Oliy Sud Yuridik Klinikasidan namunalar
Савол: Қандай ҳолларда ота-оналар, ота-оналик ҳуқуқидан маҳрум бслган ҳисобланади?О.Асқаров,
Тошкент шаҳри.
Жавоб: Ўзбекистон А еспубликаси Оила кодексининг 79-80 моддаларига ксра, ота-она (улардан бири) қуйидаги ҳолларда:
ота-оналик мажбуристларини бажаришдан бош тортса, шу жумладан алимент тслашдан бсйин товласа;
узрсиз сабабларга ксра, сз боласини туғруқхона ёки бошқа даволаш муассасасидан, тарбис, аҳолини ижтимоий ҳимослаш муассасаси ва шунга схшаш бошқа муассасалардан олишдан бош тортса;
ота-оналик ҳуқуқини суиистеъмол қилса, болаларга нисбатан шафқатсиз муомилада бслса, жумладан жисмоний куч ишлатса ёки руҳий таъсир ксрсатса;
мутттасил ичкиликбозлик ёки гиёҳвандликка мубтало бслган бслса;
сз болаларининг ҳаёти ёки соғлиғига ёхуд ср (хотини)нинг ҳаёти ёки соғлиғига қарши қасддан жиност содир қилган бслса, ота-оналик ҳуқуқидан маҳрум қилиниши мумкин.
Ота-оналик ҳуқуқидан маҳрум қилиш суд тартибида амалга амалга оширилади.
Ота-оналик ҳуқуқидан маҳрум қилиш тсғрисидаги ишлар ота(она)нинг (уларнинг срнини босувчи шахсларнинг), прокурорнинг, шунингдек восга етмаган болаларнинг ҳуқуқларини ҳимос қилиш мажбуристи юклатилган орган ёки муассасасаларнинг (васийлик ва ҳомийлик органи, восга етмаганлар ишлари билан шуғулланувчи комиссислар, етим болалар ва ота-оналар қарамоҚидан маҳрум бслган болалар муассасалари ҳамда бошқа муассасаларнинг) даъвосига биноан ксрилади.
Ота-оналик ҳуқуқидан маҳрум қилиш тсғрисидаги ишлар прокурор ҳамда васийлик ва ҳомийлик органи иштирокида ксриб чиқилади.
Суд ота-оналик ҳуқуқидан маҳрум қилиш тсғрисидаги ишларни ксриб чиқишда боланинг таъминоти учун ота-оналик ҳуқуқидан маҳрум қилинган ота-онадан (уларнинг биридан) алимент ундириш масаласини ҳал қилади.
Агар суд ота-оналик ҳуқуқидан маҳрум қилиш ҳақидаги ишларни ксришда ота-она (уларнинг бири) нинг ҳаракатида жиност аломатларининг мавжудлигини аниқласа, бу ҳақда прокурорга хабар бериши шарт.
Суд ота-оналик ҳуқуқидан маҳрум қилиш ҳақидаги суднинг ҳал қилув қарори қонуний кучга киргандан кейин уч кун ичида ушбу қарорнинг ксчирмасини боланинг туғилганлигини давлат томонидан рсйхатга олинган фуқаролик ҳолати далолатномаларини қайд стиш органига юбориши шарт.