аёлни.
Ҳа, 4 фарзандим бор.
Ҳозир улар қаерда?
Қишлоқда.
Ким қарайди уларга.?
Ўзларини ташлаб келганман. Қариндош уруғлар ксз қслоқ бслиб туришади.
А­рингиз йсқми?
Бор, лекин А оссисга ишлагани кетган.
Бу ерда айрича бир иш қилишади деб сшитгандим, тсғрими шу?
Ҳа, баъзи аёлларлар шунақа ёмон ишлар ҳам қилашади. Аммо мен смас, - лекин аёл бу ссзларни айтар скан ксзларини сширади.
Яна бир иккитаси билан ссзлашаманда, улар олдидан узоқлашаман. Бекатга стганимда мени кузатиб турган бир онахон ёнимга келади, бироз суҳбатлашамиз.

А­х, болам, пул йсқ бслса нима қилай деб сзига баҳона қилади холос. Мана уруш замонларида сша пайт ҳам тузук-қуруқ пул йсқ сди. Одамлар бир коса ун учун ишлашарди. Ҳалигидай "œбир магизни 40 бслиб еган"миз. Лекин ҳеч бир аёл мана шундай қилиб ксчага чиқиб пул топаман деган смас. Бир сркакка қсл бериб ссрашсанг уст бсларди, буларни туришини қара. Яна услмасдан етти ёт бегона киши билан мошинага стирадида бемалол кетаверади.
А изқни берган Аллоҳ, тскин сочин ер бслса, помилдори ск, буғдой ск, очингдан слмайсан. Сув бслса бор, ер бслса бор. Мол, қсй боқ, гсшт бслади. Болаларингга тарбис бер. Аслида ҳамма гап мана шу аёлларнинг дангасалигида! Бу ерга келсаю, бировдан тезгина бир икки минг ссм топсаю, кейин таралла бедод қилиб юрса. Топганини гаштагу, туйда сочиб мақтанса. А­й замон сзгарди, аёлларда қаноат-сабр деган нарсалар камайиб кетди.
Онахон ссзларини тугатиб келган автобусга чиқиб кетдилар. Мен сса бу "œайри"ча ишчиларга узоқ тикилиб турдим. А­нди уларга ачиниш билан смас ижирғаниш билан боқардим. Ҳақиқатан ҳам ёнига келган сркаклар билан худди "œбирга ош еган ошна"сидек гаплашишарди. Ҳа, аёл имондан узоқлашибсан, деб сйлаб қссман. Автобусга чиқар сканман, радиода сна "œСен ҳамиша муқаддассан, муқаддас Аёл!" куйи таралади. Ҳаёлимда шу ссзлар чарх уради: "œА­ҳ, Аёл, Исломдан узоқлашган, сз қадрини кундан кун йсқотиб бораётган Аёл, номинг улуғу, аммо...

al-Hamdu-Lillaahi Rabbil-'Aalameen was-Salaatu was-Salaamu 'alaa Ashrafil-Anbiyaa.e wal-Mursaleen, wa ba'd:

Islomdagi ayol va qizlarning o’rni juda ham yuqori, buyuk va ularning har bir musulmon hayoti uchun ta’siri juda kattadir. Darhaqiqat, muslima ayol haqgo’y jamiyat qurishdagi boshlang’ich o’qituvchi.
U Qur’onning hidoyati va Rasululloh (sallallahu ‘alayhi vasallam)ning sunnatlari ketidan ergashadi. Qur’onga va sunnatlarga sodiqlik kishini, xoh ayol bo’lsin, xoh erkak, adashishdan saqlaydi. Ba’zi bir halqlarning to’g’ri yo’ldan adashishlari va noto’g’ri yo’lga kirib ketishlari Alloh (subhanahu wa taolo) va Uning payg’ambarlari (alayhis salam)dan uzoqda bo’lganidan boshqa sabab orqali kelib chiqmaydi. Payg’ambarimiz (sallallahu ‘alayhi vasallam) aytganlar:

"œMen o’zimdan keyin ikkita masala(narsa) qoldirib ketayapman- Qur’on va mening sunnatlarim. Kimki shularga qattiq chirmashsa qoqilmagay(adashmagay)." [Hasan: Maalik tomonidan al-Muvatta (2/899) va al-Haakimda (1/93) jamlandi; Ibn ‘Abbaas (radiyallaahu ‘anhu)dan.]

Muslima ayolning mavqeyi- xoh xotinlik, opa-singillik, qizlik va xoh unga berilishi kerak bo’lgan huquqlar yoki undan talab qilinadigan huquqlar tarzida bo’lsin- Qur’oni karim va Rasululloh (sallallahu ‘alayhi vasallam)ning sunnatlarida yaqqol tushuntirilgan.
Uning (ayolning) muhimligining siri unga yuklangan bahaybat bir yuk, javobgarlik, yelkasiga qo’yilgan qiyinchiliklar va hatto erkaklar ham bardosh bera olmaydigan sinovlar tagidadir. Shuning uchun onalarga mehr-muhabbat ko’rsatish, ulardan minnatdar bo’lish har bir kishi uchun zarurdir va shu masalada ular har doim otadan birinchi qo’yiladi. Alloh subhanahu va taolo aytadiki: 
"Biz ota-onasini(ya’ni ularga yaxshilik qilishini) amr etdik. Onasi unga ojizlik ustiga ojizlik bilan homilador bo’ldi(ya’ni qornidagi homila kattargan sari onaning madori qurib, zaiflasha borur), uni(ko’krakdan) ajratish(muddati) ikki yilda (kelur). (Biz insonga buyurdikki):"Sen Menga va ota-onagga shukr qilgin!Yolg’iz O’zimga qaytajaksan". Luqmon surasi 31:14

Alloh subhanahu va taolo yana aytadiki:
 
"Biz insonni ota-onasiga yaxshilik qilishga buyurdik.Onasi unga qiynalib homilador bo’lib,qiynalib tuqqandir. Unga homilador bo’lish va uni(sutdan) ajratish muddati o’ttiz oydir." Al-Ahqof surasi 46:15

 Bir kuni Rasululloh (sallallahu alayhi vasallam)ning oldilariga bir kishi kelib shunday dedi:
"œEy, Rasululloh! Insoniyat ichida (orasida) kim menga eng yaqin do’st bo’la oladi?" U(sallallahu ’alayhi va sallam) javob berdilar:
"œOnang." Shunda haligi kishi so’radi:
"œKeyin kim?" Javob berdilar:
"œOnang." Keyin yana so’radi:
"œKeyin kim?" Dedilar:
"œOnang." Yana so’radi:
"œKeyin kim?" Shunda dedilar:
"œOtang." [Al-Buxoriy (#5971) va Muslim (7/2) tomonidan jamlandi; Abu Hurayrah (radiyallaahu ‘anhu)dan.]

Bundan shunday xulosa kelib chiqadiki, ona uchun otaga nisbatan uch marotaba ko’proq yaxshilik va hushmuomalalik ko’rsatish kerak.
Zavja va uning har bir qalbni sokin va hotirjam qila olishiga kelsak, bu haqda quyidagi oyatda yaqqol tushintirilgan:
 
"œUning oyatlaridan (yana biri) — U zot sizlar hamdam bo’lishlaringiz uchun o’zlaringizdan juftlar yaratishi va o’rtalaringizda oshnolik va mehr-muhabbat paydo qilishidir. Albatta, bunda tafakkur qiladigan qavm uchun oyat-ibratlar bordir". Rum surasi 30:21

Al-Hofiz Ibn Kasir (vafoti 774 H.) (rahimahullah) yuqoridagi oyatda uchraydigan "œmuvaddah" va "œrahmah" so’zlarini tushuntirayotganda shunday dedilar:
"œAl-muvaddah muhabbat va oshnolik degani, ar-rahmah mehr-muhabbat va rahm degani. Erkak kishi ayolni unga bo’lgan muhabbati, oshnoligi, yoki rahmi kelganidan oladi va o’zidan unga bola qoldiradi"¦" [Al-Hofiz ibn Kasirning Qur’oni Karim tafsiri.]
 Payg’ambarimiz (sallallahu ‘alayhi vasallam) birinchi bor Hiro g’orida Jabroil (alayhis salom)ni ko’rganlarida vahimaga tushganlar. Shunda ayollari Xadicha (radiyallaahu ‘anhaa) ularni ovutishda katta hissalarini qo’shganlar. Qur’on birinchi nozil bo’la boshlaganda Payg’ambarimiz (sallallahu ‘alayhi vasallam) Xadicha (radiyallaahu ‘anhaa) oldilariga titrab-qaqshagan holda kelib, shunday deganlar:
"œMeni o’ra! Meni o’ra!"
Shunda Xadicha (radiyallaahu ‘anhaa) toki Payg’ambarimiz (sallallahu ‘alayhi vasallam)ning qo’rquvlari tarqaguncha o’rab o’tirdilar. Payg’ambarimiz (sallallahu ‘alayhi vasallam) bo’lgan voqeani boshdan oyoq gapirib berganlaridan so’ng dedilar:
"œMenga bir narsa bo’lishi mumkin deb qo’rqayapman."
Shunda Xadicha (radiyallahu ‘anhaa):
"œHech ham! Alloh nomi bilan aytaman, U(Alloh) seni hech qachon yolg’izlatib qo’ymaydi. Sen qarindosh-urug’lar bilan yaxshi munosabatingda, qashshoq va nochorlarga yordam berishda, mehmonlaringga yahshi hizmat qilib qiyinchiliklarga uchraganlariga yordam qo’lini cho’zishda davom etaver." [Al-Buxoriy (1/22) va Muslim (1/139) tomonidan jamlandi; Oysha (radiyallahu ‘anhaa) ning uzun rivoyatlaridan.]