BAY’AТ MAROSIMI
Janobi Payg’ambarimiz (s.a.v.) umumiy kechirim e’lon qilganlaridan keyin xalqning yuragini to’ldirib turgan qo’rquv tarqaldi, ko’ngillar Islomga moyil bo’la boshladi. Shu sababli Rasuli akram xuzurlariga musulmon bo’lganini bildirish uchun odamlar ketma-ket kelaverdi. Janobimiz bir yerga o’tirib, kelganlarning bay’atini qabul qildilar.
Musulmon bo’lish uchun kelgan kishi Rasuli muxtaramning qo’llaridan tutar, shahodat kalimasini aytar edi. Payg’ambarimiz atroflarida talaygina odam to’plandi: muhojirlar, ansor, endi musulmon bo’lish uchun kelganlar. Kelib-ketuvchilar ko’p edi.
Bu orada Abdulloh ibn Abu Sarxni o’ldirishga qasd qilgan madinalik bir mo’minning ko’zlari porladi. Тushimi, ungimi?! Yo’q yanglishmadi. Qidirgan odami Usmon ibn Affonning qo’lidan tutgan holda haloyiq orasini yorib, Rasululloh janobimiz turgan joyga tomon ilgarilamoqda edi. Beihtiyor qo’li qilichga bordi. Lekin olomonning orasini yorib o’tish oson emasdi. Maqsadiga yetishiga uch-besh odim qolganida Abdulloh ibn Abu Sarx Rasulullohning oldilariga yetib bordi. Hazrati Usmon unga ishora qilib:
— Ey Allohning rasuli, Ibn Abu Sarx bay’at etmoqchi, lutfan qabul qiling! — dedi.
Bu orada ansoriy ham yetib kelib, qilichini mahkam ushlagan holda ularning orqalaridan joy oldi. Nabiyyi akram hazratlaridan bir ishoratni kutmoqda edi. O’zicha qaror berib o’ldirishni odobdan deb bilmadi.
Rasululloh (s.a.v.) Ibn Abu Sarxga boshdan-oyoq ko’z yugurtirib chiqdilar. Keyin xushlamaganliklarini bildiradigan tarzda boshqa yoqqa o’girilib oldilar. Bir og’iz so’z aytmadilar.
— Ey Allohning rasuli, Ibn Abu Sarx bay’at etmoqchi, lutfan qabul qiling!
Rasuli muxtaram yana bir bor qaradilar va yana yuzlarini boshqa tomonga burdilar.
Hazrati Usmon iltimos qilishda davom etdi. Payg’ambar janobimiz hatto bir og’iz so’z bilan ham javob bermadilar. Bu keraksiz va o’rinsiz iltimosdan u zot hafa bo’lganlari shundoq ayon edi. Axir, bekordan-bekor yo ko’ngil hushligi uchun: «Ka’ba yopinchig’iga o’ralgan holda ko’rsalaring ham, o’ldiringlar», demagan edilar.
Bay’at marosimi to’xtadi. Hamma, endi nima bo’larkan, deya hayajon bilan kuta boshladi. Payg’ambarimiz qay tomonga burilsalar, Usmon ham o’sha tomonga o’tib olar, iltimosini takrorlar edi. Nihoyat, payg’ambarimiz noiloj, mayli, dedilar.
Ikki emikdosh aka-uka u yerdan ketishdi. Rasululloh (s.a.v.) janobimiz yonlarida turganlarga qaradilar, sitamli bir ovozda:
— Ichingizda esi bor odam yo’qmidi, uning bay’atiga rozi bo’lmaganimni ko’rishi bilan o’ldirsaydi? — dedilar.
Keyin ansoriyni ko’rib qoldilar: — Nazrini ado etasan, deya kutdim.
— Ey Allohning payg’ambari, bir ishora qilsangiz bo’lmasmidi? Bir ko’z ishorati yetardi.
Rasululloh janobimiz mardlik taqozo etgan javobni qildilar:
— Хiyonatkorona boqish payg’ambarlarga yarashmaydi.
Demak, Ibn Abu Sarxning ajali yetmagan, hayot daftari yopilmagan ekan. Buning boshqacha izohi yo’q.