XOMILADORLIK VA NIKOTIN
Xomiladorlik va chekishsiz agar farzand ko'radigan bo’lsangiz, siz kutayotgan bo’lajak bolangizga eng zo’r sovg’a - sizning chekishni tashlashingiz bo’ladi.Ushbu so’zlar okean orti "œXolesterin va nikotinni sheyping va bodi-bilding bilan uramiz" degan naqlidan olingan. Meditsinada chekishning odam
sog’ligiga zarar ekanligi haqida juda ko’p faktlar to’plangan. Nikotinning bir tomchisi otni o’ldirishini biz yoshligimizdan bilamiz. Biroq katta bo’lishimizga qaramay, chekish yo’nalishida stajimiz juda katta va biz uni tashlash haqida o’ylab ham ko’rmaymiz (uch marta tufurib va daraxtni taqillatib chekaveramiz). Balkim, shayton unchalik qo’rqinchli emasdir? Juda qo’rqinchli. Tamakining eng asosiy harakatlanuvchi komponenti — nikotin hisoblanadi. Nikotin juda osonlik bilan plasent dan o’tadi va shuning oqibatida xomiladagi nikotin foizi onaning qonidagi nikotindan ancha ortiq bo’ladi! Sigaret, papiros, trubka yoki sigara chekayotgan vaqtda nafas yo’llariga boshqa juda ko’p nukotindan ham daxshatliroq birikmalar kiradi: uagr gazi, benzpiren va radioktiv moddalar ham mavjud (kichik xajmda bo’lsa ham). Zaxarli moddalarning bir qismi (masalan, tiotsinat) ona va xomila organizmida tamikining maydalinishi vaqtida paydo bo’ladi, onaning sigaret chekishidan so’ng qon aylanish tizimida sapazma hosil bo’ladi, platsent va xomila bir necha minut kislorod tanqisligiga uchraydi! Xomiladorlik vaqtida har doim chekish oqibatida xomila xronik kislorod tanqisligiga deyarli har doim uchraydi. Buning oqibatida — ichki xomilaning rivojlanishi sekinlashadi (bu holat onalari chekuvchilarda onlari chekmaydiganlarga qaraganda ko’proq uchrashi aniqlangan). Chekuvchi onalardan tug’ilgan bolalar ko’p holatlarda kam vaznli, hayotga moslashshi qiyinligi, markaziy nerv tizimida kamchiliklar bilan va ta’sirchan sog’liq bilan ajralib turadi. Ular nafas yo’llari infeksiyalari bilan tez-tez va og’irroq kasallanishadi, bundan tashqari — boshqa bollar solishtirilganda bu bolalar to’sattan o’lishi mumkin. Ba’zi olimlar onaning chekishi xomilada yomon oqibatarga olib keluvchi ishiklar keltirib chiqarishi aytadilar. Statistik ma’lumotlarga ko’ra onaning chekishi xomilaning rivojlanishining yaxshi yakunlanishini 2 martaga qisqartiradi! Xomilador ayollarning zararsiz sigaret chekishi haqida gap ham ochib bo’lmaydi, chunki bunday tamaki mahsulotlari aniqlanmagan. Shunining uchun ham sigaret chekishni tashlaganingiz ma’qul (iloji bo’lsa xomiladorlikkacha). Agar bunday qilmagan bo’lsangiz hozir qilishingiz shart. Ilmiy tadqiqotlar natijasida shular isbotlandiki: xomiladorlikning 4-oyi davrida chekishni tashlagan xomilador chekuvchi onalar yomon oqibatlarga uchrash xavfi ancha kam, chekuvchi "œdugonalari" dan o’laroq. Esingizdami? Passiv chekish (birovning sigaretidan tutun yutish) ham Sizga va Xomilangizga juda zararli hisoblanadi. Chekishni qanday tashsh mumkin? Klassikning nutqidan:"-Men o’zim chekishni yuz marotaba tashlaganman!". Eng yaxshisi eng assiysidan boshlang —1. Tamakisiz yashash mumkin;2. Tamakisiz yashash tamaki bilan yashashdan farqli o’laroq ancha yaxshiligini tushunib yetish.Chunk qachonlardir Siz shunday yashagansiz.Har xil yo’llarini qilib ko’ring masalan, irodalilik, "œNikotinell" plasterlari yoki "œNikorette", pista donalari, malakali ruhshunoslarning, narkolog va boshqalarning yordami. Sog’likka zarar yetazmaydigan yo’llarning barchasi yaxshi. Va shuni yodda tuting — chekishni tashlash hamma vaqt mumkin, biroq buni juda xoxlash kerak xolos.
SERGEY GONCHAR
