Assalomu alaykum aziz Forumdoshlar!

Menda mana bu postdan so'ng http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=2366.msg112040#msg112040 bir g'oya paydo bo'ldi.

Aynan forumda bir huquqshunoslik mavzusini ochsam, unda forumdoshlarni qiziqtirgan yoki yechimini topolmayotgan ba'zi huquqiy savollariga imkon qadar javob bersam degan xulosaga keldim.

Marhamat, siz bemalol yuridik sohaga doir savollarinigizni, muammolaringizni va qiziqqan ma'lumotlaringizni so'rashingiz mumkin.

Bularga qo'limdan kelgancha javob berishga, agarda o'zimda javob topilmasa yoki yechimi mukammalroq ish bo'lsa o'qituvchilardan hamda mutaxasislardan javobini olishga harakat qilaman.

Y_U_R_I_S_T  Juda yahshi ishni boshlabsiz  rahmat.

Савол: Қандай ҳолларда ота-оналар, ота-оналик ҳуқуқидан маҳрум бслган ҳисобланади?


 
Жавоб: Ўзбекистон А еспубликаси Оила кодексининг 79-80 моддаларига ксра, ота-она (улардан бири) қуйидаги ҳолларда:

ота-оналик мажбуристларини бажаришдан бош тортса, шу жумладан алимент тслашдан бсйин товласа;

узрсиз сабабларга ксра, сз боласини туғруқхона ёки бошқа даволаш муассасасидан, тарбис, аҳолини ижтимоий ҳимослаш муассасаси ва шунга схшаш бошқа муассасалардан олишдан бош тортса;

ота-оналик ҳуқуқини суиистеъмол қилса, болаларга нисбатан шафқатсиз муомилада бслса, жумладан жисмоний куч ишлатса ёки руҳий таъсир ксрсатса;

мутттасил ичкиликбозлик ёки гиёҳвандликка мубтало бслган бслса;

сз болаларининг ҳаёти ёки соғлиғига ёхуд ср (хотини)нинг ҳаёти ёки соғлиғига қарши қасддан жиност содир қилган бслса, ота-оналик ҳуқуқидан маҳрум қилиниши мумкин.

Ота-оналик ҳуқуқидан маҳрум қилиш суд тартибида амалга амалга оширилади.

Ота-оналик ҳуқуқидан маҳрум қилиш тсғрисидаги ишлар ота(она)нинг (уларнинг срнини босувчи шахсларнинг), прокурорнинг, шунингдек восга етмаган болаларнинг ҳуқуқларини ҳимос қилиш мажбуристи юклатилган орган ёки муассасасаларнинг (васийлик ва ҳомийлик органи, восга етмаганлар ишлари билан шуғулланувчи комиссислар, етим болалар ва ота-оналар қарамоҚидан маҳрум бслган болалар муассасалари ҳамда бошқа муассасаларнинг) даъвосига биноан ксрилади.

Ота-оналик ҳуқуқидан маҳрум қилиш тсғрисидаги ишлар прокурор ҳамда васийлик ва ҳомийлик органи иштирокида ксриб чиқилади.

Суд ота-оналик ҳуқуқидан маҳрум қилиш тсғрисидаги ишларни ксриб чиқишда боланинг таъминоти учун ота-оналик ҳуқуқидан маҳрум қилинган ота-онадан (уларнинг биридан) алимент ундириш масаласини ҳал қилади.

Агар суд ота-оналик ҳуқуқидан маҳрум қилиш ҳақидаги ишларни ксришда ота-она (уларнинг бири) нинг ҳаракатида жиност аломатларининг мавжудлигини аниқласа, бу ҳақда прокурорга хабар бериши шарт.

Суд ота-оналик ҳуқуқидан маҳрум қилиш ҳақидаги суднинг ҳал қилув қарори қонуний кучга киргандан кейин уч кун ичида ушбу қарорнинг ксчирмасини боланинг туғилганлигини давлат томонидан рсйхатга олинган фуқаролик ҳолати далолатномаларини қайд стиш органига юбориши шарт.

Савол: Аеустойка тушунчаси ҳақида маълумот берсангиз?



Жавоб: Ўзбекистон А еспубликаси Фуқаролик кодексининг 260, 261, 262-моддаларига ксра, қонун ҳужжатлари ёки шартнома билан белгиланган, қарздор мажбуристини бажармаган ёки лозим даражада бажармаган тақдирда кредиторга тслаши шарт бслган пул суммаси неустойка ҳисобланади.

Аеустойка тслаш ҳақидаги талаб бсйича кредитор сзига етказилган зарарни исботлашга мажбур смас. Аеустойка билан фақат ҳақиқий талаб таъминланади.

Агар қарздор мажбурист бажарилмаганлиги ёки лозим бажарганлиги учун жавобгар бслмаса, кредитор неустойка талаб қилишга ҳақли смас.

Аеустойка жарима ёки пенс шаклида бслади. Қарздор мажбуристларни бажармаган ва лозим даражада  бажармаган ҳолларда тслайдиган ва қоида тариқасида, қатъий пул суммасида ҳисобланадиган неустойка жарима ҳисобланади. Қарздор мажбуристларининг бажарилишини кечиктириб юборганида тслайдиган ва стказиб юборган муддатнинг ҳар бир куни учун мажбуристнинг бажармаган қисмига нисбатан фоиз билан ҳисобланадиган неустойка пенс ҳисобланади.

Аеустойка тсғрисида келишув ёзма шаклда тузилиши керак. Аеустойка тслаш тарафларнинг келишувида назарда тутилган ёки тутилмаганлигидан қатъи назар, кредитор қонунда белгиланган неустойка (қонуний неустойка)ни тслашни талаб қилишга ҳақли.

Қонуний неустойканинг миқдори, агар қонун тақиқламаса, тарафларнинг келишуви билан кспайтирилиши мумкин.

Савол: Мен 2000 йилда ноқонуний равишда жиноий жавобгарликка тортилиб, суд ҳукми билан айбдор деб топилдим. Юқори суд инстаняиссининг қарори билан суд ҳукми бекор қилиниб, оқландим.

Менга етказилган зарар ким томонидан тсланади?                                                 



Жавоб: ЎзА  ФКнинг 991-моддасига мувофиқ, қонунга хилоф тарзда ҳукм стиш натижасида етказилган зарар суриштирув, дастлабки тергов, прокуратура органларининг ва суднинг мансабдор шахслари айбидан қатъи назар, қонунда белгиланган тартибда давлат томонидан тсла ҳажмда тсланади. Зарар таркибига қуйидагилар киради:

1. Қонунга хилоф ҳаракатлар натижасида маҳрум бслган иш ҳақи ва меҳнатдан топиладиган бошқа даромадлар;

2. Ленсис ва нафақалар, башарти уларни тслаш тсхтатиб қсйилган бслса;

3. Луллар, пул жамғармалари ва уларга тсланадиган фоизлар, давлат заёми облигаяислари ва уларга чиққан ютуқлар, акяислар ва бошқа қимматли қоҚозлар, шунингдек суднинг ҳукми, ажрими (қарори)га асосан мусодара қилинган ёхуд давлат фойдасига стказилган ашёлар ёхуд бошқа мол-мулкнинг қиймати;

4. Суд ҳукмини ижро қилиш чоғида ундириладиган жарималар ва суд чиқимлари;

5. Юридик ёрдам ксрсатилиши учун шахс томонидан адвокатлар бюросига ёки ҳайъатига ёки фирмасига тсланган пул, шунингдек унга нисбатан содир стилган қонунга хилоф ҳаракатлар натижасида қилинган барча ҳаракатлар;

Шунингдек, ушбу кодекс 1021-моддаси 2-қисмига мувофиқ маънавий зарар ҳам қопланади.

Савол: Мен М.Қодиров билан белгиланган тартибда никоҳ тузмасдан сн йил давомида умумий рсзғор юритиб, тсрт хонали уй сотиб олдик. Бироқ, мен хизмат сафарида бслган вақтимда М.Қодиров ушбу уйни сз номидалигидан фойдаланиб, А.Холматовага сотиб юборган.

Бу ҳолда мен кимга мурожаат қилишим мумкин?
 


Жавоб: ЎзА  ФКнинг 225-моддаси талабига ксра, биргаликдаги мулк бслган мол-мулк барча иштирокчиларнинг розилиги билан тасарруф стилади, мол-мулкни тасарруф стиш хусусидаги битим иштирокчилардан қайси бири томонидан тузилаётган бслишидан қатъи назар, бундай розилик талаб қилинади.

Биргаликдаги мулк иштирокчиларидан бири тузган умумий мол-мулкни тасарруф стиш билан боғлиқ битим уни тузган иштирокчининг зарур ваколатлари йсқлиги сабабли, битимдан иккинчи тараф буни билган ёки билиши лозим бслганлиги исботланган тақдирдагина қолган иштирокчиларнинг талабига мувофиқ ҳақиқий смас деб топиши мумкин.

Сиз, ушбу қонун нормасига мувофиқ, низоли мулк (тсрт хонали уй) жойлашган ҳудуддаги фуқаролик ишлари бсйича туманлараро судига М.Қодиров билан А.Холматова сртасида тузилган уй олди-сотди шартномасини ҳақиқий смас деб топиш ҳақидаги даъво билан мурожаат қилишингиз мумкин.

yaqinda faqat bir yil amal qiluvchi qanaqadir iqtisodiy qonun chiqibdi, Menimcha gap nima ekanligini tushundingiz, shu qonunga yurist sifatidan qanday baho berasiz. xalqga foydasi bormi yoki baliq boshiga.

offtop yoki PS.
Baliq boshidan sasiydi, lekin uni dumidan tozalashadi
Tohir Malik

VAZIYAT: uy qo'ng'irog'i chalindiz. Darvoza ochildi Gorgazdan kelishgan ekan. Gazdan qarzimiz borligini agar hozir to'lamasak gazni o'chirishlarini aytishdi. Uyda kottalar yo'q edi.Man (17yosh) va ukam (15 yosh) voyaga yetmaganbiz. Keyinroq kelilar kottalar kelganda muammoni hal qilasizlar dedim. Ular yo'q hozir o'chiramiz deyishdi. Shunda man O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi 27-moddasini buzgan bo'lasizlar, uyimizga kirishga hech qanday vakolatlaringiz yo'q deyishimga qaramay mangi va ukami turtib uyimizga bostirib kirishdi va gazni o'chirib qo'ydi.
SAVOL: Agar qar to'lanmagan bo'lsa bu ota-onamni aybi. Manda hech qanday ayb yo'q. Man ularni ustidan kimga shikoyat  qilishga haqqim bor. Agar Ma'muriy sudga bersam gorgazdegilar qarzimizni ro'kach qilib yutib chiqishmaydimi? ILTIMOS Agar man ularni ustidan Ma'muriy sudga shikoyat qilsam nima bo'ladi? bu holatda tahminan faraz (GIPOTEZA) qilib qanday holatlariga olib kelishini yozib yuboring ahirmani huquqim O'zR Konstitutsiyasining 45 moddasiga muvofiq himoya qilinadi-ku?
FARG'ONA SHAHAR
B.Ahmadaliyev

Biz istiqomat qiladigan uyning hujjatlari yo'qolib qoldi. Hujjatlarni tiklash uchun qayerga murojaat qilsak bo'ladi?
Farg'ona Shahri
B.Ahmadaliyev

 
Bu mavzuga savol yozsak javob qayturmi?