"Ziyo Uz Viktorinasi"da berilgan savol-javoblar. 11-20
Kino
11. Jeki Chan so‘zining ma’nosi nima?
Javob: Gong-Konglik degan ma'noni bildiradi.
Adabiyot
12. "œGo‘ro‘g‘li" turkumiga kiruvchi oxirgi doston qaysi?
Javob: "Ero'gli" dostoni
Islom tarixi
13. Abu Bakr raziyallohu anhuning "Siddiq"dan tashqari yana qanday kunyalari bor edi?
Javob: Abu Bakrni "Atiq" (saqlangan) degan nom bilan ham chaqirishgan. Oisha r.a. rivoyat qiladilar: "Rasululloh s.a.v.: "Abu Bakr Allohning do’zaxdan saqlagan bandasidir" - dedilar. Ana shu kundan boshlab u "Atiq" nomini oldi. (Termiziy rivoyati) Bu hususda yana: "Nasabida aybsitadigan kamchlik bo’lmagani uchun uni "Atiq" deyishadi", degan qavl ham bor. Lekin ulug’ imomlar u zotni "Siddiq" deb nomlashga qaror qilishgan. Alloh rozi bo’lsin.
Ali ibn Abu Tolib deydi: "Alloh taolo Abu Bakrni O’zining rasuli tilida "Siddiq" deb nomladi".
Islom tarixi
14. Abu Bakr raziyallohu anhudan jami nechta hadis rivoyat qilingan?
Javob: Abu Bakr Siddiq r.a. nihoyatda kamgap, ko’p sukutli inson edilar. Shuning uchun ham u zotndan atiga 42 ta hadis rivoyat qilingan.
Islom tarixi
15. Sulaymon a.s. vafotlaridan keyin jinlar U Zotni sehrgar deyishgan. Bunga sabab nima edi? Va buni rad qilib Qur'oni Karimni qaysi surasidagi, qaysi oyatlar nozil bo'lgan?
Javob: Sulaymon a.s. davrida jinlar odamlarga sehr o'rgatib, qog'ozga yozib tarqatganlar. Sulaymon a.s. buni bilgach, hamma qog'ozlarni yig'ib tahtlari ostiga ko'mdirib qo'yadilar. U Zotning vafotlaridan keyin, jinlar uni kavlab olib:" Mana Sulaymon a.s. o'z tahtini sehr bilan boshqargan deyishadi. Shuning sababida yahudiylar u kishini payg'ambar deb tan olmaganlar. Muhammad s.a.v. Sulaymon a.s.ni payg'ambarlar qatorida tilga olganliklaridan keyin:"Agar Muhammad s.a.v. haq payg'ambar bo'lganida Sulaymonni payg'ambar demas edi. Sulaymon a.s. sehrgar, uni payg'ambar degan Muhammad s.a.v. ham sehrgar deyishadi. Shunda keyin Qur'oni Karimning ushbu go'zal oyatlari nozil bo'ladi:
Bas, qachonki, Biz (Sulaymonga) o'limni hukm qilganimizda, uning o'limiga faqat asosini yeyayotgan kemiruvchi qurtgina dalolat qildi. Bas, qachonki, u qulab tushgach, jinlarga aniq bo'ldiki, agar ular g'aybni biluvchi bo'lganlarida bu xor qiluvchi azobda (mehnatda) qolmagan bo'lur edilar. (Saba' surasi, 14-oyat)
Shundan keyin esa ular Sulaymon payg'ambarni sehrgarga chiqardilar.
Buni rad qilib Qur'oni karimning ushbu oyati nozil bo'lgan:
Va Sulaymon davridagi shaytonlar (jinlar) aytgan narsalarga ergashadilar. Sulaymon kofir emas edi, balki odamlarga sehr o‘rgatadigan shaytonlar kofir edilar. Va Bobildagi Horut va Morut nomli farishtalarga tushirilgan narsalarga ergashadilar.— Holbuki, u farishtalar: «Biz faqatgina fitnamiz (ya’ni odamlarni aldab imtihon qilish uchun yuborilganmiz), bas, (biz aytgan narsalarni qilib) kofir bo‘lib qolma», demasdan turib hech kimga hech narsa o‘rgatmas edilar.— Va o‘shalardan (Horut va Morutdan) er-xotinning o‘rtasini buzadigan narsalar o‘rganadilar. (Lekin) ular (yahudiylar) Allohning iznisiz hech kimga zarar yetkaza olmaydilar. Va hech foydasiz, bil’aks zararli narsalarni o‘rganadilar. Axir (Allohning kitobi o‘rniga sehrni) almashgan kimsalarga oxiratda hech qanday nasiba yo‘q ekanini bilgan edilar-ku. Jonlarini naqadar yomon narsaga (ya’ni oxiratdagi mahrumlikka) sotganlarini bilsalar edi. (Baqara, 102-oyat)
Islom tarixi
16. Rasululloh s.a.v: "Sening oxirgi nasibang sut bo'ladi", - deya bashorat bergan sahobiy kim edi?
Javob: Ammor ibn Yosirga Rasululloh SAV "Seni yo'ldan adashgan bir guruh o'ldiradi. Oxirgi nasibang sut bo'ladi" deya marhamat qilganlar.
Islom
17. Qur'oni Karimning eng mashhur va oyatlarda ko'p kelgan sakkiz sifati va uning ma'nolarini keltiring.
Javob: Alloh taolo Qur'oni karimni bir necha sifatlar bilan zikr etgan. Jumladan:
1. Arabiy. Arab tilida, arabcha.
2. Mubin. Aniq. Bu sifat sifatlanuvchining sifatini yanada ta'kidlash uchun keladi.
3. Ajab. Odamlarni taajjubga soluvchi.
4. Muborak. Barakotli, tabarruk.
5. Zu zikr. Zikr qilinadigan, sharafli.
6. Musaddiq. O'zidan oldin nozil etilgan ilohiy kitoblarni ham tasdiqlovchi.
7. Hakim. Hikmatli.
8. Aziz. G'olib, quvvat va qudratli.
9. Karim. Karamli, karomatli, mukarram.
10. Majid. Ulug'.
11. Shifo. Hissiy va ruhiy shifobaxsh.
12. Rahmat. Qur'on Allohning rahmatidir.
13. Mav'iza. Nasihat.
14. Bushro. Xushxabar.
15. Bashir. Bashorat beruvchi.
16. Nazir. Ogohlantiruvchi.
17. Furqon. Haq bilan botilni ajratuvchi.
18. Burxon. Qiyomat kuni hujjat bo'luvchi. (Foydamizga yoki zararimizga)
19. Mushaf. Sahifalangan.
20. Tanzil. Nozil qilingan.
Islom
18. Qur'oni Karimda Qiyomat kunida qabrdan turguvchi kofirlar chigirtkalarga o'hshatilgan. Bu oyat qaysi suraning nechanchi oyati? Va ular nima uchun chigirtkalarga o'hshatilgan?
Javob: Bu xabar "Qamar" surasining 7-oyatida kelgan:
6-7. (Ey Muhammad), endi siz ulardan yuz o‘giring! Chorlaguvchi (Isrofil farishta) notanish bo‘lgan bir narsaga (ya’ni Qiyomatdagi kofirlar uchun dahshatli hisob-kitobga) chorlaydigan Kunda ular (kofirlar) ko‘zlari (qo‘rquvdan) quyiga boqqan hollarida go‘yo yoyilgan chigirtkalar kabi, qabrlaridan chiqib kelurlar!
Bu oyati karimaning mo'jizakorligini olimlar yana bir tasdiqlashdi. Aniqlanishicha, chigirtkalar bir joydan bir joyga kochishda juda ko'p sonli, gala-gala bo'lib borishar ekan. Ular hatto bir nech milliardlab yurishar ekan. Ularning uzunligi 38km, balandligi bir necha metrgacha yetar ekan. Bunadan tashqari chigirtkalar o'z tuhumlarini tuproq orasiga urug' singari joylashtiradilar va vaqti yetgach, bir vaqtni o'zida tuproq orasidan millionlab chigirtkalar chiqishar ekan. Huddi, Ulug' Kunda insonlarning qabrdan birdaniga ko'tarilgani kabi.
Islom tarixi
19. Ashobi Badr 313 kishidan iborat edi. Ularning qanchasi muhojir va qanchasi ansoriy edi? Abu Jahl lashkari necha kishidan iborat edi?
Javob: Musulmonlarning ikki yuz o'ttiz oltitasi ansorlar, yetmish yettitasi muhojirlar edi. Abu Jahl qo‘shinida to‘qqiz yuz ellik kishi bo‘lib, yetti yuz tuya, yuztacha sovutlangan yugurik otlari bor edi.
Islom tarixi
20. Dajjol haqidagi sahih hadislarda uning qaysi sahobiyga o'xshab ketishi aytilgan?
Javob: Ibn Qatan r.a. Bu zot payg'ambarimizdan so'radilar:
- Dajjolning menga o'xshashi zarar qilmaydimi?
Rasululloh:
- Yo'q, sen musulmonsan, Dajjol esa kofirdir, dedilar.